هعماج يدربراك يسانش
و تسيب لاس متفه
يپايپ هرامش ، (
36 ) هرامش ، موس
، زيياپ 5631
تفايرد خيرات :
93 / 3 / 5636 شريذپ خيرات :
95 / 1 / 5631
صص 551 - 561
یزاب نیب هطبار یسررب هنایار یاه
شناد نایم رد یراتفر تلالاتخا زورب و یا یناتسبد رسپ نازومآ
ایندوعسم میهاربا ناريا ،نلايگ هاگشناد يعامتجا مولع هورگ ،رايشناد ،
،نایمیحرروپ ههلا هعماج دشرا سانشراك
ناريا ،دزي هاگشناد يسانش
هدیکچ سب تلالاتخا ،يراتفر تلالاتخا هدننك ناوتان و عياش راي
يا يیم رثا ناكدوك هسردم درکلمع رب هژيو هب ،اهدرکلمع زا يعونت رب هك دنتسه دینراذگ
يم داجيا ناناوجون و ناكدوك دوخ و نيدلاو ،ناملعم يارب ار يرايسب تلاکشم و ناینآ يعامتجا ييآراك و طابترا ،يريگداي رب يفنم راثآ و دننك
يم دنراذگ شهوژپ. اشن اه يم ن يیم هداد لایمتاا نیيا و تیسا شيازیفا هب ور ناكدوك رد يراتفر تلالاتخا عويش هك دنهد شرتیسگ هیك دویش
يزاب نوزفازور هنايار ياه
نآ هدمع ليلاد زا يکي يا تسا
. ب رضاا هعلاطم نييعت فده ا
نيب هطبار ا نازيم زا هدافتس يزاب هینايار يایه و يا
زوریب
شناد يراتفر تلالاتخا پ نازومآ
تسا هتفرگ تروص ييادتبا عطقم رس .
يیعطقم و يیشياميپ حرط کي بلاق رد و يفيصوت شور اب شهوژپ نيا
دش ماجنا . هداد زا ،قيقحت ياه 651
شناد زا رفن يليصحت لاس رد هك رسپ نازومآ
5639 - 5635 هياپ رد ، هیب دزیي ر یش ييادیتبا مشش ات موس ياه
عمج ،دنتشاد لاغتشا ليصحت دش يروآ
. ارفا نيا هنومن شور زا هدافتسا اب د هشوخ يريگ
هلارمدنچ يا نيیب زا ،يا
51 ود و کیي هیقطنم هیسردم
دندش باختنا دزي .
يزاب ماجنا همانشسرپ و يراتفر تلالاتخا يبايزرا نومزآ قيقحت شجنس رازبا هنايار ياه
دوب يا . هداد لیيلحت زا هدافتیسا اب اه
دندش ليلحت يريغتم دنچ سنايراو .
انعم توافت شناد نيب يراد
يزاب ماجنا توافتم حوطس اب نازومآ هنايار ياه
للاتیخا رظن زا ،يا يرایتفر يایه
للاتخا زا لکش هس رظن زا زين و يلك روط هب يراتفر ياه
؛ للاتخا ينعي يب ،کولس
ساوا و يرارق تیشاد دویجو يترپ
. يزایب زا هدافتیسا يایه
هنايار شناد يلاتبا رد رثوم و م م يلماع ،يا ومآ
،کولیس تلالاتیخا نویچ يرایتفر تلالاتیخا هیب لاتیبا ریطخ و تسا يراتفر تلالاتخا هب ناز
يب شناد نيب رد ار يترپ ساوا للاتخا و يرارق يم شيازفا يناتسبد رسپ نازومآ
زا دیا زا شيیب هدافتسا يفنم تارثا شهاك يارب نياربانب ؛دهد
يزاب هنايار ياه شناد يراتفر تلالاتخا هب لاتبا و يا نازيم هنيمز رد ناشنادنزرف رب نيدلاو يوس زا يرتشيب تراظن ات تسا مزلا يناتسبد نازومآ
يزاب زا هدافتسا هنايار ياه
دريذپ تروص يا .
هژاودیلک اه : يزاب هنايار ياه
،يا يب ،هناراکهزب تلايامت ،کولس للاتخا ،يراتفر تلالاتخا ساوا ،يرارق
شناد ،يترپ يناتسبد رسپ نازومآ
.
لوؤسم هدنسيون
: 13597916131
Email: [email protected]
Copyright©2016, University of Isfahan. This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution License (http://creativecommons.org/licenses/BY-NC-ND/4.0), which permits others to download this work and share it with others as long as they credit it, but they can’t change it in any way or use it commercially.
557 هعماج
ربراك يسانش و تسيب لاس ،يد
متفه يپايپ هرامش ، (
36 ) هرامش ، موس ، زيياپ 5631
همدقم هلأسم نایب و هدننك ناوتان و عياش تلالاتخا ،يراتفر تلالاتخا هك دنتسه يا
رثا ناكدوك هسردم درکلمع رب هژيو هب ،اهدرکلمع زا يعونت رب يم دنراذگ (
Barru & et al., 2002
ياریب ار يرايسب تلاکشم و)
يیم دایجيا نایناوجون و ناكدوك دوخ و هداوناخ ،ناملعم دیننك
( يهوکش تکي ،دنرپ و ا 5671
و طایبترا ،يريگدایي ریب يیفنم راثآ و)
يم نانآ يعامتجا ييآراك دینراذگ
( ،نارایکمه و مادیخ 5677
.)
هیب
يم قلاطا يدرف راتفر هب يراتفر لکشم رگيد ترابع هیك دوش
هزادنا زا يراتفر و يناور لداعت ،يشوه هر ب ندوب نيياپ نودب رود عاییمتجا يموییمع تییسا
ییکت ،تدییش يو راییتفر و و رار
نامز رد تموادم اه
ناکم و هتشاد ددعتم ياه تسا
يرویط هیب
يليصحت ياهدرکلمع رد درف هك -
يگدینامرد رایچد يراتفر و
ددریگ ييآرایك نازيم شهاك اي
( ،نارایکمه و يیعازخ 5671
.)
نیيا
لایس رد رایب نيتیسخن تلالاتیخا ييادییتبا هرود نيزایاآ يایه
يم هدهاشم نينیس نيب و دوش
7 ایت 51 یب يگلایس دویخ جوا ه
يم دسر (
Pandina & et al., 2007
.)
شهوژپ يم ناشن فلتخم ياه ایبيرقت هك دنهد
61 دیصرد
ناور للاتخا ،دوخ يگدنز يط رد ناناوجون و ناكدوك يکیشزپ
دریك دنهاوخ هبرجت ار يصيخشت لباق (
Evans & et al., 2005
.)
اعلاطم ت
،کيژولويمديپا زيم
نا ويش ع ا خ ی لالات ت ر تف ی ا ير ار رد
وك د اك ن نينس دم ر هس
، بی لاا و رد ا یی د دو 55 ت یی ا 91 رد ص یی د
گ یی ز شرا ك یی ر هد ا ن ییی د ( ،نارایکمه و مادیخ 5677
،هيملایسا ؛ 5671
؛
Almqvist & et al., 1999
رد تلالاتیخا نیيا عويیش نازیيم هك)
تسا نارتخد زا رتشيب نارسپ (
Miller & et al., 1971; Werry &
Quay, 1971
؛ هداز ،يرقایب )5611
نارایکمه و يبایشوخ ،نينچمه .
