ۀرود ،نایرا در یعامتجا تاقیقحت و تاعلاطم 9
ۀرامش ، 1 ، راهب 1999 : 592 - 565
شرگن س ی سا ی وجشناد ی نا رگشنک و
لماوع عامتجا ی رثؤم رب نآ
( دروم هعلاطم : وجشناد ی نا هاگشناد اه ی رهش نارهت )
لع ی اضر رک ی م
1ی دمحم اباب ئ
2ی
هناورپ دمحا ی
3دار
خیرات تفایرد : 1 / 2 / 89 خیرات
شریذپ : 23 / 8 / 89
کچ ی هد
سررب ی شرگن س ی سا ی نادنورهش هب روط ماع و وجشناد ی نا هب روط صاخ زا ترورض اه یی تسا هک
ره ماظن س ی سا ی و تلود دنارود ی ش ی اب ی د هب نآ هجوت نک د . موادت همانرب اه ی ره تلود و تموکح ی
طونم هب شرگن س ی سا ی نادنورهش تسا . شرگن س ی سا ی داعبا فلتخم ی دراد هک ساسارب د ی هاگد
دنوملآ و ابرو م ی ناوت نآ ار شخب مهم ی زا گنهرف س ی سا ی دادملق درک . فده لصا ی ا ی ن شهوژپ
شجنس شرگن س ی سا ی وجشناد ی نا رب ط ی ف ی زا شرگن س ی سا ی تبثم ( ما ی راود ی هب ح ی تا س ی سا ی -
عامتجا ی روشک ) ات شرگن س ی سا ی فنم ی ( ماان ی د ی زا ح ی تا س ی سا ی - عامتجا ی روشک ) و لماوع
عامتجا ی رثؤم رب نآ تسا . عمج ی ت رامآ ی شهوژپ لکشت اه ی وجشناد یی لاعف رد حطس
هاگشناد اه ی عماج رهش نارهت تسا هک زا می نا نآ
،اه هاگشناد اه ی
،نارهت مزراوخ ی و دازآ دحاو مولع
و قحت ی تاق هب ناونع نومن ۀ رامآ ی باختنا دندش . هب ش ی و ۀ هنومن گ ی ر ی نارکوک زا 1311 وجشناد ی وضع
لکشت اه ی لاعف وجشناد یی 391 رفن هب ناونع هنومن باختنا
، و زا رط ی ق پ ی ام ی ش اب رازبا همانشسرپ
سررب ی دش دن . ی هتفا اه ی شهوژپ ناشن م ی دهد ب ی رتش وجشناد ی نا ی نع ی دودح 07 دصرد رد می نا ۀ
ط ی ف شرگن س ی سا ی رارق دنراد . دودح 27 دصرد ن ی ز اراد ی شرگن س ی سا ی تبثم
، و اهنت 9 دصرد زا
وجشناد ی نا وضع لکشت اه ی وجشناد یی اراد ی شرگن س ی سا ی فنم ی دنتسه . لماوع عامتجا ی دننام
امرس ۀی عامتجا ی
، می ناز د ی رادن ی و عون لکشت اه ی وجشناد یی تردق بت یی ن گدننک ی رتلااب ی رد اقم ی هس
اب تاصخشم مومع ی وجشناد ی نا دننام
،نس سنج ی ت
، عضو ی ت لهأت و عطقم صحت یل ی دنراد .
هژاو اه ی لک ی د ی : لکشت اه ی وجشناد یی
، وجشناد ی نا
،رگشنک امرس ۀی عامتجا ی
، گنهرف س ی سا ی
،
شرگن س ی سا ی .
1 . داتسا ی را هورگ هعماج سانش ی
، مزراوخ هاگشناد ی
( ون ی دنس ۀ لوئسم alireza.karimi@khu.ac.ir ،)
2 . داتسا ی را هورگ مولع س ی سا ی
، مزراوخ هاگشناد ی
mohammadbabaei@khu.ac.ir،
3 س مولع دشرا سانشراک . ی
سا ی
، هاگشناد مزراوخ ی parvane.ahmadirad1371@yahoo.com،
همدقم و حرط هلئسم
شرگن ۀنماد هدرتسگ یا زا میهافم ار یمربرد دریگ و دننام کی هخرچ رد لاح دیلوتزاب تسا . یکی
زا عاونا شرگن یاه درف هب تاعوضوم
،ینوماریپ شرگن
یسایس تسا . نیا عون زا شرگن هب ناونع
زرط رکف لکش هدنهد هب عضاوم یسایس فیرعت یم دوش هک رد دح طساو نیب شزومآ و شنک
یسایس رارق دراد (
،یکباچ 1383 : 11 .) شرگن یسایس دارفا هعماج زا یتاعوضوم تسا
هک
هراومه دروم هجوت تلود اه رارق هتشاد و هنیزه یاه یفلتخم یارب رییغت ای ظفح و تشادهگن نآ
تروص هتفرگ تسا . شرگن یسایس ۀمه هورگ یاه هعماج یاراد تیمها تسا
، اما شرگن یسایس
نایوجشناد تیمها
هژیو یا دراد
؛ ارچ هک نایوجشناد ۀتسه
یلصا ۀقبط طسوتم دیدج دنتسه هک
تساوخ یلصا
نآ اه ۀعسوت یسایس تسا و دادعت نآ اه زین رد هس ۀهد ریخا رد ناریا هب لیلد
ۀعسوت ماظن شزومآ یلاع شرتسگ هتفای تسا ( یدمحم رف
، ایندوعسم و
،یدارم 1387 : 272 .)
هزورما رد تایبدا ۀعسوت یسایس و راذگ هب یسارکومد هب
هژیو تایبدا طوبرم هب شبنج یاه دیدج
،
زا هاگشناد و نایوجشناد هب
ناونع بلق هدنپت و زاتشیپ تلاوحت یسایس
- یعامتجا دای
یم دوش
( اینرادرس و
،یفسوی 1381 : 1 .) نایوجشناد هب
ناونع هورگ لیصحت هدرک و هاگآ هعماج رد یرایسب
زا قوا تا عجرم شرگن یسایس هداوناخ اه رارق یم دنریگ و شرگن یسایس نآ اه یم دناوت ببس
رییغت رد شرگن یسایس هداوناخ و تیاهنرد رییغت شرگن یسایس هعماج دوش .
