تبیین راهبردهای مدیریت قلدری بر اساس خودکارآمدی معلمان: نقش میانجی‌گرایانه باورها و نگرش‌های معلمان درباره قلدری دانش‌آموزان

(1)

ﻲﻤﻠﻋ - ﺶﻫوﮋﭘ ﻲﺸﻫوﮋﭘ يرﺎﺘﻓر و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ مﻮﻠﻋ يﺎﻫ

لﺎﺳ ﻢﺠﻨﭘ هرﺎﻤﺷ ، لوا ، ﻲﭘﺎﻴﭘ ) 8 (

، ﺎﺘﺴﺑﺎﺗ و رﺎﻬﺑ ن

1394

ﺦﻳرﺎﺗ ﺖﻓﺎﻳرد : 9 / 9 / 1392 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ

: 12 / 9 / 1393

ﺺﺻ : 120 - 107

نﺎﻤﻠﻌﻣ يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ سﺎﺳا ﺮﺑ يرﺪﻠﻗ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﻦﻴﻴﺒﺗ :

ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ ﺶﻘﻧ ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ

شﺮﮕﻧ و ﺎﻫروﺎﺑ يرﺪﻠﻗ هرﺎﺑرد نﺎﻤﻠﻌﻣ يﺎﻫ

ﺶﻧاد نازﻮﻣآ

ﻲﻣاﺮﻴﺑ رﻮﺼﻨﻣ

،1

ﻞﮔ ﻪﺘﺷﺮﻓ

2روﺮﭘ ﺐﺴﻧﺮﻴﻣ دﻮﻤﺤﻣ ﺮﻴﻣ ،* 3

1 ـ دﺎﺘﺳا ناور

،ﻲﺳﺎﻨﺷ ناﺮﻳا ،ﺰﻳﺮﺒﺗ ،ﺰﻳﺮﺒﺗ هﺎﮕﺸﻧاد

dr.bayrami@yahoo.com

2 ـ ناور ﻲﺼﺼﺨﺗ يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد ناﺮﻳا ،ﺰﻳﺮﺒﺗ ،ﺰﻳﺮﺒﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﺘﻴﺑﺮﺗ ﻲﺳﺎﻨﺷ

f_golparvar129@yahoo.com

3 ـ رﺎﻴﺸﻧاد ناور ناﺮﻳا ،ﺰﻳﺮﺒﺗ ،ﺰﻳﺮﺒﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﻲﻳﺎﻨﺜﺘﺳا نﺎﻛدﻮﻛ ﻲﺳﺎﻨﺷ

mirnasab2006@gmail.com

هﺪﻴﻜﭼ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻠﻣاﻮﻋ ،دﻮﺟﻮﻣ ﻪﻨﻴﺸﻴﭘ سﺎﺳا ﺮﺑ :

شﺮﮕﻧ و ﺎﻫروﺎﺑ ﻲﻣ يرﺪﻠﻗ هرﺎﺑرد نﺎﻤﻠﻌﻣ يﺎﻫ

ﺶﻴﭘ و ﻦﻴﻴﺒﺗ رد ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ ﻲﻨﻴﺑ

ﺪﻨﻨﻛ ﺎﻔﻳا ﻲﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ نﺎﻤﻠﻌﻣ هﺪﺷ كاردا يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ ﻖﻳﺮﻃ زا يرﺪﻠﻗ .

ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ ،سﺎﺳا ﻦﻳا ﺮﺑ ﺮﺛا ﻲﺳرﺮﺑ دﺪﺻرد

ﻪﻄﺳاو ﺶﻘﻧ ﻦﺘﻓﺮﮔﺮﻈﻧرد ﺎﺑ يرﺪﻠﻗ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ رد نﺎﻤﻠﻌﻣ هﺪﺷ كاردا يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ شﺮﮕﻧ و ﺎﻫروﺎﺑ يا

هرﺎﺑرد نﺎﻤﻠﻌﻣ يﺎﻫ

دﻮﺑ ﺮﻴﺴﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ،يرﺪﻠﻗ .

مﺎﺠﻧا ﺮﻴﺴﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ هﻮﻴﺷ ﻪﺑ ﻪﻛ دﻮﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ عﻮﻧ زا و ﻲﻔﻴﺻﻮﺗ ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ شور

ﺖﻓﺮﮔ . 207 ﺮﻔﻧ ) 70 و دﺮﻣ ﺮﻔﻧ 137

نز ﺮﻔﻧ ( ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﻪﺑ ﻲﻳاﺪﺘﺑا نﺎﻤﻠﻌﻣ زا ﻪﺷﻮﺧ يﺮﻴﮔ

ياﺮﺑ و ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻲﻓدﺎﺼﺗ يا

ﻊﻤﺟ هداد يروآ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ زا ﺎﻫ

ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا رﺎﺘﻓر ،نﺎﻤﻠﻌﻣ يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ يﺎﻫ ﺶﻧاد

نازﻮﻣآ سﻼﻛ رﺎﺘﻓر ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫدﺮﺒﻫار و

ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .

ﻪﺘﻓﺎﻳ يﺎﻫروﺎﺑ ﺮﺑ يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﺛا ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ يرﺎﺠﻨﻫ

) 15 / 0 ( يرﺎﺠﻨﻫ يﺎﻫروﺎﺑ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﺛا و )

29 / 0 (

ﻲﺑﺎﻨﺘﺟا و )

19 / 0 ( ﻲﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ يرﺪﻠﻗ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ﺮﺑ

دﻮﺑ راد ) 05 / p< 0 ( ﺮﺑ يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ ﻢﻴﻘﺘﺴﻣ ﺮﺛا ﻲﻟو ؛

يرﺪﻠﻗ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫدﺮﺒﻫار )

14 / 0 - ( ﻲﻨﻌﻣ دﻮﺒﻧ راد . ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ نﺎﻤﻠﻌﻣ هﺪﺷ كاردا يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ ،ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا ﺶﻘﻧ

ﻲﺠﻧﺎﻴﻣ شﺮﮕﻧ و ﺎﻫروﺎﺑ ﻪﻧﺎﻳاﺮﮔ عﻮﻤﺠﻣ رد ،نﺎﻧآ يﺎﻫ

16 ،ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ،دﺮﻛ ﻦﻴﻴﺒﺗ ار يرﺪﻠﻗ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫدﺮﺒﻫار تاﺮﻴﻴﻐﺗ زا ﺪﺻرد

ﺖﺷاد ﺶﻫوﮋﭘ يﺮﻈﻧ لﺪﻣ ﺎﺑ ﻲﺑﻮﺧ شزاﺮﺑ هﺪﺷ نﻮﻣزآ لﺪﻣ .

ﺖﻴﻘﻓﻮﻣ ﻲﺣاﺮﻃ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺖﺳا مزﻻ ،ﺮﺿﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺰﻴﻣآ

ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ

،رﻮﺤﻣ ﻢﻠﻌﻣ يرﺪﻠﻗﺪﺿ يﺎﻫ شﺮﮕﻧ و ﺎﻫروﺎﺑ ،يرﺪﻠﻗ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ رد نﺎﻤﻠﻌﻣ يﺪﻣآرﺎﻛ ﺮﺑ هوﻼﻋ

راﺮﻗ ﺮﻈﻧﺪﻣ ﺰﻴﻧ نﺎﻧآ يﺎﻫ

ﺪﻧﺮﻴﮔ .

ژاو ه يﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ يرﺪﻠﻗ هرﺎﺑرد نﺎﻤﻠﻌﻣ يﺎﻫروﺎﺑ ،يرﺪﻠﻗ ﺖﻳﺮﻳﺪﻣ يﺎﻫدﺮﺒﻫار ،يﺪﻣآرﺎﻛدﻮﺧ ،يرﺪﻠﻗ: .

(2)

108 صٍّژپ / ،یضاتفض ٍ يتذاٌض مَلػ یاّ

لاس ندٌپ

ُضاوض ، لٍا ، ( يپایپ 8

،) تستات ٍ ضاْت ىا

1394

ٍمدقم ىاٍض سیسخ یاّزطوضاو سیوأت يتیتطت يساٌض

يه طت ٍ نیلؼت ظا ُظَح يیا ِو سٌٌو ِت سیات ،تیت

تذاٌض ،اّضاتفض شطگً ٍ اّضٍات ،اّ

ٍ اّزطثّاض ،اّ

ُظاسًا ِت عیً ىاولؼه ُسض ناضزا یسهآضاو ٍ شعیگًا صًاز ىاظَهآ یطیصپطیثأت ُضاتضز ٍ ُزطو ِخَت

صًاز ىاظَهآ كیلز ٍ ساسح ،اّطیغته يیا ظا لوػ طت

سٌو ( هیطتاپ ىاضاىوّ ٍ ،1

2011 .)

