ناسنا مشچ تکرح و حوطس تهج قابطنا نازیم یسررب
*
تلاتشگ یسانشناور ساسا رب ریوصت کرد رد
3یملاسلاا رصان نیسح ،2یبرعدیس یداهریم ،1**یناقمم ینیلک رصان .ناریا ،نارهت ،ناریا تعنص و ملع هاگشناد ،یزاسرهش و یرامعم هدکشناد ،یتعنص یحارط هورگ رایداتسا 1 .ناریا ،زیربت ،زیربت هاگشناد ،رتویپماک و قرب یسدنهم هدکشناد رایشناد 2 .ناریا ،زیربت ،زیربت یملاسا رنه هاگشناد ،یدربراک یاهرنه هدکشناد ،یتعنص یحارط دشرا سانشراک 3 )92/9/3 :ییاهن شریذپ خیرات ،92/4/8 :هلاقم تفایرد خیرات(
هدیکچ دادعت ناسنا ییانیب متسیس .دوش یم ماجنا هدیچیپ یدنیآرف ساسا رب نآ کرد هک دشاب یم ریوصت زا یا هنوگ ،نوماریپ طیحم ،تلاتشگ نیناوق رد .دهد یم صیخشت رگیدکی زا ار مه هب کیدزن تهابش اب یرصانع یتح و کیکفت مه زا ار هداد یرامشیب هجوت بلج رصانع اب زین یمیقتــسم ةطبار هک دنتــسه راذگرثا و مهم ،ریوصت کرد رد هدمع طوطخ و تاکرح ،تهج ،شقن کی لیکشت رد یگنر یاه هزاب تحاسم شجنــس و ریوصت تهج طوطخ شقن و تیمها یــسررب ،رضاح شهوژپ فده .دراد اب هنیمز-شقن )ب و تهج )فلا نومزآ ود ،صوصخ نیا رد .دــشاب یم یکاردا دنیآرف رد هجوت بلج لماع ساــسا رب شقن رد و ریوصت هدزای رد ناهنپ یتهج طوطخ ساسا رب ریوصت کاردا هطبار ،لوا نومزآ رد .دیدرگ رازگرب وجشناد هاجنپ تکرش .دنتفرگ رارق یــسررب دروم همانــشسرپ قیرط زا ود ره ،ریوصت 33 رد یگنر یاه هزاب و هجوت بلج رصانع هطبار ،مود نومزآ هژیو هب یرصب یحارط رد نآ تیمها و هاگیاج و لماوع نیا ددجم یــسررب هب ،هنیمز و شقن زا یفیرعت نمض جیاتن هیاپ رب یبوخ هب دنناوت یم ریوصت راکشآریغ و ناهنپ طوطخ ،اه هیلا هک داد ناشن رضاح قیقحت .تسا هدش هتخادرپ تاطابترا یحارط .دنشاب رثؤم ناسنا مشچ تیاده رد
یدیلک یاه هژاو .هنیمز-شقن ،هجوت هیحان ،تهج ،ریوصت کرد ،تلاتشگ یسانشناور
اب ریوصت شزادرپ رازبا زا هدافتسا اب ینیمز راتتسا لئاح هناماس یحارط " :ناونع تحت موس هدنراگن دشرا یسانشراک همان نایاپ زا یشخب زا هتفرگرب هلاقم نیا* .تسا هدیسر ماجنا هب مود هدنراگن هرواشم و لوا هدنراگن ییامنهار هب هک تسا " )گنر – تفاب( تلاتشگ شرگن .E-mail: koleini@iust.ac.ir ،021-77240468 :ربامن ،021-77240467 :نفلت :لوئسم هدنسیون**
هب هک تسا یا هرگن 1تلاتــشگ ةرگن ،یــسانشناور شناد رد صوصخ رد لاؤــس و یــسررب هب ات دزادرپ یم رما تقیقح ثحب تلاتــشگ ةملک .)Petermann, 1933, 2) یئزج ای درخ رصانع یلاح رد ،تــسا لکــش و حرط ،تئیه ینعم هب یناملآ نابز رد کاردا دنیآرف ریسفت و رگن لک دید ینعم هب یــسانشناور رد هک رتارف یزیچ ،لک .تــسا یرگن لک نیناوق ساــسارب صیخشت و یسانشناور ،2زتاک دیواد رظن ساــسا رب .تــسا ازجا ةعومجم زا ملهلیو ییارگراتخاــس یسانشناور )زت یتنآ( ةرازگداپ ،تلاتــشگ ،ارگراتخاس یسانشناور .)15 ،1386 ،نایروپاش( دشاب یم 3تنوو یاهدنیآرف ریسفت هب هک تسا یسانش ناور یرکف بتکم نیتسخن نیرت مهم( درادزکرمت نآ یاه هفلؤم نیرت یا هیاپ ساسا رب ینهذ هیاپ .)دنا هدوب 4رنچیت دراوداو تنوو ملهلیو ،ارگراتخاــس نارکفتم
7روحم هبرجت و 6روحم تیعقوم ،5یتخانش نابزریغ یرما ،کاردا نیا و کاردا ،هک تسا ینعم نادب نیا ،)Šķilters, 2011) دــشاب یم صوصخ نیا رد .تسا لماکت لاح رد و یبرجت یرما ،صیخــشت نتخاــس" ناــسنا رد کاردا دنیآرف هک دنک یم نایب 8رام دیوید "تسا 9ریوصت کی زا ماسجا تیعقوم و لاکــشا زا فیصوت کی یاه یگژیو ،لوا ةلحرم رد .دریگ یم لکــش هلحرم هــس رد هک هکل ،نوتــس و هلیم ،هبل( گنر تدــش رییغت اب هارمه 10یعضوم رد .دوــش یم کرد و هتخانــش اهنآ عیزوت یگنوگچ و )... و اــه لکش ،تیؤر لباق گرزب حوطس ساسا رب لاکشا ،11ینایم ةلحرم رد مسج ،یتفایرد یاه هداد ساسا رب ،موــس ةلحرم رد .دریگ یم کرد لباق ناسنا ییانیب متــسیس یارب هک یا هنوگ هب ریوصت کی نیا هب دیاب هتبلا .)Mather, 2011, 80( دریگ یم لکــش ،دشاب و یبیکرت تروص هب هراومه لحارم نیا هک درک هراــشا زین هتکن تاعوضوم رتهب کرد هــب و دننک یم شقن یافیا ،ناــمز مه هاگ یدنیآرف ،رام دیوید رظن ساسارب یکاردا دنیآرف .دنیامن یم کمک نیا ةجیتن هک اهریجنز هعومجم .تسا یا هریجنز و یا هلحرم دنچ ار یراد ینعم یاه هشوخ ،تسا ریوصت یازجا نیب رد دتــس و داد ریسفت و هیجوت لباق تلاتشگ نیناوق ساسارب هک دهد یم لیکشت ساــسا رب ندید دنیآرف همجرت ینعم هب نیا تقیقح رد .تــسا تلاتشگ حطس ود رد همجرت دنیآرف نیا .تــسا تلاتشگ نیناوق
Desolneux et al.,) دوش یم یسررب13یلک تلاتشگ و 12مامتان لیکشت ثعاب هجوت بلج رصانع ،مامتان تلاتشگ رد .)2008, 11 رگیدکی اب اه هــشوخ نیا یراکمه و هدش راد ینعم یاه هــشوخ زا یتلاح هک تسا ینعم نادب نیا .دهد یم لکش ار نیناوق طابترا و مامتان حوطس رد نآ یازجا و اه هشوخ نایم ار تیبسن و سایق دناوت یم مامتان تلاتشگ ره هک ینعم نادب .دهد یم لیکشت یلک یرامش یب دادعت لماش ،دوخ و دوش رهاظ یلک تلاتشگ شقن رد /ورکام ناونع تحت یریبعت اب حطسود نیا( دشاب مامتان تلاتشگ ار نآ14آزتیاناک وناتیج ،هک تسا نینچ نیا .)تسا توافتم ورکیم ،ریوصت رد هدش لیکشت یاه هشوخ .تسا هدیمان 15کاردا یامعم اهنآ نایم یوهام لباقت یعون لماع ،تلاتــشگ نیناوق ساــسا رب یرگید رب لــماع کی ندرک ادیپ تــیحجرا ثعاب هک دوــش یم
