1
هطبار تّزع نیب ی لامها و سفن
شناد رد یلیصحت یراک نازومآ
روپزابرس هیمس
1
هدیکچ تّزع ی هطبار یسررب فده اب رضاح شهوژپ لامها و سفن
اد رد یلیصحت یراک شن
یفیصوت شهوژپ شور .تفرگ ماجنا نازومآ
شناد ی هًیلک .دوب یگتسبمه عون زا هرود نازومآ
هطسوتم ی س رد رهش نیکشم رهش ی
یلیصحت لا -94
هعماج1393 نیا یرامآ ی
هنومن شور زا هدافتسا اب اهنآ نایم زا هک دنداد لیکشت ار شهوژپ ،سرتسد رد یریگ
شناد250 و هدش باختنا هنومن ناونع هب زومآ
همانشسرپ هب تّزع ی
همانشسرپ و پوپ سیلا سفن لامها ی
هیزجت یارب .دنداد خساپ مولبتار و نمولوس یلیصحت یراک اه هداد لیلحت و
هتفای .دش هدافتسا نویسرگر لیلحت و نوسریپ یگتسبمه بیرض نومزآزا تّزع ریغتم نیب هک داد ناشن اه
لامها و سفن یلیصحت یراک
شناد هطبار نازومآ ابیرقت هک درک راکشآ نویسرگر لیلحت جیاتن ،نینچمه .دراد دوجو یرادانعم یفنم ی
سنایراو لک زا دصرد32
لامها اک تًزع ریغتم ساسارب یلیصحت یر شیپ لباق سفن
یم ،نیاربانب .تسا ینیب تّزع هفلوم هک تفرگ هجیتن ناوت
یاهریغتم زا سفن
شناد رد یلیصحت یراک لامها اب طبترم و مهم .دشاب یم نازومآ
هژاودیلک :اه
تّزع لامها ،سفن یراک
شناد ،یلیصحت نازومآ
(زیربت دازآ هاگشناد یتیبرت یسانشناور هتشر دشرا یسانشراک .1
ail.com somayeh.sarbaz@gm )
2
همدقم لامها
1یراک زا یشخب هچ رگا ناسنا یمامت راتفر
یم یقلت یفنم و بولطمان تفص کی یلو تسا اه هک ینامز ات راتفر نیا .دوش
یم تدش یمرد تداع تروص هب و دبای
یم دیآ هلأسم دناوت ثرو گنیلیاو نوم( دشاب زاس
،2
لامها .)2005 هک یراک ینعی یراک
یم هتفرگ یمیمصت نآ یارجا یارب هدنیآ هب صخشم لیلد نودب ،دوش
یم هک یراک ؛دوش لوحم یجیاتن درف دوخ یارب لقادح دناوت
یم دوخ ندرک شنزرس ثعاب و تسا صخش نایز هب زین نآ ندادن ماجنا ،لاح نیع رد و دشاب هتشادربرد ار سوان و سیلا( دوش
،3
لامها .)2002 هولج یراک لامها ،نآ عون نیرتلوادتم اما ،دراد ینوگانوگ یاه
امها ،تسا یلیصحت یراک ل
ینعی یلیصحت یراک
یرارف( یلیصحت فیلکت کی مامتا ای عورش رد یقطنمریغ لیامت ،4
شناد .)1991 لامها هب ًاررکم یساسا لیلد ود هب نازومآ یراک
یم مادقا فیلکت زا یرازیب و تسکش زا سرت :دننک لامها .