سلاو ِت طَتطه لئاسه ىایه ضز ظا يىی ،

نْه صلاچ يیطت يیَگرساپ ٍ تیطیسه ،ىاولؼه یاّ

یسٌهظایً ظا يؼیسٍ ُطتسگ ِت

ٍُطگ یاّ

یاّ

سًادتهاً

صًاز ىاظَهآ .تسا

ُسیسپ ظا يىی یضسلل ،سلاو یضاتفض یاّ

.تسا2

ُسیسپ یضسلل ىآ ضز ِو تسا یا

هی صًاز ظَهآ ،

سٌچ ای هی ِت تثسً ضطىه اض يفٌه یاّضاتفض صًاز ظَهآ طىت يه ضا ظا يىی ُسیسپ يیا .سٌو

يًاطگً

ىاٍض ،ىایتطه يساسا یاّ

ىاضٍاطه ٍ ىاساٌض

ىاٍض تلاىطه اطیظ ؛تسا ِسضسه ٍ يتذاٌض

تعػ صّاو ،باططؾا :طیظً ،يتٍافته يلیػحت ظا ضاطف ای نطت ٍ ىلااسوّ یَس ظا ىسض زطط ،سفً

يه جاٍض ىآ يپ ضز ِسضسه ستای

طیاه ٍ طپٍز(

ـ عهازآ ،3

2002

ًاّ ، صی ىاضاىوّ ٍ ،4

2005 طفضسٌچَو ٍ ـ

زلا

طیتلپ ٍ ،5

2008 .)

ِیطظً ىایه ضز یضسلل يییثت یاطت زَخَه یاّ

صًاز ىاظَهآ

ِیطظً ، تسیظ یاّ

ـ يػاوتخا هی ضز 6

لو بَچضاچ ً

طیاس ظا طتْت اض ُسیسپ يیا ،طگ

ِیطظً

اّ

يه يییثت سٌٌو

طیاه(

ـ طًَو ٍ عهازآ

،7

2008 اطیظ ؛)

1 Patrick etal

2 bullying

3 Dupper & Meyer-Adams

4 Hanish etal

5 Kochenderfer-Ladd & Pelletier

6 Bio-Social

7 Meyer-Adams & Conner

ِتطدت ماوت تیوّا ِت اض ِسضسه ضز نزَو یاّ

يیایَپ نْف ضز يساسا لهاػ ىاٌَػ یضسلل یاّ

يه ىاطً ِسضسه كلؼت ،ِسضسه ضز تیٌها ناضزا .سّز

ٍ اّزطثّاض ٍ ىلااسوّ ٍ ىاولؼه ِت يگتستاٍ ٍ گٌّطف ،عَوده ضز ٍ سلاو ضاتفض تیطیسه ىٌَف یضسلل ات ِسضسه طت نواح صًاز

ىاظَهآ زضاز طاثتضا

طثویل ٍ عیَلا(

،8

2010 چسیف لضاّ ٍ ىاضاىوّ ٍ

، 9

2011

ِتفای ِت ِخَت ات .) ِت ،زَخَه یطظً یاّ

یاّضاتفض صّاو ٍ یضسلل ات يیٍضایٍض ضَظٌه

ِهاًطت ،سضاسه ضز صٌتطپ سؾ یاّ

یضسلل يًاٍاطف 10

ُسض اطخا ٍ يحاطط سًا

عیَلا(

،11

2004 ٍ تیوسا ،

12اض ، 2000 يهَیً ٍ ـ

ىضَّ ٍ ىَسلضاو ،13

2004 )

عوطوت ِو

ِهاًطت يیا ظا يؼیسٍ صرت يلغا ،اّ

ضز ىاولؼه یاّضاتفض ِت طَتطه لهاَػ يتایظضا تیؼلَه

ِهاًطت يیا .تسا یضسلل یاّ

اض ىاولؼه اّ

يه ةیغطت ٍ ُزاهآ ضز اض یضسلل سًٌاَتت ات سٌٌو

سلاو .سٌٌو تیطیسه زَذ یاّ

ظا یطیگطیپ ضز يساسا صمً ىاولؼه یضاتفضست

یاّ

تضاْه ٍ سًضاز سلاو ناضزا یسهآضاو ٍ ِلتامه یاّ

یاّزطثّاض ،تیؼلَه ات يیٍضایٍض ضز ىاًآ ُسض شطگً ٍ اّضٍات ٍ سلاو ضاتفض تیطیسه ضز ىاًآ یاّ

ِت ،یضسلل ُسیسپ لتامه یضسلل ِهازا ات نیمتسه ضَط

زضاز طاثتضا سلاو ضز ىاضاىوّ ٍ حیاطو(

،14

2000

ىاضاىوّ ٍ عیزلاَىیً ٍ ،15

2002 مادًا تاؼلاطه .)

ُسض يه ىاطً ،عیً ىاطیا ضز صمً ىاولؼه ِو سٌّز

یاّضاتفض ىزطو فلَته ٍ یطیگطیپ ضز يساسا

8 Limber

9 Hareh-Fisch etal

10 Anti-bullying programs

11 Olweus

12 Smith & Shu

13 Newman-Carlson & Horne

14 Craig etal

15 Nicolaides etal

(3)

يدًایه صمً :ىاولؼه یسهآضاوزَذ ساسا طت یضسلل تیطیسه یاّزطثّاض يییثت شطگً ٍ اّضٍات ًِایاطگ

... ُضاتضز ىاولؼه یاّ

/ 109

سًضاز سلاو ضاگظاساً

يًایو(

،زاض 1389 لگ ، ،ضٍطپ

1389 يحتف ،يوضاّ ،يهاطیت ٍ آ

،يیلاػ ٍ ضش

1391 .) صٍّژپ ،يیا زَخٍ ات يه ىاطً اّ

ِو سٌّز

طیسه ٌِیهظ ضز مظلا یسهآضاو ٍ يّاگآ ای ىاولؼه تی

ِت ای ٍ سًضاسً اض یضسلل تیافو ظا يًاطگً لیلز

يیاًاَت يیٌچ ،تیؼلَه ات ِلتامه ضز زَذ یاّ

ُسیسپ يه ُسیزاً اض سلاو یضاتفض یاّ

سًطیگ

یاّ ٍ ىَسطویخ(

،1

2010 يسیطف ٍ ىاضاىوّ ٍ

،2

2012 لىض ،ىاولؼه یسهآضاو ٍ يّاگآ مسػ .) یطیگ

شطگً ٍ اّضٍات ضسلل ُضاتضز يؼلاٍ طیغ یاّ

ضز ٍ ی

،تیؼلَه ات ِلتامه ضز ىاًآ ًِایضاً یاّزطثّاض ،تیاًْ

فلاتذا ِهازا ِت ةلغا طدٌه ىلااسوّ ىایه ضز اّ

يه زَض گًاچ(

،3

200 ىَتلضاچ ، ،4

2009

،سطیت ٍ

ًََیتاتلاو ،5

2011 .)

تضٍطؾ ،ُسض طوش يطٍّژپ ٍ یطظً سّاَض سهآضاو ِْخاَه ضز نْه یاّطیغته ِت يتذازطپ

یسپ ات ىاولؼه يه ىاطً اض یضسلل ُس

اطیظ ؛سٌّز

طتاٍض ،ىاولؼه ِت طَتطه یاّطیغته تیّاه تذاٌض ىآ يیت زَخَه ىآ یضاصگطثا سٌیاطف ٍ اّ

طت اّ

يه ،طگیسىی

ِهاًطت يحاطط ضز سًاَت

ِفطح یاّ

ٍ یا

ضَظٌه ِت ِو تهسذ يوؾ ٍ لثل يػػرت

ُزاهآ سلاو لئاسه ات يیٍضایٍض یاطت ىاولؼه یظاس

يه يحاطط

ًَض .سضات ضاصگطثا ،س

ِهاًطت طتطیت يلغا فسّ

ٍ تهسذ يوؾ یاّ

ُزاهآ

،ىاولؼه یظاس ىاولؼه ضز یسهآضاوزَذ یامتضا

اضٍسٌت ِیطظً ضز یسهآضاوزَذ .تسا (

1986 ِت )

تیلتال ُضاتضز عرض یاّضٍات مادًا ضز زَذ یاّ

طظً زضَه ِدیتً ِت يتایتسز یاطت ظاذ يلاوػا

1 jimerson & Huai

2 Frisen etal

3 Chung

4 Charlton

5 Byers & Caltabiano

لؼه یسهآضاوزَذ .زضاز ُضاضا ضاتفض تیطیسه ضز ىاو

ىآ ِو تساٌؼه يیا ِت عیً سلاو طت ِثلغ ضز اّ

ساسحا ىاعیه ِچ ِت سلاو یضاتفض تلاىطه يه يطرتطثا ٍ يیاضاو ىاعیه ،ساسا يیا طت .سٌٌو

تیؼلَه ضز ىاولؼه ِلذاسه معلتسه ،یضسلل یاّ

تسا ىاًآ ُسض ناضزا یسهآضاوزَذ ظا يتاخضز ،ىَتلضاچ(

2009 ،گًاچ ٍ 2003

.) ِیطظً ات كتاطه

اضٍسٌت ( 1986 ٍ فاسّا ،ىاولؼه یسهآضاوزَذ ،)

يه ضاطل طیثأت تحت سلاو ضز اض ىاًآ یاّضاتفض .سّز

ِتفای يه ىاطً عیً يتطدت یاّ

یسهآضاوزَذ ِو سٌّز

شٍض ات ىاولؼه ضز يْیثٌت طیغ ٍ يْیثٌت یاّ

تیطیسه

ىآ تیّسخ ٍ سلاو تلاىطه ِت يتذازطپ ضز اّ

یضاتفض صًاز

َهآ ىاظ زضاز يگٌتاگٌت طاثتضا يیسح(

،یسوحه ٍ یٍاوس ،یضاچ 1389

يىیاو ٍ ،6

2009 .)

