• Tidak ada hasil yang ditemukan

توسعۀ مدل ماسکینگام غیرخطی و مقایسۀ آن با مدل HEC-RAS جهت روندیابی سیل در رودخانه‌ها

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2023

Membagikan "توسعۀ مدل ماسکینگام غیرخطی و مقایسۀ آن با مدل HEC-RAS جهت روندیابی سیل در رودخانه‌ها"

Copied!
12
0
0

Teks penuh

(1)

ۀرود 1 ۀرامش ، 2 زییاپ ، 1393 ص ، 122 - 111

ۀعسوت و یطخریغ ماگنیکسام لدم

ۀسیاقم لدم اب نآ

HEC-RAS

رد لیس یبایدنور تهج

هناخدور اه

دمحم نایاش

1داژن یربکا دیهان ،*

شخبرنه نیشفا ،2 3

1 . ،رایشناد ۀدکشناد ناهفصا یتعنص هاگشناد ،یزرواشک

2 . وجشناد ی ،دشرا یسانشراک ۀدکشناد

ناهفصا یتعنص هاگشناد ،یزرواشک

3 . رایشناد ، ۀدکشناد درکرهش هاگشناد ،نیمز مولع و یعیبط عبانم

تفایرد خیرات(

: 16 / 3 / 93 - بیوصت خیرات :

26 / 6 / 93 )

هدیکچ

رد لیس یبایدنور هناخدور

یدنیارف اه نیریعت یاررب هک تسا یضایر

ارروردریه زا هر هن رره رد ناریرج

هرناخدور رورص

ت

یم دریر . زا یکی شور اه ،یبایدنور ی نس لماک تلاداعم لح

ت ریغ نایرج لیلحت رد تنانو راردنام

هک تسا هب لریلد دریچیپ یر

،دایز زا هدافتسا دنمزاین و رتویپماک

لدم اه ی هعسوت هتفای ،هدیچیپ شور نیا لباهم رد .تسا شور

اه ی هداس رت و برسانم تقد اب

هعسوت هتفای دنا هاردید زا هک تسیژولوردیه

اه یلوبق لباق جیاتن دنراد

. ماگنیکسام لدم یکی

زا شور نریا اه

رد ترقد هرک ترس

یاهرتماراپ نیمخت ارروردیه رب نآ

یبایدنور ب ،هدش ه ت ،بلایس رادهم رثکادح رب صوصخ أ

.تسا راذرریث هک اجنآزا

ورگلا متیر

کیتنژ ۀنیزر سانم یاهرتماراپ نییعت یارب یب ۀنیهب

ریغ لدم ماگنیکسام ی خ تسا

، قیهحت نیا رد بیارض

ۀنیهب ریغ لدرم یر خ

یکسام ماگن نیا زا شور رد ۀمانرب

MATLAB

و یارب ۀنماد زا یعیسو ارروردیه

یاره یرجورخ هرب

ترسد زا هدرمآ مررن رازرفا

HEC-RAS

لصاح .دمآ ب اب ه ریداهم ندروآ تسد ۀنیهب

یرسدنه و یرکیزیف تایصوصخ نتشاد و اهرتماراپ نیا ۀرناخدور

درورم

تماراپ تارییغت نینچمه و تایصوصخ نیا تارییغت ،هعلا م ماگنیکرسام لدم طباور یاهر

- رک ا یر خریغ بیاررض ریدارهم ررب ژن

دش یسررب ماگنیکسام

،قیرط نیا زا . یر خریغ ماگنیکرسام لدرم بیاررض یاررب ی باور

، x و k

رب m ه زا یعبارت ترورص

یدورو بلایس و هناخدور تاصخشم دش هئارا

سپس . شور زا لیس یبایدنور د تلادارعم لح

یلیرسنارفی ۀربترم

لوا هرب شور

گنار - یاتوک ۀبترم 4 ماجنا تفرر یسررب یارب.

طباور تقد لدم

هعسوت هتفای ، ارروردیه یاه

زا یجورخ جنپ

بلایس هزاب یا

اب ،هناخدور کی زا ارروردیه

یاه یجورخ هبساحم اب هدش شور هعسوت هتفای و مرن رازفا

HEC-RAS

ود جیاتن و هسیاهم شور

زا هدافتسا اب روتکاف

یگتسبمه بیرض وRMSE

R2

هیزجت و لیلحت دش . ناشن جیاتن داد

لدم تقد هعسوت

هتفای هباشم مررن رازرفا

HEC-RAS

تسا نیاربانب ، یم

ناوت لدم زا هعسوت هتفای هدنیآ تاعلا م رد ۀنیمز رد

.درک هدافتسا لیس یبایدنور

هژاو یاه :یدیلک ا هنیهب ،کیتنژ متیروگل ،یزاس

لیس یبایدنور

، ریغ ماگنیکسام لدم ی خ

HEC-RAS

.

ةدنسیون*

لوئسم Shayannejad@cc.iut.ac.ir

Email:

(2)

همدقم ةدیدپ يعيبط ييس يسس يکمم ااديمايپ

يايبنایز يد

،ييه طاينم يعنيص

و زيوايشک ديهاا ييهسد

. س،يا

زس عنامم ياثآ

،يخم ييس تانيه يگژیو ايا ييس

ا يسدقم صوصت اد

جوس ييس ياييسا ييم . يسس يکی زس

حس،م يو،ض ينچ تامسدقس شيپ نيا گنوگچ نايغط و

کو،ف ش ند،ک يس يد عطاقم فليخم اا ناتدوي هدافيسس

زس

شوي ايا اایدينوي بييس

يسس [ 3 ] ن،يق يد.

