1
شناد درکلمع رب دلانرف یسحدنچ شور شزومآ یشخبرثا هیاپ ناوخاسران نازومآ
موس ی
هاشنامرک رهش ییادتبا
رف یمساق همطاف یدنوارگ هیمس،1
ناتسب یبن ،2
یمظعا سیردا ،3 4
هدیکچ تیلاعف زا یکی ندناوخ هنادنمشوه رایسب یاه
یم دای یگدنز لوط رد ناسنا هک تسا یا هب یناوخاسران .دریگ
یریگدای للاتخا ناونع
بصع أشنم هک صاخ -
ناور .تسا هدش فیرعت دراد یتخانش یخرب
زا وک د اک ن هب ر ﻢﻏ رد فای ـ ت آ وم شز یفاک اد ، رﻬب ﻦتش ه ه ـ و ش
ﺠنﻬب ـا ،ر دن ا ش ـ شم ﻦت ـ لاک ت یﻔطاع ـ یناﺠیه ، ییانیب و ونش ا اق یی رد بـ ی ه ـا د ریگ ی وخ ان ـ د ن رﺣ و فو امﻠک زا ت ﻖیرط آ وم شز ه ـا ی
ار یـ م ﺞ ـ د سرا ع ـا ید .دنتسین شناد درکﻠمع رب دلانرف یسﺣدنچ شور شزومآ یشخبرثا رضاﺣ شهوژپ زا فده ناوخاسران نازومآ
هیاپ شناد هیﻠک لماش رضاﺣ شهوژپ یرامآ هعماج .دوب هاشنامرک رﻬش ییادتبا موس ی هیاپ ندناوخ یریگدای للاتخا یاراد نازومآ
یریگدای تلالاتخا زکارم ییادتبا رسپ موس و3
و4 یﻠیصحت لاس رد هاشنامرک رﻬش هژی -1394
لماش شهوژپ ﻦیا هنومن .دوب95
شناد زا رﻔن30 هنومن هویش هب ندناوخ للاتخا یاراد نازومآ
مادک ره لرتنک و یشیامزآ هورگ ود هب و باختنا دنمفده یریگ رﻔن15
( یدارم و یرون یمرک یناوخاسران و ندناوخ نومزآ زا .دش باختنا وخ یارب )1384
هخسن زا و ندنا سایقم مراﻬچ ی
یشوه یاه
( ناکدوک رﻠسکو شناد شوه شﺠنس یارب ،)2003
هداد لیﻠحت .دش هداﻔتسا نازومآ مرن زا هداﻔتسا اب شهوژپ یاه
رازفا spss19 و
یم ناشن شهوژپ ﺞیاتن .دش یسررب سنایراووک لیﻠحت یرامآ صخاش شناد درکﻠمع رب دلانرف یسﺣدنچ شور هک دهد
د نازومآ ر
هﻔلؤم مامت ( رادانعم ریثات و .تسا رثؤم ندناوخ نومزآ یاه
p˂0/001 .تسا هتشاد اﻬنآ رب )
هژاودیلک :اه
رﻠسکو ،ناوخاسران ،دلانرف یسﺣدنچ شور
هاشنامرک،یملاسا دازآ هاگشناد ینیلاب یسانشناور دشرا سانشراک .1
[email protected] :ﻦﻔﻠت
09183855357
[email protected] Somayehgra
کارا دازا عاگشناد یمومع یسانشناور دشرا سانشراک2
.هاشنامرک ،یملاسا دازآ هاگشناد ،یناسنا موﻠع و تایبدا هدکشناد ، یسانشناور هورگ رایداتسا ا .3
[email protected] ک دﺣاو یملاسا دازا هاگشناد ینیلاب یسانشناور دشرا یسانشراک
هاشنامر 4
2
