1
شوخ حطس و یتیصخش یاهیگژیو نیب هطبار شوخ حطس اب نیدلاو ینیب
ناشنادنزرف ینیب
روپازریم ملاسا
*
هدیکچ شوخ حطس نایم هطبار رضاح شهوژپ رد شوخ حطس اب نیدلاو یتیصخش یاهیگژیو و ینیب
عطقم رد اهنآ ناوجون نادنزرف ینیب
وژپ یلک فده .تفرگ رارق یسررب تحت نارهت رهش رد هطسوتم شوخ حطس ایآ هک تسا عوضوم نیا هعلاطم ،شه
نینچمه و ینیب
هدرزآ ناور( نیدلاو یتیصخش یاهیگژیو یخرب تیلوئسم و یراگزاس ،ندوب اریذپ ،ییارگنورب ،ییوخ
شوخ حطس اب )یریذپ ینیب
ار هعلاطم دروم هنومن هورگ .تسا یگتسبمه عون زا رضاح شهوژپ .دراد هطبار اهنآ نادنزرف 483
زا رفن رسپ و رتخد نازومآ شناد
هداد لیکشت ناشنیدلاو هارمه هب نارهت رهش یاهناتسریبد هنومن یارب .دنا
هنومن شور زا یریگ هشوخ یفداصت یریگ
هلحرمدنچ یا یا
کی قطانم نیا زا کی ره رد سپس ،دش باختنا یفداصت روط هب هقطنم کی ،نارهت رهش یحاون زا کیره رد ادتبا .دش هدافتسا سریبد سلاک نیب زا و هنارسپ ناتسریبد کی و هنارتخد نات عمج تهج .دیدرگ باختنا یفداصت روط هب سلاک ود ناتسریبد ره یاه
تهج همانشسرپ هدش رظن دیدجت هخسن زا تاعلاطا یروآ ( یگدنز یریگ
LOT-R یتیصخش لماوع همانشسرپ هدش هاتوک مرف و )
NEO-FFI( داد لیلحت و هیزجت یارب .دش هدافتسا )
ه نوسریپ یگتسبمه شور زا اه و
.دیدرگ هدافتسا ماگ هب ماگ نویسرگر لیلحت
هتفای شوخ حطس نیب هک داد ناشن اه شوخ حطس و نیدلاو ینیب
نینچمه .دراد دوجو یرادانعم تبثم هطبار اهنآ ناوجون نادنزرف ینیب
هتفای اه یگژیو زا یخرب نایم هک دننآ زا یکاح ب ریظن نیدلاو یتیصخش یاه
هدرزآ ناور ،ردپ ییارگنور ناور ،ردپ ییوخ
هدرزآ شوخ اب ردپ یریذپ تیلوئسم و ردپ یراگزاس ،ردام یراگزاس ،ردام ییوخ هک یلاح رد ،دراد دوجو هطبار نادنزرف ینیب
هطبار نینچ شوخ اب ردام یریذپ تیلوئسم و ردپ ندوب اریذپ ،ردام ندوب اریذپ ،ردام ییارگنورب نایم یا
دنزرف ینیب رد .دشن هدهاشم نا
هجیتن یم یریگ شوخ حطس نیب هک ییاجنآ زا تفگ ناوت
یم دراد دوجو یرادانعم تبثم هطبار نادنزرف و نیدلاو ینیب شیازفا اب ناوت
شوخ حطس شوخ حطس ،نیدلاو ینیب
.دیشخب دوبهب ار اهنآ تملاس حطس و هداد شیازفا ار ناشنادنزرف ینیب
هژاو دیلک :اه
شوخ ژیو ،ینیب تهج همانشسرپ ،یتیصخش یاهیگ .یتیصخش لماوع همانشسرپ ،یگدنز یریگ
2
همدقم یم ناشن دهاوش و ردخم داوم هب دایتعا ،یگدرسفا عویش ریظن( زورما ناوج لسن تلاکشم هنافسأتم هک دنهد
لسن زا بتارم هب )...
اه ی
یم رظن هب .تسا رتشیب هتشذگ تفرشیپ مغریلع دسر
اه هدمع عنام یرهاظ ی و دشاب هتشاد دوجو ام نادنزرف یتخبشوخ هار رس رب یا
شوخ و یندب تیعضو نتفر لیلحت زج هب تسین یزیچ عنام نآ هبئاش یب .ام ناکدوک یعیبط ینیب
یم هک یحلاطصا نیرت نیا رد ناوت
یم هک تسا ینیبدب ،درب راکب هراب یمآ هعجاف رب دیکأت :داد حیضوت نینچ رصتخم تروص هب ار نآ ناوت
تسکش ره تلع نیرتز
،هانپرواد همجرت ،نمگیلس(
3484 .) شوخ هن یگدنز زا تیاضر همزلا شوخ زا ینازیم هب ام .تسا فرص ینیبدب هن و فرص ینیب
ینیب
شیوخ رد یراودیما و دیما داجیا یارب ت
زا بانتجا یارب ینیبدب یمک ،ن تیاضر
یطارفا دوخ زا عقاو یرادقم و صیخشت یارب ینیب
هچنآ یم ت لرتنک ناوت هچنآ و مینک لرتنک میناو ا
ریام( میتسه دنمزاین ،میرادن ار ش ز
، 3114 ،یغاد هچارق همجرت ، 3431
هب هجوت اب .)