ادزوين

زس هدافيييسس س،ييا داييیز زاييقيقحت شوي

اييا يد ييضایي

س اایدنوي ماجنس ي

. ف،گ لاس يد 1871 نس س،يا نانو

يلوس لوم،ف سي ياگدنام،يغ نای،ج يوئت ياا د،ک

[ 4 ].

سپس

زلاداعم یس ح گديچيپ ا جوت اا شوي

اا هدايس ،يت و

فای عسوت نای،ج اایدنوي س،ا بی،قت [

5 ] . ا يلک يويط

اایدينوي يسي،ا بييس

يا يمک شوي ايا فيليخم

کيلويديا ولويديا و

کیژ يسس يعلاام يااق .

اایدينوي

کيلويديا

،ا لوصس ةديچيپ و کيلويديا ينسوق

نای،ج اا

،يغيم جیيدت يد لاناک اا زاا يسويسس سس [ 6 ].

س ی شوي اا

زاعبطس دنمزاين عييسو

،ييظن ،ييه فس،گويپوت زس،يييغت

ناتدوي ،يسم ،از

و زاصخشم عطاقم

ض،ع و يينچما

زابساحم نلاوط

سس . يلد يما ا م،ن

يسزفس اا فليخم

بييساحم س،ييا زا

ةديييچيپ اایديينوي ييا

ليييسو ۀ شوي اييا

ي زس يصاح جیاين و هده ئسيس کيلويديا اایدينو

يا لييسو ۀ

یس م،ن يسزفس اا طسوت ناققحم . يسس هديه سي،ا فليخم زس

ۀلمج یس ناققحم م نسوت ا بن و نسياکما ( 2005 ) س هياه

د،ک ا ک ا يفلت ود م،ن يسزيفس

HEC-HMS

و

HEC-RAS

يد

ۀضوح س وينوينآ عقسو لایس يد سسزکت ايکی،مآ س،يا لديم

اایدنوي بيس اا قانم یس م

دند،ک ف،ع [

7 ] . سيلويه

زين ا اایدنوي ایوپ ييس هدافييسس ايا زس

م،ين يسزيفس

HEC-

يدRAS

هزايا یايا زس ،ييه طاينم یاييسوي-

عيقسو يد

انيلوياک لامه

تسد،پ جيين و ف،گ ک شااک

،يه و

شیسزفس ،از ابيس هد و

،يين ،يثثيت ،ييشيا ،يا

يفس

زيدق جسومس يس ديسد [ 8 ] . زين نس،یس يد نایدابق

اا هدافيسس زس

ح نايی،ج زلاداعم ياگدينام،يغ

يا اایدينوي کيلويدييا

بييس يد ۀيناتدوي ه،يق

ويس يتسد،پ و

يفایيد يک

فس،گويديا اا

سايقم و بساحم هده يد عطاقم فليخم ةزايا

م يوکذ

،یداقم اا بساحم هده ا ۀليسو م،ين يسزيفس

HEC-RAS

ااات يايسا اوت ناشن م دناد [ 1 ].

زايعلاام مايمت يد

ا ليسو ۀ م،ن ئسيس اايسزفس یس چ،گس هده

م،ن اايسزفس ع،يس د،ک ،يشيا سي زابساحم

دن زيم و تابساحم زايلمع جح نس

هدسد اييا فعييض زس زابييساحم ييیس س،ييا زاييين ديوييم اييا

شوي اييا يييس اایديينوي کيلويديييا و

م،يين يسزفس اييا

عسوت يفای يیس ساسس،ا شوي

يساا . يد يااقم شوي ايا

کيلويديييا

شوي اييا زس کیژولويديييا اایديينوي ييصس

گيسويپ نای،ج

و ۀلداعم نايم ياد و ة،ييتذ يقوم آ يد

لوط

،يسم يسس هداف م دننک . يا ،ييت،ت يیس يیس

شوي ايا

هداس دنس و يد يع لاح زس لويبق يااق يقد يد

هژو،يپ ايا

کیژولويديا يسديوت،ا

دن . زس ۀلمج یس شوي اا يم نسويت يا

لدم اا ماگنيکيسام ماگنيکسام -

مييس،ت لس،يگينس و ژنايک

د،ک هياهس [

9 ] . لدم ماگنيکسام کی

زس شوي ايا اایدينوي

کیژولويديا سس

ک يلوس ياا م تياک آ

،ک ف،عم سي ن .د

يد یس لدم زس زلاداعم گييسويپ و

ييا زلادايعم ،یدايقم

دويو جو،ت و ة،يتذ يس هدافيسس يم دويه [ 10 ].

ايمس

که ات،يغ یس

لدم سي س يلو يگ ياا و نسياکما ف،عم

ند،ک د [ 11 ] . يد س ۀياد ييهذگ زايقيقحت هد،ييسگ

س يد

ۀنيمز د،اياک لدم اا یژولويديا ک اایدنوي مايجنس بيس

يف،گ ک سس نايم نآ زس م

نسوت ا شاوژيپ ايا نويی و

ناياانامداپ ک د،ک هياهس

یدنچ شوي فليخم س،ا يمخت

اا،يمسياپ لدم

اا ماگنيکسام ات

و ات،يغ ئسيس

و ايا

هدافيسس زس هدسد نوسلیو اا (

1974 ) اا يا يسیاقم

،ک د دين

[ 13 12 ] نسياييکما و دس،ييم . زييين

اييا يييس اایديينوي ييا

شوي اا ماگنيکسام و ماگنيکسام -

يد ژناک ۀيناتدوي نسويقيل

ييک دييند،ک هدااييشم و ديينيتسد،پ ناييی،ج زس ييصاح جیاييين

اایدنوي فبييتس لديم ود طيسوت هده يسداينعم

جیايين ايا

عقسو بث ،يمويدييا هاگييسیس يد هده يیايپ

يسد ديسد .