تیحجرا نیا .دوش یم هتفگ 16عازن ای دروخرب نآ هب هک دوــش یم ریز زارثأتم هــک تــسا یلک و مامتان تلاتــشگ نایم تقیقح رد ای دروخرب موهفم ،1ریوصت رد .تــسا نآ یاه هشوخ ی هعومجم .تسا هدش هداد ناشن تلاتشگ نیناوق عازن
اب ،هلابند نوناق ساــسا رب یطخ ،1 ریوصت پچ تمــسق رد طخ نامه .دوش یم لابند مشچ طــسوت ،تهج ِتابث زا یدنیآرب ،تسا هدش عطق رگید هریاد مین ود اب ریوصت تــسار تمــسق رد نیا رد تقیقح رد .تسا هدش 17مرف لیمکت نوناق داجیا ثعاب هک هتسب حطــس لوا هاگن رد و هدــش هریچ لوا رب مود نوناق ،ریوصت فیرعت ار نیناوق رــگید ناوت یم نآ سپ رد و دــسر یم رظن هــب یریوصت ماخ یاه هداد یا هعومجم زا ریوصت ره هک اجنآ زا .دومن ره یگژیو رد رییغت ،هدــش لیکشت دوش یم هدیمان لــسکیپ هک راد ینعم یاه هــشوخ لیکــشت ثعاب ،مه هب کیدزن هــعومجم رد نیناوق نیا ناــیم یمئاد عازن زا یعون هــجیتن رد .ددرــگ یم ةبرجت هب هجوت اب درف ره یارب نآ یکاردا دنیآرف هک تسا نایرج ،ریوصت رد ماسجا صیخــشت رد .تسا توافتم زین هتــشذگ زا وا هب ریوصت میسقت ،لوا هلئــسم .دشاب یم ثحب دروم هلئــسم هس عیزوت یگنوگچ هب میقتسم طابترا هک بسانم یاه تمسق و ازجا ماــسجا صیخــشت مود .دراد رگید لماوع و گنر تدــش ،گنر ،تمسق نیا رد .دنتــسه فلتخم ،داعبا و ایاوز رد هک یدعب هــس موس هلئسم و دتفا یم قافتا تلاتشگ حوطــس نایم عازن زا یعون لگنج ،هداج ،تخرد ،نامسآ نوچمه ،ریوصت رصانع صیخــشت زا کی ره کاردا .)Guberman et al.,2012(دــشاب یم هریغ و و دــشاب یم رام دیوید بتارم هلــسلس هدننک قیدصت ،رصانع نیا یگنوگچ ،ناسنا رد .دراد یلک و مامتان تلاتشگ هب هراشا نینچمه زاب یتفایرد یاــه هداد ریــسفت شور عون هب حوطــس نیا کاردا حرطم شخب نیا رد یروحم هبرجت یــعون تقیقح رد .ددرگ یم شناوخزاب زا رضاح شهوژپ رد هک ،)Šķilters, 2011( دوــش یم رد .تسا هتفرگ رارق شجنــس دروم یلمع نومزآ ةلحرم رد هداد هدش هراشا دنیآرف زا یــشخب ،نومزآ لوا هلحرم رد صوصخ نیا و دوش یم بیکرت ،رام دیوید ةیرظن رد هدش دای رصانع بیکرت اب ساسارب نومزآ .دریگ یم رارق نومزآ دروم ریواصت تهج تلاتشگ رد .دوش یم ماجنا 18هنومن ساــسارب یگنهامه ای صیخشت رکفت شقن لیکــشت للع یــسررب هب هنیمز-شقن نومزآ ،مود هلحرم هجوت بلج رصانع اب نآ طابترا و دزادرــپ یم ریوصت رد هنیمز و .دنک یم شاکنک
همدقم
.تلاتشگ نیناوق عازن �1 ریوصت )Desolneux et al., 2008, 32( :ذخام
1 . هجوت بلج رصانع
کی رد ار زیچ همه دناوت یمن هکنآ لیلد هب ،ناسنا ییانیب متسیس یاه شخب هب اهنت ،دیامن یــسررب و زیلانآ نامز مه تروص هب ریوصت هجوت دناوت یم مشچ هیکبش رد هدش لیکــشت ریوصت کی زا یصاخ ساسارب صیخشت یارب ،هجیتن رد .)Wolfe, 2000, 4) دشاب هتشاد ةلاقم رد هدش هراشا لحارم و رام دیوید هیرظن رد هدش دای ةلحرم هس هجوت بلج رصانع هک تسا نیا بسانم راکهار ،شناراکمه و نمربوگ نوناق قبط .)Guberman et al.,2012(دوش هداد صیخشت نآ رد هب ،هجوت زا لبق دنیآرف ساسارب دنناوت یم ریوصت کی یازجا ،19رسین اه یگژیو نیا .)Wolfe, 2000, 6( دنشاب 20ندش هدید لباق ینآ تروص تسا هیاپ یاه یگژیو زا یبیکرت ،ددرگ یم نآ لابند هب ناسنا مشچ هک تاراشا نیا .دشاب دناوت یم زین یترپ ساوح لماوع ةرمز رد اهنآ دوخ هک تلاتشگ حوطس یدنب هشوخ یگنوگچ نینچمه و هتشذگ زا هبرجت هب کی رد هدرتسگ یتروص هب اه یگژیو نیا .دــشاب طبترم دناوت یم زین ریوصت کی رد دنناوت یمن اه یگژیو نیا مامت هچرگا ،هدش هدنکارپ ریوصت عقاو رد .)Wolfe, 2000,10( دنشاب هتشاد دوجو نامز مه تروص هب ،دشاب یم زین تلاتشگ نیناوق لباقت لاثم و حیضوت یا هنوگ هب ریسفت نیا ماجنا تاقیقحت رد .دوش یم هریچ صاخ طیارش رد یرگید رب یکی هک ،داعبا ،انحنا ،تهج ،گنر :لماش هجوت بلج رصنع ای لماع 9 زا هدش
Wolfe(تسا هدش هدرب مان لکش و شــشخرد ،هجرد ،قمع ،تکرح لماوع نیا نایم زا .)& Horowitz, 2004;Wolfe, 2000, 17–29
هجوت بلج لماوع ناونع هب داعبا و تکرح ،تهج ،گنر رصنع راهچ هجوت بلج رد یرترثؤم شقن هک تسا هدش هدرب مان یتهج ای یعطق ود یسررب اب ،رضاح شهوژپ رد .)Wolfe & Horowitz, 2004( دنراد لماع ساسارب ریوصت کی کاردا نازیم یسررب هب ،داعبا و تهج رصنع .دوش یم هتخادرپ داعبا لماع ساسارب هنیمز زا شقن کیکفت و تهج زا .تسا هدش دای راکنا لباقریغ هناشن ناونع هب داعبا و تهج لماع ود ،دیدرگ هراشا زین رت شیپ هک نانچمه یکاردا دنیآرف کی رد هک اجنآ رد ،دهد یم ار اوتحم کی لیکشت اه ریجنز و اه هشوخ زا یا هعومجم زا یا هعومجم ،هک میریگ یم رظن رد تهج یارب ار نیرق نیا ،هــجیتن هک دیامن یم داجیا ار لماوع رگید ،گنر رد رییغت اب هجوت بلج لماوع صیخشت رد هک تهج نوچمه .دوــش یم یعادت تهج رد نآ دنیآرب
Karim & Kojima,( دــیامن یم کمک ریوصت رد 12یگدیمخ هجرد و داعبا زا رثأتم ،شقن ،نایروپاــش رظن هب هجوت اب ،یــفرط زا )2010 یعس ،هیجوت نیا نتفرگ رظن رد اب زین شهوژپ نیا رد .تسا تحاسم و شجنس نینچمه و هدش عوضوم کرد رد شقن تیمها یسررب رد لماوع نیا هکنآ هب هجوت اب .تسا هدش نایروپاش رظن صوصخ رد یدقن زا ،دنهد یم شیامن ار دوخ لسکیپ رد گنر توافت تروص هب ریوصت رد دوش یم هدافتسا زین گنر تدش صخشم یاه هزاب یسررب رد هتکن نیا فلتخم یاه هشوخ لیکشت ،یگنر یاه لــسکیپ ندیچ مه رانک اب و هب هتسویپ تروص هب هدش دای لماوع .دوش یم هداد فلتخم حوطس رد رد .دوش یم یکاردا دنیآرف لیمکت ثعاب و دنشاب یم هتسباو رگیدکی صیخشت رد تهج لماع تیمها نداد ناشن هب هجوت اب ،رضاح شهوژپ نیا رد ینامتفگ حرط هب ،هنیمز زا شقن صیخــشت رد داعبا و ریوصت