همدقم وخ ا دن ن یکی زا تیلاعف اه ی ایسب ر دنمشوه ا هن ا یا هک تس ا اسن رد ن وط ز ل ای یگدن د یم ریگ .د یخرب زا وک د اک ن هب ر ﻢﻏ رد فای ـ ت
آ وم شز یفاک اد ، رﻬب ﻦتش ه ه ـ و ش ﺠنﻬب ـا ،ر دن ا ش ـ شم ﻦت ـ لاک ت یﻔطاع ـ یناﺠیه ، ییانیب و ونش ا اق یی رد بـ ی ه ـا د ریگ ی وخ ان ـ د ن
رﺣ و فو امﻠک زا ت ﻖیرط آ وم شز ه ـا ار ی یـ م ﺞ ـ د سرا ع ـا ید رق .دنتسین ( .یقارن فیسو زوگ ه ،)1387
ان ر س ـ وخا ا ب ین ـ نع ه ـ و نا
ا خ ــ لات ل ی ــ ا د ریگ ی خ ــ ا ص ک ــ شنم ه ــ أ صع ــ ب - ناور ش ــ یتخان دراد دش فیرعت ،تسا ه
ان ر وخاس ا ب ین اـ شم ـ لاک رد یت اب ز سانش ـ ی
رد تس ناور و امﻠک ،ت قف ـ ﺠه ر ـ ک ی ـ ر و ند وت ان ـ ییا ر شگزم ـ دش فیﺻوت ییا ا ه
.تس ا(
ﻦمﺠن ﻦیب یﻠﻠملا ان ر وخاس ا ین 2008 ، .)1
وک د اک ن ان ر وخاس نا یبیکرت زا لاکشم ت وبرم ط ی هب ـا د ریگ را ی ابت ط دﺻ ﻦیب ا اه د و ر کر وم ا ز زتن ا ع ـ ﺣ ی ـ ر راد ار فو نـ
د ا زا ؛ ﻦی ور
رد یزﺠت ،ه رﺣ صیخشت ،فو
امﻠک ت دﺻ هب ا اه ی رﺣ ،فو بیکرت ،جاو ندرک یﺠه
امﻠک هب اه و ،ت
ون ﻦتش شم ـ لک راد نـ .د رد
یم رظن هب تقیقﺣ ر
دس رد وﻄس ﺔمه ح رپ ا شزاد اعلاط و ت اههﻄیﺣ ی صحت فﻠتخم ـ
قن یﻠی ـ ص راد نـ ک( د ـ لا
2کر 2009 ، اد .) شن
آ وم ناز نا ر وخاس ا رد نا اﻔتس ار زا هد اکه ر اه جاو ی ش ـ هب( یتخان و
ژی ز ه امﻠک هک ینام ت
بـ ﺻ ه ـ و تر ش ـ دین ارا یرا ﺋـ ش ه ـ و و )د ﻦینﭽمه
اب ز یسانش ژاو اگ د ن اچ ر نتسهلکشم .د
چ(
ـ ف هوار و
،3
)2009 . ژپ و شه ــ رگ د نا یلا ــ ﻔﻠتخم ل ــ ی ار ب ــ ر یا ان ر س ــ وخا ا یب ین ــ ا ن یم
دننک هویش و اه ی یﻔﻠتخم زا هﻠمج شور دلانرف د سیوی ار رب رد یا ام ا ن یـ ﻦ ا خ ـ لات ل بـ ک ه ـا ر م ـ ی نرب سیوید.دـ بـ
ه د ود یل ـ ل د اگدی ه
وخ ار د اﻔتم تو یم اد دن ؛ تسخن ا ب هکنی ـ ر کاردا یکأت ـ د اد هتش ا تس ا مود و وچ هکنی ن خ ـ و د فـ ر ید ان ر س ـ وخا نا بـ و ،هد اﺠت بر
ﻢیقتسم و بـ ی او س ـ هﻄ ا زا یا یـ لاﺣ ﻦ ـ ت اد ش ـ هت ا س ـ .ت د یـ سیو دنچ ﻔلؤم ـــ ه ار ب ـــ ه و وج روآد ن ـــ د ه شن ـــ ان هنا ر س ـــ وخا ا ین یم اد :دن
هویش(
ی اخ رکﻔت رکﻔت( )ص ریوصت
)ی وت(