تّذل فیلکت کی اب هک یماگنه ًلاومعم ناراک ماجنا نیح رد شخب
م یلصا فیلاکت یم هجاو
تّذل فیلکت نآ بذج و هدش فرحنم یلصا فیلکت زا ،دنوش یم شخب
ریگارف هعماج رد راتفر نیا .دنوش
یم ریخأت هب ار دوخ یاهراک یفلتخم تاجرد هب سک ره و تسا هزادنا هب صاخشا یضعب اما .دزادنا
،هک دنتسه نآ ریثات تحت یا
نآ تیلاعف رد ار اه یم ناوتان ناشیاه
نمولوس(دنک مولبتار و
،5
.)1984
تّزع رثکا .تسا هتفرگ رارق نارگشهوژپ و ناسانش ناور یرایسب هجوت دروم ریخا ههد دنچ رد هک تسا یمیهافم هلمج زا سفن
بحاص تّزع زا یرادروخرب نارظن یفطاع یراگزاس رد یساسا و یزکرم لماع ناونع هب ار دوخ زا یبایزرا و سفن
دارفا یعامتجا–
یم زا .دنناد تّزع هک اجنآ یم مهارف ار یگدنز براجت زا یو کاردا ساسا و هنیمز ،کدوک سفن
هژیو شزرا یاراد ،دزاس تسا یا
یفطاع یگتسیاش و کمک کدوک هب هدنیآ ریطخ تلاکشم لباقم رد ییورین ناونع هب دنوش یم جتنم یبایزرادوخ زا هک یعامتجا–
یم دنک ،درگنابایب(
شهوژپ.)1384 اطم هب هک ییاه تّزع ریثات هعل
هتخاس راکشآ ،هتفای صاصتخا سفن تّزع هک دنا
،هدید بیسآ سفن
یم هجاوم نآ اب هرمزور یگدنز رد هاوخان هاوخ دارفا هک ار یراوشد طیارش لمحت یم نکممریغ دنوش
یاهدمایپ نآ یارب و دزاس
نایز ینامسج و یناور یم راب هب یروآ
تیار و نمسیرگ( دروآ ،6
شناد .)2004 مآ لامها نازو و فیلکت ماجنا زا رّفنت لیلد هب راک
تّزع دنراد ینییاپ یدمآراکدوخ ،فیلکت ماجنا رد یناوتان لیلد هب هجیتن رد و دنزادنا قیوعت هب ار نآ هک دنراد لیامت نییاپ سفن
نریم و نتراک زپیش(
،دهاز و ینامیرن ،یرظن ،یمساقلاوبا زا لقن ،7
رتناک شهوژپ رد.)1391 (8
،)2008 لامها اب یلیصحت یراک
تّزع لیتسا .دوب طبترم یفنم تروص هب لدعم زا تیاضر و یلیصحت درکلمع ،سفن (9
شهوژپ رد هک ار یلماوع ،)2007 یاه
1 . procrastinates
2 . moon & Illing worth
3 . ellis & Knous
4 . ferrari
5 . Soloman , Rothblum
6.Grossman R.&Write
7.sheeps&karten&miren
8 . Kantter
9 . Steel
3
لامها یاهدمایپ و اهدنیاشیپ ناونع هب فلتخم هک دیسر هجیتن نیا هب و داد رارق یسررب دروم ار دندوب هتفرگ رارق هجوت دروم یراک
ندوب شکرس لامها اب یفیعض هطبار ندوب یتاساسحا و
تّزع ،فیلکت زا یرازیب اما ،دنراد یراک تفرشیپ هزیگنا و یلرتنکدوخ ،سفن
هدننک ینیب شیپ زا لامها یوق یاه
نسلاک . دنتسه یراک ( ناراکمه و 1
لامها هک تفایرد )2008 ،یلیصحت درکلمع رب یراک
تّزع و یلیصحت یدنمشزرادوخ ،یمیظنتدوخ ت سفن
یم نایب ،نئوی و اکروب .دراد یرادانعم یفنم ریثا لامها هک دننک
راک لیامت نا
یتساک زا هتفرگ تأشن ار ناشلمع یاهدمایپ دنراد لامها ،نارگشهوژپ نیا رظن زا اما .دننادب دوخ یاه
نایب یارب یهار ناراک
ضراعت تّزع ظفح و ینورد یاه دیح زا لقن هب( تسا یریذپ بیسآ ربارب رد سفن
،یقداص و یر .)1391