( 5673 ) شناد نيب رد دنداد ناشن للاتیخا ،ييادتبا هرود نازومآ
اب يعامتجا يراگزاسان 6
/ 1 عياش ،دصرد يرایتفر للاتخا نيرت
و هیجوت دویبمك و يعایمتجا دیض يایهراتفر للاتیخا و تسا ساوا ایب يترپ 3 / 1 دینراد ار عويیش نازیيم نيریتمك ،دیصرد .
رب ر يس اه ي ار رت و اکمه نار رب يور اد شن آ وم ناز ا يسيلگن ار
يم وت نا هطقن يفطع رد نيا ژپ و شه اه ب ی ه اسا ب دروآ . نآ ایه
ناونع اب دوخ تاعلاطم رد
« نایكدوك يور يیسانشريگ همه 51
ات 59 يیسيلگنا هلاس
» ار عويیش نازیيم 7
/ 3 تیسد هیب دیصرد
دندروآ . ﺞياتن اقيقحت ت اي د دش ه اشن ن هداد ا تس ك یی ه يلع ر ما
وب ب د و عض ز يگدن و زين دزا اي د عيرس اسسوم ت و خ یییی امد ت
ا متج یییی يعا رد ا ﺜك یییی ر ك یییی وش ر اه ي ج یییی ا
،ن م یییی لاکش ت
ر اتف ير و اور ين وك د ك ی ا ن و وجون ان یی ا ن ب یی ا س یی تعر رتشيب ي
ا زف ا شي يم دباي
(Rutter & et al., 1976)
. دییيلاخ و تییيداگ
5
( )2002
شیناد تلالاتیخا نازیيم يسررب رد يناتیسبد نازویمآ
اتسكاپ نآ يراتفر تلالاتخا عويش نازيم ،ن ار ایه
1 / 93 دیصرد
هدروآ تسد هب دنا
(Gadit & Khalid, 2002)
رد لاشرام و تناه .
رد ار يراییتفر تلالاتییخا عويییش اییکيرمآ هدییحتم تلااییيا شناد هسردم نينس نازومآ 3
/ 7 هدرك شرازگ دصرد دینا
(Hant
& Marshall, 2002)
.
دیش مایجنا تایعلاطم زیين ناريا رد تلالاتیخا درویم رد ه
شیناد رد ار تلالاتخا نيا عويش نازيم ،يراتفر نينیس نازویمآ
دودا رد و لااب ،هسردم 51
ات 65 هدویمن ملاعا دصرد دینا
. هیب
ناراکمه و نايليلج ار نازيم نيا ،لاﺜم ناونع (
5635 ) ر یش رد
نادمه 5 / 53 ناراکمه و مادخ ،دصرد (
5677 ) ناگرگ ر ش رد
95 هيملایسا ،دیصرد (
5671 ) ناری ت ر یش رد 5
/ 65 و دییصرد
يباشوخ ( 5673 ) شناد رد ملایيا ر یش ييادیتبا نازویمآ 9
/ 51
هدرك شرازگ دصرد دنا
. تیسا هدرتسگ يراتفر تلالاتخا هنماد
تلاکییشم ،يرایتفر تلالاتیخا رایچد نایناوجون و نایكدوك و دنراد ينوگانوگ .
تزیع و هایتوك هیجوت ياینخارف ناكدوك نيا
دیینراد ينيياییپ سییفن
(Sausser & Waller, 2006)
نيیینچمه ؛
يب ،يرگشناکت تلالاتیخا ،يرگیشاخرپ ،يلایعف شيب و يرارق
ورد ،کولییس رییگيد زا هییناراکهزب تلاياییمت و يدزد ،ييوییگ
يگژيو تیسا يراتفر تلالاتخا راچد ناكدوك ياه (
American
Psychiatric Association, 1994
.) شهوژیپ رد ناراکمه و اتپوگ
هك دوخ يور رب 5111 شیناد زویمآ 55 - 3 ياینايدول رد لایس
شناد يراتفر تلالاتخا عويش دنداد ناشن ،دنه رویط هب نازومآ
يلك 1 / 11 هدیمع تلاکیشم عويیش شرین و تیسا هدوب دصرد
کولس تلالاتخا نوچ يراتفر 1
/ 1 و دصرد يلاعف شيب 3
/ 59
1 Gadit and Khalid
يزاب نيب هطبار يسررب هنايار ياه
شناد نايم رد يراتفر تلالاتخا زورب و يا يناتسبد رسپ نازومآ
553
تیسا ييلااب شرن هك تسا هدش ملاعا دصرد
(Gupta & et al.,
2001)
. نمچير هك دنداد ناشن ناراکمه و 51
% تيعمج لك زا
6 يناتسبد هلاس (
111 کدوك ) و فیيفخ يرایتفر تلاکیشم 3
دنتشاد طسوتم ديدش يراتفر تلاکشم دصرد
(Richman & et
al., 1975)
. هیسردم نينیس رد ناریسپ هیك داد شرازگ نوسرتپ
رتشيب موادم روط هب ،نارتخد هب تبسن راچد
کولیس تلاکشم
راتفر دییننام يییم ،هنارگییشاخرپ اییي هیینايارگ نورییب ياییه
دنوییش
(Peterson, 1961)
. ناراکمه و رليم نایكدوك نيب رد هك دنتفايرد
1 ات 59 يطارفا ياهراتفر نارتخد هب تبسن نارسپ ،هلاس ار يرت
يم ناشن هیب ،دینهد يريگدایي يناوتاین و يرگیشاخرپ رد هژیيو
(Miller & et al., 1971)
. و يمیساقلاوبا شهوژیپ رد نارایکمه
( 5671 ) يور رب 1563 شناد و هینارتخد ييادیتبا سرادم زومآ
هك دش صخشم ،هنارسپ 6
شناد دصرد ،کولس للاتخا نازومآ
5 / 6 ،هجوت صقن للاتخا دصرد 6
/ 6 يلاعف شيب للاتخا دصرد
و 1 / 6 دینراد يلایعف شيب اب هارمه هجوت صقن للاتخا دصرد .
ب هسياقم رد نارسپ هك داد ناشن شهوژپ نيا هب رتشيب ،نارتخد ا
للاتخا لاتیبم يلایعف شيیب اب هارمه هجوت صقن و کولس ياه
دنتسه . ناراکمه و يباشوخ (
5673 ) يور ریب يشهوژپ رد زين
شناد هك دنديسر هجيتن نيا هب ،ملايا ناتسا ييادتبا هرود نازومآ
7 / 5 شناد زا دصرد ،يلایعف شيب و يرگشاخرپ للاتخا نازومآ
5 / 9 طضا للاتخا دصرد ،يگدرسفا و بار
1 / 1 للاتیخا دیصرد
،يعاییمتجا يراگزاییسان 3
/ 1 دییض ياییهراتفر للاتییخا دییصرد
و يعامتجا 5
ساوا و هجوت دوبمك للاتخا دصرد دنراد يترپ
.
