DOI: 10.22059/jscm.2020.313318.2084
The Status of Social Capital, Social Responsibility, and Professional Ethics in Developing the Empowerment Capabilities of Common Assessment Framework (CAF)
Through Shannon Entropy and Dematel technique
Seyed Hamed Hashemi1, Mojtaba Tabari2, Ali Farhadi Mahalli3, Alireza Matoufi3 1. PhD Student, Department of Management, Faculty of Humanities, Gorgan Branch, Islamic Azad University,
Gorgan, Iran
2. Associate Professor, Department of Management, Faculty of Humanities, Ghaemshahr Branch, Islamic Azad University, Ghaemshahr, Iran
3. Assistant Professor, Department of Management, Faculty of Humanities, Gorgan Branch, Islamic Azad University, Gorgan, Iran
(Received: October 23, 2020; Accepted: December 26, 2020)
Abstract
This research has been done with regard to the field of enablers in order to develop a self- assessment model based on the general common assessment framework (CAF). This study was developmental and applied in terms of results, descriptive in terms of purpose, and mixed- method in terms of data collection and analysis. The statistical population of the study included the faculty members of the management departments of Payame Noor University in the three provinces of Guilan, Mazandaran, and Golestan in Iran, who formed the expert community of this research. After library research, the interview method was used to collect data, and then the confirmatory factor analysis method as well as Shannon entropy and Demetel technique were used to analyze the quantitative data. Based on the findings, the CAF self-assessment model in the field of enablers was developed with the three variables of social responsibility, social capital, and professional ethics. Moreover, the ranking of enablers was done using Shannon entropy method. These included leadership, strategy, processes, employees, social responsibility, professional ethics, partnerships, resources, and social capital. The ranking results and the weight of enablers were used to determine their score in the developed model.
Relationships between enablers were also obtained using the Dematel technique. Dematel technique results showed that leadership, strategy, resources and partners, processes, social responsibility and professional ethics enablers are the core and key enablers and should be prioritized in the CAF model developed for the Payame-Noor University.
Keywords
Self-assessment, Organizational performance, Common Assessment Framework, Shannon entropy, Dematel technique.
Corresponding Author, Email: mo_tabari@yahoo.com
هاگیاج ةیامرس
یعامتجا
، تیلوئسم
یریذپ یعامتجا
و قلاخا
هفرح یا رد عسوت ة تیلباق یاه
زاسدنمناوت لدم
بوچراچ یمومع
یبایزرا (
)
CAFاب کینکت تنآ
یپور نوناش و
لتمید
دیس دماح یمشاه
، 1
یبتجم
2یربط
،
یلع یداهرف
3یلحم
، یلع اضر یفوطعم
3
1
. یوجشناد
،یرتکد هورگ
،تیریدم ةدکشناد مولع
،یناسنا دحاو
،ناگرگ هاگشناد دازآ
،یملاسا
،ناگرگ ناریا
2 . رایشناد هورگ
،تیریدم ةدکشناد مولع
،یناسنا دحاو مئاق
،رهش هاگشناد دازآ ا
،یملاس مئاق
،رهش ناریا
3 . رایداتسا هورگ
،تیریدم ةدکشناد مولع
،یناسنا دحاو
،ناگرگ هاگشناد دازآ
،یملاسا
،ناگرگ ناریا
خیرات(
:تفایرد 02 / 08 / 1399 ـ خیرات :شریذپ 06 / 10 / 1399 )
هدیکچ
رد نیا قیقحت
، نمض هجوت هب ةزوح زاسدنمناوت اه
، اب فده ةعسوت لدم یبایزرادوخ ینتبم رب رکیور د بوچراچ یمومع
، یبایزرا CAF
ماجنا .تفریذپ نیا شهوژپ رب ساسا هجیتن هعسوت یا و یدربراک
، رب ساسا فده یفیصوت
، و زا ثیح ةوحن یروآدرگ و لیلحت هداد اه
یبیکرت .تسا ةعماج یرامآ شهوژپ لماش یاضعا تئیه یملع هورگ تیریدم هاگشناد مایپ رون هس ناتسا نلایگ و ناردنزام و ناتسلگ دوب
هک ةعماج ةربخ نیا قیقحت ار لیکشت دنداد . دعب زا ةعلاطم هناخباتک یا
، یارب عمج یروآ هداد اه
، زا شور هبحاصم هدافتسا دش و رد همادا
یارب لیلحت هداد یاه
ّمک ی شور لیلحت یلماع دییأت ی و کینکت یاه یپورتنآ نوناش و لتمید هب راک تفر . رب ساسا هتفای اه
، لدم
خ یبایزرادو ردCAF
ةزوح اهزاسدنمناوت اب
هس ریغتم تیلوئسم
،یریذپ ةیامرس یعامتجا
، و قلاخا هفرح یا هعسوت تفای و هبتر یدنب
زاسدنمناوت اه اب شور یپورتنآ نوناش هب بیترت لماش
،یربهر
،یژتارتسا دنیارف
،اه
،نانکراک تیلوئسم یریذپ
،یعامتجا قلاخا هفرح یا
،
تکارش اه
، و بانم ع و ةیامرس یعامتجا صیخشت هداد دش و جیاتن هبتر یدنب و نزو زاسدنمناوت اه یارب نییعت زایتما نآ اه رد لدم
هعسوت هتفای هب راک تفر . طباور نیب زاسدنمناوت اه زین هب کمک کینکت لتمید ب ه تسد دمآ و جیاتن لتمید ناشن داد زاسدنمناوت یاه
،یربهر
،یژتارتسا عبانم و
،اکرش یارف دن
،اه تیلوئسم
،یریذپ و قلاخا هفرح یا زاسدنمناوت یاه هتسه یا و یدیلک دنتسه و دیاب رد لدم
هعسوتCAF هتفای رد مایپ رون رد تیولوا رارق .دنریگ
ناگژاودیلک
یپورتنآ
،نوناش کینکت لتمید
، یبایزرادوخ
، درکیور بوچراچ یمومع
،یبایزرا درکلمع ینامزاس .