ا ب یعیبط ییان ـ
ر ،یا فیرحت اردا هباج( )یک ذ ییاج
)ﻦه و ویش(
ة اخ او ص هب شنک ا ﻦی
یرحت ـ ف ه ـ (.)ا د یـ سیو 2006، .) ﺞیار زا یکی ندناوخ للاتخا ش دروآ رب .تسا تلاکشم ﻦیرت
ناکدوک رد یناوخاسران عویش هک هد
هسردم ﻦس رد -5
شهوژپ زا یضعب رد هچ رگا تسا دﺻرد 10 اه
یلااب ﻢقر ﻦیا و نانسورب( تسا هدش شرازگ زین دﺻرد20
،ناراکمه یناوخاسران .)2002
یبقاوعو تسا یﻠیصحت هرود یگتفایان شزاس هدمع لﻠعزا یکیو یهاگشزومآداﺣ لﺋاسمزا یکی4
مآرظنزا یدج دراد لابند هب یهاگشزو
.گنارتسارظن زا . هداس عقاورد تلاکشم ﻦیا
ناوتیم نآ کمکاب هک تسا یاﻬناشن ﻦیرت
هنیمززا یرایسبردار کدوک تسکش شیپرگید یﻠیصحت یاه
لاوو ﻦیفلاکم( درک ینیب
،5
یارب یسﺣدنچ یاﻬشورزا یکی .)1370
دلانرف یسﺣدنچ شور ،یناوخاسران ﻢیمرت یم6
ﻦیا رد هک دشاب یم شلات شور
شور زا هدرتسگ و گنهامه هداﻔتسا اب دوش یاه
نوارب و دراوﻠیا( دوش ﺔﺋارا ندرک یﺠه و ندناوخ یارب یدیدج تامﻠک ،یشبنج و ،هسملا ،یرادینش ،یرادید 13777
.)
1International Dyslexi Association
2Clark
3Schiff & Raveh
4dyslexia
5Mclaphine & Vaullas
6fernld
7Eilvard & Browen
3
:شهوژپ حرط و عون حرط
پ ـ ژ و شه زارضاﺣ نـ و ع همین زآ رگ اب یشیام کی لرتنک هو
رگ زآ هو م ـ شیا و یـ گ ک ـ ر هو گ ـ و اب هک .ها
حرط شیپ و نومزآ سپ زآ وم .تسا ن
هعماج هنومن شور و هنومن ،یرامآ ی :یریگ
شناد هیﻠک لماش رضاﺣ شهوژپ یرامآ هعماج یریگدای للاتخا یاراد نازومآ
یریگدای تلالاتخا زکارم ییادتبا رسپ موس هیاپ ندناوخ و3
یﻠیصحت لاس رد هاشنامرک رﻬش هژیو 4 -95
نومن.تسا هدوب1394 ه
لماش شهوژپ ﻦیا ۳٠
شناد زا رﻔن مادک ره لرتنک و یشیامزآ هورگ ود هب هک دوب ندناوخ للاتخا یاراد زومآ
۱۵ اب .دش باختنارﻔن
هنومن شور زا هنومن دارفا باختنا یارب ،شهوژپ تیهام هب هجوت .دش هداﻔتسا دنمفده یریگ
:شهوژپ رازبا سایقم یشوه رلسکو ( ناکدوک ( WISC-IV
: ایقم س یشوه رﻠسکو ( ناکدوک WISC-IV
2003، ) هب ناونع یکی زا
عماج ﻦیرت یاهرازبا شﺠنس هورگ ینیلاب رد شوه حرﻄم یم ﻦیا .دشاب نومزآ
رد 1392لاس طسوت
،زورفا
،یراکماک هدازرکش
و تّﻠﺣ یبایراﺠنه دش
و بیارض تابث رد لک رتلااب 0زا /9 و0 رد لماوع هناگراﻬچ رتلااب
/80 هبساحم0 دیدرگ .
