شسٍشپ ٍ شصَهآ سد ٕشباشببً ٖسسشب صًاد
ٍ شتخد ىاصَهآ
ٖبشغ ىبجٗببسرآ ىبتسا ٔغسَته عغقه شسپ
1
ٌٖسح ذوحه
ٕشهبس نٗشه ،2 3
ُداضسببعذ٘س ذوحهش٘ه ،*
َٕسَه فجًش٘ه ،4 5
ُذ٘کچ
ٓاثَٱنباؼٔبثًٍآنبشٕاّ٦ًٕشډ٬٦ٺډناَٖديناَشهىٍٗيَديًُٗډآٍىَْثاَثبوٍَٕٓثٳيَبثَ٘يْدهٔا
ٜهبُٙاٌىبٶشٕابث
،ب٢ٵ،ٍىٕډُْبَ
ٍ٦إاي(ٓشهبىٙىايويَث،ًُٗډآيىٔاَٵ،ٓچٕٞلسً٘ٙد،ٓوبٖوا٬ثبىډ
، ْا
ٍث ٓٔبُو(ٓشهبىَٕٙٱىايويَثي
ٍٖٔبٺډرًٍٝ
يزإآاٚٔبمٕديْىبىإا٫ًاوُاَ١بكَ٘يْد.زٵَځڇبؼواْا
نبشإاٍٗيَاديًُٗاډآنبډُبإٍىىًاػًډٍْبډآ٬ثبىډيىبىٕاٍثٍٮػاَډٸَٔ٥ُاٍْيَ١رب٭لا٥ا
٬أًُسي
٘واىهٕثٍډبىَٕٚد
٬مػٍ٦ًٕشډ٬٦ٺډَٖديَشهىناًُډآ
ٍډبىَٕٚد.يٍْٙيآ
ٍاوًموهٕاثَ٘يْادْبَ
باثْا
ڈؼك 815
٘واىَٶو
 (ًُډآ 419
يَٖد 396
ٍوًموبث َشهى
َْٕځ
ٍٺج٥
ٓٵىبٞسْا
ٍډبىإَٚدٓٔايٍ.يٙ٬ًُٔس
باَ
ٌَُثبث
ُإَْځ
ټٕىپس
ٍډبىَٕٚدٓٔبٔبديٓچډب٭ڄٕچلس
.ياٙيإٔأسمباجويَٽْبٶڅآتَٔ١ّجٕبلډُاٌىبٶشٕابثبَ
ٍشٵبٔ
ٓډنبٚوَ٘يْدْبَ
ٜهبّٙىٕډٍُىٍٽيَى
ٍىٕډُْبَ
 ث،ْا
ٍ
،هٔياڅايٓاًُٙډآزٕإبٖكٍىَْثاَثبوِػ
بىٮډريبٶسناَٖديناَشهىهٕثبََٕٲشډّٕٺثٍى
ٜهبّٙىٕډٍُى.ىٍايوىًػيٍْاى
يٓوباٖواْيَإو،با٢ٵْباَ
ًٙد
اث،ًُٗاډآياىٔاَٵٜهباٍٙىَْثاَثباوٍِباثٍى.ىٍاىىًاػيَْثاَثباوناَٖديناَشهىهٕثٓچٕٞلس٘
ٍ
ِاػ
٘واىٓبٖكا
ٍىَْثاَثباوٍِباثٍى.ىٍاياوىًاػيٍْاىباىٮډريباٶس،ناَٖديناَشهىهٕثٍو ىب٭ٍبشٵٍٍِبثٍىًُډآ
ش٭ايٍْٙبََٕٲشډي،ًٍپىٽٍىناَشهىٓڅًجٹيٍٝى،ٓچٕٞلسزٵَٕٚد
ىَپچم٭،ٍٍٕيډٍثزجٖوِٕٗڂوايْىبٺ
.زٕاناَٖدُاَشُثناَشهى
ىبگطاٍذ٘لک
ٜهبٙ،زٕٖىػ،ٓثَٱنبؼٔبثًٍآنبشٕا
 .ًُٓٙډآَْثاَثبو،ًُٓٙډآْبَ
1
ٍڅبٺډهٔا.
ٍشٵَځَث
ُا
ّڅبٍٕ
 ناًى٭بثَْډبٕڈَٔډڈوبهَْشٽى
«
َْثاَثبوَ٘بٽُْبٖڅيډ
ٸ٥باىډٓاًُٙډآْبَ
ٍثڄٕوًٍ٪ىډٍثٓثَٱنبؼٔبثًٍآنبشٕاٍٗيَديًُٗډآ ٮًٕس
ّ
ًُٓٙډآٍائبد
»
 .زٕا
.2
ٍٕډيٍاٌبڂٚواىًُٓٙډآزَٔٔيډٍبٕٚواى
3 .
ٍٕډيٍاٌبڂٚواىًُٓٙډآزَٔٔيډَْشٽىًْؼٚواى [email protected]
4 .
ٍٕډيٍاٌبڂٚواىًُٓٙډآزَٔٔيډىبشٕا
5 .
ٍبٔىبشٕا
 بٕٵاَٲػ
ٍډبوَث
ٌبڂٚواىٍَُِْْٙٔ
ٍٕډيٍا
:زٵبٍٔىنٍٔبس 18
9/
1392/
،
:ٌَٗٔدنٍٔبس 5
11/
1392/
و
ِلئسه ىب٘ب ٍ ِهذقه
ٌُيَډا
،
رٍيَ١يٍٗيَديًُٗډآزٕمَا
نآ
زاٖٕوٌيٕاًٙدٓاٖٽَث .
ٍاٮډبػىاَاٵا
ٍاػًس
ٌْٔي
ٍٗيَديًُٗډآٍثْا
ياوٍاىٍٓايډي
،
ياىٔآاَأُ
ِ
ٍاثنباٚوايوَُٵيٍاٮډبػ
يًُٗاډآ
ٍٗيَد
ٓڂشٖث
 ىٍاى
= 26
ٛ،
24
.<
زاَٝٵىبؼٔابًٍَٚٽّمَ،ڄٕڅىهٕمٍَث
ْاَاثَاثاَثْباَ
زٕبّٕٕكًڅٍَٕىاًٍُٗډآٍثنبٖپَٕٔٓشٕىًٍ٪ىډٍثنبڂمَ
ٓاډٍاَاٹىًاهْبَ
ياىَى
= 5
ٛ،
71
<.
يىٔاَٵٍىناَشهىينبوُ٘ٺو،ٌُيَډا
ٍثي،ٍٮًٕس
ٍث،ٍائبدّٮًٕسٌْٔي
ٌياٍٙشهبىٙٓثًه
ُا.زٕا
 هٔا
ٜهباٙىًاجُثٍىٓچاٝارباډاِڅاءِػنبوُزٕٮ١يىًجُث،يٍ
َاٍَىٍٮإًسْباَ
ٍٮډبػ
زٕاْا
= 8
ٛ،
47
<
ٍٖٔبٺډٍَٕٓث.
ٓډنبٚوبًٍَٚٽْا
ًُٗاډآٍىٍاٽٓٔبًٍَٚٽيَى
ٍٔبډَٕناَشهى
ٓډٍْاٌځ
 بثْىبٞشٹايٍٙمَويىىٽ
يوٍاىَْس
= 9
ٛ،
7
<
هٔاَڂوبٕثبٍَبډآبډا.
ٍٮډبػؾٍَٕىٍٽزٕا
ٍثناىَډينبوُبثْا
ٓموٍبشٵٍَثاَثينبٖپًٍٔ٥
 ىًٙ
= 6
ٛ،
8
<
ي
ًُىَ
ٓثٍىٓشٕٖىػٳبپٙڈَ
بًٍَاٚٽَاظٽاٍىناَاشهىينباوُْىإً
،
ٍاث
ًٛاٞه
ْبًٍَاٚٽ
َشمٽ
ٍٮًٕس
ٍشٵبٔ
،
ٍث
ٓډڈٚؿ
=ىًٍه 27
ٛ،
5
<.