هنیمز-شقن هکنیا اب هطبار رد نایروپاش .دوــش یم هتخادرپ صوصخ ازجا یاراد شقن :تسا هدومن نایب هنوگنیا ار شقن یاه یگژیو ،تسیچ و دودحم هنیمز هب تبسن و دراد ار دوخ هب صوصخم تلاتشگ و تسا رد هنیمز و دسر یم رظن هب هتسجرب شقن هجیتن رد ،تسا رت کچوک بلطم همادا رد .)97 ،1386 ،نایروپاش( تسا هتفرگ رارق نآ شقن سپ .دوش یم هتخادرپ شقن داجیا للع و اه یگژیو یسررب هب بلج رصانع رگید رب مدقم ،ندوب هیاپ لیلد هب گنر -گنر )فلا هژیو شقن یترپ ساوح لماوع ای و قمع داجیا رد گنر .تــسا هجوت ،گنر تدش یناهگان تارییغت .)Wolfe, 2000, 11) دراد یــساسا و راک هب 22نیــشام ییانیب و ریوصت رد هبل فــشک لماع کی ناونع هب
Gonzalez & Woods, 2008, 692;Troscianko et al.,(دور یم یگنر یاه لسکیپ زا یبیکرت تروص هب ریوصت هک یتلاح رد .)2009 داجیا رد دناوت یم هدننک ادج طوطخ زا هدافتسا ،تــسا هتفرگ لکش شهوژپ رد .)Wolfe, 2000, 17) دشاب هتشاد یا هیاپ یــشقن ،هجوت عطقنم تارییغت ساسارب شیادج لماع اب هدش یزاسزاب ریواصت ،رضاح
یگنر لدم ساسا رب ار گنر ،ناسنا مشچ .تسا هدش هداد ناشن یگنر رب ریوصت گنر ریسفت زین نمربوگ ةلاقم رد ،دیامن یم ریــسفت 23HSI رد .)Guberman et al., 2012( تسا هدش ماجنا لدم نیا ساــسا ساسارب ار اهنآ ،دیفس هایس هب یگنر ریواصت لیدبت اب ،رضاح شهوژپ .دومن ریسفت ناوت یم دیفس ات هایس گنر تدش تارییغت نازیم هجوت بلج داجیا ثعاب دناوت یم تهج رد تواــفت -تهج )ب هجرد 15 زا رتشیب یا هیواز تارییغت هک یتروص رد فده کی .دوــش .دوش یم صیخشت لباق ،دشاب هتشاد دوخ 24سنجمه طیحم هب تبسن صیخشت رد زین لماوع رگید ،دشاب دایز یبای تهج طوطخ دادعت رگا راهچ ،تهج ساسا رب هجوت بلج رصنع یارب .دنک یم ادیپ تیمها نآ بیش ،25راد بیش تهج :زا دنترابع هک تسا هدش فیرعت یدنب هورگ طوطخ نیا ًاهاگ .28تسار-بیش و 27پچ-بیش ،26)رثا مک( یحطس تیعقوم هب هتــسب هک دیامن یم ادیپ تیحجرا رگیدکی رب راد بیــش وجتسج ،یفرط زا .دنک یم رییغت نآ داعبا و گنر ،ریوصت رد یریگرارق نیا .دوش ارجا فلتخم حوطس یور رب دناوت یم تهج لماع ساسا رب ،تکرح ،تفاب ،گنر ،ییانشور عشعشت ساــسا رب دناوت یم اه یگژیو ار هتکن نیا .دوش رت لیمکت ،لماوع رگید و رت کچوک تکرح طوطخ تهج ود هب نامز مه تروص هب ناسنا مــشچ هک دومن شومارف دیابن لقتسم روط هب دنناوت یمن مادک چیه تهج و داعبا و دنک هاگن دناوت یمن و لوصحم یحارط رد هتکن نیا .)Wolfe, 2000, 20) دنیامن لمع ار تیمها نیا زا یا هنومن .دشاب یم مهم رایسب یکیفارگ یاه رتــسوپ ینمیا یحارط و یگدننار و ییامنهار یاهدامن یحارط رد ناوــت یم ینمیا یحارط رد تهج طوطخ شقن ،هنومن یارب .دومن هدهاــشم هب ناوت یم ؛هنیمز شــقن دیلوت رظنم زا هچ و تــهج رظنم زا هچ یاه نلاس فک رد راد تفاب و هتــسجرب یتح و یگنر یاه یشک طخ زا و دراد دوجو وکس هبل طوطخ و لیر فرط کی زا .دومن هراشا ورتم .دوــش یم انیب مک درف تیاده ثعاب هک ،فک یگنر طوطخ زین یفرط شقن و تهج رظنم زا طوطخ نیا تیمها ندوب فیعض تروــص رد .دیامن تیاده حیحص ان ار درف و دشاب رطخ لماع دوخ دناوت یم
2 . هنیمز سپ
بیکرت ةطساو هب ،یعقاو ملاع رد ماسجا حطس گنر تدش نازیم لیکشت یرصب تفاب رگید یترابع هب ای ،دوــش یم صخشم نآ ةدام روط هب مسج کی حطس رگا هک دــشاب یم ینعم نادب نیا .دوــش یم تارییغت ساسا رب زین مسج زرم و دودح ،دشاب هدش تخادرپ بسانم زین رت شیپ هک نانچ مه .دشاب یم ییاسانش لباق یبوخ هب گنر تدش هک یتروص رد .دریگ یم لکش یگنر تارییغت ةطساو هب هبل ،دش هراشا هداتفا قافتا حطس کی رد گنر تدــش رییغت زا تخاونکی تلاح کی ریوصت رد هبل .دنک یم ادیپ شهاک ًاتدعاق زین هبل فشک لامتحا ،دشاب ترابع هب .دشاب یم هناتسآ کی ساسا رب ریوصت کی زا قتشم تقیقح رد دشاب یم هطقن کی رد گنر تدــش عطق ای و ندرکن ادیپ همادا ،رگید یگنر هیحان کی رود هب رــگا .)Gonzalez & Woods, 2008, 70(
.دور یم رتلااب نآ صیخشت تیلباق تروص نیا رد ،دوش هدیشک طوطخ مشچ .دشاب یم یگنر ةکل ره یارب زرم کی فیرعت تقیقح رد راک نیا زا ار ییانشور ةبل توافتم ةنوگ ود دناوتب هک دراد ار نآ تیلباق ناسنا
Troscianko et) دهد صیخشت یرون تارییغت هب هجوت اب ماسجا ةبل مسج دوخ صیخشت تقیقح رد ،مسج زرم صیخشت .)al., 2009
و نیشام ییانیب رد مه ،ماسجا صیخشت رد یبای هبل دنیآرف .تــسا صیخشت ضحم هب ناسنا مشچ .دیامن یم کمک ناسنا مشچ رد مه هجوت مــسج تیلک ای یزرم طوطخ و طیحم هب ،هجوت بلج لماع نیا ،)Tseng et al., 2012( نآ درخ رصانع هب سپــس و دیامن یم نیا .تسه زین تلاتشگ حوطس هب میقتسم ریغ یا هراــشا دوخ لاثم هیجوت شخب ود رد اه هبل صیخشت زا نتفرگ کمک اب یکاردا دنیآرف هتفگ نییاپ حطس دنیآرف نآ هب هک تسا یدنیآرف ،لوا شخب .دوش یم کچوک طوطخ تهج و یریگ رارق تهج ،لحم ،دنیآرف نیارد .دوش یم دتفا یم قافتا مسج دوخ صیخشت ،مود شخب رد .دوش یم ییاسانش نهذ رد لبق زا هک یا هیاپ یاــه هداد .)Troscianko et al., 2009(
