• Tidak ada hasil yang ditemukan

ارزیابی کارایی مدل‌های بارش- رواناب AWBM، Sacramento و تانک در شبیه‌سازی رواناب رودخانۀ ارازکوسۀ حوضۀ آبخیز گرگان‌رود استان گلستان

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2023

Membagikan "ارزیابی کارایی مدل‌های بارش- رواناب AWBM، Sacramento و تانک در شبیه‌سازی رواناب رودخانۀ ارازکوسۀ حوضۀ آبخیز گرگان‌رود استان گلستان"

Copied!
15
0
0

Teks penuh

(1)

ۀرود 1 ۀرامش ، 3 ، ناتسمز 1393 ص ، 221 - 207

يياراک يبايزرا لدم

اه شراب ی -

باناور ،

AWBM

Sacramento

و

کنات رد هیبش یزاس باناور

ناخدور ۀ سوکزارا ۀ

ۀضوح زیخبآ ناگرگ دور ناتسلگ ناتسا

يناملس نیسح

، 1

هرهب اضرلادبع

2دنم ،*

یرانچرباص مظاک

، 1

جلخ يمتسر دمحم

3

1 . رتکد یوجشناد ی

بانم و یزرواشک مولع هاگشناد ،یرادزیخبآ ع

ناگرگ یعیبط

2 . ناگرگ یعیبط عبانم و یزرواشک مولع هاگشناد رایشناد

3 . وجشناد ی رتکد ی ،یرادزیخبآ دکشناد

ۀ

،نارهت هاگشناد ،یعیبط عبانم جرک

رات(

خی رد تفای : 16 / 10 / 1393 - رات خی وصت بی : 11 / 12 / 1393 )

هدیکچ

اب هجوت هب ۀنماد عیسو لدم یاه یکیژولوردیه

،دوجوم یسررب ییاراک م لد ااه یاراب اداها التخم یتیریدام یروراض

تاسا .

دم ل ییاه هک رد نیع یگداس راتخاس و اب لقادح

،یدورو جیاتن لباق یلوبق هئارا دنهد

، م ی دنناوت هب ناونع یرازبا راک ا دم رد تمداخ

ریدم ۀضوح زیخبآ

؛دنشاب نیازا ور ده زا ا ی ن قحت ی

،ق زرا ی با ی درکلمع باسن ی لدام ااه ی رااب - ااناور کی هاچراپ و یمواهفم

، AWBM Sacramento

و کنات رد هیبش یزاس اناور نازور ۀ هاگتاسیا یرتموردایه اسوکزارا

ۀ ۀاضوح زایخبآ نااگرگ دور ناتاسا

ناتسلگ تسا . رد مامت ی لدم اه

، بش ی ه زاس ی هب تروص راکدوخ و رد ۀرود نامز ی جنساو ی جنپ هلااس ( 1988 - 1984 ) و راابتعا جناس ی

هلاسراهچ (

1995 - 1992 ) وص تر تفرگ . یبایزرا تقد لدم اه اب صخاش یاه یرامآ بیرض نییبت (

R2

)

، اشیر ۀ نیگناایم تااعبرم

اطخ ( )RMSE

و بیرض ییاراک شن - یلکتاس (

ENS

) ناشن زا تیقفوم زیمآ ندوب مامت ی لدم ااه رد هیباش یزااس ااناور هانازور

دراد . اتن ی ج یرامآ و یرادومن ناشن داد هک لدم

Sacramento

اب صخااش 677

/

=0

ENS

565،

/

=4

RMSE

و 823 /

=0

R2

رد یاط

ۀرود یجنساو و 669 /

=0

ENS

905،

/

=7 وRMSE

719 /

=0

R2

رد یاط ۀرود یجناسرابتعا یاراد

نیراتهب ییارااک رد نیاب ریااس

لدم اه تس . رد مامت لدم اه

، بش ی ه زاس ی رد ط ی ۀرود جناساو ی تباسن هاب ۀرود جناسرابتعا ی

زا تاقد ب یرتاشی رادرواخرب تاسا

.

نچمه ی ن لدم اه ریداقم هنیمک و طسوتم نایرج ار اب تقد ق با ل یلوبق هیبش یزاس هدرک دنا و اب دوجو هیبش یزااس واخ ریدااقم جوا

،نایرج جیاتن ناشن یم دهد لدم اه ی دروم رظن یمن اوت نن د مامت کیپ اه ار هب یبوخ هیباش یزااس ک ن دان . ااجنآزا هاک ا ای ن لدام ااه هاب

هداد اه ی دورو ی ز ی دا ی ن ی زا ادن دنر

، م ی ناوت زا ا ی ن لدم اه اب هجوت هب ن ی زا رد اقترا ی حطس تیریدم عبانم آ هدافتسا درک .

هژاو یاه :یدیلک هسوکزارا

، راب - ، اناور هیبش زاس ،ی ناگرگ دور

، لدم .

لوئسم ۀدنسیون*

bahremand@gau.ac.ir Email:

(2)

همدقم کرد و شيپ نيب ي ياددنیارف دديلوت

و ليدقتنا يدیرج دب

يددجورخ وح

ددض يددکی زا يددسيسا یرددت ددحيبم رد ددلع

يا ژولورد بوسحم

يم دودش 5]

.[

دیلاد دددعتم اردب

خسيپ ب یا شسرپ دوجو دراد دک اردچ ددیيب ياددنیارف

يکیژولورديا شريب

- بيناور ار سلدم ي ز درک

؟ خسيپ يلصا

ددیا شددسرپ

، یدودددحم شور

يددا زادددنا ردديگ رد

ژولورديا سا

. رد قيقح درف رديق سين را زيچ رد

دروم تسيس يا ولورديا يکیژ ار زاددنا رديگ ددنک اردیز

طقف دادعت دودحم زا

شور يا زادنا رديگ و يدنچما

ۀنماد دودحم زا

دادعا رد رييتخا سوا . یاربينب ب يشور

جييتحا سا يت دیرط زا آ

اودتب ريدمآ دودجوم ار اردب

وح ض يا ودب ريمآ يی يکم يیيدا دک زاددنا رديگ يدهنآ

يکما ریذپ سين يمعت داد و دب اردييغت يکیژولوردديا

دنیآ سد فيی و یا شور م ؤ رث ارب ديلوت لع دسا

11]