َ٘يْدغٔبشو
 ڇبؼواْبَ
٬اٹايٍىِإوٍٗيَاديًُٗډآٍىٓشٕٖىػَْثاَثبوٍِبثٍىٍشٵبٔ
َاٚشىډٍٗاِاځ،ڃباظډْاَاث.زإاٴچشوډ٬ډاًػٍىًُٓٙډآَْثاَثبوىًػيَڂوبٔبمو
ِياٙ
ٍٍٕيډٻىًٽٍََُٕاٍٽزٕانآُآٽبكًپٖؤً
ياوَشهىَاٶويىٍاشٵَو
= 5
ٛ،
82
<
ٍى.
هٕثق٦ٕ
َّىٍى،ڄچمڅا 1990
ىييك،
960
ٓثنًٕچٕډ
 يىٍٽزٙاىىًػيبٕوىٍىىإً
ڇًإ
زجطٍىٳلاشها.يوىًثنُنبوآ
ٍثناَٖديناَشهىڇبو
ي،ٓثًاىػْبٕإآ،باٺَٔٵاٍىًٛٞه
ْ بثنبوُْىإًبثنإِډ،بًٍَٚٽٓهَثٍىيزٕاَشٕٚثٍوبٕډٍيبه 15
ُاَاشمٽڃبإ
30
زٕايٍٝى
= 6
ٛ،
21
<
.
زاٖٕئًٽڇَشٕإٍَٓثٸج٥
1
( 1990 ،
ُا 154
ٍىىاًإًونًإچٕډ
ڃبٕهٕث،نبُػ
ْبَ
1960
ي 1985
،
133
بٔنًٕچٕډ
/4 86
ٌىًثنُيٍٝى
 .يوا
ټأنبوُ
ڇًإ
زٵبٍٔىٓمٍٍٕبٽْيَٕو
 يىىٽ
ِ
 ىِډ
 اٍ
ٓاډڄٕپاٚسنبُػٍى
ياىَى
،
ْاٌاٱُآامٕوًباجَٔٺس
ٓډيٕڅًساٍنبُػ
 يىىٽ
،
تڅبٱي
زاجٹاَډَشإٚثينبُػٓڂوبهٍبٽ
ٓشاٙايُثْباَ
اٍ
ڇباؼوا
ٓډ
 يىَى ىًػيبث.
 هٔا
ٓمونبوُبًٍَٚٽُاٍْبٕٖثٍى،
 يىٙبثهٕډُټڅبډيىواًس
زٽٍبٚډُاي
ِٕٓبٕٕ
َثاَث
ىشاٖٕوٍاىًٍهَث
ي
= 16
ٛ،
45
.<
ڃبإٍى 2000
هٕاثق٦إٍى،
ياٍٝى،ڄاچمڅا
نبوُْىإًبث 5
49/
ڃبٍٕىٍٽزٕاٌىًث 2010
ٍث 5 61/
َْثاَثباو.زإاٌيٕإٍيٍٝى
ٍى
ٍثٓوبُػق٦ٍٕىٓڅب٭ًُٗډآٍثنبوُٓثبٕشٕى
ڃبإٍى.زٕاَشٕٚثتساَډ 2001
ياٍٝى،
ٌاٍنبوُ
٤اٺٵٓڅب٭ًُٗډآٍثٍشٵبٔ
3 24/
ىًاثياٍٝى
= 20
ٛ،
5
<.
٘ٔبادٓوباُػٍٗاِاځٍى
«
ٍمَْاَثًُٗډآ
»
 :زٕاٌيډآ
1.Stromquist
ڃبٍٕى
 2006
،
ُا
 176
ًٍْٚٽ
ٍٽ
ْاٍاى
ٌىاى
ْبَ
 ڄثبٹ
ٍٖٔبٺډ
ٍجٕبلډي
،ياوىًث
 59
ًٍٚٽ
ٍى
ًُٗډآ
ٓٔايشثا
ٍ٦ًٕشډي
ٍث
َْثاَث
ٓشٕٖىػ
ٌيٍٕٕ
 هٔا.يوا
 ڈٹٍ
 زجٖو
ٍث
ڃبإ
1999
 ، 20
ًٍٚٽ
َشٕٚث
 .زٕا
ٍى
ق٦إ
ًُٗاډآ
،ٓٔاياشثا
 يى
ڇًإ
بًٍَاٚٽ
ٍاث
َْاثاَث
ٓشٕٖىػ
 زٕى
ٍشٵبٔ
 .يوا
ٕ٘ث
ُا
ُآمٕو
ْبًٍَٚٽ
ْاَلٝ
،بٺَٔٵا
 ةًىػ
 ي
ةَاٱ
بٕإآ
 ي
ْبًٍَٚٽ
ٓثَ٭
 ٳيٍَث
ٌيَٕٕو
 .يوا
 ٤ٺٵ
 37
ُايٍٝى
 بًٍَٚٽ
ٍى
 ق٦ٕ
ٓوبُػ
ٍث
َْاثاَث
ٓشٕٖىػ
ٍ٦ًٕشډٍِيى
 زٕى
ٍشٵبٔ
 يوا .
ٍى
 ق٦ٕ
ٓوبُػ
 يويٍ
 هٕٮډ
 ي
ٓٞوٚډ
ْاَث
زاجط
نيِٵا
 زجٖونبوَُس
ٍث
 ناىَډ
ٍى
 ڇًٍِٕيى
،ًُٗډآ
ٍث
ٌْٔي
ٍى
َشٕٚث
ٍٮًٕسٓكاًو
يٍاشٵبٔ
تٕئاٍبٽ
 ي
،ًٍٕٕوبٕٹا
 ىًػي
 ىٍاى .
َٺٵ
 ي
ٔبٕ
َ
ڃبپاٙا
زإډيَلډ
ٓ٭بامشػا
تجإ
٘ٔاِاٵا
َْثاَثبو
ْبَ
ٓشٕٖىػ
ٓډ
 .ىًٙ
 ناَشهى
ٌىاًوبه
ْباَ
ٍباُؿَإٺٵ
َاثاَث
َاشمٽ
ُا
ناَاشهى
ٌىاًوبه
ْبَ
ٓىٱ
 ىٍاي
ٓٔايشثاًُٗډآٍِيى
ٓډ
هأاييوًاٙ
زجاٖو
ٍى
ٍ٦إًشډٍِيى
ٍاث
زَٚ
َثاَث
ٓډ
 يٍٕ
.
نآ
ٌبځ
ٍٽ
ناَاشهى
ٍى
ٍإٍيډ
،يىشاَٖ
ُباث
ڈاَ
باث
ٍاثيٍٓٮواًاډ
 يٍ
ٓډ
،يوًٙ
ُا
ٌَډُ
هأا
٬اواًډ
ٓاډ
ناًاس
ٍاث
َٗاڂو
ٓاٶىډ
نبامچٮډ
ةباشٽي
ْباَ
ٓإٍى
زٕٖىػ
،ًٍلډ
ٍٽ
ّٕٚچٽ
ٓٶىډ
 زجٖو
ٍث
اٍنباوُ
غٔيَاس
ٓاډ
،ياىىٽ
ٌٍباٙا
.ىَاٽ
ڄاډاً٭
نيٍى
ٍٍٕيډ
ْا
ٍى
 ڄډبٮس
 بث
 ڄډاً٭َٔبٕ
ٓ٭بمشػا
 ي
ْىبٞشٹا
٘اٺو
هٕإٮس
ٌياىىٽ
َْاس
ٍى
نبٚو
َٗڂونىاى
 ٣ًثَډ
ٍث
 زٕٖىػ
يوٍاى
= 13
ٛ،
16 .<
ُآپٔٓشٕٖىػٳبپَٙ٘بٽ
ٜهبٙ
 هٕٕٮسڈُډْبَ
ق٦إَا٪وُاٍاٮډبػزٕٮا١يِيىىٽ
زٕازٵَٕٚديٍٮًٕس
= 9
ٛ،
6
<
ڄٝآبٕاَث.