،دنوش ییاسانش هداس رایسب یاه هکرحم هک یماگنه ،دراد دوجو ناسنا یکرادا دنیآرف زا عون نیا .دتفا یم قافتا نییاپ-لااب یلیلحت دنیآرف کی زا .دیامن یم عورش انشآ یاه تیلک زا اریز دراد نوگ تلاتــشگ یتلاح .دنراد شقن عوضوم صیخشت رد لبق رد هدش هراشا یاه هکرحم یفرط رد ،دوش هداد صیخشت یرتشیب یاه هداد ساسا رب یعوضوم رگا یلو اه هداد نیا .دش دهاوخ هجاوم لااب-نییاپ دنیآرف اب رتشیب تروص نیا دراو زین لماوع رگید و اه یگژیو نوچمه یدرخ رصانع رد دــناوت یم شور ساسا رب ،ماسجا صیخشت دنیآرف رد .)Šķilters, 2011) دوــش
)Guberman et al., 2012( نمربوگ شور هب ناوت یم هدــش هراشا ،گنر ساسا رب ریسفت دنیآرف رب هولاع هک دومن هراــشا شناراکمه و .تسا هتفرگ رظن رد زین ار ریوصت رصانع ییامناج
3 . فده
رد تهج طوطخ شقن و تیمها یــسررب ،رضاح شهوژپ فده لماع تیمها نازیم یــسررب ،یترابع هب ای .تــسا ریوصت کی کرد دنیآرف کی رد نییاپ هب لااب تلاتشگ حوطس نتفرگ لکش رد ،تهج
یاه هزاب تحاسم ةطبار شجنس ،نآ رگید شخب رد .تــسا یکاردا هجوت بلج لماع ساــسا رب ،ریوصت رد شقن کی لیکــشت رد یگنر دناوت یم شهوژپ نیا جیاتن یدربراک شخب و اهدرواتسد .تسا داعبا و ییامنهار یاهولبات نوچمه ینمیا یحارط ،تاطابترا یــحارط رد یحارط رد صوصخ هب و لوصحم یحارط یاه هزوح رگید و یگدننار گنهامه یطابترا یسایس تاغیلبت قیرط زا تسا رداق هک ادناگاپورپ .دشاب هدافتسا لباق ،دنک داجیا یمومع راکفا جیــسب یارب راد تهج و رصع یاهادناگاپورپ یحارط رد تهج لماع یریگراکب قفوم ةــنومن .تسا هدوب )1975-1957( ییاضف ةقباسم
4 . نومزآ یحارط و ریوصت شزادرپ شور
هب نومزآ ود ،رــضاح قیقحت فادــها هب یبایتــسد تهج رد رازگرب و یزــیر حرط ،نیــشیپ یاه شهوژپ دانتــسا هب ازجم روط کاردا شجنس هب ،لوا نومزآ .)Guberman et al., 2012(دیدرگ تلاتشگ یروحم هبرجت( هدش یزاسزاب تهج طوطخ ساسا رب ریوصت نیا رد .دراد صاــصتخا ریوصت رد )نــییاپ-لااب یاــه هداد کاردا و هقطنم( تعیبط زا بختنم یعقاو ریواصت یزاسزاب و لیلحت صوصخ ماجنا هب )29بلتم( ریوصت شزادرپ رازفا مرن زا هدافتسا اب )زیربت ناودنک رد هنیمز زا شقن ندادزیمت لماع یــسررب هب ،مود نومزآ .دسر یم یاه تهج ریظن یلماوع ،تلاتشگ لوصا ساــسا رب .دزادرپ یم ریوصت ریوصت کی رد 32تشونرس مه یاه تکرح و 31مرف لیمکت ،30هباشتم
Desolneux( دنک تیاده صاخ یتهج هب ار ناسنا مشچ دناوت یم لماوع هک درک هراشا دیاب هتکن نیا هب هتبلا .)et al., 2008, 19–36
لمع درفنم تروص هب اجنیا رد ،همدقم رد هدــش هراشا هجوت بلج هب هجوت بلج نامزمه ،رگیدکی رب نتــشاذگ ریثأت اب هکلب دننک یمن صیخــشت( مود نومزآ رد هک یدروم .دنهد یم لکــش ار یعوضوم بلج لماوع هعومجم شنک مه رد ،دوــش یم حرطم )هنیمز-شقن و شقن اب هطبار رد قیقحت ناماگشیپ زا .دشاب یم ریوصت کی رد هجوت یرایسب یاه شهوژپ هک درب مان 33نیبور ناج راگدا زا ناوت یم ،هنیمز ریوصت یزاسزاب لحارم و شزادرپ .تــسا هداد ماجنا صوصخ نیا رد مود نومزآ و )تهج( لوا نومزآ ود رد بلتم رازفا مرن زا هدافتــسا اب ریواصت میسقت )فلا :دوــش یم ماجنا هلحرم جنپ رد ،)هنیمز-شقن(
دنیآرف ماجنا )ب ،یا هــلپ 31 یرتــسکاخ یاه هزاب رد هــیلا 8 هــب روتسد قبط فلا هلحرم یاه هزاب زا کی ره یور رب34یــسانش تخیر نییعت )ت ،کرتشم یگنر یاه هزاب اب یحاون لیکــشت )پ ،2 ریوصت هیحان ره تهج طوطخ مــسر )ث ،)یگنر ةزاب( هیلا ره لقث زــکرم زا ،شهوژپ نیا رد .)هیلا لقث زکرم هب تبــسن هیلا ره تهج دنیآرب(
یرتسکاخ یا هزاب ،یتیب 8 ریواصت .تسا هدش هدافتسا یتیب 8 ریواصت نیا رب .دوش یم یرتــسکاخ هلپ 256 لداعم هک دراد 255-0 نیبام 32 ییاه هزاب اب 35)ییاتود( یرنیاب ریواصت ،256/8 میسقت اب ،ساــسا تاروتسد هلحرم شش ساسا رب اه هزاب ،همادا رد .دیآ یم تسدب یا هلپ .دوش یم حلاصا ،دوش یم دای 36نشکناف ناونع تحت هک بلتم رد هدامآ اطخ و نومزآ و یبرجت تروص هب اه نــشکناف نیا باختنا یگنوگچ
اجباج اب ،دنراد شهوژپ رد هک یفده عون ساسا رب نارگشهوژپ .تسا زا یا هنومن ،2 ریوصت رد .دنروآ یم تسدب یتوافتم جیاتن ،نآ ندومن .تسا هدش هداد ناشن ریوصت کی ةزاب یسیدرگد لحارم
تهج طوطخ نییعت ریوصت شزادرپ )فلا
Guberman) دنا هداد ماجنا شناراکمه و نمربوگ هک یشهوژپ رد :L ،تظلغ :S ،ماف :H( یگنر لدم ساــسا رب ریواصت ،)et al., 2012
ماف رد یمک تظلغ هک یرتسکاخ یاه هزاب و هدش میسقت )ییانشور شور زا هدافتسا اب .تسا هدش فذح یلصا ریوصت زا ،دنراد ریوصت یگنر یسررب و هبساحم لا و سا ،چا لاناک هس ،37یتفج یدنب هشوخ لیلحت هتخاس39پمتیب ریواصت و دوش یم باختنا 38هناتسآ و هنیشیب و دوش یم زا ماهلا اب ،تعیبط زا هدش هیهت ریواصت زین رضاح شهوژپ رد .دوش یم
)Tseng et al., 2012( گنست یداهنشیپ شور و نمربوگ تاعلاطم ماجنا اب ریوصت هیلا تشه زا کی ره یور رب .تسا هدش یزاسزاب و حلاصا و حلاصا اه هیلا یمامت ،2 ریوصت رد هدش هراشا یسانش تخیر دنیآرف یسیدرگد فلتخم لحارم 1 لودج رد .دنوش یم ماغدا رگیدکی اب سپس زا ریوصت نیا رد .تسا هدش هداد حیضوت 3و2 ،1 هرامش هس رد 2 ریوصت طقف و هدش باختنا موس هیلا هنومن ناونع هب ،1 هرامش تمسق هیلا 8 .دوش یم هدید 3 و 2 هرامش تمسق ود رد هیلا نآ یسیدرگد لحارم یصخشم گنر ات هدش لداعم هیلا نآ یگنر هنیــشیب اب هیلا ره