شناد رد یلیصحت یراک لامها شیازفا و هتفگ شیپ بلاطم هب هجوت اب هفلوم هکنیا و نازومآ
تّزع ی نییعت ناونع هب دناوت یم سفن
یراک لامها هدننک هطبار یسررب فده اب رضاح شهوژپ نیاربانب ،دریگرارق هجوت دروم یلیصحت
تّزع ی لامها و سفن یراک
اد رد یلیصحت شن
.تفرگ ماجنا نازومآ
شور :شهوژپ حرط و عون .دوب یگتسبمه عون زا یفیصوت ،شور رظن زا و یدربراک ،فده ظاحل زا رضاح شهوژپ
هعماج هنومن شور و هنومن ،یرامآ ی :یریگ
شناد ی هًیلک ار رضاح شهوژپ یرامآ هعماج رهش هطسوتم رتخد نازومآ
یلیصحت لاس رد رهش نیگشم -94
یم لیکشت 93 ،سرتسد رد یریگ هنومن شور زا هدافتسا اب اهنآ نایمزا هکدنداد
270
شناد ی همانشسرپ تیاهن رد هک دندش باختنا هنومن ناونع هب زومآ شناد250
.دوب لیلحت لباق زومآ
شهوژپ رازبا تّزع همانشسرپ :پوپ سیلآ سفن
( پوپ سیلآ طسوت اکیرمآ رد همانشسرپ نیا و .تسا هدش هتخاس ،)1989
( یاراد لاوس )60
یاراد لاوس ره هک تسا
« هنیزگ هس » تروص هب هک تسا
« زگره ؛تاقوا یهاگ ؛هشیمه »
یم ،یلیصحت ،یّلک سایقم جنپ رد و دشاب
تّزع یعامتجا و ینامسج ،یگداوناخ یم ار سفن
غورد سایقم کی یاراد نیا رب هولاع ،دجنس سایقم زا مادک ره .تسا جنس
یاه
قوف رکذلا
« لاوس هد
» هرمن یارب .تسا هدش هدناجنگ همانشسرپ رد هدنکارپ تروص هب هک دنراد خساپ یراذگ
هنیزگ ،یندومزآرگا ؛همان
« هشیمه » ( هرمن دنزب تملاع ار یم )2
هنیزگ هک یتروص رد و دریگ
« تاقوا یهاگ »
( هرمن دنزب تملاع ار یم )1
هنیزگ رگا و دریگ
« زگره » یم رفص هرمن دنک باختنا ار ب .دریگ
یم لمع لااب شور سکع تلااوس زا یضع رد هک تسا یتلااوس نآ و دوش
« زتنارپ »
اه لاوس هنوگ نیا رد یندومزآ رگا .تسا هدش صّخشم
« زگره » ( هرمن دنزب تملاع ار یم )2
هنیزگ هک یتروص رد و دریگ
« هشیمه »
( هرمن دنزب تملاع ار یم )1
هنیزگ رگا و دریگ
« تاقوا یهاگ »
رمن دنک باختنا ار (رفص ه
یم )0 .دریگ
( یناریا راجنه رد (و هدش فذح لاوس)3
( نومزآ لاوس )57 یم رارق یریگ هزادنا دروم ار سایقم )6
:زا دنترابع هک دهد
-1 تّزع :)یمومع( یّلک سایقم یمومع سفن
-1 -7 13( ) - 19( ) 25- 31- 37- - 43( ) - 49( ) - 55( )
1 . Klassen
4
-2 تّزع :یلیصحت سایقم یلیصحت سفن
50( ) 44- - 38( ) 32- - 26( ) 20- - 14( ) 8- - 2( )
-3 تّزع :)یندب(ینامسج سایقم ینامسج هنیمز رد سفن
51( ) 45- - 39( ) 33- - 27( ) 21- 15- 6- - 3( )
-4 تّزع :هداوناخ سایقم هداوناخ سفن
56( ) - 52( ) - 46( ) 40- 34- 28- - 22( ) - 16( ) 10- 4-
-5 تّزع :یعامتجا سایقم یعامتجا سفن
-57 -53 -47 41( ) - 35( ) - 29( ) 23- 17- - 11( ) - 5( )
-6 غورد سایقم :جنس
-54 -48 -42 36( ) 30- - 24( ) - 18( ) - 12( ) 6-
همینود ،شور ود قیرط زا نومزآ نیا ییایاپ بیرض نامزروآ و یربکا شهوژپ رد بیترت هب خابنورک یافلآ و ندرک