:یناوخاسران و ندناوخ سایقم ( یدارم و یرون یمرک یناوخاسران و ندناوخ نومزآ زا شهوژپ ﻦیا رد
۱۳۸۴ ندناوخ یارب )
هدش یبایراﺠنه و هیﻬت )نابز درک جدننس( ﻦیشن درک و )نابز کرتزیربت( ﻦیشن یرذآ هقﻄنم ود رد )نابز سراف( نارﻬت رب هولاع هک .دش هداﻔتسا ،تسا هویش ءارجا ی :
زارﻠسک و شوه نومزا ﻦتفرگ زادعب دییات یارب ندناوخ نومزآ و لامرن شوه شﺠنس یارب هنومنرﻔن 30
نآ یناوخاسران یشیامزآ هورگود رد هک.دش هتفرگ اه
۱۵ لرتنک و رﻔن ۱۵
تدم هب و تفرگ رارق رﻔن ۱2
هسﻠج شزومآ هتعاس کی ی
هورگ هب.دش هیارا یشیامزآ هورگ هب دلانرف یسﺣدنچ شور هب نومزآ سپ و نومزآ شیپ هﻠﺣرم ود ره رد .دشن هداد یشزوما لرتنک
.دیدرگ ارجا لرتنک و شیامزآ ،هورگ ود ره یور رب هداد و لیلحت و هیزجت شور هداد لیﻠحت:اه
رازفا مرن زا هداﻔتسا اب شهوژپ یاه SPSS-19
عیزوت ﻦییعت یارب .تفرگ ماﺠنا
هداد ندوب لامرن( هعماج ریپاش نومزآ زا )اه
و - نومزآ رد ،)هنومن ﻢﺠﺣ هب هجوت اب( دش هداﻔتسا کﻠیو حﻄس هدش ماﺠنا یاه
/05 0
>
هیضرف یسررب یارب شهوژپ فده هب هجوت اب دش هتفرگ رظن رد راد ینعم P لیﻠحت یرامآ صخاش زا ،شهوژپ یاه
.تسا هدش هداﻔتسا سنایراووک جیاتن : یفیصوت یاه هتفای
لودج سایقم هدرخ درادناتسا فارحنا و ﻦیگنایم1 لرتنک و شیامزآ هورگ ود رد ندناوخ درکﻠمع یاه
اهریغتم هورگ
نومزآ شیپ نومزآ سپ
ﻦیگنایم درادناتسا فارحنا
ﻦیگنایم درادناتسا فارحنا
تامﻠک ندناوخ درکﻠمع شیامزآ
/67 67 /72
2 /13
77 /62
3
لرتنک /47
67 /04
5 /13
68 /25
5
4
ع تامﻠک هریﺠنز درکﻠم شیامزآ
/33 68 /22
4 /20
77 /26
4
لرتنک /27
64 /54
4 /67
64 /88
4
فرﺣ هیفاق درکﻠمع شیامزآ
/40 71 /76
3 /27
80 /71
3
لرتنک /60
71 /83
3 /33
73 /18
5
ریواصت ندیمان درکﻠمع شیامزآ
/60 85 /18
7 /80
92 /03
6
لرتنک /40
83 /95
7 /67
83 /99
8
ﻦتم کرد درکﻠمع امزآ
73 شی 67/ /40
4 /53
77 /92
3
لرتنک /80
65 /30
6 /53
67 /40
6
تامﻠک کرد درکﻠمع شیامزآ
22 70 6/ /53
79 /55
5
لرتنک /87
67 /25
6 /53
69 /43
6
اهاوآ فذﺣ درکﻠمع شیامزآ
/07 58 /74
8 /53
68 /50
8
لرتنک /53
54 /22
4 /20
56 /68
4
و تامﻠکان ندناوخ درکﻠمع تامﻠک هبش شیامزآ
/27 54 /19
6 /07
65 /23
5
لرتنک /80
53 /92
4 /67
55 /85
4
هناشن درکﻠمع فرﺣ ی شیامزآ
/67 78 /15
5 /60
87 /39
4
لرتنک /13
82 /20
5 /53
83 /96
5
هناشن درکﻠمع هلوقم ی شیامزآ
/93 84 /99
