ﻲﺳرﺮﺑ ﺮﺛا
ﻲﺘﻇﺎﻔﺣ نﺎﻫﺎﻴﮔ
ﻪﺗﻮﺑ يا زا نﺎﻫﺎﻴﮔ بﻮﻜﺷاﺮﻳز
رد
ﺮﺑاﺮﺑ ياﺮﭼ
ماد
ﺖﺧﺮﻫﺎﺷ ﻲﻗدﺎﺻ هﺮﻫﺎﻃ
؛
ﻊﺗﺮﻣ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﻛ ﺪﻬﺸﻣ ﻲﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد ،يراد
ﻮﺠﮕﻨﺟ ﺪﻤﺤﻣ ؛
رﺎﻴﺸﻧاد ﺪﻬﺸﻣ ﻲﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﺴﻳز ﻂﻴﺤﻣ و ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ ةﺪﻜﺸﻧاد يرادﺰﻴﺨﺑآ و ﻊﺗﺮﻣ هوﺮﮔ
ﻲﻗاﺪﺼﻣ رﻮﺼﻨﻣ
؛ د ،ﻮﻋﺪﻣ دﺎﺘﺳا ﺪﻬﺸﻣ ﻲﺳودﺮﻓ هﺎﮕﺸﻧاد ﺖﺴﻳز ﻂﻴﺤﻣ و ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ ةﺪﻜﺸﻧا
هﺪـﻳﺪﭘ ﻦـﻳا ﻪـﺑ ﻪـﻛ ،ﺪـﻨﻨﻛ ﺖـﻈﻓﺎﺤﻣ ماد ياﺮﭼ ﺮﺑاﺮﺑ رد ار دﻮﺧ بﻮﻜﺷا ﺮﻳز ﻲﻫﺎﻴﮔ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻲﻌﺗﺮﻣ يﺎﻫﻪﺗﻮﺑ
ﺪﻨﻳﻮﮔ ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ ﻞﻴﻬﺴﺗ .
ﻪﺗﻮﺑ ﻞﻴﻬﺴﺗ ﺮﺛا ﻦﻜﻤﻣ ﺎﻫ
ﺖﺳا ﺗ ﺖﺤﺗ ﺄ
هﺮﻬﺑ تﺪﺷ ﺮﻴﺛ ادﺮﺑ
دﺮـﻴﮔ راﺮﻗ ﻊﺗﺮﻣ زا ير .
تﺎـﻴﻠﻤﻋ ﻚـﻳ رد
ﻪﺗﻮﺑ ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ ﻞﻴﻬﺴﺗ ،ﻲﻧاﺪﻴﻣ
ﻘﻄﻨﻣ ﻪﺳ رد ﺎﻫ ﺔ
ﻂﺳﻮﺘﻣ ياﺮﭼ ،ﺪﻳﺪﺷ ياﺮﭼ
، و رﺎﻬﺑ رد ،دﺎﺑﺎﻨﮔ ﻚﺧﺎﻛ ﻚﺸﺧ ﻊﺗاﺮﻣ رد قﺮﻗ و
نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ 1390
، ﺪﺷ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ .
ﺖﻟﺎﺣ زا ﻚﻳ ﺮﻫ رد
ﻪـﻨﻣاد رد ﻲﻄﺧ ﺖﻜﺴﻧاﺮﺗ دﺪﻋ ﺖﺴﻴﺑ ،اﺮﭼ يﺎﻫ
ﺐﻴـﺷ و ﺎـﻫ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ
ﺪﺷ ﺮﻘﺘﺴﻣ . ﻴﻟﻮﺗ
تﻼﭘ رد ﻦﻳزﻮﺗ و ﻊﻄﻗ شور ﻪﺑ ﻪﻓﻮﻠﻋ ﺪ
ﺮﻳز رد ﻲﺟوز يﺎﻫ
ﻪﺗﻮﺑ بﻮﻜﺷا و رﺎﺘـﺳﺮﭘ يﺎﻫ
يﺎﻀـﻓ
روﺎـﺠﻣ زﺎـﺑ
نآ هزاﺪﻧا ﺎﻫ ﺪﺷ يﺮﻴﮔ . ﻘﻄﻨﻣ رد ﺔ
ﺮﻳز رد ﻪﻓﻮﻠﻋ ﺪﻴﻟﻮﺗ قﺮﻗ ﻪﺗﻮﺑ بﻮﻜﺷا
رد ،دﻮﺑ زﺎﺑ يﺎﻀﻓ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ رﺎﺘﺳﺮﭘ يﺎﻫ ﻲﻟﺎﺣ
ﻪـﻛ
ﻘﻄﻨﻣ رد ﺔ
ﻜﺷاﺮﻳز رد ﻪﻓﻮﻠﻋ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻂﺳﻮﺘﻣ و ﺪﻳﺪﺷ ياﺮﭼ ﻪﺗﻮﺑ بﻮ
دﻮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ رﺎﺘﺳﺮﭘ يﺎﻫ .
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻦﻳا ﻞﻴﻬﺴـﺗ ﻪﻛ ﺪﻫد
ﻪﺗﻮﺑ ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ
ﻲﻣ دﺎﻳز اﺮﭼ تﺪﺷ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ رﺎﺘﺳﺮﭘ يﺎﻫ دﻮﺷ
. ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، ﺗ ﺄ
ﻪـﻧﻮﮔ ﻲﺸـﻳور مﺮـﻓ ﺮـﺑ ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ ﻞﻴﻬﺴﺗ ﺮﻴﺛ يﺎـﻫ
ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ بﻮﻜﺷاﺮﻳز .
ﻘﻄﻨﻣ رد ﺔ
ﻦﻬﭘ ﺮﺑ ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ ﻞﻴﻬﺴﺗ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ قﺮﻗ ﻚﻳ نﺎﮔﺮﺑ
ﻲﻟﺎﺣ رد ،دﻮﺑ ﻪﻟﺎﺳ
ﻘﻄﻨﻣ رد ﻪﻛ ﺔ
ياﺮﭼ
ﺪﻨﭼ نﺎﻴﻣﺪﻨﮔ ﺮﺑ ﻞﻴﻬﺴﺗ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻳﺪﺷ دﻮﺑ ﻪﻟﺎﺳ
.
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻪﺗﻮﺑ ﻪﻛ ﺪﻫد ﻆـﻔﺣ رد ﻲـﻤﻬﻣ ﺶـﻘﻧ ﻲﻌﺗﺮﻣ يﺎﻫ
ﻪﻓﻮﻠﻋ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺪﻧراد ماد ﺪﻳﺪﺷ ياﺮﭼ ﻂﻳاﺮﺷ رد بﻮﻜﺷاﺮﻳز يا
.
يﺪﻴﻠﻛ نﺎﮔژاو :
ﻪﺗﻮﺑ بﻮﻜﺷاﺮﻳز ،ﻲﻳاﺮﭼ ﺶﻨﺗ ،ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ ﻞﻴﻬﺴﺗ ،رﺎﺘﺳﺮﭘ يﺎﻫ .
لﻮﺌﺴﻣ ةﺪﻨﺴﻳﻮﻧ
ﻦﻔﻠﺗ : 05118763234
ﺲﻛﺎﻓ : 05118788805
[email protected] Email:
هﺪﻴﻜﭼ
23 / 8 / 1392
ص 73 - 82
ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺮﻓ ﻞﻴﻬﺴﺗ ا
و عﻮـﻨﺗ ﻆـﻔﺣ ياﺮﺑ ﻢﻬﻣ و يرﺎﺘﺧﺎﺳ يﺪﻨﻳ
ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻪﻛ ،ﺖﺳا ﻲﻫﺎﻴﮔ ﻊﻣاﻮﺟ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ رﺎـﺛآ
ﻪـﻧﻮﮔ راﺮﻘﺘـﺳا و ﺪـﺷر ﺮـﺑ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺖﺒﺜﻣ ﺮـﮕﻳد يﺎـﻫ
ﻲـﻣ ﻒﻳﺮﻌﺗ دﻮـﺷ
] 8 [.
ﻪـﺗﻮﺑ رﻮﻀـﺣ رد ﻲـﻌﺗﺮﻣ يﺎـﻫ
ﻢﺘﺴﻴﺳﻮﻛا
ﻪﻤﻴﻧ و ﻚﺸﺧ يﺎﻫ ﻲﻣ ﻚﺸﺧ
ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ناﻮﻨﻋ
رﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﻫﺎﻴﮔ 1
ـﺟﻮﻣ ﻪـﻛ دﻮـﺷ ﻲﻓﺮﻌﻣ رد ﻞﻴﻬﺴـﺗ ﺐ
ﺎﻘﺑ و راﺮﻘﺘﺳا ي
ﻲﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺮﻳﺎﺳ ﺸﻘﻧ و ﺪﻧﻮﺷ
ﻲ يﺪـﻴﻠﻛ
رد
ﻪﻧﻮﮔ ﻦﻴﺑ ﺖﺒﺜﻣ ﻂﺑاور ﺎﻫ
) ﻞﻴﻬﺴﺗ (
ﻲـﻣ يزﺎـﺑ ﺪـﻨﻨﻛ
] 31 [ . هﺎﮔﺪــﻳد ﻚــﻳ زا
، ﻪــﺗﻮﺑ ﻞﻴﻬﺴــﺗ ار ﻲــﻌﺗﺮﻣ يﺎــﻫ
ﻲﻣ عﻮﻧ ود ﻪﺑ ناﻮﺗ دﺮﻛ ﻢﻴﺴﻘﺗ
: ﻲﻳﺎـﻤﻴﻠﻛوﺮﻜﻴﻣ ﻞﻴﻬﺴﺗ
) ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ
2( ؛ ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ ﻞﻴﻬﺴﺗ )
ﻢﻴﻘﺘﺴﻣﺮﻴﻏ
3( . ﻞﻴﻬﺴﺗ رد
ﺎﻤﻴﻠﻛوﺮﻜﻴﻣ ﻲﻳ
، ﻪﺗﻮﺑ ﻂﻳاﺮـﺷ ﻞﻳﺪـﻌﺗ ﺐﺒﺳ رﺎﺘﺳﺮﭘ يﺎﻫ
ﺎﻣد ،رﻮﻧ ،ﺖﺑﻮﻃر
، ﺶـﺷﻮﭘ جﺎﺗ ﺮﻳز رد يﺰﻴﺨﻠﺻﺎﺣ و
ﻲﻣ دﻮﺧ ﺪﻧﻮﺷ
ﺮـﻳز نﺎـﻫﺎﻴﮔ ﻖـﻳﺮﻃ ﻦـﻳا زا و بﻮﻜـﺷا
ﺪﺷر ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ
ﻲﻣ ﺮﻘﺘﺴﻣ و ﺪﻧﻮﺷ
. ،ﻲﻜﻴﻧﺎـﻜﻣ ﻞﻴﻬﺴﺗ رد
ﻪﺗﻮﺑ
ﺮـﻳز نﺎـﻫﺎﻴﮔ ﺖﻇﺎﻔﺣ ﺐﺒﺳ رﺎﺘﺳﺮﭘ يﺎﻫ بﻮﻜـﺷا
ﻲﻣ ماد ياﺮﭼ ﺮﺑاﺮﺑ رد دﻮﺧ ﺪﻧﻮﺷ
] 2
، 14 [ . ﻪـﺗﻮﺑ يﺎـﻫ
ﻲــﮔﮋﻳو ﺖــﺳا ﻦــﻜﻤﻣ رﺎﺘــﺳﺮﭘ يﺎــﻫ
ﺎــﻳ يژﻮــﻟﻮﻓرﻮﻣ
ﻲﻳﺎﻴﻤﻴﺷ
،
ﻲﻤـﺳ و ندﻮﺑرادرﺎـﺧ ﻞﻴﺒﻗ زا ندﻮـﺑ
، ﻪﺘـﺷاد
ماد بﺎﻨﺘﺟا ﺐﺒﺳ ﻪﻛ ﺪﻨﺷﺎﺑ
نآ فﺮﺼﻣ زا ﺎﻫ
ﻲﻣ دﻮﺷ و
ﺎﻳ
ﻨﭘ ﺎﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ هﺎ
ﻪﻧﻮﮔ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﺑ نداد بﻮﻜﺷا رد ﺎﻫ
نآ دﻮﺧ هﻮﺒﻧا و ﻢﻛاﺮﺘﻣ ﻪـﮕﻧ رود ماد سﺮﺘـﺳد زا ار ﺎﻫ
ﺪﻧراد ] 11 [.