و %87 و %86
یناضمر و یرافغ شهوژپ رد و%87
لیلحت شور زا نامزروآ و یربکا نومزآ نیا ییاور یسررب رد و .تسا هدمآ تسدب %94
افتسا لماوع هدرک هد
هدافتسا لک هرمن اب اه لاوس کت کت یگتسبمه زا لاوس لیلحت یارب و تسا هدش دییأت لماع شش ره هک دنا
هدرک و دنا نیب )ینورد یناسمه(هزاس شور اب ار نومزآ ییاور یناضمر و یرافغ و .تسا هدش فذح لاوس 3 ات52
دصرد83
هدرک شرازگ ت یارب زین یلماع ییاور زا نمض رد دنا
لماع دییأ هدرک هدافتسا اه
تّزع سایقم ییایاپ دنا خابنورک یافلآ شور اب ،سفن
یم بولطم دح رد هک دش هبساحم %86 .دشاب
5
لامها همانشسرپ :مولبتار و نمولوس یلیصحت یراک
( مولبتار و نمولوس طسوت سایقم نیا یسررب یارب ،)1984
لامها هدامآ هزوح هس رد یلیصحت یراک هدش هتخاس ،تلااقم هئارا ای یلاسمین شرازگ هیهت و ناحتما یارب ندش هدامآ ،فیلکت ندرک
لماش و فیط ،لاوس ره لباقم رد .تسا لاوس21
(زگره تروص هب ،یا هنیزگ5 ( تردن هب ،)1
گ هگ ،)2 3(یها (تاقوا رثکا ،) )4
( هشیمه و رب نوزفا .دراد رارق )5
،روکذم لاوس21 یاهلاوس( لاوس6
7،8،18،19،26 27و
ساسحا یگژیو ود شجنس یارب ،)
لامها هب تبسن یتحاران لامها تداع رییغت هب لیامت و ندوب راک
روپرولادو راکوج( تسا هدش هتفرگ رظن رد یراک رد .)1386
ولادو راکوج شهوژپ (روپر
ربارب سایقم خابنورک یافلآ رابتعا بیرض )1386 و یراچنیسح شهوژپ رد ،نیا رب هولاع .دوب %91
( یناقهد لداعم ،خابنورک یافلآ شور زا هدافتسا اب سایقم نیا رابتعا بیرض)1387
ینورد یناسمه ،نینچمه هدمآ تسد هب %79
،ناحتما یارب یگدامآ دعب رد سایقم اکت یارب یگدامآ ،%85
86،فیل ،هلاقم یارب یگدامآ و % رد نینچمه .تسا هدش شرازگ %89
(یراچنیسح و نایمان طسوت یرگید شهوژپ سایقم یارب خابنورک یافلآ بیرض ،)1388
لداعم، یا هیوگ27 هدش شرازگ %73
،یمساق( تسا لامها سایقم ییایاپ .)1388
یراک بیرض و تفرگ تروص خابنورک یافلآ زا هدافتسا اب ،یلیصحت ییایاپ
هب %84
.دمآ تسد هویش :ءارجا ی رهش نیکشم شرورپ و شزومآ لک ی هرادا هب ادتبا ،هاگشناد زا همان یفرعم ذخا زا سپ ،شهوژپ ماجنا یارب
رد و دش باختنا سرتسد رد تروص هب هسردم هس رهش نیکشم رهش سرادم نایم زا ،مزلا یاه یگنهامه زا سپ و هدرک هعجارم م تاعلاطا ،تیاهن پوپ سیلا سفن تزع ی همانشسرپ و مولبتار و نمولوس یلیصحت یراک لامها ی همانشسرپ زا هدافتسا اب زاین درو
شناد زا .دش یروآ عمج سرادم نیا نازومآ
هداد و لیلحت و هیزجت شور :اه
فارحنا و نیگنایم ،یناوارف شرازگ زا ،یفیصوت رامآ شخب رد اه هداد لیلحت و هیزجت یارب
و رایعم .دش هدافتسا نامزمه شور هب نویسرگر لیلحت و نوسریپ یگتسبمه یاه نومزآ زا یطابنتسا رامآ شخب رد
جیاتن لودج
شهوژپ یاهریغتم یفیصوت یاه هرامآ.1
اهریغتم N
M SD
تّزع 250 سفن
/456 74 /708
11
یلیصحت یراک لامها 64 250