. [

شور يا يقتسمريغ دددعتم

اردب يبدش زيدس

يادنیارف يکیژولورديا

ضوح يا زيخبآ يدب فردشيپ رد

مولع يمز ئارا ش د سا . يکی زا یا شور يا دياتدسا زا

لدم يا نيیار ا دسا 3]

، 2 .[

لددم يدا يکیژولوردديا

شیيمن ديس دش ا زا تسيس يا يعقاو ا دن ک ب دعليطم ۀ

درکريددک وح ددض رد شنددکاو ددب

دورو يددا وگيددنوگ

يم دنزادرپ و ب هف رتهب دنیارف يا يکیژولوردديا دمک

م ي دننک و ؛ يکما يبش زيدس ياددنیارف شريدب

- بيدناور

وح ض ار يب قادح يمز و نیزا ااردف يدم دنزيدس 22]

.[

لددم يدا ژولورددديا اردب

يلئيددسم ودچما عددسوت

و

یریدم وح ض و يبيیزرا عبينم بآ ديماا يدصيخ ددنراد .

يسررب ريثأت ارييغت يميلقا و رييغت ربريدک يدضارا ور

عبينم بآ يب دياتدسا زا لددم يدا وح دض ا يدکما ریذدپ

يم دوش . یاربينب عسوت و ديمکت لددم يدا لوردديا ژو

ارب هف اريثأت بيقتم يب يلقا و تسيس ژولوردديا

و ارب يسررب ۀنماد يعيسو زا لاکشم دسیز يدطيحم و

عبينم يبآ رورض ب رظن يم دسر 18]

.[

يب دجوت دب ودنت

لدم يا شريب بيناور رد ،،رتدسد بيدختنا

لددم شريدب

بيناور بسينم ارب وح ض زا رظن رهب رو دمينرب زدیر و

م یرید عبينم بآ هم دسا . بيدختنا لددم دب ددا زا

، زيسلدم ديلبيق

و یدوددحم لددم

يدا يکیژولوردديا

وح ض و يعلاطا بيق

،رتسد يگتسب دراد 3]

؛ [

دیازا ور

بيختنا يلددم دک ددناوتب رد يدع يگديدس ريتخيدس و يدب دياتسا

زا قادح يدعلاطا رو

و د و يدمز یردتمک يدب و

نیزا ۀ کمم جیيتن بيق يلوبق ار رد دضوح يدا خبآ دي ز

ودب ا ی يگتس ئارا دنک م ي دناوت ب اونع رازبا ريک ا ددم رد

ریدم مدخ ۀضوح

دشيب زيخبآ 6]

، 4 . [

تدسب ۀ مردن رازدفا

1RRL

دعوممم ميدش ا

زا لددم يدا لددم ددچريپکی و

يمودددهام دددددننيم

AWBM

،2 Sacramento

،

SimHyd

،

3SMAR

و دددنيت دددسا دددک يدددهنت زا د و دورو اردددب

يبش زيس بيناور يجورخ وح ض دياتسا يم دنک . یازا ور

رد یا يقحت یا شور ب اونع رازبا شيدپ دنيب ي يدیرج

ژولورددديا يبيددیزرا

دددش ددسا . ددلمج زا يددعليطم

روص نيمز یا رد تفرگ

م ي اوت يدعليطم ب يایردش

و

اريکما 6]

،[

یرز و اريکما 4]

،[

يایردش و ددیوب 21]

،[

يیينس يدين 19]

و[

يدیوید و ودشآ 14]

لددم زا دياتدسا رد[

يعليطم ؛AWBM

رودل 16]

،[

گارو و اريدکما 25]

و[

اريددددکما و زاو 24]

د[

ر مز ي ددددن ۀ دياتددددسا زا

لدددددم

Sacramento

يددعليطم و يمددشيا

و يددبارهم 9]

،[

وددی و

ونيشيا 28]

و[

چ و زمادآ 13]

رد[

نيمز ۀ لدم زا دياتسا

نيت شا ري درک . يقحت یا زا دا يبدش

زيدس بيدناور

ددنازور ۀ يگتددسیا رتمورددديا

ددسوکزارا ۀ ۀددضوح زدديخبآ

يددگرگ دور يتددسا يتددسلگ و

ددنيهب زيددس تيموتا ددي

يارتماريپ م

ؤ رث رب شريب - بيناور رد لدم يدا و دچريپکی

يموددددهام

، AWBM Sacramento

و ددددنيت رد تددددسب ۀ

مرن رازفا ساRRL

ب . يلک روط یا دربريک

لدم يا کرد

دنیارف زا رتهب ديچيپ

ۀ وح دض دب يدقترا رودظنم طدس

اارف بآ عبينم یریدم م

ي نک دن .

و داوم شور اه

يفرعم لدم

AWBM

لدم ليس ردAWBM

1993 عسوت توب طسوت فيی

ک

زا يکی لدم يا شريب - بيناور ي دسا و دقد و يگديدس زا

يگژیو آ يا سا ب رديق و يبش

زيس ،شريدب زا بيناور

يتعيدس يی نازور قرعت و ريخبت و يبد دسا

6]

، 4 . [

لددم

،يساربAWBM

یرظن ۀ حوطس زا يیرج ئزج

دک يبشا ي

بيشم یرظن ۀ ددش داد عسوت ، سا يبشا يحطس يیرج

رديخذ طس س تفرگ رظن رد يب لدم رد . سا ،C1

C2

1. Rainfall-runoff library

2. Australian Water Balance Model

3. Soil Moisture Accounting And Routing Model

(3)

و يب )C3

حيسم يا ،A1

وA2

اردب )A3

يبدش زيدس

يم دياتسا بيناور بیرض .دنک

ب روط را رد بآ لايب يلک

ب ريخذ طس يم بسيحم قتسم روط

وش بيترت یا ب .د

لدم رد ردا رد يدئزج حيسم را رد بآ لايبAWBM

لحرم ۀ بسيحم ينيمز م

ي ب .دوش ردا رد ک وحن دلحرم

ۀ

دب جوت يب شريب رديخذ

ۀ حوطدس زا دی ردا رد يتبودطر

س نيگ ۀ ريخذ ۀ قرعت و ريخبت رادقم ظيحل يب و کيخ رد بآ

زا دياتسا يب بآ لايب طبار

ۀ ریز ب سد يم :دیآ

1 ( ) ) storen1storenrain evap n 1 3to

رد رادص ،دودش يدانم ريخذ بوطر ازيم رگا ، آ رد ک يم تفرگ رظن دودش

زا قردعت و رديخبت دليح دیا رد دک

سا رتشيب دوجوم بوطر رگا و

زا شيدب رديخذ دبوطر

یدبت بيناور ب دازيم بوطر ،دوش زخم يفرظ يم

دوش

يدم يقيدب زدخم يفرظ لديعم ريخذ بوطر و دنيم

د رد .