عيفییش و ينيدلالايییض هداز
( 5671 ) ناویینع اییب يییشهوژپ رد
« همه للاتیخا و هیجوت دوبمك اب يلاعف شيب للاتخا يسانشريگ
شناد رد کولس د نازومآ
ناجريس ر ش يناتسب »
دندرك صخشم
نارسپ رد هجوت دوبمك اب يلاعف شيب للاتخا 3
/ 7 رد و دیصرد
نارتخد 7 / 1 ناریسپ رد کولیس للاتیخا و دیصرد 5
/ 56 رد و
نارییتخد 1
/ 7 تییسا دییصرد .
رد للاتییخا نییيا عويییش نازییيم
شناد هتفاي اب و تسلااب يناتسبد نازومآ يیسررب ريایس يایه
ایه
مه دراد ييوس .
ژپ نيا ؛دننام يراتفر تلالاتخا عون را چ يسررب هب شهو کولییس تلالاتییخا
ساوییا ،هییناراکهزب تلاياییمت ،5
و يییترپ
يب تسا هتخادرپ يرارق .
کولس للاتخا :
هیك تسا يراتفر موادم و يرارکت يوگلا
يعایمتجا ياهراجنه اي تاررقم ،نارگيد يساسا قوقا نآ رد هتیشاذگ ایپ ریيز ،نیس ایب بیسانتم هدمع يقلاخا ی يیم
دویش
(
Kaplan & Sadok, 2001
.) ایب کولیس تلالاتیخا هیب نایيلاتبم
يب نوچ يميلاع بیيرخت ،مدریم و تایناويا هب تسين يمار
ورد ،يراییکبيرف ،لاوییما قوییقا هییب زواییجت و يدزد ،ييوییگ
يم هتخانش نارگيد يليیصحت و يعایمتجا تلاکشم هب و دنوش
يم راچد دنوش
( عيفش و ينيدلالايض ،هداز
5671
ا.)
ایب کولیس للاتخ
عويش 5 ات 51 يللاتخا ، دصرد ييادتبا سرادم رد عياش
تیسا
هك 1 ات 59 نارسپ نايم رد ربارب هسياقم رد
عيایش ناریتخد اب ریت
تسا (
Parvaresh & et al., 2010
. )
ساوا يترپ ( ي جویت میك :)
هدیيدپ يا هیك تیسا يیناور
يایهدرکلمع رد تیفا ببس و دراد لابند هب يددعتم ضراوع هفرا يیناور تلالاتیخا زوریب لامتاا شيازفا ،يليصحت و يا و ييایی نت ساییساا ،يدییيما ایین ،يگدرییسفا و بارطییضا رییيظن
يب يم يگدنز رد يفده دویش
(
Swanson & Wigal, 2008
.) نیيا
اتدمع هديدپ يیم صخیشم زیكرمت و هیجوت نتیشادن اب
دویش
(
Mikulas & Vosanovich, 1993
.) ساوا کیي ناوینع هیب يترپ
نت تلاا رایك لیﺜم يراریکت هبرجت عون ره اب يراگزاسان اي رف
لسك دارفا اب دروخرب اب دروخرب اي هنازور للایم و هدیننك
و روآ
يب ناکما تابث زا يياهر هك يطيارش رد دايز يرارق ،تسين ريذپ
يم فيرعت دوش
(
Watt & Vodanovich, 1999
. ) شناد هك ينازومآ
م ،دنتسه ور هب ور هجوت ديدش يتساك اب يایهراتفر تسا نکم
يبيرا و بيجع هتشاد
ا دن میه و نارایگزومآ يیفنم شنیكاو و
يدرگاش اشياه ن ار دننيبب . شناد نيا نایيم تیسا نکمم نازومآ
س امئاد اي دنرپب نارگيد فرا ؤ
دینلب نایشياج ریس زا ،دننك لا
و دنورب ورف لايخ رد تسا نکمم اي دننزب فرا دايز اي دنوش هزيگنا ا ت ماجنا يارب ي دنشاب هتشادن هسردم فيلاک
.
يییب يرارییق ( يلاییعف شيییب :)
ناییكدوك رد عياییش يییللاتخا
1 Conduct Disorder
591 هعماج
ربراك يسانش و تسيب لاس ،يد
متفه يپايپ هرامش ، (
36 ) هرامش ، موس ، زيياپ 5631
يم بوسحم و دوش
3 نآ دصرد يم لاتبم ار اه
دنك (
Waiss & et
al., 2002
.) لایا رد نایكدوك رد للاتیخا نیيا صيخشت نازيم
تسا شيازفا (
Guevara & et al., 2001
.) زا ي جویت لباق رامش
ا نيا هب لاتبم ناكدوك دینراد يليیصحت دریکلمع فعض ،للاتخ
(
Waiss & et al., 2002
و فعض للع زا يکي ،فيعض يلاما و)
يم رامش هب ناكدوك نيا يليصحت تسکش يتا دور
(
Tucha &
Lange, 2001
.) للاتخا لکش نيموس ،هناراکهزب تلايامت رد يرایتفر ياه
تسا هعلاطم نيا .
زا تیسا ترایبع يرایکهزب ،يیلك رویط هیب
تيفيك ایب هیك يرایتفر مایجنا هب ليامت ،ندوب راکهزب تلاا اي و درادین بسانت نوناق اب اي و هدش هتفريذپ يعامتجا ياهرايعم
يعایمتجا لویبق لیباق ريا راتفر زا تسا ترابع زين (
Agnew,
)2000
. ایي يرادركدیب ياینعم هب ،ناناوجون يراکهزب ،نياربانب
گ اپ ريز و ضقن هب هك تسا يعامتجا دض راتفر نيناویق نتشاذ
يم رجنم يعامتجا دعاوق و تیسا ریفيك لباق هك يدا هب دوش
.
يیمرج ایي يياینج زا معا ،ينوناقريا لامعا يانعم هب نينچمه ريز دارفا هك تسا 57
يم نآ بکترم لاس دندرگ
(
Shoemaker,
)2010
. هیب داریفا تیبار و ليم هب هناراکهزب تلايامت ،نياربانب
يذیپ لیباق ریيا لامعا ماجنا قلایطا يعایمتجا اایحل هیب شر
يم دوش . يم رظن هب م لماوع زا يکي دسر
ؤ تلالاتیخا عويیش رد رث
يراتفر
، يزاب زا هدافتسا هنايار ياه
تسا يا . يزاب هنايار ياه يا
تیيلاعف نيریتزيگنارب نایجيه زا يکي متیسيب نریق ریشب يایه
يم بوسحم دوش
(
Funk, 1993
.) يزاب نيا ایبيرقت هك اه هیس زا
ق ههد زا يریيﺜك رامیش نونكایت ،دیندمآ رازایب هب وس نيا هب لب
هدرك راداو ار ناناوجون و ناكدوك زور زا يدایيز تاعاس ات دنا
نآ هیب ار بش و دینهد دایصتخا ایه
(
Kirsh, 1998
.) هزوریما
يزاب هنايار ياه يزایب نيرترادیفرط ریپ زا يکي يا
هیك تیساه
تاقوا زا يدايز شخب و تسا هدرك بذج ار ناكدوك تیاارف
شناد فریص ،دنتیسه هیسردم زا جراخ هك يتاعاس رد نازومآ
نآ يم اه دوش
( ،يقطنم 5671
.)
