مهانلصف تاعلاطم و
تاقيقحت يعامتجا
/ هرود لوا هرامش 2 ناتسبتا 1931 : 179 - 222
د ی ن راد ی رد لسن اه ی فلتخم (
هعلاطم دروم ی ناتسرهش راس
ی )
می ارت رتنلاک
، ی سحلادبع ی ن رتنلاک ی
( رات ی خ رد ی تفا : 1 / / 09 رات ی خ ذپ ی شر : / 5 / 0 )
ديكچ ه
نید يكی زا هدیدپ اه ی عامتجا ي تسا هک رد آرف ی دن ی لماعت ي اب هعماج رب نآ ثات ی ر يم دراذگ و زا نآ
رثاتم م ي دوش . رد هعماج د ین ي ای نار هک ناوق ی ن و اهراجنه ی نآ هتفرگرب زا تاروتسد و
شزرا اه ی
د ین ي
،تسا شهوژپ و قحت ی تاق رد هزوح د ی ن و د ی ن راد ی هغدغد سب ی را ی زا نارگشهوژپ و
دنا ی نادنمش تسا . رد ا ی ن هلاقم هب سررب ي بطت ی ق ي می ناز د ی ن راد ی
، رد هس لسن زا دارفا رد رهش
راس ی
، رب ساسا داعبا د ی ن راد ی لاگ ی ن و
،کراتسا تردابم هدش تسا : لسن
،لوا لسن لبق زا بلاقنا
( نیدلوتم 2 9 ات 239 )
؛ لسن
،مود لسن بلاقنا ( نیدلوتم 23 ات 255 )
؛ و لسن موس لسن دعب
زا بلاقنا ( نیدلوتم 251 ات 219 ) و دادعت عمج ی ت هنومن 289 رفن تسا .
رب ساسا اتن ی ج هلصاح هلسلس بتارم داعبا د ی ن راد ی دنترابع زا : هبرجت د ین ي
، هاگآ ي د ین ي
، شزرا اه ی
د ین ي
، قلاخا د ین ي و رد اهن ی ت ماجنا کسانم د ی ن راد ی . نچمه ی ن یارب سررب ي نعم ي راد ی توافت اه ی
بی ن لسن ي
، زا شور رامآ ی اونآ هدافتسا هدش
،تسا هک اتن ی ج شهوژپ اكح ی ت زا نآ دراد هک می ناز د ی ن
راد ی لسن لوا رد ود دعب رواب د ین ي و کسانم د ین ي
، هب تروص نعم ي راد ی بی رتش زا ود لسن دعب ی
تسا . اربانب ی ن اتن ی ج هب تسد هدمآ ات دودح ی ات یی هدننکد د ی هاگد ا ی تراهلگن
،تسا نبم ي رب ت تواف
لسن ي نبم ي رب هخرچ گدنز ي و پ ی تفرش عماوج . نچمه ی ن رد شجنس شزرا اه ی فرع ي ارگ رد هس لسن
صخشم دش هک هچرگا هب روط لک ي می ناز امت ی ل هب شزرا اه ی فرع ي ارگ رد هعماج مک
،تسا لسن
موس تبسن هب ود لسن لبق زا دوخ امت ی تلا فرع ي ارگ ی هنا ب ی رتش ی دراد . اربانب ی ن رد ا ی ن هلاقم زا فرط
د ی رگ ددصرد هدمآرب ای م ات عضو ی ت د ی ن راد ی دارفا ار رد داعبا فلتخم اقم ی هس مینک ات هدهاشم نک ی م
. سانشراک دشرا هعماج سانش mitrakalantari@gmail.comي
. داتسا ی را هورگ هعماج سانش ي هدكشناد مولع عامتجا ي شناد هاگ نارهت
آی ا روئت ی ج ی
،زم نبم ي رب صخش ي ندش د ی ن رد عماوج دج ی
،د و رظن ی ه
،رگرب نبم ي رب رلاوكس ی مس
عامتجا ي و درف ی رد ا ی ن هعماج رامآ ی
، ضوت ی ح ریذپ
؟تسا تن ی هج وگ یا ی ای ن تسا هک ا ی ن تلاوحت
رد ا ی نار ن ی ز رد لاح عوقو تسا و ناسنا اه گدنز ي د ین ي ا ی ار لابند م ي دننک هک لوح روحم لاح
صخش ي م ي دخرچ هک هب بعت ی ر ج ی زم ح ی تا د ین ي
ِتسد لوا تسا و قباطم د ی هاگد رگرب نبم ي رب
رلاوكس ی مس عامتجا ي دودحات ی لباق ضوت ی ح تسا .
تاملک یديلک :
،لسن د ی ن راد ی
، زرا ش اه ی د ین ي
، شزرا اه ی فرع ي ارگ يی د ین ي
همدقم نید يكی زا هدیدپ يیاه تسا هک مه يم دناوت رب هعماج و راتخاس و تابسانم نآ ریثأت دراذگ
و مه رثأتم زا اهنآ
،دشاب نیدب بیترت یارب هعماج
،ناسانش نید کی هدیدپ يعامتجا بوسحم
يم دوش . ات ينامز هک نید رد نامیا و قلعت رف د دوجو هتشاد
،دشاب یرما یدرف بوسحم -يم
،دوش اما ينامز هک هجو يعامتجا دبایب
و رد اهراجنه و اهرواب و شنک يعامتجا يلجت دبای و
تایح يعامتجا ار
رثأتم دزاس و ناوتب یارب نآ يیاهدرکراک رد
هعماج لئاق
،دش هب ناونع کی
هدیدپ يعامتجا ن ی ز يم دناوت دوش .