رب ضرف ،لدم ا

ی سا بيناور يلصا عبنم ود زا بيناور ک

یيپ بآ و يحطس مأت

:زا دنتريبع لدم يارتماريپ .دوش ي

1 . یيپ يیرج صخيش

؛ 2 . کشخ بيث يگدي

نازور ۀ و يیرج

3 . دديفرظ ردديخذ

ۀ يحطددس ،C1

وC2

حوطددس و )C3

یا يب رظينتم فرظ

ي يا ،A1

وA2

ارب )A3

بسيحم ۀ یا

شور زا لدددم يددارتماريپ شزارددب

ريغتمدددنچ ۀ

دديتيموتا

دياتددسا ددم

ي ددنک د 12]

.[

لدددم ددیا ددس

رتماريددپ رد

نيخدور يدا ،ددنرادن دیيپ بآ دک يلدصف دی

رتماريدپ

م ي ش .دو ردگا دودش جريدخ زدخم ردا زا بيدناور ک ينيمز

دشيب تشاد دوجو ااربآ رد یيپ يیرج

، بيدناور زا يتمسق

يیرج ب ۀیيپ

زخم یدبت م ي دک بيدناور زا رسک .دوش

يیرج ژريش ارب ۀیيپ

دياتدسا زدخم دم

ي دودش

، بيدناور

1BFI

يکشت ار م

ي بآ و داد زا رتشيب

، یيپ يیرج بيدناور

يحطس يکشت ار م

ي يیرج .داد ۀیيپ

زا يتبسن رد زخم

×)1-K

شکازBS

م ي

، آ رد ک دوش

2BS

دوجوم بوطر

يیرج رد ۀیيپ

و زخم دياتدسا درودم ينيمز ميگ يتبيثK

سا یيپ يیرج ارب

يحطدس بيدناور .)يتعيس يی نازور

م ي دوش يبيیدنور زخم ييم زا دناوت

، ارب رگا يبش زيس

بيناور يحطس خأت وح يدجورخ دب ديدسر ري دض

يدا

شور دننيم يحطس زخم .دشيب زيين دروم گرزب و طسوتم يیرج ۀیيپ مع زخم م

ي زا يتبدسن رد و دنک

×)1-S SS

1. Base flow Index

2. Current Volime in Baseflow Store

شکاز م ي آ رد ک ،دوش

3SS

بيدناور رد دودجوم بوطر

و يحطس زخم

4KS

ميدگ ارب يحطس بيناور رسک بيث

. دسا ددش دياتدسا ينيمز کدش

1 ريتخيدس دلک ي لددم

دياتسا دش رد ا ی دعليطم ار يدشن دم ي دداد . يدنچما

يارتماريپ شخب

يدا دلتخم لددم اردماAWBM

يدب

صوت ي يهنآ رد لودج 2 ئارا دش سا .

يفرعم لدم

Sacramento

لدم

Sacramento

لدم ۀتدسويپ يعیزودتريغ و يمودهام

ارب ک سا بيناور شريب شيپ

دنيب ا رد بلايدس ي دليی

زا يکی لدم یا . سا درک اديپ عسوت دحتم لدم

يا ی ي

يدیرج يدجورخ دب شريدب دورو یدبت ارب ک سا ااربآ بث ريخبت و يگدنريب زا ا دياتسا دش

دم ي .ددنک

دم یا ل اراد دزنيدش دک دسا دلتخم رتماريدپ جندپ

صخشم رتماريپ دننک

ۀ ۀزادنا ريخذ بوطر ،کيخ رد دش

س اريپ بدسيحم رتم ددننک

ۀ ،يبنيدج يدیرج ازديم دس

بسيحم رتماريپ دننک

ۀ یلا زا بآ ذوان ازيم

يدا يیلايدب

ب ۀیلا ، ريخذ ينيیيپ ود

بدسيحم رتماريپ ددننک

ۀ بيدناور

يقتسم سا و س بدسيحم ار تدسيس يدالت رتماريدپ

م ي لودج دننک 3

لدم .)

Sacramento

کيدخ بوطر زا

ارب يبش زيس لايب وح رد بآ ض

دياتدسا دم

ي .ددنک

شیازفا يگدنريب شیازفا يب کيخ بوطر م

ي طدسوت و دبيی

شايدک زدخم زا جريخ ب بآ يیرج و ريخبت دم

ي .ددبيی

بذدج شريدب دمع زدخم يبسن بوطر و زادنا ، ددش

جريخ بآ رادقم و يعقاو قرعت و ريخبت ار زدخم زا ددش

ييعت م ي .دنک ذدج راددقم ردب دازيم شريب ب

یددبت بيدناور دب ددش

م ي دب کيدخ دبوطر ریيدخذ زا بآ يبنيدج دکرح .دوش

یدبت بيناور دش

ااربآ يیرج دراو و م

ي دودش لددم رد .