48/ /445
8
لودج رد هک روط نامه ،دوش یم هدهاشم1
اب ربارب بیترت هب سفن تًزعرایعم فارحنا و نیگنایم /456
و74 /708 و نیگنایم ،11
اب ربارب بیترت هب یلیصحت یراک لامها رایعم فارحنا /64
و48 /445 .دشاب یم8
لودج یلیصحت یراک لامها اب سفن تًزع ریغتم نیب یگتسبمه بیرض.2
اهریغتم N
R Sig
6
تّزع سفن یراکلامهاو یلیصحت
351 250 0/ 0001 -
0/
نامه هکروط لودجرد یم هدهاشم 2
لامها اب سفن تًزعریغتم نیب ،دوش شناد یلیصحت یراک
نازومآ 351%( r=- 0001%، p<
) هطبار .دراد دوجو یرادانعم یفنم ی
لودج شیپ تهج نویسرگر لیلحت.3
لامها ینیب تًزع ریغتم ساسا رب یلیصحت یراک
سفن
R لدم R2
F Sig
18 1 0/ /32
0 /93
18 /0001
0
نامه لودج رد هک روط یم هدهاشم 3
أبیرقت ،دوش لامها سنایراو زا دصرد 32
تًزع ریغتم ساسارب یلیصحت یراک لباق سفن
شیپ تبسن .تسا ینیب لامها ریغتم نویسرگر هک تسا نیا رگنایب زینF
تًزع ریغتم ساسا رب یلیصحت یراک یم رادانعم سفن
.دشاب
لودج آ و اتب بیارض .4
یرادانعم نومز شیپ ریغتم یاربT
نیب
کلام ریغتم شیپ ریغتم
B نیب اتب STE
T Sig
لامها یراک
یلیصحت تباث رادقم
/053 69 /354
3 /588
20 /0001
0
تًزع 219 سفن
0/ 047 -
0/ /303
-0 /619
-4 /0001
0
نامه لودج رد هک روط یم هدهاشم4
تًزع ریغتم ،دوش یاتب اب سفن
/303 -0 0001 ( 0/
>
،p /619 4 یرادانعم یفنم روط هب )T =
شیپ تردق لامها ینیب
شناد رد ار یلیصحت یراک .دراد نازومآ
هجیتن و ثحب یریگ
هطبار یسررب فده اب رضاح شهوژپ تًزع ریغتم ی
امها اب سفن ل
شناد رد یلیصحت یراک هتفای .تفرگ ماجنا نازومآ
شهوژپ یاه
تزع نیب هک داد ناشن سفن
امها اب ل یراک شناد رد یلیصحت هطبار نازومآ
لیلحت جیاتن ،نینچمه .دراد دوجو یرادانعم یفنم ی
تًزع ریغتم هک درک راکشآ نویسرگر شیپ تردق سفن
لامها رادانعم ینیب شناد یراک
هتفای .دراد یفنم تهج رد ار نازومآ یاه
هتفای اب یعون هب هنیمز نیا رد رضاح شهوژپ (رتناک یاه
چارک ،نسلاک ،)2008 (یناجر و کو
(لیتسا ،)2008 و )2007
(دهاز و ینامیرن ،یرظن ،یمساقلاوبا یم وسمه )1391
.دشاب
یم هتفای نیا نییبت رد لامها : تفگ ناوت
یم رظن هب هک تسا هدننک ناوتان لماع کی یراک تّزع اب یدایز طابترا دسر
هتشاد مک سفن
شناد هچ ره .دشاب لامها رتشیب نازومآ
یم یراک اب دننک
یم وربور یرتشیب بارطضا تیلاعف وراک اب یراگزاس هب رتمک و دنوش
یم دوخ یمومع یم یور ندوب لاعفریغ راکنا هب و دنزادرپ
تّزع هجیتن رد ،دنروآ یم شهاک نانآ سفن
نیا هب هّجوت اب سپ .دبای
یم هیضرف تّزع هک تفرگ هجیتن ناوت
لامها شهاک یارب یساسا زاین کی سفن همه رد یراک
ساسحا هک یناسک نیاربانب تساهناسنا
لامها دنراد ییلااب یدنمشزرادوخ یم ناشن یرتمک یلیصحت یراک
(یداش دنهد .)1391
7
تیدودحم هلمج زا شناد نایم زا أفرص هنومن باختنا شهوژپ نیا یاه