اينآ دوجو و قانم ندوا نايساوک سي نآ يلد شکاز

ايا

حت ضيلاس ا ،يمويديا هاگيسیس ود صاف دح يد يسدلاا

و يیاپ يسد ديند،ک نسوينع [

2 .]

ييکن ۀ يح ييم ۀيلداعم

،يغ ماگنيکسام ات موزل

يمخت

،سانم س

،يمسياپ دوجوم

يد لداعم یس سس

ک

،يثثت دایز يد اایدنوي جیاين دنيسد

و

ۀبساحم اينآ اا شوي اا ددع و و عس اات کشم يسس .

و ناماس يسمه يويپ شوي ايا،يمسياپ يييعت زابيساحم

بييس جويم اایدينوي س،يا ماگنيکسام يد

يناتدوي ايا

سي نای،ه ا

لواپ ات،يغ شوي مک نييا

ديند،ک زايس

[ 14 ] هوي زس سیس و دومحلس . يييعت س،يا بی،قت و هداس

،یس،ض هدافيسس ماگنيکسام لدم دند،ک

سايسس،ا شوي يیس .

بساحم ۀ ،يه فس،گويديا اا

يد يجو،ت و دويو قن

ۀيا

(3)

ساينآ قبت [

15 ] زس هدافيسس اا نااسياک . م،ين

يسزيفس يسکس

سي ماگنيکسام لدم اا،يمسياپ ييعت زابساحم نييا

زايس

د،ک [ 16 ].

يد لاس اا

،يتس س،ا يييست زابيساحم يیس

شوي اا م فليخ يیيوگلس اا س،يا هواکس،ف يح

لديم

ماگنيکسام و

اا،يمسياپ يمخت نآ

هدافيسس هديه دينس [ 17 ].

يد ود ۀاد زين ،يتس ينکت اا نييا زاس فليخم زس لمج

شوي يیيوگلس BFGS

وGA

سج و ويج ( نوميايا ) HS

س،ا صخشم ند،ک یس س ا ،يمسياپ . يسس هده يف،گ ياک

يگ و اا نسياکما هدافييسس

زس شوي قسديح زايعا،م (

)LSM

،یداقم س

،يمسياپ لدم

،يغ ماگنيکسام سي ات

ييعت دند،ک

[ 11 ].

نوی و نسياکما زس ۀيسا م،ين يسزيفس يا ماين ييسيس

اایديينوي يييس

و يييمخت سياپ

ماگنيکييسام اييا،يم

(

MUPERS

) س،ا ييعت اا،يمسياپ لدم

ات ات،يغ و

هدافيسس دند،ک . یس م،ن يسزفس ا

، ايا،يمسياپ ساسس ينيمخت

و

لدم ات ای ات،يغ اخينس

هده يس اایدنوي سي

مايجنس

م داد . جیاين اينآ ا لع کنیس هدسد اا يات،يغ ااخينس

دندوا یاضي شخا دوا چ،گس شوي اا نيمخت ید ،يگ زيين

لوبق ااق قد دنيهسد

[ 12 ].

نااوم دويت زاقيقحت يد زين

ناشن دسد ک مامت شوي اا لبق نديسي يا سويج ينييا ۀ

لام سي يمضت من دننک و يد مسد سوج اا نييا ۀ عضوم

يس،ق م دن،يگ ؛ و زس س،ياGA

ييمخت ايا،يمسياپ لديم

هدافيسس د،ک و جیاين ناشن دسد ک يمخت ا ۀليسو ،ييياGA

زس شوي اا لبق سس و ا سدح ۀيلوس يیدزن سويج يا

نييا زاين ديسدن [ 18 ] هده،کذ ،لاام ا جوت اا.

يک اجنآزس

مامت شوي اا ئسيس هده اایدنوي س،ا يس

گديچيپ ايا

دوت صات دنيسد سي

فسداس زس يیس

ييقحت يا نديوآ يسد

س،ض ی

،يغ لدم ، ييينژ يیيوگلس ی،ط زس ماگنيکسام ات

ينچما و يیس س،ا ضایي عاسوت ييعت

،یس،يض يسس ايت

بيس زاعبطس ا زاين نودا ،یس،ض یس يشيپ اا

ييعت

دوه . هوبع یس ،ا ي،ا س،ا س ي حيص طياسو

عيسوت ييفای

زس هان جو،ت فس،گويديا جنپ

بيس هزاا س زس ۀيناتدوي

ماصمص آود

طاسوي زس هدافيسس اا عسوت

ييفای و يی،ط زس

ح ليسنس،فید زلاداعم ۀيبت،م

لوس يا لييسو ۀ ينسي - ايتوک

ۀييبت،م 4 اایديينوي دييه

ه شوي ييیس زس ييصاح جیاييين و

اييا

فس،گويديا اا

جو،ت يا يسد ديمآ زس ه م،ين يسزيفس

HEC-

ده سیاقم زينRAS

سس ه . و داوم

شور اه

لیس یبایدنور هب

شور لدم یطخ ماگنیکسام

ناييبم سيسد ماگنيکييسام شوي هداييس

س ييسس د،اياييک و

هد،ييسگ س بييس ل،ييينک زاييعلاام يد ييناتدوي

اييا .ديسد

يجح زس،يييغت يک يسس گيسويپ لدم شوي یس انبم نامز ا بسن ه،يتذ نايی،ج ،یدايقم زس،يييغت اا سس ،اس،ا

جو،ت و دويو سس

زين و . ة،يتذ عاات نامز ،ا يد ات

و نامز نآ جو،ت و دويو ،یداقم

،یس،ض و x

يسس k .