Sacramento

:دراد دوجو زخم جنپ ۀقطنم

شدشک يیلايب

،بآ ۀددقطنم ازآ بآ يیلايددب د

، ۀددقطنم ،بآ شددشک ينيیيددپ

ۀددقطنم دديلوا دازآ بآ ينيیيددپ و

ۀددقطنم آ ينيیيددپ دازآ ب

.يفيضا زخم يا يدبآ دمح ،بآ ششک ار

دودت رد دک ۀ

يحطدس ششک طسوت کيخ تدشاد دگن

دم ي يدشن دودش

م ي يهنت زخم یا رد بآ .داد م

ي و رديخبت دیرط زا دناوت

3. Current Volime in Surface Routing Store 4. Daily surface Flow Recession Constant

(4)

لکش 1 . باناور شراب لدم راتخاس AWBM

زا بآ ،دازآ بآ زيددخم رد .دوددش جريددخ ،رتددسد زا قرددعت ب کيخ یرط ب دومع روط

يدی ردگید زيخم دب

رودص

يبنيج ب اونع رشقریز يیرج

ۀقطنم يی )يیلايب ب

اونع

یيپ يیرج ۀقطنم

کرح )ينيیيپ م

ي زا بآ دکرح .دنک

ييعت ينيناوق طسوت زيخم یرط م

ي اددتبا رد دک ،دودش

زخم ۀقطنم ،بآ ششک يیلايب فيیرد ار اريب

م ي و ،دنک

آ رپ زخم یا ک ينيمز رد زخم ب دوش ب

ۀقطنم يیلايب

ازآ بآ د م ي سپس .دور زدخم دیا

، يدمزما اردب ار بآ

زيخم يپ يی اارف رت م ي ک ينيمز .دنک زخم

يا شدشک

بآ ددش رپ

، بآ شندت زدخم دراو بآ دم

ي يدیرج .دودش

لددم طسوت دشديلوت

Sacramento

يدیرج جزدج دس زا

يدیرج ،يحطدس يیرج : سا دش تخيس ز

ردی ردشق و

يدهنت قردعت و ريخبت لدم یا رد . یيپ يیرج دم

ي زا ددناوت

بآ شنت زخم ۀدقطنم

دازآ بآ زدخم ،ينيیيدپ و يیلايدب

و يیلايب قتسم رديخبت يیلايدب دح .دتايب قياتا ااربآ زا ًيمي

يددشن ۀدددناد و ربريددک طددسوت و ، ددسا ردديخبت يددضيقت

داد يا حلاصا تشت يم اارف دش

اددتبا رديخبت .دوش زا

ۀقطنم بآ ششک يیلايب زا آ زا سپ و

ۀدقطنم بآ يیلايدب

ازآ د زا یيهن رد و ۀقطنم

بآ ششک ينيیيپ قياتا

م ي .ددتفا ينچما ريخبت

م ي دناوت قتسم زا ًيمي قطنم ا دک طدسوت

ااربآ

،يا چيیرد يا و ششوپ ياييگ ديشوپ دش سا خر

ددداد . زيددخم ددب ذوددان يددپ

يی دددنیارف رددت ددهم

لدددم

Sacramento

ددبوطر ،ذودان اردب کرددحم وردين . دسا

زخم يبسن ۀدقطنم

ازآ بآ يیلايدب د

دبوطر طدسوت دک

زيخم يبسن ۀقطنم

يپ يی ددش یدعت رت

، دسا ذودان . رد

شیازفا روص زخم رد ريخذ

ۀقطنم ازآ بآ يیلايدب د

يدی

شايک زيخم رد ريخذ ۀقطنم

ينيیيپ

، شیازدفا دم ي .ددبيی

ب یا لديعم بيترت شیازفا

مأت رد . دسيضيقت شیازفا و ي

زيخم ک ينيمز ذوان ، بيقم يپ

يی ددش ردپ دب وردش رت

م ي شايک دنک م

ي خر ينيمز ذوان يیيپ دح .دبيی دم

ي دداد

طينم ک يپ

يی يبشا رت دنا زيدخم رد دک يخرن طسوت و

يپ يی شکاز رت م

ي ييعت دوش م

ي وش د ۀلديعم 2 رثکادح .)

ينيمز ذوان خرن خر

م ي طيدنم دک داد يدپ

يی دشخ ردت

و دنتسا

Pbase

روتکيف م ؤ رث رتماريپ ب طوبرم رثکادح

خرن

ذوان م ي وش د ۀلديعم 3 .)

2 PbaseLZFSM LZSK LZFPM LZPK )

3 )

( )

PERCMAXPbase1ZPERC

(5)

ينيقوف و ينيتحت طينم يبسن يبشا طسوت يعقاو ذوان یدعت م ي زا يتبدسن ک ،دوش رديخذ

ۀ رثکاددح دب يدعقاو

ذوان دروآرب ارب زيخم یا رد ريخذ ۀلديعم

4 . سا )

4

rsRexp rs )

PercPbase1Zperc 1 LZ UZ

ب روط لومعم شنت زخم ۀقطنم

کنیا زا بق ينيیيپ

دازآ بآ زخم ب بآ ۀدقطنم

ردپ دوردب ينيیيدپ دم

ي .دودش طیاردش زا اردحنا بدجوم کيدخ ودن رد ارييغت چرگا

طسوتم م ي دوش لددم رد یاربينب

Sacramento

زا ردسک

ذوان . سا ،رتسد رد يیيپ دازآ بآ زخم ارب کدش

2

ريتخيددس ددلک ي لدددم

Sacramento

لودددج يددنچما و 3

يارتماريپ لتخم

لدم ار يشن م ي داد .

لکش 2 . باناور شراب لدم راتخاس Sacramento

يفرعم لدم کنات

ليس رد ريب يلوا اراووگيس 1974

دم ل دنيت ار دب رودظنم

يبش زا دی ردا شدقن دب دجوت يدب بلايس بيناور زيس

ازدجا يکدشت ددناد ۀ بيددناور عیردس بيدناور ميددش آ

يحطسریز ،عیرس يحطسریز ،) يقتسم خأدت

بيدناور و ري

نزور يب رس زخم ريهچ بليق رد ينيمزریز

يدا يبنيدج

ئارا درک 23]