ﻳﺮﻈﻧ ﺔ ا ﺶﻳاﺰـﻓا ﺎـﺑ ﻞﻴﻬﺴـﺗ ﺶـﻘﻧ ﺶﻳاﺰﻓ
ﻪــﺑ ﻂﻴــﺤﻣ ﺶﻨــﺗ ﻚــﻳ ناﻮــﻨﻋ
بﻮﭼرﺎــﭼ رد يﺮــﻜﻓ
ﺖـﺳا حﺮﻄﻣ يژﻮﻟﻮﻛا ]
29 [ ﻦﻴـﺑ ﻂـﺑاور رد ﺮـﻴﻴﻐﺗ و
هﺮـﻬﺑ ﻒـﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄـﺳ ﺖـﺤﺗ نﺎﻫﺎﻴﮔ
ﻠﺌﺴـﻣ يرادﺮـﺑ ﺔ
رﻮﺧرد
ﻲـﻣ بﻮﺴـﺤﻣ يژﻮﻟﻮﻛا رد ﻲﻬﺟﻮﺗ دﻮـﺷ
ﻪـﻛ
ﻲﻣ
ﻢﺘﺴـﻴﺳﻮﻛا ﺖﻳﺮﻳﺪـﻣ رد ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪـﺑ ﺎـﻫ دور رﺎـﻛ ]
5 [ .
لﺪﻣ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ يﺎﻫ رﺎﻴﺴﺑ
ﻴﭘ ي ﺶ هدﺮﻛ ﻲﻨﻴﺑ ﻂﺑاور ﻪﻛ ﺪﻧا
ﻞﻴﻬﺴـﺗ ﻪـﺑ ﺖﺑﺎﻗر زا ﺶﻨﺗ دﻮﺟو نﺎﻣز رد نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻦﻴﺑ
1. Nurse plants
2. Facilitation direct 3. Facilitation indirect
ﻲﻣ ﻞﻳﺪﺒﺗ و دﻮﺷ
، ﻲﻜﻳژﻮـﻟﻮﻛا ﺖﻴﻤﻫا ،ﺶﻨﺗ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ
ﻲﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ نآ دﻮﺷ
] 4 ، 10
، 11 [ . تﺎـﻘﻴﻘﺤﺗ زا يرﺎﻴﺴـﺑ
ﻨﻴﻣز رد ﺔ ﻪـﺠﻴﺘﻧ ﻦـﻳا ﻪـﺑ نﺎـﻫﺎﻴﮔ ﻦﻴـﺑ ﺖـﺒﺜﻣ ﻂـﺑاور
هﺪﻴﺳر ﺪﻧا
ﻪﺗﻮﺑ ﻞﻴﻬﺴﺗ ماد ياﺮﭼ ﺖﺤﺗ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﻪﻛ ﻫ
ﺎ
دراد ﻲﮕﺘﺴﺑ اﺮﭼ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ تﺪﺷ ﻪﺑ ]
7 ، 16 [.
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
ا ي ﻂﺑاور نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻦﻴﺑ رﻮﻀﺣ رد
ياﺮـﭼ
ماد ﻲﺑﺎﻳزرا ﺪﺷ .
ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ياﺮـﭼ
ــﻧﻮﮔ ﺮــﺛا ﺮــﻴﻴﻐﺗ ﺐﺒــﺳ ماد ﺔ
ﺮــﻴﻏ شﻮــﺧ كارﻮــﺧ
Stipaspeciosa
شﻮـــﺧ ﺔـــﻧﻮﮔ ود ﺮـــﺑ كارﻮـــﺧ
Poaligularis
و
Bromuspietus
ﻲﻔﻨﻣ زا ) ﺖﺑﺎﻗر ( رد
ﺷ
ﺖﺒﺜﻣ ﻪﺑ قﺮﻗ ﻂﻳاﺮ )
ﻞﻴﻬﺴﺗ (
ﻲﻣ اﺮﭼ ﻂﻳاﺮﺷ رد دﻮﺷ
] 16 [ .
نآ ﺮﺑ هوﻼﻋ
، ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺮﮕﻳد ﻲﻘﻴﻘﺤﺗ
داد نﺎﺸـﻧ
ﻪـﻛ
رﻮﻀﺣ قﺮﻗ ﻂﻳاﺮﺷ ﺖﺤﺗ
ﻪـﺗﻮﺑ رﻮﻀـﺣ مﺪﻋ ﺎﻳ يﺎـﻫ
شﻮﺧﺮﻴﻏ
ـﺗ كارﻮﺧ ﺄ
ﻲﻧاﺪـﻨﭼ ﺮﻴﺛ د
ﺶـﺷﻮﭘ و ﺪـﺷر ر
اﺪﻧ ﻪﻘﻄﻨﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔ در
رد ﻲﻫﺎـﻴﮔ ﺶﺷﻮﭘ ﻞﻛ ﺪﺻرد ﺎﻣا ،
ــﻘﻄﻨﻣ ﺔ اﺮــﭼ ﺖــﺤﺗ
، ﻲﺗرﻮــﺻ رد
ﻪــﻛ ﻪــﻧﻮﮔ يﺎــﻫ
ﺮﻴﻏ شﻮﺧ كارﻮﺧ
ﺖـﺳا ﺮﺘﺸـﻴﺑ ،ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد دﻮﺟو
] 9 [.
ﻪﺗﻮﺑ رﻮﻀﺣ ﺎﻫ
دﺎـﻳز ياﺮـﭼ تﺪـﺷ رد ﻲـﻌﺗﺮﻣ ي
ﻲﻣ ﺐﺒﺳ
ﻪـﻧﻮﮔ ﺎـﺗ دﻮـﺷ ماد ياﺮـﭼ زا يﺮﺘﺸـﻴﺑ يﺎـﻫ
ﻪﻧﻮﮔ ﻆﻔﺣ ﺐﺒﺳ دﻮﺧ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﻳا ﻪﻛ ﺪﻨﻧﺎﻤﺑ نﻮﺼﻣ يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﮔ عﻮﻨﺗ ﺶﻳاﺰﻓا و بﻮﻜﺷاﺮﻳز ﻲﻣ يا
دﻮـﺷ ] 15 [.
رد
ترﻮﺻ تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ ﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﻪﺘﻓﺮﮔ
رﺎـﺛآ
ﻣ ﻞﻴﻬﺴـﺗ ﻲﻜﻴﻧﺎـﻜ
ﻪﺗﻮﺑ
ـﻌﻣﺎﺟ ﻲﻜﻳژﻮـﻟﻮﻛا يﺎـﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ ﺮـﺑ ﻲـﻌﺗﺮﻣ يﺎﻫ ﺔ
ﻲﻫﺎﻴﮔ
،
ﺪﺷر ،ﺎﻨﻏ ،عﻮﻨﺗ ﻞﻴﺒﻗ زا
، ﺎـﻘﺑ و
، هﺪـﺷ ﻲـﺳرﺮﺑ
ﺖــــﺳا ]
6 ، 11 ، 23 ، 26
، 33 [ ﻲﻟﺎــــﺣ رد،
رد ﻪــــﻛ
ﺶﻫوﮋﭘ
ﺗ ﻲﻛﺪﻧا يﺎﻫ ﺄ
ﻪـﺗﻮﺑ ﺮﻴﺛ ﻲـﻌﺗﺮﻣ يﺎـﻫ
د ﺪـﻴﻟﻮﺗ ر
ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻲـﺳرﺮﺑ ماد ياﺮـﭼ ﺖﺤﺗ ﻲﻫﺎﻴﮔ ﻊﻣاﻮﺟ ] 33 [.
