Social Capital Management http://jscm.ut.ac.ir
Vol. 7, No. 4, Winter 2021 Print ISSN: 2423-6071
Manuscript Type: Research Article Online ISSN: 2423-608X
DOI: 10.22059/jscm.2020.287762.1902
The Foundations of the Sanctions of the Violation of Competition Law Based on Jurisprudential Discourse as
Social Capital
Jalil Ghanvati1, Mahshid Jafari Harandi2
1. Associate Professor, Faculty of Law, College of Farabi, University of Tehran, Qom, Iran 2. PhD Student , Kharazmi University, Tehran, Iran
(Received: August 25, 2019;Accepted: April 19, 2020)
Abstract
Due to the conflict of interests, the intensified imbuement of the human interrelationships with avarice, and the constant struggle for the attainment of more benefits, the creation of an appropriate and effective sanction has been taken into account in all legal systems.
Consequently, this point has been deemed as one of the important indicators in setting rules and regulations within the business activities, too. The more this sanction agrees with the active forces of the social arena, the cultural norms, and especially the jurisprudential rules acknowledged by the majority of the society, the more the legal rules and regulations related to these norms will be taken into account (due to their intermingling of the two elements of legitimacy and popularity) as social capital and as a reliable point that will bring about businesspersons’ trust. On the contrary, when these factors lead to conflicting behaviors, they will result in the reduction of trust in governmental rules and regulation, behavioral conflicts among market actors, disinterest in regulations, violation of law, and finally the breakup of economic and business relations; moreover, intense conflict will occur between the legal system and the social behaviors that will lead to the reduction or loss of the social capital that is related to the rules. In fact, the foundation of the rules of the society on Islamic jurisprudence and the explication of legal verdicts in the light of jurisprudential bases in the Islamic society is a valuable social capital that should not be ignored by the governmental officials. The goal-oriented view to legal verdicts in the Islamic government and the analysis of the legal regulations based on the human dignity and human rights as emphasized by Islamic jurisprudence have their roots in the specific methodology of Islamic jurisprudence and help with the explanation and rereading of the Islamic law. The adoption of this view to the Competition Law and the anti-competition practices increases the legitimacy and popularity of legal rules.
Keywords
Anti-competitive practices, Competition Law, Conventional verdict, Restrictions, Sanction.
Corresponding Author, Email: ghanavaty@ut.ac.ir
م ضقن یارجا تنامض یناب هب یهقف نامتفگ ساسا رب تباقر قوقح
ةباثم یعامتجا ةیامرس
لج ی ل نق تاو
1ی ،
شهم ی د رفعج ی دنره
2ی
1 . شناد ی را
، دکشناد ة درپ قوقح ی س باراف ی نارهت هاگشناد
،
،نارهت هاگشناد یباراف سیدرپ ناریا ،مق
2 . وجشناد ی رتکد ی ، دکشناد ة
،یسایس مولع و قوقح مزراوخ هاگشناد
ناریا ،نارهت ،ی
:تفایرد خیرات(
30 / 30 / 8031 ـ :شریذپ خیرات 08
/ 38 / 8033 )
هدیکچ
د هب جاور و عفانم ضراعت لیل یحور
ة نوزفا امض داجیا ،رتشیب دوس بسک یارب یمئاد شکاشک و یناسنا طباور رد یبلط ن
بسانم یارجا ت
رد دمآراک و ةمه
ماظن دم یقوقح یاه هتفرگ رارق رظن
صخاش زا هتکن نیا .تسا میظنت و تاررقم عضو ِمهم یاه
رد یرگ زوح ة
تیلاعف بوسحم زین یناگرزاب یاه یم
ره .دوش رد رگشنک یاهورین اب ارجا تنامض نیا هچ صرع
ة یاهراجنه و یعامتجا نهرف
گ ی و
هب گنهامه هعماج شریذپ دروم ِیهقف طباوض هژیو رصنع ود نراقت اب ،اهراجنه نیا اب قبطنم ِتاررقم و یقوقح دعاوق دشاب رت
« تیعورشم » و
« تیلوبقم
» هب ، باثم ة هیامرس هب و یعامتجا یا ةلزنم
هطقن یا رارق ناناگرزاب دامتعا یارب یلماع و اکتا لباق خ
دهاو .تفرگ
میظنت و تاررقم هب دامتعا شهاک دنهد هجیتن ار ضقانتم یاهراتفر لماوع نیا هک ییاج رد ،سکعرب ضراعت ،تلود یرگ
یراتفر یاه
یور ،رازاب نلااعف نوناق زا درمت و تاررقم زا ینادرگ
، طباور رد تسسگ تیاهن رد و یراجت و یداصتقا
یم داجیا دوش متسیس نیب و
یم لکش قیمع یاهداضت یعامتجا یاهراتفر و یقوقح نتفر تسد زا ای شهاک هب و دریگ
یعامتجا ةیامرس نیناوق اب طبترم
دهاوخ
دیماجنا . عقاو رد
، ناینب نییبت و یملاسا هقف یانبم رب هعماج رب مکاح نیناوق یراذگ هب هجوت اب ینوناق ماکحا
ینابم رد یهقف عماج ة
هیامرس زا یملاسا یاه
دنمشزرا یعامتجا ی
ماکحا هب هنایارگدصقم هاگن .دریگ رارق تلفغ دروم یتموکح نایدصتم یوس زا دیابن هک تسا
شب قوقح و یناسنا تمارک هب هاگن اب ینوناق نیزاوم لیلحت و یملاسا ماظن رد ینوناق ر
دروم تأ دیک رب ینتبم مه یملاسا هقف رد یژولودتم
مه تسا یملاسا هقف صاخ هب
نییبت یناوخزاب و کمک یملاسا قوقح یم
.دنک هیور و تباقر قوقح رد هاگن نیا یاه
یتباقر دض
شیازفا ار یقوقح دعاوق تیلوبقم و تیعورشم یم
.دهد
دیلک ناگژاو
،تباقر قوقح یعضو مکح
هیور، یاه
،یتباقر دض ارجا تنامض تیعونمم ، .
ار
:لوئسم ةدنسیون ةمانای ghanavaty@ut.ac.ir
ةرود 7 ةرامش ، 4 ، ناتسمز 9911
تاحفص 484 ـ 457 )یشهوژپ(
Print ISSN: 2423-6071 Online ISSN: 2423-608X
http://jscm.ut.ac.ir
همدقم س کی زا یندم یدوجوم ار ناسنا هک ،نادنمشیدنا نیب روهشم فلاخرب ،ًلاوا ،و
عبطلا یم یخرب ،دنناد
ناققحم نآ رب هک دنا مادختسا یلوا عبط هب ناسنا یوناث عبط هب و ترورض مکح هب و تسا ارگ
تیندم ییابطابط( ارگ
،
،1731 ج 2 ، 11 .) عفانم و طباور یراصحنا نتفرگ تمدخ هب و یبلطراصحنا
راجت .تسا یگژیو نیا راثآ زا رازاب رد دوجوم ی رد
هزوح یاه یراجت زین
، هچرگا تباقر یداصتقا
یاراد راثآ و دمایپ یاه تبثم یداصتقا تسا
و بجوم یخرب تاراکتبا و
تیقلاخ اه رد ةصرع داصتقا
یم دوش و ةنیمز دشر و تفرشیپ یداصتقا
ار مهارف یم
،دنک یبلطزایتما یاه
و یطارفا ةیحور
سا مادخت رد عزانت بجوم ناسنا ییارگ ةعماج
یم یناسنا نیزا .دوش
ظفح و تاعزانم نیا عفر یارب ،ور
بسانم نوناق دوجو ،یراجت ملاس تباقر تیوقت و ظفح زین و هعماج یراجت و یداصتقا ماظن تسا یرورض .