:لوئسم ةدنسیون ةمانایار
mo_tabari@yahoo.com
ةرود 8 ةرامش ، 1 ، راهب 1400
تاحفص 28 ـ 1 )یشهوژپ(
Online ISSN: 2423-608X http://jscm.ut.ac.ir
همدقم رد قیقحت شیپ ور
، نمض هجوت هب تکراشم رد
دیلوت ملع
، یعس دش اب فده ةعسوت
ِلدم بوچراچ
یمومع دوخ یبایزرا CAF1
، اب طسب و یحارطزاب نآ
، نمض یروآون و وت هج هب یداعبا هک نونکات هب
نآ اه هجوت هدشن تسا
، نیا لدم هب زور دوش . ةدیدپ مدع نانیمطا و ریغتم زورما و یاهزاین فلتخم
نایرتشم و طیحم تسیز ثعاب دش ناققحم هب نیا ف رک دنتفیب هک هچ ییاهریغتم زا
نوناک هجوت رود
هدنام .دنا نیا قیقحت اب ةعلاطم هناخباتک یا میهافم یبایزرا درکلمع و ...
و هبحاصم اب ناگربخ نیا
هزوح
، هک هچ هفلؤم ییاه تیلباق دورو هب نیا لدم ار دنراد
، زاغآ یم .دوش اب شجنس یناوارف
ریغتم یاه یفرعم هدش زا فرط ناگربخ یارب طیحم یشزومآ هاگشناد
و قافتا رظن
،ناگربخ ریغتم
اه
باختنا یم دوش و سپ زا جارختسا صخاش
یاه هفلؤم یاه دییأت هدش
، رد همادا
، اب هبتر یدنب هفلؤم اه و
نییعت نازیم ریثأت یراذگ و ریثأت یریذپ نآ اه زا کی رگید لدم هعسوت یم دبای هک نونکات هقباس هتشادن
.تسا هتبلا نیا شهوژپ اب تخانش لئاسم زور فوطعم هب نیا نامز و ناکم تسا و رد هدنیآ ناققحم
اب یسررب و یارجا نیا لدم رد طیحم یاه فلتخم دیاب اب ییاسانش داعبا
رگید لدم ار تیوقت و
هب زور دننک . زاب ندرک هچیرد یاه یرگید رد ملع و هب کارتشا یراذگ میهافم رد ةعماج یملع ات عناوم
و
ًانایحا ییاتسیا نامزاس اه عفر و یماگ ور هب ولج هتشادرب دوش زا ةدمع فیاظو ناققحم تسا .
ره نامزاس هب روظنم یهاگآ زا نازیم تیبولطم و
تیبوغرم تیلاعف
یاه دوخ
، ب ه هژیو رد طیحم
هدیچیپ و ایوپ
، زاین مربم هب ماظن یبایزرادوخ دراد
. بایزرادوخ ی
، هک یدنیارف تهج تواضق یدمآراک
همانرب یاه شیپزا نییعت هدش تسا
، هب هدافتسا زا اهرازبا و یاهوگلا صوصخم زاین
دراد . یکی زا یاهرازبا
رایسب مهم یارب یبایزرا درکلمع همه هبناج رد شخب یتلود بوچراچ یبایزرا
مومع ی تسا
، هک یارب
یبایزرادوخ نامزاـس
یاـه یمومع و یتلود هب اک ر یم دور ( Vakalopoulou et al 2012: 745 ).
نایب سم ئ هل
اب دوجو دربراک ةدرتسگ لدم یاه یلاعت رد نامزاس یاه یزورما
، زونه موهفم و داعبا و هفلؤم یاه
فلتخم نآ هب ینشور صخشم هدشن
.تسا نیا عوضوم رد شخب یتلود شیب زا ریاس شخب اه و رد
ةنیمز تیریدم عبانم
یناسنا شیب زا اس ری تیلاعف یاه یروحم نامزاس یاه یتلود دوهشم .تسا داعبا
1. Self assessment model
یتیریدم تیفیک عماج رد شخب یتلود اب داعبا تیریدم تیفیک عماج رد شخب یصوصخ توافت
یاه
هدمع یا .دراد رد شخب یصوصخ داعبا
تیفیک لماش
،تمیق
،ماود تیلباق
،نانیمطا لیوحت هب
،عقوم
،درکراک تامدخ سپ زا
،شورف لکش هاظ
،یر
،ترهش ینمیا
، و ریثأت یعامتجا تسا
؛ یلاحرد هک
داعبا تیریدم تیفیک
عماج رد شخب یتلود رایسب رتارف زا زرط یشرگن تسا هک یرتشم هب کی لااک
ای یش ء .دراد نایرتشم شخب یتلود لیام ا دن نانکراک شخب یتلود زا شناد و ییاناوت مزلا رد ةئارا
تامدخ رادروخرب .دنشاب
ناعجارم خب
ش یتلود هقلاع دندنم یدارفا هک هب نآ اه تمدخ هئارا یم دننک
راک دوخ ار هب یبوخ دنسانشب و دننادب هک راظتنا یرتشم تسیچ و نامه راظتنا ار هدروآرب دننک . اب
هجوت هب داعبا لدم یاه هدشدای یم ناوت تعرس رد ةئارا
،تامدخ تحص
،تامدخ ییابیز
و
،یگزیکاپ
راتفر
،بسانم نمنوناق
،ید
،یگداس تلوهس
، و فاطعنا یریذپ ار مهم نیرت صخاش یاه یلاعت رد
نامزاس یاه یتلود .درمشرب بوچراچ یبایزرا
یمومع رد شهوژپ شیپ ور هـب ةلزنم لدـم یموـهفم
یباـیزرادوخ درکلمع
هاگشناد مایپ رون هدافتسا .دش اریز رد هسیاقم اب ریاس لدم یاه یلاعت رد شخب
یتلود و یمومع
، ک ه رد ناریا ماجنا هدش
،تسا یم ناوت هب ةزیاج یلم یلاعت نامزاس هراشا درک هک
هفلؤم یاه لدم نامه هفلؤم یاه یلصا لدم داینب ییاپورا تسا و دننام لدم یداهنشیپ رد
نیا قیقحت
دراوم یکارتشا زین دراد . اما چیه هنوگ لوا و تی یدنب ای یطابترا نیب هفلؤم اه صخشم هدرکن
و یارب
نش ییاسا ای فیرعت ریغتم یاه یموب هدش یشلات ن رک هد .تسا رد لدم هعسوت تفای ة قیقحت طسب(
لدم
ةیلوا قیقحت رد دعب زاسدنمناوت )اه
دصق رب نآ دوب هک اب یدنبزایتما هفلؤم
یاه زاسدنمناوت لدم
مه
تیولوا مه طابترا و نازیم ریثأت یراذگ نیب اهریغتم ی زاسدنمناوت صخشم
.دوش اسدنمناوت یاهز
لدم
بوچراچ یمومع
یبایزرا لماش
،یربهر
،یژتارتسا نانکراک
، اکرش
، عبانم
، و دنیارف تساه و ققحم رد
یپ نآ دوب ات اب تیوقت نیا دعب لدم
، اب یهاوخرظن زا
ناگربخ
، تیلباق یاه لدم ار لااب ب درب و هب ظاحل
یرظن یارب دربشیپ نیا ملع شلات دوخ ار دنکب . دنیارف باختنا هس غتم ری نیدب هنوگ دوب هک مه نامز
اب تاعلاطم یرظن
ةبحاصم یگربخ
، هب شور هلولگ یفرب
، اب دنچ نت زا ناگربخ ماجنا و هدفه ریغتم
لباق حرط رد لدم زا فرط ناگربخ حرطم دش . سپس
، ةمانشسرپ یبیکرت
زاب(
و )هتسب یحارط دش و
یاهریغتم هدشدای
رد عمج ناگربخ هب شور یفلد نومزآ دش . رد ن تیاه
، هس ریغتم ةیامرس یعامتجا
،
تیلوئسم یریذپ یعامتجا
، و قلاخا هفرح یا هب لدم هفاضا دش .