رگا
،میهاوخب حارم
ل رذگ عماوج زا لكش يتنس و هیلوا هب هعماج يتعنص و نردم ار
يسررب
،مینک ملسم تسا هک دیاب همه داعبا هعماج ار رظندم رارق میهد . هکارچ هنماد تارییغت
و
،ينوگرگد طقف
هب راتخاس یداصتقا عماوج
دودحم يمن دوش و دننام يجوم ناشورخ همه
داعبا يگدنز يعامتجا ار
رد يم ددرون و اب دوخ هارمه يم دنک . اّما نازیم نیا تارییغت رد
عماوج توافتم تسا و بسانتم اب نیا هک ردقچ نیا هدرخ ماظن اه رد لباقم نیا اهراشف زا
دوخ تمواقم ناشن
،دنهد تّیعضو يتوافتم دنهاوخ تشاد . داهن نید و یاهرواب ينید زین زا
نیا نایرج انثتسم تسین و هن اهنت زا ا ی ن غت یی تار ثات ی ر م ي ذپ ی
،دنر هک ن ی ز رب تعرس و تهج
اهنآ ثات ی ر ازسب يی
؛دنراد شزرا یاه ينید هب ناونع شخب يمهم زا گنهرف ره تلم و زا مهم
نیرت لماوع رثؤم رد راتفر و شنک یاه نانآ تسا . تیمها ا ی ن عوضوم نامز ي نادنچود -يم
دوش هک اج ی هاگ د ی ن ار رد گنهرف ينید ناریا رد رظن میروآ و هب تروص و ی هژ شقن نآ ار رد
سم ی ر تلاوحت رات
ی خ ي هعماج ا ی نار دصر امن یی م . رد ا ی ن سم ی ر و رد تهج نشور ندش
اج ی هاگ د ی ن رد ا ی ن تابسانم و
،تلاوحت ی ك ي زا نیرتهب شور اه يسررب م ی ناز د ی ن راد ی
لسن یاه توافتم رد ا ی نار تسا . هکارچ رد وترپ ا ی ن سررب ي م ي ناوت وصت ی ر ی زا سم ی ر
لاوحت ت د ین ي رد هعماج ا ی نار سرت ی م دومن و رد قم ی سا ي نلاک
،رت اب هجوت هب روحم ی ت د ی ن
رد هعماج ا ی
،نار تارییغت گنهرف ي هعماج ا ی نار ار ن ی ز دصر دومن . رب ا ی ن
،ساسا رد ا ی ن هلاقم
يم میشوک ات زا رظنم ی نورب د ین ي هب ا ی ن مهم زادرپب ی م هک :
1 عضو . ی ت د ی ن راد ی نایم هس لسن رد هعماج ریا
،نا رد داعبا فلتخم هنوگچ
؟تسا 2 آی . ا رد م ی ناز د ی ن راد ی و شزرا اه ی فرع ي ارگ ی هنا توافت لسن ي د ی هد م ي
؟دوش
3 آی . ا نایم عضو ی ت د ی ن راد ی رد هزوح درف ی و عامتجا ي توافت دوجو
؟دراد
نابم ی رظن ی ( فاكش لسن ی
؛ هناسفا ی ا عقاو ي
؟ت فرع ی
؛ندش هناسفا ی ا عقاو ي
؟ت )
يناهج و طسب
،ددجت ندش و یددجت تینلاقع و دیدج ملع دشر ،ينیشنرهش بلاقنا
...
شزرا و نید ،ایند ،دوخ اب وا تبسن و هاگن و رشب ركفت هویش ات ،دش بجوم هب طوبرم یاه
دوش لوحتم اهنآ .
هب موزیر شرتسگ ،هولاع هناسر راو
یاه ضرعم رد ار ناهذا زین يعمج
شزرا يم رارق يتوافتم یاه ،نآ بجوم هب و دهد
شزرا نایم رد ار يتوافتم یاهرواب و اه
هورگ لسن صخلااب ،فلتخم يعامتجا یاه اب نآ زا هک ،تسا هدومن عیاش نوگانوگ یاه
نیوانع
« توافت شزرا اه » ای و
« شزرا فاكش اه
» يم دای دوش .
لیلحت نینچ هتبلا يم زین میاهنام نوچ يكیسلاک نادنمشیدنا یارآ رد ار يیاه
ناوت
يبایدر رک د . نورد دارفا وا هاگدید رد تایبرجت ساسا رب کرتشم يهاگدید لسن کی
کرتشم
دنراد ( ،میاهنام 05 : 09 .) لاس عقاو رد يناوج لیاوا و يناوجون رخاوا میاهنام رظن زا یاه
لكش هاگدید ،نآ يط هک دنتسه تیصخش يلصا یریگ يعیسو حطس رد زیامتم یدرف یاه
يم لكش دریگ ( موش و تاكسا ،ن
005 : 21 .) يخیرات مهم عیاقو زا دارفا توافتم تایبرجت
گنج دننام يم ببس بلاقنا و اه
لئاسم زا اهنآ ریسافت و دنریگ رارق توافتم يیاضف رد دوش
لسن ریاس زا توافتم يلكش هب ،فلتخم لكش و دشاب اه
هدیا و ينهذ شرگن نیا یریگ هار ،اه
يم زاب ار تارییغت دنک
( ،لاشرام 000 : 00 ،لکوت زا لقن هب 285
: 92 .) يتیاد فیرعت زا
هعومجم یانعم هب لسن ناسنا زا یا
هژبا رد هک تسا اه هدش میهس رگیدكی اب يلسن یاه
؛دنا
تیوقت زین هاگدید نیا هدننک
تسا میاهنام رظن ی (
،سلاب 289 : 38 .)