یارب لین هب نیا
،دوصقم نادنمشناد ملع
قوقح و داصتقا یتاررقم ار تحت ناونع
« وقح ق تباقر
» نیودت هدرک .دنا هب ریبعت
،رگید تیعورشم و
ترورض دوجو
قوقح تباقر رد رازاب
هب لیلد عفانم یعامتجا و
یداصتقا تسا
هک نکمم تسا اب شرتسگ یرگراصحنا
و رگید تامادقا
دننکدودحم ة
تراجت لیاز دنوش و نینچمه تیمکاح
قوقح رب رازاب ببس یم دوش نایز یاه هلصاح
زا تامادقا هدننکدیدهت ای
ِبرخم تباقر شهاک دبای ای زا نیب .دورب
،ًایناث ینامز هدشدای نوناق یم
دناوت
هب ار مدرم طباور یاهارجا تنامض .دشاب ارجا تنامض یاراد هک دنک عفر ار تاعزانم و میظنت یتسرد
خشا راتفر میظنت روظنم هب ،ًلاوصا ،یقوقح یاهارجا تنامض .تسا دراوم نیا زا یقوقح رد صا
نوناق اب ههجاوم و
هتفرگ رظن رد نوناق تیمکاح و بولطم عضو هب لین یم
وش ن مض عون نیا .د ا
تن
لامعا ییاج رد ارجا یم
دریگ لکش ینوناق طباوض فلاخرب یراتفر هک دوش یدورگنل یرفعج(
1732 : 9 ).
ز لماوع زا ارجا تنامض یدمآراک و دشاب رثؤم و دمآراک دیاب ارجا تنامض ،ًاثلاث یدای
، زا
هنیمز هلمج یاه
شریذپ و یعامتجا یاهراجنه و اهرواب
، یم تیعبت هکلب و لماوع نیا رامش رد .دنک
مهم نیرت طباوض ،ینابم ،لوصا هب نادنمرواب ِرواب یانبم رب هک تسا یعرش یاهراجنه لماع
، ماکحا و
یم لکش یعرش هیور و مهف زا لصاح ِیعامتجا یاهورین رانک رد و دریگ
یاه عماوج رتسب رد یعون
هب ،ینید ةباثم
یم رهاظ ،یراجت طباور قیسنت و میظنت رد دنمتردق یرازبا نیا ریثأت ،ًاعبار .دوش
نوناق هک تسا ییارجا تنامض زا توافتم هاگ و رتارف اهارجا تنامض یم رظن رد راذگ
رگید هب .دریگ
رد ،نخس رش دعاوق و قوقح یانبم رب یتباقر دعاوق قیبطت تروص
طباور رد دامتعا تیعضو یع
هب ،یراجت رفا یوس زا هژیو
ا هغدغد د دنم ةنیمز رد هنوگ هب ،یعرش و یهقف لئاسم
یا دهاوخ مقر
دوخ ،یتباقر دعاوق هک دروخ
، هب ةباثم هیامرس و رازاب نلااعف یاکتا یارب یهاگیاپ قنور یارب یا
بسک یاضف و راکو
تیفافش اکما .درک دهاوخ لمع یراجت طباور
همانرب و اکتا ن مدع و یزیر
تیلاعف رد یعرش نیناوق و دعاوق و یفرع تاررقم نیب ضراعت یاه
یتراجت یم زا دناوت یاهدرواتسد
یگنهامه مهم مه و
ییوس مه و یورین ،تروص نیا رد .دوش یقلت تاررقم زا هتسد ود نیا ِییازفا
یامرس یگنهامه نیا زا لصاح ة
نیا رد یمهم یونعم هنیمز
هاوخ دوب د نامه . مه هک روط وس
یی
رد رگشنک یاهورین ةزوح
مه هب تاررقم و نیناوق اب یعامتجا طباور هزوح ود ره رادتقا و ییازفا
رجنم یم دنمرواب صاخشا تامازتلا و ینید یاهرواب اب یقوقح یاهارجا تنامض هچنانچ ،دوش
شاب گنهامه ن
مه یدنور رد زین ود نیا ،د
ِتوق لمکم و ازفا ریثأت
ره یم نوزفا ار ود زاس
ن رد .د ضرف
رصنع مه یراج و بوصم نیناوق ،ود نیا یگنهامه و قابطنا
« تیعورشم »
ار دنراد مه
« تیلوبقم
یعامتجا » ار نآ عامتجا و یگژیو ود نیا نراقت . اه
روشک نیناوق رد یم بجوم
دوش هب نوناق
هیکت رد راوتسا یهاگ میظنت
یراجت طباور دوش لیدبت
دامتعا و یناگرزاب طباور رد
دبای شیازفا .
مسیناکم زا هدافتسا یاه
و یهقف طباوض رب ینتبم ِیقوقح یاهدرکیور
مهرد یقلاخا رد نآ اب هدینت
.تسا میهس لباقتم دامتعا رب ینتبم ییاضف داجیا
،ًلاوا ،رگید یوس زا یکی
اب نآ ضراعت مدع اهارجا تنامض یدمآراک رب رثؤم لماوع زا
یاهارجا تنامض رتسب نیا دوجو .تسا بیقر و یزاوم یاهرتسب رد دوجوم
اه تنامض و
یقوقح یاهارجا تنامض اب هضراعم ماقم رد تسا نکمم هک ییاهارجا ب
ةباثم ه لمع هدنهاک لماع
یم راکشآ شیپ زا شیب ار بیقر یاهرتسب هب هجوت ترورض دننک .دنک
ًایناث هعماج رد هک اجنآ زا ، یا
رواب یملاسا گنهرف اب یدنم
، یناگرزاب طباور رد هلمج زا
، یم افیا یمهم شقن نیب یفانت ،دنک
لمع رد ،یعرش و یهقف یاهارجا تنامض و یقوقح یاهارجا تنامض
، داضتم یاهراتفر زورب هب
رد ج ا عم ة رجنم یرازاب دش دهاوخ
هب و هدیدع تلاکشم جیردت یا
.دروآ دهاوخ راب هب
اب هجوت هب ینابم تیعونمم هیور
یاه ض د یتباقر رد ینوناق هک نیرخآ دارا ة نوناق راذگ ( نوناق
تسایس یاه ییارجا لصا 44 ) ار نایب یم
،دنک دنچ شسرپ حرطم یم دوش . تسخن هکنیا ایآ
تیعونمم یاه
ینوناق جردنم رد نوناق هدشدای رب ساسا ینابم یعرش و رد بلاق نامتفگ مکح
یعضو و یفیلکت هیجوت و نییبت یم دنوش ای ریخ . د مو هکنیا هب روط صخشم ایآ
تنامض یارجا
خسف هدشدای رد نآ نوناق یارب تیعونمم هیور
یاه دض یتباقر بسانتم اب ینابم نیا تیعونمم اه
و
فسلف ة عضو تنامض تساهارجا ای
خ ری . موس
،هکنیا رد تروص دوجو
،تریاغم رب
لصا دامتعا رد
طباور یناگرزاب و
ةیامرس یعامتجا دروم
راظتنا زا رج نای نیا لصا هچ یریثأت یم دراذگ . مراهچ
نیا هک هار راک شیازفا ةیامرس عامتجا ی طبترم اب لصا دامتعا و اب ظاحل لماع تنامض یارجا ضقن
قوقح تباقر و ذاختا هیور ییاه دض یتباقر مادک تسا . رد نیا
،راتشون نیا شسرپ اه اب ت أ دیک رب
یکی زا تنامض یاهارجا دوجوم
رد نوناق هدشدای یسررب دهاوخ دش .