ماد ياﺮﭼ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻢﺘﺴـﻴﺳﻮﻛا رد يﺎـﻫ
ﻪﻤﻴﻧ و ﻚﺸﺧ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﺪـﻴﻟﻮﺗ يﺪـﻴﻠﻛ ﺶﻘﻧ و ﻚﺸﺧ
ﻢﺘﺴﻴﺳﻮﻛا ﻦﻳا ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﻴﻘﺤﺗ ،ﺎﻫ
ﺶﻘﻧ ﻲﺳرﺮﺑ فﺪﻫ
ﻪﺗﻮﺑ ﻲﻌﺗﺮﻣ يﺎﻫ د
ﮔ زا ﺖـﻇﺎﻔﺣ ر ﻴ
ز نﺎـﻫﺎ ﻳ بﻮﻜـﺷاﺮ
) ﻬﺴﺗ ﻴ ﻧﺎﻜﻣ ﻞ ﻴ ﻜ ﻲ (
ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ رد مﺎﺠﻧا ماد ياﺮﭼ
ﺪﺷ . ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ فﻼﺘﺧا
مﺮﻓ ﻲﺸـﻳور يﺎﻫ زا
ياﺮــﭼ ﻪــﺑ ﺖﻴﺳﺎﺴــﺣ ﺮــﻈﻧ ،ماد
تﺪــﺷ رد توﺎــﻔﺗ
هﺮﻬﺑ ﻊﺗﺮﻣ زا يرادﺮﺑ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ
ﺐـﻴﻛﺮﺗ رد ﺮـﻴﻴﻐﺗ ﻪﺑ
ﻪﻧﻮﮔ ﺮﺠﻨﻣ يا دﻮﺷ
، ﻪﺑ يرﻮﻃ اﺮـﭼ رﺎﺸـﻓ ﺶﻳاﺰـﻓا ﻪﻛ
ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﺐﺒﺳ
دﻮﺷ ﺎـﺗ
ﻪـﻧﻮﮔ ﺐـﻴﻛﺮﺗ ﻊـﻔﻧ ﻪـﺑ يا
ﻪﻧﻮﮔ شﻮﺧﺮﻴﻏ يﺎﻫ ﺮـﻴﻴﻐﺗ ﻲﺑﻮﭼ و كارﻮﺧ
ﺪـﻨﻛ ] 17
،
19 [ . ﻞﺑﺎﻘﻣ رد
،
ﻪـﺗﻮﺑ ﻲﻜﻴﻧﺎـﻜﻣ ﻞﻴﻬﺴـﺗ رﺎﺘـﺳﺮﭘ يﺎـﻫ
ﺣ ﺐﺒــﺳ ﺖــﺳا ﻦــﻜﻤﻣ مﺮــﻓ ﻆــﻔ
ﻲﺸــﻳور يﺎــﻫ
شﻮﺧ كارﻮﺧ دﻮـﺷ ﻲـﻳاﺮﭼ ﺶﻨـﺗ ﻂﻳاﺮـﺷ رد ]
28 [ .
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
،
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻳا رد
، رﺎﺛآ
ﻪـﺗﻮﺑ ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ ﻞﻴﻬﺴﺗ ﺎـﻫ
رد مﺮﻓ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲﺸﻳور يﺎﻫ
ﻒﻠﺘﺨﻣ
تﺪـﺷ ﺖـﺤﺗ يﺎـﻫ
هﺮﻬﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يرادﺮﺑ
)
ﻂـﺳﻮﺘﻣ ياﺮﭼ ،ﺪﻳﺪﺷ ياﺮﭼ
، و
قﺮﻗ (
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﺳرﺮﺑ ﺰﻴﻧ .
ﻴﻟوا تاﺪﻫﺎﺸﻣ ﺔ
ﻲﻳاﺮﺤﺻ
ﻣ رد
ﺑﺎﻨﮔ ﻚﺧﺎﻛ ﻊﺗاﺮ ياﺮـﭼ داد نﺎﺸـﻧ دﺎ
ﻦـﻳا رد ماد
ﻪـــﺗﻮﺑ رﻮﻀـــﺣ ﺐﺒـــﺳ ﻖﻃﺎـــﻨﻣ و ﻲﺒﺸـــﺧ يﺎـــﻫ
ﺮﻴﻏ شﻮﺧ كارﻮﺧ
،ﻲﺸﺣو يﻮﻫﺎﻛ نﻮﮔ
، هﺪـﺷ كرو و
ﺖﺳا . ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، تﺪـﺷ ﻪـﻛ هﺪﺷ ضﺮﻓ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد
هﺮﻬﺑ
ﻪـﺗﻮﺑ ﻦﻴـﺑ ﻞـﺑﺎﻘﺘﻣ ﻂﺑاور ﺮﺑ ﻊﺗﺮﻣ زا يرادﺮﺑ و ﺎـﻫ
ﺮﻳﺎﺳ ﻪﻧﻮﮔ ﺎﻫ ﺗﺄ ﺮﻴﺛ راﺬﮔ ﺐﺒـﺳ ﺖـﺳا ﻦـﻜﻤﻣ و ﺖـﺳا
ﺴﺗ ﺮﺛا ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻳ ﺶﻳاﺰﻓا
ﻪﺗﻮﺑ ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ ﻞﻴﻬ ﺮـﻴﻴﻐﺗ و ﺎـﻫ
مﺮﻓ رد دﻮﺷ ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ ﻲﺸﻳور يﺎﻫ .
شور ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻲﻓﺮﻌﻣ
ﻘﻄﻨﻣ ﺔ و دﺎﺑﺎﻨﮔ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻲﺑﺮﻏ بﻮﻨﺟ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ
ﻠﺻﺎﻓ رد ﺔ 4
دراد راﺮـﻗ ﻚﺧﺎﻛ ﺮﻬﺷ يﺮﺘﻣﻮﻠﻴﻛ .
عﺎـﻔﺗرا
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻂﺳﻮﺘﻣ 2273
نآ ﻢﻴﻠﻗا و ﺮﺘﻣ
، ﺮﺑ شور سﺎـﺳا
ﻦﺗرﺎﻣود
،
دوﺪﺤﻣ رد ة
ﺸـﺧ ﻲـﻤﻴﻠﻗا ﻪـﻤﻴﻧ و ﻚ
ﻚﺸـﺧ
ﻊﻗاو ـﺷ هﺪ ﺖـﺳا . نآ ﺔﻧﻻﺎـﺳ ﻲﮔﺪـﻧرﺎﺑ ﻂـﺳﻮﺘﻣ 241
ﻲــﻠﻴﻣ نآ ﺔﻧﻻﺎــﺳ يﺎــﻣد ﻂــﺳﻮﺘﻣ و ﺮــﺘﻣ
/6 12 ــﺟرد ﺔ
ﻲﺘﻧﺎﺳ
ﺖـﺳا داﺮﮔ .
رد ،ﻲﻳﺎـﻴﻓاﺮﻐﺟ تﺎﺼـﺘﺨﻣ ﺮـﻈﻧ زا
دوﺪﺤﻣ ة لﻮﻃ
"يﺎﻫ '22 31 58°
" ﺎﺗ '01
° 38 58
و ﻲﻗﺮﺷ ضﺮـﻋ
يﺎـﻫ
"
25 ' 02 34°
ﺎـﺗ
"
14 ' 06 34°
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻊﻗاو ﻲﻟﺎﻤﺷ .
زا ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﻲﻫﺎﻴﮔ ﺶﺷﻮﭘ
ﻪــﺗﻮﺑ ﻲﺸــﺣو يﻮﻫﺎــﻛ يﺎــﻫ )
Scariola orientalis
Boiss. Sojack
( نﻮـــﮔ ، )
Bunge Astragalus
heratensis
( كرو ،
(Rosa persica Mielx exJuss)
،
ﻚــﺑﻮﭼ )
Acantho phylum spp.
( زا ﻦﻴــﻨﭽﻤﻫ و ،
ﻪﻟﺎﺳﺪﻨﭼ نﺎﻴﻣﺪﻨﮔ ﺪـﻨﻧﺎﻣ
Stipa barbat
ﻞﻴﻜﺸـﺗ هﺪـﺷ
ﺖﺳا ] 1 [ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ شور
ﺮﻣ ﻪﺳ روﺎﺠﻣ ﻊﺗ )
ﻠﺻﺎﻓ ود ﺔ
ﻢـﻫ زا يﺮﺘﻣﻮﻠﻴﻛ (
، زا ﻪـﻛ
ﺮﻈﻧ
كﺎﺧ ،ﻲﻓاﺮﮔﻮﭘﻮﺗ ،ﻢﻴﻠﻗا
، و نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻪﺗﻮﺑ يا ﺐـﻟﺎﻏ
ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﺪﻧدﻮﺑ و ﻂﻘﻓ
هﺮـﻬﺑ تﺪﺷ ﺮﻈﻧ زا يرادﺮـﺑ
توﺎﻔﺘﻣ ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ ،
ﺪـﺷ بﺎـﺨﺘﻧا يﺮﻴﮔ .
ﻊـﺗاﺮﻣ
ﻂـﺳﻮﺘﻣ ياﺮـﭼ ،ﺪﻳﺪـﺷ ياﺮﭼ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ
، و
اﺮﭼ مﺪﻋ )
قﺮﻗ هد ﻪﻟﺎﺳ ( دﻮـﺑ . ﻪـﻧﻮﻤﻧ نﺎـﻫﺎﻴﮔ زا يﺮـﻴﮔ
ياﺮﺑ هزاﺪﻧا
ﺮـﻳز رد يرﺎـﺟ لﺎـﺳ ﺪﻴﻟﻮﺗ يﺮﻴﮔ بﻮﻜـﺷا
نآ روﺎﺠﻣ زﺎﺑ يﺎﻀﻓ و رﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﻫﺎﻴﮔ
ﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا ﺎـﻫ .
ﻓﻮﻠﻋ ﺪﻴﻟﻮﺗ يرﺎﺟ لﺎﺳ ﺪﻴﻟﻮﺗ زا رﻮﻈﻨﻣ ﺔ
ﺖـﺳا ﻲﻌﺗﺮﻣ
ﻲﻣ ماد ﻪﻛ ﺪـﻧاﻮﺗ
نآ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ـﻨﻛ
ﺪ . ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
، ﺪـﻴﻟﻮﺗ
ﺲﻧﺎﺳا و رادرﺎﺧ ﻲﻔﻠﻋ نﺎﻫﺎﻴﮔ راد
، نﺎﻳﺎﭘ رد ﻪﻛ ﻞﺼـﻓ
اﺮﭼ ) ﺰﻴﻳﺎﭘ ( ﺰﻴﻧ
نآ زا ماد ﺎﻫ هدﺎﻔﺘـﺳا ﻲـﻣ
ـﻨﻛ ﻦـﻳا رد ،ﺪ
ﻪﺗﻮﺑ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲﻟو ،ﺪﺷ رﻮﻈﻨﻣ تﺎﺒﺳﺎﺤﻣ
رادرﺎـﺧ يﺎﻫ
، زا
ﻦﺴـﺣﺮﻴﻣ هﻼـﻛ و نﻮﮔ ﻞﻴﺒﻗ
،
ـﻧ ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ ﺸ
ﺪ . زا ﺲـﭘ
دزﺎﺑ ﻳ ﻣ ﺪ ﻴ ﻧاﺪ ﻲ
ﻲﺸﺣو يﻮﻫﺎﻛ ﺔﺗﻮﺑ ﻪﺳ ،
، نﻮﮔ
، كرو و
» ﮔ ﻴ رﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﻫﺎ
«
ﻪﻛ ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا
، ﺑ ﻪ
ز لﺎﻤﺘﺣا ﻳ
دﺎ
، ﺮﺑ
ور ي ﮔ ﻴ ز نﺎــﻫﺎ ﻳ ﻬﺴــﺗ ﺮــﺛا بﻮﻜــﺷاﺮ ﻴ
ﺪــﻧراد ﻞ .