شوخ یایازم شوخ و ینیبدب تارضم و ینیب
عقاو ریغ ینیب یم تیمها نادنزرف رد هصیصخ نیا شرورپ و دشر ،هنانیب
.دبای شوخ ینیب
ع درکیور یلصا میهافم زا یکی تبثم یسانشناور یمل
هداد هئارا یفلتخم فیراعت نآ زا ناسانشناور هک تسا ارگ .دنا
هرابرد
شوخ ینیب :دراد دوجو هرابرد مهم درکیور ود 3
- شوخ یشیارگ ای یتشرس ینیب و
2 - شوخ یدانسا ای ینییبت ینیب ،نوسرتپ(
2222 .)
شوخ راظتنا نآ هصخشم هک یتیصخش تفص کی ناونع هب یتشرس ینیب .تسا هدش فیرعت تسا هدنیآ رد یصخش بولطم تا
رییش
روراک و (
2222 ) شوخ ، یم هدنیآ رد بوخ تاراظتنا عوقو عقوت ار ینیب شوخ درکیور نیا رد .دنناد
یگژیو کی ناونع هب ینیب
هویش نآ رد و هدش موهفم ،هدرتسگ یتیصخش شزرا و فادها بیقعت رد مدرم ی
اه یم یسررب ناشی شوخ .دوش
نیب ه ا ماگنه
یم یبایتسد لباق ار ناشیاهشزرا و فادها ،یراتفرگ شوخ و دنناد
نآ ینیب اه یم ثعاب مه ینیبدب .دنشاب ناشفادها لابند نانچمه دوش
یم درسلد و سویام ار مدرم کارتناس( دنک
، 2224 ،تخب زوریف همجرت ؛ 3484
.) شوخ اما و هک ینییبت ینیب
نمگیلس ناراکمه و
( 2221 ار نآ ) یانعم هب رتشیب تسا هدرک حرطم دارفا درکیور نیا رد .هدرتسگ یتیصخش تفص کی هن تسا نییبت هویش کی
شوخ تلع و لماوع هب ار یفنم تایبرجت ای یفنم عیاقو نیب اه
و رادیاپان ،یجراخ ی صاخ
یم تبسن نیب دب دارفا لباقم رد و دنهد
تلع هب ار دب و یفنم تایبرجت و عیاقو اه
،ینورد ی یم تبسن یصخش تسکش دننام یلک و رادیاپ
دنهد . هداد ناشن تاقیقحت هک دنا
شوخ یدودح ات ناکدوک یم ثرا هب نیدلاو زا ار دوخ ینیب
دنرب . ،یتیصخش یاهیگژیو هویش
اه و نیدلاو راتفر عون ،یرورپدنزرف ی
....
.دنراد شقن اهبنارگ و تبثم یگژیو نیا شرورپ و دشر رد هلمج زا نیدلاو
هورگ اه هوجو و درکراک تیهام لیلد هب هک دنتسه یی
شقن فلتخم اه
دنراد هدهع رب هک یگداوناخ و یعامتجا ی یتسیاب
هب ناردام یتیصخش یاهیگژیو هعلاطم .دنریگ رارق هعلاطم دروم
هداوناخ رد مهم و راذگ ریثأت یاضعا ناونع اه
یم تیمها نادنزرف و ناکدوک تملاس هزوح رد هژیو هب ی
ینادزی( دبا 3482
ینیدلاو .)
دنزادرپب دوخ نادنزرف تیبرت و میلعت رما هب بسانم یلکش هب ات دوب دنهاوخ رداق دنشاب رادروخرب یرتهب یتیصخش تملاس زا هک .
شوخ دارفا هداوناخ زا نیب
اه تسکش نیدلاو نآ رد هک دنتسه یی اه
یم ار دوخ ی ماوع هب ینورد لماوع یاج هب ار نآ و دنمهف
ل
یم تبسن ینوریب ،راک( دنهد
2223 ،یفیرشاشاپ و دنز یفجن همجرت ، 3481
).
ثراوت یدودح ات ینیبشوخ ( تسا ریذپ
21
% دشر اما .)