شرگن یسایس عوضوم صخشم ی تسین هک کی تشادرب دحاو زا نآ تروص دریگ . عقاورد
یماگنه هک ثحب زا شرگن یسایس نایوجشناد تسا
دیاب صخشم دوش هک هچ یتشادرب زا نیا
موهفم هدش تسا . یکی زا تشادرب یاه رتمک یسررب هدش زا شرگن یسایس طوبرم هب یفیط زا
شوخ ینیب ات ینیبدب ابرد ۀر تایح یسایس - یعامتجا روشک
رد هدنیآ تسا . شوخ ینیب و ینیبدب
هب نیا تارییغت نازیم یراودیما نایوجشناد
هب ب دوبه عاضوا یسایس - یعامتجا روشک
ناشن ار
یم دهد . شرگن یسایس لماح نیا انعم یارب نایوجشناد تسا
هک ۀدنیآ یسایس - یعامتجا روشک
توافتم رت و بولطم رت زا تیعضو دوجوم تسا و ۀزیگنا تارییغت تبثم و شلات رد نیا هنیمز
ار رب یم دنازیگنا . عقاورد شرگن یسایس تبثم کرحم ۀدارا تکراشم یعامتجا
- یسایس و
یگتسویپ دارفا
هب هعماج تسا . رد لباقم شرگن یسایس یفنم هب تمس سأی یسایس لیم یم دنک
و زا هلمج لماوع رثؤم رب ییادج درف زا هعماج تسا ( یریگناهج و
،یدمحم 1380
: 128 ).
شجنس شرگن یسایس رد بلاق یدراوم دننام شیارگ هب نایرج یاه یسایس ( حلاصا بلط
،
لوصا ارگ و )...
ای تیعضو شرگن
یسایس (
،یتخانش یفطاع
و یشنک ) ای تهج یریگ هب کی
عوضوم صاخ
ًلاثم تلاوحت هقطنم
و یدراوم زا نیا لیبق هب تروص یاه فلتخم رد
شهوژپ یاه یلخاد هک رد شخب ۀنیشیپ شهوژپ رکذ هدش یسررب دش ه تسا
؛ یلاحرد هک
شجنس نیا موهفم رد نایم نایوجشناد رد
بلاق هاگدید نآ اه هب تارییغت یسایس
- یعامتجا
روشک رتمک دروم هجوت دوب ه تسا . رب نیمه ساسا
، ود لاؤس یروحم شهوژپ ترابع دنا زا : 1 .
تیعضو شرگن
یسایس نایوجشناد هنوگچ
؟تسا 2 . لماوع یعامتجا بختنم
یانبمرب
بوچراچ یرظن
هچ هطبار یا اب شرگن یسایس نایوجشناد
؟دراد
بوچراچ رظن
ی
شرگن یسایس ار دیاب د ر بلاق گنهرف یسایس لاطم ع ه درک . هب ترابع رگید
، شرگن یسایس دارفا
ییامنزاب زا گنهرف یسایس نآ اه تس . گنهرف یسایس صخشم دننک ۀ شرگن اه و شزرا یاه هعماج
درومرد تسایس تسا ( یمیظع و
،یلوسر 1398 : 222 .) هیرظن یاه طوبرم هب گنهرف یسایس هب ود
ۀتسد هدمع میسقت یم دنوش . ۀتسد لوا ار هاگدید یاه مظن ارگ و ۀتسد مود ار هاگدید یاه ارگداضت
یم دنمان . هاگدید مظن ارگ رتشیب رثأتم زا هاگدید یاه سکام ربو و زنوسراپ تسا . نادنمشیدنا گنهرف
یسایس اب هجوت هب نازیم یریذپریثأت زا
ربو ای زنوسراپ رد بلاق ود تفایهر یتخاس - یدرکراک و
یتخاس - یریسفت لباق
هقبط یدنب دنتسه . یکی زا هیرظن یاه تفایهر یتخاس - یدرکراک ۀیرظن
« گنهرف یندم
» تسا . دنوملآ و ابرو زا نادنمشیدنا یلصا
ۀیرظن گنهرف یندم دنتسه ( یهانپ و
،یدرک 1398 : 1 .) رد گنهرفباتک
ندم ی
، فیرعت دنوملآ و ابرو زا گنهرف یسایس دنیآرب
،دیاقع
،اهرواب تاساسحا و
شزرا یاه دارفا کی هعماج ۀرابرد تاعوضوم یسایس
تسا . زا هاگدید نیا ود
دنمشیدنا
، شرگن یاه یسایس دارفا یشخب زا گنهرف یسایس نآ اه تس و
،نیاربانب شرگن یاه
یسایس ار دیاب رد بلاق گنهرف یسایس هعلاطم درک ( دنوملآ و
،ابرو 1813 : 13 .) دنوملآ ادتبا گنهرف
یسایس ار هب یانعم شرگن هب تسایس فیرعت درک و رد نیودت بوچراچ یرظن
نآ
، هب تدش زا
ۀیرظن یراتخاس - یدرکراک زنوسراپ
رثأتم دوب
؛ اب نیا توافت هک ۀیرظن زنوسراپ رب لک ماظن یعامتجا
و یگنهرف راوتسا
،دوب یلاحرد هک دنوملآ اب داجیا یتارییغت رد
،هیرظن نآ ار هب ماظن یسایس دودحم
درک (
،دادرهم 1303 : 18 .) هقبط یدنب هتخانش دش ۀ دنوملآ و ابرو ینتبم رب هس عون گنهرف یسایس
ینعی گنهرف یسایس
،دودحم گنهرف یسایس یعبت و گنهرف یسایس یتکراشم تسا
هک رد
شهوژپ اه و تاعلاطم یفلتخم ( یارب لاثم
،
،ملاع 1303 : 112
؛ یمیظع و
،یلوسر 1398 : 229
؛
،عیدب
1301 : 13 ) رد ناریا یسررب هدش تسا . رد بلاق نیا هس گنهرف
، دنوملآ و ابرو دندقتعم هک
تیوضع رد نمجنا یاه هنابلطواد رب
نازیم ییاناوت ینهذ دارفا راذگریثأت تسا
. ییاناوت ینهذ داعبا
یفلتخم دراد هک زا مهم نیرت نآ اه دیاب هب داقتعا هب یراذگریثأت رب
یاهداهن یسایس هراشا درک . رد نیا
تلاح
، صخش زا رظن ینهذ داقتعا دراد هک یم دناوت رب تلود و تموکح راذگرثا دشاب . هتبلا نکمم
تسا نیا داقتعا
ًاموزل اب جیاتن یلمع و یراذگرثا ینیع
هارمه دشابن
، اما ییاناوت ینهذ ببس شیازفا
ییاناوت یسایس دارفا یم دوش . تیوضع رد نمجنا یاه هنابلطواد هک دنوملآ و ابرو حرطم یم دننک
،
دننام ریاس شخب اه و هاگدید یاه یرظن نآ اه تم رثأ زا یرظن ۀ زنوسراپ تسا و یاراد رصانع و
یمیهافم تسا هک زا نآ اه یم ناوت هب ناونع یرازبا یارب لیلحت گنهرف یسایس دوس تسج . نیا
رصانع ترابع دنا زا : شنک و ماظن یاه
،شنک
،رگشنک تیعضو شنک و تهج یریگ گشنک ر هب یوس
تیعضو ( یریگناهج و
تسوب
،ینا 1397 : 101 .)