 30
نًوباٹ
،ٓإبٕا
زاڅيى
ٴا٩ًډ
زإا
ڄٔبإي
ًُٗډآ
 ي
ٍٗيَد
 اٍنبڂٔاٍ
ْاَث
ّمَ
نيياثيزچډ
ٍاػًس
ٍاث
زٕاٖىػ
باس
نبأبد
ٍِيى
ّ٦إًشډ
ٓچٕٞلس
 ڈَاَٵ
ٍاثٍٮإًسڇٍباُؿيڇًّٕډبوَثنًوبٹٍىهٕىـمَ.يىٽ
ڈَاَاٵَاثفًا١ي
نىَاٽ
نًوباٹٍى.زٕاٌيٌٙيٕٚٔيوإَْثايسزٕٶٕٽبثيَثاَثًُٗډآٍثناَٖديناَشهىَثاَثَٕٓشٕى
ًُٗډآهٕډأسَثِٕوٍٮًٕسڈؼىدّډبوَث
 اِٵايناَٖديناَشهى٘ٺوبثتٕبىشډُبٕوىًٍډْبَ
٘ٔ
زإاٌياٙيٕٽأسٓچٕمپسرلإٞلسيٓڅب٭ًُٗډآٍثَٕٓشٕى
= 2
<
ينأَياډ،ٍاىٕډُهأاٍى.
ٍډبوَث
ٴٮا١يرًاٹ٣بٺوٴٚٽيٴچشوډْبٍَبپَإٍٍَٓثهم١يوٍاىزًٍٔډأډًُٓٙډآنأٍِ
ّائاٍا٘ٔاِاٵانباپډايياىَىٍٮإًسٓٶٕٽيٓمٽَ٪وُااٍزٕثَسيڈٕچٮسِٽاَډيٍٓايډ،ىًه
ربډيه
ٓمچ٭
،ٍىٕډُهٔاٍى.يوٍيآڈَاَٵناَٖديناَشهىْاَثاٍَثاَثًُٗډآزَٝٵيًُٓٙډآا
ٍىٕډُزهبىٙيناَشهىًُٓٙډآزٕٮ١يٍَٕٓثَ٘يْدهٔاُاٳيَ
ٍىٓاًُٙډآَْثاَثباوْبَ
ٓاًُٙډآزٕٮا١يىًاجُثْاَاثٓٔبَىبُىإٚديباٍَبپَاٍنبٕثزٔبُوٍىيٓثَٱنبؼٔبثًٍآنبشٕا زٕاناَشهى .
تچػٍىٓډبځٍبٽهٔازٕايٕډا
ٍډبوَثٍػًس
ًباوساٍاثٓاًُٙډآنأَياډيناِأٍ
زٕبٕٕ
ٍډبوَثيبَ
ٔبَ
ٓ
 بَىًجمٽ٬ٵٍزُػ
َْثاَثبوي
 .يٙبثناَشهىڄٕٞلسٍىًُٓٙډآْبَ
ٕشظً ًٖببه
ٖضصَهآ ٕشباشببً مَْفه
ڈشّٖٕٕمَٓٔبٱٳيَ
 ڈَاَٵًُٓٙډآْبَ
 نىَٽ
نباپډا
ْيباٖډ
ٓثبٕشإىْاَاث
ىاَاٵاّامَ
ڇُ
 ڈٕچٮشڅا
ٍٮډبػ
ٍث
 زَٝٵ
ْبَ
ًُٓٙډآ
 ةًچ٦ډ
 زَٝٵ َٕ٪و
 ىيٍي
ٍث
 ڇب٪و
ًُٗډآ
 ي
َٕٓشٕى
ٍث
٬ثبىډ
 ي
ٌىايويٍى
ْبَ
،ًُٓٙډآڇب٪و
 يىوبمَ
 ڈچٮډ
،ٜٞوشډ
 ب٢ٵ
 ي
 رإُِؼس
،ٓاًُٙډآ
 ي
ِإو
ُاٍْاىًٍهَث
 ىَپچم٭
 ةًچ٦ډ
ًُٗاډآ
نًاـمَ
مَاو
،ٌٍاځ
مَاو
ًٍا٪ىډيزإا...ي،باٺسٍا
ُا
زَٝٵ
ْبَ
ًُٓٙډآ
،َثاَث
ٍْاىًٍهَث
َثاَث
 ي
 هشٙاى
ْيبٖډزَٝٵ
 ڇُ ىاَٵإّچٽْاَث
ڈٕاچٮشڅا
ْاَث
 ىيٍي
ٍث
 ڇب٪و
ًُٓٙډآ
 ي
ٍْاىًٍاهَث
ُا
يٓلااٽ
ٍاډبوَث
ْباَ
ٓاًُٙډآ
،ةًاچ٦ډ
نبامچٮډ
،ٜٞوشډ
 ربوبپډا
 ي
 رإُِؼس
 ي ،ًُٓٙډآ
ِٕو
ْب٢ٵ
 تٕبىډ
ًُٓٙډآ
 .زٕا
 بث
ٍػًس
ٍث
 هٔا
،َاډا
ٓډ
 ناًس
ّچئٖډ
َْثاَثبو
ْبَ
ًُٓٙډآ
ٌبځئىُااٍ
َُْٔبَ
 ىَٽٍَٕٓث :
1
٘واىٓځىاًوبهّىٕډُ.
؛...ي،ربٽاٍىايبَيٍُآ،بٍَب٪شوا،ٓڂىََٵّٔبډََٕٕ٪وناًُډآ
2 .
زَٝٵ
 ىيٍي
ٍاث
ڇبا٪و
،ٓاًُٙډآ
َإ٪و
مَاو
زاجط
ڇباو
 ي
مَاو
ٓاٮٹاي
٘اًٙد
ٓچٕاٞلس
= 4
ٛ،
108
<؛
3 .
ٍْاىًٍهَث
ُا
ٓٮثبىډ
ٍٽ
ٍث
 ىايويٍىّڅِىډ
ٍى
ٍبٕشها
 ڇب٪و
ٍاَاٹًُٓٙډآ
ٓاډ
،ىَإځ
َإ٪و
مَو
 ڈٽاَس
٘واى
،ًُْډآ
 ڈٽاَس
ٕٓلاٽ
؛...ي،ٜٞوشډٓوبٖواْيَٕوي
4
 نبډُبٕڄډبٍٙٽًُٗډآيىٔاَٵ.
٘اواى٬أًُسٍىٍإٍيډٓاَى
ٍشاٍٍٙىناًُاډآ
ْباَ
٘اواىباثٍإٍيډٍىباٽريبٶشډىًٍهَثيٴچشوډٓچٕٞلس
ٍإٍيډٍىناًُاډآ
ٍٓىٓلااٽي
ٓډ
 ىًٙ
= 21
ٛ،
72
<؛
5 ىَپچم٭.