.[

داد لدم یا رد ميدش دورو يدا

- داد

رديخبت و بيدناور ،شريب يا قردعت و

دنازور دسا . لددم

يکیژولورددديا ددنيت

لدددم يموددهام ددچريپکی

ا ددسا و

يارتماريپ

، آ رعم ریديقم يگنيديم اردب

دک وح دض

تسا دن يکیژولورديا لدم . نيت

ب ، عليطم یا رد تفرريک ک سا زخم ريهچ ميش

ب روط طدس ردیز رد دودمع

رارق يمز يم

ون زا لدم .دنريگ رديخذ

، ا ،يدسارب دیا

يضرف سا بآ رادقم زا يعبيت ،ذوان و يبد ک ريخذ

دش

دنزور زدخم ردا رد .دنتسا يمز رد ا

دک دراد دودجو

وممم و دش جريخ نزور یا زا زخم را زا دازيم بيناور بيدناور یا ردا زا دازيدم يدا

زدخم ار يدجورخ بيدناور

يبش زيس م ي .دنک لدم نيت ديدس يليخ لدم ا

دسا

ک ميش ريهچ

، زخم جنپ يجورخ رينک

، دس يدجورخ

يهتنا يی و ريهچ طقن ۀ عياترا ي يدجورخ ريدنک

دسا . ردا

دسا کيدخ زا دیلا ی رعم ، زخم کدش

3 ).

يدلوا

زخم يشن ۀدناد يحطدس بيدناور وa11

ردa12

دنيت

(6)

)لوا

، زخم يمود يشن

دناد ۀ بيناور يموس ،يحطسریز

زخم يشن ۀدناد يیرج ز دی ر يپ دی يمريدهچ و ) یردیز

زخم يشن ۀدناد یيپ يیرج سا

ديدمیا ينيدمز بيدناور .

م ي دوش يدجورخ ياترا زا رتلايب زخم را رد بآ طس ک

دردديگ رارددق ريددنک

H11, H12, H21, H31

.) يددجورخ

مود زددخم ريددنک ،ينيدديم بيددناور )a21

زددخم ردa31

بيناور ،موس ز

دی ر يپ دی و ) یردیز ردa41

زدخم ،مريدهچ

یيپ يیرج تسا

دن يهتنا يجورخ . ی

،لوا زخم ي دب

اودنع

ۀلديعم يدجورخ . دسا دش ضرف لدم ذوان يدا

يدهتنا يی

زخم ،مودس و مود يا دب

اودنع ردظن رد شواردت شدخب

. ددسا دددش ددتفرگ يددالتخم يددارتماريپ ،لدددم ددیا رد

ب روظنم يبش يس ز شريب - تفرگ رظن رد بيناور ددش

ددنا

ميش ک ارض

ی ب يدجورخ ريدنک يدا

a11, a12, a21,

a31, a41

،) ارض ی ب يدجورخ يدا يدهتنا يی

b1, b2, b3

و )

يدجورخ يداترا ريدنک يدا

H11, H12

) دنتدسا ددیا .

ارض ی ب ييعت ماوع زا يکی زين دننک

يدب لدم يمنساو رد

ب جوت داد ۀ تسا يتادايشم .دن

يدبد وممم رد

زدخم و

ديقم ی ر ، زخم را رد قرعت و ريخبت ب

بيترت زا دياتدسا يدب

طباور 5 و 6 يم بسيحم :دنوش

5 ) Qa11a12a31a41baseflow

6 )

exp X

x

ETA ETPC

  

    

 

4

1

1

، طبار یا رد ک ردب دنازور قردعت و رديخبت ازديمETA

يليم بسح ،رتم

رعت و ريخبت ازيمETP

نيايم يسنيتپ ق

يليم بسح رب رتم

 ، قردعت و ريخبت بیرض 0.1

و ) CX

زدخم را رد بآ ياترا دسا

. ،زدين زدخم ردا رد ذودان

ب روص بار ۀط 7 یرعت م ي دوش :

7 )

X X X

IC B

ک IX

ذوان ازيم يليم بسح رب

،رتم CX

را بآ طس

نيت و BX

زخم را ذوان بیرض دسا

3]

.[

يدارتماريپ

شخب لدم لتخم يا دنيت

يدصوت يدب اردما يدهنآ

رد

لودج 4 سا دش ئارا .

لکش 3 . کنات يکيژولوردیه لدم راتخاس

يجنساو

، يزرا و يجنسرابتعا يياراک يبا

لدم اه

ارب يبش زيس زا دياتسا يب يبد لدم

يا دیا رد دودجوم

رد يميلقا يعلاطا يقحت ۀیيپ

.ددنزيين درودم دنازور ينيدمز

يدبد و يدسنيتپ قردعت و رديخبت ،شريب ميش يعلاطا یا نازور دنا يگتدسیا زا يعلاطا یا .

يدا ، يديمار يدسينشاوا

جارختسا سوکزارا و دون ب .دش

دیا ذدخا زا ددعب ک روط

قطنم بآ و بيمت يمزيس زا ريمآ حدص يسررب و روشک ا

ددقد و داد يددا قرددعت و ردديخبت و شريددب طددسوتم ریديددقم

وح يسنيتپ ض

بسيحم دش

داد زا ينچما .

يدا يگتدسیا

سوکزارا رتمورديا ب

اونع اردب يدنبم يگتدسیا ۀدسیيقم

يددبد يبددش زيددس و دددش يددشم دا ود رددا يددط رد ا ۀرود

دياتسا يمنسريبتعا و يمنساو دش

. يیيش رد ک سا رکذ

يميددمت لدددم يددا شاوژددپ ددیا رد دياتددسا دروددم ۀرود

لديعت يمندس

warming-up

) يمندساو ود

ليدس 1982 يدت

1983 ،) ۀرود يمنددساو جنددپ

ليددس 1984 يددت 1988 ،) ۀرود

لديعت يمنس ريبتعا منس ي س ليس 1989 يت 1991 و ) ۀرود

ريبتعا منددس ي ريهچ ليددس 1992 يددت 1995 ) ددتفرگ رددظن رد

سا دش .

زمييلیو 27]

ييب[

درک یددنچ زا دسا رتهب ک

ريمآ شور ب

ب يمزما روط يدخ ريدمآ شور ی يج

لدم قد يبيیزرا ارب يبش

زيدس دیا رد .دودش دياتدسا

بیردض يبيدیزرا صخيدش س زا شاوژپ یا رد يتسار شدن

-

(7)

يلکتيددس

ENS 1) يدديبت بیرددض ،

R2 2) و ۀددشیر يگنيدديم

يطخ يعبرم )RMSE

قد يبيیزرا ارب3

لددم يدا يدط رد

رود و يمنددساو يدا حددص

مندس ددسا دددش دياتددسا ي .