يیم ناشن اهرامآ دینور هیك دینهد
يزاب ديلوت هنايار ياه
رد هخیسن نویيليم دینچ هیب نا ج رد يا يم لاس
لایا رد ينای ج هیعماج رد دایيز باتیش ایب و دیسر تسا شرتسگ .
شهوژپ زا لصاا ﺞياتن ساسا رب اه
،فلتخم ي
هیینايار ياییه يزاییب ا
نيییب رد يداییيز نارادییفرط ييوئدییيو و ي
دراد ایم رویشك ناناوجون و ناكدوك و
ا ني ون ع اب ز ي ایه ود نيم
يمرگرس سپ
زا ويزيولت ن هتخانش دش ه ا تس . ،هییینومن ياریییب
يم نارایکمه و رینرت هیعلاطم هب ناوت (
Turner & et al., 2012
،)
ليتنج (
Gentil, 2009
دوو و) (
Wood, 2008
درك هراشا) .
عويیش
يزاب ياه هنايار يا نيیب ،يناريا ناناوجون و ناكدوك نايم رد 61
ات 19 تیسا هدیش شرازیگ دیصرد .
رد هعلاطم ا اجن م هتفرگ رد
لاییس 5671 زا شيییب ،ناریی ت رد 19
شییناد زا دییصرد نازوییمآ
،ينار ت يزایب نيا ایه
ار ج یی ز ل مانرب یی ه يگتفه وخ د رق را هداد
وب د دن
( و يريما يراشفا ،اين 5631
.)
يم ناشن نارگشهوژپ هیك دینهد
13 يزایب هیب يدایيز رايیسب هیقلاع يناريا ناناوج دصرد يایه
هنايار هیب ؛دینراد تیاارف تایقوا رد تینرتنيا زا هدافتیسا و يا
هنوگ نايم زا هك يا 9
/ 31 تایقوا نایمز رد هیك يناناوج دصرد
يم يزاب لوغشم دوخ تاارف ،دنوش
1 / 67 يزایب دیصرد يایه
هنايار يیم باختنا ار يا دیننك
( ،يدیمحم 5673
.)
دینچ ریه نیيا
يزاب هیعماج و يريگدایي هینيمز رد يدياوف اه نایكدوك يريذیپ
ناربج ضراوع اما دنراد درادریبرد ار يريذپان
(
Gunter, 2007
.)
شهوژپ يخرب شرازگ و اه
نایشن هدیش هیئارا ياه نیيا هدینهد
ت هك تسا تيعقاو أ
يزاب يفنم تاريث نادنچ اه
تسين قيمع مه
شهوژپ زا رگيد يخرب اما نيا نايم ار يميقتسم طباور اه
هینوگ
يزاییب ياییهراتفر لییيبق زا ناربراییك يییفنم ياییهراتفر و اییه
تنوییشخ آ
هنارگییشاخرپ و زییيم (
Anderson & Dill, 2000;
Anderson & ford, 1986
؛ ) يلایعف شيیب و کولیس تلالاتیخا
هجوت دوبمك اب هارمه (
Chan & Rabinowitz, 2006; Bioulac &
et al., 2008
هتفاي) دنا .
شهوژیپ و تاعلاطم ناريا رد ريثأیت هرایبرد يكدینا يایه
يزاب هنايار ياه للاتیخا زوریب رب يا
نایكدوك رد يرایتفر يایه
تسا هدش ماجنا .
نیيا هیب هجوت اب يیگژيو هیك
يایهوگلا و ایه
شيپ ،يكدوك هرود رد يراتفر ،يکيزيف تملاس م م هدننك ينيب
ور نیيا هیب هجوت اب و تسا يلاسگرزب هرود رد يعامتجا و ينا
يزاب نيب هطبار يسررب هنايار ياه
شناد نايم رد يراتفر تلالاتخا زورب و يا يناتسبد رسپ نازومآ
595
،دنتیسه هیعماج هدینيآ لیصفلاب ناباایص ،زوریما ناكدوك هك يتارثا ادرف هعماج يتملاس و يراميب رد نانآ يراميب و يتملاس نيیيعت فدیه اب رضاا شهوژپ اذل ؛تشاد دهاوخ هجوت لباق يزاب ماجنا نايم هطبار هنايار ياه
تخا زورب و يا يرایتفر تلالا
يییب ،هییناراکهزب تلاياییمت ،کولییس للاتییخا نوییچ و يرارییق
ساوا شناد نيب رد يترپ هدیش مایجنا يناتیسبد ریسپ نازویمآ
تسا .
یرظن بوچراچ هيرظن هعماج رد فلتخم ياه ناور و يسانش
،يعایمتجا يیسانش
ت اب مادك ره أ
تلالاتیخا لیلع نيیيبت هیب دایخ ميهافم رب ديك
ادرپ ناكدوك رد يراتفر هتخ
دنا . هیيرظن زا يیکي رد هدیمع يایه
ناور شهوژپ هك يعامتجا يسانش يب ياه
زا هدافتیسا اب يرامش
يزایب مایجنا هیطبار نيیيبت هیب نآ تاضورفم هینايار يایه
و يا
للاتخا هتخادرپ يراتفر ياه ،دنا
ایي يعایمتجا يريگدایي هيرظن
تسا يتخانش ی يعامتجا هيرظن .
یت ثحب ،يرايسب داقتعا هب أ
ريث
اب يز هنايار ياه هدهاشم يريگداي زا يا
هك تسا هتفرگ هشير يا
تسا هدرك حرطم ار نآ ارودنب راب نيلوا يارب (
Schultz, 1998
.)
هزيمآ هيرظن نيا تخانش و ييارگراتفر زا يا
تسا ييارگ .
هيرظن
يم ضرف يعامتجا يريگداي دایي ،هدهایشم هار زا داریفا هك دنك
يم دنريگ (
Bandura, 2001
.) هب يب طيحم ،ارودنب هديقع رد کش
ت راتفر أ يم ريث دراذیگ . قیيرط زا نارگیشنك ،هیيرظن نیيا قیبط
هدهاشم يريگداي رب لمتشم يميهافم يرادربویگلا و دیيلقت ،يا
يم داي رگيدکي زا دنريگ
. يم وگلا لیﺜم ،دشاب دامن اي هدنز دناوت
ديو ،نويزيولت رد ريوصت ئ
يزاب و و هینايار يایه
يا . رد ارودینب
ا لدم هئارا هك داد ناشن تاعلاطم ني ،تنویشخ يایهوگلا و ایه
تنوییشخ درییکلمع يییم شيازییفا ار بییطاخم زییيمآ
دییهد .