 بٔ
 ىايويَث
 ڇب٪و
ٓډڈٕٖٺسزمٖٹيىٍثٍٽًُٓٙډآ
ٍ٦إايىاياويَث:ىًٙ
ياىوبډْا
ٓاډتاػًډاٍيا٘اواىق٦ٕبٔىَٵٓشهبىْٙبٍَبشهبٍٕىَٕٕٲسٍٽٓچٕٞلسزٵَٕٚد
يىًاٙ
ٓو ًا٥ْبَياډبٕديغٔباشويىوبډ ٓشهبىَٕٙٱ(ٓٔبُوىايويَثَْڂٔى
يَٗاڂوٍىَإٕٲسيرياډ
ٌِٕڂوا
.ىَٵْبَ
ٍَٕٓث
َ٘يْد
ْبَ
َْثاَثباويٍٓاياډىَاپچم٭ٍاث٣ًثَډ
نباٚوٓاًُٙډآْباَ
ٓډ
هٔاٍىٍٽيَى
َ٘يْد
بَ
 نيَثزٕمَا
ْبَىاى
ٓشهبىَٕٙٱ
ٓډٍشٵَځٌئىبو
رٍباُډ.ىًٙ
ْباَ
ٓډبٶٔاىَٵټٔٓځيوَُٕٕٲسٍىٓمُډ٘ٺوٓشهبىَٕٙٱ
=يىٽ 30
ٛ،
1
<
ُاي
ٍٗيَاديًُٗاډآ
ٓډٍب٪شوا
 ڄپٍٙىٍٕٓىرب٭ً١ًډًُٗډآَثٌيلا٭ىيٍ
َٗڂوَْٕځ
ٍُٗايراىباٺش٭ا،باَ
ْباَ
ٍثنبٽىًٽٍىةًچ٦ډ
ٌيىٔآناًى٭
 يىٽبٶٔآٔاِٖث٘ٺوٍٮډبػټٔناُبٕ
= 19
<.
ُبگذٗد ىاشتخد شصَهآ ِب طَبشه ٕبّ
ٌبځئىناَشهىًُٗډآٍِبثٍى
 ىٍٽزٕاٌيٙفَ٦ډْىبُْٔبَ
ٓډ٫ًمؼډٍ
اس نآناً
ٍىاٍباَ
ٍشٕىٌبځئىٍٕ
:ىَٽْيىث 1
، ًُٗاډآٍىَاشهىٍثَٖدَْسَث(ټٕٕلاٽٌبځئى.
2
ٌبځيأى.
،ريباٶشډبډاَثاَث 3
 ًُٗاډآٍىنُيىَاډڄاډبٽَْاثاَث(ٓشاٖٕىمٵٌبځيأى.
= 5
ٛ،
75
<
ُا.
ٍٍٕيډًُٗډآ،ټٕٕلاٽٌبځئى
هٔا.ىٍايوٓٝبهٌبڂٔبػناَشهىْاَثْا
َٽٌاډٔىػ٘ىٕث
ٓډَسَثاٍ
 ى
ٓډزًٔڅياناَشهىَثاٍناَٖدًُٗډآييوا
اٍناَاشهىًُٗاډآ،ڇيىٌبځيأى.يَى
ٓډٍْيَ١َْډانبٽىًٽزٕثَسيڈٕچٮسيٌىاًوبهزٙايُثٍىنآْاِٖثَٕطأسڄٕڅىٍث
بډا،يواى
زلس
ٍٕٚچٽْبٍَيبثَٕطأس
ُىإٚدناَاشهىْاَاثآٍسيباٶشډًُٗاډآٓشٕٖىػْا
ٓاډىب
ياىٽ
= 5
ٛ،
76
<
ٍٍٚٔقٕ١ًس،ڈٖٕىمٵٌبځئىٓچٝاًََِػ.
ٌاٍينباوَُاثڈشإْبَ
نآ٬اٵٍْباَ
زٕا
= 14
ٛ،
216
<
ٍٮډبػ.
 نبإبىٙ
 زٖٕىمٵ
 بث
ٌىبٶشٕا
ُا
 ىَثٍبٽ
ْىبٺاشوا
 زٕٖىػ
ٍى
،ًُٗډآ
ًٌٕٙ
ٓٔبَ
 اٍ
ٍٽ
 ٠ٕٮجسزُػٍى
ٓشٕٖىػ
 ىٍاي
 ڈشٖٕٕ
ْبَ
ًُٓٙډآ
نباٚوزٕاٌيٙ
ٌىاى
ياوا
= 8
ٛ،
62
<
زٖٕىمٵ.
ًُٗاډآٍچمػُآ٭بمشػآځيوُْبٔايُّمٍَىنُيىَډَثاَثٸكٍثبَ
.يويٺشٮډ
ٓډلإاناَپٶشډنبٕډهٔاٍىبډا
 بث
 يٕٽأس
َث
َْثاَث
 نُ
 ي
 ىَډ
ٍى
 زٕوبٖوا
 ي
،ْيىماٍُٙا
َاث
ريبٶس
ٓٮٕج٥ْبَ
 نآ
 يى
ِٕو
 يٕٽأس
ٓډ
 نآ.يىىٽ
 يويٺشٮډبَ
 ريبٶس
ْبَ
ٓىًٔاپس
ؾٕاَ
ټأ
ُا
 يى
ٔىػ
 اٍ
ٍى
ٜٺو ٬١ًډ
 بٔ
 ڃبمٽ
ٍاَٹ
ٓامو
،ياَى
باډا
ُا
باؼوآ
ٍاٽ
 زاٮٕج٥
 نُ
 ي
ىَاډ
 اٍ
ْاَاث
نايٕډ
ْبَ
ٓسيبٶشډ
ٌىَٽيٮشٖډ
،زٕا
ٍثبٚس
٘ٺو
 بَ
ٌَٔدئٕأس
،ڇلإا.زٖٕو
ٍث
 ٧بلڅ
زٕاٖىػ
ي
 ٷًٺك
،ٓوبٖوا
َْثاَث
 ڄډبٽ
 هٕث
 نُ
 ي
 ىَډ
ٌىَٽٍاَٹَث
 زٕا
 ي
َځا
َْسَث
ْاَث
ٓپٔ
َث
َْاڂٔى
ٍاَٹ
،ٌىاى
 ٤ٺٵ
ٍث
ْبَىايٮشٕا
ٓٮٕج٥
 ٣ًثَډ
 زٕا
ٍٽ
 زٺٕٺكَث
٬١ي
ٓوبٖوا
 يى
ٔىاػ
َٕطأاس
ٓمو
ٍث.ىٍاٌځ
 هٔا
،تٕسَس
ََ
 بػ
ٍٽ
 هٔا
 يى
ٍث
 ٧بلڅ
،ىايٮشٕا
،زچاٞه
زٕڅًئاٖډي
َاثاَث
،يىاٙبث
ٷًٺك
َثاَث
 يوٍاى
 ي
 بػََ
ٍٽ
 ريبٶس
ٍشٙاى
،يىاٙبث
ٍاث
،تإبىس
ٓوأاٙ
ريباٶشډ
ٓاډ
ياىثبٔ
= 12
،
ٛ 127
<.
 نآَثاَثٷًٺكزٔب٭ٍيٍٮډبػٍىنبوُ٘ٺوٍث،ڇلإآيٺډهٔىٍى
ناياَٵيٕٽأسبَ
.زٕاٌيٌٙىَمٙتػايٓوُيىَډَََث٘واىيڈچ٭تٖٽيٌيٙ
صخبض بّ
ٜهبٙ
ٌُايواْاَثٍٽيىشَٖٓډبٹٍابَ
 نبًٕو٘ؼىٕيَْٕځ
نباډُڃً٥ٍىَٕٲشډڄډاً٭ْبَ
ٍث
ٓډٍبٽ
ٜهبٙ.ىيٍ
ٓځْٔيبَ
ٌُايواُاٌىبٶشٕابثاٍٍٮډبػْبَ
ٔوبٍٔايبِْٔٽَډڄٔبمسْبَ
اا
ٓاډٴٕاًٝسااَڂٔىٍْباډآْباََشډاٍبدبأڃبامشكا،يٍٝى،زجٖو،هٕڂوبٕډڃبظډْاَث
ياىىٽ
= 23
ٛ،
7
.<
ثبََٕٲشډڄٔيجسبث،َڂٔىرٍبج٭ٍث
ٍواَإٍ
زجاٖو،باَ
بَياٍٝى،ٴاچشوډْباَ
،
ي ...