ینابم یرظن و نیشیپ ة حت ق قی
رد لصف مهن زا نوناق تسایس یاه ییارجا لصا 44 نوناق یساسا
، هک زا تاررقم قوقح تباقر
ناریا و نیرخآ دارا ة نوناق راذگ رد نیا هنیمز تسا
، هیور یاه دض یتباقر عونمم ش هد تسا . نییعت
تنامض جا یار دمآراک و بسانتم اب ینابم تیعونمم اه
ی جردنم رد نیا نوناق زا ا ده فا یلصا
نوناق راذگ یارب بیوصت تاررقم هدشدای هدوب تسا . هب روط
،یعیبط ننقم
، ماگنه عضو تنامض
،ارجا ینابم تیعونمم لمع
و فسلف ة عضو تنامض ارجا و دسفم ة دوجوم رد لمع عونمم ار رد رظن
دراد ات دناوتب مکح یعضو یبسانتم یارب ضقن تیعونمم لعج
دنک .
رد عماج ة
،یزورما نودب
دیدرت
، ضقن تیعونمم یاه
ینوناق نایرج مظنم
،داصتقا
،تراجت ماظن
یعامتجا
، و یدازآ یدرف ار رب مه یم .دنز نوناق ناراذگ
، هک هراومه دوخ ار ظفاح مظن روما
یم
،دنناد زا لامعا و ییاهراتفر هک
ُن مر اه و دعاوق یداصتقا و
یعامتجا و
یگنهرف ار رب مه یم نز ن د
،
اب هرهب یریگ زا یاهرازبا فلتخم
، یریگولج یم
دننک . نیا تیعونمم اه
، هتسب هب یاهراتفر
ن ضق هدننک
، تدش و فعض ادیپ یم نک ن د . یهاگ طقف اب عضو
ِتیعونمم یفیلکت
زا ماجنا نداد نآ
یریگولج یم
.دننک ینامز
، هولاع رب میرحت و تیعونمم یفیلکت
، لمع یقوقح ار لطاب و غ ری ذفان و
لباق خسف و ریغ لباق دانتسا یم .دنزاس رد عقاو
، یارب یریگولج زا
ب ه مه نتخیر ماظن یاه مکاح
رب هعماج یمن ناوت هب فرص مکح یفیلکت افتکا درک و زا ماکحا یعضو یرای .تفرگن ،تقیقح رد
ره ارجا تنامض هچ اه
یوق رت و بسانتم رت لماش و رت شاب ن اجت طباور هب دامتعا د زا نانیمطا و یر
طبار ماجنارس ة
نوزفا ،ضقن ضرف رد یتح ،یراجت رت
.دوب دهاوخ رد
نیمه
،هنیمز دنب 1 دام ة 11
نوناق تسایس یاه ا ییارج لصا 44 نوناق یساسا مکح یعضو تیلباق خسف ر ا تنامض یارجا
ضقن تیعونمم اه
ی ینوناق هدشدای رد نآ نوناق نیعم هدرک تسا . یهیدب تسا تاقیقحت نم
یبسا رد
نیمز ة قوقح تباقر و هیور یاه دض یتباقر ماجنا هدش تسا هک یم دنناوت زا تامدقم نیا
شهوژپ
یقلت .دنوش
شور قیقحت
سررب رد ی زا عوضوم ش
ی و ة هیزجت هدافتسا یفیک شور هب تاعلاطا لیلحتو دش
. نینچمه
، زا
لومعم یاهرازبا
، هناخباتک هلمج زا و
هریغ و تنرتنیا
، هرهب ش هتفرگ د ات ساسا رب جاتنتسا
قطنم ی و
لادتسا ل قحت ی ماجنا ق دوش .
هتفای یاه قیقحت
ناشن شهوژپ نیا جیاتن یم
یبسانم یاهارجا تنامض هچرگا ،دهد زوح رد
ة تباقر هدید یم دوش ،
ب ،اهارجا تنامض نیا ه
لیلد ان یشان ِضراعتم یاهراتفر زورب لامتحا و یهقف تاررقم اب یگنهامه
جا تنامض دوجو زا یاهار
افتم و ت هزوح رد یاه
یمن ،یهقف و یعرش ناوت
ن هب دیاب هک نانچ د
داجیا و یناگرزاب طباور رد دامتعا شرتسگ طقن
ة هب و اکتا ِلقث باثم
ة یعامتجا ةیامرس نک لمع
ن .د
رد ،تقیقح رد طبار
ة تلاح ود یعرش و یهقف یاهارجا تنامض و یقوقح یاهارجا تنامض نیب
تسا روصتم :
مه ،تسخن وس
یی و مه ره یاهارجا تنامض میمتت و لیمکت و ییازفا کی
ود نیا زا
اب طابترا رد کی
رگید و ،مود ضراعت اب یهقف و یقوقح یاهارجا تنامض کی
،ضراعت نیا .رگید
یم نومنهر ضقانتم هاگ و توافتم یاهراتفر هب ار دارفا ،لمع رد طباور رد ،تقیقح رد .دزاس
یناگرزاب
، شدرگ هب هک یامرس
ة تیلاعف لحم زا دمآرد و دوس بسک و هعماج دارفا یاه
اب مأوت
یم رجنم تباقر هغدغد نیرتشیب ،دوش
یقلاخا یاهراجنه اب اهراتفر قابطنا و تیعورشم رد یدنم و
یم مشچ هب دنمرواب ِمدرم داحا نیب یعرش و یعامتجا هغدغد نیا .دروخ
هب ،اه هک ییاج رد ،هژیو
و ینوناق تاررقم دافم نیب شیپ یاهراجنه و یقوقح یاهارجا تنامض
دراد دوجو تریاغم هتفگ
یم خر شیپ زا شیب دیامن
؛ هاگداد ماکحا بجوم هب اهارجا تنامض نیا هک ییاج یتح فصو اه
یم ادیپ ییارجا دننک
مه هغدغد نیا شهاک .دراد همادا نانچمه مه ترورض و وس کی زا اه
ییازفا
یاهارجا تنامض رب رثؤم یاهورین تباقر قوقح
رگید یوس زا و یقوقح دعُب رد دراد اضتقا
میظنت تسد ای قابطنا یرگ مدع مک
ضراعم ة هب ،یعامتجا و یهقف یاهراجنه اب نیناوق دروم ،تقد
.دریگ رارق هجوت زا تسد ا رو د یاه اب تباقر قوقح ضقن یاهارجا تنامض ِیگنهامه ترورض تابثا قیقحت نیا
هقف یاهراجنه و اهارجا تنامض نیا رد دوجوم ی
هنیمز هب ،یگنهامه نیا ترورض .تسا اب ،هژیو
علاطم ة رد یدروم ةراب
تسایس نوناق رد حَّرصم خسف قح یاه
لصا ییارجا 44
.تسا هدش یسررب
ضو مکح ینابم هیور تیعونمم ضقن یع
یاه یتباقر دض
نواعت و یعامتجا تسیز هب ار وا ناسنا زاین
، ماظن شنیرفآ یاه
یلوپ و یلام
، یپ یاهراتخاس یزیر
ینوناق
، بوچراچ و یاه
عا یرابت ـ تیجوز و تیکلم نوچمه ـ
او یم دراد یرظن(
1791 : 137 نیا .)
رض و اهزاین ترو
یعمج یگدنز یعامتجا یاه هعماج رد قوقح داجیا ثعاب
یم وش د عقاو رد دیاش .
هدیدپ قوقح یا
و تسا یعرف دیدپ
ة ابجا انامه نآ یلصا ر
هتسد یگدنز هب یعمج
یمازلا طباور و
تسا عامتجا زا یشان لورب یول(
1733 : 11 .)