1.Value difference
2.Deity
ماع تیاور نیا نیرت رییغت هنیمز رد شناراكمه و تراهلگنیا ار اه
شزرا هدومن هئارا اه -
دنا . لسن صوصخ رد اهنآ هدمع یروئت ،اه
يم حرطم ار یا دارفا یروئت نیا ساسارب هک دننک
يم دشر یداصتقا و يعامتجا ،يسایس ،يگنهرف صاخ طیارش رد شزرا و دننک
دیاقع و اه
هعماج قیرط زا ار يصاخ يم ينورد یریذپ
شزرا نیا و دننک و يلاسگرزب ات ًابیرقت اه
مامت
يم يقاب رمع دننام
. شزرا رییغت يم یور ينامز عماوج رد اه
ناوج لسن هک دهد نیزگیاج رت
نسم لسن دوش رت
. مهم زا تسا ترابع هیرظن نیا نساحم نیرت :
هداد و يبرجت يسررب روحم
هعماج لیلحت ،يلاوتم ههد هس لوط رد عوضوم کی دروم رد عماج و یوق و مجسنم يتخانش
گنهرف تیمها یاراد رصانع ناونع هب ؛صاخ روط هب بهذم تیمها و يلک روط هب شزرا و
نردم عماوج رد رارمتسا ( .
،رلاه 99 : 20 ،تراهلگنیا و 212
: 11 - 15 .)
نوتسگنب رظن زا ار نآ هنماد هک دراد دوجو يلسن فاكش دروم رد فلتخم هاگدید هس
يم ناشن دهد . - يهاگدید دوجو زا هک
« گرزب فاكش »
ح يم تیام ،دنک
رد هک يهاگدید–
یوس زا يمومع راكفا بیرف زا يشان ار نآ و هتسناد مهوت ار گرزب فاكش ،لباقم هطقن هناسر یاه يم يمومع و دناد
2 - يهاگدید دوجو هب داقتعا هک نیشیپ هاگدید ود نیب تسا
« يباختنا توافت و تسسگ »
لسن نایم دراد اه
( ،نوتسگنب 019
: 22 - 1 .)
ركب هدیدپ لسن هک تسا دقتعم ،تراهلگنیا فلاخرب ،دوخ يلسن یروئت دركیور رد یا
لكش هرود ثداوح زا یریذپریثأت رب هولاع يلسن یاهوگلا روهظ و تسایوپ ،لسن یریگ
لبق لحارم (
يتیسنج يتح و يگچب هرود )
دعب و ( هدنیآ ) رب رد زین ار لسن یاضعا يگدنز
يم ونم يتاریثأت نینچ ماود هک دریگ لسن کی يگدنز یدعب لحارم رد اهنآ تیوقت هب ط
دوب دهاوخ (
،ركب 001 : .)
يمن يیاهنت هب يلسن تایبرجت توافت ،فصو نیا اب هیجوت دناوت
يلسن توافت هدننک
لسن همه رضاح لاح رد هک ارچ ؛دشاب هدیا مامت اب اه
شزرا و اه ضرعم رد ،دوخ یاه
1. Bengeston
هتفرگ رارق يناهج تلاوحت روص هب و دنا
همه نایم ،ينید تلاوحت زا ثحب رد ،صاخ ت
دراد دوجو رظن قافتا ينید تارییغت زورب رد نادنمشیدنا .
هاگدید نیب توافت اما فلتخم یاه
يم زاغآ هطقن نیا زا نید نازیم و نید شقن و هاگیاج هک دوش
لسن و دارفا یراد هچ ات اه
تسا هتفرگ رارق رییغت ضرعم رد هزادنا .
یغت نادنمشیدنا نازیم و درکراک و هاگیاج رد ری
شزرا تیاعر ناونع اب ار هتشذگ هب تبسن ينید رئاعش و اه
"
يفرع نید ندش
"
مان هعماج رد
يم دنرب . زا رظن لراک رلباد يفرع ندش رد هس حطس حرطم يم دوش :
حطس یدرف : هب نیمضت و مازتلا ينید يصخش طبترم هب راتفر یدرف طوبرم يم دوش (
،رلباد
000 : 0 .) هراولاثم یاه حطس درخ ترابع تسا زا : یدرف
،ندش يب
،یداقتعا طوقس
نید
یراد يیاسیلک و ...
؛ یدرف ندش نید هب یانعم نیا تسا هک نید يشخب زا هزوح يصوصخ
يم ددرگ (
،لاب 00 : 9 .)
حطس یفرع ندش شزرا یاه یسدق : هک هب یانعم ندودز شزرا یاه
،يسدق يلاعتم و
يیاروام زا تحاس نید تسا .
حطس هعماج هک: هب يفرع ندش رد حطس نلاک يعامتجا هجوت
يم دنک و یدنیآرف ا تس هک هب
کیكفت یراتخاس و
یدركلمع اهداهن
و هسسؤم اه طوبرم يم دوش (
،رلباد 000 : 0 .)