شور
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮔ ﻴ ﺮ ي
ﺖﻜﺴﻧاﺮﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺐﻟﺎﻗ رد ﺎﻫ
ي ﻓدﺎﺼﺗ ﻲ
ﻪــﻛ دﻮــﺑ ترﻮــﺻ ﻦﻳﺪــﺑ تﻼــﭘ و
، درﻮــﺧﺮﺑ ﻦﻴــﻟوا رد
ﻪﺗﻮﺑ زا ﻲﻜﻳ ﺎﺑ ﺖﻜﺴﻧاﺮﺗ
جﺎـﺗ دﺎـﻌﺑا ﻪﺑ ﻲﺗﻼﭘ ،قﻮﻓ يﺎﻫ
ﺢﻄﺳ زا ﻪﺗﻮﺑ بﻮﻜﺷاﺮﻳز نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺪﻴﻟﻮﺗ و ﺪﺷ ﺮﻘﺘﺴﻣ ﻪﺗﻮﺑ ﻲﺘﻧﺎﺳ ﻚﻳ
ﺪﺷ ﻊﻄﻗ كﺎﺧ يﺮﺘﻣ .
زاﺪـﻧا ﻪﺑ ة رد ﻪـﺗﻮﺑ جﺎـﺗ
ﻠﺻﺎﻓ ﺔ 50 ﻲﺘﻧﺎﺳ يﺎﻀـﻓ ﺪﻴﻟﻮﺗ و ﺪﺷ ﺮﻘﺘﺴﻣ ﻲﺗﻼﭘ يﺮﺘﻣ
ﺑ زﺎﺑ ﻪ ﻪﻧﻮﻤﻧ ترﻮﺻ
هزاﺪـﻧا ﻲـﺘﻔﺟ يﺎﻫ
ﺪـﺷ يﺮـﻴﮔ .
ﻪـﺑ
رﻮﻈﻨﻣ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﺶﻳاﺰﻓا زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ
ﺗﻮﺑ ﺮﻫ ياﺮﺑ ﺎﻫ ﺔ
رﺎﺘﺳﺮﭘ 20 ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد راﺮﻜﺗ .
هزاﺪﻧا ﮔ ﻴ ﺮ ي ﺎﻫ ي ﺎﻣزآ ﻳ ﻫﺎﮕﺸ ﻲ
ﻪﻧﻮﻤﻧ
نوآ ﻞـﺧاد رد ﻲﻫﺎـﻴﮔ يﺎﻫ
يﺎـﻣد ﺎـﺑ 60
رد ـﺟ ﺔ
ﻲﺘﻧﺎﺳ تﺪﻣ ﻪﺑ داﺮﮔ 72
ﺪـﺷ ﻚﺸـﺧ ﺖﻋﺎـﺳ .
ﺮـﻫ رد
دﺎﻔﺘـﺳا ﻞـﺑﺎﻗ و يرﺎـﺟ لﺎﺳ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﻧﻮﻤﻧ ة
ـﻴﻘﺑ زا ماد ﺔ
ماﺪﻧا ﺎـﺑ و ﺪـﺷ ﻚﻴﻜﻔﺗ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻴﻏ و ﻲﺑﻮﭼ يﺎﻫ
ﺖﻗدﺎﺑ يوزاﺮﺗ
/01 0
ﺪـﺷ ﻦﻳزﻮـﺗ .
نﺎـﻫﺎﻴﮔ ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﺮـﺑ
ﺐﺴﺣ 5 ور مﺮﻓ ـﻳ ﺸ ﻲ ــ
ﻚـﻳ ﻲﻣﺪـﻨﮔ ﻲﻣﺪـﻨﮔ ،ﻪﻟﺎـﺳ
ﻦﻬﭘ ،ﻪﻟﺎﺳﺪﻨﭼ ﻚﻳ گﺮﺑ
ﻦـﻬﭘ ،ﻪﻟﺎـﺳ گﺮـﺑ
ﻪﻟﺎـﺳﺪﻨﭼ
، و
ﻪﺗﻮﺑ يا ـ ﺪﺷ ﻚﻴﻜﻔﺗ .
ـﺑ ياﺮﺑ ﻪ ﺖـﺳد ﺮـﺑ ﺪـﻴﻟﻮﺗ ندروآ
ﻪﺗﻮﺑ ﺢﻄﺳ ،ﻊﺑﺮﻣ ﺮﺘﻣ ﺮﺑ مﺮﮔ ﺐﺴﺣ
ﺮـﺑ ار رﺎﺘﺳﺮﭘ يﺎﻫ
ﺮـﺘﻣ ﺐﺴﺣ
ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ ﻊـﺑﺮﻣ ﻲـﻣ
ﺪـﻨﻨﻛ . ﺲﭙـﺳ
، ﺪـﻴﻟﻮﺗ
ﺑ ﻪ ﺖﺳد رﺎﺘـﺳﺮﭘ ﻪـﺗﻮﺑ ﺮﻫ ﺢﻄﺳ ﺮﺑ مﺮﮔ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ هﺪﻣآ
ﺪﺷ ﻢﻴﺴﻘﺗ .
ﺰﺠﺗ ﻳ ﻪ و ﻠﺤﺗ ﻴ ﻞ هداد ﺎﻫ
ﺖﺴﺨﻧ لﺎﻣﺮﻧ هداد ندﻮﺑ
ﺮﺑ ﺪـﻴﻟﻮﺗ يﺎﻫ ـﺳر
ﻲ ﺪـﺷ رد و
ﮕﻟﻮــﭼ ترﻮــﺻ ﻲ
هداد هداد ﻞﻳﺪــﺒﺗ شور زا ﺎــﻫ ﺎــﻫ
) هداد ﻢﺘﻳرﺎﮕﻟ ﺎﻫ
(
ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
رﺎـﺛآ ﻒـﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄـﺳ
هﺮﻬﺑ يرادﺮﺑ )
ﻂﺳﻮﺘﻣ ،ﺪﻳﺪﺷ ياﺮﭼ
، قﺮـﻗ و ( يور ﺮـﺑ
زﺎﺑ يﺎﻀﻓ و بﻮﻜﺷاﺮﻳز ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﺗﻮﺑ
لﺪﻣ ﺎﺑ رﺎﺘﺳﺮﭘ يﺎﻫ
ﺴﻳﺎﻘﻣ وGLM ﺔ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﺪـﺷ مﺎﺠﻧا ﻲﻛﻮﺗ شور ﺎﺑ ﺎﻫ
)
/05
=0 .(α اﺮﺑ ي ﺎﻘﻣ ﻳ ﺴ ﺔ ﻟﻮﺗ ﻴ ز ﺪ ﻳ
ﺎﻀـﻓ و بﻮﻜـﺷاﺮ ي
ﻪﺗﻮﺑ روﺎﺠﻣ زﺎﺑ
ﺎﺳ ﺮﻫ رد ﺎﻫ ﻳ
ﺗﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺖ ﻲ
نﻮـﻣزآ زا t
ﺘﻔﺟ ﻲ
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، ﻲﺳرﺮﺑ ياﺮﺑ رﺎﺛآ
ﻞﻴﻬﺴﺗ
ﻪﺗﻮﺑ ﻲﻌﺗﺮﻣ يﺎﻫ
مﺮﻓ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺮﺑ زا ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﻲﺸـﻳور يﺎﻫ
ﻮﻣزآ ن ﻞﻘﺘﺴﻣ t
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
هداد يرﺎﻣآ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺎـﺑ ﺎـﻫ
ﺨﺴﻧ ﺔ 16 مﺮﻧ راﺰﻓا Minitab مﺎﺠﻧا
ﻧ و ﺪﺷ ﻪﺑ ﺎﻫرادﻮﻤ
ﻠﻴﺳو ﺔ مﺮﻧ راﺰﻓا Excel ﺪﺷ ﻢﺳر .
ﺎﺘﻧ ﻳ ﺞ
هﺮﻬﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ
رادﺮـﺑ ي ) ياﺮـﭼ
ﻂﺳﻮﺘﻣ ياﺮﭼ ،ﺪﻳﺪﺷ
، قﺮﻗ و ( ﻟﻮﺗ ﺮﺑ ﻴ ز ﺪ ﻳ بﻮﻜﺷاﺮ و
زﺎﺑ يﺎﻀﻓ ﻪﺗﻮﺑ
ﺎﻫ ي ـﻌﺗﺮﻣ ﻲ دﺎـﺑﺎﻨﮔ ﻚـﺧﺎﻛ ﻊـﺗاﺮﻣ رد
ﻪﺗﻮﺑ بﻮﻜﺷاﺮﻳز ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻪﺳ رد ﻲﻌﺗﺮﻣ يﺎﻫ
ﻲـﻨﻌﻣ فﻼﺘـﺧا ﻢﻫ ﺎﺑ ﻊﺗﺮﻣ راد
ي دراد )
/05 0
p<
(
، رد
ﻲﻟﺎﺣ زﺎـﺑ يﺎﻀـﻓ رد دﻮـﺟﻮﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﻛ ﺖـﺤﺗ
ﺗﺄ
هﺮﻬﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﺮﻴﺛ
ﺗﺮﻣ زا يرادﺮﺑ
ﺖﺷاﺪﻧ راﺮﻗ ﻊ
) لوﺪﺟ 1 .(
ﺎﻘﻣ ﻳ ﺴ ﺔ هداد ﺎﻫ ي
ﻟﻮﺗ ﻪـﺑ طﻮﺑﺮﻣ ـﻴ
ز ﺪ ﻳ و بﻮﻜـﺷاﺮ
ﺎﻀﻓ ي ﺮﻫ رد زﺎﺑ ﻳ
ﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻊﺗاﺮﻣ زا ﻚ ﻪ
ترﻮﺻ
اﺮﭼ ﻊﺗﺮﻣ رد ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ ي
ﺪﺷ ﻳ ـﺳﻮﺘﻣ و ﺪ ﻂ
ﻣ ﻴ ﮕﻧﺎ ﻴ ﻟﻮﺗ ﻦ ﻴ ز ﺪ ﻳ
ﺎﻀـﻓ ﺪـﻴﻟﻮﺗ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ بﻮﻜﺷاﺮ ي
زﺎـﺑ
ﻟﺎﺣ رد ،ﺖﺳا ﻲ
ﻘﻄﻨﻣ رد ﻪﻛ ﺔ
ـﻨﻌﻣ توﺎـﻔﺗ قﺮﻗ ﻲ
راد ي
ﺑﻴ ﻟﻮﺗ ﻦ ـﻴ ز ﺪ ﻳ
ﺎﻀـﻓ و بﻮﻜـﺷاﺮ ي
ﺪﺸـﻧ هﺪﻫﺎﺸـﻣ زﺎـﺑ
) ﻞﻜﺷ 1 .(
لوﺪﺟ 1 . ﻳﺰﺠﺗ ﺔ ﺲﻧﺎﻳراو ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻟﻮﺗ و بﻮﻜﺷاﺮﻳز ﻴ
ﺎﻀﻓ ﺪ ي ﻪﺗﻮﺑ روﺎﺠﻣ زﺎﺑ ﻌﺗﺮﻣ يﺎﻫ
ﻲ هﺮﻬﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﺖﺤﺗ رادﺮﺑ
ي ﻨﻌﻣ ﺢﻄﺳ ﻲ
يراد تﺎﻌﺑﺮﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ تﺎﻌﺑﺮﻣ عﻮﻤﺠﻣ يدازآ ﺔﺟرد تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ
034 *
/
0 1/20
35 / 0
/41
2
/46
60
2 173
ﺮﻬﺑ ﺢﻄﺳ ه يرادﺮﺑ
ﺎﻄﺧ بﻮﻜﺷاﺮﻳز ﺪﻴﻟﻮﺗ
ns
/37
0
0/47
48 0/
/95
0
64 83/
2 173
ﺮﻬﺑ ﺢﻄﺳ ه يرادﺮﺑ
ﺎﻄﺧ زﺎﺑ يﺎﻀﻓ ﺪﻴﻟﻮﺗ
:*
ﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا دﻮﺟو ﻲ
رد راد ﺢﻄﺳ 05 0/
ns؛ : دﻮﺒﻧ ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا راد
ﻞﻜﺷ 1 . ﻪﺗﻮﺑ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺮﺛا ﻊﺗﺮﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺮﺑ يا
) ﺴﻳﺎﻘﻣ ﺔ بﻮﻜﺷاﺮﻳز و زﺎﺑ يﺎﻀﻓ (
اﺮﭼ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ رد
هداد ﺰﻴﻟﺎــﻧآ زا ﻞــﺻﺎﺣ ﺞﻳﺎــﺘﻧ ﻲﺸــﻳور مﺮــﻓ يﺎــﻫ
) لوﺪﺟ 2 (
مﺮﻓ ﺪﻴﻟﻮﺗ داد نﺎﺸﻧ حﻮﻄﺳ رد ﻲﺸﻳور يﺎﻫ
هﺮﻬﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ
رادﺮﺑ ي
ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ .
ﻨﻣ رد ـﻘﻄ ﺔ ياﺮـﭼ
ﺪﻳﺪﺷ ﻂﻘﻓ رد ﻪﻟﺎـﺳﺪﻨﭼ ﻲﻣﺪـﻨﮔ ﻲﺸـﻳور مﺮـﻓ ﺪﻴﻟﻮﺗ
ﻪﺗﻮﺑ بﻮﻜﺷاﺮﻳز
ﻲـﻨﻌﻣ توﺎﻔﺗ ﺎﻫ زﺎـﺑ يﺎﻀـﻓ ﺎـﺑ يراد
ﺖﺷاد )
/05 0
P<
.(
ﻘﻄﻨﻣ رد ﺔ فﻼﺘـﺧا ﻂـﺳﻮﺘﻣ ياﺮﭼ ﻲــﻨﻌﻣ
مﺮــﻓ عاﻮــﻧا ﺪــﻴﻟﻮﺗ ﻦﻴــﺑ يراد رد ﻲﺸــﻳور يﺎــﻫ
ﻪــﺗﻮﺑ بﻮﻜــﺷاﺮﻳز ﺪﺸــﻧ هﺪﻫﺎﺸــﻣ زﺎــﺑ يﺎﻀــﻓ و ﺎــﻫ
.
ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ
، ﻘﻄﻨﻣ رد ﺔ
ﻪـﻧﻮﮔ قﺮـﻗ
ﻦـﻬﭘ يﺎـﻫ گﺮـﺑ
يﺎـﻫ
ﻚﻳ ﻪﻟﺎﺳ
ﻪﺗﻮﺑ بﻮﻜﺷاﺮﻳز رد يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺪﻨﺘـﺷاد ﺎﻫ
)
/05 0
P<
.(
لوﺪﺟ 2 . مﺮﻓ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻲﺸﻳور يﺎﻫ
نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻪﺗﻮﺑ بﻮﻜﺷاﺮﻳز رد رد زﺎﺑ يﺎﻀﻓ و ﺎﻫ
هﺮﻬﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ يرادﺮﺑ
) و ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ±
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ (
ﺪﻳﺪﺷ ياﺮﭼ
ﻂﺳﻮﺘﻣ ياﺮﭼ
قﺮﻗ
ﻲﺸﻳور مﺮﻓ
بﻮﻜﺷاﺮﻳز زﺎﺑ يﺎﻀﻓ بﻮﻜﺷاﺮﻳز زﺎﺑ يﺎﻀﻓ بﻮﻜﺷاﺮﻳز زﺎﺑ يﺎﻀﻓ
ﻚﻳ ﻲﻣﺪﻨﮔ ﻪﻟﺎﺳ
0/45а
±0/14
0/51а
0/20±
0/48а
0/07±
0/43а
0/05±
0/39а
0/13±
0/75а
0/31±
ﻦﻬﭘ ﻚﻳ گﺮﺑ ﻪﻟﺎﺳ
0/038а
0*
0/49а
05 0/
± 0/21а
0/07±
0/50а
0/14±
0/57а
0/09±
b 50 0/
0/01±
ﻪﻟﺎﺳﺪﻨﭼ ﻲﻣﺪﻨﮔ
1/23b
0/072±
0/99а
0/078±
1/14а
/±
1/08а
0/09±
1/25а
0/10±
1/22а
0/10±
ﻦﻬﭘ ﻪﻟﺎﺳﺪﻨﭼ گﺮﺑ
0/11а
0*
0/50а
0/092±
0/75а
0/18±
0/52а
0/06±
0/79а
0/14±
0/93а
0/12±
ﻪﺗﻮﺑ يا
0/63а
0/26±
0/68а
0/38±
0/61а
0/11±
0/69а
0/15±
0/83а
0/27±
0/53а
0/13±
:* ﻧﺎﻴﻣ رﺎﻴﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ﺮﻓ زا ﻪﺘﺳد ﻦﻳا ﻦﻴﮕ
م ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺮﻔﺻ راﺮﻜﺗ ﻚﻳ ﻦﺘﺷاد ﻞﻴﻟد ﻪﺑ ﻲﺸﻳور يﺎﻫ .
- ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ ﻲﺸﻳور مﺮﻓ ﺮﻫ رد كﺮﺘﺸﻣ فﺮﺣ ياراد ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﺪﻧا ﺴﻳﺎﻘﻣ ﺮﻈﻧ زا ، ﺔ
ﻲﻛﻮﺗ شور ﻪﺑ ﻦﻴﮕﻧﺎﻴﻣ
، ﻲﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﻢﻫ ﺎﺑ ﺪﻧراﺪﻧ راد
.
ﺚﺤﺑ و ﺘﻧ ﻴ ﻪﺠ ﮔ ﻴ ﺮ ي
ﺮﺛا ﻞﻴﻬﺴﺗ ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ
ﻪـﺗﻮﺑ يﺎـﻫ رﺎﺘـﺳﺮﭘ ﺮـﺑ
نﺎﻫﺎﻴﮔ بﻮﻜﺷاﺮﻳز
ا رد ﻳ ﻘﺤﺗ ﻦ ﻴ
اﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﻖ ﻳ
هﺮﻬﺑ ﺶ يرادﺮـﺑ
ﻟﻮﺗ ﻊﺗﺮﻣ زا ﻴ
ﮔ ﺪ ﻴ
ز رد نﺎﻫﺎ ﻳ
ﻪﺗﻮﺑ بﻮﻜﺷاﺮ
اﺰـﻓا ﺎـﻫ ﻳ ﺶ
ﺖﻓﺎﻳ
ﺎﻀﻓ رد و ي
ﺑ زﺎﺑ ﻴ ﻪﺗﻮﺑ ﻦ
ﺖﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ ﺎﻫ .
ﺖـﺤﺗ
اﺮﭼ ي ﮔ ماد ﻴ
ﺎﻀـﻓ رد دﻮـﺟﻮﻣ نﺎﻫﺎ ي
ﻪـﺑ زﺎـﺑ ـﺘﺣار ﻲ
ﻣ و هﺪﺷ هدرﻮﺧ ماد ﻂﺳﻮﺗ ـﻴ
ﻟﻮﺗ ناﺰ ـﻴ نآ ﺪ ﺶﻫﺎـﻛ ﺎـﻫ
ﻳ دﻮﺑ ﻪﺘﻓﺎ . د ﻟﺎﺣ ر ﻲ ﻪﻛ ماد زا ﺎﻫ ﮔ ﻴ
ﻪـﺗﻮﺑ نﺎﻫﺎ
ا ي ﺐـﻟﺎﻏ
ﻪﻘﻄﻨﻣ رد )
ﻮﻫﺎـﻛ ي ﺑ ﻴ ﻧﺎـﺑﺎ ﻲ نﻮـﮔ ،
، كرو و ( ﻟد ﻪـﺑ ـﻴ ﻞ
شﻮﺧ و ندﻮﺑرادرﺎﺧ ﻛارﻮﺧ
ﻲ ﺎﭘ ﻴﻳ ﻦ ) نﺎـﻣز ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﻪـﻧﻮﻤﻧ نﺎﻜﻣ و
ﮔ ـﻴ ﺮ ي ( هدﺎﻔﺘـﺳا ﺮـﺘﻤﻛ دﺮـﻛ
ه ﺪـﻧا ] 32 [ ،
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﻳ ﻦ
، نآ
ﮔ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻫ ﻴ
ﻪﻧﻮﮔ زا رﺎﺘﺳﺮﭘ نﺎﻫﺎ
ﺎـﻫ ي
ز ﻳ
ﻣ ﺖﻈﻓﺎﺤﻣ دﻮﺧ بﻮﻜﺷاﺮ ﻲ
ﺪﻨﻨﻛ .
قﺮﻗ ﻊﺗﺮﻣ رد
، ﻪـﺑ
،دراﺪـﻧ دﻮﺟو ﻲﻳاﺮﭼ ﺶﻨﺗ ﻪﻜﻨﻳا ﺖﻠﻋ ﮔ
ﻴ نﺎـﻫﺎ ياﺮـﺑ
ﻮﻤﻧ و ﺪﺷر ﺎﻀﻓ
ي ﺑ زﺎﺑ ﻴ ﻪـﺗﻮﺑ ﻦ ﺑ ار ﺎـﻫ ـﻴ
ﺟﺮـﺗ ﺮﺘﺸ ﻴ
ﺢ
ﻣ ﻲ
ﻪﺗﻮﺑ رﻮﻀﺣ و ﺪﻨﻫد
ﺎﻫ ي
ﺗﺄـﺗ رﺎﺘﺳﺮﭘ ﻴ
ﻧاﺪـﻨﭼ ﺮ ﻲ د ر
ﻟﻮﺗ ﻆﻔﺣ ﻴ
ﮔ ﺪ ﻴ
ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺪﻧ نﺎﻫﺎ .