رد نیا شهوژپ
، زکرمت رب تهج یریگ رگشنک هب یوس تیعضو تسا . زا هاگدید دنوملآ و
ابرو یم ناوت تهج یریگ رگشنک هب یوس تیعضو ار
هک زنوسراپ حرطم یم دنک هب هس عون
تهج یریگ میسقت درک هک ترابع دنا زا : تهج یریگ
،یتخانش تهج
یریگ یساسحا و
تهج یریگ هنابایشزرا .
تهج یریگ یتخانش هب شناد و رواب دارفا درومرد ماظن
،یسایس شقن اه
،
صاخشا و
ۀویش لمع نآ اه هراشا دراد . تهج یریگ ساسحا ی طوبرم هب تاساسحا درف
درومرد
ماظن
،یسایس شقن اه
، صاخشا و
ۀویش لمع تسا . تهج یریگ هنابایشزرا رد
طابترا اب
تواضق اه و یاهرظن دارفا درومرد تاعوضوم یسایس
تسا هک نیا تاعوضوم یبیکرت
زا
یاهرایعم یشزرا
تسا . رد نیا شهوژپ
، اب هجوت هب تیعمج یرامآ دروم هعلاطم هک نایوجشناد
وضع نمجنا یاه هنابلطواد لاعف
رد داهن هاگشناد دنتسه
، زکرمت رب تهج یریگ هنابایشزرا تسا
.
شرگن یاه نابایشزرا ۀ دارفا یف ههادبلا و قلخ هعاسلا ن ی تس و زا ودب دلوت مه هارمه درف
تسین
، هکلب رد دنیارف ی یعامتجا لکش
یم دریگ و عبانم لکش یریگ نآ توافتم و ددعتم تسا .
نینچ یشرگن هک رد هاگدید دنوملآ و ابرو هعومجمریز یا
زا گنهرف یسایس تسا
، رثأتم زا
گنهرف یلک هعماج و رثأتم زا یمامت هدیدپ یاه یعامتجا تسا
هک رد کی عماج ۀ صاخ لکش
یم دریگ و زا قیرط درگارف هعماج یریذپ یسایس و زا لاناک یاه فلتخم لقتنم یم دوش (
،شار
1300 : 17 .) نیدب
،بیترت فیط یددعتم زا لماوع راذگرثا رب گنهرف یسایس ار دیاب رظنرد تفرگ
هک ره یشهوژپ اب
هجوت هب ۀلئسم
،شهوژپ ۀعماج
دروم
،هعلاطم صصخت ققحم
و ریاس
،تاظحلام هب
یسررب طبار ۀ یدادعت زا نیا لماوع اب گنهرف یسایس و شرگن یسایس یم دزادرپ .
دنوملآ و ابرو نمض شریذپ ریثأت ماظن یسایس رب گنهرف یسایس هب لابند تخانش عبانم یعامتجا
رب گنهرف یسایس دنتسه و رد نیا
،هنیمز لماوع یددعتم ار مان یم دنرب هک زا نآ هلمج یم ناوت هب
شقن
،تیسنج نازیم
،تلایصحت خرن
،داوس تکراشم رد
یاهداهن
،یندم
،بهذم
،نس
،تیموق
تاقبط
،یعامتجا لحم
و قطنم ۀ دلوت و
،تنوکس ۀزادنا
،رهش لحم راک
، عون لغش دارفا
،
یتعنص
،ندش یزاسون و روهظ هناسر یاه یطابترا هراشا درک ( یهانپ و
،یدرک 1398 : 1 .)
هب رظن دنوملآ و ابرو ( 1813 ) تکراشم رد
یاهداهن یسایسریغ
زا لیبق نمجنا اه و
لکشت یاه یعامتجا
ًلاامتحا بجوم یم دوش اضعا ۀرابرد لئاسم یسایس رتشیب ثحب دننک هک
هولاع رب داجیا شزیگنا رد دارفا و نتشاذگ عبانم یتاعلاطا رد
سرتسد نآ اه یم دناوت هب یاضعا
نیا هورگ اه رد نیمز ۀ گنهرف یسایس کمک نک د و شرگن یسایس نآ اه ار تحت ریثأت رارق دهد .
شقن لکشت اه و هکبش یاه یعامتجا رد
لکش یریگ گنهرف و شرگن یسایس هک دروم دیکأت
دنوملآ و ابرو تسا طسوت نوتگیتناه زین
دییأت هدش تسا (
،یعیبر 1397 : 02 .) تیوضع رد
هورگ اه و لکشت اه ی یعامتجا رد
کی یانعم هدرتسگ رت و یراتخاس طسوت
امایوکوف و مانتاپ
تحت ناونع ۀیامرس یعامتجا و
یراذگرثا نآ
رب گنهرف یسایس هب ثحب هتشاذگ یم دوش . هب
داقتعا امایوکوف
،
ًلاامتحا مجح و مکارت ییلااب زا ۀیامرس یعامتجا هب
لیکشت ۀعماج یندم هدرشف
دهاوخ دیماجنا هک ناگمه نآ ار طرش مزلا یارب یسارکومد لاربیل
نردم ضرف هدرک دنا
(
،امایوکوف 1398
: 109
؛ یدمحم رف
، ایندوعسم و
،یدارم 1387 : 211 .) هب داقتعا مانتاپ ( 2777 )
ۀیامرس یعامتجا هلیسو
یا یارب ندیسر هب تکراشم یسایس
و ۀعسوت یسایس و یعامتجا تسا
.