تلاوحت نید ي ثحبم دج ی د و هزات ا ی نی تس . ربو زا پ ی ناماگش رد ا ی ن عوضوم تسا .
و ی زا نلاقع تی هب ناونع هتسه یزکرم یایند دیدج ی دا يم دنک ، هک مامت داعبا يگدنز رشب ار
يمارف دریگ و ماگنه ثحب زا نوسفا يیادز و میسرت سفق
،نینهآ لأخ نید ار رد هعماج
يتعنص نردم هب وصت ی ر يم دشک (
،ربو 21 : 51 .) زا رظن ربو ی
،اه دشر تینلاقع زا
ود
قیرط رب شقن نید رثا دراذگ ه تسا : لوا ) تاریثأت نآ رب یور رواب ينید نید ناراد هک بجوم
نوسفا يیادز زا نید دیدرگ . مود ) داجیا يتلاوحت رد
تخاس يعامتجا و
یداصتقا هعماج
هک
هولج يیاه زا نآ تحت ناونع يتعنص
،ندش یرهش ندش و هزیتارکوروب ندش
و ....
هتخانش هدش
تسا (
،نوتلیمه 211
: 01 - 01 .)
رب نبم ا ی ای ن عون لحت ی
،ل تینلاقع هب ناونع ناج هیام ی هتینردم هیاپ یاه نیقی و
تیعطق ار هب تدش تسس يم دنک و هنیمز ار یارب توافت هاگدید اه مهارف هدومن تسا .
دنیآرف ينلاقع ندش نیدب تسانعم هک هجو ينلاقع کاردا رب نآ یاهورملق یداهن
هک
ًاعقاو
تیعوضوم دنراد
قلاطا يم دوش و رگید روص کاردا هب ورملق يگدنز يصخش هدنار يم دوش
( یدمحم : 211
، 1 - 19 .) هب رظن ناژ ملیو تینلاقع زا
ود قیرط رب تلاوحت د
ی ن رثوم
تسا : فلا ) دنور ينلاقع ندش کیتارکوروب رد
حطس نلاک
،هعماج تابجوم ينلاقع
ندش
نامزاس یاه ينید ار مهارف يم
،دروآ ب ) دشر تینلاقع و
دمایپ ا يساس
،نآ ينعی شرگن
هناداقن هب دوخ بجوم دشر شرگن یداقتنا نورد د ينی يم ددرگ (
،ملیو 211 : 1 .)
رتیپ رگرب زا هلمج ناركفتم ي تسا هک زا ارآ ی ربو رثأتم تسا هک رد ره ود هرود ی
ركف ی دوخ رب ثحب ند ی و ی ندش زکرمت هتشاد تسا . و ی رد هرود لوا دقتعم دوب هک هتینردم
بجوم وفا ل نید و شرتسگ هدیدپ مسیرلاوكس رد
عماوج دیدج يم دوش و نید ار زا هنهپ
يمومع هب هنهپ يصوصخ م
ي دنار و دب ی ن ترت ی ب هبنج باختنا
،یرگ مدع لیمحت و یدرف ندش
نید ار نماد م ي دنز ( دنوثایغ و
،دازآ 289 : 28 .) اما رد هرود
،مود ب ی نا م ي دنک هک هتینردم
ًامازلا هب لوفا نید م رجن يمن دوش و ایند نامه ردق يبهذم تسا هک
ًلابق هدوب تسا (
،رگرب
289 : 2 .) رگرب يتوافت يساسا نیب مسیرلاوكس یدرف
و مسیرلاوكس يعامتجا
رارقرب م ي
؛دزاس
و ی میرلاوكس يعامتجا
ار لماش شهاک تاسسؤم يبهذم
يم
،دناد رد يلاح هک مسیرلاوكس
یدرف هب شهاک ( ای مدع ) دیاقع و كفا را يبهذم رد صاخشا رد
عاجرا دراد . رب ا ی ن ساسا
و ی دقتعم تسا هک مسیرلاوكس یدرف
قافتا هداتفین و دارفا عماوج یرشب نانچمه يبهذم دنا
(
،ينیسح 211 : 2 .)
هب رظن
،رگرب رد عماوج لبقام نردم یاهدنور هعماج
یریذپ و یاهداهن هعماج
-
هدننکریذپ توافت
يشحاف اب رگیدكی تشادن و اهج ن تسیز يکرتشم ار لكش يم داد . اما
ناسنا نردم رد يط يگدنز دوخ
« يیاجباج تسیز
ناهج یاه فلتخم ار هبرجت يم دنک » ( رگرب
و د ی
،نارگ 28 : 12 - 13 ) و هبرجت يگناگدنچ
ِيتاذ
ِيهاگآ درف يم دوش و نهذ ار يب نامناخ
يم دزاس . رد نینچ يعاضوا درف رگید يمن دناوت هب شزرا اه و ماظن نیدامن ينیعم رد مامت
رمع دوخ رادافو دنامب و اب هناگدنچ ندش تسیز ناهج یاه
،يعامتجا هفیظو
يمیدق نید هب
روط یدج دیدهت يم دوش ( نامه : 18 .) رد نیا تلاح نید دیاب یاهدنویپ دوخ
ار اب
یاهراتخاس يعامتجا
يتنس دلسگب و شیب زا شیپ يعازتنا دوش و یاعدا تیمامت و تیمات
دوخ ر ا رانک دراذگب . هب نیمه لیلد یزاسزاب نید
رد نارود نردم هب کی ترورض ينید
زین
لیدبت يم دوش (
،هیریشب 211 : .) هژلویوره ن
ی ز ا ی ن آرف ی دن ار اب مان هتینردم ينید -يم
دناوخ هک هب یانعم نردم ندش نید و نید یراد تسا (.