2009 .) سلاو ضاتفض تیطیسه ِیلو ظا تسا تضاثػ 7

صیاعفا ضَظٌه ِت ىاولؼه یَس ظا ِو ًِاّاگآ لاوػا صًاز يٍّطگ ٍ یزطف بَلطه یاّضاتفض لاوتحا يه مادًا ىاظَهآ يیا فسّ ،ضاتفض تیطیسه ضز .زَض

ضاتفض ِو تسا تیاؾض یزطف طظً ظا اّ

ٍ صرت

لتال يػاوتخا طظً ظا ٍ ضٍآضات سٌضات شطیصپ

ٍ لیً(

ىَسفتسا ،8

2012 زلا ٍ جٍطت .) ( 9

2002 ٍ )

طفضسٌچَو ـ

طیتلپ ٍ زلا (

2008 ىاولؼه ِو سٌتفایضز )

یضسلل ُضاتضز ِو يیاّضٍات ٍ اّزطىیٍض ساسا طت صًاز ىاظَهآ اض يتٍافته تیطیسه یاّزطثّاض ،سًضاز

ضز

ِت سلاو يه ضاو

ُضاتضز ىاولؼه یاّضٍات .سًطت

ُاگسیز طت طظاً عیً یضسلل ىآ یاّزطىیٍض ٍ اّ

ضز اّ

ِت لهاَػ ،یضسلل تیّاه ظَػذ ،ُسًضٍآ زَخٍ

6 Kayikci

7 class behaviour management

8 Neill & Stephenson

9 Troop & Ladd

(4)

لاس ندٌپ

1394

مٍاست

ِوتاذ ٍ صرت ناضزا ٍ ُزَت یضسلل صرت

ىآ يییؼت صمً ،اّ

.زضاز یضسلل مٍاست ضز ُسٌٌو

مَْفه یضسلل ُضاتضز ىاولؼه یاّضٍات یظاس ضز

زلا ٍ جٍطت طسَت ُسض ِئاضا لسه (

2002 ِس ِت )

ُاگسیز ٍ اّضٍات ظا ِتسز :ظا سٌتضاثػ ِو زضاز ُضاضا اّ

تأطخ یاّضٍات

ًِاسٌه ىاولؼه ،يیا طت يٌتثه ِو ،1

صًاز سًسمتؼه ،ستسیات شزَذ یاپ یٍض ِو یظَهآ

،تفطگ سّاَرً ضاطل تیشا ٍ ضاظآ ٍ یضسلل زضَه یضادٌّ یاّضٍات طگ يیا ِو2

،سًسمتؼه ىاولؼه ظا ٍُ

يه هوو ،ىسض يًاتطل ٍ یضسلل ،سًسمتؼه ات سٌو

صًاز ىاظَهآ ٍ سًطیگت زای اض يػاوتخا یاّضادٌّ

یاّضٍات يتاٌتخا

سًسمتؼه ىاولؼه يیا ساسا طت ِو 3

طگا صًاز ىاظَهآ ضسلل نزَو ِت ىسض هیزعً ظا

ٍ ضاظآ زضَه ،سًطیگت ِلغاف ٍا ظا ٍ سٌٌو باٌتخا طگ سٌّاَرً ضاطل تیشا ( زلا ٍ جٍطت .تف

2002 )

شطگً ٍ اّضٍات ساسا طت ،يیٌچوّ

،ىاولؼه یاّ

مَْفه عیً اض یضسلل تیطیسه یاّزطثّاض ُزطو یظاس

َُیض یاطت اض يفلتره تامثط ٍ ىاولؼه ِلتامه یاّ

ِتفطگ طظً ضز یاّضٍات ات ىاولؼه ؛لاثه یاطت ؛سًا

تأطخ نیمتسه ِلذاسه ظا سًضاز لیاوت طتطیت ،ًِاسٌه

َه ضز تیؼل ظا ىآ یاخ ِت ٍ ُزطو یضاززَذ اّ

صًاز ىاظَهآ لح اض ِلأسه ىاضزَذ ِو سٌّاَرت

ٍ اّضٍات عًَ يیت ِطتاض .سٌٌو تیطیسه یاّزطثّاض

صٍّژپ ضز یضسلل یاّ

ُسض ُزاز ىاطً یزسؼته

.تسا تضاْه ،يػرض يّاگآ ٍ صًاز یاّضٍات ٍ اّ

ِتطدت ٍ َس هی ظا زطف ضز طگیز یَس ظا ٍا یاّ

لىض یگ يه یطگیدًایه یسهآضاوزَذ یط ٍ سٌٌو

ٍ ضاتفض طت ُسض طوش لهاَػ طیثأت تحت یسهآضاوزَذ

1 assertive

2 normative

3 avoidant

يه طثا عرض لاوػا زضاصگ

لاس(

ـ عتیٍَیاض ،4

2009 ،اضٍسٌت ٍ 1986

اضٍسٌت ِیطظً كثط ،يیاطتاٌت .)

( 1986

ِتفای ٍ ) ىاطت يتطدت یاّ

( 5

2005

،) حیاطو

( 2006 ىَی ٍ ) (

2004 يًادیّ ٍ یطىف یاَّگلا ) ٍ

شطگً ٍ اّضٍات یسهآضاوزَذ تیّاه طت ىاولؼه یاّ

سلاو یاّضاتفض تیطیسه ضز ىاًآ ُسض ناضزا .تسا ضاصگطثا

ُزاز ىاطً تامیمحت سٌچ طّ

ات ىاولؼه سًا

تیمفَه لاات یسهآضاوزَذ ضز یطتطیت یاّ

ِهاًطت یاّ

سؾ

ِت یضسلل يه تسز

ِطتاض تیّاه يلٍ ،سًضٍآ

یطیسه یاّزطثّاض ٍ یسهآضاوزَذ ضز ات ضاتفض ت

ِطساٍ یاّطیغته يتفطگطظً

.تسیً يضٍض ىاسٌچ یا

يه ةخَه ِو يلهاَػ ،غلاٍ ضز ات ىاولؼه سًَض

بارتًا ِت یسهآضاوزَذ ظا يْتاطه ىاعیه یاّزطثّاض

يسضطت ىاسٌچ ،سًظازطپت يتٍافته ضاتفض تیطیسه

ُسطً

سًا بلاگٍطیواو ٍ طسٌگ(

،6

2007 ِخَت ات .)