ٓډ
ٜهبٍٙثناًس
 يٹابََٕٲشډُْبٕ
.ىَٽڇا
ٜهبٙ
ڄإچلسٍىْيىډىًإٍاِاثآاًُٙډآْبَ
ڄپٙيًُٓٙډآرلاپٚډ
 زٕبَْٕٕٕځ
زٕآًُٙډآْبَ
= 24
ٛ،
2 .<
ٜهباُٙاٌىبٶشإا
باَ
ٌُايواْاَث
ٍٺثبَْٕثاَثبوَْٕځ
 هٔيىؿْا
 ىٍاىٍڅبٕ
،يىوبډ؛
ّيَاد
ِ
INES
ّيَاد(
ِ
ٜهباٙ
ْباَ
َىَهاياٍى ًُٓٙډآ
ّ
 80
ٌّيَدهٔاىًجُثيڄٕمپسي
ڃبٍٕى 1992
ي 1995
ي 1998
،
ّيَد
ِ
1WEI
ڃبٍٕى 1997
= 24
ٛ،
8
<،
 هٕثًُٓٙډآْبََڂوبٚو
ٓچچمڅا
O.E.C.D
ٓوبسبثٍٽ
(2
1996
( 1996
هٔييس
ىَٽ
= 18
<،
ّيَد
ِ
3EIRP
(
2001
ٜهبٙ٫ايثاْاَثًپٖؤًٍٽ
ٓاًُٙډآْباَ
1. World Eduation Indicator
2.Bottani
3. Educational Indicators Regional Project
اَااػا
ٌىَااٽ
 زاإا
= 24
<
ِّيَااد،
GERESE
(1
2005
=
22
<،
ي
ٍٗاِااځ
ٓچٕااٞٶسْبااَ
ٍِبااثٍى
ٜهبٙ
 يًُٗډآْبَ
ٍث٣ًثَډٍٗيَد
«
ًُٓٙډآْبٍَبډآٓچډِٽَډ
»
يًُٗاډآنبامسٍبدىٍى
يلشډر بٔاٍٗيَد بپَٔډاِ
= 25
<.
صٍّظپ ٌٔ٘ط٘پ
(ٌىاُِاأِ٭،ناَاأاٍىَ٘يْااد٫ًاا١ًډٍِبااثٍى 1365
ڄااٽٍىٓااًُٙډآَْثاَثبااوٓاإٍَثٍى
نبشٕا
ٓډٍؼٕشوهٔاٍثًٍٚٽْبَ
زاَٝٵٍثٓثبٕشٕىَْثاَثبوٍٽيٍٕ
ّامٍَىٓاًُٙډآْباَ
ٌٍيى
 زَٝٵ٬ًُٔسٍِبثٍى.زٕاناَٖدُإ٘ثناَشهىْاَثٓچٕٞلسْبَ
ناَشهىًُِٓٙډآْبَ
نبشٕاهٕث
ُابَ
ٍِيىُاباډا،زإاٍاشٵبٔ٘ٔاِاٵاَْثاَثباوٓډًام٭ّ٦ًٕشډٍثٓٔبمىَاٍٍِيى
ٓاډزاثبطًباجَٔٺسَْثاَثبونإِډَٓبڂٚواىٍِيىٍثٓډًم٭
ياوبډ
= 10
<
.
ٗاى
(ٍاوبه 1380
ٍى
َْثاَثبوَثَطإډڄډاً٭ٍَٕٓث
ًَٔاثيٍأًچٕڂُٽنبشإا٘اٍٙىٓاًُٙډآْبَ
،ٍٓباٵ،يامكا
،ڇلأا،نبُٶٝا،نبشٕىَٽ
ّاىٕډٍُىٓٔاياشثاٍِيىٍىٍاٽىَاٽفَا٦ډنبشاٖؿًچثينبشٖٕٕي
زَٝٵٍثٓثبٕشٕى
ًُٗاډآٍِيىٍىيزإاناَٖدُإ٘ثناَشهىْاَثَْثاَثبوًُٓٙډآْبَ
زاَٝٵٍثَثاَثٓثبٕشٕىّىٕډٍُىناَٖديناَشهىهٕثٓډًم٭
ٍاٺ٦ىډ٫ًاويٓاًُٙډآْباَ
ىٍاىىًػيريبٶس
= 7
<.
(ٓپثبؿ 1382
ٍى
،ٓچٕاٞلسڃبإغىدٓوبډُُِبثٍى،ًُٓٙډآَْثاَثبوٍِبثٍىىًهٍَٕٓث
٘واىىايٮسًٍٚٽڄٽٍىٍٽيٍٍٕٕؼٕشوهٔاٍث
ٍىٍاؿَځا؛زإاناَٖدُاَشمٽَشهىناًُډآ
ٍثٍچٝبٵهٔاڃبٕغىدٓ٥
زٕاٍشٵبَٔ٘بٽغٍٔيس
= 5
<
ٓجو.
 (ْيىثإٌَىاُ
1384
َ٘يْدٍى
ًچثينبشٖٕٕنبشٕاٍى،ىًه
يناَاشهىهٕاثنبشإاهأاٍىٍاٽيٍٍٕٕؼٕشوهٔاٍث،نبشٖؿ
ىٍاىىًػيَْثاَثبوناَٖد
= 17
<
(مَٕ.
1386
ٍاثٓاثَٱنبؼٔبثًٍآنبشٕاٍىىًهَ٘يْدٍى
ؾٍَٕىٍٽيٍٍٕٕؼٕشوهٔا
 ڇُ ناَٖديناَشهى،ًُٓٙډآٸ٥بىډُاټٔ
ٍثڈٕچٮشڅا
ْيبٖډًٍ٥
ًٙدزلسىًهٓشٕٮمػڈُٕبثتٕبىشډي
ٍشٵَڂوٍاَٹٓٔايشثاٍِيىًُٗډآ٘
يوا
= 4
<
ټاٚسآ.
( 1391
ناًى٭بثَٓٚيْدٍى
« نأَاٍىٓشٕٖىػزڅاي٭ٓثبٍُٕٙا
»
زإاٌيٍٍٕٕؼٕشوهٔاٍث
ٍىٍٽ
ٓٔايشثا٬٦ٺډ
 زڅاي٭
ٓشٕٖىػ
ٍى
ًُٗاډآ
ڄاٝبك
ٌياٙ
زإا
 ي
ٍى
٬٥باٺډ
،ٓٔبامىَاٍ
،ٍ٦ًٕشډ
 ي
ًُٗډآ
ٓث ،ٓڅب٭
ٓشڅاي٭
ٍث
ٍَ١
 ناَشهى
 ي
 ٤ٺٵ
ٍى
ٍِيى
ٕ٘د
َٓبڂٚواى
ٓاث
ٓشڅايا٭
ٍث
ٍَ١
 ناَٖد
ىٍاىىًػي
= 2
<
(ټاٚسآَ٘يْادغٔباشوهٕىـمَ.
1388
ي 1391  ي
ٌىاُِأِ٭
( 1365
ٓډنبٚو
َْثاَثبويَى
ٓشٕٖىػ
ٍى
َٕٓشٕى
ٍث
ًُٗډآ
ٍى
ٍأبد
ْباَ
ٓچٕاٞلس
َس باث
َشٕٚث
 ي زٕا
ٍى
ّمَ
٬٥بٺډ
،ٓچٕٞلس
 ناَشهى
ٓچٕٞلسىَپچم٭
َشُث
 ي
ٍِْبځيوبډ
َْشإٚث
ٍى
ڇب٪و
ًُٓٙډآ
ٍشٙاى
 يوا
= 1
<.