تم أ هنافس هچنآ رد لمع دهاش نآ میتسه نیا تسا هک ةمه هیور یاه رد لاح ارجا رد نامزاس
مایپ رون ینتبم رب یژتارتسا ییاه تسا هک زا یادتبا لکش یریگ نیا نامزاس دوجوم هدوب و
رکیور د ی یداینب ن و یساسا
، هک ینتبم رب هاگدید نیون تیریدم دشاب
، رد لاح ارجا تسین
؛ هک رگا
یرگنزاب یساسا
رد راتخاس و درکلمع یلک متسیس ماجنا
،دوشن نیا نامزاس هولاع رب هکنآ هب ظاحل
یتباقر رد هسیاقم اب ریاس هاگشناد اه بقع هدنار یم
،دوش نکمم تسا هاگیاج شیوخ ار زین رد
ج ته یلاتعا شزومآ و جیورت شناد زا تسد دهدب . رب نیا ساسا
، نیا شهوژپ اب
فده
یحارطزاب و
طسب ییوگلا قبطنم اب یلماوع هک یم دناوت هاگشناد مایپ رون ار اب هاگدید یاه نیون
ناهج زورما تیوقت دنک ماجنا دش .
،نیاربانب س ؤ لا یلصا وژپ ه ش رضاح نیا تسا هک ایآ اب طسب و
یحارطزاب لدم
بوچراچ یمومع
یبایزرا ناکما ئارا ة یوگلا بولطم یارب یبایزرادوخ درکلمع
ینامزاس رد هاگشناد مایپ رون رب ساسا میهافم نیون یتیریدم دوجو
؟دراد
ةنیشیپ یرظن
زا هافم ی م ی هک رد لاح رضاح رد سب ی یرا زا نامزاس اه اج ی هاگ لباق هجوت ی پ ی اد هدرک تسا هافم ی م ک ی ف ی
،ت
دوبهب متسم ر
، و لدم یاه لاعت ی نامزاس ی تسا لدم. یاه لاعت ی هب نامزاس اه کمک یم دننک
، اب اقم ی ةس عضو
دوجوم و بولطم
،دوخ توافت اه ار اسانش یی دننک و سپس رب ساسا ا ی ن توافت اه ( هضراع اه ) و سررب ی
للع عوقو نآ اه هار لح یاه هب ی هن یزاس ار عت یی ن و ارجا دننک ناراکمه و یناطلسروپ(
1391 : 56 .)
یبایزرادوخ دنیارف
ی مظنم و کیتامتسیس و
ریگارف رد حطس نامزاس تسا هک یم دناوت نوچمه
هنییآ یا یارب ناربهر هب نآ اه کمک دنک ات تخانش عماج و ریگارف زا نامزاس دوخ هتشاد .دنشاب نیا
دنیارف کی یرگنزاب مظنم
و کیتامتسیس و
عماج زا تیلاعف یاه نامزاس و جیاتن نآ رب ساسا کی
لدم یلاعت ینامزاس تسا
هک هب نامزاس هزاجا یم دهد هب روط فافش طاقن توق و هنیمز یاه لباق
دوبهب دوخ ار ییاسانش و
همانرب ییاه تهج دوبهب داعبا فلتخم دوخ نیودت دنک Moriones 2001( .)
لدم بوچراچ یمومع
یبایزرا درکلمع
1
بوچراچ یمومع
یبایزرا درکلمع یرازبا رب یا تیریدم تیفیک
2عماج تسا هک نآ رد زا لدم
1. Common Assessment Framework (CAF) 2. Total Quality Management (TQM)
یلاعت داینب اپورا یارب تیریدم تیفیک
و 1
لدم هاگشناد مولع یرادا ناملآ رد ریاپسا ماهلا2
هتفرگ
هدش تسا ( Rickards & Ritsert 2013: 136 .)
نیا لدم کی رازبا یبایزرادوخ
،هداس ب نود هنیزه
،
و ناسآ تسا هک یارب نامزاس یاه یمومع د ر حطس یلم و هقطنم یا و یلحم لباق هدافتسا تسا و
هب یفرعم کینکت یاه تیریدم تیفیک
رد تیریدم یتلود
کمک یم دنک ( Vakalopoulou et al
2012: 745 ).
هب ترابع
،رگید بوچراچ یمومع
یبایزرا درکلمع یبوچراچ یارب
یبایزرا دوخ
هئارا یم دهد هک زا ظاحل یموهفم هباشم یرایسب رگید ا ز لدم یاه یلصا تیریدم تیفیک
عماج
،
هب هژیو لدم یلاعت داینب اپورا
، یارب تیریدم تیفیک
تسا . اما اب رد رظن نتفرگ توافت نآ اه اب
لغاشم شخب
،یصوصخ هب
روط صاخ
، یارب نامزاس یاه شخب یتلود یحارط هدش تسا
( Rickards & Ritsert 2013: 136 ).