زَذ ،اضٍسٌت ِیطظً ِت يیاٌْت ِت لاات یسهآضاو

يوً

صیپ اض تثثه یاّسهایپ سًاَت .سٌو يٌیت

ىاطت ( 2005 ىاضاىوّ ٍ سطیت ٍ ) (

2011 ضز )

ُزاز ىاطً زَذ ِؼلاطه ٍ اّزطىیٍض ِت ِخَت ِو سًا

شطگً

صٍّژپ طثوا ضز یضسلل ُضاتضز ىاولؼه یاّ

اّ

يلاح ضز ؛تسا ُسض ِتفطگ ُسیزاً

طتْت نْف یاطت ِو

فض ٍ یسهآضاو ٍ سْؼت ،يًاطگً حطس ،ىاولؼه ضات

اطیظ ؛سًَض يسضطت سیات یضسلل ُضاتضز ىاطیاّضٍات

ِلتامه یاّزطثّاض بارتًا ضز يوْه لهاػ .سٌتسّ یا

ىاضاىوّ ٍ اٌطیه (

2005 ٍُلاػ ِو سًزاز ىاطً )

،یطگیز لهاَػ ،ىاولؼه یسهآضاو ٍ يّاگآ ىاعیه طت ىآ ُاگسیز :طیظً

ازطپ ضز زَذ صمً ِت تثسً اّ

يتذ

يتضادت ،سلاو یضسلل ىاعیه ظا ناضزا ،یضسلل ِت

4 Sela-Shayovitz

5 Beran

6 Gencer & Cakiroglub

(5)

/ 111

،سًضاز يوزَو ىاضٍز ضز ُسیسپ يیا ظا زَذ ِو ىآ يًادیّ يیَگرساپ ٍ يلسوّ

طتاطت ضز اّ

صًاز ىاظَهآ تیطیسه یاّزطثّاض بارتًا ضز ،يًاتطل

تسطچلیگ ٍ ىَی .سًطثؤه یضسلل (

2006 سیوأت )

ُزطو دساپ ِو سًا ل تیؼلَه ضز ىاولؼه یاّ

یضسل

ُسیچیپ سٌیاطف يگژیٍ ةیوطت ظا یا

ٍ يتیػرض یاّ

ات تسا مظلا يًاٍاطف تلاذاسه ٍ تسا يطیحه فطو تلاذاسه يیا ضز طثؤه یاّطیغته تیّاه .سًَض ًَِگ طّ يحاطط ضز تسا یضٍطؾ ،يیاطتاٌت

ِهاًطت ِو يیاّطیغته ِت ،ضَحه نلؼه یضسللسؾ یاّ

يه

ُسیسپ ات ىاولؼه ِلتامه َُیض سًٌاَت یضاتفض یاّ

یاٌثه .زَض يًاٍاطف ِخَت ،سٌٌو يییثت طتْت اض سلاو يییثت یاطت طؾاح صٍّژپ ضز ُسض ِئاضا لسه یطظً

اضٍسٌت یسهآضاوزَذ ِیطظً ظا اّطیغته يیت طتاٍض ( 1986 زلا ٍ جٍطت لسه ٍ ) (

2002 ُسض جاطرتسا )

ُسض ناضزا یسهآضاوزَذ طثا ،لسه يیا .تسا اّضٍات ِطساٍ ِت اض ىاولؼه شطگً ٍ

فلتره یاّ

ىآ یضسلل ُضاتضز اّ

صًاز ىاظَهآ یٍض طت ، یاّزطثّاض

یضسلل ضاتفض تیطیسه صًاز

ىاظَهآ ضاطل ىَهظآ زضَه

يه .سّز يیت ِیَسىی ِطتاض يییؼت صٍّژپ يیا يلو فسّ

یاّزطثّاض ات ىاولؼه ُسض ناضزا یسهآضاوزَذ ضز ات یضسلل تیطیسه

ِطساٍ صمً يتفطگطظً

یا

گً ٍ اّضٍات شط

.تسا یضسلل ُضاتضز ىاولؼه یاّ

یطظً یَگلا ةلال ضز اّطیغته يیت طتاٍض طیسه يه يسضطت طیسه لیلحت ظا ُزافتسا ات ٍ يیاطتاٌت .زَض

ُزاز ات یطظً لسه شظاطت يسضطت ظا لغاح یاّ

یاّطثا .تسا صٍّژپ يلغا فسّ ءعخ عیً صٍّژپ

ِت عیً اّطیغته نیمتسه

ِیؾطف تضَغ طیظ یاّ

سض يسضطت :سً

1 ـ یاّضٍات طت ىاولؼه ُسض ناضزا یسهآضاوزَذ

.زضاز نیمتسه طثا ىاًآ یضادٌّ

2 ـ یاّضٍات طت ىاولؼه ُسض ناضزا یسهآضاوزَذ

.زضاز نیمتسه طثا ىاًآ يتاٌتخا 3 ـ یاّضٍات طت ىاولؼه ُسض ناضزا یسهآضاوزَذ

.زضاز نیمتسه طثا ىاًآ ًِاسٌوتأطخ 4 ـ طثّاض طت ىاولؼه یضادٌّ یاّضٍات تیطیسه یاّز

.زضاز نیمتسه طثا 5 ـ یاّزطثّاض طت ىاولؼه ًِاسٌوتأطخ یاّضٍات

.زضاز نیمتسه طثا تیطیسه 6 ـ تیطیسه یاّزطثّاض طت ىاولؼه يتاٌتخا یاّضٍات

.زضاز نیمتسه طثا 7 ـ ىَهظآ لسه ات صٍّژپ یطظً لسه صٍّژپ ُسض

.زضاز شظاطت

شير صَيژپ عًَ ظا يفیغَت ،طؾاح صٍّژپ شٍض

سثوّ

.تفطگ مادًا طیسه لیلحت َُیض ِت ِو زَت يگت يیاستتا ىاولؼه ِیلو ،صٍّژپ یضاهآ ِؼهاخ

يلیػحت لاس ضز طّا ىاتسطْض 92

- 91 لو .سًزَت

ِؼهاخ يیا 554

ىآ يیت ظا ِو سًزَت طفً

ُزافتسا ات اّ

ًَِوً شٍض ظا

ِضَذ یطیگ زاسؼت يفزاػت یا

207

( 70 ٍ زطه طفً

137 ىاٌَػ ِت طفً )ىظ طفً

ًَِوً

ًَِوً بارتًا یاطت .سًسض بارتًا صٍّژپ 18

بارتًا ىاتسطْض يیا يیاستتا سضاسه يیت ظا ِسضسه

ِهاٌطسطپ ٍ سًسض سضاسه يیا ىاولؼه ضایتذا ضز اّ

:ظا زَت تضاثػ تاػلاطا یضٍآزطگ ضاعتا .تفطگ ضاطل 1 - یسهآضاوزَذ سایمه ظا :ىاولؼه یسهآضاوزَذ

نلؼه يًاچسا(

ىاضاىوّ ٍ ،1

2001 طسَت ِو )

ىاضاىوّ ٍ یضاچ يیسح (

1389 ِوخطت ىاطیا ضز ) ٍ

1 Asch Ann etal

(6)

لاس ندٌپ

1394

عذاض يلهاػ لیلحت ظا ُزافتسا ات یاّ

ىاٍض يدٌس

.سض ُزافتسا ،تسا ُسض زضٍآطت ىآ یاضاز ،سایمه يیا يیاًْ تضَغ 24

تسا ِیَگ

:سایمه طیظ ِس عَوده ضز ٍ 1

ـ ىزطو طیگضز

؛ىاطیگاطف 2

ـ شٍض ٍ سیضست یاّ

3 ـ تیطیسه

ض سلاو يه ا لاؤس .سدٌس یاّ

2 ، 4 ، 6 ، 9 ، 12 ، 14

ٍ 22 ىزطو طیگضز سایمه طیظ ىسیدٌس یاطت

لاؤس ؛ىاطیگاطف یاّ

7 ، 8 ، 10 ، 11 ، 17 ، 18 ، 20 ، 23

ٍ 24

ُظاسًا یاطت یاّزطثّاض سایمهطیظ یطیگ

لاؤس ٍ شظَهآ یاّ

1 ، 3 ، 5 ، 13 ، 15 ، 16 ، 19 ٍ 21

ُظاسًا یاطت

ِت سلاو تیطیسه سایمهطیظ یطیگ ضاو

يه

ُظاسًا یاطت صٍّژپ يیا ضز .زٍض یطیگ

یسهآضاوزَذ

ظا ،سلاو یاّضاتفض تیطیسه ضز ىاولؼه ُسض ناضزا

ِیَگ سلاو تیطیسه سایمهطیظ ِت طَتطه یاّ

ُطوً غوخ ٍ تسا ُسض ُزافتسا ضز نلؼه طّ یاّ

ِیَگ یسهآضاوزَذ ُطوً ىاٌَػ ِت ،ِطَتطه یاّ

تفطگ طظً ضز سلاو ضاتفض تیطیسه ضز ىاولؼه ُسض ِ

( ىاضاىوّ ٍ یضاچ يیسح .تسا 1389

يیایاپ )

ُزطذ اض سلاو ضاتفض تیطیسه یسهآضاوزَذ سایمه

،خاثًٍطو یافلآ ظا ُزافتسا ات 73

/ 0

ُزطو شضاعگ .سًا

ات طتاطت طؾاح صٍّژپ ضز سایمه يیا يیایاپ 71 / 0 .تسا ُسض زضٍآطت

1 - یضسلل ضاتفض تیطیسه یاّزطثّاض

:

یاّزطثّاض

ل ضاتفض تیطیسه ِت ِو يسایمه ظا ُزافتسا ات یضسل

تسایس ِهاٌطسطپ ظا ساثتلا سلاو تیطیسه یاّ

( )CMPQ

زلا ٍ جٍطت 1

( 2002 كمحه طسَت )