هژلویوره . 289 . 81 .)
رتیپ رگرب رد حیرشت تیعقاو جا يعامت
،نید نآ ار دننام هعماج لماش هوجو ع ین ي و
نهذ ي م ي دناد هک رد ود آرف ی دن د ی تكلا ی ك ي نورب ي یزاس externalization( ( )
نایرج ينورب -
ندومن تیلاعف يكیزیف و يقلاخا ناسنا رد هعماج ) و ينورد یزاس internalization( )
( دیلوتزاب نیا تیعقاو زا راتخاس ينیع هب راتخاس يهاگآ ذ نه ( )
،رگرب 011 : 5 ) لكش م -ي
گ ی در . نامول و زنوسراپ زا رظنم ی شوخ بی هنان و تخاس ي - درکراک ی غت یی ر عضو ی ت د ی ن و
د ی رادن ی رد عماوج نردم ار هب انعم ی فذح د ی ن زا گدنز ي مومع ي يمن
،دنناد هكلب للادتسا
م ي دننک هک د ی ن هب ناونع تن ی هج اهن ی يی ک آرف ی دن نلاوط ي امت ی ز راتخاس ی
« ج ای هاگ ي
رعتزاب ی ف هدش رد هنحص عامتجا ي » بسک هدومن تسا (
،دروفكب 288 : 91 و
،زنوسراپ
019 : 08 .) هصلاخ ا ی هكن مامت ي لحت ی ل اه ی روکذم و سب ی را ی زا د ی رگ لحت ی ل اه ی د ی رگ رد باب
د ی ن و د ی ن راد ی اكح ی ت زا نآ دنراد هک اب ی د هوجو هناگدنچ و
پ ی چ ی هد ی د ی ن ار رد ا ی ن
لحت ی ل اه حل ظا دومن . هب ب ی نا ي
، هب ظاحل حطس ( لوط )
، د ی ن راد ی ةتسه زکرم ی و پ ی نومار ي
دراد . د ی ن راد ی نتبم ي رب داعبا لصا ي د ی
،ن رد حطس زکرم ی د ی ن راد ی [ م ی ناز د ی ن راد ی ]
، و
هنوگ اه ی د ی رگ ی زا د ی ن راد ی هک رد دراوم ی رد حطس شرگن اه و قلتزرط ي اه هرابرد د ی ن
اج ی م ي گ ی دنر [ عاونا د ی ن اد ر ی ]
، لا ی ه اه ی پی نومار ي د ی ن راد ی ار لكش م ي دنهد ( م ی سدنسر ي
،
282 : 1 - 5 .)
هب ب ی نا ي د ی
،رگ د ی ن راد ی ی ک هزاس کت دعب ی نی
،تس هكلب کرت یب ي تسا زا دنچ لماع
فلتخم ( لاک ی ن و ر ی
،دراچ 051 : 551 .) رد عماوج برغ ي
، لحت ی ل فرع ي ندش رب ساسا هلصاف
مدرم زا د ی ن راد ی لک ی اس يی روص ت م ي
،تفرگ لو ي اهدعب صخشم دش
هک هلصاف گ ی ر ی زا
د ی ن راد ی مسر ي هب انعم ی لوفا د ی ن ن ی
،تس هكلب عون ي د ی ن راد ی دج ی د رد لاح عوقو دوب
هک مزلتسم فن ي هطساو اه يی نوچ لک ی تساس (ب ی نوتل : 081
، 92 .) ج ی زم هنومن ا ی زا ا ی ن
لحت ی ل ار هب تسد يم دهد هک انامه تروص دنب ی هس هلحرم سا ت لماش د ی ر ی هن کرود ی م ي
،
کرودون ی م ي
، و کروداسپ ی م ي
، هک صتخم هرود دج ی د تسا . زا د ی هاگد ج ی
،زم ا ی ن عون د ی ن
راد ی دج ی د م ي دناوت هب لاكشا نوگانوگ ي رد هعماج روهظ ی دبا ( تی
،رول 281 : .)
رد ره
،تروص همه دارفا تشادرب ی ناسك ي زا د ی ن دنرادن و رد تن ی هج ی ای ن تشادرب
اه ی تم
،تواف عاونا و م ی ناز توافتم ي زا د ی ن راد ی هئارا دهاوخ دش . ای ن مهم هاگنآ ب ی رتش
هولج رگ م ي دوش هک هب ا ی ن هتكن ی لک ی د ی نی ز هراشا نک ی م هک یروئت لوحت
،نید هک زا وس ی
هعماج ناسانش هئارا يم
،دوش دیاب رد طیارش ع ین ي و نهذ ي نامه هعماج يسررب دوش . هب
تروص
،صاخ رد صوصخ اج
هعم ا ی
،نار شور یاه هئارا هدش رد عماوج برغ ي اب گنهرف
ينید نامه هعماج طبترم تسا و يیاناوت شجنس گنهرف ينید يملاسا ار درادن . هب مه ی ن
لد ی ل سب ی را ی زا ركفتم ی ن ملاسا ي دندقتعم هک هشیدنا يفرع ندش نید هشیدنا یا يتادراو تسا
هک هب چیه هجو اب ملاسا و هعماج يملاسا راگزاس تسین (
،یرفعج 218 : 59 .)