نیا لدم بوچراـچ یموـمع
یباـیزرا لکشتم
زا کی متسیس یهدزایتما تسا
و رصانع یلصا
نآ 5 رایعم یدورو
،یربهر دارفا )نانکراک(
، تسایس اه و
،اهدربهار عبانم
و اکرش
، و دنیارف اه و 4
رایعم یجورخ جیاتن
طبترم اب
،دارفا جیاتن طبترم اب یرتشم یروحم و
،یروحمدنورهش جیاتن
طبترم
اب تیلوئسم
،یعامتجا و
جیاتن کلمع در یدیلک
، و نینچمه 20
رایعمریز یدورو
و 9 رایعمریز
یجورخ تسا
. رد عومجم 29 رایعم یعرف تاعوضوم یلصا
ار
، هک دیاب رد یبایزرا نامزاس نادب
هجوت وش
،د صخشم یم
دننک ( Kalfa & Yetim 2018: 1311 .)
بوچراچ یبایزرا
یمومع کی درکیور عماج یم ذاختا ار مجسنم و هک دنک
دنیارف یاه لرتنک
،کیژتارتسا یتیریدم
، و یتایلمع ار رد کی لدم دحاو هچراپکی یم اس دز دنویپ مه هب ار اهدنیارف نیا و
یم دنهد ( Rickards & Ritsert 2013: 139 ).
بوچراـچ یموـمع
یباـیزرا لماش صخاش یاه یقیقح
و یعقاو ـ قیقحت رب یانبم تیعقاو و تقیقح ـ و صخاـش یاـه یـکاردا ـ شناد ف
،یدر دیاقع
، و برجت ة
دارفا ـ تسا و طقف سیاقم ة فرص نامزاس اه اب کی رگید
،تسین هکلب رب براجت کرتـشم نامزاس
اه و
یریگدای و یروآون زکرمتم تسا و هولاع رب یگژیو یاه ینیع و لباق شجنس ةمه متسیس یاه نامزاس
ار زین رد یبایزرا اه دروم هجوت رارق یم دهد ( Kalfa & Yetim 2018: 1209 ).
نامه روط هک
،دمآ م لد بوچراچ یبایزرا
درکلمع 5 ةفلؤم زاسدنمناوت هک دراد
رد لدم هیلوا
1. EFQM 2. Speyer
صخشم .تسا
یاهزاسدنمناوت لدم
بوچراچ یمومع
یبایزرا لماش
،یربهر
،یژتارتسا نانکراک
،
اکرش و عبانم
، و دنیارف تساه . یبایزرادوخ رازبا
ی تسا هک هب روظنم تراظن و لرتنک رب نرب هما یاه
دوبهب رمتسم ینامزاس و رد کی شور کیتامتسیس تروص
یم دریگ . رد یبایزرا و یبایزرادوخ یاه
،هیلوا نامزاس دنور دوبهب ار یط هرود یاه یتایلمع یلاوتم رد نورد دوخ یم دجنس و رد حوطس
رتلااب یلاعت نیا راک زا قیرط سیاقم ة دوخ اب یابقر
،یلحم نامزاس یاه وگلا
، و امزاس ن یاه زارت
لوا رد فرح ة دوخ ای هفرح یاه هباشم رد ناهج تروص یم دهد .
نیا راتخاس ُن ه هناخ یا ناکما یبایزرا ةمه تامادقا و تیلاعف یاه طبترم اب درکلمع نامزاس یاه
شخب یتلود ار مهارف یم دنک زا. جنپ رایعم لوا یارب یبایزرا درکلمع اهزاسدنمناوت ،
هک ناشن دنهد ة
یتامادقا تسا
هک نامزاس ماجنا یم دهد ات هب جیاتن رترب تسد دبای
، هدافتسا یم دوش . لدم فاک
فرعم نآ تسا هک جیاتن یلاعت ـ هک زا قیرط
،یربهر یژتارتسا و
همانرب
،یزیر تیریدم عبانم
،یناسنا اکرش و عبانم
، و دنیارف اه هب تسد یم دیآ ـ رب درکلمع
،نامزاس
،نادنورهش نایرتشم
، و
جیاتن یدیلک درکلمع ریثأت
یم دراذگ و نامزاس ار زا یایاوز فلتخم یسررب یم نک د و شور
لک ییارگ هیزجت لیلحتو درکلمع ینامزاس بوسحم یم
.دوش
لکش 1 . لدم ةیلوا قیقحت
جیاتن
یربهر
نانکراک
یژتارتسا
تکارش عبانم و اه
اهدنیارف ، ،تلاوصحم
مدخ تا
نانکراک جیاتن
نایرتشم جیاتن
هعماج جیاتن
جیاتن یدیلک اهزاسدنمناوت
یروآونو یریگدای
رد همادا فیراعت و ینابم یرظن هس ریغتم ةیامرس یعامتجا
، تیلوئسم یریذپ یعامتجا
، و قلاخا
هفرح یا یم یآ .د دنیارف باختنا هس ریغتم نیدب هنوگ دوب هک مه نامز اب تاعلاطم یرظن
بحاصم ة
یگربخ
، هب شور هلولگ یفرب
، اب دنچ نت زا ناگربخ ماجنا و تفرگ هدفه
ریغتم لباق حرط رد لدم
زا فرط ناگربخ حرطم ش د . سپس مانشسرپ ة یبیکرت زاب(
و )هتسب یحارط ش د و اهریغتم ی هدشدای
رد عمج ناگربخ هب
شور یفلد نومزآ دش و رد تیاهن هس ریغتم ةیامرس یعامتجا
،
تیلوئسم یریذپ یعامتجا
، و قلاخا هفرح یا هب لدم هفاضا ش د .
ةیامرس یعامتجا
نیا موهفم هب روط یلک هب طباور نیب
،دارفا
ًاحلاطصا هکبش
یاه
،یعامتجا و
نیناوق دامتعا لباقتم
نیب دارفا اشا هر یم دنک ( Fedor 2019: 65 ).
نملک ةیامرس یعامتجا ار
هعومجم یا زا عبانم
یراتخاس یعامتجا
فیرعت یم دنک هک
« یاراد ود یگژیو کرتشم دنتسه : ةمه نآ اه زا یخرب
هبنج یاه راتخاس یعامتجا لیکشت
هدش دنا و تامادقا یدارفا
ار هک رد راتخاس دنتسه لیهست
یم دننک
».
یو رد همادا یم دیوگ :
« فلاخرب ریاس
لاکشا
،هیامرس یعامتجا ةیامرس رد
راتخاس طباور
نیب ب دارفا نایم و دارفا ه
یم دوجو دهاوخ تفای یدارفنا تروص هب دارفا رد هن هیامرس عون نیا و دیآ
طساو هب هن دش ة
یم دیلوت یکیزیف لیاسو وش
».د ( Álvarez & Romaní 2016: 1 ).