شهوژپ ترویص يعایمتجا يريگدایي هيرظن ساسا رب هك يياه
تيیصخش هیك تسا نآ زا يكاا تسا هتفرگ ينویيزيولت يایه
تأ ناینامر ق زا شيیب و دینراد ناناوجون و ناكدوك رب يدايز ريث
م يعقاو دنتیسه نایكدوك هجوت درو (
Atkinson & et al., 2001
. )
يیم هیيرظن نيا ساسا رب و نایكدوك هیك تیفرگ هیجيتن ناویت
يزاب ماجنا اب ناناوجون و هیناراکهزب يایهوگلا زا هینايار يایه
ت هنارگشاخرپ أ
يم ريث نویچ يرایتفر تلاکیشم راچد و دنريذپ
يیبيرخت يایهراتفر و کولس تلاکشم ،هناراکهزب تلايامت زا
يم هدهاشم هار دنوش
.
ناور هيرظن نيمود هیطبار نيیيبت هیب هیك يعامتجا يسانش
يزاب زا هدافتسا هینايار يایه
للاتیخا زوریب و يا يرایتفر يایه
،تسا هتخادرپ تلاتیشگ يتخانیش هيرظن
تیسا5
. نیيا سایسا
يم ليکشت يناور لداعت نوناق ار هيرظن دهد
. ره ،نوناق نياربانب
یت تسا شلات رد يناسنا و لدایعتم يمایظن زا وا دویجو لیك ا
دشاب رادروخرب رادياپ .
يدینيارف يريگداي ،هيرظن نيا ساسا رب
هك تسا ببس يیم دریف يیلعف لداعت يگديشاپورف رد و دویش
يم وا هجيتن هزات يناور لداعت هب ات دشوك
يا دیباي تیسد .
نیيا
ت هاگديد أ هژيو ديك هدیننك شزادریپ ناوینع هیب صخیش ریب يا
دراد تاعلاطا للاتیخا و
يزایب زا هدیمآرب يرایتفر يایه يایه
هنايار تخانش لصاا ،يا بویيعم شزادریپ ایي و بویيعم ياه
يم فيصوت يتخانش دینيآرف حيحصت رب ينتبم نآ نامرد و دوش
تخانش تیسا بويعم ياه (
Davis, 2001; Young, 1999
.) اذیل
زا يیشان نایناوجون و نایكدوك رد يفطاع و يراتفر تلالاتخا عم تخانش تسا يزاب زا نانآ بوي
.
نييبت هيرظن نيموس يزایب ريثأیت هدیننك
هینايار يایه رد يا
للاتخا داجيا ،يراتفر ياه
تيدرف هيرظن تسا ييادز
. ایب قباطم
تيدرف ،ودرابميز رظن هديچيپ دنيارف ييادز
يا ،نآ رد هیك تسا
ينویگرگد عویقو هیب يعایمتجا طيارش يخرب کاردا رد ييایه
( دوخ ) جنم نارگيد و يم ر
دوش (
Zimbardo, 1969
.) ریب سایسا
تيدرف دنيارف يم شهاك دارفا يهاگآ ،ييادز
دباي . دمايپ نيرتشيب
تيدرف شيازفا هجيتن رد و يناجيه يگتخيگنارب شيازفا ،ييادز
تییسا يرگییشاخرپ .
زا هدافتییسا ،ودراییبميز هییيرظن ساییسا رییب
يزاب هنايار ياه تيدرف دنيارف هب زين يا
ييادز رجنم يم دوش هب ،
یت تیحت کدوك هك يروط أ
ندریب نيیب زا و يزایب نایجيه ريث
يم شومارف ار دوخ ،بيقر اقيمع و دنك
يیم وریف يزاب رد دور
هنوگ هب هتفگ هب هك يا يیمن ي جویت نارگيد ياه
يیتا و دینك
1 Gestalt Cognitive Theory
599 هعماج
ربراك يسانش و تسيب لاس ،يد
متفه يپايپ هرامش ، (
36 ) هرامش ، موس ، زيياپ 5631
نآ يمن ار اه دونش
. يیم دریکلمع نيا للاتیخا هیب ریجنم دیناوت
يب ساویا ،ي جوت یضا و ينایجيه تلالاتیخا ،يیترپ
و يبارط
دوش ناناوجون و ناكدوك رد کولس .
لدم رگيد زا ،يرادزاب مدع هيرظن نيیيبت يرظن ياه
هدیننك
يزاییب ماییجنا ناییيم هییطبار هیینايار ياییه
زا يییخرب زورییب و يا
للاتخا تیسا يرگیشاخرپ دیننام ،نایكدوك رد يرایتفر يایه .
هدع تنویشخ هدهاشم نيب هطبار نييبت يارب نارگشهوژپ زا يا
و يريگداي هدریك حریطم ار هیيرظن نيا ،هنارگشاخرپ راتفر دینا
.
ناینچ ریگيد دارفا و ناكدوك هك تسا نيا رب ضرف رادیقم هیچ
يزاب و نويزيولت رد تنوشخ يدايز هنايار ياه
نآ ريایظن و يا
هنارگیشاخرپ لامعا هب تبسن ار دوخ يرادزاب ،دننك هدهاشم ار يم تسد زا يتاار هب ،نارگيد اب لماعت رد و دنهد
تنوشخ زا
يم هدافتسا دننك
(
Baumeister & et al., 2007
.)
ب ه هيرظن ،هصلاخ روط فیلتخم يیناور ی يعایمتجا يایه
یت يگنوگچ هرابرد أ
يزایب ريث هینايار يایه للاتیخا ریب يا
يایه
يیگژيو و لیماوع لیماعت رب ،يراتفر لیماوع ،يعایمتجا يایه
دنراد ديكأت يدرف و يطيحم .