قشمرس عون ،نیدلاو یناور تملاس ار نآ ربارب رد نیدلاو هک یقیوشت نازیم و نیدلاو طسوت هدش هئارا شقن یهد
ینیبشوخ
3
یم هئارا ناشنادنزرف نییعت ،دنهد
یم دنک ،نمگیلس(
3111 ناریا همجرت ، ،داژن
3431 ) . شوخ درف دیما دید هیواز زا ار ثداوح نیب
یم ریسفت تیزم ،دنک اه
هار و هدرک فشک ار نآ ی لح
اه یم ار یقلاخ ی ناسنا هک دبای
اه یمن اهنآ هجوتم نیبدب ی ،تچیرپ( دنوش
2223 ،ییاقنع همجرت ، 3483
.) یزدنیل ( 2222 یما ِلقن هب ، ،یدلاخر
3482 سبمه یشهوژپ رد ) ت
ه اه شوخ یعامتجا ی ار ناکدوک ینیب
شهوژپ جیاتن .تسا هداد رارق هعلاطم دروم اه
یم ناشن یزدنیل ی شوخ نایم هک دهد
دوجو یرادانعم تبثم هطبار کدوک و ردام ینیب
شوخ نایم اما ،دراد شوخ ناردپ نادنزرف .دشن هدید یا هطبار نینچ کدوک و ردپ ینیب
هنلادمه یاهراتفر یزاب ماگنه رد نیب
یم ناشن یرتشیب شهوژپ جیاتن .دنداد
اه ( لاس رد ننونیاه یلوط ی 2223
،یلضفا ِلقن هب ، 3481
یم ناشن ) لکشم قلخ هک دهد
یم بوسحم یلاسگرزب رد ینیبدب یارب یمهم یدشر یاهداینب نیدلاو یدادبتسا یرورپدنزرف هویش و کدوک رد .دنوش
یشهوژپ
ید رگ ( رواپ و نسح 2222
هطبار ) هتفای میمعت تاراظتنا نایم ی هویش ،ردام ی
شوخ ،یرورپدنزرف ی هناشن و ینیبدب و ینیب
یاه
شهوژپ نیا رد .دنداد رارق هعلاطم تحت ار یگدرسفا 83
کدوک 8 ات 32 هلاس جیاتن .دنتشاد تکرش ناشناردام هارمه هب ییاکیرمآ ی
شوخ هک دنداد ناشن کدوک ینیب
شوخ اب شوخ اب ردام رد یگدرسفا مئلاع دوجو نینچمه ،دراد تبثم یگتسبمه ردام ینیب ینیب
شوخ حطس و یتیصخش یاهیگژیو نیب هطبار یسررب هب ام شهوژپ نیا رد .تشاد یفنم یگتسبمه کدوک نیدلاو ینیب
حطس اب
شوخ هتخادرپ اهنآ ناوجون نادنزرف ینیب رب یا هنیمز شهوژپ نیا جیاتن .میا
یگژیو رییغت و نیدلاو شزومآ یا اه
یتیصخش ی
یم مهارف اهنآ بولطمان .دزاس
شور تکرش شهوژپ حرط و ناگدننک
یم یگتسبمه عون زا رضاح شهوژپ .دشاب
شهناد ههیلک زا دوب ترابع شهوژپ نیا یرامآ هعماج یاهناتهسریبد رهسپ و رهتخد نازوهمآ
همانشسرپ ادتبا رد .نارهت رهش یتلود هنومن رد اه
مهجح هب یا 122
شهناد زا رهفن دهننام یلماوهع لهیلد ههب اهما .دهیدرگ عهیزوت نازوهمآ
همانشسرپ ندنادرگنزاب لماش شهوژپ نیا رد ام یسررب دروم هنومن ،اهنآ ندوب صقان ،اه
224 شناد و رتخد زومآ 383
شناد رسپ زومآ
ناتسریبد هیگ هنومن یارب .دوب ناشنیدلاو هارمه هب نارهت رهش یتلود یاه ههنومن شور زا یر
ههشوخ یفداهصت یرهیگ ههلحرمدنچ یا
یا
ههقطنم( ههقطنم کهی ،نارهت رهش )زکرم و برغ ،قرش ،بونج ،لامش( یحاون زا کی ره رد ادتبا رد هک بیترت نیدب .دش هدافتسا 3
هقطنم ،لامش 38
هقطنم ،بونج 34
هقطنم ،قرش 1
هقطنم و برغ 1
.دیدرگ باختنا یفداصت روط هب )نارهت زکرم کهی رهه رد سپس
سلاک نیب زا و هنارسپ ناتسریبد کی و هنارتخد ناتسریبد کی قطانم نیا زا هب موس ای و مود ،لوا هیاپ زا سلاک ود ناتسریبد ره یاه
.دندش باختنا یفداصت تروص
رازبا
4
تهج همانشسرپ هدش رظن دیدجت هخسن یریگ
یگدنز (LOT-R) تهج همانشسرپ هدش رظن دیدجت ۀخسن :
یگ یگدنز یر یاراد
32
تسا هدام شوخ شجنس یارب هک
یم راک هب ینیب هنیزگ فیط .دور
یمربرد ار مفلاخم ًلاماک ات مقفاوم ًلاماک ترابع زا اه .دریگ
هدام یاه 2 ، 1 ، 1 و 8 همانشسرپ نیا هرمن و دنتسه یفارحنا
یمن قلعت اهنآ هب یا رد .دریگ
هدام یاه 3 ، 3 و 32 فاوم ًلاماک ۀنیزگ هب مق
رمن ه 3 مقفاوم ، هرمن 4 مرادن یرظن ، هرمن
2 مفلاخم ، هرمن 3 رمن مفلاخم ًلاماک و ه
2 یم قلعت رد .دریگ هدام
یاه 4 ، 3 و 1 هرمن یراذگ
.تسا سوکعم ،نیاربانب
نماد ه نیا تارمن همانشسرپ
نیب 1 ات 23 تسا ریغتم ،یلضفا(
3481 همانشسرپ نیا ییاور اب هطبار رد .)
شهوژپ ررکم یاه هداد ناشن
شوخ هک دنا ۀمانشسرپ مه( یتشرس ینیبدب و ینیب
مانشسرپ مه وLOT LOT-Rه
هدرتسگ فیط اب )
هزاس زا یا هدرزآ ناور و یدیماان ،سفن تزع دننام طبترم یاه
،زنوج و یناتناف :لاثم یارب( ییوخ 3113
،روراک و رییش ؛ 2222
رییش ؛
،ناراکمه و 3113
بلطم نیا هک دنراد هطبار ) رگنایب
ییاور شوخ یلماع لیلحت ،هولاعب .تسا همانشسرپ نیا یارگمه و یتشرس ینیب
هزاس اه شوخ هک تسا هداد ناشن نآ اب طبترم ی ،روراک و رییش( تسا ازجم و لقتسم لماع کی ینیب
2222 ،ناراکمه و رییش ؛
3113 ۀدنهد ناشن بلطم نیا هک ) ییاور
بیرض .تسا هزاس نیا یقارتفا رابتعا
یا همانشسرپ ن یشخبادخ طسوت
شور زا هدافتسا اب
خابنورک یافلآ 33
/ 2 تسا نومزآ رابتعا ۀدنهد ناشن هک تسا هدمآ تسد هب .