ود ۀلداعم گيسويپ و

ة،يتذ ات،يغ يا

يويط ،ييشم يد

لدم ماگنيکسام ا

که

،یز افيسس هد م دنوه [ 6 :]

( 1 ) )

( )

(t O t

dt I

dS

( 2

 

)

  1

t t t

S k xI ( x )O

يد یس زلاداعم St

It

و Ot

ا

،يت،ت نايشن ديناد ة

جح ه،يتذ اد دويو و اد جو،ت يد نامز سس t .

نامز ،ی،ض ) عاس ،سح ،ا( k -

و ناتدوي س،ا ه،يتذ

نايا دننک ة . يسس يناتدوي شیايميپ نامز يويکايف زيين x

دعا نودا و نزو بيسن ،يثس ،گناييا و

ياد ايا و دويو

جو،ت جح ،ا يس ة،يتذ

يناتدوي يسس

يک يا يويط

لومعم نآ يسدقم س،ا

زاخم ه،يتذ ن يا

0 و 5 / 0 س،ا و

ناتدوي اا يا 0 و 3 / 0 سس . زس ييم صیايقن ی،يت لديم

ک سس یس ماگنيکسام ايا،يمسياپ

و x تيويص يد سي k

م نسوت زس يجو،ت و دويو ايادومناآ يک د،يک ديوآ،ا

ی ۀعقسو يد بيس ةزاا

يناتدوي ای لاناک .ديهاا دويجوم

ماگنيکسام شوي يد لئسم یس -

نآ يد و هديه ف،ط،ا ژناک

اا،يمسياپ و x

ساسس ،ا k يیاپ اد Q

زاييصوصت و

کیزيف ةزاا نوچما لاناک : B

طوا،م نای،ج یلااا ض،ع

یاپ اد ا ؛

S0

: لاناک لوط ،يه

؛

x : لوط ةزاا لاناک

؛

و Ck

: جسومس لاقينس ع،س ا

زيوص نايا ،یز هده دنس [ 6 .]

( 3 )

dA dQ x c

k x

k

( 4

)

0 1 1

2 k

x Q

Bc s x

لح ماگنیکسام یطخریغ لدم یددع

يد لدم ات،يغ ماگنيکسام

،يمسياپ ا m

نسونع نسوت ا

ۀلداعم 2 فاضس هده سس ک لدم سي يداق م دزايس ۀيااسي

(4)

ات،يغ يا

ة،يتذ عمجت و نايی،ج سي ،يييا زايسلدم

دنک [ 19 ] یس ا . يیس دديع يح س،ا ،یز طاسوي يوظنم

ئسيس لدم م

دنوه [ 6 ]:

( 5

 

)

  1 m

t t t

S k xI ( x )O

( 6

 

)

11 1 1 m

t t t

S k xI ( x )O

ا جوت اا ۀااسي

6 نايمز ماگ يد جو،ت اد

1 t

عاات ک ة،يتذ نايمز يد دويو نايی،ج و مجح

1 و t

،یس،ض و x

سس k زس ۀااسي بساحم ،یز م

دوه [ 6 ]:

( 7

)

       1

1

1 1

1

1 1

t m

t t

S x

O I

x k x

اج اا يسذگ ۀااسي 7 يد ۀلداعم گيسويپ ۀيااسي

،يیز

ئسيس م دوه [ 6 ]:

( 8

)

 

1

1 1

1 1

t m

t

S

dS I

dt x k x

ي ۀااس 8 ی ۀلداعم

،فید سنس لي ۀيبت،م يک يسس لوس

م نسوت ا سي نآ شوي اا ح فليخم د،ک

یس زس کی ک

شوي نسي اا - اتوک بت،م ۀ 4 سس اا ک ۀبيساحم ،ييتذ

ة

ناييمز يد ييات،يغ زس t

ۀييلداعم 5

،يييتذ ة يد ييات،يغ

نامز

1 ا t زيوص بساحم ،یز م

دوه عاات ک ،یس،يض

K1

ات

K4

يد نسي شوي -

اتوک بت،م ۀ 4 زين سس [ 6 ]:

( 9

 

)

1 1 1 2 3 4

2 2

t t 6

S S K K K K

يد ۀااسي لااا س،ا ۀبساحم يسديقم ة،ييتذ يد يمجح

نامز

1 اقم t ،ید

K1

ات

K4

نسي شوي ،یس،ض -

اتوک

ۀييبت،م 4 عااييت ييک ة،يييتذ

ييمجح S

لدييم ،یس،ييض

ات،يغ ماگنيکسام x

و k وm اد دويو دنيسا I

هدافيسس اا اسوي زس

ا ،یز ط م سد دنیآ

[ 6 ]:

( 10

)

 

1 1

1 1

1 1

i m

i

K t S I

x k x

( 11 )

 

1 1

1 2

1 2 1

1 1 2

m i

i i

S K

I I

K t

x k x

( 12 )

 

1 2

1 3

1 2 1

1 1 2

m i

i i

S K I I

K t

x k x

( 13 )

 

1 3

4 1

1 1

1 1

i m

i

S K

K t I

x k x

جو،ت فس،گويديا ييعت س،ا یس،اانا يحس،م

،يیز

ماجنس م د،يگ :

:لوس ماگ ۀبساحم

St

ساسس،ا ۀااسي 5 سزس ا و

Qt

و

It

؛

:مود ماگ بساحم ۀ

1

St

زس ۀااسي 9

؛

:موس ماگ بساحم

ۀ

1

Qt

ساسس ،ا ۀااسي 7 .