یيم رد نتفریگ رارق اب ناكدوك ناد
يزاب هینايار و يزاجم ياه و يیفنم يایهراتفر زا يرايیسب ،يا
يم ار برخم هیب دویخ هیبون هیب اهراتفر نيا يريگارف و دنريگ
للاتخا تيوقت و داجيا يم کمك يراتفر ياه
دنك . نتفریگ رارق
تییباقر هیینودرگ رد يزاییب ياییه
هیینايار ياییه هییب رییجنم يا
ناجيه يم لااب يريذپ هینوگ هیب نایكدوك و دویش
ا نیيا قریا ي
يزاب يم اه ریگيد داریفا هیلمج زا ،فاریطا طيیحم زا هك دنوش
لاماك يم لفاا دنوش . رد للاتخا ،هجيتن يیب دننام يياه
،ي جویت
شيب نآ رد نآ ريایظن و کولس رد للاتخا ،يلاعف دویجو هیب ایه
يم دنيآ
قیقحت هنیشیپ نوسردنا نارایکمه و
يور ریب يلویط شهوژیپ کیي رد 161
شییناد اییس زوییمآ دیینتفايرد ناتییسبد مجنییپ و مرایی چ ،موییس ل
شناد يزاب هب رتشيب هك ينازومآ هنايار ياه
يم نشخ يا ،دنزادرپ
شییناد رياییس اییب هییسياقم رد و يمجایی ت ياییهراتفر ،نازوییمآ
دینراد يرتیشيب يکيزيف و يملاك يرگشاخرپ
(Anderson & et
al., 2007
. شهوژپ زا لصاا ﺞياتن سریپيك و نيلك ياه
(
Klin
& keeprs, 1991
نيپ ،) لویلوك و (
Payne and Colewell, 2000
،)
ليد و نوسردنا (
Anderson and Dill, 2000
ناراکمه و ليتنج ،)
(
Gentil & et al., 2004
نمیشوب و نویسردنا ،) (
Anderson &
Bushman , 2001
يم ناشن) زا يیطارفا رویط هب هك يدارفا دهد
يزاب هنايار ياه يم هدافتسا يا
فر ،دیننك تنویشخ يایهرات زیيمآ
يزایب نیيا زا هك يناسك هب تبسن يرتشيب میك ایه
هدافتیسا ریت
يم يیم زوریب دویخ زا دننك دینهد
. زتيوینبار و نایچ (
Chan &
Rabinowitz, 2006
ناوینع ایب يشهوژپ رد)
« لیيلحت و هیيزجت
يزاب زا يعطقم لاع و ييوئديو ياه
یي هیجوت دویبمك للاتیخا م
شيییب اییناوجون و ناییكدوك رد يلاییعف ن
» راییتفر هییعلاطم هییب
شناد دینتخادرپ ناتسريبد مهد و م ن سلاك نازومآ و
نیيا هیب
نیيا هیب تعایس کیي زا شيب هك يناناوجون هك دنديسر هجيتن يزاب يم اه لاع ،دنزادرپ ي
شيب للاتخا م هیجوت دویبمك اب يلاعف
مك هك يناسك هب تبسن يرتديدش و رتشيب تعایس کیي زا ریت
يم يزاب دینرادروخرب دننك .
ریثا هیعلاطم رد درویف و نویسردنا
يزاب هینايار يایه مایجنا هیك دینداد نایشن يرگیشاخرپ ریب يا
يزاب هینايار يایه دینراد هیناراکهزب رایتفر ایب يیتبﺜم هیطبار يا
(Anderson & Ford, 1986)
. نویسردنا هیعلاطم کیي رد لیيد و
يزایب ضریعم رد نتفریگرارق هیك دینداد ناشن يشيامزآ يایه
تنوشخ زيمآ ببس ازفا يم هنارگشاخرپ راکفا و راتفر شي دوش
.
نآ دنداد ناشن نينچمه اه يزاب هنوگ نيا
يایهراتفر زورب رد اه
م يراگزاسان و يعامتجا دض ؤ
رث دین
(Anderson & Dill, 2000)
.
يفروییم ناراییکمه و (
Murphy & et al., 1986
ایینيوگ و) و
ناراکمه (
Gwinup & et al., 1993
یت ریب دوخ تاقيقحت رد) أ
ريث
يزاب هینايار ياه ت بارطیضا ریب يا
أ هدویمن دیيك دینا
. نمربيل و
ناراکمه (
Lieberman & et al., 1988
اشن) ن هداد ا دن وك د يناك هك
اب ا افتس هد زا هیینايار اب يز دننكيم
، ا بلا درییکلمع رتفيعض
ي
رد دم ر هس دنراد .
شهوژپ يخرب نيیب هیطبار ریب ،ناریيا رد هدش ماجنا ياه
يزاب ماجنا هنايار ياه
ا للاتخا يخرب و ي دیيكأت يرایتفر يایه
يزاب نيب هطبار يسررب هنايار ياه
شناد نايم رد يراتفر تلالاتخا زورب و يا يناتسبد رسپ نازومآ
596
دنتشاد . يمار ب و يرداق (
5635 ) دینداد ناشن دوخ شهوژپ رد
يزاب نايم هنايار ياه
تنوشخ ييوئديو و يا يایهراتفر ایب زيمآ
هیسردم رد نشخ ريظن
رد ريگ ي اب املعم
،ن ر ق اي د وع يا يظفل
اب د رگي
،نا دز و وخ در يکيزيف و زیییییییییين رمن
تا دم ر هس يا
و يگتسبمه دراد دویج
. ينایمز و يمیشچ هیعلاطم رد (
5631 )
شناد راگزاسان و راگزاس ياهراتفر هرابرد ريا و هتسباو نازومآ
يزاب هب هتسباو هنايار ياه
نيیب دش هداد ناشن ،نا فصا ر ش يا
شناد يزاب هب هتسباو نازومآ هنايار ياه
شناد و يا ریيا نازویمآ
یکمه دننام راگزاس ياهراتفر رظن زا ،هتسباو ،تكرایشم و يرا
ییسم ؤ تيلو رییج و يريذییپ أ
ت راگزاییسان ياییهراتفر و يريذییپ
سم ،ربکت و رورا دننام يعامتجا ؤ
تيلو و يرگشاخرپ ،يريذپان
دراد دویجو يراداینعم توایفت ،نييایپ سیفن تزع .
و يریيما
يراشفا اين ( 5631 ) يور رب دوخ شهوژپ رد 511
شناد نازومآ
زایب ماجنا شقن هرابرد ييادتبا عطقم رسپ ي
هینايار يایه ریب يا
ناینآ بیلاا دینداد ناشن ناكدوك يراتفر تلالاتخا (
75 )%
یب ه
ایب يزایب هب ار دوخ تاارف تاقوا زا تعاس کي طسوتم روط يم هنايار دننارذگ . نآ تلالاتیخا عاوینا نيیب هیك دنداد ناشن اه
رایتفر ،يیتكرا يبیصع کیيت ،ندیيوج نخاین دیننام يراتفر يلاعف شيب و تينابصع و يبيرخت و هیجوت دویبمك ایب هاریمه
هنايار يزاب زا هدافتسا تدم لوط يینعم هیطبار يا
دویجو يراد
دراد . ناراکمه و يداوج (
5677 ) يزاب هطبار هینايار ياه
ایب يا
دلاو هطبار و يرگشاخرپ -
نایيم رد ار دینزرف 31
شیناد زویمآ
و رسپ 31 شناد دندرك يسررب رتخد زومآ .
نآ هك دنداد ناشن اه
یس شيازفا اب يزایب ياریب هدیش فریص تاعا
هینايار يایه ،يا
يم شيازفا يرگشاخرپ دباي
. ناراکمه و يفجن (
5676 ) هیطبار ،
هنايار يزاب زا هدافتسا نايم يیناور يایهرتماراپ زا يیخرب اب يا
نایناوجون نيیب رد ار يرایتفگ و ينامسج 51
- 55 ر یش هلایس
دندرك يسررب نا فصا .
نآ يزایب ماجنا نيب دنداد ناشن اه يایه
هنايار نایجيه و يرگشاخرپ نتشادن زكرمت ،ينارگن و يا يایه
دراد دوییجو هییطبار يییفنم .