1. Group Européen de Recherche sur l‟Equité des Systèmes Educatifs
هٕثق٦ٍٕىٖٓىػَْثاَثبوٍِبثٍى
َ٘يْدغٔبشو،ڄچمڅا
َ
ٓډنبٚوب
ًٍِٚٽٌىًُوٍىٍٽيَى
زجطٍىٓٔ بثٓشٕٖىػٳبپٍٙٮًٕسڃبكٍى
ٌىڄډباٙبًٍَاٚٽهأا.ىٍاىىًاػيٍٓايډڇبو
،بٺَٔٵاْلاٶْٕاَلٍٝىًٍٚٽ
ٍبُؿ
ْبٕٕآٍىًٍٚٽ
ٓثًىػ
،
ي
ٍبُؿ
يةَا٭نبُػٍىًٍٚٽ
زٕاهمٔ
= 5
<.
 (ناٍبپمَيڀوُ
2013
ٍٗيَاديًُٗاډآٍىٓشٕاٖىػَْثاَثباوٓإٍَثٍى
ٓډٍؼٕشوهٔاٍثهٕؿ
َّىٍىيىؿٍََٽيىٍٕ
1980
ٍثَٕٓشٕىٍىٓمٕ٪٭ٓشٕٖىػٳبپٙ
َْثاَثباوزٕٮا١يٍشاٌٙځّاَىٍإٍى،زٙاىىًػيناَٖديناَشهىهٕثًُٗډآ
ٓاًُٙډآ
زإاىًاجُثٍثيٍزٕٖىػٓبٕاَث
= 31
<
ڃبإٍىٴاٖٕؤًٍٗاِاځ.
2012
َْثاَثباوٍِباثٍى
يناَاشهىهٕاثٓاًُٙډآَْثاَثباوىًاػيُاٴچشوډْبًٍَٚٽناَٖديناَشهىهٕثًُٓٙډآ
ٍىٴاٖٕؤًٍاٽٓٔبًٍَٚٽّمٍَىٍٽزٕاٌيٙفَ٦ډٍٗاِځهٔاٍىبډا،زٕآٽبكناَٖد
َْثاَثبوَ٘بٽزُػ
ًُٗاډآٍىٓشٕٖىػَْثاَثبونإِډزٕاٌىاىڇبؼوآسلاهايډٓشٕٖىػ
زٕاَ٘بٽٍثيٍٍٗيَدي
= 28
<.
َٚسج 1 ـذبؽ . ػرٚزپ ٚ ػسٛٔآ رز ٢زبازبب٘ ٢بٞ
ـذبؽ
بٞ ٢زبازبب٘ غاٙٔ
1
٘واىٓچٕٞلسْيٍُآهٕڂوبٕډ.
،ًُډآ 2
،هٔيڅايٓچٕٞلسْبٍَب٪شواييٍُآهٕڂوبٕډ.
3
.
ٞلسزٕٕبٖكهٕڂوبٕډ
،هٔيڅايٓچٕ
4
ٓڂىََٵّٔبډَٕيٓڂىََٵ٬ثبىډهٕڂوبٕډ.
 ٢اٝٙ٥ٔس
1
٘واىٍثٍٍٕيډزجٖو.
،ًُډآ 2
ٕٓلاٽڈٽاَس. ب٢ٵ
رز ٢زبازبب٘
ٝعرسٔ تب٘بىٔا 1
ٍثڈچٮډزجٖو.
100
٘واى
ًُډآ 2
٘واىيٝىايٮسٍثَٔيډزجٖو.
ًُډآ
3 ٷًٵڈچٮډزجٖو.
ىايٮسٍثَْشٽىئوبٖٕڅ 1000
٘واى
،ًُډآ 4
.
ٷًٵَٔيډزجٖو
ٍثَْشٽىئوبٖٕڅ 1000
٘واى
ًُډآ
٬ثبىډ
ٓوبٖوا
 زجطٜڅبهبومَو
 ڇبو
 ً٘ٙد
ٓچٕٞلس
 1
٘واىٻاٍىاهٕڂوبٕډ.
،ٍٍٕيډٍىبٽٳَ٥ُازٔبمكُاًُډآ 2
ٻاٍىاهٕڂوبٕډ.
٘واى
،ٍٍٕيډٓ٥بج٢واًػُاًُډآ 3
٘واىٻاٍىاهٕڂوبٕډ.
،ٍو ىب٭ٍبشٵٍُاًُډآ 4
.
ٍٍٕيډٍىبٽبث٣بجسٍاهٕڂوبٕډ
ـذبؽ ٢بٞ
ػسٛٔآ ٢سٙ٤ازف )ٛج(
1
،َْ٪وّ٦ًٕشډڇًٕڃبٕٓٔبُوٓيٍىٓجشٽڃيٮډ.
2
ًٍپىٽٍىٓڅًجٹيٍٝى.
،ٓ١بٍٔ
3
،ٓثَؼسًٍپىٽٍىٓڅًجٹيٍٝى.
4
،ٓوبٖواًٍپىٽٍىٓڅًجٹيٍٝى.
5
يٍٝى.
،نبثًٍُپىٽٍىٓڅًجٹ 6
َىًٍَپىٽٍىٓڅًجٹيٍٝى.
ٝيعاٚ زاس٘ٚزب ٢ا
1
،ٍٍٕيډٍثزجٖوِٕٗڂواهٕڂوبٕډ.
2
،ٍٍٕيډٍثٸچٮسهٕڂوبٕډ.
3
ڇًُٶډهٕڂوبٕډ.
ىًه
،ٓچٕٞلس 4
٘واىٓ٭بمشػإٓبٕٕزٽٍبٚډهٕڂوبٕډ.
،ناًُډآ 5
يٍٙهٕڂوبٕډ.
٘واىْىبٺش٭ا
 ناًُډآ
٣٤بٟ٘ زاس٘ٚزب
٬مػيٍيَډبث
َْثاَثبوٍث٣ًثَډَْ٪وٓوبجډْيىث
يىَاډَاثاَثٸكَثيٕٽأسبثيًُٓٙډآ
َ٘يْدغٔبشوٍَٕٓثبث،نآغٔبشويٍٗيَديًُٗډآٍىنُ
 ڇبؼواْبَ
َ٘يْد،ٌٍبثهٔاٍىٍشٵبٔ
آٍاثَٱنباؼٔبثًٍآنبشإاّ٦ًٕشډ٬٦ٺډناَٖديناَشهىهٕثًُٓٙډآَْثاَثبوىًػيَ١بك
ٓډَٟٵ
(رباٮڅب٦ډغٔباشوُاٌىبٶشإاباثيىَإځ
NCES(2000
٬
GERESE(2005
َـٕمسباَ،
( 2001 (ًااواًُڅ،
2001
ٓااجو،
 (ٌىاُ
1384 (مَاإڄٕ٭بماإا،
1386 (نباإـىَآ،
1386
ي،
(ټٚسآ 1388
ي 1391
ٜهبٙهٔيبى٭بثٜهبٍٙشٕىزٶَ
،ٓوباٖوا٬ثباىډ،ب٢ٵ،ٍىٕډُْبَ
ٍ٦ٕايىايويَث،ًُٗډآيىٔاَٵ،ٓچٕٞلسً٘ٙد
ٌياٙهٔيياسٓٔبُوىايويَثي،ْا
ياوا
ْاَاثٍاٽ
ٍٖٔبٺډرًٍٍٝثًُٓٙډآَْثاَثبوٍَٕٓث
 ڃييػ.زٕاٌيٌٙىبٶشٕاناَٖديناَشهىهٕثْا 1
ٜهبٙ
٘واىٍٗيَديًُٗډآٍىَْثاَثبوْبَ
ٓډنبٚواٍَٖديَشهىناًُډآ
 .يَى
لاؤس لصا
ٖ
بٔآ ثٕ
ه
 ناَٖديناَشهى
ٓثَٱنبؼٔبثًٍآنبشٕاّ٦ًٕشډ٬٦ٺډ
َثاَثبو
ْ
ًُٙډآ
ٓ
ىًػي
 ىٍاى
؟
تلااؤس عشف
ٖ
1
بٔآ.