ةدش یزیمآ گنر و هدــش هتخاس یحاون ساــسا رب .دریگب دوخ هب ریوصت رد ،دیآ یم مشچ هب لوا هاگن رد هک یا هدمع حوطس ،یرتسکاخ ره رد هدش لیکشت حوطس یانبم رب یفرط زا .دنوــش یم یزاــسزاب .دنوش یم میسرت اه هیلا زا کی ره تهج طوطخ ،هیلا تــشه زا کی ساسا رب هک دشاب یم هیحان کی لک دنیآرب تقیقحرد ،تهج طوطخ یاه هیحان زا کی ره طیحم رداک و لقث زکرم ،هیحان ره یتهج هیواز ،3 ریوصت رد .دوش یم مسر هیلا ره رد رازفا مرن کمک هب هدش لیکشت ریوصت نیا رد .تسا هدش هداد ناشن یحاون تهج طوطخ مسر دنیآرف ،طاحم یرداک یاراد ،هدش لیکشت یرنیاب یاه هکل یمامت ،هیلا ره رد هب تبسن نآ طاحم رداک نورد رد هک تسا تهج ةیواز و لقث زکرم .دوش یم مسر یطخ نآ هیواز و لقث زکرم مسر نآ تهج طوطخ و هدش حلاصا یحاون یمامت ،3 ریوصت رد
.دهد یم ناشن ار هدش شزادرپ ریواصت زا هنومن کی ،4ریوصت .دوش یم هدمع طوطخ یسررب ًافرص ،رضاح شهوژپ رد هک تسا یروآدای هب مزلا هک یحاون اهنت ،هیلا ره هدمع طوطخ میسرت رد .تسا هدوب رظن دم ریوصت .تسا هدش میسرت ،هدوب رتشیب هیلا ره هنشیب تحاسم ¼ زا نآ تحاسم )ب هنیمز-شقن ریوصت شزادرپ طوطخ یزاس ریوصت( تهج نومزآ رد هدمآ تسدب جیاتن ساسا رب ،تسا هدش هداد ناشن 5ریوصت رد هک ریوصت هیلا ره لقث زکرم ،)تهج
.)تلاتشگ( رثؤم یحاون هب لیدبت و ریوصت یسیدرگد - 2 ریوصت .Layer # 3 = x>=64 & x<95 = 2 هرامش .2 ریوصت یسیدرگد فلتخم لحارم -1 لودج .ریوصت تهج طوطخ مسر یگنوگچ - 3 ریوصت
،یلصا ریوصت :1 هرامش ،ریوصت تمسق هس یفرعم .یتهج طوطخ مــسر - 4 ریوصت یگنوگچ ساسا رب( تهج طوطخ مسر :3 هرامش ،هدش یسیدرگد ریوصت :2 هرامش .)3 ریوصت رد ریوصت تهج طوطخ مسر
ره لقث زکرم تقیقح رد هک یطاقن ساسا رب ریواصت .دیآ یم تــسدب ریوصت رد یگنر هزاب نآ هدــنیامن ناونع هب و دــشاب یم ریوصت زا هیلا نییعت و لیکشت رد مشچ تیاده عقاو رد .دوش یم یرازگ هناشن ،تسا تهج ناهنپ طوطخ و یگنر یاه هزاب زا رثأتم ،ریوصت رد هنیمز و شقن نازیم یسررب و شجنس تهج ،هلحرم نیا رد .ددرگ یمرب ریوصت رد ریواصت زا یناــسنا کاردا اب یرازفا مرن یاه یجورخ قابطنا و تحص .دیدرگ رازگرب ریز دنیآرف قبط نومزآ ود ،یعقاو
5 . نومزآ یارجا دنور
،یتعنص یحارط یاه هتشر زا رــسپ و رتخد یوجشناد هاجنپ ماجنا رد لاس 31-20 ینس هدر اب یملاــسا رنه و یتسد عیانص زا هدافتسا اب یریوصت تروص هب تلااؤــس .دنتشاد تکرش نومزآ هدنوش نومزآ زا .دش هداد شیامن ،هدرپ یور رب ریوصت شیامن رازبا .دنهد خساپ تقد هب همانشسرپ تلااؤس هب دش یم هتساوخ
تهج نومزآ دنور )فلا هب نومزآ ره رد و ازجم نومزآ هدزاــی رد درف ره ،هلحرم نــیا رد یعقاو ریوصت راهچ ادتبا رد ،نومزآ ره رد .دهد یم خــساپ لاؤس هس تهج طوطخ ریوصت هب هدش شزادرپ ریوصت کی اب هارمه تعیبط زا ناشن ،دراد رارق قوف ریواصت یلااب رد هک )ریوصت راهچ زا یکی هب طوبرم(
رد .تسا هدش هداد ناشن 6 ریوصت رد نآ زا یا هنومن هک ،دوش یم هداد ،تهج طوطخ ریوصت ساسا رب ،دش هتساوخ هدنوش نومزآ زا ،لوا لاؤس هنیزگ راهچ زا کی مادک ،رگید یترابع هب .دهد صیخشت ار یلصا ریوصت یاه هیلا تهج تلاتشگ( یتهج طوطخ ریوصت اب دناوت یم یعقاو ریواصت دیفس طوطخ نتسب شقن و ندش تبث روظنم هب .دشاب قبطنم )ریوصت تلاتشگ ریوصت ،هدنوش نومزآ نهذ و هیکبش یور رب هایس هحفص رد 30 نامز تدم یارب ادتبا هحفص مامت تروص هب درفنم تروص هب تهج رد هک یا هنوگ هب نومزآ یلک ریوصت سپس و هدــش هداد شیامن هیناث نایم زا مود لاؤس رد .دوش یم هداد ناشن نانآ هب ،هدــش هئارا 6 ریوصت یلصا ریوصت صیخــشت رد رثؤم تهج ناونع هب هک یتهج ،تهج 4 دوش یم هدیسرپ موس لاؤس رد ًاتیاهن .دیامن نیعم ار تسا هدوب رثؤم .دیامن صخشم هنیزگراهچ زا یکی باختنا اب ار 40هجوت بلج ةیحان هک
،لوا نومزآ جیاتن لیلحت و حیحصت هلحرم رد هک تــسا رکذ هب مزلا نآ هجیتن رگا و دشاب رگیدکی اب قبطنم یا هنوگ هب دیاب 3 و 2 ةنیزگ زا یا هنومن ،6 ریوصت رد .دوش یم هتشاذگ رانک همانخساپ ،دشابن قبطنم 1 یاه هرامش زا ریوصت نیا رد .تسا هدش هداد ناشن لوا ةلحرم تلااؤس :1 هرامش .تسا هدش هدافتسا همانشسرپ یاه تمسق یفرعم تهج 8 ات ،تهج تلاتشگ ریوصت هنومن :2 هرامش ،همانشسرپ هرامش و نومزآ مان ،)دشاب یم حیحص ریواصت زا یکی ًاعطق( شسرپ ریوصت راهچ :3 هرامش اه هنیزگ بیترت ،نومزآ ره زا لوا لاؤس هب خساپ یاه هنیزگ :4 هرامش مود لاؤس هب طوبرم شخب :5 هرامش .A,B,C,D تــسار هب پچ زا ،مود لاؤس یا هنیزگ راهچ یاه خساپ :6 هرامش ،)رثؤم ةیواز شجنس(
Left-Gradient, Horizontal. Vertical, تــسار هــب پچ زا ،نومزآ موس لاؤس هب طوبرم شخب:7 هرامــش .Right-Gradient
Zone تسار هب بچ زا ،هجوت بلج ةیحان ی هنیزگ راهچ :8 هرامــش
.#1, Zone #2, Zone #3, Zone # 4
)ب هنیمز-شقن نومزآ دنور تکرــش و یهارمه اب ،)تهج( لوا نومزآ مامتا و ماجنا زا دعب ریوصت 33 .دیدرگرازگرب )هــنیمز-شقن( مود نومزآ ،دارفا ناــمه .دش هداد ناشن اه هدنوش نومزآ هب هدش یرازگ هناشن و هدش لیلحت ریواصت شیامن زا لبق ،تهج نوــمزآ نوچمه زین هلحرم نــیا رد هدنوش نومزآ هب ،تملاع و ناــشن نودب ریوصت ،هدش یرازگ هناشن