دنوملآ و ابرو هچرگا لماوع راذگرثا رب گنهرف و شرگن یسایس ار فیط هدرتسگ یا زا لماوع
یم دنناد
، هتسناوتن دنا ریثأت یخرب زا لماوع دننام ۀیامرس یگنهرف و عبانم بسک رابخا یسایس ار رب
لکش یریگ گنهرف یسایس عماوج نییعت نک ن د . هناسر اه هب ناونع عبانم بسک
،ربخ اهنت ۀرابرد
تسایس ربخ یمن دنهد
، هکلب ات ۀزادنا یدایز نییعت یم دننک هک تسایس دیاب ۀرابرد هچ دشاب
( یریگناهج و
یبارتوبا
،یچراز 1381 : 88 .) عقاورد هب گنهرف یسایس تهج یم دنهد و زا لماوع
یلصا نییعت دننک ۀ شرگن یاه یسایس دنتسه . زندیگ ( 1399 ) و کم ناهول ( 1300 ) زا هلمج یدارفا
دنتسه هک رب شقن مهم هناسر اه هب ناونع عبنم بسک ربخ رد لکش یریگ شرگن یرکف دارفا هب روط
ماع و شرگن یسایس هب روط صاخ دیکأت دنراد . زا لماوع یرگید هک رد نیا دنیارف تلاخد دراد
،
ۀیامرس یگنهرف دارفا تسا . ویدروب رد امت باتک ی ز ( 1380 ) یم راهظا دنک هک ۀیامرس یگنهرف رب
یگژیو کبس یاه یگدنز هورگ یاه
،توافتم هقئاذ اه
، یگتسیاش یاه
،یگنهرف تکراشم
یگنهرف
و نینچمه شیارگ هب گنهرف یسایس و قلاخا تللاد دراد . تردق ای هب یریبعت طباور تردق رد
ۀشیدنا ویدروب هب وحن یرثؤم اب موهفم هیامرس رد طابترا تسا . نازیم نیا طابترا هب یوحن تسا
هک
ًابیرقت یم ناوت تفگ ویدروب ود موهفم تردق و هیامرس ار هب تروص فدارتم هب راک هتفرگ تسا
(
،سپیلیفد 2771
: 093 .) زا اجنآ هک ییاناوت تروص یدنب دیاقع یسایس هب وحن یرباربان عیزوت
یم دوش
، یناسک هک زا عبانم یگنهرف یرتشیب دنرادروخرب
، رد هسیاقم اب یدارفا هک عبانم روکذم ار
دنرادن
، اب لامتحا یرتشیب رداق هب تروص یدنب دیاقع یسایس دنتسه ( نایوضترم و
،یحاتف 1387 :
112 ) . عقاورد توافت رد یامرس ۀ یگنهرف دارفا هب توافت رد تروص یدنب دیاقع یسایس و
تیاهنرد توافت رد گنهرف یسایس و شرگن یسایس دارفا یم دماجنا .
ۀنیشیپ قیقحت
شرگن یسایس نایوجشناد موهفم
یزکرم شهوژپ تسا . ابرد ۀر نیا موهفم شهوژپ یاه یدایز
تروص هتفرگن تسا . نیدب
،بیترت نامه هنوگ هک رد شخب یرظن شهوژپ زین هتفگ دش
، نماد ۀ
موهفم یزکرم ار شرتسگ یم
میهد و هب یسررب شهوژپ ییاه یم میزادرپ هک ناونع یعوضوم
نآ اه شرگن یسایس ای گنهرف یسایس دشاب . نینچمه دیکأت رب شهوژپ ییاه تسا هک تیعمج
یرامآ نآ اه نایوجشناد تسا
.
جارس هداز و یرهاوج (
1392
؛ 1382 ) و جارس هداز و یمیرک ( 1389 ) هب یسررب شرگن
یسایس نایوجشناد و
تارییغت نآ دنتخادرپ . تیعمج یرامآ شهوژپ
، نایوجشناد هاگشناد
یاه
یتلود تحت ششوپ ترازو مولع رد رسارس روشک تسا . هتفای یاه شهوژپ ناشن یم دهد شرگن
و گنهرف یسایس نایوجشناد رتشیب
لیم هب تمس گنهرف یتکراشم دراد
و شرگن یسایس نآ اه
ساسارب یاهریغتم فلتخم
دننام
،تیسنج
،نس عبنم بسک
،ربخ یرادنید نایوجشناد و
یاهریغتم
یعامتجا رگید
رییغت یم دنک . یدیمح سیره و دار ( 1381 ) هب یسررب ۀطبار ۀیامرس یگنهرف اب
تکراشم یسایس
نایوجشناد هاگشناد
دازآ یملاسا دحاو زیربت اب شور شیامیپ دنتخادرپ . قباطم
هتفای اه
، نیب ۀیامرس یگنهرف و یاهریغتم تکراشم
،یسایس یهاگآ
،یسایس نازیم تکراشم رد
تاعمجت
،یسایس نازیم یسایس ندوب هورگ یاه
،عجرم نازیم تکراشم رد
تاباختنا و
حطس
تیوضع رد
نمجنا اه و بازحا یسایس ۀطبار رادانعم دوجو دراد . اینرادرس و یفسوی ( 1381 )
ریثأت ۀیامرس یعامتجا نایوجشناد
هاگشناد زاریش رب گنهرف یسایس نآ اه ار رد ود حطس یمتسیس
( شرگن اه و یاهرواب یسایس ) و یدنیارف ( نازیم و عون تکراشم یسایس
و یعامتجا ) اب شور
شیامیپ یسررب رک دند . هتفای یاه شهوژپ ناشن یم دهد ۀیامرس یعامتجا و
هفلؤم یاه نآ رد
دودح 17 دصرد زا شرگن اه و یاهراتفر یسایس
نایوجشناد ار
نییبت یم دنک . یکباچ ( 1383 ) هب
یسررب ۀطبار لماعت اب هورگ یاه عجرم و رییغت شرگن یسایس نایوجشناد هاگشناد
نارهت اب دیکأت
رب توافت یاه یتیسنج تخادرپ . ساسارب جیاتن
، رد ره هس دعب شرگن یسایس (
،یتخانش یفطاع
و یشنک ) توافت یاه یتیسنج دوجو دراد . هتفای یاه شیامیپ
،یسابع نکهوک و نلااسبآ ( 1382 )
ناشن یم دهد رد دودح 23 دصرد زا تارییغت شرگن نایوجشناد هب
شبنج یاه یملاسا هقطنم زا
ریسم ود لماع عبنم بسک ربخ و هورگ یاه عجرم یعامتجا نییبت
ریذپ تسا . زا نایم عبانم بسک
ربخ هب بیترت ریثأت امیسوادص و
هکبش یاه هراوهام یا و تیاس یاه یتنرتنیا رادانعم تسا .
هتفای یاه شهوژپ یدمحم
رف
، ایندوعسم و
یدارم ( 1387 ) ناشن یم دهد نیب نازیم ماجسنا
یعامتجا نایوجشناد
هاگشناد ناهفصا و گنهرف یسایس
،دودحم یتکراشم و
یعبت نآ اه و
نینچمه نایم ریغتم تینما یعامتجا و
گنهرف یسایس
،دودحم یعبت و یتکراشم نایوجشناد طبار
ۀ
رادانعم دوجو دراد .