مانشسرپ ه یتیصخش لماوع NEO (
FFI- :) یگژیو شجنس یارب یلماع جنپ نومزآ زا نیدلاو یتیصخش یاه
NEO-FFI هدافتسا
.تسا هدش یاراد نومزآ نیا
12 او رد و هدوب هیوگ یلماع جنپ ۀمانشسرپ هاتوک مرف عق
NEO-PI-R یم
دشاب جنپ همانشسرپ نیا .
هدرزآ ناور( تیصخش یلصا لماع تیلوئسم و یراگزاس ،ندوب اریذپ ،ییارگنورب ،ییوخ
لماع ره رد ار سایقم شش و )یریذپ
یم هزادنا .دریگ ۀمانشسرپ رد NEO-FFI
لماع ره یارب 32
هک تسا هدش هتفرگ رظن رد ترابع یم رامش هب لماع نآ فرعم
و دور
یندومزآ یم خساپ مفلاخم ًلاماک ات مقفاوم ًلاماک هنیزگ زا تارابع نیا هب اه .دنهد
هیوگ رد 1, 3, 8, 9, 12, 14, 15, 16, یاه
18, 23, 24, 27, 29, 30, 31, 33, 38, 39, 42, 44, 45, 46, 48, 54, 55, 57, 59 هرمن مقفاوم ًلاماک ۀنیزگ هب
3 ،
وم مقفا هرمن 4 مرادن یرظن ، هرمن
2
، مفلاخم هرمن 3 رمن مفلاخم ًلاماک و ه
2 قلعت یم .دریگ هیوگ رد 2, 4, 5, 6, 7, 10, 11, یاه
13, 17, 19, 20, 21, 22, 25, 26, 28, 32, 34, 35, 36, 37, 40, 41, 43, 47, 49, 50, 51, 52, 53, 56, 58, هرمن60 ،رهمایک( تسا سوکعم یراذگ 3483
).
ییاور نومزآ NEO-FFI هبنج زا
اه .تسا هتفرگ رارق یسررب دروم فلتخم ی
ییاور لماع ره یارب هک هدش نایب موهفم نیا اب اوتحم 1
یبایزرا دوخ صاخ تلااؤس اب تفص ره و هدش هتفرگ رظن رد یعرف تفص
یم ،دوش ییاور کلام ی زآ رد درف درکلمع ۀسیاقم ۀلیسو هب نومزآ ینوریب رابتعا ای تسا هدش یبایزرا ،کلام کی اب نوم
. ناونع هب
یم راظتنا لاثم هدرزآ ناور رد یناور نارامیب هک دور
،رلیم و لاش( دنریگب ییلااب ۀرمن ییوخ 3113
ِلقن هب ، یشرف یسورگ ،
3482 و )
تیلوئسم و یراگزاس رد نیداتعم ای ،ناراکمه و رفوب( دننک بسک یمک تارمن یریذپ
3113 ِلقن هب ، یسورگ ،یشرف 3482 یارب .)
ندروآ تسد هب رابتعا
سایقم زا کی ره ییایاپ رادقم روظنم نیدب ،تسا هدش هدافتسا خابنورک یافلآ شور زا همانشسرپ یاه
هدرزآ ناور لماوع یارب تابساحم ماجنا زا سپ .تسا هدمآ تسد هب یتیصخش لماوع مانشسرپ ،ندوب اریذپ ،ییارگنورب ،ییوخ
تیلوئسم و یراگزاس ریداقم بیترت هب یریذپ
38 / 2 ، 32 / 2 ، 18 / 2 ، 11 / 2 ، 88 / 2 .دمآ تسد هب
5
ارجا هویش رد شهوژپ نیا 32
ناتسریبد رد .دش ارجا دندوب هدش باختنا یفداصت هویش هب هک نارهت رهش هنارسپ و هنارتخد ناتسریبد یاه
هنارسپ ،
سلاک رد رگشهوژپ هدش باختنا یاه
یم روضح فرعم ار دوخ ادتبا ،تفای
یم یرصتخم حیضوت شهوژپ دروم رد و هدومن ی ،داد
تکاپ سپس یواح تکاپ ره( همانشسرپ یواح یاه
3 تهج همانشسرپ شناد ییوگخساپ تهج یگدنز یریگ
،زومآ 2 مانشسرپ ه
NEO-FFI و نیدلاو ییوگخساپ تهج
2 تهج همانشسرپ نیدلاو ییوگخساپ تهج یگدنز یریگ
شناد نازومآ ار ) نیب
شناد نازومآ ت یم عیزو شناد زا .دومن یم هتساوخ نازومآ
تکاپ دعب زور ود هک دش .دننادرگزاب ار اه
ناتسریبد رد یاه
هنارتخد زین
شناد هب ار مزلا تاحیضوت ناریبد زا یکی ای ریدم تکاپ و هداد نازومآ
عیزوت اهنآ نیب ار همانشسرپ یواح یاه یم
درک .