نآ دیاب مدرم طباور میظنت یارب اه
ماجنا هب ار نداد
هراپ یا هراپ زا و تخاس ریزگان روما یا
رگید
هرازگ یقوقح دعاوق .درک عنم ییاه
« راگنادیاب » هک دنتسه ةرهوج
نآ اه دیاب زا اه دیابن ای ییاه یارب
لمع ییامنهار لیکشت ناسنا راتفر و
یم .دوش ،یریبعت هب نوناق ماقم ای درف
راذگ ةتساوخ ار دوخ
ًاصخش اب ةدارا یمن ماجنا شیوخ ینامسج یوپاکت هب یهتنم دهد
؛ مرف رد ار دوخ بولطم هکلب
ینوناق تلامج
، بلط نآ هب هک ییاشنا
و هتساوخ هب ،دنیوگ ةدارا
لیمحت نارگید یم
دنک نانآ زا و
یم هاوخ ارجا دوخ رایتخا و هدارا یور زا ار وا بولطم لمع هک د دننک
یدزی یرئاح(
1791 : 141 .)
نیاربانب
، هعومجم نوناق یا
ببس هک تسا یهاون و رماوا زا یم
و قوقح مه ربارب رد مدرم دوش
هتشاد یفیلاکت دنشاب
هاگ ره و ش عقاو راکنا ای زواجت دروم یقح
دنک ارجا ار نآ تلود د ؛
رد ینعی هانپ
هک ار یمظن شیوخ تردق ةمزلا
عامتجا ظفح یم
دزاس نیمأت دناد نایزوتاک(
1791 ج : 1 ، 793 .)
عضو نوناق یم
دیآرد ارجا هب هک دوش دزاس ققحم ار مظن و تلادع و
. دعاوق لعج زا فده
ولج هک تسا نآ تموکح داجیا و یقوقح ی
دوش هتفرگ نارگید قوقح هب زواجت یلع(
هداز 1794 :
273 .) دوخ ییاهن فده هب دناوتب قوقح هکنیا یارب
، هعماج رد مظن داجیا ینعی
، تیاعر دیاب دسرب
تباث ملع و هبرجت .دشاب یرابجا نآ دعاوق یم
هطلس و زواجت یوخ هک دنک زا ندمتم ناسنا رد یرگ
تسا هتفرن نیب
؛ ادیپ یدعاسم نادیم هک هاگ و هدش هدزاو و بوکرس خر تدش اب دنک
یم یا .دیامن ن
ار نآ دیاب و تسا یعیبط زاین کی ارجا تنامض نتشاد و رابجا هب قوقح زاین تفریذپ دیاب هک تسا درمش یقوقح تیهام زا یئزج و یتاذ فاصوا زا نایزوتاک(
1791 : 797 مازلا .)
، گنس هک و انب یاپ ة
ققحت ارجا تنامض نودب ،تسا قوقح رجا تنامض هک یتروص رد ،وسور ریبعت هب .تسین ریذپ
ییا
یب رشب دارفا نایم رد نیناوق دشاب هتشادن دوجو دوس هب و لداع دارفا ررض هب نیا و دوب دهاوخ رثا
دوب دهاوخ ریرش صاخشا خسار(
1792 : 33 سپ .)
، و مزاول زا یکی ارجا تنامض نتشاد
یگژیو یاه نیمه و تسا قوقح عوضوم
دعاق ة و قلاخا دننام ،یعامتجا دعاوق ریاس زا ار یقوقح
ذم به
، زیامتم و ادج یم
.دزاس
یرگید ریبعت رد یم
تلادع یارجا و یعامتجا طباور میظنت نیناوق عضو زا فده تفگ ناوت
ینامز هعماج یاهزاین رب قبطنم و دیفم تاررقم بیوصت .تسا یم
هعماج رد ار دوخ رثا دناوت
نخس رگید هب .دشاب هدنزاس و یوق یارجا تنامض یاراد هک دزاس نایامن
، هب هعماج ریبعت ،ناسانش
مازلا ساسا رب قوقح داجیا یعمج یگدنز
یم .دوش دوجو یقوقح دعاوق
، رگا یاهزاین دنناوتن
دنزاس فرطرب ار یعامتجا
، یب و وغل هدیاف
تسا یعقاو یجنسزاین دنیآرب دیاب ارجا تنامض .
رظن دم ار هعماج تایعقاو دیاب ارجا تنامض عضاو .دشاب هعماج تایرورض هد رارق
د یهاگن و
هن هک دنک عضو ییارجا تنامض و دشاب هعماج نطب رد دیاب عضاو .دشاب هتشادن لاکیدار و درجم دشاب یتایلمع و یدربراک هکلب ینامرآ یوسوم(
و ییلام 1791 : 212 .) حلاطصا رد
، ارجا تنامض
زا تسا ترابع سکع
پ رد یقوقح تادهعت ای ینوناق تاررقم تیاعر مدع هک ینوناق لمعلا ی
نیاربانب .تشاد دهاوخ
، ارجا تنامض لیسو
ة و قح قاقحا افیتسا
ی ینوناق رازبا نوچ و تسا قح
بوسحم یم
دراد یپ رد میقتسم ریغ ای میقتسم ار یمومع دعاوق تیامح دوش .
ب رشب هک تشاد هجوت دیاب ه
شزرا نوناق هب مارتحا هکنیا روظنم هب ار ینوناق تاررقم تردن
تیاعر تسا یقلاخا یم
عماوج رثکا رد .دنک
،نیناوق ، یارجا تنامض و تازاجم زا سرت لیلد هب
عضو نآ یارب هدش
، یم تیاعر دنوش
یژولونکت رظنم زا یرشب عماوج هک تسا تسرد . و
نیشام هدرک تفرشیپ رایسب یگدنز لیهست و تلاآ دنا
؛ اما
، یایند رد تفرشیپ نتفرگ تعرس اب
یدام
، قلاخا و تیونعم تفرشیپ زا نآ
ه ا .تسا هدش هتساک
،سپ یمن تاررقم تشاد راظتنا ناوت
نیا رد عماج ة دشاب ارجا تنامض نودب نردم .
نامه اب ندمتم رشب اریز یحور
ة رد یرگزواجت
یگدنز هعماج یم
هلیسو ارجا تنامض .دنک یا
تسا یعامتجا مظن ربارب رد هک یناسک اب هزرابم یارب
یم دنتسیا یراددوخ نآ دعاوق یارجا زا و یم
.دننک
ارجا تنامض نوناق و قوقح ناضقان یارب اه
تروص هب یاه
هولج نوگانوگ یم
هداس .دنک نیرت
لیسو ة یچیپرس نوناق نامرف زا هک تسا یناسک تازاجم رابجا یم
تسا نکمم ینوناق رفیک .دننک رد
اب طابترا وا لاوما ای زواجتم صخش
دشاب ای بنج ة مومع تردق هاگ .دشاب هتشاد یرادا یارب ی
یارجا دعاق ة ب یقوقح ه
هلخادم میقتسم روط یم
دنک .
ًلاثم یبصاغ ار روز هب ار یرگید لام هک
جراخ وا کلم زا تسا هدرک فرصت یم
هراپ رد .دزاس یا
نلاطب تروص هب صخش رابجا دراوم
نآ فلاخ لامعا اه
ماجنا یم دوش . راسخ ناربج هب مکح زین یهاگ ت
و دنک یم یسک
ار رثا رد هک
تسا هدز ررض یرگید هب یقوقح دعاوق هب زواجت لوئسم
ناربج یم دنک .
،سپ زا هک یتیلوئسم
داجیا زواجتم یارب هار نیا یم
دوش لیسو ة تسا هعوضوم قوقح زا تعاطا هب وا رابجا نایزوتاک(
1791 : 799 ـ 444 .)
یارجا تنامض یهاگ ذوفن مدع ای خسف رایتخا تادهعت ضقن
ةطبار تسا یقوقح .
ز مه ینام
ضقن تهج رد یقوقح لمع هک اجنآ .تسا فلختم تازاجم یارب یرازبا تراسخ ناربج هب مکح قوقح و ینوناق فیلاکت و ماکحا ،تسا ی
یعضو یارجا تنامض ،یفیلکت یارجا تنامض رب هولاع
کی رد هچنآ .تسا یرورض یرما ةعماج
مظن دنمزاین مظنم رثؤم
ورملق زا هک تسا یمکح تسا
لختم تایح یعضو راثآ وا لمع رب و دور رتارف ف
دراذگ اجرب .