5 /87
93 /90
5
لرتنک /93
81 /36
6 /73
82 /52
6
لک هرمن شیامزآ
/67 706 /28
21 /53
799 /68
19
لرتنک /80
30 692 55 705
30/
هتفای یطابنتسا یاه
لودج -2 ندناوخ درکﻠمع یاه سایقم هدرخ یاه ﻦیگنایم یور رب اووکنام ﻦتم رد یریغتم کت سنایراووک لیﻠحت
هتسباو ریغتم تاروذﺠم عومﺠم
تاروذﺠم ﻦیگنایم Df یرادانعم حﻄس F
اتا روذﺠم
تامﻠک ندناوخ درکﻠمع /43
1 182 /43
182 /23
32 /001
0 /64
0
تامﻠک هریﺠنز درکﻠمع /85
1 171 /85
171 /32
111 /001
0 /86
0
فرﺣ هیفاق درکﻠمع /85
1 153 /85
153 /40
15 /001
0 /46
0
ریواصت ندیمان درکﻠمع /79
1 143 /79
143 /14
26 /001
0 /59
0
ﻦتم کرد درکﻠمع /40
1 206 /40
206 /009
51 /001
0 /74
0
تامﻠک کرد درکﻠمع /27
1 239 /27
239 /36
327 /001
0 /95
0
اهاوآ فذﺣ درکﻠمع /78
1 235 /78
235 /19
66 /001
0 /79
0
هبش و تامﻠکان ندناوخ درکﻠمع تامﻠک /08
1 226 /08
226 /11
217 /001
0 /92
0
5
هناشن درکﻠمع فرﺣ ی
/17 1 177
/17 177 /38
48 /001
0 /73
0
هناشن درکﻠمع هلوقم ی
/84 1 250
/84 250 /04
28 /001
0 /61
0
یب لیﻠحت ﺞیاتن سایقم هدرخ رب دلانرف یسﺣدنچ شور شزومآ هک تسا نآ رگنا
،فورﺣ هیفاق تامﻠک ریﺠنز ،ندناوخ درکﻠمع یاه
هناشن ،تامﻠک هبش و تامﻠکان ندناوخ ،اهاوآ فذﺣ ،تامﻠک کرد ،ﻦتم کرد ،ریواصت ندیمان هلوقم هناشن درکﻠمع و فورﺣ ی
( تسا هتشاد یرادانعم ریثات /001
0
>
فای ﺞیاتن ﻦینﭽمه .)P هت
یم ناشن اه رب ار ریثات ﻦیرتشیب دلانرف یسﺣدنچ شور شزومآ هک دهد
.تسا هتشاد تامﻠک کرد درکﻠمع سایقم هدرخ هجیتن و ثحب یریگ
:
شهوژپ ﻦیا ﺞیاتن ناشن
یم دهد هک شور دلانرف رد هﻔلؤم یاه هظفاﺣ
،یرادید هظفاﺣ
،یرادینش زیمت
،یرادید هظفاﺣ
یلاوت
،یرادید تقد
و یشزومآ ؤم
رث .تسا رد . درکیور دنچ یسﺣ شلات یم دوش هک اب هداﻔتسا هدرتسگ زا شور یاه
،یرادید
،یرادینش هسملا
و یشبنج تامﻠک یدیدج یارب ندناوخ و یﺠه ندرک هﺋارا .دوش یسﺣدنچ شور هب ندناوخ شزومآ ﻦینﭽمه
هﻔلوم ءاقترا ببس دلانرف دیمان ،هیفاق نومزآ ،تامﻠک هریﺠنز ،تامﻠک ندناوخ یاه
اهاوآ فذﺣ ،تامﻠک کرد،ﻦتم کرد ،ریواصت ن
هناشن نومزآ و هناشن نومزآ و تامﻠک هبش و تامﻠکان ندناوخ ،فرﺣ یاه
هرامش تایضرف و ،دش هلوقم یاه و ،دش دییات هد ات کی ی
( رادانعم ریثات p˂0/001
یم ناشن ﺞیاتن ساسا ﻦیارب .تسا هتشاد اﻬنآ رب ) دلانرف یسﺣ دنچ شور شزومآ هک دهد
ار ریثات ﻦیرتشیب