شوي یس اا یس،اانا م

نسوت ،یدايقم ندويا صخشم اا

اا،يمسياپ x

و k m .د،يک يييعت سي يجو،ت دومناآ

س،ا ف،عم يا زايين نودا سي ،یس،ض یس نسويا ک ااسوي

بيس زاعبطس زاصخشم زس هدافيسس اا اينت و يهذگ اا

هدسد د،ک بساحم ناتدوي کیزيف يلوس اا

سس زاين ک

زس يوظنم یس ا م،ن

يسزفس

HEC-RAS

. سس هده هدافيسس

دیلوت فارگوردیه یاه

ا هداافتسا اب یجورخ مرتن

رازتفا

HEC-RAS

ييک ايجنآزس م،يين

يسزييفس

HEC-RAS

ييح اييا سي يييس اایدينوي

نس زلاداعم ماجنس نانو

يم دياد جیايين زس زلادايعم يیس و

يسديوت،ا قيقد دن

یس زس م،ن يسزفس ديلوت س،ا فس،گويديا

ايا

هدافيسس جو،ت م

دوه يد زلاداعم یس ح . یس

م،ن يسزفس ،يا

یاپ ۀ يض،ف هداس اا هدنوه

و هده يهسذگ ناينا س دويجو ايا

یس هداس زاس اا یايضي جیاين ديسويم زس ياييسا يد يشخا

صاح ده زس دينتيابع زايض،ف یس . سس ه :

1 . ج ،ييغيم نايی،

ويقي زس،يييغت( سس جیيدت آ ايس م

يا زيويص جیيديت

م )د،يگ

؛ 2 . ی نای،ج يسس دعا

( زس ايصخشم زس،يييغت ز

ض،ييع يد ناييی،ج ييشچ

ييم ييهوپ دوييه

3 . ،لييص ايياز،م

( شیاس،ف يم ض،يف )،یذيپان .دنويه

يينچما يیس

م،ين يسزيفس

م نسوت ند،ک ديسو اا د هدسد

اا و يکیزيف زايصخشم و ييلوس

اييقم زس ييسدنا نآ س،ييجس و ييناتدوي عط

فس،گويديييا اييا

يد ييجو،ت جنييپ

يييس خي هزاييا يد هدسد زس س

ۀييناتدوي آود

ماصمص سي

بساحم دنک .

یتطخریغ ماگنیکتسام لدم بیارض نییعت هتب

شور

کیفنژ مفیروگلا ديلوت زس سپ فس،گويديا

اا زوايفيم يجو،ت و دويو

(5)

فيليخم طیس،ه يد يناتدوي

ايا يیيويگلس زس هدافييسس ايا

يا ماگنيکيسام يات،يغ لديم ،یس،يض ،یدايقم يينژ نوگ س بساحم م دوه ک فس،گويدييا اایدينوي

هديه

ا ۀليسو جو،ت فس،گويديا اا لدم یس بساحم

هده زس

م،ن يسزفس

HEC-RAS

يیس ک دوه فبيتس ی،يمک سيسد

نييا مع هديمان ماگنيکسام لدم ،یس،ض زاس

م دوه .

ک سس یس يينژ يیيوگلس زس هدافيسس يلد نييا

زاس

اا،يمسياپ x

و k اا m هدافيسس زس شوي اا لويمعم

دنمزاين زابساحم يس،کت

و يايسا نامز

،ا سس

؛ يما ا

يلد هدافيسس زس شوي اا نييا زس زاس لمج يیيويگلس

يينژ يقد شیسزيفس و زابيساحم نايمز شاايک ،بيس

يييم دويييه . ناييييم زس يیيويييگلس

ايييا ا شوي دنميييهو

سج و ک کيينژ وج دیس

ة عيبط ماکت يسيس زس نآ

هديه يف،گ )موزومو،ک و نژ( هدنز زسدوجوم يا

نسوينع

نييا یون شوي زاس

لدم اا

،يغ ،سانم يايسا ات

ييسس ديسد يينسوس،ف ايياد،اياک و [

20 ] . يیيوييگلس ييیس

يیيوگلس شخا مويفم ساسس،ا ک سي یاا و يعيبط ايا

يينژ عيبط اا دنس

يسي،ا و شیامزآ يم

دينک [ 20 ].