یهن یواح هک یفیلکت مکح فرص
یارجا تنامض تسا فلختم یارب ینوناق و یعرش رثؤم
رد یدمآراک و ةعماج
.دوب دهاوخن یزورما
تیعونمم ضقن تروص رد یعضو مکح لعج یاه
ینوناق
تیعونمم ضقن یارجا تنامض زا روظنم یاه
نوناق ی و مکح نییعت یهن و رما یارب یعض
نوناق عراش ،تاررقم عضو رد .تسا راذگ نوناق و
راذگ روتسد یاه یعرش ینوناق و ،رما بلاق رد ار
هزاجا ،یهن
، رداص تصخر و یم
دنک و و مازلا ماکحا یخرب یارب یارب
لئاق رییخت رگید یخرب
یم نوناق هک یماکحا صوصخ رد .دوش ماجنا زا ار فلکم راذگ
نداد یلاعفا یهن یم نیا دنک
عوضوم حرطم یم نوناق یهن هک دوش چ فلخت تروص رد راذگ
یسررب ؟دراد لابند هب یمکح ه
رصتخم و یفیلکت مکح تسا دیفم خساپ نییبت رد یعضو
.
لوا . ب مکح لامعتسا ه
تسا یعرش روتسد یانعم هب قلطم وحن .
نیا اهروتسد کی رد
میسقت میسقت یعضو و یفیلکت ماکحا هب یلک یدنب یم
یفیلکت ماکحا .دنوش اهروتسد
نامرف و یاه
ًاتاذ یفیلکت مکح عوضوم و تسا ناگدنب رادرک و لاعفا صوصخ رد راگدرورپ یوس زا هدشرداص لاعفا هطساو نودب و نافلکم
ماکحا هتسد ود هب یفیلکت مکح .تسا یمازلا
ای یصیخرت ماکحا و
میسقت یرییخت یم
.دوش عفا اب تسا نکمم یعضو ماکحا لا
نافلکم دشاب طبترم .
طابترا نیا اما
تسین میقتسم ،
ب ینعی ه و میقتسم روط نودب
لعف کرت ای لعف رب هطساو نافلکم
تسا هتفرگن قلعت ؛
نخس رگید هب .نلاطب ،تحص ،تیلها ،تیجوز ،تیکلم دننام
، زا تسا ترابع یعضو مکح
خاس ظاحل زا مکح نیا .یمومع تینما و مظن تهج رد یعرش دادرارق مه رات
اب ناسمه و هیاپ
تسا زورما ناهج یمسر نیناوق طصم(
یوف 1731 : 742 .)
مود . ةدمع هب( عرش ماکحا افم و حلاصم زا )تادابع ریغ هژیو
تیعبت قلعتم رد دس یم
.دننک
تحلصم و
هدسفم هنوگ هب ،دراد نآ هب یگتسب یعرش مکح دوبن و دوب هک یزیچ زا تسا ترابع یا
ی زا ار مکح ناوتب هک رگید عوضوم هب عوضوم ک
، تسا هدسفم و تحلصم نآ یاراد هک
، تیارس
مزلا تحلصم لقع یعطق کرد یاضتقا هب هک یلمع ره .داد ای لیصحتلا
ةدسفم مزلا هتشاد کرتلا
دوجو نخس رگید هب .تسا مارح ًاعرش مود تروص رد و بجاو ًاعرش لوا تروص رد دشاب یمّل فشک قلعتم رد همزلم هدسفم و تحلصم عرش مکح زا
یم دنک یلع(
تسود 1794 : 134 .)
کلام ساسا رب یفیلکت ماکحا دننام زین یعضو ماکحا اه
یخرب .دنتسه ینیعم حلاصم و نآ رب
دنا
هک ات یعضو ماکحا نآ لعج رد دوجوم حلاصم عب
تساه .
ًابلاغ اریز تاعوضوم یعضو ماکحا قلعتم
وخ رد دسافم و حلاصم هک درادن انعم و تسا یجراخ ماقم رد رگید یخرب .دشاب تاعوضوم نیا د
تفلاخم دنرواب نیا رب
هک نآ لوعجم رد دوجوم دسافم و حلاصم عبات یعضو ماکحا رد هن تساه
لعج . تسین لوقعم لعج رد تحلصم دوجو اریز .
نیاربانب
، و دشاب لوعجم رد تحلصم دیاب
تیکلم ،تساجن ،تراهط لوعجم
، نآ دننام و یدعاس( تساه
1731 : 114 .)
موس . رد تیعونمم یاه
تسایس نوناق رد ررقم یاه
لصا ییارجا 44
رد ةنیمز اب تباقر یسررب
نوناق یهاون راذگ
رظن هب یفیلکت مکح ورملق رد یم
دسر نیا عنم یانبم ةدعاق اهروتسد
،ررضلا
ةدعاق ،قح زا هدافتساءوس ةدعاق
،ماظن للاتخا عنم ةدعاق
،یمومع مظن تیاعر ةدعاق
یعبت عنم ض
، و
ةیرظن نآ ساسا رب هک تسا لطابلاب لام لکا اه
هک ییاهدادرارق صوصخ رد تمرح یفیلکت مکح
تیعونمم فلاخرب یاه
ینوناق هدشدای تروص یم راب دریذپ یم
لکت مکح نیا .دوش رب ینتبم یفی
هدسفم یا مزلا رتلا هک تشاد هجوت دیاب اما .تسا ک نوناق
افتکا یفیلکت مکح فرص هب ناراذگ
من ی مزلا دسافم زا یریگولج یارب و دننک ترورض رب ینتبم ار دوخ ینوناق ماکحا کرتلا
یاه
یعامتجا و
رداص و میظنت یگنهرف و یداصتقا یم
مظن یرارقرب و تلادع یارجا لابند هب نانآ .دننک
نوناق رظن زا ماکحا نیا ضقن تسا یهیدب .دنتسه یمومع ماظتنا و هن دروم و حیبق و مومذم راذگ
ی
.تسا اما یارجا تنامض نیا ضقن
یهن اه هنوگ هب دیاب یا
رد مظن داجیا و تلادع زا هک دشاب
دنک تیامح عامتجا تسا یهیدب .
یمن یفیلکت مکح لعج فرص دناوت
ةنیمز مزلا دسافم زا ار کرتلا
هعماج زاس لیاز .د هدسفم زا بسانم یعضو ماکحا لعج اب دیاب یاه
گرزب اظن للاتخا هب هک یرت و م
ررض دورو یهتنم نایز و
یم دوش یریگولج دوش تروص نیا ریغ رد .
، عیرشت و نینقت یلصا فده
.دش دهاوخن ققحم ب ه هک اجنآ زا ،هولاع عماج
ة
ِیعضو یاهارجا تنامض عضو رد فده زوح
ة ،ًاتدمع ،تباقر
هدش تیبرت یملاسا طباوض و دعاوق تحت هک دنتسه یدارفا ض نیا هب ار دوخ زین و دنا
مزتلم طباو
یم تسد ای دنناد غدغد مک
ار نآ ة رظن هب ،دنراد یم
ققحم ینامز تاررقم نیا ییارجا لومش دسر
قابطنا و یگنهامه یراجت تلاماعم اب طبترم یهقف دعاوق اب اهارجا تنامض نیا هک دوب دهاوخ ررقم و ماع وحن هب یراجت تاررقم هک یتروص رد ،نخس رگید هب .دشاب هتشاد یرثکادح تا
زوح ة
دوجو ،دنشاب هدش میظنت تعیرش ینابم ساسا رب و گنهامه یعرش طباوض اب صاخ وحن هب تباقر نآ حیحص نایرج و تاررقم نیا هغدغد ای مزتلم دارفا و رازاب نلااعف یارب
دنم نوچمه کی طقن ة
لمع اکتا یم
نیا تروص نیا رد و دنک انتبا
هب باثم ة یعامتجا ةیامرس هزوح نیا رد
رثا .درک دهاوخ
یپ زا شیب نآ حیحص نایرج و تاررقم نیا دوجو ناقتا و یعامتجا طباور میظنت هب ش
کمک نآ
درک دهاوخ .