دلانرف یسﺣ دنچ شور شزومآ یﻠک روط هب هک داد ناشن شهوژپ ﺞیاتن ﻦینﭽمه .تسا هتشاد تامﻠک کرد درکﻠمع سایقم هدرخرب شناد درکﻠمع دوبﻬب ببس یم ناوخاسران نازومآ
شهوژپ اب رضاﺣ شهوژپ ﺞیاتن .دوش ،یردیﺣ( یاه
.)1391 ،داژنروصنم(
.)1391
،یرضاﺣ(
اکاک( .)1391 یی 1381 ، رضاﺣ( .) 1385 ،ی
یقارن فیسوزوگ هرق( زا لقن هب .) یضیف .)1387
روپ و ناوخا یتﻔت
1384( .) ( ییاکاک .)1382
ینیز ( دنو یمشاه .)1385
( تاﺠن ،شخبرز( .)1383
.)1378 (
،نایعیدب )1375
. ،ﻦیماﻬب(
)1381
،لاشرام تیمسا رگروب و ( تیمسا .)2009
.دشابیموسمه
عبانم
ا وﻠی ا ،درا زیل ا .تب ؛چا رب ،نوا رف ا .کن ( .را صیخشت .)1377 و
وتان یهدناماس ا
اهین ی ای د ریگ ،ی همجرت ر رب اض .یردا اچ لوا پ اس :رشان ز ام آ ن وم و شز رپ شرو
ا .ییانﺜتس للاتخا .زنیترام ،ا تبازیلا ،سیو ،یپ تراگرام ،ﻦمفاک ،م زمیج ،دیول ،و ناج ،ناهلااه ،یپ لیناد یگژیو ینابم( یریگدای یاه
و اه همجرت ،)رثوم سیردت
( هراتس ،یعاﺠش ،هقیدﺻ ،یونهد ییاضر ،نابرق ،ولرادمﻠع یتمه ،دیمﺣ ،هدازیﻠع .نارابسرا تاراشتنا .)1390
رق ه وگ و .ع،ز فیس (.م ،یقارن ا .)1387
یشخبرث آ وم ز س یش ـ انی رد ک ــ هاﻄخ شها ــ
ا ی وخ ان ــ د ن وک د ک ــ ا ن ان ر س ــ وخا .نا صف ــ انﻠ هم ناور ی اسانش ن
ا ری ا ین 16(،
.) 343 ص 353ـ .
.نارابسرا رشن ،1390 ،نارﻬت ،ناراکمه و ،دیمﺣ ،هدازیﻠع همجرت ،)رثؤم سیردت و اه یگژیو ،ینابم( یریگدای یاه للاتخا ،ناراکمه و یپ لیناد ،ناهلااه Clark, D.B. (2009). Dyslexia: Theory and practice of remedial instruction. Parkton, M.D: York Press.
6
Davis, R.D. (2006). Davis Dyslexia Association International. Positive aspects of dyslexia. Retrieved December 11, 2007 from http://www.dyslexia.com/qagift.htm.
Fernald, G., & Keller, H. (1921).The effect of kinesthetic factors in the development of word recognition. In Journal of Educational Psychology, 17, No. 1.
Wah, L.L. (2010). The Davis model of dyslexia intervention: Lessons from one child. Pertankia J. Soc. Sci. &
Hum. 18 (1): 133-139.
Zigler, J .C., & Goswami, U. (2005). Reading acquisition, Developmental Dyslexia and Skill Reading across Language: A Psycholonguistic Grain Size Theory
![[دوّمین همایش ملّی روانشناسی مدرسه]]()