جیاتن
لودج 1 . اهریغتم نیب یگتسبمه سیرتام شهوژپ ی
ریغتم 3
2 4
3 1
1 3
8 1
32 33
32 34
3 - شوخ ینیب دنزرف 3
2 - شوخ ینیب ردام
**
41 / 2 3
4 - شوخ ینیب ردپ
**
42 / 2
**
21 / 2 3
3 - هدرزآ ناور ییوخ
ردام
**
31 / 2 -
**
44 / 2 -
* 21 / 2 - 3
1 - ییارگنورب ردام 24
/ 2
**
28 / 2
**
33 / 2
**
44 / 2 - 3
1 - ندوب اریذپ ردام 21 / 2 -
* 32 / 2 21 / 2
* 33 / 2
**
23 / 2 3
3 - یراگزاس ردام
**
31 / 2
**
43 / 2
* 32 / 2
**
21 / 2 -
**
33 / 2
**
21 / 2 3
8 - تیلوئسم ریذپ ی
ردام 23
/ 2
**
23 / 2
**
33 / 2
**
28 / 2 -
**
32 / 2
**
38 / 2
**
11 / 2 3
1 - هدرزآ ناور ییوخ
ردپ
**
31 / 2 -
**
38 / 2 -
**
41 / 2 -
**
21 / 2
**
31 / 2 - 24 / 2
**
33 / 2 -
**
23 / 2 - 3
6
32 - ییارگنورب ردپ
**
33 / 2
* 33 / 2
**
42 / 2
* 21 / 2 -
**
22 / 2 21 / 2 32 / 2
**
22 / 2
**
32 / 2 - 3
33 - ندوب اریذپ ردپ 21 / 2 - 21 / 2 - 22 / 2 - 34 / 2 23 / 2
**
23 / 2 21 / 2 21 / 2 21 / 2
**
24 / 2 3
32 - یراگزاس ردپ
**
33 / 2
**
33 / 2
**
44 / 2 23 / 2 -
**
23 / 2
* 32 / 2
**
28 / 2
**
21 / 2
**
33 / 2 -
**
32 / 2
**
38 / 2 3
34 - تیلوئسم یذپ یر
ردپ
**
31 / 2 28 / 2
**
28 / 2 23 / 2 -
**
31 / 2 23 / 2
**
22 / 2
**
42 / 2
**
34 / 2 -
**
13 / 2
**
31 / 2
**
13 / 2 3
**p<0/01 *p<0/.5
لودج 3 . ماگ هب ماگ نویسرگر لیلحت و هیزجت جیاتن و
بیارض نییاپ ینیبشوخ رد رثوم لماوع هرابرد اهنآ
ماگ یاهریغتم
شیپ B نیب
R R2
sig
3 هدرزآ ناور
ردپ ییوخ 4/11-
0/36 0/1296
0/01
2 هدرزآ ناور
ردپ ییوخ
هدرزآ ناور ردام ییوخ
3/11- 2/11- 0/47
0/2209 0/01
لودج 2 . لااب ینیبشوخ رد رثوم لماوع هراب رد اهنآ بیارض و ماگ هب ماگ نویسرگر لیلحت و هیزجت جیاتن
ماگ ریغتم
شیپ یاه B نیب
R R2
R2Δ sig
3 ردام یراگزاس
4/7 0/43
0/1849 0/18
0/01
2 ردام یراگزاس
ردپ یراگزاس 2/6
0/61 2/4 0/3721
0/19 0/01
4 س
ردام یراگزا ردپ یراگزاس ردپ ندوب اریذپ 3/7
2/4 2/6 0/78
0/6084 0/23
0/01
3 ردام یراگزاس
ردپ یراگزاس ردپ ندوب اریذپ ردام ندوب اریذپ 2/7
3/8 4/7 2/7 0/89
0/7921 0/19
0/01
یم ایآ هک بلطم نیا یسررب یارب شوخ قیرط زا ناوت
شوخ ،نیدلاو ینیب ب شیپ ار نادنزرف ینیب
نویسرگر لیلحت شور زا ،درک ینی
نآ جیاتن هک دش هدافتسا ماگ هب ماگ ریز رد
.تسا هدش هئارا
7
لودج 3 . شیپ یارب ماگ هب ماگ نویسرگر جیاتن شوخ ینیب
دنزرف ینیب نا
شوخ قیرط زا پ و ردام ینیب
رد
یم ایآ هک بلطم نیا یسررب یارب یگژیو قیرط زا ناوت
شوخ ،نیدلاو یتیصخش یاه زا ،درک ینیب شیپ ار نادنزرف ینیب
هب ماگ نویسرگر شور
رد نآ جیاتن هک ،دش هدافتسا ماگ ریز
.تسا هدش هئارا
لودج 1 . شیپ یارب ماگ هب ماگ نویسرگر جیاتن شوخ ینیب
هدرزآ ناور قیرط زا نادنزرف ینیب گزاس و ردپ ییوخ
ردام یرا
ماگ شیپ ریغتم
B نیب b
R R2
sig
هدرزآ ناور 1 ردپ ییوخ
21 / 2 - 231
/ 2 - 31
/ 2 23
/ 0/01 2
2 هدرزآ ناور
ردپ ییوخ ردام یراگزاس 8
/ 2 -
23 / 2 33
/ 2 -
32 / 2 22
/ 2 21
/ 0/01 2
ب ثح
نیا رد شهوژپ شوخ حطس نایم هطبار یسررب ام یّلک فده شوخ حطس اب نیدلاو یتیصخش یاهیگژیو و ینیب
ناوجون نادنزرف ینیب
.دوب نارهت رهش هطسوتم عطقم رد اهنآ هک داد ناشن رضاح شهوژپ جیاتن
هطبار یرادانعم تبثم ی شوخ نایم
ینیب شوخ و ناردام ینیب
جو اهنآ ناوجون نادنزرف دراد دو
r=0/39, p<0/01 ( .)