تنامض تیعونمم ضقن یعضو یارجا
اه
نوناق لصف رد راذگ 9
تسایس نوناق زا یاه
لصا ییارجا 44
رد یساسا نوناق دام
ة 11 صوصخ رد
هیور ضقن یاه
رد هعونمم یتباقر دض دام
ة 41 نوناق زا هدشدای
عضو ار ییاهارجا تنامض رک
هد
همادا رد .تسا
، یسررب نمض یعضو مکح ینابم
نآ اه
، لیلحت عوضوم نیا یم
دوش تنامض ایآ هک
ارجا یاه هدشدای نوناق یهن یانبم اب و راذگ
فسلف ة .ریخ ای دراد تقباطم ارجا تنامض عضو
یانبم رب تیعونمم ضقن یعضو مکح دعاق
ة ررضلا
د لیلحت ر ةدعاق
ررضلا رواب هک تسا نآ رب ناهیقف ةدعاق
ًافرص ررضلا یررض مکح یفن
یم دنک
یراصنا خیش(
1414 : 114 ؛ ینیئان 1737 ج : 2
، 224
؛ یقارن 1731 : 11 ققحم .) یفن هب دقتعم یناسارخ
تسا عوضوم یفن ناسل هب یررض مکح ؛
ب د هب هک انعم نی ةطساو
یررض مکح یررض عوضوم یفن
یفن یم دوش یناسارخ دنوخآ(
1471 : 731 .) کرادتم ریغ ررض یفن ررضلا هک دنرواب نیا رب یخرب
یم دنک ؛ .درادن دوجو ملاسا رد کرادتم ریغ ررض هک انعم نیدب لباقم رد
، رب ناهیقف زا یهورگ نآ
ا دن
تسا دانتسا لباق زین مکح تابثا یارب ررضلا هک یغارم(
1413 ج : 1 ، 713 ـ 727 عضو نیا رد .) تی
مکح دوجو زا رگا ـ
یعضو ای یفیلکت ـ
دوش دراو یرگید هب ینایز
، دانتسا هب ةدعاق
ررضلا
، مکح نآ
یفن یم ررض هک یتروص رد .دوش هدشدای
قیداصم زا ةدعاق
دشاب فلاتا
، هدعاق نیا دانتسا هب
، ررض
ناربج یم .دوش یمدع مکح نیا ،دوش دراو ینایز مکح مدع زا رگا ،تروص نیا ریغ رد هب دانتسا اب
ةدعاق یفن ررضلا یم
دوش ررض ناربج هب مکح و یم
1.دوش
ًلاثم نامض مکح مدع زا یدراوم رد رگا
دسرب ررض یرگید هب تیلوئسم و
، هب دانتسا اب ةدعاق
تابثا نامض ،ررضلا یم
عقاو رد .دوش
، مکح
یدوجو یرما هب لیدبت یمدع یم
لیدبت لباق تسا یررض هک نامض مکح مدع .دوش مکح هب
همذ تئارب یدوجو یم
هب دانتسا اب و دوش ةدعاق
بوجو هب مکح و عفترم یررض مکح نیا ررضلا
1 قداص ماما هک یبلح حیحص دننام ،ررض یفن ةلدا ریاس زا یعضو مکح تشادرب تسا ینتفگ . :دندومرف)ع(
« دـیاب رادراـب نز رـب
ـم بـلط ار ناـمه مه یرگید نز ره هک یهجو یازا رد نداد ریش یارب دوخ دنزرف هب وا و یو نامیاز نامز ات درک قافنا ی
دـنک
.تسا مزلا مکح نیمه مه ثارو رب و دننزب ررض دوخ دنزرف هب دیابن ردپ و ردام دومرف دنوادخ اریز ؛تسا رتراوازس
» هب ، یناـسآ
ةیآ هب هجوت اب تیاور نیا .تسا رسیم 277
نز یارـب ار هـقفن نامـض مـه و عاضر قح مه هرقب ةروس یـم تاـبثا اـه
( .دـنک
←
( دومحم دیس ،یدورهاش یمشاه 1413
هیهقف تلااقم .) صص ،هیملاسلاا تاساردلل ریدغلا زکرم ،توریب ،
113 ـ 113 )
ینامض یم .تسا یررض شدوبن هک دوش ب
ه یلک روط
، ثیدح هک تسا رواب نیا رب یغارم ققحم
یفن ار موزل مکح یعضو ماکحا ورملق رد و یمازلا مکح یفیلکت ماکحا رد ررضلا یم
.دنک هیقف نیا
ب ه مهم یتسرد شقن نیرت
ةدعاق نآ زا یعضو مکح جارختسا رد ار ررضلا یم
دناد و ةدافتسا فرص
ار نآ زا یفیلکت مکح ةتسیاش
یمن ثحب دناد
یغارم(
1413 ج : 1
، 713 .)
بلاطم هب هجوت اب هدشدای
مولعم یم هیرظن دوش یاه
نایب هدش رب ررضلا تللاد رب ینتبم یگمه
ع یفن ای یررض مکح یفن ،ربارب رد .یرگید هب ندناسر ررض زا یهن هن دنتسه یررض مکح مد
دافم هک دنرواب نیا رب ناهیقف یخرب دعاق
ة خیش .تسا نارگید هب ندناسر ررض زا یهن ررضلا
یناهفصا هعیرشلا
، هئارا ار لیلحت نیا هک یم
،دهد یم یهن دیوگ هدشدای
تمرح یفیلکت مکح رب
تللاد یم ینیمخ ماما ،اما .دنک زین
، طابنتسا یهن ررضلا زا هک یم
دنک
، دافتسم مکح هک تسا نآ رب
یهن زا هدشدای .تسا یتموکح و یتیلاو مکح
لیلحت رد ردص دیهش دعاق
ة اب ررضلا عسوت
ة موهفم ی تنامض رد ار هدعاق نیا شقن ررض
نییبت یعضو یارجا یم
ود رد ررض هک تسا رواب نیا رب وا .دنک بترم
ة تسا هدش یفن یلوط رد .
بترم ة یفن تسا تعیرش رد هچنآ ظاحل هب ررض لوا یم
یناسرررض هک تسا نیا هب ررض یفن( دوش
رد )تسا مارح بترم
ة یفن مارح ررض مود یم
.دوش
ًلاثم دوخ یعرش قوقح زا جوز هک یتروص رد
دنک مورحم شقوقح زا ار وا و دناسر ررض نز هب ات دنک هدافتسا جوز هیلع قلاط رب دننام(
ءوس دافتسا ة )یراصنا درم هب یناسرررض یارب شتیکلم قح زا هرمس
، ررض دورو میرحت فرص
تسین دنمدوس و یفاک
؛ عنم ار مارح ررض نیا دیاب هکلب رک
د عفر اب تیعونمم نیا . طلس
ة رب رهوش
عفر و تیجوز یاقبا طلس
ة م یلمع دوخ لام رب هرمس ی
1.دوش
نیاربانب
، هاگدید رتشیب یانبم رب اه
ی دشدای ه زا یعضو مکح طابنتسا ، دعاق
ة هیجوت لباق ررضلا
و ینتفریذپ نامض یعضو مکح ،دقع خسف تیلباق ،یعضو موزل مکح یفن .تسا
، یعضو مکح و
رد نلاطب و ذوفن مدع هب دنتسم هک دنتسه یعضو ماکحا یررض تلاماعم
دعاق ة تیلباق ررضلا
ادیپ نایرج یم
رد .دننک ثحابم
هظحلام زین یهقف یم
دوش و یعضو موزل مکح یفن یهاگ ناهیقف
1 . لاطم یارب ةع رتشیب
،ردص← رقابدمحم
، ( 1413 ).