،هدازراطع ماما
هعمج هداز و یدمحم رف ( 1399 ) هب نیا هجیتن دندیسر هک
هناسر اه رد رییغت اهراتسیا و شرگن یاه یسایس نایوجشناد شقن
یساسا راد ن د
؛ ات ییاج هک
بجوم شیازفا تهج یریگ یاه یتخانش و ۀنابایشزرا نایوجشناد
هب ماظن یسایس هدش تسا .
نینچمه جیاتن نیا شهوژپ ندشرود نایوجشناد
زا گنهرف یسایس دودحم و ات یدودح گنهرف
یسایس عبات هدش و شیارگ نایوجشناد هب
گنهرف یسایس یتکراشم ار
ناشن یم دهد . هتفای یاه
شیامیپ نیذآ و یزیزع ( 1387 ) رد رهش نجورب ن ناش یم دهد ییاهریغتم دننام
ۀیامرس یعامتجا
،
یهاگآ
،یسایس ۀناسر یلم و ۀقبط یعامتجا اب
شرگن یسایس - یعامتجا ۀطبار
تبثم دراد
، یلو
،نس لهأت و هدافتسا زا یاضف یزاجم طبار ۀ یرادانعم اب
شرگن ناناوج درادن . ربهر یضاق و
ناراکمه (
1381 ) هب ۀعلاطم شزرا یاه یگنهرف و
ریثأت نآ رب شرگن یداصتقا و
یسایس
نادنورهش دنتخادرپ
. هتفای یاه شهوژپ یکاح زا نآ تسا هک شزرا یاه یگنهرف رد هسیاقم اب
یاهریغتم تیعمج
یتخانش تردق نییبت یگدننک یرتشیب دنراد . یریگناهج و
یناتسوب ( 1397 )
لماوع رثؤم رب گنهرف یسایس دارفا تسیب لاس هب یلااب رهش زاریش ار هعلاطم رک دند . قباطم
،جیاتن بلغا یاهریغتم لقتسم
(
،تلایصحت
،نس
،سنج تیعضو لهأت و )...
اب گنهرف یسایس
دارفا طبار ۀ رادانعم راد ن د و گنهرف یسایس نآ اه کی گنهرف یسایس عبات تسا . هتفای یاه شیامیپ
یضاقربهر و
ناراکمه (
1381 ) ناشن یم دهد اب میسقت ۀیامرس یعامتجا هب
هس ریغتم ۀیامرس
یعامتجا
،یتخانش ۀیامرس
یعامتجا یطابترا
و ۀیامرس یعامتجا یراتخاس
دیاب تفگ یگتسبمه
یرادانعم نایم
ۀیامرس یعامتجا یتخانش
و گنهرف یسایس یتکراشم نادنورهش
دوجو دراد . نیا
عون زا ۀیامرس یعامتجا بجوم
شیازفا نازیم گنهرف یسایس یتکراشم یم دوش .
نایم زا تاعلاطم و
شهوژپ اه ی جراخ ی هزوح نیا رد م
ی ناوت هب قحت ی ق ن ی
1ماکو ( 1823 )
رد جلاک نب ی نوتگن هراشا درک . و ی شرگن وجشناد ی نا رد لاس اه ی فلتخم صحت یل ی ار اب شرگن
س ی سا ی دلاو ی ن نآ اه اقم ی هس درک و هدهاشم درک هک شرگن اه ی نانآ هب دلاو ی ناشن غت یی تار
لباق هجوت ی ی هتفا تسا . ای ن شهوژپ کاح ی زا نآ تسا هک حم ی ط ی هک صخش ار هطاحا هدرک
،تسا رثا ی عت یی ن هدننک و عطق ی رب لکش گ ی ر ی شرگن اه ی وا دراد . اگ ی
2دنوم ( 1888 ) اب
راتخاس ی بش ی ه هب راک ن ی
،ماکو هب سررب ی ذوفن عامتجا ی تاعلاطا ی و ذوفن عامتجا ی راجنه ی رب
شرگن وجشناد ی نا تخادرپ . ساسارب اتن ی ج وا
، شرگن وجشناد ی نا غت یی ر م ی دنک
؛ ارچ هک نانآ رد
ضرعم ره ود لماع راجنه ی و تاعلاطا ی زا وس ی هورگ اه ی فلتخم رارق م ی گ ی دنر . ارب ی نا
تسه
3ی ( 2770 ) اب سررب ی شرگن س ی سا ی ساسارب ط
ی ف ی اب ود س یو هظفاحم راک ی و
دازآ ی هاوخ ی رب ا ی ن رواب تسا هک لاس اه ی وجشناد یی هرود ا ی ثأت ی راذگر تسا هک
،نآ رد ماظن
1. Newcomb 2. Guimond 3. Hastie
رکف ی و داقتعا ی ناناوج رد ربارب غت یی
،ر سب ی را سآ ی ب ذپ ی ر تسا
؛ هب وحن ی هک غت یی تار شرگن ی زا
ی ک رس ط ی ف ات هتنم ی لا ی ه نآ ار لماش م ی دوش . د ی و ی د زلا
1ر و ناراکمه (
2779 سررب اب ) ی
راتخاس لماعت ی
هکبش اه ی عامتجا ی و ثأت ی راذگر رب شرگن س ی سا ی ناشن دارفا م
ی دنهد لماعت
عامتجا ی رد ایم ن دارفا بجوم غت یی ر س شرگن رد ی
سا ی نانآ م ی دوش .
ضرف ی ه اه ی شهوژپ
بی ن امرس ۀی عامتجا ی و شرگن یسایس نایوجشناد ۀطبار
رادانعم دوجو دراد .
نیب ۀیامرس یگنهرف و شرگن یسایس نایوجشناد طبار
ۀ رادانعم دوجو دراد .
نیب یرادنید و شرگن یسایس نایوجشناد طبار
ۀ رادانعم دوجو دراد .
شرگن س ی سا ی وجشناد ی نا بسحرب عبنم بسک ربخ توافت رادانعم دراد .
شرگن س ی سا ی وجشناد ی نا بسحرب عون لکشت وجشناد یی توافت رادانعم دراد .
بی ن شرگن س ی سا ی وجشناد ی نا و تاصخشم مومع
ی نآ اه (
،نس سنج ی ت
، عطقم صحت یل ی
،
تشر ۀ صحت یل ی و عضو ی ت لهأت ) طبار ۀ رادانعم دوجو دراد .