هتفای هنیمز نیا رد رضاح شهوژپ یاه شهوژپ زا لصاح جیاتن اب
یاه
( یزدنیل 2222 رواپ و نسح و ) (
2222 ) تسا گنهامه .
اما ناراکمه و نیورب یاهشهوژپ جیاتن اب (
3111 نب شهوژپ و ) -
روز
( 2224 .دراد تریاغم ) نینچمه
شوخ نایم ینیب
شوخ و ناردپ ینیب
زرف یرادانعم تبثم هطبار اهنآ ناوجون نادن دمآ تسدب
r=0/32, p<0/01( هتفای .)
هنیمز نیا رد رضاح شهوژپ یاه شهوژپ زا لصاح جیاتن اب
یاه ( یزدنیل 2222 ( نیورب ،) 3111
و ) نب -
روز ( 2224 .درادن تقباطم ) شوخ حطس و ناردام ییارگنورب نایم یرادانعم هطبار
و اهنآ ناوجون نادنزرف ینیب تشادن دوج
r=0/03, p>0/05( هتفای .)
هنیمز نیا رد رضاح شهوژپ یاه شهوژپ زا لصاح جیاتن اب
یاه نراو و شوب ،هلیه (
3111 ناشن هک )
هداد دنا شوخ ینیب )ییارگنورب یاهسایقم ریز زا یکی( نیدلاو ندوب مرگ اب نادنزرف یتشرس .درادن یناوخمه ،دراد تبثم یگتسبمه
شهوژپ ن ددعتم یاه هداد ناش
شوخ و ییارگنورب نایم هک دنا ینیب
دراد دوجو یدنمورین تبثم هطبار ،تنارودناب و ردارب ،نیتسیرک(
2224 یم هیضرف نیا ندشن دییأت .) تیلاعف هب رتشیب ارگنورب ناردام ًلاامتحا هک دشاب لیلد نیا هب دناوت
نامز و هتخادرپ یعامتجا یاه
وخ نادنزرف اب هناخ رد ار یرتمک یم یرپس د
یگژیو زا رتمک و هتشاد یرادربوگلا یارب یرتمک نامز نادنزرف نیاربانب ،دننک یاه
یم ریثأت دوخ ردام یتیصخش .دنریذپ
اما ردپ ییارگنورب نایم نا
و شوخ حطس ینیب
دوجو یرادانعم تبثم هطبار اهنآ ناوجون نادنزرف
( تشاد r=0/14, p<0/01 هتفای .)
نیا رد رضاح شهوژپ یاه هنیمز
شهوژپ زا لصاح جیاتن اب یاه
( نراو و شوب ،هلیه 3111
)
ماگ شیپ ریغتم
B نیب b
R R2
ΔR2 sig
شوخ 1 ردام ینیب 32
/ 2 41
/ 2 41
/ 2 31
/ 0/25 2
0/01
2 شوخ
ردام ینیب شوخ ردپ ینیب 43
/ 2
21 / 2 44
/ 2
24 / 2 31
/ 2 22
/ 0/05 2
0/01
8
یم تسکش ناشنادنزرف هک ینامز ارگنورب ناردپ ًلاامتحا .دراد یناوخمه ریسم نداد همادا هب و هدرک تیامح ار اهنآ ،دنروخ
قیوشت
یم یم اهنآ نادنزرف رد هنانیبدب نییبت کبس ندماین دوجو هب ببس راک نیا ،دننک .دوش
یم هدرزآ ناور نا ردام ییوخ
نا و شوخ ینیب
اهنآ ناوجون نادنزرف r=-0/15, p<0/01(
نینچمه و ) هدرزآ ناور نایم
ردپ ییوخ نا
شوخ و ینیب اهنآ ناوجون نادنزرف r=- (
0/19, p<0/01 )
هطبار یفنم اد دوجو یرادانعم .تش
هدرزآ ناور هک ییاجنآ زا بوسحم بولطمان یتیصخش یگژیو کی ییوخ
یم ش یم راظتنا دو شوخ اب هک دور
ینیب شهوژپ جیاتن .دشاب هتشاد یفنم هطبار هدرک دییأت ار هیضرف نیا زین نوگانوگ یاه
دنا
،تنارودناب و ردارب ،نیتسیرک(
2224 .) صوصخ نیا رد رواپ و نسح شهوژپ جیاتن
( 2222 یگدرسفا نایم هک تسا هداد ناشن )
هدرزآ ناور یاهسایقمریز زا یکی(
)ییوخ شوخ و ردام ینیب
ردام ندوب اریذپ نایم هطبار .دراد دوجو یفنم یگتسبمه دنزرف نا
و
شوخ حطس ینیب
دنزرف ( اهنآ ناوجون نا r=-0/05, p>0/05
شوخ حطس و ناردپ ندوب اریذپ نایم هطبار نینچمه و ) نادنزرف ینیب
( اهنآ ناوجون r=-0/05, p>0/05
) رادانعم .دوبن لیلاد هلمج زا رادانعم
یم هطبار نیا ندوبن هک درک هراشا هلاسم نیا هب ناوت
زا
ناردام هک ییاجنآ ناردپ و
هلغشم ًلاامتحا ،دنتسه بلط عونت ،اریذپ فرص دوخ نادنزرف اب ار یدایز تقو و هتشاد یفلتخم یاه
یمن .دنریذپب ریثأت اهنآ زا و هداد رارق وگلا ار اهنآ ناشنادنزرف ات دننک ردام یراگزاس نایم
نا شوخ حطس و ینیب
دنزرف اهنآ ناوجون نا
r=0/15, p<0/01( شوخ حطس و ناردپ یراگزاس نایم و )
( اهنآ ناوجون نادنزرف ینیب r=0/17, p<0/01
) تبثم یگتسبمه
دوجو یرادانعم .تشاد
یم یدردمه ساسحا نارگید اب ،تسا تسود عون ًاساسا راگزاس درف دنک کمک نانآ هب تسا قاتشم ،دنک
تعا و یم کمک وا هب ًلاباقتم زین نارگید هک دراد داق دننک
یم هک روط نامه(
شوخ رصنع مینیب ینیب
نیا فیرعت رد میقتسم ریغ روط هب
تیلوئسم نایم یگتسبمه .)تسا هدش هدناجنگ هزاس ردام یریذپ
نا شوخ حطس و ینیب
دنزرف اهنآ ناوجون نا رادانعم
( دوبن r=0/07,
p>0/05 اما .)