ثوحب یف ملع
،لوصلاا ررقم : یمشاه ،یدورهاـش ،دوـمحم
ج 1
، مـق :
هسسوم اد ی هر فراعم هقفلا .یملاسلاا
خسف قح هب داقتعا
، تسا هدش هتفگ نبغ رایخ رد هچنآ دننام ،
هتسناد ررض یفن بجوم ار رد .دنا
رد ررض ناهیقف زین دراوم یخرب لماعم
ة عفترم هلماعم ذوفن مدع یعضو مکح اب ار یررض یم
.دنزاس
نید زا رارف دصق هب تلاماعم رد
، ا دصق هب فقو دننام هب حلص و ناید رارض
دصق ناید رارضا
،
یم هظحلام ار تیعضو نیا ناوت رک
د .
ناریا یملاسا یروهمج یساسا نوناق رد ناهیقف یارآ رب ینتبم
لصا 47 ررقم یم :دراد
« داصتقا ...
رب یملاسا یروهمج ... :تسا ریز طباوض ساسا
1 و ابر و راکتحا و راصحنا و ریغ هب رارضا عنم .
تلاماعم رگید ... و مارح و لطاب
» هظحلام یم دنب هک دوش 1
لصا 47 هب هک ار یتلاماعم تحارص
ریغ هب رارضا ببس یم
ملاعا لطاب دنوش هدرک
نلاطب اب ار ررض یفن و ةلماعم
هتسناد رسیم یررض
نینچمه .تسا
، ةدام 11 و ناریا یندم نوناق ةدام
213 قباس
،
،یررض تلاماعم ندوب ذفان ریغ ملاعا اب
ررض هتخاس یفتنم ار .دنا
ةدام 1174 و 1129 یقلت ررض یفن یارب یرازبا ار قلاط یندم نوناق هدرک
رد و ةدام 172 .تسا هدرک ررقم هدشداجیا ررض ناربج یارب ار نامض یعضو مکح
رظن هب یم نانچ دسر لصا رد هک
47 مکح اب زج ررض یفن یهاگ تسا هدمآ زین یساسا نوناق
یارب نلاطب لماعم
ة ض یمن رسیم یرر عقاو رد .دوش
، نوناق فده یدراوم رد ررض یفن رد راذگ
یب اب زج یررض تلاماعم رد دوجوم یمن ققحم یقوقح لمع نلاطب و یرابتعا
نیا رد .دوش
تروص
، یمن یفتنم ررض )یعضو مکح( نلاطب مکح اب زج دراوم رد .دوش
ی ز هک ی راب نا ی لماعم ة
هنوگ هب یررض یا
هعماج تیلک هک تسا ار مدرم تشیعم ماظن و
تم أ رث یم دنک
، ب ه هنوگ ا ی مکح هک
خسف هب ی یمن ذیفنت و در تابثا ا نوناق فده دناوت
ارجا تنامض اهنت ،دنک ققحم ار راذگ ی
رثؤم
ب هب مکح ی
رابتعا
ِی
ِلمع
ِیقوقح تسا یررض
1.
هدش عقاو صاخشا نیب ینابت قیرط زا هک یتلاماعم رد (
دام ة 41 ا ببس و )ا.س.ق رد للاتخ
تباقر یم رد هک ییاهدادرارق رد ،دنوش جیتن
ة هب راکتحا ةلزنم
ببس و هدش عقاو یتباقر دض یمادقا
هعماج هب ررض دورو یم
،دنوش تمیق زا هدافتسا اب هک ییاهدادرارق رد هب یمجاهت یراذگ
ةباثم
هیور یا عقاو یتباقر دض یم
هارمگ تاراهظا رب ینتبم یاهدادرارق رد ،دنوش نک
ریاغم تاقفاوت رد ،هدن
دنب عوضوم یاهدادرارق و یرابجا یاهدرادناتسا اب
« ح
» زا دام ة 41 تسایس نوناق یاه
ییارجا
1 دعاق زا یعضو مکح طابنتسا . ة
هنوگ هب ررضلا یا
سا .دوش یفن دوجوم ررض یعضو مکح تابثا اب هک ت
و ریغ هب رارضا یگژیو رد یگمه هک )بیقر تکرش ای هاگنب تلاماعم ای یلخاد روما رد هلخادم(
کرتشم هعماج هب نایز ا
و دن مه اب وس نآ تمرح هب عراش مکح ب اه
ه بجوم نوناق نیا ملاعا عونمم
هدش نلاطب مکح اب زین یعضو رظن زا دنا یم
ررض ناوت یاه
هدشدای .تسناد یفتنم ار
لصا ییارجا تسایس نوناق ،نیا دوجو اب 44
نلاطب ار یررض تلاماعم نیا یعضو مکح
ررقم یعضو یارجا تنامض ار خسف تیلباق و هتسنادن هدرک
دنب رد .تسا 1
دام ة 11 نوناق
سایس ت یاه لصا ییارجا 44
تسا هدمآ یساسا نوناق :
« قفاوت ،دادرارق عون ره خسف هب روتسد
، و
هیور نمضتم مهافت دض یاه
داوم عوضوم یتباقر 44
ات 43 نوناق نیا .»
نوناق یاروش هب راذگ
هیور نمضتم یاهدادرارق خسف رایتخا تباقر یاه
یتباقر دض روتسد نیا .تسا هدرک اطعا ار
نوناق راذگ یور یانبم رب هدقعنم تلاماعم هک تسانعم نیدب ة
یتباقر دض هدشدای
حیحص لباق اما
.تسا خسف نانچ دش هتفگ هک
، هلماعم ینوناق و یعرش نیزاوم رظن زا هک تسا تسرد یا
رارضا دصق اب هک
دقعنم یرگید هب یم
دارفا و هعماج رب هک یبولطمان ریثأت نازیم هب هجوت اب ،دوش یم
دراذگ
، یم دناوت
یتوافتم یاهارجا تنامض ـ
زا لیبق ف ذوفن مدع ،خس
، نلاطب ـ
،دشاب هتشاد رد اما
ةمه ضقن دراوم
هیور یاه نوناق تیعونمم یانبم اب خسف یارجا تنامض نییعت یتباقر دض اب و درادن تیخنس راذگ
ةفسلف یتلاماعم نینچ رگا .تسا ضراعت رد تازاجم نییعت
، لکش ساسا هک نآ یریگ
اه و ررض دور
تسا بیقر هب
، و دبای جاور رازاب رد ،دشاب هتشاد ار نآ خسف رایتخا تباقر یاروش ًافرص
ةنیمز
ءوس مهارف تباقر یاروش رد هدافتسا یم
ب اروش نیا و دوش ه
هقیلس وحن یا
یخرب تیوقت تهج رد
ًافرص راجت زا هب
ةمیرج هدنسب یدقن یم
؛دنک هکنآ لاح ةلماعم
خسف ار رگید نارجات یم
غراف .دنک
نیا زا عوضوم ، ةلماعم رب ینتبم ةیور
ضلا یانبم رب یتباقر دض و تسا مارح یعرش رظن زا رر
رد
طباور رد یداصتقا و یراجت ةعماج
یزورما یمن هلماعم ناوت یا
یعضو مکح و درک یقلت مارح ار
هنوگچ .تسنادن لطاب ار نآ یم
هلماعم ناوت یا
هعماج تیلک هب ررض لیلد هب ار مارح
و تسناد رد
یقلت حیحص ار نآ لاح نیع
!درک زا هدافتسا ،رگید ریبعت هب ةدعاق
و ررض ناربج یارب ررضلا
دراو هعماج دارفا لک هب هکلب صخشم درف کی هب هن هک ییاهررض زا یریگولج یم
دوش و
یب اب زج هدنیآ رد نآ عوقو زا یریگولج یمن لصاح یتباقر دض تاقفاوت نتخاس رابتعا