هیلا تشه یاه لقث زکرم ،تسار تمس ریوصت رد - 5ریوصت .تسا هدش مولعم ازجم ناشن کی اب مادک ره ،ریوصت
تروص هب نومزآ رد ریواصت( تهج نومزآ همانشسرپ هنومن - 6ریوصت .)تسا هدوب یگنر
رد ار رثؤم لماع چیه نودب یتواضق ،هلحرم نیا .دــش هداد شیامن یرازگ هناشن ریوصت شیامن اب سپس .دهد یم لکش هدنوــش نومزآ باختنا ار رثؤم هطقن هب کیدزن هیحان ای رثؤم هطقن دناوت یم هدــش و دیامن یم صخشم ار یا هطقن ،7 ریوصت قبط هدنوش نومزآ .دیامن رد.دیامن یم دراو همان خساپ رد و باختنا ار 9 ات 1 یاه هنیزگ زا یکی هدافتسا همانشسرپ یفرعم تهج ،5 ات 1 یاه هرامش زا ،ریوصت نیا :2 هرامش ،همانشسرپ هرامــش و نومزآ مان :1 هرامش .تــسا هدش ریوصت :3 هرامش ،لقث زکرم یاه هناــشن نودب نومزآ ریوصت هنومن هیحان( نومزآ لاؤس :4 هرامش ،صخشم یاه هناشن اب هارمه نومزآ هب لااب زا همان خساپ هرامش :5 هرامــش .)هدننک هجوت بلج هطقن ای رگنایب ،9 ی هنیزگ نامه ای مهن ی هناشن ،9 یلا 1 یاه هنیزگ( نییاپ .)دشاب یم ریوصت لک لقث زکرم
6 . نومزآ جیاتن ریسفت شور
هنیمز-شقن و تهج ریوصت قابطنا شخب ود رد نوــمزآ جیاتن حرش هب ریسفت نیا ماجنا یارب هدش هتفرگراکب شور .دوش یم یسررب هدش رپ قیقد و لماک تروص هب هک ییاه همانخــساپ .دــشاب یم ریز .دش حیحصت 1 و 0 یاه هنیزگ بلاق رد نآ جیاتن و دش باختنا ،دندوب
تهج نومزآ ریسفت )فلا دندوب هدش رپ قیقد و لماک تروص هب هک ییاه همانخــساپ رد ریوصت ره لاؤس خساپ هدنوش نومزآ رگا ،لوا لاؤــس اب طابترا رد هدش باختنا هابتشا هب رگا و ،1 هنیزگ ،دــشاب هدومن دراو حیحص ار قبط مود لاؤس رگا .دوش یم هتفرگ رظن رد نآ یارب 0 هنیزگ ،دشاب ،دشاب نآ رد تریاغم رگا و ،1 هنیزگ دشاب هدــش باختنا 2 لودج ،نومزآ زا شخب نیا رد .تسا هدــش هداد صاصتخا نآ هب 0 هنیزگ ریوصت کاردا یسررب و حیحص یاه خــساپ دصرد یــسررب ،فده .تسا هدوب اه هدنوش نومزآ زا کی ره رد تلااؤس تهج ساسا رب )ب هنیمز–شقن نومزآ ریسفت صخــشم ار ریوصت 33 زا کی ره رثؤم طاــقن اه هدنوــش نومزآ ره .دیآ یم تسدب ریوصت ره رثؤم هطقن ،اهنآ رظن سایق اب و دننک یم ریوصت یاه هیلا زا یکی لقث زکرم رگنایامن ،ریوصت لخاد هطقن 8 زا کی نیگنایم ای ریوصت لک لقث زکرم رگنایب ،9 هرامش اب هطقن کی و تسا هیلا ره تحاسم نازیم اب ییاهن خساپ ،جیاتن ریسفت رد .تــسا هیلا 8 تهج زا دوش یم جارختسا شخب نیا زا هک یا هجیتن .دوش یم هسیاقم تهج و تحاسم اب نآ راد ینعم طابترا و ریوصت رد شقن لیکشت لماع یگدنکارپ یلامتحا یاه تشگیاج نینچمه .دوش یم یسررب ریوصت رد .دریگ یم رارق یسررب دروم زین ریوصت رثؤم طاقن )یگدنکارپ رادومن(
7 . جیاتن لیلحت و ثحب
یسررب دروم بختنم همانخساپ 35 جیاتن ،اه همانخساپ لک زا .تفرگ رارق ریز حرش هب لیلحت و
رد ریواصت( هنیمز-شقن نومزآ همانشسرپ هنومن - 7 ریوصت .)تسا هدوب یگنر تروص هب نومزآ .موس لاؤس هب تبسن مود لاؤس خساپ قابطنا لودج - 2 لودج
تهج نومزآ جیاتن لیلحت )فلا هدزای هب طوبرم تلااؤس حیحص یاه خــساپ دصرد ،3 لودج رد هک دهد یم ناشن 3 لودج جیاتن .تسا هدش هداد ناــشن ،ریوصت ریوصت هس هب اه هدنوش نومزآ خــساپ ،) A نوتس( 1 لاؤس یارب ریوصت هس 8 ریوصت رد .دــشاب یم دصرد 50 زا شیب 11 و 6 ،4 .تسا هدش هداد ناشن بختنم هدــش هداد ناــشن 8ریوصت رد هک 11 و 6، 4 ریواصت هب رگا طوطخ تیمها هب ،تهج لماع رب هولاع ناوت یم ،دوش تقد تسا نیا .درب یپ زین رــیوصت رد شقن لماع هب نینچمه و 41یزرــم زا کی چیه کاردا دنیآرف رد دهد یم ناــشن ،هجوت بلج مئلاع اه هدنوش نومزآ نیاربانب ،دــشاب یمن رثؤم درفنم تروص هب لماوع ،ریوصت یلصا طوطخ کرد ساــسا رب دنا هتــسناوت نومزآ نیا رد لاؤس ،دروم نیا یسررب تهج .دننک باختنا ار تسرد یاه خساپ حرطم 4لودج رد دروم نیا هک دوــش یم یسررب تــست ره مود .تسا هدش رد نییاپ-لااب یاــه هداد یترابع هــب ای یروحم هبرجت لــصا یتلاح ،دنیآرف نیا .دشاب یم مهم رایسب تلاتشگ رد یکاردا حوطس
هنوگنامه .تسا اه کرحم زا یا هعومجم نایم یلماعت و یا هریجنز رگید زین ناگدنوش نومزآ رظن زا ،دوــش یم هدید 4 لودج رد هک ،هدشن میقتسم هراشا یتح نومزآ نیا رد هک یهجوت بلج مئلاع زا .داعبا و یزرم طوــطخ ،گنر نوچمه ،تــسا هدرک هولج مهم عازن و تلاتشگ حوطــس هک تسا هداد ناــشن جیاتن نیا ،یفرط رد هنومن یارب .تسا هدرک شقن یافیا لکش هب ،نیناوق نیا نایم رثؤم طخ ناونع هب هک یطخ ،4 نومزآ تهج ریوصت رد 8 ریوصت هجرد 45 یا هیواز ،تسا هدش صخشم ناگدنوش نومزآ فرط زا عطق یا هجرد 135 کچوک طخ اــب طخ نیا هک یــلاح رد ،دراد عطاقت نوناق و هدش هجوت بلج لماع دوخ هطقن نیا .تسا هدــش رد فلتخم یاه هنیمز رد ناحارط .تــسا هدرک یعادت ار یلیمکت طاقن هک دنشاب هتشاد هجوت تاکن نیا هب دنناوت یم یحارط ماگنه رد ینمیا اب طبترم مــئلاع ای ،مرآ ،یلصا نتم نوچمه یدــیلک .دوش هداد رارق تیعقوم مادک رد لوصحم هنیمز-شقن نومزآ جیاتن لیلحت )ب صوصخ رد نایروپاش رظن ساسا رب ،نومزآ یرازگرب زا شیپ نیرتمک هک دش ینیب شیپ روطنیا ،هجوت بلج هطقن و هیلا ،شقن هتفرگ رظن رد شــقن ناونع هب اه هیلا نایم رد تحاــسم نازیم هدمآ تــسدب جیاتن زا یا هنومن ،9 رــیوصت لاثم روط هب .دوــش .دهد یم ناــشن ار 32 ریوصت هب طوبرم نومزآ یرازگرب زا لــبق