نیازا
،ور ةیامرس
یعامتجا کی
یلااک اب تیکلام کرتشم تسا هک رد لباقم ةیامرس یلام ای یناسنا
، هک تیکلام نآ
یصخش
،تسا رارق دراد ( Xu rt al 2018 .)
دارفا یم دنناوت اب هدافتسا زا ةیامرس یعامتجا دوخ
زا
قرط فلتخم هب تراهم و شناد نیریاس یسرتسد ادیپ
دننک ( Areekul et al 2015: 1615 ).
هاگشناد ولطم ب یهاگشناد تسا
هک دناوتب
، هولاع رب شزومآ مولع و شناد یاه زور ایند و شرتسگ
تیلباق اه و یدنمناوت یاه
،نایوجشناد رواب
و شرگن نآ ار اه هب یدنمناوت یاه یملع ناش هعسوت دهد و
زا نیا قیرط نانآ ار رد لح لئاسم ةدیچیپ یلغش و یصصخت و
تلاکشم ةرمزور
یگدنز یرای .دناسر
یا ن مسیناکم یتخانش
ثعاب یم دوش دارفا زا هبدامتعا سفن لااب هب روظنم هرهب یریگ زا یدنمناوت یاه
یهاگشناد دوخ
رادروخرب دنوش
و هب یافیا یشقن هدنزاس و ریثأت راذگ رد هعماج .دنزادرپب تاطابترا ایوپ
و تلاماعت دازآ
یملع رد حوطس یلااب ةیامرس یعامتجا صخشم
یم دوش ؛ یلاحرد ک ه تاطابترا فیعض
و هدننکش رد حوطس نییاپ ةیامرس یعامتجا یبایزرا
یم دوش ( Chinying 2006: 89 .)
صخاش یاه ةفلؤم ةیامرس یعامتجا دعب
زا لیلحت یاوتحم هبحاصم
و جارختسا زا
نایم
تبحص یاه ناگربخ طسوت لیلحت یلماع دییأت ی و دییأت راب یلماع هب تروص ییاهن دمآرد هک رد
شخب فای هت یاه قیقحت هدمآ .تسا
تیلوئسم یریذپ
یعامتجا
،هزورما تیاضر یرتشم
رگید هتسباو هب ئارا ة تامدخ هب
عقوم و عیرس ن و تسی نایرتشم
هب
تیلاعف یاه یطیحم و یعامتجا نامزاس
ییاه هک اب نآ اه رد لماعت ا دن تیمها یدایز یم دنهد . نیا
حیضوت همدقم یا یارب موهفم تیلوئسم یریذپ ا یعامتج نامزاس
تسا . تیلوئسم
،یعامتجا
نامه روط هک زا ناونع نآ هب حوضو لباق مهف تسا
، رد ةراب دوبهب هعماج هب کمک نامزاس اه و
تکرش اه تس ( Vishwakarma 2019: 36 ).
هولاع رب نیا
، تامادقا طبترم اب تیلوئسم یعامتجا
یکی زا هار یاه دوبهب رابتعا تکرش زین تسه
( Jeffrey et al 2018: 4 ).
نویسیمک عماوج
ییاپورا ( 2001 ) تیلوئسم
یعامتجا تکرش
ار
« بیکرت
ةنابلطواد تاظحلام
یعامتجا و
یطیحم رد تایلمع یراجت تکرش اه و طباور نآ اه اب هورگ یاه
یذ عفن
» فیرعت یم دنک . یذ ناعفن رد لخاد و جراخ زا نامزاس اه هب روط هدنیازف تاهجوت نامزاس
اه
ار رد ب ةرا لئاسم طبترم اب عونت یورین راک و ةوحن راتفر اب نانکراک و تظافح زا طیحم تسیز شیازفا
یم دنهد ( Zulfiqar 2019: 1 ).
روظنم زا تیلوئسم یریذپ یعامتجا نامزاس
دنیارف ی تسا هک
تکرش اه هب ةطساو نآ لئاسم یعامتجا و
عفانم عماوج ار اب تلاماعت یراجت
ناش ماغدا یم دننک و اب
یذ ناشناعفن لماعت
ی هنابلطواد دنراد
و رد تهج تعفنم یناسر هب هعماج تکرح یم دننک .
،هتبلا
تیلاعف یاه طبترم اب تیلوئسم یریذپ یعامتجا یعون
هیامرس یراذگ تدمدنلب تسا
و دیابن یتامادقا
رد رظن هتفرگ دنوش هک راب یلام هب نامزاس اه لیمحت یم دننک ( Gürlek & Düzgün 2017: 409 .)
صخاش یاه ةفلؤم تیلوئسم یریذپ یعامتجا دعب
زا لیلحت یاوتحم هبحاصم و جارختسا زا
نایم
تبحص یاه ناگربخ
، اب لیلحت یلماع دییأت ی و دییأت راب یلماع
، ییاهن دش هک رد شخب هتفای یاه
قیقحت هدمآ .تسا
قلاخا هفرح یا
تایقلاخا ار
عومجم ه یا زا لوصا یم اد ن دن هک بلغا رد بلاق کی روشنم ای یمتسیس هتخانش هدش هب ةباثم
یامنهار راتفر لمع یم .دنک رد طیحم یاه
،یراک دارفا رد شزرا اه توافتم ا دن و ییاهراتفر ماجنا
یم دنهد
هک زا رظن نارگید نکمم تسا یقلاخا ای یقلاخاریغ .دشاب
رد کی تیعقوم
، دارفا نکمم تسا ساسحا
دننک کی راتفر یقلاخا تسا ؛ یلاحرد هک نامه راتفر رد یتیعقوم رگید یقلاخاریغ .تسا
ًلاثم هیده نداد
هب صخش ینوناق
،تسا یلو هیده نداد هب ناونع هوشر ینوناقریغ تسا
( Lussier 2000: 17 .)