ﺎـﺘﻧ ﻳ ـﺳرﺮﺑ ﺞ ﻲ
ﺎـﻫ ي
ﺎﺳ ﻳ
ﻧ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﺮ ﻴ
اﺮﭼ ﺖﺤﺗ ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺰ ي
ﺪﺷ ﻳ ﺪ
، ﻪـﺑ
ﻬﺴﺗ ﺖﻠﻋ ﻴ
ﺑ ﻞ ـﻴ ﻪـﺗﻮﺑ ﺮﺘﺸ
ﻪـﻧﻮﮔ ،ﺎـﻫ ﺎـﻫ
ي ﺑ ـﻴ ﺮﺘﺸ ي رد
ز ﻳ نآ بﻮﻜﺷاﺮ
هﺪﺷ ﻆﻔﺣ ﺎﻫ
ﺪـﻧا ] 23
، 27 .[ د زا ـﻳ هﺎﮔﺪ
د ﻳ ﺮﮕ ي
، ﺑ ﻴ ﻟﻮﺗ ندﻮﺑﺮﺘﺸ ﻴ
ﮔ ﺪ ﻴ ز نﺎﻫﺎ ﻳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ بﻮﻜﺷاﺮ
ﺎﻀﻓ ي
اﺮﭼ ﺖﺤﺗ ﻊﺗاﺮﻣ رد زﺎﺑ ي
ﻣ ماد ﻲ ﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﻪ ﻟد ـﻴ ﻞ
ﻘﻓ ﻴ
ﺎﻀﻓ رد رﺬﺑ ﻚﻧﺎﺑ ندﻮﺑﺮ ي
ﻪﺗﻮﺑ روﺎﺠﻣ زﺎﺑ
،ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻫ
ﻟﺎﺣ رد ﻲ
ﻪﺗﻮﺑ رﻮﻀﺣ ﻪﻛ
ﺎـﻫ ي ﻣ ـﻌﺗﺮ ﻲ ﻆـﻔﺣ ﺐـﺟﻮﻣ
ﺎﻨﻏ ي
ﮔ رﺬﺑ ﻚﻧﺎﺑ ﻴ
ﻣ نﺎﻫﺎ ﻲ دﻮﺷ ــ ا ﻪـﻛ ـﻳ ﻧ ﻞـﻣﺎﻋ ﻦ ـﻴ
ﺰ
ﻪـﻧﻮﮔ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻴﻟﻮﺗ و ﺪﺷر ﺐﺒﺳ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ دﻮـﺷ ﺎـﻫ
] 24
، 25 [.
ﻪﺑ يﺎﻀﻓ ﻲﺟﺎـﺗ ﺶـﺷﻮﭘ ﺮﻳز رد هﺪﻣآدﻮﺟو
ﻪﺗﻮﺑ
ﻪـﺑ ياﺮـﺑ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ نﺎﻜﻣ رﺎﺘﺳﺮﭘ يﺎﻫ ﻦﺘﺧاﺪـﻧا ماد
ﻞﻤﺣ رﺬﺑ
نﺎﮔﺪﻧﺮﭘ ،دﺎﺑ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ
، ﺖـﺳا نﺎﮔﺪﻧﺮﭼ و
] 3
، 13 [.
هوﻼﻋ
ﻪـﺗﻮﺑ ﻲﻜﻴﻧﺎـﻜﻣ ﻞﻴﻬﺴـﺗ ﺮـﺑ ،رﺎﺘـﺳﺮﭘ يﺎـﻫ
ﻪـﺗﻮﺑ بﻮﻜـﺷاﺮﻳز ﺪﻋﺎﺴﻣ يﺎﻤﻴﻠﻛوﺮﻜﻴﻣ ﺎـﻫ
) ﺶﻳاﺰـﻓا
ﺎﻣد ﻞﻳﺪﻌﺗ ،ﺖﺑﻮﻃر
، رﻮﻧ و ( يﺮﮕﻳد ﻞﻣﺎﻋ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ
ﺪﺷﺎﺑ نﺎﻫﺎﻴﮔ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا رد .
ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦـﻳا رد ﻪﭼﺮﮔا
ﺎﻣد ،ﺖﺑﻮﻃر يﺎﻫرﻮﺘﻛﺎﻓ
،
رد رﻮﻧ و ﻪﺗﻮﺑ بﻮﻜﺷاﺮﻳز
ﺎﻫ
هداد نﺎﺸﻧ ﻦﻴﺸﻴﭘ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ،ﺖﺳا هﺪﺸﻧ ﺖﺒﺛ ﻪـﻛ ﺖﺳا
ﻪﺗﻮﺑ بﻮﻜﺷاﺮﻳز رد ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ ﻂﻳاﺮﺷ ﻞﻳﺪﻌﺗ ﺐـﺟﻮﻣ ﺎﻫ
ﻪﻧﻮﮔ راﺮﻘﺘﺳا ﻲﻣ يﺮﺘﺸﻴﺑ يﺎﻫ
دﻮﺷ ] 21
، 30 [.
ﻞﻴﻬﺴﺗ ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ رد
حﻮﻄﺳ ﻒﻠﺘﺨﻣ
اﺮﭼ
اﺮﭼ ي ماد
ﺗ يﺪﻴﻠﻛ رﻮﺘﻛﺎﻓ ﻚﻳ ﺄ
ﺮﻴﺛ ﻦﻴـﺑ ﻂﺑاور ﺮﺑ راﺬﮔ
نﺎﻫﺎﻴﮔ
ﻲـﻣ بﻮﺴﺤﻣ دﻮـﺷ
. ﻲـﻳاﺮﭼ ﻒـﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄـﺳ
ﺸﻘﻧ ﻲ ﻦﻴﻴﻌﺗ هﺪﻨﻨﻛ
زوﺮﺑ و نﺎﻫﺎﻴﮔ ﻦﻴﺑ ﻂﺑاور رد ﻂﺑاور
دراد ﻞﻴﻬﺴﺗ ]
12 [ . ﻲﻧﺎﻣز نارﻮـﺨﻔﻠﻋ ياﺮﭼ تﺪﺷ ﻪﻛ
ﻲﻣ دﺎﻳز يﺮﮕﺑﺎـﺨﺘﻧا دﻮﺷ رﻮﺒﺠﻣ ماد ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ دﻮﺷ
ِنﺎــﻫﺎﻴﮔ زا و ﺪــﻫد ﺶﻫﺎــﻛ اﺬــﻏ بﺎــﺨﺘﻧا رد ار دﻮــﺧ ﻢﻛ شﻮﺧ
ﺪـﻨﻛ هدﺎﻔﺘـﺳا كارﻮـﺧ ]
29 [.
ﻖـﻴﻘﺤﺗ ﺞﻳﺎـﺘﻧ
ﺮﺿﺎﺣ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﻂﻘﻓ
ﻪﺗﻮﺑ بﻮﻜﺷاﺮﻳز ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺎـﻫ
ﺗ ﺖﺤﺗ ﺄ
هﺮﻬﺑ تﺪﺷ ﺮﻴﺛ يرادﺮﺑ
ﻪﺑ ،ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ يرﻮـﻃ
بﻮﻜﺷاﺮﻳز ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻦﻳﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻛ ﻘﻄﻨﻣ رد
ﺔ ﺪﻳﺪـﺷ ياﺮﭼ
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، ﻲﻣ ﻪﻛ دﻮﻤﻧ لﻻﺪﺘﺳا ﻦﻴﻨﭼ ناﻮﺗ
ﻪـﻛ ﻲﻧﺎـﻫﺎﻴﮔ اﺮـﭼ تﺪﺷ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ
ﺮـﻳز رد بﻮﻜـﺷا
ﻪﺗﻮﺑ
ﺪـﻧﺪﻧﺎﻣ نﻮﺼﻣ ماد ياﺮﭼ ﺮﻄﺧ زا ﺪﻨﺘﺷاد راﺮﻗ ﺎﻫ .
حﻮﻄـﺳ رد رﺎﺘـﺳﺮﭘ نﺎـﻫﺎﻴﮔ ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ ﻞﻴﻬﺴﺗ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ هﺮﻬﺑ
ﻲﻣ ار يرادﺮﺑ ﺑ ناﻮﺗ
ﻪ رادﻮﻤﻧ ﻚﻳ ترﻮﺻ
) ﻞﻜﺷ 2 ( داد نﺎﺸﻧ .
فﻼﺘـﺧا اﺮـﭼ تﺪـﺷ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ
ﻲﻣ ﺮﺘﺸﻴﺑ زﺎﺑ يﺎﻀﻓ و بﻮﻜﺷاﺮﻳز ﺪﻴﻟﻮﺗ
ـﺑ ﻪـﻛ دﻮـﺷ ﻪ
ﻠﺻﺎﻓ ترﻮﺻ ﺔ
ﻞﻜﺷ رد رادﻮﻤﻧ ود ﺮﺘﺸﻴﺑ 2
هﺪـﺷ زرﺎﺑ
ﺖﺳا . زﺎﺑ يﺎﻀﻓ و بﻮﻜﺷاﺮﻳز رد ﺪﻴﻟﻮﺗ توﺎﻔﺗ ﻪﭼﺮﻫ
نﺎﺸﻧ ،ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻨﻫد
ة
ﺑ ﻞﻴﻬﺴـﺗ ﺶﻳاﺰـﻓا ﻪـﺗﻮ
ﺮـﺑ ﺎـﻫ
ﻪﻧﻮﮔ
ﺖﺳا بﻮﻜﺷاﺮﻳز يﺎﻫ .
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، ﻘﻄﻨﻣ رد ﺔ قﺮـﻗ
،
ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ ﻞﻴﻬﺴﺗ ناﺰﻴﻣ ،ﺖﺷاﺪﻧ دﻮﺟو ﻲﻳاﺮﭼ ﺶﻨﺗ ﻪﻛ ﻪﺗﻮﺑ ﺮﻔـﺻ ﺎﻫ ،دﻮـﺑ
ـﻘﻄﻨﻣ رد ﻲـﻟو ﺔ
رد ﺪﻳﺪـﺷ ياﺮـﭼ
دﻮﺑ راﺪﻘﻣ ﺮﺜﻛاﺪﺣ .
يرادﺮﺑهﺮﻬﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ ﻲﻃ رد ﺎﻫﻪﺗﻮﺑ ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ ﻞﻴﻬﺴﺗ ةدوﺪﺤﻣ .2 ﻞﻜﺷ
ﺗ رادﻮﻤﻧ ﻦﻳا ﺞﻳﺎﺘﻧ ﺄ
ﺪﻴﻳ ﺪﻨﻨﻛ ة ﻪﻴـﺿﺮﻓ يﺎـﻫ
1SGH
ﺖﺳا ] 4 [ ، ﻄﺑار ﻚﻳ نآ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﻛ ﺔ
تﺪﺷ ﻦﻴﺑ ﻲﻄﺧ
دراد دﻮﺟو اﺮﭼ رﺎﺸﻓ و ﻞﻴﻬﺴﺗ .
ﻦـﻳا دﻮﺟو ﺎﺑ
، ﻲـﺧﺮﺑ
ﺎﺳ رد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ زا ل
ﺪـﻧداد نﺎﺸﻧ ﺮﻴﺧا يﺎﻫ
ـﻄﺑار ﻪـﻛ ﺔ
و ﻞﻴﻬﺴﺗ ﻦﻴﺑ فﺮﺼﻣ رﺎﺸﻓ
ـﺑ هﺪﻨﻨﻛ ﻪ ﻲـﻨﺤﻨﻣ ترﻮـﺻ
ﻪﺑ ،ﺖﺳا يرﻮﻃ
ماد ﺪﺣ زا ﺶﻴﺑ رﺎﺸﻓ ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﻪﻛ ﺎﻫ
آﺛ ﺎ ر ﺴﺗ ﻪﺗﻮﺑ ﻞﻴﻬ يﺎﻫ
ﻲـﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﻲﻌﺗﺮﻣ ﺪـﺑﺎﻳ
] 7
، 22 [ .
ﻪﺘﺒﻟا
، ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﻂﻘﻓ
تﺪـﺷ ظﺎـﺤﻟ زا ﻪـﻘﻄﻨﻣ ﻪﺳ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ اﺮﭼ
؛ ﻲـﺳرﺮﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺳ زا ﺶﻴﺑ ﺮﮔا
ﻲﻣ ﺪﺷ
،
ًﻻﺎﻤﺘﺣا ﻄﺑار ﺔ
ﻲـﻣ ﻲﻨﺤﻨﻣ ﻪﺑ ﻞﻳﺪﺒﺗ ﻲﻄﺧ ﺪـﺷ
.
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
،
ﻲﻧﻻﻮـﻃ رد اﺮـﭼ ﺶﻳاﺰﻓا ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ تﺪـﻣ
ﺶﻫﺎــﻛ ﺐﺒــﺳ آ
ــﺛ ﺎ ﻪــﺗﻮﺑ ﻞﻴﻬﺴــﺗ ر ﮔ ﺮــﺑ ﺎــﻫ
ﻪــﻧﻮ يﺎــﻫ
ﺶﻳﺎﭘ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪﻨﻣزﺎﻴﻧ ﻦﻳا ﻪﻛ ،دﻮﺷ بﻮﻜﺷاﺮﻳز آ
ـﺛ ﺎ ر
تﺪﻣزارد رد ﻞﻴﻬﺴﺗ ﺖﺳا
.
ﺲﻜﻋ ﻞﻤﻌﻟا مﺮـﻓ يﺎـﻫ ﻲﺸـﻳور رد
حﻮﻄـﺳ
ﻒﻠﺘﺨﻣ هﺮﻬﺑ
يرادﺮﺑ
تﺪﺷ
هﺮـﻬﺑ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ رد ﺮـﻴﻴﻐﺗ ﺐـﺟﻮﻣ يرادﺮـﺑ
ﻪﻧﻮﮔ ﺐﻴﻛﺮﺗ ﻌﻣﺎﺟ يا
ﺔ
ﻪـﻧﻮﮔ ﺖـﻴﺒﻟﺎﻏ و ﻲﻫﺎـﻴﮔ يﺎـﻫ
1. Stress Gradient Hypothesis
ﻪﺗﻮﺑ شﻮﺧﺮﻴﻏ يا ﻲﻣ كارﻮﺧ
دﻮﺷ . ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﻣا
ـﻧ ﺎﻫ نﺎﺸ
ﻪـﺗﻮﺑ رﻮﻀـﺣ ﻪﻛ ﺖﺳا هداد
شﻮـﺧﺮﻴﻏ يﺎـﻫ كارﻮـﺧ
ﺐﺟﻮﻣ ماد رﻮﻀﺣ رد ﻲﻌﺗﺮﻣ ﺎﻘﺑ
ي ﻪﻧﻮﮔ سﺎﺴـﺣ يﺎﻫ
و اﺮﭼ ﻪﺑ مﺮﻓ
ِﻲﺸـﻳور يﺎﻫ
شﻮـﺧ كارﻮـﺧ ﻲـﻣ
دﻮـﺷ
] 11 [ .
ﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻖﺑﺎﻄﻣ ﻪ
ﺖﺳد توﺎﻔﺗ ،ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد هﺪﻣآ
رد ﺮـﻴﻴﻐﺗ ﺐﺟﻮﻣ لﺎﺳ ﻦﻳﺪﻨﭼ رد اﺮﭼ تﺪﺷ ناﺰﻴﻣ رد راﺪﻘﻣ
مﺮﻓ ﺪﻴﻟﻮﺗ
ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻲﺸـﻳور يﺎﻫ .
د ـﻘﻄﻨﻣ ر ﺔ
مﺮﻓ ﺖﻴﺒﻟﺎﻏ ﺚﻋﺎﺑ ماد دﺎﻳز رﻮﻀﺣ ،ﺪﻳﺪﺷ ياﺮﭼ يﺎـﻫ
ﻲﺸﻳور ﺮﻴﻏ شﻮﺧ كارﻮﺧ نﺎﻴﻣﺪـﻨﮔ ﺪﻳﺪـﺷ ﺶﻫﺎـﻛ و
ﻪـﺗﻮﺑ ﻲﻜﻴﻧﺎـﻜﻣ ﻞﻴﻬﺴـﺗ ﺎـﻣا ،دﻮـﺑ هﺪﺷ ﻪﻟﺎﺳﺪﻨﭼ يﺎـﻫ
ﻪـﻘﻄﻨﻣ رد ﻲﺸﻳور مﺮﻓ ﻦﻳا ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻆﻔﺣ ﺐﺟﻮﻣ ﻲﻌﺗﺮﻣ ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﻦﻴﮕﻨﺳ ياﺮﭼ ﻂﻳاﺮﺷ رد
، ﻪـﺑ ﻪـﻜﻨﻳا ﺖـﻠﻋ
ماد ﻪﻧﻮﮔ ﺎﻫ
ر ﻪﻟﺎﺳﺪﻨﭼ ﻲﻣﺪﻨﮔ يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﮔ زا ﺮﺘﺸﻴﺑ ا يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺢﻴﺟﺮﺗ ﺮﮕﻳد
نآ ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﺪﻨﻫد رد ﺎـﻫ
زﺎـﺑ يﺎﻀـﻓ رد
ﺖﺳا دﻮﺧ راﺪﻘﻣ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ .
ﺑ ﺞﻳﺎﺘﻧ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪ
ﺖﺳد هﺪﻣآ
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻚﻳ زا ،
ﻪﻧﻮﮔ رﻮﻀﺣ
شﻮـﺧﺮﻴﻏ يﺎـﻫ كارﻮـﺧ
شﻮـــﺧ ﻲﻣﺪـــﻨﮔ ﺔـــﻧﻮﮔ ﻆـــﻔﺣ ﺐﺒـــﺳ كارﻮـــﺧ
(Bromuspictus)
هﺪـﺷ ماد ﻦﻴﮕﻨـﺳ ياﺮﭼ ﻂﻳاﺮﺷ رد
ﺖﺳا ] 24 .[
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رد
رﺎـﺛآ ﻪـﻛ يا
ﻪـﺗﻮﺑ ﻞﻴﻬﺴـﺗ يﺎـﻫ
رﺎﺘﺳﺮﭘ
Juncuseffusus ﺮﺑ
ﻪﻧﻮﮔ عاﻮﻧا يور
ﻲﻫﺎـﻴﮔ يﺎـﻫ
ﻲﺳرﺮﺑ ﺪﺷ
ﺑ ﻲﻬﺑﺎﺸﻣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ، ﻪ
ﺪﻣآ ﺖﺳد .
ﺞﻳﺎـﺘﻧ سﺎـﺳا ﺮـﺑ
ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا
، ﻪـﻛ ﺪـﺷ ﺺﺨﺸﻣ رﺎـﺛآ
ﻪـﺗﻮﺑ ﻦـﻳا ﺖـﺒﺜﻣ ﺮـﺑ
ﻪﻧﻮﮔ ﺎﻫ ي ﮔ ﻴ ﻫﺎ ﻲ مﺮﻓ ﻪﺑ ﺎﻫ ي ور ﻳ ﺸ ﻲ ﻪـﻧﻮﮔ
ﮕﺘﺴـﺑ ﺎـﻫ ﻲ
ﻪﺑ ،دراد رﻮﻃ ي
اﺮﭼ ﺖﺤﺗ ﻪﻛ ي
ﺪﺷ ﻳ ماد ﺪ رﺎﺛآ
ﻬﺴـﺗ ﻴ ﻞ
ﻪﺗﻮﺑ ﺎﻫ ي
ﻪﻧﻮﮔ ﺮﺑ رﺎﺘﺳﺮﭘ
ﺎﻫ ي ﻦﻬﭘ
هﺪﺸـﻧ هﺪﻫﺎﺸﻣ گﺮﺑ
،
ﺎﻣا رﺎﺛآ
ﻣﺪﻨﮔ ﺮﺑ نآ ﻴ
هدﻮﺑ راﺪﻘﻣ ﺮﺜﻛاﺪﺣ رد ﻪﻟﺎﺳﺪﻨﭼ نﺎ
ﺖﺳا ] 5 [.