42مارگوتسیه بختنم ریوصت لااب-تسار تمــس ،روکذمریوصت رد تشه تحاسم هنیمک و هنیــشیب ساسا رب ریوصت نیا .دــشاب یم مارگوتسیه رادومن لااب-پچ تمس .تسا هدمآ تسدب ریوصت هیلا ییات 32 ةزاب ساسا رب رادومن نیا .تسا هدش هداد ناــشن ریوصت هک یا هیلا ،هنیمز-شقن رکفت ساــسا رب هک ،تسا هدش صخشم
رد شقن ناونع هب ،دراد ار رــیوصت رد تحاــسم نازیم نیرتمک هدناوخ43زیچان هــیلا مان اب هک دوــش یم هداد صیخــشت نومزآ هیلا ره هیواز /تهج رادومن هب طوبرم پچ-نییاپ تمس .دوش یم و حوطس هدش یزاسزاب ریوصت ،رادومن تسار-نییاپ تمس و هدوب ییامن بطق رادومن هک تسا رکذ هب مزلا .دــشاب یم تهج طوطخ هیواز و حطس ره تحاسم نایم ةطبار ناونع هب نییاپ-پچ تمس ،رادومن نیا ساسا رب .تسا هدش هتفرگ رظن رد هیلا ره یلک تهج ار ریوصت زا هیلا ره یلک تکرح تهج ناوت یم یریوصت تروص هب رادومن .تسا هدوب شهوژپ نیا داهنشیپ دنیآرف نیا .دومن یسررب :تسا هدمآ تسدب ریز لومرف قبط ییامن بطق
Ori = orientation, Y = sin)Ori).Area, X = cos)Ori).
،دمآ تسدب هنیمز-شقن نومزآ جیاتن یــسررب زا هک یا هتکنArea
رد شقن هدننک داجیا ناوــنع هب تحاــسم لماع اهنت هک دوب نآ هب دنناوت یم زین هجوت بلج رصانع رگید هکلب ،دــشاب یمن ریوصت زا نومزآ نیا رد هک اجنآ زا .دنــشاب راذگریثأت لماوع رگید ناونع یکی یگدنیامن اب ار هجوت بلج هیحان دش هتساوخ اه هدنوش نومزآ ناوت یم ،دنهد صیخشت ریوصت رد هدش یراذگ تملاع هطقن 9 زا هیحان و شقن نایم هک تــشاد ار تشادرب نیا ،جیاتن ساــسا رب رصانع و دراد دوــجو میقتــسم هطبار زین ریوصت رد هجوت بلج رد .دنــشاب رثؤم شقن نداد لکــش رد دنناوت یم زین هجوت بلج صخشم هتکن نیا ،هتفرگ رارق نومزآ دروم و هدش لیلحت ریواصت دراد دوجو هطبار ،هجوت بلج هطقن و تحاــسم نایم هک دیدرگ لماع ناونع هب تحاــسم اهنت هک تفگ تیعطاق هب ناوت یمن یلو هتشاد دوجو ییاه هیلا ،ریوصت کی رد .تسا شقن داجیا رد یلصا هداد صیخشت شقن ناونع هب هک یا هیلا هب تبسن نآ تحاسم هک ،اه هدنوش نومزآ رظن زا یلو هتشاد یرتمک تحاــسم ،تسا هدش ،ریواصت تیرثکا رد هچرگا .تسا هدشن هداد صیخــشت شقن ةیلا
نازیم :B ،نومزآ 1 لاؤس حیحص یاه خساپ دصرد :A نازیم :C و 1 لودج قبط 3 و 2 لاؤــس خساپ قابطنا :حیضوت( 3و 2 لاؤس و 1 لاؤس هب حیحص خساپ یگتسب رگاو 1 هنیزگ تسا هدش هداد خساپ حیحص 1 لاؤس رگا دشاب هدوب قبطنم 1 لودج قبط زین 3 و 2 لاؤس خساپ شخب نیا رد ،دوش یم هتفرگ رظن رد نآ یارب 1 هنیزگ .)تسا هدش یسررب هتکن ود نیا قابطنا نازیم یاه خساپ دصرد ،1 لاؤس نوتس رد هدش هئارا دادعا
هئارا دادعا و نومزآ لاؤس هب اه هدنوش نومزآ حیحص بیش 1 هنیزگ باختنا دصرد ،2 لاؤس نوتس رد هدش اه هدنوــش-نومزآ فرط زا )tneidarG�tfeL( طخ .دشاب یم )2 لودج قبط طابترا نتفرگ رظن رد نودب(
،4ریوصت هس هدش شزادرپ و یعقاو ریواصت - 8ریوصت .11و ،6 .تهج نومزآ رد 11و 6
.یسایق یاه رادومن - 9 ریوصت
نیا اب .تسا هتشاد اه هیلا ریاس هب تبسن یرتمک تحاــسم شقن درفنم تروص هب تحاسم هکنیا ،تسا یهیدب هک یزیچ نآ دوجو ناشن رضاح قیقحت .دــشاب ریوصت رد شقن داجیا لماع دناوت یمن رثؤم مــشچ تیاده رد دناوت یم ریوصت رد ناهنپ طوطخ هک داد گنر تروص هب هک دنتسه ریوصت رد طوطخ و اه هیلا نیا .دــشاب ،تکرح داجیا ثعاب تلاتشگ نیناوق ساسا رب و هداد ناشن ار دوخ ،هنومن یارب .دنوش یم تلاتــشگ نیناوق رگید و یگنیرق ،یکیدزن دنراد دوجو ییاهرگــشیامن و اهدیلک عاونا ،لرتنک قاتا کــی رد هاگ اجنیا رد یلو ،دنرادن مه هب تبسن یربارب تحاــسم ًامازلا هک داجیا لماع دراوم رگید و روــن تدــش ،گنر ،یریگ رارق تیعقوم هاگتسیا نآ رد یدیلک لماع ناونع هب ار نآ و دوش یم نآ رد شقن
یتعنص و ینمیا یحارط رظنم زا هتکن نیا .دیامن یم یفرعم یراک رد ار ریوصت 33 هب طوبرم هطقن 33 عیزوت ،10 ریوصت .تسا مهم صیخشت ،راک نیا فده .دهد یم ناشن نومزآ رداک اب ربارب یرداک قافتا هجوت بلج نیرتــشیب نآ رد هک تــسا یا هیحان نییعت و رصانع و طاقن نیرت مهم هک تسا صخشم حوضو هب .تسا هداتفا نیا لیلاد زا .تسا هدش داجیا ریوصت زکرم هیحان رد هجوت بلج دای لماوع حوضو هب ناوت یم ،هنیمز-شقن عوضوم رب هولاع ،قافتا نیا .درک هراشا ناسنا مشچ ییانیب طورخم زکرم یاتسار رد هدش .تسا دنمزاین یرگید یاه شهوژپ هب عوضوم
طاقن یگدنکارپ رادومن - 10 ریوصت .نومزآ رداک رد هجوت بلج
هجیتن
کی یلک کرد رد یــمهم رایــسب شقن ،ریوصت رثؤم طوطخ لماع هاگآ دوخان تروــص هب ریوصت رد طوطخ نیا .دراد رــیوصت دنناوت یم ناحارط ور نیا زا .دشاب یم مــشچ تیاده رد یراذگرثا رصانع و ازجا بیکرت و ینورد تاطابترا و یگژیو نیا زا هدافتسا اب رد راکشآریغ طوطخ لیکــشت هب رجنم هک رگیدکی رانک رد ریوصت تاطابترا ،یطابترا یاهرنه فلتخم یاه هطیح رد ،دوش یم ریوصت یمهم رایــسب شقن ینمیا هک ییاه هزوح ،یدنب هتــسب ،یریوصت هدننیب ،دراوم رگیدو ادناگاپورپ رد هژیوب و یتعنص یحارط رد ،هتشاد هب .دنیامن تیاده ،دــشاب یم ناشرظن دم هک یتمــس هب ار ریوصت تلاتشگ نیناوق عازن بیترت ،تلاتشگ حوطس یحارط ،رگید ترابع و شقن نایم هک داد ناشن شهوژپ نیا جیاتن .دیامن یم یحارط ار لماع اهنت تفگ ناوت یمن یلو ،دراد دوجو یصخشم هطبار تحاسم زین یرگید لماوع .تسا تحاسم لماع ،ریوصت کی رد شقن داجیا زا .دنیامن یم افیا شقن مشچ تیاده و هجوت بلج رصانع داجیا رد تیاده رد رثؤم لماع ناونع هب ،تهج ناهنپ طوطخ لماع هــلمج رضاح قیقحت زا هدمآ تــسدب جیاتن .تسا هدش صخــشم مشچ