لوئسم نایم تی
ردپ یریذپ نا
شوخ حطس و ینیب
دوجو یرادانعم تبثم هطبار اهنآ ناوجون نادنزرف ( تشاد
r=0/14,
p<0/01 .)
تیلوئسم ناردپ هفیظو و تیافک اب ،ریذپ
یم شلات تیقفوم بسک یارب و هدوب سانش یوگلا ناردپ نیا .دننک
یبسانم یاه
ب اهنآ .دنتسه دوخ نادنزرف رد تیافک دشر و داجیا یارب درسلد عناوم اب ههجاوم ماگنه هب و هدرک شلات تیقفوم هب ندیسر یار
یمن همانرب اب و دنوش یم همادا ار دوخ ششوک یزیر
ناشفادها هب لین یارب زین ار دوخ نادنزرف ناردپ نیا ًلاامتحا نینچمه .دنهد
یم قیوشت یم شهاک نادنزرف رد ار تسکش زا سرت ردپ قیوشت و تیامح .دننک
آ و دهد یم رداق ار اهن ،رطخ لوبق اب دزاس
یم داجیا دنزرف رد سفن هب دامتعا و تیقفوم تلاح نیا رد .دننک لابند ار اهنآ و دنبایب ار دوخ قیلاع و اهدادعتسا راظتنا و دوش
تیقفوم یم لکش وا رد زین یدعب یاه .دریگ
نینچمه یم ناشن رضاح شهوژپ جیاتن یم هک دنهد
شوخ قیرط زا ناوت ینیب
شوخ یدودح ات نیدلاو ینیب
ینیب شیپ ار نادنزرف
.تسا هدش هدافتسا ماگ هب ماگ نویسرگر لیلحت شور زا بلطم نیا یسررب یارب .درک یم ناشن لیلحت نیا جیاتن
شوخ هک دهد ینیب
ییاهنت هب ردام 31
شوخ سنایراو دصرد ینیب
یم نییبت ار دنزرف شوخ هک یماگنه .دنک
ینیب و زین ردپ هب نازیم نیا ،دش هلداعم درا 22
.تفای رییغت دصرد ثراوت شهوژپ دنچ جیاتن هکنیا هب هجوت اب
شوخ هصیصخ ندوب ریذپ ینیب
هدرک دییأت ار لاقتنا دراد لامتحا ،دنا
شوخ یتثارو ینیب
شوخ ینیب شیپ ناکما ،دنزرف هب نیدلاو زا ینیب
شوخ شجنس قیرط زا نادنزرف ینیب
رف ار نیدلاو .دشاب هدرک مها
9
یم حرطم لاوس نیا اجنیا رد اما شوخ هک تسین یقطنم ایآ تروص نیا رد هک دوش
ینیب ینیب شیپ رد یناسکی شقن ردام و ردپ
شوخ ینیب شوخ هک تسا نیا شسرپ خساپ ًلاامتحا ؟دنشاب هتشاد دنزرف ینیب
یمن لقتنم نادنزرف هب تثارو قیرط زا اهنت زا هکلب ،دوش
ک ییاجنآ یم رامش هب دوخ نادنزرف یاهوگلا نیرتمهم نیدلاو ه
شوخ و هتفرگ قشمرس نانآ رکفت هویش زا نادنزرف ،دنور ینیب
یم ینورد ار دوخ نیدلاو یرتشیب لماعت اهنآ اب و هدنارذگ دوخ ناردام اب ار یرتشیب نامز نادنزرف هک بلطم نیا هب هجوت اب .دنزاس
بجعت ،دنراد شوخ هک تسین روآ
نیب ی شوخ یرتدنمورین روطب ردام ینیب
.دنک ینیب شیپ ار دنزرف ماگ هب ماگ نویسرگر لیلحت جیاتن
هدرزآ ناور هک داد ناشن زین یرگید ردپ ییوخ
3 شوخ سنایراو زا دصرد ینیب
یم نییبت ار دنزرف رد .دنک
ریغتم ،لیلحت زا مود ماگ
داد ناشن جیاتن .دش هلداعم دراو زین ردام یراگزاس ییاهنت هب ریغتم نیا هک
3 شوخ سنایراو زا دصرد ینیب
ینیب شیپ ار نادنزرف
یم هدرک راهظا نارگشهوژپ .دنک شوخ یاهدمایپ زا یگداوناخ و یلغش یراگزاس هک دنا
ینیب دنتسه
،نمگیلس(
2221 .) نیاربانب
شوخ ًاملسم راگزاس ناردام سا نکمم دش هتفگ ًلابق هک روطنامه .دنتسه زین نیب
شوخ ت ینیب
هب تثارو قیرط زا ناردام نیا
شوخ رکفت کبس یارب یبسانم یوگلا راگزاس ناردام رگید ییوس زا ،دوش لقتنم ناشنادنزرف یم هئارا دوخ نادنزرف هب ،هنانیب
.دنهد
شوخ ینیب شیپ رد یشقن ردام و ردپ رگید یتیصخش یگژیو تشه هک ییاجنآ زا ینیب
اعم دراو ،دنتشادن نادنزرف لیلحت هلد
هدشن نویسرگر .دنا
تیدودحم زا یم شهوژپ نیا یاه
یم ثعاب هک درک هراشا شهوژپ عون هب ناوت و تلع هطبار هب میناوتن ام ات دوش