ُظاسًا ،تسا ُسض يحاطط سایمه يیا .سض یطیگ

لهاض 18 یاّزطثّاض ِمثط ضاْچ ِو تسا ِیَگ

يه اض سلاو ضاتفض تیطیسه ِهاٌطسطپ يیا ضز .سدٌس

سض ِتساَذ ىاولؼه ظا سایمه هی ضز

4

ِخضز یا

1 Classroom Management Policies Questionnaire

يوً ُزافتسا زطثّاض يیا ظا عگطّ يه(

نٌو

« 1

» يه ،

ُزطو ُزافتسا ىٌَوات ضات ٍز يىی اض يیا ما

« 2

» يّاگ ،

يه ُزافتسا اض زطثّاض يیا نٌو

« 3 » تسا يضٍض يیا ٍ

ِت لأَوؼه يه ِو يه ضاو

مطت

« 4 )»

ظا ُزافتسا ىاعیه

ِیَگ .سٌّز ىاطً اض قَف یاّزطثّاض مه یاّ

سای

ُسض یظاس مَْفه ىاولؼه یاّضٍات ات طظاٌته .سًا

سایمه يیا ضز 4

اسخ سایمه طیظ یاطت ِیَگ

ىزطو صًاز ىاظَهآ ،طگیسىی ظا

5 یاطت ِیَگ

،ىزاز عافز تأطخ سایمهطیظ 5

سایمهطیظ یاطت ُزاه

ٍ عافز ظا باٌتخا 4

یطیگضز سایمهطیظ یاطت ِیَگ

یاطتاٌت .تسا ُسض ِتفطگ طظً ضز يیسلاٍ

نلؼه طّ ،ي

یاضاز 4

ُطوً يیا ِو تسا سایمه يیا ضز ُطوً

ظا اّ

ُطوً غوخ كیطط

ِیَگ یاّ

سایمهطیظ طّ طظاٌته یاّ

يه ِثساحه صٍّژپ ضز ىَهظآ زاوتػا تیلتال .زَض

زلا ٍ جٍطت (

2002 ضسٌچَو ٍ ) ـ

طیتلپ ٍ زلا

( 2008 ٍ ُسض ِثساحه خاثًٍطو یافلآ ظا ُزافتسا ات )

سایمهطیظ یاطت ت اّ

یاّزطثّاض :تسا طیظ تضَغ ِ

ىزطواسخ صًاز

ىاظَهآ 80 / 0 ىزاز عافز تأطخ ،

75 / 0 يیسلاٍ ىزطو طیگضز ، 80

/ 0 عافز ظا باٌتخا ٍ

85 / 0 .سٌتسّ

خاثًٍطو یافلآ ةیطؾ عیً طؾاح صٍّژپ ضز سایمهطیظ یاطت اسخ یاّزطثّاض یاّ

ىزطو

صًاز ىاظَهآ يیسلاٍ ىزطو طیگضز ،ىزاز عافز تأطخ ،

باٌتخا ٍ :ظا تسا تضاثػ ةیتطت ِت ،عافز ظا

70 / 0 ،

68 / 0 ، 80 / 0 ٍ 68 / 0 ىاطً ِو ، ةساٌه يیایاپ ُسٌّز

.سٌتسّ ضاعتا 2 - یاّضٍات :یضسلل ُضاتضز ىاولؼه

ٍ اّضٍات

صیاطگ ضاتفض سایمه ظا ُزافتسا ات ىاولؼه یاّ

صًاز يػاوتخا ظَهآ

2SSBQ( زلا ٍ جٍطت ) (

2002 )

ُظاسًا يیا ِیلٍا ِرسً .سض یطیگ یاضاز سایمه

14

2 Student Social Behavior Questionnaire

(7)

/ 113

ِو تسا ِیَگ 2

ضسٌچَو صٍّژپ ضز ىآ ِیَگ ـ

زلا

طیتلپ ٍ (

2008 يیا لیلز ِت ) اض ىَهظآ يیایاپ ِو

يه صّاو .سض فصح سایمه لو ظا ،زاز

ِرسً ظا طؾاح صٍّژپ ضز 12

ِیَگ يیا یا

یاّضٍات ِمثط ِس ِو تسا ُسض ُزافتسا سایمه يه اض يتاٌتخا ٍ یضادٌّ ،ًِاسٌوتأطخ سدٌس

ِیَگ . اّ

سایمه هی ِت ِخَت ات 4

ِخضز نفلاره لأهاو ،یا

« 1

» نفلاره یزٍسح ات ،

« 2

» نمفاَه یزٍسح ات ،

« 3 »

نمفاَه لأهاو ٍ

« 4

»

ُسض نیظٌت ، .سًا

12 يیا ِیَگ

ضٍات ،ًِاسٌوتأطخ ضٍات سایمهطیظ ِس ،سایمه

ِت اض يتاٌتخا ضٍات ٍ یضادٌّ

يه زَخٍ

.سًضٍآ

یاضاز نلؼه طّ ،يیاطتاٌت 3

يیا ضز ُطوً

ُطوً يیا ِو تسا ِهاٌطسطپ غوخ كیطط ظا اّ

ُطوً

لاؤس یاّ

ِثساحه سایمهطیظ طّ طظاٌته یاّ

يه .زَض زلا ٍ جٍطت صٍّژپ ضز ىَهظآ زاوتػا تیلتال

( 2002 ضسٌچَو ٍ ) ـ

طیتلپ ٍ زلا (

2008 ُزافتسا ات )

سایمه طیظ یاطت ٍ ُسض ِثساحه خاثًٍطو یافلآ ظا اسٌوتأطخ یاّضٍات ًِ

75 / 0 یضادٌّ ، 72

/ 0 يتاٌتخا ٍ

82 / 0 یافلآ ةیطؾ عیً طؾاح صٍّژپ ضز .تسا ،ًِاسٌوتأطخ یاّضٍات سایمهطیظ یاطت خاثًٍطو :ظا تسا تضاثػ ةیتطت ِت ،يتاٌتخا ٍ یضادٌّ

69 / 0 ، 70 / 0 ٍ 65 / 0 لاؤس زاسؼت ِت ِخَت ات ِو یاّ

ىاطً ،ِهاٌطسطپ .تسا ضاعتا ةساٌه يیایاپ ُسٌّز

ٍتفای اَ

طت ىزَت لاهطً ٍ ةساٌه يگسٌواطپ يسضطت یا

ُزاز ( لٍسخ ضز اّ

1 عذاض ) اّطیغته يفیغَت یاّ

ُسض ِئاضا طیزامه ،لٍسخ يیا ِت ِخَت ات .سًا

ُضاهآ طگًایت زضاسًاتسا فاطحًا ٍ يیگًایه یاّ

ُزاز ةساٌه يگسٌواطپ ٍ يگلَچ طیزامه ٍ اّ

ُزاز غیظَت ىزَت لاهطً طگًایت ،يگسیطو .سٌتسّ اّ

ليدج 1 . صخاض صَيژپ یاَریغتم یفیصًت یاَ

ریغتم هیگوایم

رایعم فارحوا

یسهآضاوزَذ 50

/ 4 61

/ 0

یضادٌّ ضٍات 27

/ 2 43

/ 0

ًِاسٌوتأطخ ضٍات 18

/ 3 68

/ 0

يتاٌتخا ضٍات 47

/ 2 78

/ 0

یضسلل تیطیسه یاّزطثّاض 27

/ 2 43

/ 0

( لٍسخ ضز 2

اّطیغته يگتسثوّ سیطتاه عیً )

ِخَت ات ِو ُسض ِئاضا ِطتاض لٍسخ يیا ِت

یسهآضاوزَذ (

15 / 0 ٍ تثثه یضادٌّ یاٍّضات ات )

يٌؼه

ًِاسٌوتأطخ یاّضٍات ات يلٍ ؛تسا ضاز (

01 / 0 ،)

يتاٌتخا (

07 / 0 - تیطیسه یاّزطثّاض ٍ ) (

07 / 0 )

یضادٌّ یاّضٍات ِطتاض .تسیً ضازاٌؼه (

24 / 0 ٍ )

يتاٌتخا یاّضٍات (

20 / 0 تیطیسه یاّزطثّاض ات )

يٌؼه ٍ تثثه یضسلل ضٍات ِطتاض يلٍ ؛تسا ضاز

ًِاسٌوتأطخ (

11 / 0 یضسلل تیطیسه یاّزطثّاض ات )

.تسیً ضازاٌؼه

ليدج 2 صَيژپ یاَریغتم یگتسبمَ سیرتام .