شور سانش ی قحت ی ق
شور قحت ی ق اب هجوت هب ضرف ی ه اه ی شهوژپ و گدرتسگ ی عماج ۀ رامآ ی زا عون مک ی اب نکت ی ک
پی ام ی ش تسا . شور روآدرگ ی تاعلاطا ساسارب
مانشسرپ ۀ ققحم هتخاس تسا . هنومن گ ی ر ی لحرم ۀ
لوا زا هاگشناد اه ی حطس رهش نارهت تروص تفرگ و کلام ا باختن
،هاگشناد عماج ندوب نآ دوب
؛
ز ی ار ناکما اقم ی س ۀ وجشناد ی نا هتشر اه ی صحت یل ی فلتخم ی نع ی مولع اپ ی
،ه مولع ناسنا ی و نف ی -
سدنهم ی ار ناکما ذپ ی ر م ی دزاس . زا می نا هاگشناد اه ی عماج رهش نارهت
، هس هاگشناد
،نارهت مزراوخ ی
( هب ناونع هاگشناد اه ی تلود ی ) و دازآ دحاو مولع و قحت ی تاق باختنا دندش . عمج ی ت رامآ ی دروم
هعلاطم مه ۀ وجشناد ی نا رگشنک رد لکشت اه ی نمجنا وجشناد یی رد ن ی م لاس مود لاس صحت یل ی 80 -
1381 رد عطاقم فلتخم صحت یل ی رد هس هاگشناد روکذم تسا . دادعت ا ی ن وجشناد ی نا رد مه ۀ
لکشت اه ی وجشناد یی قباطم اب تاعلاطا عمج
روآ ی هدش زا ره ی ک زا لکشت اه عومجمرد 1311
1. Lazer
وجشناد ی وضع لکشت اه ی وجشناد یی لماش سب ی
،ج روش ا ی فنص ی
، نوناک اه ی ملع ی - گنهرف ی
،
نمجنا اه ی لقتسم ( نمجنا ملاسا ی
، سرک ی اه ی دنادازآ ی ش ی و )...
و اس ی ر نمجنا اه ی لاعف هاگشناد ی
تسا . ارب ی عت یی ن مجح
،هنومن اب تخارد ی نتشادرا ناوارف ی عماج ۀ رامآ ی
، زا لومرف نارکوک هدافتسا
دش . ساسارب ا ی ن لومرف و اب می ناز اطخ ی 71 / 7
، مجح هنومن دودح 377 وجشناد عت یی ن دش .
هب روظنم ازفا ی ش تقد هنومن و اب لامتحا مدع تشگزاب دادعت ی زا همانشسرپ اه ی ا صقان ندوب نآ اه
،
اب لامعا حصت ی
،ح مجح هنومن هب 391 وجشناد اقترا پ ی اد درک . ش ی و ۀ هنومن گ ی ر ی هقبط ا ی زوت ی ع هب
تبسن تسا . رد ا ی ن ش ی هو
، اب تخارد ی نتشادرا دادعت وجشناد ی نا وضع ره ی ک زا لکشت اه ی وجشناد یی
رد هس هاگشناد دروم هعلاطم
، مجح هنومن انتم بس اب دادعت وجشناد ی نا ره ی ک زا هاگشناد اه زوت ی ع
دش . رد لودج 1 دادعت هنومن اه ی صاصتخا ی هتفا هب ره ی ک زا هاگشناد اه بسحرب دادعت وجشناد ی نا
وضع لکشت اه ی وجشناد یی ناشن هداد هدش تسا .
لودج 1 . عیزوت هنومن یاه یرامآ هب کیکفت هاگشناد یاه دروم هعلاطم
مان هاگشناد دادعت
وجشناد ی نا وضع لکشت اه ی وجشناد یی هنومن
رامآ ی
هاگشناد نارهت 097
239
هاگشناد یمزراوخ 381
113
هاگشناد دازآ دحاو مولع و تاقیقحت 127
37
عومجم 1311
391
ارب ی باختنا هنومن اه ی لخاد لکشت رد هس هاگشناد دروم هعلاطم
، زا ش ی و ۀ هنومن گ ی ر ی
فداصت ی هداس هدافتسا دش .
شجنس غتم ی اهر و زوت ی ع تارمن
امرس ۀی عامتجا ی : شجنس م ی ناز امرس ۀی عامتجا ی وجشناد ی نا رد هس دعب دامتعا ب ی ن درف ی
،
تکراشم و
ماجسنا عامتجا ی تروص تفرگ . ای ن هس دعب اب 12 وگ ی ه سررب ی دندش . ط ی ف
لی ترک اب خساپ اه ی جنپ هقبط ا ی زا
« سب ی را ز ی دا
» اب رمن ۀ 2 ات
« سب ی را مک
» اب رمن ۀ رفص ارب ی 12
وگ ی ه حارط ی دش . رب مه ی ن ساسا
، غتم ی ر امرس ۀی عامتجا ی رد ا ی ن شهوژپ رب قم ی سا ی اب نماد ۀ
رفص ات 29 و م ی گنا ی ن عقاو ی 22 رارق دراد .
امرس ۀی گنهرف ی ارب : ی شجنس امرس ۀی گنهرف ی وجشناد ی نا
، زا 12 وگ ی ه هدافتسا دش .
وگ ی ه اه ی دروم هدافتسا هب سررب ی می ناز تراهم وجشناد ی نا رد
،رنه شزرو و هفرح اه ی صاخ و
تخارد ی نتشادرا اسو
ی ل و مزاول نآ اه
، می ناز هعلاطم و قحت ی ق و نتشاد باتک اه و تلاجم
صصخت ی
، می ناز طلست هب نابز اه ی جراخ ی و مرن اهرازفا ی پماک ی رتو ی و می ناز نتشاد کرادم و
هاوگ ی اه ی ملع ی
، رنه ی و شزرو ی م ی دنزادرپ . وگ ی ه اه ی امرس ۀی گنهرف ی زا رط ی ق ط ی ف ل ی ترک
اب خساپ اه ی جنپ هقبط ا ی زا
« سب ی را ز ی دا
» ات
« سب ی را مک
» زا رط ی ق همانشسرپ رد
تخا ی را وجشناد ی نا
رارق هداد دش . اب هجوت هب دادعت وگ ی ه اه و رمن ۀ صاصتخا ی
هتفا هب خساپ اه ی ط ی ف م ی ناوت تفگ
رمن ۀ امرس ۀی گنهرف ی ور ی قم ی سا ی اب نماد ۀ رفص ات 11 و می گنا ی ن عقاو ی 29 رارق دراد .