یم داهنشیپ دروم نیا رد هک مینک ادیپ یسرتسد اهریغتم نیب یلولعم ماجنا یشیامزآ لکش هب و رگید یاهرییغتم اب شهوژپ نیا دوش
نچمه .دریذپ نی
شوخ حطس نایم هطبار هدنهد ناشن هک رضاح شهوژپ جیاتن هب هجوت اب ینیب
یگژیو و حطس اب نیدلاو یتیصخش یاه
شوخ ینیب یم داهنشیپ ،تساهنآ ناوجون نادنزرف شهوژپ ماجنا اب دوش
نیدلاو شزومآ هنیمز رد ییاه
، شوخ شرورپ و دشر ینیب
ار
.میزاس رسیم ناناوجون رد عبانم -
یلضفا
، مظعا . ( 3481 شوخ هطبار یسررب ).
کبس و یتخانش ناور یتسیزهب اب ینیب نایوجشناد رد یا هلباقم یاه
. یسانش ناور دشرا یسانشراک همان نایاپ .
یسانشناور هدکشناد .
.ییابطابط هملاع هاگشناد
- یدلاخریما ، هلاه . ( 3482 شوخ نییبت کبس نومزآ یبایراجنه ).
وسورتپ هنانیب دب ،هنانیب نمگیلس و ن
. دشرا یسانشراک همان نایاپ .
یسانشناور هدکشناد .
هاگشناد
.ارهزلا - دراچیر ،تچیرپ .
( 2223 شوخ ).
رادیاپ ینیب . ( یباقنع ونابرهم همجرت 3483
).
نارهت : .ریبدت هب تاراشتنا
- کارتناس
، ویلبد ناج . ( 2224 یسانش ناور هنیمز ).
. ( تخب زوریف دادرهم همجرت 3484
).
نارهت : .اسر تاراشتنا
- یپ یا نیترام ،نمگیلس .
( 3111 ارگ تبثم کدوک ).
. داژن ناریا دیهان همجرت .
( 3431 ).
نارهت : .هریاد رشن
- یپ یا نیترام ،نمگیلس .
( 3484 نیبشوخ کدوک ).
. هانپرواد هدنزورف همجرت .
نارهت : .دشر تاراشتنا
- نلاآ ،راک . ( 2223 تبثم یسانشناور).
. ش اشاپ نسح همجرت دنز یفجن رفعج و یفیر
. ( 3481 نارهت ،) : .نخس تاراشتنا
- داوج ،رهمایک .
( 3483 ( نیون یلماع جنپ همانشسرپ هاتوک مرف یبایراجنه ).
NEO-FFI نایوجشناد نیب رد )یدییأت لیلحت( نآ یلماع راتخاس یسررب و )
هاگشناد نارهت یاه . یسانشناور هدکشناد ،دشرا یسانشراک همان نایاپ .
هاگشناد .ییابطابط هملاع
10
- یقتریم ،یشرف یسورگ .
( 3482 تیصخش یبایزرا رد نیون یاهدرکیور).
.) زیربت : .لایناد تاراشتنا
- یج دیوید ،زریام .
( 3114 یتخبشوخ یوجتسج رد ).
. یغاد هچارق یدهم همجرت .
( 3431 نارهت ) : زربلا تاراشتنا
.
- Ben-zur, H. (2003). Happy adolescent: The link between subjective well-being, internal resources and parental factors. Available at:http://www.springerlink.com/content/v646510.
- scheier, M. F., Carver, C. S. (2002). The role of optimism in social network development, coping and psychological adjustment during life transition. Journal of personality and social psychology. 82. 102-111.
Available at: http://www.psy.miami.
- Hasan, N., Power, T. G. (2000). Optimism and pessimism in children: a study of parenting correlates.
Retrieved from http://www.elsevier.com/retrieve/pi/so1918
- Peterson, C. (2000). The future of optimism. Journal of American psychologist. 55. 44-55. Available at:http://www.msu.edu/dwong/cepqq1Resources/peterson-futoptimism.doc.
- Seligman, M. E., Steen, T. A., Park, N., Peterson, C. (2005). Positive psychology progress: Empirical validation of interventions. Journal of American psychologist. 60. 410-421. Available at:
http://www.ppc.sas.upenn.edu/progressarticle.pdf.