يدییماا (
5611 ) يزاییب راییثآ ياییه
هیینايار يعاییمتجا يگناییگيب ،يعاییمتجا تكراییشم دییننام يا -
شیناد رب ار يرگشاخرپ و يليصحت تيعضو ،يگنهرف نازویمآ
دریك يیسررب نا فیصا ر یش ييایمنهار موس سلاك رسپ .
يو
تییفايرد يییگنهرف و يعاییمتجا يگناییگيب و تنوییشخ هییك
شناد يزاب هك ينازومآ هنايار ياه
هداد ماجنا يا اب هسياقم رد ،دنا
يزاب نيا هك يهورگ يیمن ماجنا ار اه
هداد و رتیشيب رايیسب ،دینا
نآ يعامتجا تكراشم نایسکي ناشيليصحت تيعضو و رتمك اه
تسا هدوب هباشم و .
شور شهوژپ شور اییب ،رییضاا شهوژییپ حرییط کییي بییلاق رد و يفيییصوت
دش ماجنا يشياميپ .
،يیعطقم ،نامز رايعم ااحل هب شهوژپ نيا
رگناین پ ،تعیسو رایيعم ااحل هب و يدربراك ،تيهام ااحل هب تسا .
،یرامآ هعماج هنومن
و شور هنومن یریگ
شیناد هیيلك لمایش ،هیعلاطم نیيا يرایمآ هعماج ریسپ نازویمآ
هياپ ر یش ييادیتبا مشش ات موس ياه دزیي
تیسا لایس رد هیك
يليیصحت 5635
و 5639 لاغتییشا ليیصحت هییب دنتیشاد
. يارییب
شییناد زا هیینومن باییختنا شور زا ،يناتییسبد رییسپ نازوییمآ
هنومن هشوخ يريگ هلارم دنچ يا
دش هدافتسا يا .
هدافتیسا ليلد
شیناد تیيعمج هب نتشادن يبايتسد شور نيا زا ریسپ نازویمآ
هياپ ي ر ش ييادتبا مشش ات موس ياه دز
تسا . نیيا سایسا ریب
شناد ،شور نيب زا نازومآ
51 دزیي ود و کیي هیقطنم هیسردم
دندش باختنا .
هك تروص نيا هب ا
دتب ا هياان نيب زا 5
و 9 هیب ،
يفداصت روط 1
و کي هياان زا هسردم 1
ود هیياان زا هیسردم
دش باختنا .
هياپ نيب زا سپس مشش و مجنپ ،مرا چ ،موس ياه
هسردم ره رد ،ييادتبا ،بختنم
9 يفدایصت ترویص هب سلاك
دندش باختنا هشوخ ناونع هب .
مایمت ،بیختنم هیشوخ ریه رد
شناد هنايار يزاب هك ينازومآ يم ماجنا يا
دندیش باختنا دنداد .
شيپ کي ادتبا ،هنومن مجا نييعت يارب يور رب نومزآ
11 ریفن
شناد زا للاتیخا سنایيراو نازيم هب يبايتسد يارب نازومآ يایه
يراتفر دش ماجنا . هدیش حلایصا لویمرف زا هدافتیسا ایب سپس
،ناركویك هینومن مجا نييعت 651
شیناد زا ریفن ریسپ نازویمآ
591 هعماج
ربراك يسانش و تسيب لاس ،يد
متفه يپايپ هرامش ، (
36 ) هرامش ، موس ، زيياپ 5631
هياپ يناتسبد دندش باختنا ييادتبا مشش ات موس ياه
.
ارجا شور نامزایس زا هیعلاطم مایجنا زویجم ،همانیشسرپ ياریجا زا شيپ دزیي ناتسا لك شرورپ و شزومآ و
زیين زا هرادا آ م ییی و شز و
پ یی ر شرو ود و کي يااون ا
س ییی ات ن دیش هیتفرگ .
سپیس ب ییی ا
مه یی يگنها ب یی ا م ییی ريد سرادیم نا زا تيایضر بیسك زیين و
شناد همانشسرپ ،زومآ ياه
تيعمج تاعلاطا هب طوبرم يتخانش
هنايار يزاب ماجنا و شیناد طسوت يا
همانیشسرپ و نازویمآ يایه
نآ نایملعم طیسوت يرایتفر تلالاتیخا يبايزرا خیساپ ایه
هداد
دندییش . ياییهراتفر زا قییيقد تاییعلاطا هییب يبايتییسد يارییب
شناد زا هدافتسا اب نازومآ يرایتفر تلالاتیخا يبایيزرا نویمزآ
( ملعم مرف ) هام رد شهوژپ ، تیش بيدرا و نيدرورف ياه
5639
دش ماجنا . نيا نامز نيا باختنا ليلد تسا
زا دیعب ناملعم هك
ندرك يرپس 3
شیناد اب هام هیب ،دویخ نازویمآ
اتبیسن تخانیش
يگژيو زا يقيقد شناد يراتفر ياه
يم تسد دوخ نازومآ دنباي
.
هزادنا رازبا یریگ
5 - تییییيعمج همانییییشسرپ يتخانییییش
: تاییییعلاطا لماییییش
تيعمج شناد يتخانش نازویمآ
؛ نتیشاد ،يليیصحت هیياپ يینعي
هنايار هیب نتخادریپ فیيك و مك و يزاب نداد ماجنا و لزنم رد
يزاب هنايار ياه يا
( يم عوین و يزاب ماجنا ناکم ،يزاب ماجنا ناز
يزاب ) دوب . شناد دوخ طسوت همانشسرپ نيا دش ليمکت زومآ
.
9 - يرایتفر تلالاتیخا يبايزرا نومزآ (
میلعم مریف )
نیيا
شناد يراتفر تلالاتخا ،نومزآ بقع رسپ نازومآ
يینهه هدینام
هزادنا ار فيفخ يم يريگ
شناد يارب و دنك زیين يدایع نازویمآ
رجا لباق تسا
( ،دنرپ و هاجزوريف هدازناخ 5673
.)
بیكرم نومزآ نيا
زا 99 هیجرد ﺞنپ فيط کي ساسا رب هك تسا هيوگ يا
( يیه
هیشيمه و دراوم بلاا ،يهاگ ،تردن هب ،هاگ )
هریمن و يراذیگ
هیب هیجوت ایب میلعم هك بيترت نيدب ؛دننك ليمکت ملعم طسوت شناد زا هك يتخانش کیي رد ار يو رایتفر تیشاد دویخ زویمآ
هجرد ﺞنپ سايقم هرمن يا
يم يراذگ درك
. نیيا زا هدافتیسا ليلد يراییتفر تيعییضو زا ناییملعم رییت ب يباییيزرا ،همانییشسرپ
شناد تیسا بایيزرا کیي ناوینع هیب نازومآ .
همانیشسرپ نیيا
شییناد يراییتفر تلالاتییخا هدییمع دییعب رایی چ رد ار نازوییمآ
يب ،هناراکهزب تلايامت ،کولس تلالاتخا ساوا و يرارق
يترپ
هزادنا يم يريگ دنك
. ایت رفیص ،سایيقم هریمن هینماد 77
تیسا .