اب نیا
،دوجو رد نیب عاونا هجنس یاه نید یراد و گنهرف
،ينید هجنس کرلاگ و
کراتسا رتشیب دروم قفاوت رارق هتفرگ و تیلباق شجنس نآ یارب نید ملاسا رتشیب تسا . رد
هلاقم رضاح ن ی ز اب کات ی د رب هجوود ي ندوب د ی
،ن هک مه يهاگن مسر ي و نلع ي و مه يهاگن
غ ی نلعر ي و صخش ي هب د ی ن
،دراد لدم کرلاگ و کراتسا رتهب ی ن لدم ارب ی شجنس د ی ن راد ی
رد رظن هتفرگ هدش تسا و م ي دناوت فادها هلاقم ار هدروآرب دزاس . رد ا ی ن لدم د ی ن لماش
جنپ دعب یداقتعا ( دح و هزادنا یا هک مدرم دیاقع ينید ار ظفح و لمع دنیامن )
، لمع ینید
( دح و هزادنا ا ی هک مدرم رد شتسرپ و تدابع ریگرد يم دنوش )
، یبرجت ( هجرد یا هک مدرم
سامت و طابترا اب هعیبطلاءاروام ار
سح و هبرجت يم دننک )
، یتفرعم ( نازیم تفرعم ای يشناد
هک مدرم زا نید دنراد ) و یپ یدمآ ( دح و هزادنا یا هک داعبا يلبق زا کی ات راهچ رد يگدنز
هرمزور مدرم ریثأت راد د ) تسا ( جارس
،هداز 282 : 15 - 13 .)
اهنآ داقتعا
،دنراد نمض توافت ئاه ي هک رد ئزج ی تا دا ی نا دوجو
،دراد هصرع اه ی
کرتشم ي نی ز دوجو دراد هک د ی ن راد ی رد نآ
ّلجتم ي م ي دوش ( کلاگ و
،کراتسا 01 : 9 -
0 .) رد عومجم رب ساسا د ی هاگد اه ی هئارا هدش اب روحم ی ت د ی هاگد لسن ي ای هلگن
،ترا رگرب
و ج ی زم ت ی رول رد عماوج نردم و پ ی هتفرش زورما ی
، تلاوحت د ین ي و د ی ن راد ی رما ی بانتجا
ذپان ی ر قلت ي هدش
،تسا هتبلا ا ی ن تلاوحت ات
دودح ی زا ارش ی ط و گنهرف عماوج رثاتم تسا .
رگرب رد رظن ی ه مود دوخ دقتعم تسا هک رلاوكس ی مس عامتجا ي قافتا هداتفا
؛تسا مه نچ ی ن
ساسارب د ی هاگد ج ی
،زم د ی ن هبزور زور صخش ي
،رت نطاب ي
،رت هنادهعتم رت و اسراپ ی هنا رت هدش و
م ي دوش و رد تن ی
،هج زا کلسم اه و کسانم داهن ی
،هن هک هب بعت ی ر وا ح ی تا د ین ي تسد مود هب
باسح م ي آی
،دن رترود و رترود م ي دنوش و ا ی تراهلگن توافت
ا ی ن تلاوحت ار رد لسن اه ی
فلتخم سررب ي رک هد تسا و اب د ی هاگد لسن ي نآ ار ضوت ی ح م ي دهد .
شور قحت ي ق
نیا هعلاطم زا عون قیقحت شیامیپ يعامتجا تسا
و هداد اه ی شهوژپ اب هدافتسا زا کینكت
شسرپ همان مأوت اب
،هبحاصم هب
تسد شسرپ نارگ هبرجتاب و رهام عمج روآ ی هدش تسا . رد
شسرپ
،همان ارب ی شجنس م ی ناز د ی ن راد ی
، د ر دعب تخانش ي زا 5 وگ ی
،ه دعب كسانم ي 3 وگ ی
،ه
دعب داقتعا ی 2 وگ ی
،ه دعب شزرا اه ی د ین ي 3 وگ ی ه و دعب هبرجت د ین ي زا 2 وگ ی ه هدافتسا هدش
تسا . رد زجت ی ه و لحت ی ل هداد اه زا مرن رازفا و SPSS هب روخارف زا اهنومزآ ی یرامآ طوبرم
هدافتسا دش . هعماج یرامآ نیا شهوژپ ن ی ز لماش هس ن لس زا نکاس ی ن رهش یراس ( هیلک
تیعمج 1 هلاس هب لااب ) تسا . لسن لوا ( لسن لبق زا بلاقنا نیدلوتم،
2 9 ات 239 )
1. Social survey
لماش يناسک تسا هک گنج محت یل ي و بلاقنا ملاسا ي ار هبرجت هدرک دنا و يتح هب
ناونع کی رگیزاب لاعف رد نآ تکرش هدومن دنا . لسن مود ( لسن
،بلاقنا نیدلوتم 23
تا 255 )
، لماش يناسک تسا هک هچرگا هبرجت يقیقد زا نارود یولهپ
،دنرادن اما گنج
ار هبرجت هدرک دنا و يتح هب ناونع یورین لاعف رد گنج تکرش هتشاد دنا . لسن موس
( لسن بلاقنااسپ ي
، نیدلوتم 251 ات 219 )
، يناسک ار لماش م ي دوش هک رد نینس يکدوک
گنج ار هبرجت هدومن و ای دعب زا گنج دلوتم هدش دنا .