ٌرامض ریغتم

1 2

3 4

5

1 یسهآضاوزَذ

1

2 یضادٌّ ضٍات

15*

/ 0 1

3

ًِاسٌوتأطخ ضٍات 01

/

* 0 16 / 0 1

4 يتاٌتخا ضٍات

07 / 0

** - 19 / 0 09

/ 0 1

5 یضسلل تیطیسه یاّزطثّاض

07 /

** 0 24 / 0 11

/

** 0 20 / 0 1

*p<0.05, ** p<0.01

(8)

لاس ندٌپ

1394

ات ىآ شظاطت ٍ صٍّژپ یطظً یَگلا یاطت

ُزاز لاوتحا ٌِیطیت شٍض ظا ُسض یضٍآزطگ یاّ

ِیعدت یاطت ِو تسا طوش ىایاض .تسا ُسض ُزافتسا

ُزاز لیلحت ٍ مطً ظا اّ

ِرسً سَویا ضاعفا 16

ُزافتسا ( لىض ضز .سض

2 ُسض ىَهظآ یَگلا )

.تسا ُسض ِئاضا طؾاح صٍّژپ

لكض 1 نًمزآ یًگلا . صَيژپ ٌدض

( لىض ِت ِخَت ات 1

طت یسهآضاوزَذ نیمتسه طثا )

یضادٌّ یاّضٍات (

15 / 0 یاّضٍات نیمتسه طثا ٍ )

یضادٌّ

( 29 / 0 يتاٌتخا ٍ ) (

19 / 0 یاّزطثّاض طت )

تیطیسه يٌؼه ٍ تثثه یضسلل

ىاطً ِو تسا ضاز ُسٌّز

ِیؾطف سییأت 1

، 4 ٍ 6 ِت ِخَت ات .تسا صٍّژپ

ُزاز طت یسهآضاوزَذ نیمتسه طثا ،لٍسخ یاّ

یضسلل تیطیسه یاّزطثّاض (

14 / 0 - یاّضٍات ،)

ًِاسٌوتأطخ (

02 / 0 يتاٌتخا یاّضٍات ٍ ) (

08 / 0 - ٍ )

طت ًِاسٌوتأطخ یاّضٍات نیمتسه طثا ،يیٌچوّ

یاّزطثّاض

یضسلل تیطیسه (

04 / 0 يٌؼه ) سًزَثً ضاز

ٌؼه ِت ِو ي

ِیؾطف سییأت مسػ یاّ

2 ، 3 ٍ 5 ضز .تسا صٍّژپ

( لٍسخ 3

ٍ نیمتسه یاّطثا ِت طَتطه حیاتً )

يٌؼه ىآ یضاز .تسا ُسض ِئاضا اّ

ليدج 3 اَریغتم میقتسم یاَرثا .

اَریغتم اتب بیرض

دريآرب درادواتسا یاطخ یىعم حطس t

راد ی

یضسلل تیطیسه یاّزطثّاض یٍض طت یضادٌّ یاّضٍات

**

29 / 0 06

/ 0 01

/ 3 00

/ 0

ًِاسٌوتأطخ یاّضٍات 04

/ 0 03

/ 0 048

/ 0 62

/ 0

يتاٌتخا یاّضٍات

* 19 / 0 03

/ 0 14

/ 2 03

/ 0

/ 0 - 00

/ 0 65

/ 1 - 09

/ 0

یضادٌّ یاّضٍات یٍض طت یسهآضاوزَذ 15*

/ 0 00

/ 0 18

/ 2 02

/ 0

یٍض طت

ًِاسٌوتأطخ یاّضٍات یسهآضاوزَذ 02

./

01 / 0 23

/ 0 81

/ 0

يتاٌتخا یاّضٍات یٍض طت یسهآضاوزَذ 08

/ 0 - 01

/ 0 13

/ 1 - 25

/ 0

سهآضاوزَذ ی

یضادٌّ یاّضٍات R²= 0.02

ًِاسٌوتأطخ یاّضٍات R²= 0.00

يتاٌتخا یاّضٍات R²= 0.01 تیطیسه یاّزطثّاض

یضسلل R²= 0.16

* 15 / 0

02 / 0

08 / 0 -

0 -

**

29 / 0

14 / 0 - 04

/ 0

* 19 / 0

(9)

/ 115

لٍسخ ضز (

4 سهطیغ یاّطثا ) ٍ لو یاّطثا ،نیمت

يییثت سًایضاٍ

ات .تسا ُسض شضاعگ اّطیغته ُسض

ِتفای يیا ِت ِخَت یاّضٍات ٍ یسهآضاوزَذ ،اّ

ز ىاولؼه عَوده ضز یضسلل ُضاتض

16 ظا سغضز يییثت اض یضسلل تیطیسه یاّزطثّاض تاطییغت

يه عَوده ضز عیً یسهآضاوزَذ .سٌو 2

ظا سغضز

ٍ یضادٌّ یاّضٍات تاطییغت 1

یاّضٍات ظا سغضز

يه يییثت اض ىاولؼه يتاٌتخا .سٌو

ليدج 4 هییبت سوایراي ي لک ،میقتسمریغ یاَرثا . اَریغتم ٌدض

اَریغتم میقتسمریغ رثا

لکرثا

ٌدض هییبت سوایراي

یضسلل تیطیسه یاّزطثّاض یٍض ِت 16

/ 0

/ 0 11

/ 0 -

یضادٌّ یاّضٍات

** - 29 / 0

ًِاسٌوتأطخ یاّضٍات -

04 / 0

يتاٌتخا یاّضٍات

* - 19 / 0

یضادٌّ یاّضٍات یٍض ِت 02

/ 0

* - 15 / 0

ًاسٌوتأطخ یاّضٍات یٍض ِت

ِ 00

/ 0

یسهآضاوزَذ -

01 / 0

يتاٌتخا یاّضٍات یٍض ِت 01

/ 0

یسهآضاوزَذ -

08 / 0 -

لٍسخ ضز (

5 ) عذاض یَگلا شظاطت یاّ

ىَهظآ

ُسض شضاعگ ُسض

ِت ِخَت ات ِو سًا عذاض

يیاّ

ىاضاىوّ ٍ يفیگ ِو (

2000

ُزَوً حططه ) ،سًا

یَگلا

ىَهظآ

ُزاز ات يثساٌه شظاطت ُسض یاّ

سض یضٍآزطگ ُ

عذاض يیا .زضاز ظا سٌتضاثػ اّ

: يذ ضٍصده تثسً

یزاظآ ِخضز طت /df

x²

ظا طتوو طیزامه ِو 3

لتال

شظاطت يیَىیً عذاض ،سٌتسّ شطیصپ (

)GFI

ٍ

يمیثطت شظاطت عذاض (

ظا طتطیت طیزامه ِو )CFI

9 / 0 ىاطً

ُسٌّز

،سٌتسّ َگلا ةساٌه شظاطت عذاض

ِتفای لیسؼت شظاطت يیَىیً

( امه ِو )AGFI

طیز

ظا طتطیت 8

/ 0 يیگًایه ضٍصده ٍ ،سٌتسّ لَثل لتال

ةیطمت یاطذ تاؼتطه (

RMSEA

طتوو طیزامه ِو )

ظا 08 / 0 ىاطً

ُسٌّز گلا ةساٌه شظاطت

ُزاز ات َ اّ

ّ سٌتس ( ِیؾطف ةیتطت يیا ِت ٍ 7

سییأت صٍّژپ )

يه .زَض

ليدج 5 صخاض . نًمزآ یًگلا شزارب یاَ

صَيژپ ٌدض

x² / df GFI

CFI AGFI

RMSEA

56 / 1 97 / 0 92 / 0 93 / 0 05 / 0

ٍجیتو ي ثحب یریگ

صمً يسضطت ،صٍّژپ يیا فسّ

ِطساٍ

یا

شطگً ٍ اّضٍات یضسلل ُضاتضز ىاولؼه یاّ

صًاز ىاظَهآ ُسض ناضزا یسهآضاوزَذ يیت ِطتاض ضز

يیا .زَت یضسلل تیطیسه یاّزطثّاض ات ىاولؼه ِئاضا یطظً یَگلا شظاطت يسضطت كیطط ظا فسّ

ُسض

ُزاز ات .سض يسضطت صٍّژپ ظا لغاح یاّ

یزاٌْطیپ یَگلا ِو زاز ىاطً طیسه لیلحت حیاتً

ُزاز ات ٍ زضاز يثساٌه شظاطت ُسض یضٍآزطگ یاّ

شطگً ٍ اّضٍات ات لهاؼت ضز یسهآضاوزَذ یاّ

يه یضسلل ُضاتضز ىاولؼه سًاَت

16 ظا سغضز

.سٌو يییثت اض یضسلل تیطیسه یاّزطثّاض تاطییغت

(10)

لاس ندٌپ

1394

اٌت يه ِدیتً يیا ِت ٍ اّضٍات ِو تفگ ىاَت

شطگً

ٍ یسهآضاوزَذ يیت طاثتضا ضز ىاولؼه یاّ

ظا .زضاز يدًایه صمً یضسلل تیطیسه یاّزطثّاض شطگً ٍ اّزطىیٍض ِو ادًآ للػ ُضاتضز ىاولؼه یاّ