یاضعا تئیه یملع رد ةمه ماظن یاه شزومآ یلاع یشقن یدیلک و راذگرثا دنراد و راظتنا
هعماج زا ماظن شزومآ یلاع و یاضعا تئیه یملع نیا تسا هک ناناوج ار یارب یگدنز هدنیآ و
ةمه فادها و تلاسر ییاه هک یارب هاگشناد هتفرگ رظن رد هدش
تسا تیبرت دننک . رد نیا هنیمز
،
یکی زا لماوع ریثأت راذگ رب تیفیک شزومآ
،یلاع قلاخا هفرح یا یاضعا تئیه یملع تسا و
ییاسانش داعبا
نآ نیلوا ماگ بوسحم یم
دوش ( Farasatkhah 2008 69 . )
صخاش یاه ةفلؤم قلاخا هفرح یا
، دعب زا لیلحت یاوتحم هبحاصم
و جارختسا زا
نایم
تبحص یاه ناگربخ
، اب لیلحت یلماع دییأت ی و دییأت راب یلماع
، هب تروص ییاهن دمآرد هک رد
شخب هتفای یاه قیقحت هدمآ .تسا
رد شخب ینابم یرظن
، ققحم یعس درک سب رت و میهافم و یاهریغتم یلصا
شهوژپ ار یفرعم
دنک ات تخانش یلک لصاح و لیلد باختنا نیا اهریغتم یوس زا ناگربخ
هب هدنناوخ .دوش یفرعم
نیدب لیلد عت ا فیر لدم
،یلاعت بوچراچ یمومع
،یبایزرادوخ تیلوئسم
یریذپ
،یعامتجا ةیامرس
یعامتجا
، و قلاخا هفرح یا ار رد هلاقم .دناجنگ رد طسب و
،یحارطزاب فده
نیا تسین هک نیا
بوچراچ اه
و لدم یاه فلتخم دروم داقتنا رارق نوچ .دنریگ مه
ة نآ اه هب مهس دوخ شزرا ازفا
.دنتسه اب نیا لاح لکشم نآ تسا هک مه ة نآ اه صقان و لماکان ای یاراد هار لح یاه یعطقم
.دنتسه نآ اه هب نامزاس اه رد ةراب یدادعت زا داعبا لمع درک هک یاب د هزادنا یریگ دنوش دید یم دنهد و
ناققحم یعس یم دننک اب هب یناسرزور لدم
اه نآ اه ار قباطم یاهزاین زور هدامآ .دننک
اب ةعلاطم ینابم یرظن شهوژپ رد صوصخ یبایزرادوخ
و هفلؤم اه یم صخشم دوش
یاج ریغتم یاه
هدشدای رد تمسق زاسدنمناوت لدم
یلاخ تسا و اب یارجا نیا لدم و هجوت هب داعبا فلتخم
یبایزرادوخ میهاوخ
تسناوت مه رد تهج دشر ماگ میرادرب مه عناوم دوجوم ار فرطرب .مینک
شور قیقحت
عماج ة یرامآ
عماج ة یرامآ نیا شهوژپ ار
رد لحرم ة یحارط لدم صصختم ا ن و ناگربخ هاگآ
هب عوضوم
یاضعا(
یه ئ ت یملع هورگ تیریدم هاگشناد
یاه مایپ ون ر ناتسا یاه
،نلایگ ناردنزام
، و )ناتسلگ
دنداد لیکشت هک
اب شور مامت یرامش 25 رفن دندوب .
اب هجوت هب هکنیا شور قیقحت باختنا هدش یارب شهوژپ رضاح زا عون قیقحت هتخیمآ تسا
، اب
ةعلاطم هناخباتک یا یارب ییانشآ اب میهافم و عمج یروآ ینابم یرظن
، رد همادا
، دنیارف باختنا هس
ریغتم نیدب هنوگ دوب هک مه نامز اب تاعلاطم یرظن
ةبحاصم یگربخ هب شور هلولگ یفرب اب دنچ نت
زا ناگربخ ماجنا و هدفه ریغتم لباق حرط رد لدم زا فرط ناگربخ دش یفرعم .
سپس
، ةمانشسرپ
یبیکرت زاب(
و )هتسب یحارط و یاهریغتم هدشدای
رد مج ع ناگربخ هب شور یفلد نومزآ و رد
تیاهن هس ریغتم ةیامرس یعامتجا
، تیلوئسم یریذپ یعامتجا
، و قلاخا هفرح یا هب لدم هفاضا دش .
رد همادا ةمانشسرپ زاب
هب ةلزنم رازبا یروآدرگ هداد
یاه یفیک هجنس(
یاه )اهریغتم تفر راک هب
و صخاش اه زا هاگدید ناگربخ جارختسا .دش
رد همادا اب یحارط ةمانشسرپ هتسب
و نومزآ لیلحت
یلماع دییأت ی طسوت مرن رازفا SMART PLS هب
روظنم دییأت
،بیارض تست
ییاور و یافلآ
خابنورک
، صخاش اه دییأت .دندش لیلحت یلماع دییأت ی ات لبق زا مرن رازفا هب PLS تروص یتنس و
کمک هب مرن
یاهرازفا لسن
لوا
، دننام Lisrel و
،Amos ماجنا یم .دش نیا مرن اهرازفا هب جح م
یلااب هنومن و نینچمه لامرن
ندوب هداد اه زاین .دنتشاد یلاحرد هک مرن رازفا نودب PLS
دوجو نیا
تیدودحم اه
ةنیزگ بسانم یرت یارب ماجنا نداد لیلحت یلماع دییأت ی .تسا
رد لیلحت یلماع دییأت ی هب کمک مرن رازفا ةمه PLS
یاهریغتم یلصا
، نودب رد رظن نتفرگ
تهج
، هب کی رگید لصتم دندش و سپس هب ةبساحم ریداقم یافلآ
،خابنورک ییایاپ
،یبیکرت
، AVE
ییاور
،ارگمه ییاور ارگاو
، و یاهراب یلماع یارب اهریغتم دش هتخادرپ .
رد همادا
، هب روظنم هبتر یدنب
نومزآ لدم رد ةعماج فده اب هدافتسا زا شور یپورتنآ نوناش و1
یسررب طابترا نیب ریغتم اه اب شور
ید لتم ریغتم اه هبتر یدنب و نازیم ریثأت یراذگ و ریثأت یریذپ نآ اه زا مه صخشم دش
.
1. Shannon Entropy
هتفای یاه قیقحت / بحاصم ة یگربخ
یکی زا شور یاه تهج بسانم رایسب ادیپ
ندرک هبحاصم ناگدنوش رد
قیقحت یفیک هدافتسا زا شور
هلولگ یفرب تسا رد. نیا شور
، ییاناوت داجیا طابترا شقن یساسا .دراد مزلا تسا لیامت تکرش ناگدننک
یارب یراکمه بلج .دوش ادیپ ندرک ةطقن عورش یم دناوت مهم نیرت نکر دورو هب نادیم دشاب رد. شور
هلولگ یفرب تکرح زا کی دروم هب دروم رگید اب ییامنهار یاه نامه دروم تروص یم .دریگ باختنا هنومن
رتهب تسا زا یناسک دشاب هک ةبرجت یدایز ةرابرد ةلئسم دروم یسررب دنراد ات مه دنناوتب دنیارف ار حیضوت
،دنهد مه هبرجت و ساسحا
،ار مه ییانعم ار هک کرد هدرک .دنا رد نیا شهوژپ
، دعب زا ییاسانش
،ناگربخ
همانشسرپ یا هب تروص زاب و هتسب رد رایتخا نآ اه رارق تفرگ و هب روط مه نامز اب ناگربخ هبحاصم دش .