ش .دو
نیاربانب
، دارفا عفانم هب یررض یقوقح لامعا نیا هک نازیم ره هب یهار دنک دراو نایز هعماج لک ای
هشیر یارب یقوقح لمع نلاطب یارجا تنامض زج یقاب هعماج زا تظافح و ررض و نایز ندرک نک
یمن نام .د تهج رگا ،عقاو رد یررض مادقا یریگ
ًافرص طباور هب هبناجود
بناجدنچ ای ة
صخشم
خسف تیلباق ،دوش دودحم و طوبرم تسا نکمم
یقطنم دشاب . ودحم و صاخ دارفا حلاصم اریز د
ی
نآ تسد هب دقع رارمتسا مامز نداد و هدش ضقن دراد یقوقح قطنم اه
. رد اما تهج هک ییاج یریگ
یداصتقا و یراجت یمومع مظن ضقن یوس و تمس هب دشاب
و یمومع مظن تبلاص ةرتسگ
ینایز
راو هک عقاو رد .تسا یقوقح قطنم دقاف و درادن ینادنچ یراگزاس خسف قح نداد اب تسا هدش د
،
طباور رد دامتعا ساسا و لصا تامادقا لیبق نیا فده ار یتراجت
یم و دریگ ةجیتن شهاک نآ
.تسا یناگرزاب طباور رد للاتخا و رازاب رد دامتعا همادا رد للاتخا یانبم ،
، هب دوخ هک ةباثم
م ییانبم یسررب ،تسا حرط لباق لقتس یم
.دوش
هیور تیعونمم ضقن یعضو مکح یاه
یانبم رب یتباقر دض دعاق
ة ماظن للاتخا عنم
اب و یعطق تابجاو زا ماظن ظفح لدا
ة لقع ،تنس ،باتک( هناگراهچ
، .تسا تابثا لباق )عامجا
نیاربانب
، من یقاب نآ رد للاتخا تمرح و نآ بوجو رد یدیدرت یفیلکت رظن زا ی
ملاک رد .دنام
ناهیقف
، ظفل
« ماظن » قلطم روط هب ی
ب نآ مکح و هتفر راک هب ماع ا ی
نا دش ه ا اما .تسا ی
لماش مکح ن
هدرخ ظفح ماظن
اه
، هدرخ هلمج زا یداصتقا ماظن
، زین یم نخس رگید هب .دوش
، هدرخ ظفح ماظن
اه
، هب
ناونع مدقم ة کش نودب .تسا بوجو یفیلکت مکح لومشم ،بجاو
، لعج بوجو تحلصم عبات
عبات تمرح لعج و مزلم دسفم
ة رظن دم ار ماظن رد دوجوم تحلصم رگا سدقم عراش .تسا مزلم
رگا و هدرک بجاو ار نآ ظفح ،دشاب هداد رارق دسفم
ة هداد رارق رظن دم ار ماظن هب للاخا رد دوجوم
تسا هدرک مارح ار نآ للاخا ،دشاب روپربهر(
1739 : 292 .)
اج ماظن رد یتقو هعم
یا داجیا للاتخا یم
وش تسد زا ار دوخ لادتعا و شمارآ هعماج د یم
دهد
جره اب و هجاوم داسف و بوشآ و جرمو
یم ندوب بوضغم و نآرق رد داسف زا یهن هب هجوت اب .دوش
یولج و عنم نآ زا دیاب ،عراش دزن ماظن للاتخا نآ
دوش هتفرگ یقاب(
هداز و یدیما درف 1797 : 131 ـ
132 ره .) هبنج رد ار یگدنز ماظن و دوش هعماج ماظن رد للاتخا ببس یرما هاگ یاه
و یسایس
یقلت مارح و عونمم ،دنز مه رب یداصتقا یم
اهیقف یخرب ریبعت هب .دوش ا ن
هک ییاج رد یتح هیمام
تمرح ای بوجو مکح
، هب ةلزنم هیلوا مکح
، للاتخا ببس وش
د ، دعاق ة رب مکاح ماظن للاتخا عنم
نآ تسا هیلوا مکح عفر ببس و یم
.دوش
ینابت دادرارق قیرط زا ای
یهافش ،یکینورتکلا ،یبتک زا معا( مهافت ای قفاوت
، روظنم هب )یلمع
تمیق ندرک صخشم و تمدخ ای لااک شورف ای دیرخ یاه
وحن ة میقتسم روط هب رازاب رد نآ نییعت
ریغ ای میقتسم و ود نیب تمدخ ای لااک رازاب میهست ای میسقت صخش دنچ ای
دشاب تباقر لخم هک
و راکتحا و تمیق یمجاهت یراذگ یتاونق(
و یدنره یرفعج 1794
: 441 ) اب هک دنتسه یروما زا
رطخ هب ار هعماج ماظن یداصتقا ءوس راثآ یم
دنزادنا لیلد هب و دعاق
ة هدشدای مارح و عونمم ا
.دن
ا ام
، دنب ،یعضو مکح تهج زا 1
ةدام 11 تسایس نوناق یاه
لصا ییارجا 44
ًافرص یساسا نوناق
ار خسف یعضو مکح اب
هب تباقر یاروش رایتخا ةلزنم
هیور نیا یارجا تنامض یاه
نییعت یتباقر دض
رظن هب .تسا هدرک یم
یقوقح تامادقا هک یدراوم رد دسر هدشدای
اهنت دنوش ماظن للاتخا ببس
یارجا تنامض رثؤم
یب ا .تسا یقوقح لمع نلاطب و یرابتعا زا یداصتقا ماظن ظفح میریذپب رگ
تباقر ماظن نیمضت قیرط
، هعومجمریز زا هک یاه
هدرخ تسا یداصتقا ماظن
، رسیم یم نودب ،دوش
لتخم یقوقح تامادقا یعضو مکح و مارح ار نآ رد للاتخا دیاب کش دننک
ة یب ار ماظن و یرابتعا
ماظن للاتخا لیلد هب یتباقر دض تلاماعم نیا .تسناد نلاطب هعماج رد داسف داجیا هب
رجنم یم دنوش
لتخم ار مدرم یگدنز و یداصتقا ماظن و یم
نیاربانب .دننک
، باتک زا یلیلاد رب ینتبم و
لقع و تنس
،
هیجوت لباق یعضو مکح اهنت مه
وس اب هیور یاه .تسا نلاطب یعضو مکح یتباقر دض
هتکن نیا هب هجوت زین
هک تسا دیفم دعاق
ة ماظن للاتخا یفن هظحلام دیاب حطس ود رد ار
درک .
ماظن هاگ و تسا رظن دروم ماع ماظن یریبعت هب و هعماج ماظن تیلک یهاگ زج
ئ ی ماظن ای یاه درُخ
رد رطخ یم رارق دنریگ رظن هب . یم
دسر دعاق ة خا عنم تسا هیلوا دعاوق زا لوا حطس رد ماظن للات
؛
یلاحرد تسا یوناث دعاوق زا هدعاق نیا مود حطس رد هک تروص ره رد .
،
ِتیعضو رد ای ضراعت
ِمحازت
ِمکح
ِبجوم
ِللاتخا رگید ماکحا اب ماظن هدش للاتخا ببس هک یماکحا ،
یفن دنا یم و دنوش
دعاق ة نآ رب مکاح ماظن للاتخا یفن و ماظن ظفح .دوب دهاوخ اه
هک تشاد هجوت دیاب دعاق
ة دننامه ماظن للاتخا یفن دعاق
ة فار ًافرص جرحلا و ررضلا یفان و ع
تسین ماکحا
؛ هکلب یم ببس مکح دوجو هشیمه .دشاب هتشاد لابند هب زین ار مکح تابثا دناوت