،یحارط فلتخم یاه هزوحرد بــسانم دربراک و هدافتــسا تیلباق یاه قاتا یحارط نوچمه یــنمیا ،تاطابترا یحارط صوصخ هب .دراد ار هریغ و یرارــطضا یاه تیعقوم ،ییامنهار مئلاع ،لرتنک ،یتاغیلبت یاه ولبات ای یکیفارگ یاهولبات بلاق ،تاطابترا یحارط رد ،دوــش یم هتفرگ رظن رد رثا عوضوم ناونع هب هک یلماع هراوــمه تمحز لقادح اب هدننیب هک دوش هداد رارق یا هطقن رد تــسا رتهب یا هنوگ هب نآ تهج نــینچمه .دنک تیؤر ار نآ یصاخ تــقد و ،رضاح شهوژپرد .دیامن تیاده فده هطقن هب ار مــشچ هک دشاب رتشیب هجوت بلج رصانع اه هدنوش نومزآ زا لصاح جیاتن دانتسا هب یاه ولبات یحارط رد نیاربانب .دنا هدــش ییاسانش ریوصت زکرم رد لوصحم یحارط و یــساکع یتح و یگدننار و ییامنهار ،ینمیا یدراوم هجوت بلج رصانع و ندشن هدید و ندش هدید لماع تیاعر نتفرگ رظن رد اب دناوت یم اهنآ یحارط راتخاــس و عون هک دنتسه .دریگب لکش شهوژپ نیا یاه هتفای
اه تشون یپ
1 Gestalt Psychology.
2 David Katz.
3 Wilhelm Maximilian Wundt.
4 Edward Bradford Titchener.
5 Non-Linguistic.
6 Situation-Foundation.
7 Experience-Foundation.
8 David Marr.
9 Scene.
10 Local Features.
11 Shape Representation.
12 Partial Gestalt.
13 Global Gestalt.
14 Gaetano Kanizsa.
15 Enigmas of Perception.
16 Conflict.
17 Amodal Completion.
18 Template Matching.
19 Ulric Gustav Neisser.
20 Pop-Up)Appear Sudden).
21 Venire Offset Discrimination.
22 Computer Vision.
23 HSI )Hue Saturation Intensity)& HSL )lightness), HSV )Value), HSB )Brightness).
24 Homogeneous.
25 Steep.
26 Shallow.
27 Left-Tilted.
28 Right-Tilted.
29 MATLAB.
30 Similarity of Direction.
31 A modal Completion.
32 Common Motion.
33 Edgar John Rubin.
34 Morphology.
35 Binary.
36 Function.
37 Dual Clustering )DC).
38 Threshold.
39 Bitmap.
40 Attention Zone.
41 Contour.
42 Histogram.
43 Trivial.
عبانم تسرهف
،دشر تاراشتنا ،تلاتشگ یسانشناور یلک لوصا ،)1386( اضر ،نایروپاــش .نارهت Desolneux, A., Moisan, L., & Morel, J. )2008), From Gestalt Theory to Image Analysis: A Probabilistic Approach )Interdisciplinary Applied Mathematics), Retrieved from http://www.amazon.com/Gestalt-Theory- Image-Analysis-Interdisciplinary/dp/0387726357.
Gonzalez, R. C., & Woods, R. E. )2008), Digital image processing, US Patent 6,240,217 )Third edit.). Prentice Hall.
Guberman, S., Maximov, V., & Pashintsev, A. )2012), Gestalt and Image Understanding, Gestalt Theory, 34.
Retrieved from http://gth.krammerbuch.at/sites/default/
files/articles/AHAH callback/01_Guberman_KORR.pdf.
Karim, a K. M. R., & Kojima, H. )2010), Configurational asymmetry in vernier offset detection, Advances in cognitive psychology, University of Finance and Management in Warsaw, 6, 66–78, doi:10.2478/v10053- 008-0077-1.
Mather, G. )2011), Essentials of Sensation and Perception )Foundations of Psychology), Retrieved from http://www.amazon.com/Eysenk-Sinauer-Essentials- Perception-Foundations/dp/0415581818#.
Petermann, B. )1933), The Gestalt Theory and the Problem of Configuration, Retrieved from http://journals.
lww.com/jonmd/Abstract/1933/11000/The_Gestalt_
Theory_and_the_Problem_of.71.aspx.
Šķilters, J. )2011), Experience and Perspectivity in Perceptual Generation of Meaning, Gestalt Theory, 33)3), 277–288. Retrieved from http://gth.krammerbuch.
at/sites/default/files/articles/Create Article/02_Skilters_
KORR.pdf.
Troscianko, T., Benton, C. P., Lovell, P. G., Tolhurst, D.
J., & Pizlo, Z. )2009), Camouflage and visual perception, Philosophical transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological sciences, 364)1516), 449–
61, doi:10.1098/rstb.2008.0218.
Tseng, C.-S., Lin, C.-T., Lin, C.-W., & Wang, J.-H.
)2012), Perceptual Edges Preservation conformal to Human Vision Perception, 2012 IEEE 13th International Conference on Information Reuse & Integration )IRI), 2)c), 173–178. doi:10.1109/IRI.2012.6303007.
Wolfe, J. M. )2000), Visual attention., 335–386, Retrieved from http://scholar.google.com/scholar?hl=en
&btnG=Search&q=intitle:Visual+Attention#6.
Wolfe, J. M., & Horowitz, T. S. )2004), What attributes guide the deployment of visual attention and how do they do it? Nature reviews, Neuroscience, 5)6), 495–501.
doi:10.1038/nrn1411.