د ی رادن ی : رد ا ی ن شهوژپ
، رد م ی نا داعبا فلتخم د ی رادن ی هب سررب ی دعب داقتعا ی د ی رادن ی
هتخادرپ دش . ارب ی شجنس ا ی ن غتم ی ر زا جنپ وگ ی ه رد بلاق ط ی ف ل ی ترک زا خساپ
« سب ی را ز ی دا
»
اب رمن ۀ 2 ات
« سب ی را مک
» اب رمن ۀ رفص هدافتسا هدش تسا
؛ اربانب ی
،ن رمن ۀ د ی رادن ی وجشناد ی نا
ور ی قم ی سا ی اب نماد ۀ رفص ات 27 اب م ی گنا ی ن عقاو ی 17 رارق دراد .
شرگن س ی سا ی هب: لد ی ل هدرتسگ ندوب موهفم شرگن س ی سا ی
، شجنس نآ راوشد تسا . جنس ی ند
ای ن موهفم هب ره ش ی هو ا ی م ی دناوت واح ی تاداقتنا ی نبم ی رب دان ی هد نتفرگ داعبا ی زا شرگن س ی سا ی
دشاب . ای ن شهوژپ ن ی ز لاخ ی زا ا ی ن دقن ن ی تس . هب ترابع د ی رگ
، صخاش اه ی هب هتفرراک ارب ی شجنس
شرگن س ی سا ی وجشناد ی نا اب دان ی هد نتفرگ دادعت ی زا صخاش اه ی شرگن س ی سا ی هارمه تسا . اب
دوجو ا ی
،ن اب ی د هب صخاش اه یی ارب ی شجنس شرگن س ی سا ی وجشناد ی نا اکتا درک . رد ا ی ن شهوژپ
،
روظنم زا شرگن س ی سا ی
، ط ی ف ی زا شرگن س ی سا ی تبثم ات شرگن س ی سا ی فنم ی تسا . تبثم ندوب
شرگن س ی سا ی هب انعم ی ما ی راود ی هب دوبهب عضو ی ت دوجوم و ما ی راود ی هب آ ی هدن تسا و شرگن
س ی سا ی فنم ی ن ی ز هب انعم ی ماان ی د ی زا عضو ی ت دوجوم و نارگن ی زا عضو ی ت آ ی دن ۀ روشک تسا . ارب ی
شجنس شرگن س ی سا ی وجشناد ی نا اب هجوت هب انعم ی دروم رظن ا ی ن موهفم
، زا جنپ صخاش هدافتسا
هدش تسا . ای ن جنپ صخاش ترابع دنا زا : 1 . شرگن وجشناد ی نا هب غت یی تار تروص هتفرگ رد ح ی تا
س ی سا ی - عامتجا ی روشک رد اقم ی هس اب راهچ لاس هتشذگ
، 2 . شرگن وجشناد ی نا هب غت یی تار لامتحا ی
رد ح ی تا س ی سا ی - عامتجا ی روشک رد راهچ لاس آ ی هدن
، 3 . می ناز تکراشم ذپ ی ر ندوب تلود
، 2 . می ناز
تکراشم وجشناد
ی نا رد تاباختنا اه ی هتشذگ ( تکراشم ع
ین ی )
، 1 . می ناز تکراشم وجشناد
ی نا رد
تاباختنا اه ی آ ی هدن ( تکراشم نهذ ی .) وحن ۀ شجنس ا ی ن صخاش اه رد همادا سررب ی م ی وش د .
شرگن وجشناد ی نا هب غت یی تار ح ی تا س ی سا ی - عامتجا ی روشک تبسن هب هتشذگ و آی هدن :
غت یی تار تبسن هب هتشذگ و رد آی هدن رد هس دعب غت یی ر رد عضو ی ت د ی رادن ی
، عضو ی ت س ی سا ی و
شزرا اه ی قلاخا ی شجنس دش . آرب ی دن لصاح زا ا ی ن هس دعب ور ی ط ی ف ی اب رمن ۀ لقادح رفص و
رثکادح 1 و م ی گنا ی ن 3 رارق هداد دش .
تکراشم ذپ ی ندوبر تلود : ارب ی شجنس م ی تکراشمناز ذپ
ی ر ندوب تلود زا راهچ وگ ی ه رد
بلاق ط ی ف ل ی ترک هدافتسا دش . خساپ اه ی ط ی ف رد نماد ۀ
« سب ی را ز ی دا
» اب رمن ۀ 2 ات
« سب ی را مک
»
اب رمن ۀ رفص عقاو هدش تسا . ساسارب دادعت
وگ ی ه اه و خساپ اه ی ط ی ف اب ی د تفگ م ی ناز
تکراشم ذپ ی ر ندوب تلود زا د ی هاگد وجشناد ی نا رد هنماد ا ی اب رمن ۀ رفص ( تلود
ًلاماک
غ ی تکراشمر ی ) ات رمن ۀ 11 ( تلود
ًلاماک تکراشم ی ) و م ی گنا ی ن 9 رارق هتفرگ تسا .
تکراشم وجشناد
ی نا رد تاباختنا اه ی هتشذگ ( تکراشم ع
ین ی ) و تاباختنا اه ی آی هدن
( تکراشم نهذ
ی :) ارب ی شجنس م ی ناز تکراشم وجشناد
ی نا رد تاباختنا اه ی هتشذگ و آی هدن زا
نآ اه هب کفت ی ک سرپ ی هد دش هک آی ا رد رخآ ی ن تاباختنا ر
ی تسا روهمج ی
، سلجم اروش ی
ملاسا ی
، اروش ی رهش و سلجم ناگربخ ربهر ی تکرش هدرک دنا ( تکراشم ع
ین ی ) و آی ا رد راهچ
تاباختنا روکذم
هب کفت ی ک رد آی هدن تکرش دنهاوخ درک ( تکراشم نهذ
ی .) خساپ اه ی
وجشناد ی نا رد بلاق ود زگ ین ۀ
« لب ی
» اب رمن ۀ 1 و
« خ ی ر
» اب رمن ۀ رفص هقبط دنب ی دش . عومجم
رمن ۀ وگخساپ ی نا رد تاباختنا اه ی هتشذگ و آی هدن رد هنماد ا ی اب لقادح رمن ۀ رفص ( مدع
تکراشم ) و رثکادح رمن ۀ 2 ( تکراشم لماک
) اب م ی گنا ی ن 2 رارق م ی گ ی در .