ِت یاّضاتفض ُسًضٍآ زَخٍ

صًاز ىاظَهآ ٍ ضسلل

ظا ماسو طّ یاّظایً ٍ تلاىطه تیّاه ٍ يًاتطل ا يی صًاز ىاظَهآ يه ،يیاطتاٌت .تسا تٍافته ىاَت

یطگیدًایه صمً يتفطگطظً ضز ات ِو تضاز ضاظتًا تاخضز ٍ تیّاه ات ىاولؼه ،شطگً ٍ اّضٍات اض يفلتره یاّزطثّاض ،یسهآضاوزَذ ظا يْتاطه

ِت سلاو ضز یضسلل ات ِلتامه یاطت .سًطیگ ضاو

ٍسٌت یسهآضاوزَذ ِیطظً ِت ِخَت ات قَف ِتفای اض

( 1986 ِیطظً يیا ساسا طت اطیظ ؛تسا يییثت لتال )

يه ٍ يًادیّ ٍ یطىف یاَّگلا ِو زطو ؼطف ىاَت

شطگً ٍ اّضٍات ِسضسه ىاضٍاطه ٍ ىاولؼه یاّ

اض ىاًآ ُسض ناضزا یسهآضاوزَذ ،یضسلل ُضاتضز يه طیثأت ىآ ظا ،ُزاز ضاطل طیثأت تحت لهاؼت .سًطیصپ

اولؼه یاّضٍات ٍ یسهآضاوزَذ يیت لىض ضز ى

ٍ ضاگظاساً يیاّزطثّاض بارتًا ِت زَذ ةساٌهاً

يه طدٌه یضسلل ات ِلتامه ضز سهآضاواً

ضز ٍ زَض

يه زَذ ةساٌه لىض طدٌه طیاطض زَثْت ِت سًاَت

يتضَغ ضز ،لاثه یاطت ؛زَض ِتضاز ضٍات ىاولؼه ِو

ُسیسپ یضسلل سٌضات صیپ لتال یا

ٍ لطتٌو ٍ يٌیت

تسا ِلذاسه ٍ ِخَت معلتسه يیَس ظا شطگً يیا ،

يه یسٌوًاَت ضز ُسض ناضزا باططؾا حطس سًاَت ضاطل طیثأت تحت یضسلل ات ِلتامه یاطت اض ىاولؼه یاّزطثّاض بارتًا ِت ،طگیز یَس ظا ٍ سّز

ًِاضاگظاس طدٌه تیؼلَه ضز یطت

يلو فسّ .زَض

ِتفای ظا طگیز يىی ساسا طت صٍّژپ ِیطظً یاّ

اضٍسٌت یسهآضاوزَذ (

1986

ً ) ؛تسا يییثت لتال عی يیاٌْت ِت لاات یسهآضاوزَذ ،اضٍسٌت ِیطظً كثط

يوً

صیپ اض تثثه یاّسهایپ سًاَت .سٌو يٌیت

یسهآضاوزَذ طت سیوأت ساسا طت اٌْت ،يیاطتاٌت يوً ،ىآ ِت طَتطه طیاطض زَثْت ٍ ىاولؼه ضاظتًا ىاَت

ُسًظاس ٍ لَثل لتال تاهاسلا ىاولؼه ِو تضاز یا

ات ِلتامه ضز .سٌضات ِتضاز یضسلل

ِطساٍ صمً سییأت شطگً ٍ اّضٍات یا

یاّ

یاّزطثّاض ٍ یسهآضاوزَذ يیت ِطتاض ضز ىاولؼه ىزطو ضَظٌه ِت ِو يتامیمحت ظا ،یضسلل تیطیسه يیت ِطتاض ضز ىاولؼه ِت طَتطه یاّطیغته طیاس

َُیض ٍ یسهآضاوزَذ یضسلل ات ِلتامه یاّ

صًاز ىاظَهآ وح ،سًزَت ُزطو سیوأت يه تیا

سٌو ىَی(

تسطچلیگ ٍ ،

2006 ،يىیاو ؛ 2009

،ىاطت ؛ 2005

؛

،ىاضاىوّ ٍ سطیت 2011

.)

طثا يسضطت ،صٍّژپ فاسّا ظا طگیز يىی تیطیسه یاّزطثّاض طت ىاولؼه یسهآضاوزَذ نیمتسه

ِتفای ساساطت .زَت یضسلل ،صٍّژپ ظا لغاح یاّ

تیطیسه یاّزطثّاض طت یسهآضاوزَذ نیمتسه طثا اٌؼه یضسلل يه ىاطً يیا ٍ زَثً ضاز

ِو سّز

صیپ يیاٌْت ِت یسهآضاوزَذ يٌیت

یاطت يتَذ ُسٌٌو

ِتفای ِو سٌچ طّ .تسیً یضسلل ات ِلتامه یاّزطثّاض يه ىاطً ِو يتامیمحت حیاتً ات طؾاح سٌّز

یاّزطثّاض ات ىاولؼه ُسض ناضزا یسهآضاوزَذ زضاز ِطتاض سلاو ضاتفض تیطیسه ،ضشآ(

2010 ٍ

،گًاچ 2003 يیا سیات يلٍ ؛تسا ؽلاٌت ضز )

تامیمحت طتطیت ضز ِو تفطگ طظً ضز اض عَؾَه ات ىاولؼه ُسض ناضزا یسهآضاوزَذ ِطتاض يلثل ضاطل طظًّسه سلاو ضاتفض تیطیسه يلو یاّزطثّاض يلاح ضز ،تسا ُسض سییأت ِطتاض يیا ٍ ِتفطگ ضز ِو

،ضاتفض تیطیسه یاّزطثّاض ظا ضَظٌه طؾاح صٍّژپ

(11)

/ 117

یاّزطثّاض طت ِو تسا یضسلل ات ِلتامه ٍ تیطیسه

ُسض فیطؼت یضسلل ُسیسپ تیّاه ساسا .سًا

تسیظ زطىیٍض ِت زاٌتسا ات ـ

یضسلل ِت يػاوتخا

طیاه(

ـ ،طًَو ٍ عهازآ 2008

يه ) ِو تفگ ىاَت

ِت ىآ يگتستاٍ ٍ سلاو یضسلل ُسیسپ يگسیچیپ يه يیا ظا غًاه ،فلتره یاّطیغته ٍ لهاَػ ِو زَض

هآضاوزَذ سًاَتت يیاٌْت ِت ىاولؼه یسٌوًاَت ٍ یس

ٍ يییثت اض یضسلل تیطیسه یاّزطثّاض تاطییغت صیپ

ِتفای .سٌو يٌیت

ِهاًطت ِت طَتطه یاّ

یاّ

سؾ ضز اض يفلتره یاّطیغته عیً ضَحه نلؼه یضسلل

ُسیسپ ِت ىاولؼه يتذازطپ طثؤه سلاو یضاتفض یاّ

ِتسًاز .سًا

ىاوّ

ًلاثل ِو ضَط سض ُضاضا عیً

ِیطظً كثط ،

اضٍسٌت ( 1986 ِت ىاولؼه یسٌوًاَت ٍ یسهآضاو )

،يطیحه ٍ يػرض فلتره لهاَػ ظا یطیصپطثا لیلز يوً يیاٌْت ِت لتامه ضز اض ىاًآ یاّضاتفض سًاَت

ُسیسپ تلػ ِت عَؾَه يیا .سٌو يییؼت يسلاو یاّ

عیً یطتطیت تیوّا یاضاز یضسلل تیّاه يگسیچیپ .تسّ

نیمتسه یاّطثا يسضطت ُسض ناضزا یسهآضاوزَذ

شطگً ٍ اّضٍات طت ىاولؼه یطگیز صرت ىاًآ یاّ

ضز اض صٍّژپ فاسّا ظا طت

يه حیاتً ساسا طت .زطیگ

ِت ناضزا یسهآضاوزَذ ِو سض مَلؼه ،ُسهآ تسز

يوً سلاو یاّضاتفض تیطیسه ضز ىاولؼه ُسض سًاَت

لتال سغضز ُضاتضز ىاًآ یاّضٍات تاطییغت ظا يْخَت

ثت اض یضسلل ِت یسهآضاوزَذ يیاطتاٌت .سٌو يیی

صیپ يیاٌْت يٌیت

ىاولؼه یاّضٍات یاطت یَل ُسٌٌو

.تسیً یضسلل ُضاتضز

ِهاًطت عیً ِتفای يیا ات طاثتضا ضز سؾ یاّ

یضسلل

يه ىاطً ضَحه نلؼه يًاٍاطف یاّطیغته ِو سٌّز

ىاولؼه یاّضٍات ٍ اّزطىیٍض تیّاه ِو سًضاز زَخٍ

ه يییؼت اض یضسلل ُضاتضز ي

يیا .سٌٌو ىاولؼه ِو

يػاوتخا ضادٌّ يػًَ ای یزاػ یضاتفض اض یضسلل يیا ،سًٌاست ِلذاسه ٍ ِخَت سٌهظایً یضاتفض اض ىآ ِو