شين بیرض -

جیار زا يکی يلکتيس یرت

صخيش يا يی دسا

يیاريدک يبيیزرا ارب ک لددم

يدا دياتدسا يکیژولوردديا

م ي دوش 17]

. [

قاددح عبيدت زا درادنيتدسا يتليح صخيش یا

يقيب سنيیراو بسن ک سيايطخ يعبرم سنيدیراو ب دنيم

بد ي يشن ار يا م

ي داد ۀطبار 8 :)

8 )

, ,

, ,

( )

( )

n

sim i obs i

i

NS n

obs i obs i

i

Q Q

E

Q Q

 

2 1

2 1

1

ۀنماد ارييغت ENS

∞ زا - يدت 1 راددقم و دودب + ۀدنيهب

،يددسارب . ددسا ددی صخيددش ددیا ژددپ

شاو يددا ددلتخم

روص و مدسيگ يدعليطم دلمج زا دنيمز دیا رد دتفرگ

اريکما 15]

بیردض رادقم رگا[

ENS

زا رتلايدب 5 / 0 ددشيب

لدم يبش زيس . سا تشاد يبوخ ييبت بیرض

R2

زدين )

زا رگید يکی صخيش

يا يی قد يبيیزرا ارب ک سا لدم

يا

ددک ددسا دددش دياتددسا رگنيدديب

ناوددخما ریديددقم يددب ي

دايشم و ا شيپ نيب ک سا دش ي م

ي دناوت زا دياتدسا يدب

و یزمت شور شزارب

ييبت بیرض .دوش يسررب ييب

ددننک ۀ

ریديقم سنيیراو ک زا يشخب دايدشم

طدسوت دک دسا ا

ریديقم يبش زيس يجوت دش م

ي دوش ۀطبار 9 .)

9 )

  

   

, ,

, ,

, ,

, ,

n

sim i obs i

sim i obs i

i

n n

sim i obs i

sim i obs i

i i

Q Q Q Q

R

Q Q Q Q

 

2 2 1

2 2

1 1

رييغت ی يت راص يب ييبت بیرض م

ي دنک راددقم و

نيهب ۀ دک دسا ينيمز ب طوبرم ليح یا و سا ی آ

ریديددقم آ رد يبددش

زيددس دددش قد ي

ًيددق ریديددقم بيددشم

.دشيب يتادايشم شیر

ۀ يطخ يعبرم يگنييم زدين )RMSE

روذدمم عدقاو رد و دسا ددا عبيدت يدی بدسينت عبيت ی صخيش گنييم يطخ يعبرم ي س

صخيدش یا . دب

اودنع

يبد يب لطم يطخ زا رييعم يبش

زيس و دايدشم ا

سا طبار ۀ 10 يدت رادص يدب ريدمآ صخيش یا رادقم .)

1. Coefficient of Nash - Sutcliffe 2. Coefficient of determination

3. Mean Square error and Root Mean Square error

يب را . سا ريغتم یيهن چ

دشيب رتمک صخيش یا رادقم

يبش زيس راددقم و دسا تفرگ روص رتهب دنيهب

ۀ آ

راص سا صخيش یا رادقم . ب

روص ييب ریز م ي دوش :

10

, ,

)

n

sim i obs i

RMSE i Q Q

N

1

1 2

لايب يبيیزرا يارييعم رد

،

, sim i

يیرج Q يبش زيس ، دش

, obs i

يددیرج Q دايددشم يگنيدديم ، دددش

, sim i

يددیرجQ

يبش زيس ، ددش

, obs i

يدیرج يگنيديم Q دايدشم

، ددش i

ميگ و ينيمز يا ميگ ک دادعت n

دياتسا ينيمز يا رد دش

يط ۀرود يمنسريبتعا و يمنساو سا

.

ۀقطنم قیقحت ددک يدب سوکزارا رتمورديا يگتسیا ، عليطم یا رد 019

-

12

،يسارب يسقت دنب زکرم يقيقحت عبيدنم

)بيدمت بآ

وح يددجورخ رد ددض

حيددسم ددب ا 1537

عددبرم رتموددليک

ب اونع ارب ينبم يگتسیا يبش

زيس شريب - بيدختنا بيناور

دش . ۀضوح يقحت يشخب زا ۀدضوح يلدصا و دهم ۀدضوح

يگرگ دور يتسا يتسلگ سا ک و رودشک يقرش ليمش رد

يقردش لودط يصتخم رد

´12

˚09 55

´´ يدت

´40

˚40 55

يليمدش ضردع و جرد 15´´

45´ 36˚

´´ يدت

´10

˚15 37

ددمع شدخب ک سا تفرگ رارق جرد يتدسا رد آ زا ا

کش سا دش عقاو يتسلگ 4

.) یا وح ض زا بودنج دب

ۀضوح دورايش و زا

،ليمش قرش و برغ ب يشخب زا ۀدضوح

گرزددب يددگرگ دور دودددحم يددم دوددش و زا ظيددحل يميددسقت

يسييس رد دودحم ۀ يتدسرهش يدا

،رهدشدازآ دشدونيم

و

دبنگ عقاو دش سا . ۀدنماد يعيداترا دیا وح دض زا 2889

رتم رد طينم ينيتساوک يت

28 رتم رد طينم يتشد رديغتم

سا . دمع ربريک يضارا رد ۀدضوح روکذدم ربريدک يدا

گنج و عترم - توب راز ب بيترت يدب 14 / 50 و 72 / 32 ددصرد

سا . جرد ۀ رح را طسوتم نلايس و شريب طدسوتم نلايدس ۀ

وح ددض رد يددط ۀرود يمنددساو ددب

بدديترت 96 / 18 ددجرد ۀ

يتنيس دارگ و 83 / 1 يليم رتم و رد ۀرود يمنسريبتعا ب

بيترت

54 / 18 جرد ۀ يتنيدس داردگ و 09 / 2 يدليم ردتم دسا دک رد

يعياترا يیيپ شريب يا رتشيب ب روص اريدب و رد يدعياترا

رتلايب دب رودص ردب دسا . يدنچما دوددحم

ۀ اردييغت

داد يدا يتادايدشم دورو

دب لددم رد يدط رددا ود ۀرود

يمنساو و يمنسريبتعا رد

لودج 1 ئارا دش سا .