دنیس،ف نييا زاس يد سج و وج کيينژ ا یس زيوص

سس ک يد زاغآ ی ييلوس ييعمج دييلوت

يم دويه و

حس،م ،يثکت شييج و ينژ لدايبت وي

يیس ييعمج

زيوص م د،ييگ . سديياس دينچ يساپ يد دوديحم ة ،يييغت

سدح اا،يمسياپ هدز

م دوه و ايا یديبت يیس دسديعس يا

ه،يجنز یاا زس

،فص و ی

،یداقم عاات فدا ا سزس یس

يسدقم ساپ ا سد م دیآ . يد یس يقحت دودحم ة ،ييغت

يا x 0 و 5 / 0 سس س،يا امس هدوديحم k

س فيی،عت

هدشن سس هدودحم ييعت زس سپ . ه،يجنز

یاا ک عاايت

فدا ا سزس ايينآ ينيمک يم دويه طيسوت شوي خ،يچ

نسد،گ قاا م دنام و يقا فذح م زس سپ .دنوه اخينس

ه،يجنز اا و اا اخينس ديصيد ،ييک،ت لايميحس ،يسانم

ناکم یاا زس عاات ه،يجنز اا س،ا لدابت بطس زاع ايخينس

م دوه . یدا زيوص ک ی ياقن زس ،ييجنز ة زايعبطس

هده اخينس و

يلک ۀ

،فص و ی اا دعا زس ياقن يیس يد

ود ،ييجنز ة يد لايح ،ييک،ت ايا یويعت يا يم

دويه .

ينچما اا

اخينس دصيد

،سانم س،ا لايميحس شييج

ناکم ای ناکم یاا زس

،يجنز ة سوج اخينس هده و دسدعس

نويد س نايکم يی ايا

زس ،فيص يا يی و سکع،يا یديبت

م دوه سپس .

ًسددجم عاات فدا ا ييعمج سزس ديیدج

بساحم هده و یس لسوي نآ يدق يس،کت م دوه ات مايمت

سوج اا ا مس اقن ۀ نومناي نييا دنوه

.

یطخریغ ماگنیکسام لدم بیارض یارب یعباوت نییعت فس،گويديا ک اجنآزس طسوت جو،ت

م،ين س يسزيف

HEC-RAS

يد ماگنيکيسام ات،يغ لدم زلاويجم سس هده بساحم يييعت س،يا .دويا دناسوت لدم یس ،یس،ض هده،کذ طاسوي ايا،يمسياپ ييج ،يسانم ،یداقم ض،ف اا سدياس ،یس،ض یس ات،يغ ماگنيکسام لدم فس،گويدييا

اایدينوي يجو،ت

اات يسدقم و هده فس،گويديا

بيساحم س زس گويدييا فس،

هدااييشم س ييا ۀليييسو م،يين يسزييفس

HEC-RAS

اييا ۀبييساحم

مان ا ،يمسياپ م ييعتRMSE

يیس يسديقم يچ،ا .دويه

،يمک ،يمسياپ دوه

،یس،ض هدافيسس يات،يغ لديم يد هديه

يحص ماگنيکسام

،ت دن ،ا س،ا یس،اانا . فس،گويدييا

دويو

يصات کيلويدييا و يسدنا زاصخشم سيسد ک يسس

،یس،ض ۀنييا ات،يغ ماگنيکسام لدم ا

سد م ديیآ . يد

ييسدنا و ييکیزيف زايييصوصت زس،ييييغت ديينوي ييسي،ا ناتدوي یس،يض ييج ينييا طياسوي يييعت س،يا لديم ،

يد دوييجوم زلاداييعم زس ييات،يغ ماگنيکييسام لدييم

اييا

ماگنيکسام -

زين ژناک ید،ک هدافيسس .

ا زس بيک،ت دوجو يلد

دنا و يکیزيف زايصوصت يیس زلادايعم يد يناتدوي يس

لدم اا م نسوت و ،ييا دنوي ا يقد

،ت يسد زس،يييغت یس

. فای يسي،ا مايمت ييا زس یاين يد ،يييغت ايا

طياسوي زس

یس،يض ايا هده،کذ زلاداعم يات،يغ ماگنيکيسام لديم ،

صخشم دنوي ک اينآ ی،ييا ا بسن سي ،ت

،یس،يض لديم

ييم ناييشن ييات،يغ ماگنيکييسام ييناد

و دييه اييخينس د

شزس،ا فليخم اا ا

يمک م،ين يسزيفس

CurveExpert

س،يا

ماجنس زس،ييغت یس ف،گ

شزس،ا ی،ييا و ۀئسيس س،ا

يااسوي

،سانم ا يوظنم ييعت ۀنييا

،یس،ض x

و k يد m لديم

ييعت ماگنيکسام ات،يغ .ده

لدم دییأت هعسوت

هففای

طاسوي ييعت زس سپ عسوت

يفای هزاا لوط ا س 5

/ 3 ،يمويليک

زس ناتدوي ۀ و لايحميايچ ناييسس ،غ يد عقسو ماصمص آود

،س زس ک ياييخا تاه

ليصس ايا ۀيناتدوي

يزيا نويايک

وسحم م دويه و ايخينس زاييصوصت

يناتدوي يلمج زس

لوط يقم و لويط ،ييه ض،يع ينينام ،ياز ،ی،يض يسد

هزسدنس ،يگ هدسد زس هدافيسس اا سپس .ده اا

جنيپ يد بييس

لوط لايس ايا 1388 و 1389 فس،گويدييا ايا

و دويو

(6)

زس جو،ت اخينس ةزاا

زايصخشم زس هدافييسس اا .ده سي هده

کیزيف هزسدنس ،يگ هده زس هدافييسس ايا يينچما ناتدوي يد

طاسوي عسوت يفای س،ض س،يا ماگنيکيسام يات،يغ لديم ،ی

يیس سايسس ،يا يجو،ت فس،گويدييا و يييعت ناتدوي یس بساحم ،یس،ض م

دوه زس ينچما . م،ن

يسزفس

HEC-RAS

زيين

س،ا ۀبساحم يیس جیايين ک ده هدافيسس جو،ت فس،گويديا

شوي اا ،کذ مسدس يد م

دوه . ثحب و جیافن

که يد ،یس،يض زس،يييغت دينوي ،یز اا يات،يغ لديم

،يمسياپ زس،ييغت ،اس،ا يد ماگنيکسام Ck

هدسد نايشن هديه

سس نحنم . شزس،ا زلاداعم و اا اايسدومن یس يد زين يفای

. سس صخشم

لکش .1 و هضوح تیعقوم ناخدور

ۀ ود یرایفخب و لاحمراهچ نافسا رد یماصمص بآ

لکش 2 . ییغت دنور رد ش ارب نیرفهب رفماراپ تار

Ck

بیرض اب

x ۀلداعم

،يمسياپ زس،ييغت دنوي يد شزس،ا ی،ييا Ck

ايا

،ی،ض ا x

زيوص ،یز سس .