يًاتطل لئاسه ِت تثسً ای ٍ سًٌاست ٍ سٌضات لؼفٌه اّ

ىآ تاضَػت ِت ،ىزَت ضسلل ٍ يًاتطل للػ ظا اّ

يگژیٍ طیظً يًاٍاطف لهاَػ ،ىاولؼه يتیػرض یاّ

اعیه ىآ ِتطدت ،یضسلل ُضاتضز يّاگآ ٍ تاػلاطا ى اّ

یاّضادٌّ ٍ اّزطىیٍض ،ىزَت يًاتطل ٍ ضسلل ظا ات ،عَوده ضز ٍ يلسوّ ىاعیه ،ِسضسه ٍ عاوتخا ىآ يفطاػ ٍ يتذاٌض یاَّگلا زضاز طاثتضا اّ

،ىَتلضاچ(

2009 ىاضاىوّ ٍ اٌطیه ٍ ،1

2005 .)

ُسض ناضزا یسهآضاوزَذ ٍ یسٌوًاَت ،يیاطتاٌت ه ،زضاز ِطیض اّطیغته يیا ظا یزاسؼت ضز ِو ىاولؼ

صیپ لهاَػ ظا يطرت اٌْت يٌیت

یامتضا ٍ تسا ُسٌٌو

تیطیسه ضز ىاولؼه یسٌوًاَت ٍ یسهآضاوزَذ یاّطیغته طیاس ِت ِخَت ىٍست سلاو حیاض یاّضاتفض سًاَت يوً زایظ لاوتحا ِت ،یضسلل ِت طَتطه ثأت تحت ای سٌو يییؼت اض ىاولؼه یاّضٍات ضاطل طی

تسطچلیگ ٍ ىَی صٍّژپ حیاتً .سّز (

2006 عیً )

دساپ ٍ اّزطىیٍض ِو زاز ىاطً

يیٌچ ضز ىاولؼه یاّ

تیؼلَه

ُسیچیپ سٌیاطف ،يیاّ

ةیوطت ظا یا

يگژیٍ

تلاذاسه ٍ تسا يطیحه ٍ يتیػرض یاّ

يیا ضز طثؤه یاّطیغته ات تسا مظلا يًاٍاطف تیؼلَه .سًَض فطو اّ

یذا ِتفای ِت ِخَت ات یاّطثا ُضاتضز ط

يه زاٌْطیپ ،ىاًآ یاّضٍات طت ىاولؼه ِو زَض

ات ُاطوّ اض یطتطیت لهاَػ ُسٌیآ تامیمحت یسهآضاوزَذ

صیپ ىاٌَػ ِت ىاولؼه يٌیت

ٍ اّضٍات ضز تاطییغت ُسٌٌو

شطگً

ىآ یاّ

ٍ ُزاز ضاطل طظًّسه یضسلل ُضاتضز اّ

ىآ يییثت ىاعیه .سٌٌو يتایظضا اض اّ

1 Mishna etal

(12)

لاس ندٌپ

1394

ٍژپ ِو تسا يتامیمحت يیلٍا ٍعخ طؾاح صّ

ِهاًطت ِیٌهظ ضز ىاطیا ضز ضَحه نلؼه یضسلل ّسؾ یاّ

لهاَػ يیاساٌض ضز ىآ حیاتً ٍ تسا ُسض مادًا يییؼت

ِهاًطت ُسٌٌو تیطیسه ٍ ِلتامه یاّزطثّاض ٍ اّ

؛تسا يیاّزطتضاو یاضاز سلاو ضز یضسلل

ِت یضَط يه ِو

ِهاًطت يحاطط ضز ىاَت يوؾ یاّ

سذ یضاتفضست تیطیسه یاطت ىاولؼه ته سلاو یاّ

ضز ىاًآ یاّزطىیٍض ٍ اّضٍات صمً ِت ،سضز

ِهاًطت زطو ِخَت یسهآضاوزَذ یامتضا ٍ زَثْت یاّ

ىآ تذاٌض ٍ ىاٌَػ ِت ِچًآ ُضاتضز اض اّ

تیؼلاٍ

ىَهظآ یاّ

ِتفطیصپ یضسلل ُضاتضز ُسطً

،سًا

يیا طیغ ضز ؛زَوً يٌیتظات ٍ حلاغا ،تضَغ

ىاوّ

ط

ِتفای ِو ضَ

،زاز ىاطً صٍّژپ یاّ

يوً يیاٌْت ِت ىاولؼه یسهآضاوزَذ

َُیض سًاَت یاّ

و ضز اض یضسلل ات ِلتامه حیحغ ٍ يییثت سلا

صیپ .سٌو يٌیت

عباىم

،يهاطیت

؛م

،يوضاّ

؛ت

،ضشآ يحتف

ٍ ا يئلاػ ،

( .ًِاٍطپ 1391

.) ضز یطثیاس ٍ يتٌس یضسلل

و صمً :يیاوٌّاض سضاسه طتذز ىاًاَخًَ

تیفی

نلؼه طاثتضا ـ

ظَهآ صًاز

ىاٍض ِهاٌلػف .

يساٌض

يتیتطت

ش ،مٍز لاس ، 3

عغ ، 67 - 56 .

،یضاچ يیسح م

ع ،یٍاوس ، .ىاگژه ،یسوحه ٍ

( 1389 عذاض يسضطت .) يدٌسًاٍض یاّ

ِهاٌطسطپ

.نلؼه یسهآضاوزَذ

ِهاٌلػف ٍ شظَهآ تاؼلاطه

یطیگزای

ش مٍز لاس ، 2

، 99 - 85 .

يًایو

،زاض .ز ( 1389

ثتضا

.)

ِسضسه ضز یضسلل يیت طا

يیت ضز ِسضسه ِت كلؼت ٍ سفً تعػ ات صًاز ًِاطسپ سضاسه يیاوٌّاض مٍز لاس ىاظَهآ

ىاطْت طْض

، ىایاپ سضضا يساٌضضاو ِهاً

، جاچ

ىاٍض ٍ يتیتطت مَلػ ُسىطًز ،ُسطً

،يساٌض

ىاطْت ُاگطًاز .

لگ ( .ف ،ضٍطپ 1389

ُضٍز ىاولؼه يّاگآ طیثأت .)

ّزطثّاض ظا يیاستتا يتذاٌض یا

ـ

ِت یضاتفض ضَظٌه

.ىاًآ يلغض تیاؾض طت يسلاو لئاسه تیطیسه

صیاوّ يیلٍا تلاامه ِػَوده ضز ُسض جاچ

ِتفای ،تیتطت ٍ نیلؼت ضز يتذاٌض مَلػ یاّ

.سْطه

Azar, A. (2010). In- Service and Pre-service Secondry Science Teachers Self-Efficacy^, Beliefs about Science Teaching. Journal of Educational and Research and Reviews, 5, (4), 175-175.

Bandura, A. (1997). Self-Efficacy: The Exercise of Control. New York: Freema.

Beran, T. (2005). A New Perspective on Managing School Bullying: Pre-Service Teachers’ Attitudes. Journal of Social Sciences Special, 8, (2), 1-8.

Byers, D. L., Caltabiano, N. J. and Caltabiano, M. L. (2011). Teachers' Atitudes towards Overt and Covert Bullying, and Perceived Afcacy to Intervene. Journal of Teacher Education, 36, (11), 105-119.

Charlton. A. L. (2009). School Counselors’

Perceived Self-Efficacy for Addressing Bullying in the Elementary School Setting. A Dissertation Submitted in Partial Fulfillment of The Requirements for The Degree of Doctor of Education.

Chang. L. (2003). Variable Effects of Children’s Aggression, Social Withdrawal, and Prosocial Leadership as Functions of Teacher Beliefs and Behaviors. Journal of Child Development, 74, (2), 535–548.

Craig, W. M., Henderson, K. and Murphy, J.

G. (2000). Prospective Teachers' Attitudes toward Bullying and Victimization.

Journal of School Psychology International, 21, 5−21.

Dupper, D. R. and Meyer-Adams, N. (2002).

Low-Level Violence: A Neglected Aspect of School Culture. Journal of Urban Education, 37, (4), 350−364.

Frisen, A., Hasselblad, T. and Holmqvist, H.

(2012). What Actually Makes Bullying