هبحاصم اه ات ییاج همادا تفای هک هب رظن یم دیسر عابشا یتاعلاطا تروص
هتفرگ .تسا رد نیا ،شهوژپ
یارب تخانش یاهریغتم ریثأت
راذگ رد تمسق یاهزاسدنمناوت لدم
، ادتبا
، نمض ةبحاصم زاب اب ناگربخ و
عمج یروآ یدادعت هفلؤم
، هک هب رظن ناشیا تیلباق دورو هب لدم ار
،دنتشاد و رد ةلحرم دعب اب رارق نداد
نیا اهریغتم رد رایتخا ناگربخ و شجنس نازیم یناوارف رظن قفاوم نآ اه هس ریغتم تیلوئسم یریذپ
،یعامتجا قلاخا
هفرح یا
، و ةیامرس یعامتجا هک
یاراد یناوارف یرتشیب دوب دن باختنا دندش . رد ةلحرم
دعب
، هب روظنم جارختسا هجنس
یاه نیا هفلؤم اه
، اب هبحاصم اب گربخ نا و ةمانشسرپ ةئارا زاب
، هجنس اه
ییاسانش دندش و هب روظنم دییأت بیارض اب یحارط ةمانشسرپ هتسب
نومزآ لیلحت یلماع تفر راک هب و
صخاش یاه هفلؤم اه رد هاگشناد ییاسانش دندش .
لیلحت هداد اه
رد لیلحت یلماع دییأت ی
، هک فده رگشهوژپ دییأت
راتخاس یلماع هژیو یا تسا
، رابرد ة دادعت
لماع اه هب روط راکشآ هیضرف یا نایب یم دوش و شزارب راتخاس یلماع دروم رظن رد هیضرف اب
راتخاس سنایراوک یاهریغتم
هزادنا یریگ هدش نومزآ یم وش د ( دمرس و ناراکمه 1383
: 268 ـ
269 ).
رد لیلحت یلماع یتلااؤس یارب
یبایزرا کی صخاش ای
تفص صاخ حرط یم دنوش هک
یاراد ی ک راب یلماع کرتشم دنشاب ( یرواد ناراکمه و 1392
).
ةتسب ةمانشسرپ نیا
قیقحت هک لمتشم رب 35 لاؤس تسا اب هدافتسا زا لیلحت یلماع دییأت ی و
مرن رازفا SMART PLS لیلحت
.دش جیاتن نیا لیلحت رد یم همادا .دیآ
لودج 1 . راب یلماع تلااؤس هب کیکفت اهریغتم ریغتم(
)لوا
ریغتم نس
هج هجنس
راب یلماع
تیلوئسم یریذپ
یعامتجا تیاده
تاقیقحت ناداتسا هب لئاسم تسیز یطیحم )ریذپدیدجت(
84 n1 / 0
تیوقت وجشناد تهج تکراشم رد سیردت لاؤس روحم 80 n2
/ 0
قیرزت یسورد هک تراهم و صصخت دارفا ار شیازفا دهد قیرزت(
سورد تراهم )روحم 79 n3
/ 0
هب یناسرزور عبانم یشزومآ 74 n4
/ 0
دنتسم یزاس و یزاسریوصت راثآ تیلوئسم یریذپ رد نامزاس 59 a3
/ 0
هدنیآ یرگن و هجیتن ییارگ 76 a4
/ 0
یروآون رد شزومآ 59 a5
/ 0
ساسحا دهعت هب صاخشا دنمزاین رد هعماج 54 a6
/ 0
،یتسودرشب داجیا تاسسؤم ماع هعفنملا 54 a7
/ 0
هروطسا یزاس 83 a8
/ 0
صیخشت و قیوشت تادهعت ةنابلطواد )یراکادف(
نانکراک لابق رد هعماج 70 a9
/ 0
هجوت هب نوناق 75 e1
/ 0
هجوت هب ریثأت تیلاعف اه رب تشادهب و تملاس هعماج 82 e2
/ 0
هرود یاه یشزومآ یارب نانکراک تهج شهاک فلاتا عبانم و نامز 59 e3
/ 0
لودج 2 . راب یلماع س ؤ تلاا هب کفت کی اهریغتم ریغتم(
)مود
ریغتم هجنس
هجنس راب
یلماع
ةیامرس یعامتجا هجوت
هب نابز کرتشم و مهف نآ 78 sh1
/ 0
هجوت هب راعش کرتشم 64 sh2
/ 0
دهعت هب ظفح رارسا نامزاس 80 sh3
/ 0
فیرعتزاب تاکارتشا دارفا و هجوت هب تاکارتشا یموب و یشزرا 76 sh4
/ 0
تسار ییوگ و ص تقاد 83 sh5
/ 0
داقتعا هب مدقت عفانم نامزاس رب عفانم صخش 83 sh6
/ 0
قیوشت هب عیزوت شناد نیب اهدحاو 60 s1
/ 0
دنیارف اه دارفا ار رد سرتسد کی رگید رارق .دهد 66 s2
/ 0
تیوقت داهن یاه یگنهرف تهج شیازفا ماجسنا دارفا 82 s3
/ 0
وج ّ ینامزاس رگتیامح 49 s4
/ 0
شهاک هلسلس بتارم نامزاس یکیدزن(
و رد سرتسد ندوب ریدم و )دنمراک 77 s5
/ 0
لیکشت هورگ اه و نمجنا یاه یصصخت و هفرح یا 75 s6
/ 0
قیرزت سح یوق تیکلام کرتشم رد نامزاس راتفر(
)هنادرمناوج 69 er1
/ 0
یاهراتفر ازدامتعا 83 er2
/ 0
شیازفا ةیحور یریذپداقتنا 74 er3
/ 0
دشر یهاگآ اه و طباور یعامتجا دارفا اب روضح رد تاعامتجا 72 er4
/ 0
لماعت هناراکمه 83 er5
/ 0
لابقتسا زا میمصت یریگ یاه یعمج و تروشم 77 er6
/ 0
تسایس مدع زکرمت و هجوت هب توافت اه رد زکارم اهدحاو 71 er7
/ 0