( 14

0 628 1 81 k )

x / * Exp( / * C )

س،ا ،يمسياپ زس،ييغت ،ييا سي،ا Ck

،ی،يض ايا k

س،ا ناگسدج مسق ود ا يسدومن اد

یاپ اا ۀ چوک ،يت

يزا و ،ت زس 10

،يم کيه .ديه ييسقت يناث ،ا ،عکم 4

،يمسياييپ زس،ييييغت Ck

،ی،ييض اييا ماگنيکييسام لدييم k

يياد س،ييا يات،يغ ايا

ييیاپ ۀ دويو ييچوک

،ييت زس 10

،عکم،يم

،ا يناث سي ناشن م . داد

(7)

لکش 3 . نیرفهب ش ارب رد دنور تارییغت رفماراپ

Ck

اب بیرض

)لوا تمسق( k

ۀلداعم 15 ۀبساحم

،ی،ض ،يمسياپ ا بسن سي k

Ck

يد نای،ج اا زس ،يمک یاپ 10

نايشن ييناث ،يا ،عکم ،يم

م .داد

( 15

)

0 209 k 2 57/

k / * C

مييسق يد ييينچما 2

صوييصخم ييک يسدوييمن ييیس

اد یاپ اا ۀ يزا زس ،يت 10 ،ييم ييناث ،يا ،يعکم يسس

طسوت شزس،ا ی،ييا م،ن

يسزفس

Excel

ماجنس ف،گ يیس يک

که يد شزس،ا 4

هدسد ناشن ه

سس هد .

y = 6.8179e-1.719x R = 0.93

0 0.5 1 1.5 2 2.5 3 3.5 4 4.5

0 1 2 3

k

Ck

لکش 4 . رفماراپ تارییغت دنور رب ش ارب نیرفهب

Ck

بیرض اب

)مود تمسق( k

زس،ييغت دنوي سي،ا يد

،يمسياپ Ck

ا بسن ،یس،يض

و x م ات،يغ ماگنيکسام لدم k هدااش

يم دويه يک

دن،گیدکی سکع زس،ييغت یس

؛ ،يمسياپ ک يلد یس ا Ck

جسومس لاقينس ع،س ،گنايا سس

نايما هداايشم يک يويط

م دوه يسدقم جسومس لاقينس ع،س يسدقم شیسزفس اا ة،ييتذ

،يمسيايپ و ناتدوي يد مجح شاايک x

يم ديناای و زيين

،ی،ض جويم ند،يک يط نامز يبم ک k

يسس ايا يا جسومس لاقينس ع،س يسدقم شیسزفس

شااک م داای . ديويم يد

نسوت نايی،ج يد زين ات،يغ ماگنيکسام لدم يد m

ايا

یاپ ۀ چوک زس ،ت 13

،يم ييناث ،ا ،عکم

هدينکس،پ دينوي س

يد دودحم ة 1 ت ا 5 / 1 طيسويم ع،يس ،يمسيايپ يا بيسن

نای،ج Ck

يد و هسد دوجو نای،ج

ايا يزيا زس ،يت 13

،يم يناث ،ا ،عکم يد يصخشم دنوي

دوديحم ة 1 ايت 3 ايا

،يمسياپ Ck

ا سد دمآ

؛ ا يوط ع،يس شیسزيفس ايا يک

نای،ج طسويم Ck

ک

،بس يسدقم شااک ة،يتذ

نايی،ج

ييناتدوي يد ييم

دوييه نسوييت ييات،يغ لدييم يد m

ک ماگنيکسام ناشن

دناد ة يسديقم ة،ييتذ يناتدوي يسس

که . فای شااک 5

ناشن سي زس،ييغت یس م

داد .

y = -3.9129x + 5.2695 R = 0.92

1 1.5 2 2.5 3 3.5

0 0.5 1 1.5 2 2.5 3

m

Ck

لکش 5 . رفماراپ تارییغت دنور رب ش ارب نیرفهب

Ck

اب بیرض

)مود تمسق( m

طياسوي يييعت زس سپ عيسوت

ييفای فس،گويدييا ايا

جو،ت و دويو بث

هديه و يينچما فس،گويدييا

ايا

اایدنوي لدم ود طسوت هده عسوت

يفای و م،ن يسزيفس

HEC-

کييه .دييه بييساحمRAS

6 فس،گويديييا اييا

دويو

هزسدنس ،يگ ده ة بيس جنپ ا طوا،م م ناشن سي

.داد

لکش 6 . فارگوردیه اه

ی رد یدورو جنپ

بلایس

(8)