ثٕ
ه
 ناَٖديناَشهى
ُا
 ٧بلڅ
ٜهبٙ
 بَ
ْ
ٍىٕډُ
َثاَثبو
ْ
(
ريبٶس
 ىًػي
 ىٍاى
؟
2
بٔآ.
ثٕ
ه
 ناَٖديناَشهى
ُا
 ٧بلڅ
ٜهبٙ
 بَ
ْ
ٓچٕاٞلس٘اًٙدي،ٓوباٖواْيَإو،ب٢ٵ
َثاَثبو
ْ
(
ريبٶس
 ىًػي
 ىٍاى
؟
3
.
بٔآ ثٕ
ه
 ناَٖديناَشهى
ُا
 ٧بلڅ
ٜهبٙ
 بَ
ْ
ًاػيًُٗډآْيىٔاَٵ
ٓلااٽيٍإٍيډ
ٍٓى
َثاَثبو
ْ
(
ريبٶس
 ىًػي
 ىٍاى
؟
4
.
بٔآ ثٕ
ه
 ناَٖديناَشهى
ُا
 ٧بلڅ
ٜهباٙ
باَ
ْ
غٔباشو
ىاياويَث
ْ
ٍ٦إاي
 (ْا
شهبىاٙ
ٓ 
َثاَثبو
ْ
(
ريبٶس
 ىًػي
 ىٍاى
؟
5
.
بٔآ ثٕ
ه
 ناَٖديناَشهى
ُا
 ٧بلڅ
ٜهبٙ
 بَ
ْ
ىايويَث
ْ
(ٓٔباُو ٱ
ٕ
شهبىاَٙ
ٓ 
َثاَثباو
ْ
( ريبٶس
 ىًػي
 ىٍاى
؟
ق٘قحت شٍس
َ٘يْد
ُاَ١بك
ُاٳيََ٪و
ربٺٕٺلس٫ًو
٬امػًِٕاَٙا٪وُا.زٕاْىَثٍبٽ
ربا٭لا٥اٍْيآ
ٓچٕچلس،ٓٶًٕٝس
،
ًٍٕٙثٍٽزٕآٚٔبمٕدي
ِ
ڇبؼواٍډبىَٕٚديْىبىٕا يٙ
.
ٍپىٔاٍثٍػًسبث
٬مػٍډبىَٕٚديىبىٕاٍثٍٮػاَډًِٕٙيىُاٍْيَ١رب٭لا٥اَ٘يْدهٔاٍى
هأا،ٌيٍْٙيآ
َ٘يْد
 ى
ي ٮډبػ
ّ
ٍْبډآ
٬مػٍى.ىٍاى
ٌىاىٍْيآ
يربا٭لا٥ايٍبډآ،ٸٕٺلسّٮډبػْىبىٕاْبَ
٘واىٓچٕٞلسٸثإًيىبىٕا
ٕ٘ديٍ٦ًٕشډ٬٦ٺډٍىڄٕٞلسٍثڃًٲٚډناًُډآ
ٍىَٓبڂٚواى
ٓچٕٞلسڃبٕ
1390 ا 1391
.زإاٌياٙزاٵبٍٔىنبشإاٍٗيَديًُٗډآنبډُبُٕاٍٽزٕا
٬مػْاَث
 ٸٺلډّډبىَٕٚدُاَ٘يْدٍْيَ١رب٭لا٥اُآٚوثٍْيآ
ٍاٽيٌٙىبٶشٕاٍشهبٕ
ٮډبػ
ّ
َ٘يْدٍْبډآ
٘واىّٕچٽٍډبىَٕٚد٬ًُٔسْاَث
ٕ٘ديٍ٦ًٕشډ٬٦ٺډناًُډآ
َٓبڂٚواى
ٸ٥بىډ 24
 وبځ
ّ
نبشٕاٍٗيَديًُٗډآ آ
ٓثَٱنبؼٔبثًٍ
ناَٽًاٽڃًډَٵُاٌىبٶشٕابثٍٽزٕا
موًٍِٕٙثي
ٍوً
ٍٺج٥ٓٵىبٞسَْٕځ
ىايٮسٓشجٖوْا 815
 (َٶو 419
يَٖد 396
ْاَاث َاشهى
ٌىبٶشإاّډبىَٕٚدُا،ٍډبىَٕٚدُّٕسٍى.يويٙةبوشواٍوًمو
ياٙ
(اِإدٸإٺلسٍىٌ
2003
،
ًْىٮډْىبٺش٭ايٍّٙډبىَٕٚد
(ٓٶَٔاٙباٙبديًٍد 1383
ناٍباپمَيڇاىنيّډبىإَٚدي،
( 2002 زٕاٌيٌٙىبٶشٕا
= 15
؛
29
<.
بثٓڂىََٵّٔبډَٕ،َ٘يْدهٔاٍى 6
بثٓچٕٞلسْيٍُآ،ًٍٔځ 4
ْباٍَب٪شواييٍُآ،ًٍٔځ
بثهٔيڅايٓچٕٞلس 4
بثهٔيڅايٓچٕٞلسزٕٕبٖك،ًٍٔځ 3
٘واىٓبٖكا،ًٍٔځ
ٍِباثٍىًُاډآ
بثٳبٞوايڃي٭بثٍبشٵٍ
5
٘واىٻاٍىا،ًٍٔځ
باثڈاچٮډٓشٔبامكٍباشٵٍٍِباثٍىًُډآ 4
،ٍأًځ
ٍا
بثٍٍٕيډٍىبٽبث٣بجس 4
ًٍٔځ
بثٍٍٕيډيٓلاٽٓ٥بج٢واًػ،
4
ق٦إْباٍَب٪شوا،ٍأًځ
٘واىزٵَٕٚدٍِبثٍى بث
بثٍٍٕيډٍىبٽًُْٕاًُډآ 4
ًٍٔځ
باثٍٍٕيډٍثزجٖوِٕٗڂوا،
4
ىًهڇًُٶډ،ًٍٔځ
بثٓچٕٞلس 4
بثْىبٺش٭ايٍٙ،ًٍٔځ 6
باثٍٍٕيډٍثٸچٮس،ًٍٔځ 5
ي،ٍأًځ
زٽٍبٚډ
ٓ٭بمشػا
بثٕٓبٕٕا 3
ٌُايوأًٍځ
ٓاىسئٕأسبثٍډبىَٕٚدًٍْٝٓٔايٍ.يَْٕٙځ
.ياٙيإٔأسٓچډب٭ڄٕچلسٸَٔ٥ُانآُِبٕٓٔايٍيَُلډٓشٕثَسڇًچ٭ناىبشٕاُايىؿ
هأا
ًٍٕٙثڄٕچلس
ِ
ٓٵبٚشٽاڄٕچلس
1
ډٗيٍٍث إ
ٍاٶڅ
ٓچاٝاْباَ
2
(
ٔٽبامٍٔاي٘هَاؿباث PC
تَٔ١ٍايٺډ.زٕاٌيٙڇبؼوا
KMO
ٍوًموزٔبٶٽتَٔ١(
بثَثاَث َْٕځ
/89 0
ٓاهٍايٺډي
زچسٍبثزٔيَٽنًډُآ
/9 4472
ث
ٍ
ق٦ٍٕىٍٽيډآزٕى
/01 0
زأبٶٽّوباٚويىًاثٍاىباىٮډ
ڇبؼواْاَثٍوًموْبََٕٲشډيٍوًمو
 نىاى
.زٕآچډب٭ڄٕچلس
ٍأًځيإٔأسبأٳٌكٍبٕٮډ
باَ
ٓچډب٭ٍبثهشٙاى
َشٕٚث
ُا
/50 0
َ٪وٍى
ٍأًځييٍٙشٵَځ
ُاَاشمٽٓچډبا٭ْباٍَبثباثْباَ
05 0/
 يويٙٳٌكٓٔبُوڄٕچلسٍى .