نیکشم رهش و هطسوتم رتخد نازومآ یم رهش
هک دشاب
میمعت یم دودحم ار جیاتن یریذپ زا .دزاس
نیا یم داهنشیپ ور شهوژپ هک ددرگ
شناد یور عون نیا زا ییاه عطاقم ریاس نازومآ
.دریذپ ماجنا زین رگید یاهرهش و نارسپ ،یلیصحت عبانم
( .دمحم ،ینامیرن و لداع ،دهاز ،دمحم ،یرظن ،سابع ،یمساقلاوبا - و درکلمع ینیب شیپ رد یراک لامها و هاگآدوخ تاناجیه شقن .)1391
هب دامتعا هرود ،ارهزلا هاگشناد یتخانشناور و یتیبرت مولع هدکشناد ،یتیبرت نیون یاه هشیدنا .نایوجشناد یلیصحت سفن هرامش ،8
.1
( .لیعامسا ،درگنابایب - .یملاسا گنهرف رشن ،نارهت .ناناوجون یسانشناور .)1384
( .تاداسلا هروصنم ،یقداص و دومحم ،یردیح - یصحت یراک لامها ینیب شیپ .)1391
شناد رد یمیظنت دوخ یاه هفلوم ساسا رب یل هیاپ نازومآ
.)راتفر و هشیدنا( ناریا ینیلاب یسانشناور و یکشزپناور هلجم .نارهت رهش یاه ناتسریبد لوا ی ( .م ،یداش -
لامها اب سفن تزع و یمیظنتدوخ هطبار .)1391 یسانشراک همان نایاپ .ناجزارب رهش ناتسریبد عطقم ناناوجون رد یراک
دشرا
- Canter, D.E. (2008). Self-Appraisals, Perfectionism, and Academics in College Undergraduates. A dissertation proposal submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of Doctor of Philosophy at Virginia Commonwealth University.
- Ellis, A & Knaus,W.J .(2002). Overcoming procrastination(rev.ed.). New York:
Institute for Rational Living.
- Ferrari, J. R,(1991). A preference for a favorable public impression by procrastinators: Selecting among cognitive andsocial tasks. Personality and Individual Differences,12, 1233-1237.
- Groosman, R. & write, R. (2004). stress, self-steem, and mental health: How does gender make adifference. Journal of clinical psychology, vol. 68, 8pp. 57.
- Klassen, R.M., Krawchuk, L.L. & Rajani, S. (2008). Academic procrastination of undergraduates: Low self- efficacy to self-regulate predicts higher levels of procrastination. Contemporary Educational Psychology, 33, 915-931.
- Moon, S. M & Illingworth, A. J, (2005). Exploring the dynamic nature of procrastination: A latent growth curve analysis of academic procrastination. Personality and Individual Differences, 38, 297-309.
- Solomon, L. J., Rothblum, E. D. (1984). Academic procrastination: frequency and cognitive- behavioural correlates. Journal of Counseling Psychology, 31, 504–510.
- Steel, P. (2007). The nature of procrastination: A meta-analytic and theoretical review of quintessential self- regulatory failure. Psychological Bulletin, 133, 65–94.