لودج 1 ،یداقم زين فس،گويديا

اا جو،ت بساحم

س

و هدااشم س ،یداقم زوافت دصيد ينچما بساحم

هده يا

شوي اا ،یدايقم يا بيسن سي فيليخم هداايشم

س نايشن

م داد . هزاا اا يقد هدزنايپ بييس جنيپ ،يا يد نامز يق

ييسس ،یداييقم ند،ييک ييصبت س،ييا لودييج ييیس يد اييمس

هدااشم س و بساحم س يد هزاا ايا نايمز 2 هديوآ عايس

هده . سس ناما يوط يد ک نوييس ايا يیس شيه و جنيپ

هدااييشم لودييج ييم

دوييه زواييفت يگنايييم يياد

اييا

بساحم هده زس هدااشم س شوي زس هدافيسس اا عيسوت

ييفای و

عومجم س،ا ،اس،ا بيس جنپ ،ا

4 / 3 دصيد يیس يک سس

س،ا يسدقم م،ن

يسزفس

HEC-RAS

،اس،ا 76 / 5 دصيد . سس يیس

دسدعس

،گنايا لدم ،ييا د،کلمع عيسوت

ييفای شييپ يد ينيا

ا ي فس،گويد بييس يجو،ت اا يسس

. يسي،ا س،يا ايمس يقد

،ت يويکاف زس يذج

زبيضافت عيا،م عويمجم ياد

ايا

بساحم س هده هدااشم ز هده بييس ،يا س،يا زيينRMSE

هدافيسس م دوه . شوي ۀبساحم ،يمسياپ یس ا

: سس ،یز که

( 16

  )

2

1 n

c m

i

O O

RMSE n

،یداقم ک Oc

اد بساحم هده

؛ Om

اد هدااشم هده

؛

و دسدعت n جوز اد اا هدااشم و هده بيساحم س ،يا زس

. سس لدم ،يمسياپ ،یداقم

ود زس ی ،ا جیاين س،ا RMSE

اایدنوي شوي زين

لودج يد 2

. سس هده هديوآ يا

يويظنم

زس صاح جیاين ل،ينک سیاقم

ۀ اات مسوع صيخشت و بق

لاميحس هابيهس ای

،یداقم هدااشم هده و بساحم هده س،ا

بيس ،ا

ناگسدج . سس هده سیاقم

لودج 1 . ریداقم فارگوردیه یاه

یجورخ هدهاشم هدش و هبساحم اهنآ تواات دصرد و هدش

هدهاشم تعاس یا

m3/s

HEC-RAS

m3/s

لدم هعسوت هففای

m3/s

فلافخا دصرد HEC-

وRAS هدهاشم یا فلافخا دصرد

هعسوت ای هفف و هدهاشم یا

بلایس 1

0 44

/ 2 44

/ 2 93

/ 3 0

61

2 48

/ 2 48

/ 2 66

/ 2 2

/ 0 - 7

4 1

/ 3 1

/ 3 02

/ 3 11

/ 0 5

/ 2 -

6 68

/ 4 61

/ 4 86

/ 4 39

/ 1 - 86

/ 3

8 84

/ 10 88

/ 9 71

/ 11 86

/ 8 - 8

10 09

/ 15 26

/ 14 32

/ 15 48

/ 5 - 5

/ 1

12 9

/ 25 74

/ 22 66

/ 28 17

/ 12 - 6

/ 10

14 32

12 / 30 95

/ 31 82

/ 5 - 14

/ 0 -

16 31

/ 37 05

/ 36 61

/ 34 38

/ 3 - 25

/ 7 -

18 24

/ 27 29

61 / 25 47

/ 6 6

-

20 95

/ 28 9

/ 29 85

/ 27 32

/ 3 8

/ 3 -

22 14

/ 18 55

/ 20 46

/ 15 29

/ 13 77

/ 14 -

24 05

/ 15 43

/ 13 42

/ 11 73

/ 10 - 12

/ 24 -

بلایس 2

0 77

/ 4 7

/ 4 7

/ 4 57

/ 1 - 57

/ 1 -

2 02

/ 5 1

/ 5 12

/ 5 7

/ 1 94

/ 1

4 44

/ 5 42

/ 5 51

/ 5 3

/ 0 - 27

/ 1

6 55

/ 9 33

/ 9 10

3 / 2 - 7

/ 4

8 45

/ 13 23

/ 13 63

/ 13 6

/ 1 - 34

/ 1

10 36

/ 13 29

/ 13 03

/ 13 5

/ 0 - 49

/ 2 -

12 03

/ 13 13

/ 13 46

/ 13 8

/ 0 27

/ 3

14 12

96 / 11 41

/ 11 3

/ 0 - 92

/ 4 -

16 93

/ 8 14

/ 9 03

/ 9 29

/ 2 1

18 78

/ 7 81

/ 7 64

/ 7 4

/ 0 8

/ 1 -

20 93

/ 6 94

/ 6 9

/ 6 21

/ 0 46

/ 0 -

Referensi

Dokumen terkait

ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﻪﺷﻮﺧ ،يﺮﻴﮔ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺪﻨﭼ يا ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﻴﺑ زا ﻲﻓدﺎﺼﺗ شور ﺎﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻞﻜﺷ ﻦﻳا ﻪﺑ و يا نﺎﺘﺳﺮﻴﺑد ﻦﻴﺑ زا و ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻚﻳ ،دﻮﺟﻮﻣ ﺶﻴﭘ ياﺮﺟا زا ﺲﭘ و ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا نﺎﺘﺳﺮﻴﺑد ﻚﻳ ﺰﻴﻧ ﻪﻘﻄﻨﻣ نآ يﺎﻫ نﻮﻣزآ