مجح هنومن اب هدافتسا زا هنومن گ ی ر ی هشوخ
،یا و اب باستحا اطخ
ی 93 / 9
، رد
رتكچوک ی ن دحاو حطس ( هزوح اه ی رهش ی ) اب هدافتسا زا لومرف نارکوک n=289
رفن
هبساحم دش و يسرتسد هب
اهدحاو ی يباختنا زا قیرط هزوح و کولب زا رط ی ق تدعاسم
نامزاس تنواعم انرب هم ر ی ز ی رادناتسا ی تروص تفرگ .
ی هتفا اه ی قحت ي ق
رد هئارا ی هتفا
،اه هجوتاب هب مجح ز ی دا وگ ی ه
،اه زا هئارا رامآ صوت ی ف ي کت کت وگ ی ه اه فرص
رظن هدش و اب هبساحم تارمن يلک طوبرم هب ره
،دعب زا قیرط صخاش یزاس هب هئارا فیصوت
یرامآ اهنآ تردابم دومن ی م . سپس اتن ی ج هب كفت ی ک غتم ی اهر ی مز ی هن ا ی (
،لسن صحت ی
،تلا
سنج و لهات ) ناشن هداد و حطس نعم ي راد ی اهنآ ن ی ز صخشم هدش
تسا . اب ا ی ن
،لاح هب
لد ی ل نآ هک سررب ي لسن اه رد ا ی ن هلاقم دروم رظن
،تسا هب غتم ی اهر ی مز ی هن ا ی د ی رگ
( صحت ی
،تلا سنج و لهات ) اهنت رد تروص نعم ي راد ندوب هراشا هدش تسا .
لودج ش هرام 1 می : ناز هاگآ ي د ین ي دارفا هعماج
دصرد ناوارف
ی
خ يل ی مک 1
/ 1 4
مک 5
/ 0 8
طسوتم 8
/ 15 00
ز ی دا 9
/ 44 101
خ يل ی ز ی دا 0
/ 13 141
ب ی خساپ 5
/ 0 4
1 هزادنا ) یتفرعم دعب یريگ
نانچ هک زا لودج صخشم م
ي
،دوش دصرد سب ی را لااب يی زا دارفا هعماج شناد د ین ي
،دنراد
دب ی ن نعم ي هک حطس هاگآ ي دارفا هعماج لااب تسا .
لودج هرامش 4 : م ي ناز هاگآ ی د ین ی هب كفت ي ک غتم ي اهر ی مز ي هن ا ی و نومزآ حطس نعم ی راد ی
لسن
لایصحت
تسنج
لهأت 1-22لاس23-31لاس38لاس هب لاابيبداوسيیادتبا
يیامنهار
هطسوتم
يسانشراک
يلاع
درم
نزلهأتم
درجم
خ یل ي
مک
2/
8/9
9
9
9
91/
3/9
1/9
2/9
5/2
مک
/2
2/
8/9
99
/2
3/9
21/9
3/
1/3
وتم
3 طس
1/
1/
390/ 8
5/ 1
0/ 2
8/ 8
5/ 3
/ 8
12/ 5
ز ی دا
/33
285/31
9 /1
511/32
/21
5
32 /1
1/39
8/5
خ یل ي
ز ی 3/21 دا
/21
39
90/ 8
29
23 /31
/51
0/21
0/ 8
1/3
1/ 3
حطس نعم ي
راد ی
5/9
95/9
82/9
992/9
رب ساسا لودج هرامش صخشم م
ي دوش هک رد م ی ناز هاگآ ي د ین ي دارفا هعماج رد لسن اه ی
فلتخم توافت نعم ي راد ی د ی هد من ي دوش و طقف ب ی ن دارفا لهاتم و درجم توافت نعم ي راد ی
رد م ی ناز هاگآ ي د ین ي د ی هد هدش تسا و رب ساسا م ی گنا ی ن صخشم دش
هک م ی ناز هاگآ ي
د ین ي دارفا لهاتم ب ی رتش زا درجم ی ن تسا .
4 ) هزادنا گ ي ر ی دعب لمع د ین ی
لودج هرامش 1 : م ي ناز ماجنا کسانم و ماكحا د ین ی
دصرد ناوارف
ي
خ یل ي مک 3
/ 8 2
مک 3
/ 22 1
طسوتم 5
/ 39 53
ز ی دا 1
/ 2 5
خ یل ي ز ی دا 9
9
ب ي خساپ 0
/ 2 5
رب ساسا لودج 2 هظحلام م ي دوش
،هک 8 / 31 دصرد زا دارفا زاربا هدرک دنا هک مک ی ا خ یل ي مک
لامعا د ین ي دننام زامن و هزور و ندناوخ نآرق ی ا نتفر هب دجسم ارب ی تدابع ار ماجنا م -ي
دنهد و نیگنایم 5 / 39 دصرد زا دارفا ا ی ن لامعا ار ماجنا م ي دنهد
لودج هرامش 4 : م ي ناز ماجنا کسانم د ین ی هب ت كف ي ک غتم ي اهر ی مز ي هن ا ی و نومزآ حطس نعم ی راد ی
لسن
تلایصحت
سنج
لهأت 1-22لاس23-31لاس38لاس
هب لاابداوسیب
يیادتبا
یامنهار
یهطسوتم
انشراک
يسيلاع
درم
نزلهأتم
درجم خيل یمک
5/ 1
3
5
9
9 / 9
2/
1/0
91/1
1/ 9
/1
0/ 8 مک
2/28
8/ 0
3/21
51/ 0
1/2
5/25
5/21
1/ 1
/2
205/21
2/ 3 طسوتم2531
5/35
593/5
0/33
2/39
/3
2/22
3 1/3
5/39
1/38 زیدا
/0
/ 9
/ 2
50/ 8
/
0/
8/
392/ 8
8/1
8/ 5
/8 خيل یزیدا
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9
9 99/9
92/9
9 /9
9/9
زا ظاحل ماجنا کسانم د ین ي رد لودج بدنچ دع ی
،لااب هرامش 3
، صخشم م
ي دوش هک ب ی ن دارفا
رد لسن اه ی فلتخم توافت نعم ي راد تسا . رب ساسا نومزآ کوت ي صخشم دش
هک م ی ناز
ماجنا کسانم رد ود لسن مود و موس رتمک زا لسن لوا تسا و نچمه ی ن ماجنا کسانم رد
بی ن نادرم ب ی رتش زا نانز هدوب و دارفا اب صحت ی تلا امنهار يی
، تبسن ب ه دارفا اب صحت ی تلا
سانشراک ي بی رتش هب ماجنا کسانم دابع ی مازتلا دنراد .