ی هتفا اه ی شهوژپ
ی هتفا اه ی قحت ی ق رد ود شخب صوت ی ف ی و طابنتسا ی هئارا م ی وش د . رد شخب ی هتفا اه ی صوت ی ف ی
،
عضو ی ت غتم ی اهر ی لقتسم و هتسباو رد م ی نا وجشناد ی نا وضع لکشت اه ی وجشناد یی ب ی نا
م ی دوش و رد شخب طابنتسا ی ن ی ز هب نومزآ ضرف ی ه اه ی قحت ی ق هتخادرپ م ی دوش .
ی هتفا اه ی صوت ی ف ی
ی هتفا اه ی صوت ی ف ی بسحرب عون
غتم ی اهر ی قحت ی ق رد ود لودج هئارا م ی دوش . لودج 2 زوت ی ع
وگخساپ ی نا بسحرب تاصخشم مومع
ی نآ اه هارمه اب عون لکشت اه ی وجشناد یی
، عبنم بسک
ربخ و هرامآ اه ی صوت ی ف ی نس وگخساپ ی نا ار هئارا م ی دهد . لودج 3 ن ی ز لماش غتم ی اهر یی تسا
هک زا رط ی ق ط ی ف ل ی ترک شجنس هدش تسا هک ترابع زا امرس ۀی عامتجا ی
، امرس ۀی گنهرف ی
،
د ی رادن ی و شرگن س ی سا ی و صخاش اه ی نآ تسا .
لودج 2 . زوت ی ع وگخساپ ی نا بسحرب تاصخشم مومع
ی
، عون لکشت اه ی وجشناد یی
، عبنم بسک ربخ و
هرامآ اه ی صوت ی ف ی عضو ی ت نس ی
ریغتم تاقبط
یناوارف دصرد
ربتعم عومجم
یناوارف دصرد ربتعم
تیسنج نز
111 2
/ 391 37
177 18/1 211 درم
تیعضو درجم لهأت
311 8
/ 391 92
177 10/1 11 لهأتم
ۀتشر یلیصحت مولع
هیاپ 81
8 / 23 391
177 19/8 02 یسدنهم-ینف
مولع یناسنا 219
2 / 10
عطقم یلیصحت یسانشراک
111 1
/ 23 391
177 39/1 121 دشرایسانشراک
یرتکد 07
2 / 19
عون لکشت یاه
ییوجشناد جیسب
ییوجشناد 82
1 / 22
391 177
یاروش یفنص 91
3 / 22
نوناک یاه یملع 81
2 / 21
نمجنا یاه لقتسم 11
1 / 10
ریاس 23
3 / 11
عبنم بسک ربخ همانزور
2 1
/ 7
391 177
امیسوادص 20
3 / 12
هکبش یاه هراوهام یا یسراف نابز 02
8 / 19
هکبش یاه مایپ ناسر یلیابوم 193
29
هکبش اه ی هراوهام ا ی غ ی سرافر ی نابز 11
2 / 2
رازگربخ ی اه ی لخاد ی 11
0 / 12
ناتسود 1
3 / 1
یناوارف نس نیگنایم
فارحنا رایعم هنایم دم
نیرتمک نس نیرتشیب نس
391 1 / 22 32
/ 2 22 27
19 21
ی هتفا اه ی لودج 2 ناشن م ی دهد ب ی رتش وگخساپ ی نا وضع لکشت اه ی وجشناد ی ی ار درم نا
( 1 / 18 دصرد ) کشت ی ل م ی دنهد . م ی گنا ی ن نس ی وجشناد ی نا دودح 1 / 22 لاس اب فارحنا عم ی را
دودح 2 لاس تسا . بی ش زا 97 دصرد زا وجشناد ی نا وضع لکشت اه ی وجشناد یی درجم دنتسه .
تشر ۀ صحت یل ی ب ی ش زا ن ی م ی زا وگخساپ ی نا مولع ناسنا ی تسا . زا م ی نا تکراشم ناگدننک دودح
22 دصرد وجشناد ی سانشراک ی
، دودح 39 دصرد وجشناد ی سانشراک ی دشرا و قبام ی نآ اه
وجشناد ی رتکد ی دنتسه . بی رتش وگخساپ ی نا هب ترت ی ب رد نوناک اه ی ملع ی
، سب ی ج وجشناد یی و
اروش ی فنص ی وضع دنتسه . عبانم بسک ربخ وجشناد ی نا ددعتم
،تسا اما م ی ناوت تفگ هک
بی رتش ی ن ناوارف ی عبنم بسک ربخ وجشناد ی نا طوبرم هب پ ی ما ناسر اه ی ابوم یل ی تسا هک رقت ی
ًاب
نی م ی زا وجشناد ی نا نآ ار هب ناونع عبنم لصا ی بسک ربخ ب ی نا هدرک دنا . دعب زا پ ی ما ناسر اه ی
ابوم یل ی
، اب فلاتخا لباق هجوت ی هکبش اه ی هراوهام ا ی سراف ی نابز رد در ۀ مود مهم رت ی ن نم ا عب
بسک ربخ رارق هتفرگ دنا .
اتن ی ج لودج 3 ناشن م ی دهد رمن ۀ م ی گنا ی ن هب تسد هدمآ ارب ی امرس ۀی عامتجا ی وجشناد ی نا
دودح 37
؛تسا اربانب ی ن م ی ناوت تفگ م ی ناز امرس ۀی عامتجا ی وجشناد ی نا طسوتم ور هب
تسلااب . ساسارب هقبط دنب ی تروص هتفرگ زا تارمن
، امرس ۀی عامتجا ی رد دودح 87 دصرد زا
وجشناد ی نا رد حطس طسوتم ور هب تسلااب . م ی گنا ی ن امرس ۀی گنهرف ی وجشناد ی نا وضع
لکشت اه ی وجشناد یی ربارب اب 9 / 29 تسا هک رقت ی
ًاب رد حطس م ی گنا ی ن رارق دراد . هقبط دنب ی
تروص هتفرگ زا امرس ۀی گنهرف ی ناشن داد هک عضو ی ت امرس ۀی گنهرف ی ب ی ش زا هس مراهچ
وجشناد ی نا طسوتم تسا . رمن ۀ م ی گنا ی ن م ی ناز د ی رادن ی هب تسد هدمآ رد ا ی ن شهوژپ ارب
ی
وجشناد ی نا رد دودح 11 تسا هک ناشن دنهد ۀ حطس لااب ی د ی رادن ی وجشناد ی نا رد دعب
داقتعا ی نآ تسا . رمن ۀ د ی رادن ی ب ی ش زا 11 دصرد وجشناد ی نا رد حطس
،لااب دودح 20
دصرد رد حطس طسوتم و اهنت دودح 1 دصرد وجشناد ی نا رد حطس اپ یی ن ی رارق دراد .