مباجويَٽْباٶڅآتَٔا١ُاٍډبىَٕٚدٓٔبٔبدهٕٕٮسْاَث
ٍډبىَٕٚدڄٽٓٔبٔبدتَٔ١ٍٽيٌٙىبٶشٕا 87
0/
 نبٚوٍٽزٕاٌيٙىٍيآَث
ٓٔبأبدِياىَى
.زإاٍاِاثاتٕبىډ
٬أًُسيىبىإاّاٮڅب٦ډُاڄاٝبكربا٭لا٥ا
ُاٌىبٶشإاباثٍډبىإَٚد
ڃًډَٵ
ٍډبوَثْبَ
ٜهبٍٙثًُٓٙډآٍِْٔ
ڄإچلسيٍأِؼسْاَاث.ياٙڄٔياجسَْثاَثبوْبَ
ٌىاى
ٗيٍُابَ
نًډُآيٓٶًٕٝسٍبډآْبَ
t
ٌىاىڄإچلسئٍِؼس.يٌٙىبٶشٕاڄٺشٖډ
باثباَ
ڇَوُاٌىبٶشٕا
ٍاِٵا
SPSS20
ي
Exel
.يٙڇبؼوا
1.exploratory factor analysis
2. principle components
ِتفبٗ
بّ
ٖف٘صَت )فلا
وًمو
ڄډبَٙ٘يْدٍْبډآّ
815
٘واىُاَٶو
ٓاثَٱنباؼٔبثًٍآنبشإاّ٦إًشډ٬ا٦ٺډناًُډآ
ٍْبډآّٮډبػبثتٕبىشډٍٽزٕا 396
ڃىبٮډ(َٶو 6
48/
 يٍٝى
َشهى
ي 419
ڃىبٮډ(َٶو 4
51/
٘واى يٍٝى
ًُډآ
َٖد
ٌىًث
 .يوا
ٍْباډآّوًموٓىٕهٕڂوبٕډ 16
َشإٚثرلإاٞلس.زإاڃبإ
٘واىهٔيڅاي
،زٕآٔبمىَاٍيكٍى ٍىبډبٍٔيد(ناًُډآ 5
80/
٘اواىياٍٝى
ڃِاىډٍىناًُاډآ
هٽبٕٓٞوٙ
ا
،يو 92
 نآُايٍٝى
ٓاډٓځيوُىًهٍىبډيٍيدٌاَمٍَثبَ
َشإٚثڄٲاٙ،ياىىٽ
٘واىناٍىبډ
ٍوبهناًُډآ
ناٍيدڄٲٙيٍْاى نآ
٘اواىَشٕٚثي،زٕاىاُآبَ
ّاٺج٥ٍاثناًُاډآ
ٓ٭بمشػا٤ًٕشډ
 .يوٍاىٸچٮسنبشٕاْىبٞشٹاا
تلااؤس )ة
َاإع 1 . ب٤آ ب ٥
ٗ
ٖازغپ ٚ ٖازتذز سا
ًبحِ
ـذبؽ بٞ
٢
ٝٙ٥ٔس ٢ا زبازبب٘
٢ ( تٚبفت ) زٛجٚ
زراز
؟
٘واىٓچٕٞلسْيٍُآهٕڂوبٕډُإَ٘دهٔإٍَٓثْاَث
يبَيٍُآهٕڂوبٕډ،ناًُډآ
ْباٍَب٪شوا
٘اواىٍبٕشهاٍىٓڂىََٵ٬ثبىډهٕڂوبٕډ،هٔيڅايٓچٕٞلس
هٔياڅايٓاًُٙډآزٕإبٖكي،ًُاډآ
٘واى
ٍٖٔبٺډرًٍٍٝثناًُډآ
 نبمَ.يٌٙىبٶشٕاناَٖديناَشهىهٕثْا
ڃيياػٍىٍاٽًٍ٥ 5
ٓډٍ٪كلاډ
٘اواىٓچٕاٞلسْيٍُآٜهبٍٍٕٙى،ىًٙ
زٕإبٖكيٓاڂىََٵ٬ثباىډ،ناًُاډآ
څايًُٓٙډآ
ٓموٌيَبٚډناَٖديناَشهىهٕثٍْاىبىٮډريبٶسهٔي
باىٮډق٦إأَُ،ىًٙ
ٍْاى
ٿٍِاثٜهبإٍٙهٔاٍث٣ًثَډ
ُاَاس
/05 0
(زإا
/05 0
sign>
.
يباٍَب٪شواٜهباٍٙىباډا
بىٮډق٦ٍٕثٍػًسبثهٔيڅايٓچٕٞلسْبَيٍُآ
 (ٍْاى
/04 0 ټؿًٽ
ُاَس
/05 0
يناَاشهىهٕاث
ٍاىىًػيَْثاَثبوناَٖد
٘واىهٔيڅايٓچٕٞلسْبَيٍُآيبٍَب٪شوآىٮٔ.ى
ُاَشٕٚثَٖدناًُډآ
٘واى
 (زٕاَشهىناًُډآ
/05 0
sign<
.
َاإع 2 . ب٤آ ب ٥
ٗ
ٖازغپ ٚ ٖازتذز سا
ًبحِ
ـذبـؽ بـٞ
٢ ٚ ،٣٘بـغ٘ا غببـٙٔ ،بـنف
٣ّ٥قحت ؼؽٛپ زبازبب٘
٢ ( تٚبفت ) زٛجٚ
زراز
؟
نبمَ
ٍجإبلډٍاياٺډُاٍٽًٍ٥
ٜهباِٙياٙ
ٍىباَ
ڃيياػ 3
ٓاډٌيَباٚډ
ٍِباثٍى،ىًاٙ
ٜهبٙ
،ب٢ٵْبَ
ْبا٢ٵُاناَاٖدبثٍٖٔبٺډٍىناَشهى
ٍإٍيډ
ٓإلاٽيْا
ٌَاُثَْشإٚث
ٓډ
 يوَٕځ
ٜهبٍِٙبثٍى.
٘واىٍثڈچٮډزجٖوٍىيىؿََٓوبٖواْيَٕوْبَ
َٔياډزجٖويًُډآ
ٍث
٘واى
ٓوباٖواْيَإوُاٍْاىًٍاهَثٍى،ياوٍاىَْشُثزٕٮ١يناَشهىًُډآ
باثيٜاٞوشډ
ٷًٵ(َس بثرلإٞلس
ناَاٖديىٍاىىًاػيَْثاَثباوناَاٖديناَشهىهٕث َْشٽىئوبٖٕڅ
ٜهبٍٙىريبٶسبثٍٖٔبٺډٍىِٕوريبٶسهٔانإِډييوٍاىَْشُثزٕٮ١ي
َشإٚثَاڂٔىْباَ
زجطٜڅبهبومَو،ِٕوٓچٕٞلسً٘ٙدّىٕډٍُى.زٕا
 .زٕاناَشهىُاَشٕٚثناَٖدڇبو