1 ) هزادنا گ ي ر ی دعب پ ي دما ی د ی ن
لودج هرامش 5 : م ي ناز اعر ی ت قلاخا د ین ی رد گدنز ی عامتجا ی
دصرد ناوارف
ي
خ یل ي مک 2
/ 9
مک 3
/ 85
طسوتم /
1 2
ز ی دا 3
/ 31
خ یل ي ز ی دا 1
/ 2 3
اتن ی ج لودج 5 وگ یا ی نآ تسا هک 1 / دصرد زا
،دارفا لوصا قلاخا ي د ی ن دننام للاح و
،مارح رود ی زا غ ی تب و غورد ار اعر ی ت من ي دننک . 1 دصرد هب روط طسوتم و دصرد خ یل ي
مک ي ( / 1 دصرد ) زاربا هدومن دنا هک ا ی ن لوصا قلاخا ي ار
ًامتح اعر ی ت م ي دننک .
لودج هرامش 0 : م ي ناز اعر ی ت قلاخا د ین ی هب كفت ي ک غتم ي اهر ی مز ي هن ا ی نومزآو حطس نعم ی راد ی
لسن
لایصحت
تسنج
لهأت 1-22لاس
23-31لاس
38لاس هب لااب
داوسیب
يیادتبا
يیامنهار
هطسوتم
يسانشراک
يلاع
درم
نزلهأتم
درجم خيل یمک
8/9
9
9
9
9
9
91/9
93/9
9
9 / مک
1/
2/ 2
2/
91/ 0
31/ 0
0/
8/ 8
3/ 9
1/ 5
9
2 طسوتم8/1
0/58
12
191/28
1 /1
0/12
/51
122/58
3/13
59 زیدا
/ 2
3/
1/
90/ 8
3 / 3
1/0
90/
/ 2
0/
2/ 3 خيل یزیدا
1/
3/5
/3
91/
90/2
8/ 5
2/3
8/
1/2
1/2 1 /9
29/9
/9
3 /9
رب ساسا لودج 1 م ي ناوت هدهاشم من دو هک ب ی ن دارفا رد هورگ اه ی فلتخم توافت نعم ي راد ی
د ی هد من ي دوش و لماوع ي ظن ی ر
،لسن
،لهات صحت ی تلا و سنج ثات ی ر ی رد م ی ناز اعر ی ت لوصا
قلاخا ي درادن .
4 ) هزادنا گ ي ر ی دعب داقتعا ی لودج هرامش 3 : م ي ناز داقتعا هب شزرا اه ی د ین ی
رد دص ناوارف
ي
لاماک فلاخم 5
/ 9
فلاخم 5
/ 9
ددرم 8
/ 9 3
قفاوم 2
/ 35 1
ًلاماک قفاوم 0
/ 3 12
نانچ هک هک هظحلام م ي
،دوش / 88 دصرد زا دارفا
،وگخساپ اب
شزرا اه ی د ین ي
قفاوم هدوب دنا و دصرد رتمک ی زا دارفا ( 9 دصرد )
، اب ا ی ن شزرا اه فلاخم هدوب دنا .
لودج هرامش 8 : م ي ناز داقتعا هب شزرا اه ی د ین ی هب كفت ي ک غتم ي اهر ی مز ي هن ا ی و نومزآ حطس نعم ی راد ی
لسن
لایصحت
تسنج
لهأت 1-22لاس
23-31لاس
38لاس هب لااب
داوسیب
يیادتبا
يیامنهار
هطسوتم
يسانشراک
يلاع
درم
نزلهأتم
درجم ًلاماک
فلاخم1/
9
9
9
9
98/9
1/9
98/9
92/9
/ فلاخم8/9
8/9
9
9
9
9
93/
98/9
92/9
/ ددرم / 9
1/1
¼9
/8
13/0
2/ 5
/1
0/8
0/ 2
/8
9 قفاوم1/3
5/38
1/33
39 /32
53 /20
5/31
5/1
313/3
5/31
1/21 ًلاماکقفاوم
0/23
/32
/5
191/38
398/59
/21
/2
3/3
8/32
1/32
39 99/9
90/9
02/9
95/9