(8)

لکش 4 . ييایفارغج تیعقوم ۀضوح

ناريا روشک و ناتسلگ ناتسا رد هسوکزارا زیخبآ

لودج 1 . د رثکادح و لقادح و رایعم فارحنا ،نیگنایم ريداقم هدا

رد لدم هب یدورو یاه ۀقطنم

قیقحت

يجنساو يبآ لاس(

1988 - 1984 ) يبآ لاس( يجنسرابتعا

1995 - 1992 )

ۀداد یدورو شراب

mm ( ) قرعت و ریخبت

mm( ) يبد

m3/s( ) شراب

mm( ) قرعت و ریخبت

mm( ) يبد

m3/s( )

نلايس طسوتم 6

/ 671 4

/ 1033 6

/ 2053 1

/ 765 1049

2338

عم ارحنا نلايس ريي 06

/ 5 5

/ 2 07

/ 8 73

/ 5 63

/ 2 81

/ 13

رثکادح نازور 5

/ 53 40

/ 11 106

25 / 76 10

/ 13 320

نازور قادح 0

2 / 0 0

0 1

/ 0 0

جياتن و ثحب کش يا 5 و 6 لودج و 5 درکلمع يعضو لدم

يا شريدب -

يناور ب يموهام و چريپکی

، AWBM Sacramento

و دنيت ار

يط رد ۀرود يمنساو و حص منس يشن ي م ي داد . يدب دجوت

ب راوشد شور يا نتبم ي رب يعس و يطخ هج نيهب زيس

،يارتماريپ منساو ي ب روص ريکدوخ روص فرگ . يیيش رکذ

شيدن بیرض عليطم یا رد يلصا دا عبيت سا -

يلکتيدس

ددا عبيدت یرتهب ب ديسر ارب و دش تفرگ رظن رد 500

زا ی را ريب لدم

يدا يدجورخ دیيهن رد .ددندمآ رد اردجا دب

يیرج يبش زيس يميدمت زا دياتدسا يدب دش دنيهب

زيدس يا

رد دوجوم لدم

يا یزمت يلحتو دش . اردب ک داد يشن جیيتن

ریديقم يمنساو ۀيلوا

ب دورو ياريغتم لدم

يدا دنيهب زيدس

سج و يقتسم وج دنيهب ریيدس دب بسن1

یردتهب يازيدس

ريک یا یاربينب . شاد ار يیا نيهب

زيس ارب يبش زيس يیرج

1. Pattern search

يدط رد ۀرود دياتدسا زدين يمندسريبتعا ددش

. تیرودگلا دیا

ب دربريدک دلتخم ئيسم رد بوخ جیيتن و يسآ يیاريک ببس

دلق دمحم يعليطم جیيتن يب ک دراد ديیز يدميااربا و يدن

8]

سيددند و دآ و[

10]

ددقبيطم ددنيمز ددیا رد[

رد .دراد

لودج يا 2 ، 3 و 4 و رثکاددح ، قاددح ، ديلوا ریديقم ۀدنيهب

ددب طوددبرم يددارتماريپ لدددم

يددا

، AWBM Sacramento

و

ددنيت رد يبددش زيددس بيددناور ۀددنازور

رتمورددديا يگتددسیا

سوکزارا ۀ ۀضوح زيخبآ يگرگ دور زا دياتدسا يب يتسلگ يتسا

شور نيهب زيس سج و د يشن يقتسم وج . سا دش دا

لودج ،يسارب 2

ریديقم هب ي ن ۀ رتماريدپ لددم رد C1

AWBM

ک دش راص ب یدزن يشن

ۀدناد رتماريپ ک رييسب يسيسح

يفرظ ب طوبرم گن

شاد رد لوا يحطدس ۀدقطنم

ديقحت

سا يارتماريپ رادقم ينچما . A1

ۀريخذ و )لوا يحطدس

A2

ۀريخذ شيپ ریديقم يما )مود يحطس ضرف

لدم سا

؛

ب رد ک روط يبش

زيس يدارتماريپ دیا تدشاد دگن دبيث

دش ک دنا يشن يدم دداد لردتنک رد ريثأدت يدارتماريپ دیا

لدم تسيس

AWBM

يدارتماريپ يدسررب ينچما .دنرادن

(9)

لدم رد دوجوم لتخم

sacramento

يارتماريپ ک داد يشن

ب طوبرم شخب عسوت دناد ۀ ۀقطنم ذوان پين ریذ دحت طیاردش

يبشا کيخ ، زا يتبسن رتماريپ رثکاددح

بآ دازآ ديلوا ۀ ۀدقطنم

ينيیيپ ک ب اونع يیرج ۀیيپ نازور يلخت يدم دودش ، رتماريدپ

يتبسن زا رثکادح بآ دازيم دازآ ۀقطنم ينيیيدپ دک دب اودنع

يیرج ۀیيپ نازور يلخت يدم دودش ريدپ ، ا رتم شدخب ذوان ریذدپين

وح ض ک ب ديلوت ر بيناو يقتسم ردمنم يدم دودش و رتماريدپ

يتبسن رثکادح بآ دازآ ۀقطنم ينيقوف ک ب اونع يیرج ردیز

رشق نازور يلخت يم دودش رادص دب دیدزن ریديدقم اراد

یرتمک و دنتسا ثأت

ي ر وح زا يدجورخ يبد رب ار دض

و ددنراد

رتماريپ ب طوبرم يیرج

ۀیيپ دايدشم ددش

، ا دک وح دض ار

ب اونع يیرج بآ يا ينيمزریز کرت

يدم ددنک رادص راددقم

ک دراد يشن يم داد يارتماريپ یا ثأت

تسيس لرتنک رد ري

لدم

sacramento

يارتماريپ رادقم ينچما .دنرادن طودبرم

ب بسن بآ دازآ ۀقطنم ينيیيپ اردب دودجوم ودان

رتماريدپ ،ذ

شدشوپ دحت بآ بدسن ب طوبرم دااربآ

،يدا دچيیرد يدا و

ششوپ ياييگ ح و دم ينيدیرج دک يدم ددناوت طدسوت داودم

خلختم رد رتسب يیرج قتنم دوش شيپ ریديقم يما ضرف

لدم سا . نيهب لددم يدارتماريپ زيس

sacramento

يدشن

م ي ک داد ب روظنم يبد دوبهب جوا

لدم يارتماريپ ریيس جزج

رد ،يسح رييسب يارتماريپ ۀقطنم

يقحت سا ت يب ک ردييغ

یا يارتماريپ يبد جوا زين ب يم رييغت ريگمشچ روص ددبيی

.