لودج 3 . راب یلماع تلااؤس هب کیکفت اهریغتم ریغتم(
)موس
غتم ری هجنس
هجنس راب
یلماع
قلاخا هفرح یا طابترا
هفرطود اب وجشناد 83 ra1
/ 0
جیورت هزومآ یاه ینید یقلاخا 67 ra2
/ 0
راتفر یتشیعمارف 74 ra3
/ 0
یزاسدامتعا و
داجیا کرد کرتشم زا قلاخا 68 ra4
/ 0
یمهفدوخ 68 ert1
/ 0
یاهوگلا یمیظنتدوخ 86 ert2
/ 0
لیکشت تیمک ة قلاخا 63 ert3
/ 0
صخاش یاه یتراظن یب نافرط ة عقاو هنایارگ 82 ert4
/ 0
یهت ة روشنم یقلاخا نامزاس 61 me1
/ 0
تقادص یشهوژپ 46 me2
/ 0
شزومآ هفرح یا )یزاسدنمناوت(
63 te1 / 0
هدافتسا زا تصرف یتاعلاطم ناداتسا 81 te2
/ 0
کت یدعب ندوب س ؤ تلاا شجنس و زا بیرض راب یلماع یارب نیا راک هدافتسا دش . نیدب ینعم
هک ره س ؤ لا رد عومجم ة س ؤ تلاا دیاب اب راب یلماع گرزب طقف هب کی دعب ای ریغتم ناهنپ طابترا
.دنبای لقادح رادقم یارب دییأت راب یلماع 4 / 0 تسا هک رد تروص رتمک ندوب زا نیا رادقم دیاب
لاؤس هطوبرم فذح دوش ( ینمؤم 1385 : 47 .)
رادقم یافلآ م هبساح هدش رد ةمانشسرپ هتسب
، هک تهج جارختسا صخاش
یاه هفلؤم اه
،دوب یارب
ةفلؤم لوا ( تیلوئسم یریذپ )یعامتجا 92
دصرد ةفلؤم یدعب ( ةیامرس یعامتجا ) 96
،دصرد و
موس ةفلؤم (
قلاخا هفرح یا ) 91 دصرد دوب هک ناشن دنهد ة تیلباق دامتعا یلااب ةمانشسرپ
یحارط هدش تسا . نینچمه
، یافلآ خابنورک هب کیکفت داعبا لدم شهوژپ هبساحم دش .
لودج 4 . یافلآ
،خابنورک ییایاپ یبیکرت
، هفلؤمAVE یاه شهوژپ
ریغتم یافلآ
خابنورک ییایاپ
یبیکرت AVE
تیلوئسم یریذپ یعامتجا 92
/ 0 93
/ 0 51
/ 0
قلاخا هفرح یا 91
/ 0 92
/ 0 51
/ 0
ةیامرس یعامتجا 96
/ 0 95
/ 0 55
/ 0
ییاور مه ارگ کی جنس ة
ّمک ی تسا هک نازیم یگتسبمه ینورد
و مه ییوس هیوگ یاه شجنس
کی هلوقم ار ناشن یم .دهد موهفم ییاور همانشسرپ هب
نیا س ؤ لا خساپ یم دهد هک رازبا هزادنا یریگ
ات هچ دح صیصخ ة دروم رظن ار یم جنس .د ییایاپ همانشسرپ اب
نیا عوضوم راکورس دراد هک رازبا
هزادنا یریگ رد طیارش ناسکی ات هچ هزادنا جیاتن یناسکی هب
تسد یم .دهد هب ترابع رگید
یگتسبمه نایم
کی هعومجم زا
رمن ه اه و عومجم ة یرگید زا رمن ه اه رد کی آ نومز لداعم هک هب
تروص لقتسم رب کی هورگ یندومزآ هب
تسد هدمآ .تسا شور یاه یددعتم یارب بساحم ة ییاور
دوجو دراد هک ییاور مه ارگ یکی زا نآ تساه هاگره . کی هزاس ریغتم(
)ناهنپ رب ساسا دنچ هیوگ
ریغتم(
هدهاشم )ریذپ هزادنا یریگ دوش یگتسبمه نیب
هیوگ یاه نآ ب ه لیسو ة ییاور ارگمه لباق
یسررب .تسا رگا یگتسبمه نیب
یاهراب یلماع وگ ی ه اه لااب
،دشاب همانشسرپ یاراد
ییاور
ارگمه تس . نیا یگتسبمه یارب
نانیمطا زا هکنیا نومزآ هچنآ ار هک دیاب هدیجنس دوش یم دجنس
یرورض .تسا
یارب ییاور ارگمه دیاب نیگنایم سنایراو جارختسا
هدش (AVE) هبساحم
دوش .
ییاور ارگمه ینامز دوجو دراد هک ییایاپ یبیکرت زا 7 / 0 گرزب رت .دشاب نینچمه ییایاپ
یبیکرت دیاب
AVEزا گرزب رت .دشاب رد یا ن تروص ره طرش ییاور ارگمه دوجو دهاوخ .تشاد
لودج 5 . سیرتام ییاور ارگاو لنروف(
ـ رکرلا
)
فیدر ریغتم
1 2
3
1 قلاخا
هفرح یا 71
/ 0
2 ةیامرس
یعامتجا 40
/ 0 - 74
/ 0
3 تیلوئسم
یریذپ یعامتجا 40
/ 0 17
/ 0 - 71
/ 0
ییاور ارگاو ناشن یم دهد ردقچ س ؤ تلاا کی لماع اب س ؤ تلاا س ریا لماوع توافت .دنراد نیا
رایعم یکی زا یاهرایعم یلصا
شزارب لدم یاه هزادنا یریگ رد شور تسا PLS
و رب ساسا
یاهراب یلماع طوبرم هب هیوگ یاه ره هزاس نییعت یم .دوش ییاور ارگاو رب یگتسبمه نییاپ
هجنس یاه کی ریغتم ناهنپ اب کی ریغتم طبترمریغ اب
نآ زا(
رظن )رگشهوژپ هراشا
.دراد رایعم
یداهنشیپ یارب
یسررب ییاور ارگاو شور لنروف و رکرلا .تسا ییاور یارگاو لدم نازیم طابترا