قﺮﻗ ﻊﺗﺮﻣ ﻂﻳاﺮﺷ رد
،
ﻪﺗﻮﺑ ﻞﻴﻬﺴﺗ ﺮﺛا رﺎﺘـﺳﺮﭘ يﺎـﻫ
ﻂﻘﻓ
ﻦﻬﭘ ﺮﺑ ﻚﻳ گﺮﺑ دﻮﺑ ﻪﻟﺎﺳ
، ﻪـﺑ يرﻮـﻃ نﺎـﻫﺎﻴﮔ ﻪـﻛ
ﻦﻬﭘ ﻚﻳ گﺮﺑ زﺎـﺑ يﺎﻀـﻓ ﻪـﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻪﻟﺎﺳ
ﻳا ﻪﻛ ،ﺪﻨﺘﺷاد ﻲﻣ ﻦ
ﻲﻜﺸـﺧ ﺖـﻠﻋ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ و ندﻮـﺑﺰﻳﺮﮔ
ﺖﺻﺮﻓ ﺐﻠﻃ ﻪﻧﻮﮔ ندﻮﺑ ﻚﻳ يﺎﻫ
ﺪﻋﺎﺴـﻣ ﻂﻳاﺮـﺷ و ﻪﻟﺎﺳ
ﻪﺗﻮﺑ بﻮﻜﺷاﺮﻳز ﺎﻫ
،
ﺖﺑﻮﻃر ﺮﻈﻧ زا
، ﺪـﺷﺎﺑ ] 20 [ . ﺞﻳﺎـﺘﻧ
رﻮﻀـﺣ ﻪـﻛ داد نﺎﺸـﻧ ﺰـﻴﻧ ﻪـﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد ﺮﮕﻳد ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﺗﻮﺑ
ﺐﺒـﺳ ﻂﻴـﺤﻣ ﻲﻜﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻂﻳاﺮﺷ رد رﺎﺘﺳﺮﭘ يﺎﻫ ﻪﻧﻮﮔ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺶﻳاﺰﻓا و ﻆﻔﺣ ﻚﻳ يﺎﻫ
ﻣ ﻪﻟﺎﺳ ﻲ دﻮﺷ ] 18 [.
ﻪﺑ ﻪﺻﻼﺧ رﻮﻃ
،
،ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦـﻳا ﺞﻳﺎـﺘﻧ سﺎـﺳا ﺮﺑ
ﻪﺗﻮﺑ نﺎﻫﺎﻴﮔ يا
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺪﻴﻟﻮﺗ ﺔﻓﻮﻠﻋ ﻆﻔﺣ ﺐﺒﺳ
ﻊﺗﺮﻣ
، ﻪﺑ
ﻪﻧﻮﮔ ﺔﻓﻮﻠﻋ هﮋﻳو
ﺎﻫ ي ﻣﺪﻨﮔ شﻮﺧ ﻲ كارﻮﺧ و
ﻲﻣ ﻪﻟﺎﺳﺪﻨﭼ
هﺮﻬﺑ تﺪﺷ ﻪﭼﺮﻫ و ﺪﻧﻮﺷ
رادﺮـﺑ ي ﺑ ـﻴ ﺮﺘﺸ
ﻤﻫا ،ﺪﺷﺎﺑ ﻴ
ﻪﺗﻮﺑ ﺖ
ﻟﻮﺗ ﻆﻔﺣ رد ﺎﻫ ﻴ
ﻧ ﺪ ﻴ ﺑ ﺰ ﻴ ﻣ ﺮﺘﺸ ﻲ دﻮﺷ .
ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
، ﻪﺗﻮﺑ
ﻏ يﺎـﻫ ـﻴ ﺮ شﻮـﺧ
ﻲـﻤﻧ ار كارﻮـﺧ ناﻮـﺗ
ﺪـﻳﺎﺑ ﻪـﻛ دﺮـﻛ ﻲـﻘﻠﺗ ﻢﺣاﺰـﻣ و ﻢﺟﺎـﻬﻣ نﺎﻫﺎﻴﮔ ًﺎﻓﺮﺻ
نآ فﺬﺣ ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻫرﺎﻜﻫار رد ﻪﻜﻠﺑ ،دﻮﺷ هﺪﻴﺸﻳﺪﻧا ﺎﻫ
رﻮﺸـﻛ ﻊـﺗاﺮﻣ ﺮﺜﻛا ﺮﺑ ﻢﻛﺎﺣ نﺎﻣﺎﺴﺑﺎﻧ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﺗﻮﺑ دﻮﺟو ﻊﺗﺮﻣ رد ﺎﻫ
ياﺮـﺑ و ﺪـﻴﻟﻮﺗ ﻞﻗاﺪـﺣ ﻆـﻔﺣ
راﺪﻳﺎﭘ ي يروﺮﺿ ﻢﺘﺴﻴﺳﻮﻛا ﺖﺳا
.
[1]Abkhizdaran DashtToos. (2007). Investigation of Kakhk, Gonabad watershed assessment.
[2] Anthelme, F., Michalet, R. And Saadou, M. (2007). Positive associations involving the tussock grass Panicumturgidum Forssk. in the Air -Tenere Reserve, Niger. Journal of Arid Environ, 68, 348-362.
[3] Azpiri, H. and Sosa, V.J. (2006). Comparative performance of the giant cardon cactus (Pachycereuspringlei) seedlings under two leguminous nurse plant species. Journal of Arid Environments, 65 , 351-362.
[4] Bertness, M.D. and Callaway, R. (1994). Positive interactions in communities. Journal of Ecology, 9, 191-193.
[5] Boughton, E.H., Quintana, F. and Bohlen, P.J. (2011). Refuge effects of Juncuseffusus in grazed, subtropical wetland plant communities. Journal of Plant Ecology, 212, 451-460.
[6] Boughton, E.H., Quintana, P.F., Bohlen. P.J. and Nickerson, D. (2011). Differential facilitative and competitive effects of a dominant macrophyte in grazed subtropical wetlands. Journal of Ecology, 99, 1263-1271.
[7] Brooker, R.W., Scott. D., Palmer, S.C. and Swaine, E. (2006). Transient faciliative effects of heather on scots pine along a grazing disturbance gradient in Scottish moorland. Journal of Ecology,94,637-645.
[8] Bruno, J.F., Stachowicz. J.J. and Bertness, M. (2003). Inclusion of facilitation in to ecological theory. Journal of Trendsin Ecology and Evolution, 18, 119-125.
[9] Callaway, R.M., Kikodze, D., Chiboshvili, M. and Khetsuriani, L. (2005). Unpalatable plants protect neighbors from grazing and increase plant community diversity. Journal of Ecology, 7, 1856-1862.
[10] Callaway, R.M. and Walker, L.R. (1997). Competition and facilitation: a synthetic approach to interactions in plant communities. Journal of Ecology, 78, 1958-1965.
[11] Callaway, R.M., Kikvidze, Z. and Kikodze, D. (2000). Facilitation by unpalatable weeds may conserve plant diversity in overgrazed meadows in the Caucasus Mountains. Journal of Oikos, 89, 275-282.
[12] Chaneton, E.J., Mazia, C.N. and Kitzberger, T. (2010). Facilitation vs. apparent competition:
insect herbivory alters tree seedling recruitment under nurse shrubs in asteppe-woodland ecotone. Journal of Ecology, 98, 488-497.
[13] Dreber, N. and Esler, K.J. (2011). Spatial-temporal variation in soil seed banks under contrasting grazing regimes following low and high seasonal rainfall in arid Namibia. Journal of Arid Environments, 75, 174-184.
[14] Garcıa, D. and Obeso, J.R. (2003). Facilitation by herbivore-mediated nurse plants in a threatened tree, Taxusbaccata: local effects and landscape level consistency. Journal of Ecography, 26, 739-750.
[15] Graff, P. and Aguiar, M.R. (2011). Testing the role of biotic stress in the stress gradient hypothesis. Processes and patterns in arid rangelands. Processes and patterns in arid rangelands.
Journal of Oikos, 120, 1023-1030.
[16] Graff, P., Aguiar, R.M. and Chaneton, E. (2007). Shifts in positive and negative plant interactions along a grazing intensity gradient. Journal of Ecology, 88, 188- 199.
[17] Heidarian Aghakhani, M., NaghipourBorj, A.A. and Tavakoli, H. (2010). The Effects of grazing intensity on vegetation and soil in Sisab rangelands, Bojnord, Iran. Iranian Journal of Range and Desert Reseach, 2, 243- 255.
References
[18] Holzapfela, C,. Tielbo, k., Paragb, H.A., Kigelc, J. and Sternberga, M. (2006). Annual plant- shrubs interactions along an aridity gradient. Journal of Basic and Applied Ecology, 7, 268-279.
[19] Imani, J., Tavili, A., Bandak, I. and Gholinejad, B. (2010). Assessment of vegetation changes in rangelands under different grazing intensities Case study: Charandow of Kurdistan province.
Iranian Journal of Range and Desert Reseach, 3, 393-401.
[20] Jankju, M. (2009). Interaction between Artemisiaaucheriand Bromustectorum; case study Nasrabadrangelands, Yazd province. Iranian Journal of Biology, 3 , 381-391.
[21] King, E.G. (2008). Facilitative effects of Aloe secundiflora shrubs in degraded semi-arid rangelands in Kenya. Journal of Arid Environments, 72, 358–369.
[22] Levenbach, S. (2009). Grazing intensity influences the strength of an associational refuge on temperate reefs. Journal of Oecoligia, 159, 181-190.
[23] Milchunas, D.G. and Noy-Meir, I. (2002). Grazing refuges, external avoidance of herbivory and plantdiversity. Journal of Oikos, 99, 113-130.
[24] Oesterheld, M. and Oyarzabal, M. (2004).Grass-to-grass protection from grazing in a semi-arid steppe.Facilitation, competition, and mass effect. Journal of Oikos, 107, 576-582.
[25] Pugnaire, F. and Laazaro, R. (2000). Seed bank and understorey species composition in a semi- arid environment: the effect of shrub age and rainfall. Journal of Annals of Botany, 86, 807-813.
[26] Rebollo, S., Milchunas, D.G., Noy-Meir, I. and Chapman, P.L. (2002). The role of a spiny plant refuge in structuring grazed shortgrass steppe plant. Journal of Oikos, 98, 53-64.
[27] Rebollo, S., Milchunas, D.G. and Noy-Meir, I. (2005). Refuge effects of a cactus in grazed short- grass steppe. Journal of Vegetation Science, 16, 85-92.
[28] Scheper, J. andSmit, C. (2011). The role of rodents in the seed fate of a thorny shrub in an ancient wood pasture. Journal ofOecologica,37, 133-139.
[29] Smit, C., Vandenberghe, C., Ouden, J. and Muller-Scharer, H. (2007). Nurse plants, tree saplings and grazing pressure: changes in facilitation along a biotic environmental gradient. Journal of Oecologia, 152, 265-273.
[30] Tirado, R. and Pugnaire, F.I. (2003). Shrub spatial aggregation and consequences for reproductive success. Journal ofOecologia, 136, 269-301.
[31] Vandenberghe, C., Smit, C., Pohl, M. Buttler, A. and Frelechoux, F. (2009). Does the strength of facilitation by nurse shrubs depend on grazing resistance of tree saplings?. Journal of Basicand Applied Ecology, 10, 427-436.
[32] Vallentain, J.F. (1993). Grazing management in rangeland, MotarjeminPublishing, 480 pp.
[33] Yagil, O., Avi, P. andJaime, K. (2007). Interactive effects of grazing and shrubs on the annual plant community in semi-arid Mediterranean shrub lands. Journal of Vegetation Science, 18, 869-878.