لوددج ،يسارب یيهن رد 3

ریديدقم ۀدنيهب يدارتماريپ ،a12

،a21 alpha

، وb1

لدم ردH41

ددش راص ب یدزنAWBM

ک يشن ۀدناد يدناور بیرض يارتماريپ ک رييسب يسيسح ب

يحطددس مود ددنيت

،مود ينيدديم بيددناور بیرددض ،لوا بیرددض

را يجورخ ب طوبرم بيناور نيت

ذوان بیرض ، دنيت

دب لوا نيت

يحطدس بيدناور يداترا و مود دنيت

بيدناور رد مريدهچ

يبش زيس بيدناور دش ۀدقطنم

ديقحت دسا دنيهب . زيدس

لدم يارتماريپ نيت

يشن م ي ک داد ب روظنم يدبد دودبهب

جوا لدم يارتماريپ ریيس جزج

ييدسب يارتماريپ رد ،يدسح ر

يقحت ۀقطنم سا

دیا ردييغت يب ک يدارتماريپ

يدبد جوا زدين

ب رييغت ريگمشچ روص م

ي ی دبي 3]

.[

دايشم بيناور يب رادرک ۀسیيقم يبش و ا

زيس ددش

زا دياتددسا يددب لدددم

يددا

، AWBM Sacramento

و ددنيت رد

کش يا 5 و 6 يشن م ي دداد يدب ديدیز يگتدسبما دک

يشم بيناور دا

يبش و ا زيس

زا دی ردا رد ددش لددم

يدا

يبدش بيدناور يدلک ددنور و دراد دوجو زيدس

بيدناور زا ددش

دايشم يعبت ا م

ي دنک زيچيدن رييدسب لاتدخا ينچما .

يبش جیيتن يب زيس

زا ی را رد دش لدم

يا دک دراد دوجو

آ يلد م ي دناوت يميدمت دودب يعیزوتريغ ريتخيس لددم

يدا و

د یا زا ی را يارتماريپ ارييغت دودحم ۀنما لدم

يا ددشيب .

رادومن يسررب يا

ينيمز رس ب طوبرم و

يگددنکارپ رادودمن

لدم حص و يمنساو ۀلحرم رد يا کش يمنس

يدا 7 و 8 )

ددک داد يددشن لدددم

يددا وکذددم ر رد يلوددبق ددبيق يیيددناوت

يبش نيدشيب ریديدقم زيدس دنرادن ديقحت ۀدقطنم رد )a

،د

ددنيمک ریديددقم ددک يليددحرد يلوددبق ددبيق ددقد يددب ار )b

يبش يم زيس لددم دیا ينچما .دننک دک لددم دی يدا

دروآرب يبش رد1

تسا يبد زيس دن

يبش کنیا يب و يدب ار زيس

ميمنا يیلايب قد دم

ي اد دن د يبدش يدبد راددقم ، زيدس

ددش

ب ب ) يیرج جوا ریديقم ژیو ریديقم زا رتمک بتارم

دايشم ا

و يپ يی رت طخ زا 1 ب 1 ينيحور يعليطم يب جیيتن یا .دنتسا

مدقم ياارف و 3]

.دراد يناوخما[

لودج 2 . ،هیلوا ريداقم ۀنماد

هنیهب و تارییغت دش

ۀ لدم فلتخم یاهرتماراپ AWBM

رتماراپ هیلوا رادقم

دودحم ۀ رتماراپ رییغت يداقم

ر هنیهب

A1 ۀريخذ )لوا يحطس 134

/ 0 1

- 0 134

/ 0

A2 ۀريخذ )مود يحطس 433

/ 0 1

- 0 433

/ 0

) یيپ يیرج صخيش BFI 45

/ 0 1

- 0 878

/ 0

يفرظ C1 گن شاد )لوا يحطس 7

50 - 0 784

/ 0

يفرظ C2 گن شاد )مود يحطس 70

200 - 0 60

/ 99

يفرظ C3 گن شاد )موس يحطس 150

500 - 0 31

/ 384

KBase يیرج شگزيب بیرض ۀیيپ

زور ) نا 950

/ 0 1

- 0 968

/ 0

KSurf ) نازور يحطس يیرج شگزيب بیرض 35

/ 0 1

- 0 478

/ 0

1. Underestimate

Referensi

Dokumen terkait

ﻒﻟا - ﻲﻤﺠﺣ ﺮﺴﻛ ب - ﻊﻳﺎﻣ زﺎﻓ ﺖﻋﺮﺳ ج - زﺎﮔ زﺎﻓ ﺖﻋﺮﺳ د - رﺎﺸﻓ ﻞﻜﺷ 3 ﻞﺣ ﻪﻟﺄﺴﻣ لﺪﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ بآ ﺮﻴﺷ يﺎﻫ رﺎﻬﭼ ﺞﻨﭘ و ﻪﻟدﺎﻌﻣ شور و يا ﺲﻜﻟ ﺮﻴﺴﻣ داﺪﺘﻣا رد ﻲﻳﺎﻘﺑ - فورﺪﻧو ﻧ ﻞﻜﺷ ﻦﻳا زا

هلأسم ک دروم یناریا هعماج رد باجح یسانش یملع تلااقم :شوا 1939 - 1997 229 د بیترت هب ،نز تیصخش ظفح و یسنج کیرحت و جییهت زا یریگولج درکراک ،اما ،تسا هدشن ر 1 و % ۱ / ۵ شهوژپ %