للاتخا نامه دوجو رگناشن ،سايقم هدرخ ره رد رتلااب تارمن شناد رد زومآ تسا . رایبتعا شور زا ،رازیبا رایبتعا نييعت يارب
شور زا ،سایيقم يياياپ هبساحم يارب يلماع ليلحت و يروص دش هدافتسا شابنورك يافلآ .
م يياياپ بيرض زا هدافتیسا اب سايق
م ياریب بيترت هب ،شابنورك يافلآ شور ؤ
هیفل تلالاتیخا يایه
يب ،هناراکهزب تلايامت ،کولس ساوا و يرارق
ایب ریبارب ،يترپ
31 / 1 ؛ 71 / 1 ؛ 13 / 1 و 71 / 1 ییب ه دییمآ تییسد .
اییب راییبتعا نازییيم
بوییلطم رايییسب يياوییتحم و يروییص راییبتعا شور زا هدافتییسا تسا . افتیسا ایب ،هیعلاطم نیيا رد ،شایبنورك يایفلآ شور زا هد
ساییيقم لییك يارییب شاییبنورك ياییفلآ بيرییض 75
/ 1 يارییب و
م ؤ هفل يیب ،هناراکهزب تلايامت ،کولس تلالاتخا ياه و يراریق
ساوا بیيترت هب ،يترپ 71
/ 1 ، 79 / 1 ، 13 / 1 و 75 / 1 تیسد هیب
دمآ .
هتفای اه
651 شناد زا رفن هياپ رسپ نازومآ
ناتیسبد میشش ایت موس ياه
دندش يسررب (
لودج 5 .) 5 / 91 نآ دیصرد ،مویس هیياپ رد ایه
1 / 97 ،مرا چ هياپ رد دصرد 9
/ 96 و مجنپ هياپ رد دصرد 6
/ 95
ناتسبد مشش هياپ رد دصرد تسه
دن . ،نايوگخیساپ نيب زا 9
/ 31
اد رتويپماك لزنم رد دصرد نر
د . نايوگخیساپ نيیب زا نيینچمه
3 / 11 مك دصرد ،هیتفه رد تعاس ود زا رت
7 / 93 ایت ود دیصرد
ا چ و هتفه رد تعاس ر 6
/ 97 رد تعایس را چ زا شيب دصرد
هنايار يزاب هتفه يم ماجنا يا
دنداد .
شناد نيب يرادانعم توافت سلایك نازویمآ
فیلتخم يایه
( مشش و مجنپ ،مرا چ ،موس )
تلايایمت ،کولس للاتخا رظن زا
يب للاتخا ،هناراکهزب ساویا و يراریق
تیشادن دویجو يیترپ
( 11 /
<1 .)P
اد نيب نينچمه شن
نودب و رتويپماك ياراد نازومآ
يزاب نيب هطبار يسررب هنايار ياه
شناد نايم رد يراتفر تلالاتخا زورب و يا يناتسبد رسپ نازومآ
591
تیشادن دویجو يرادانعم توافت ،يراتفر تلالاتخا رظن زا نآ ( 11 /
<1 .)P
شناد نيب يرادانعم توافت هیقلاع نازومآ
هیب دینم
يزاب هنايار ياه دویجو هیناراکهزب تلايایمت رظن زا يشزرو يا
تشاد ( 11 /
>1 )P
يیب ،کولس تلالاتخا رظن زا اما و يراریق
ساوییا ییترپ نآ نيییب يرادایینعم تواییفت ي تییشادن دوییجو اییه
(
<1011 .)P
شناد نيب يرادانعم توافت هیب دینم هیقلاع نازومآ
يزاب هینايار يایه هیثداا يا
نيیشام ،يا يراویس
( 11 /
>1 )P
و
يراوسروتوم (
11 /
<1 )P
تشاد دوجو کولس للاتخا رظن زا شناد نيب يرادانعم توافت يلو
هقلاع نازومآ هیس نیيا هیب دنم
زاب تشادن دوجو يتوافت تلالاتخا رياس رظن زا ي (
11 /
<1 )P
.
شناد نيب هقلاع نازومآ
يزاب هب دنم هنايار ياه
ریظن زا يگنج يا
يب للاتخا رادانعم توافت ،يرارق
تسا ( 11 /
>1 )P
ریظن زا ایما
ينعم توافت تلالاتخا رياس ن راد
تیسي ( 11 /
<1 .)P
نيینچمه
ينعم توافت شناد نيب يراد
هیقلاع نازومآ يزایب هیب دینم
يایه
هنايار للاتخا رظن زا يزادناريت يا تیشادن دویجو يراتفر ياه
( 11 /
<1 .)P
لودج 1 - یگژیو یعامتجا یاه -
تیعمج نآ هطبار اب هارمه نایوگخساپ یتخانش اب اه
عاونا یراتفر تلالاتخا
یرادانعم حطس یرادانعم نومزآ M±SD یناوارف -تیعمج ـ یعامتجا یاهیگژیو
یتخانش
للاتخا
N.S. F(313)=1.802 9.84±7.01 85 (% 27.1) موس
يليصحت هياپ
کولس للاتخا
7.7±5.619 89 (% 28.4) مرا چ
8.95±6.302 73 (% 23.2) مجنپ
8.94±5.236 67 (% 21.3) مشش
N.S. F(313)=2.615 1.29±2.086 85 (% 27.1) موس
يليصحت هياپ
تلايامت هناراکهزب
1.49±1.81 89 (% 28.4) مرا چ
0.78±1.07 73 (% 23.2) مجنپ
1.04±1.571 67 (% 21.3) مشش
N.S. F(313)=.358 8.19±4.173 85 (% 27.1) موس
يليصحت هياپ
يب يرارق
7.66±3.558 89 (% 28.4) مرا چ
7.7±3.825 73 (% 23.2) مجنپ
7.94±3.195 67 (% 21.3) مشش
N.S. F(313)=.594 4.18±2.178 85 (% 27.1) موس
يليصحت هياپ
ساوا يترپ
4.11±2.274 89 (% 28.4) مرا چ
3.74±2.108 73 (% 23.2) مجنپ
4.01±2.198 67 (% 21.3) مشش
N.S. t(14.562)=.042 8.73±9.445 15 (% 4.8) ريخ رتويپماییك نتییشاد لزنم رد
کولس للاتخا
8.84±5.946 299 (% 95.2) هلب
N.S. t(14.649)=-1.673 2.2±2.455 15 (% 4.8) ريخ رتويپماییك نتییشاد لزنم رد
تلايامت هناراکهزب
1.13±1.66 299 (% 95.2) هلب
N.S. t(312)=.433 7.47±3.24 15 (% 4.8) ريخ رتويپماییك نتییشاد
لزنم رد
يب يرارق
7.79±3.74 299 (% 95.2) هلب
N.S. t(14.9)=.033 4±2.726 15 (% 4.8) ريخ رتويپماییك نتییشاد
لزنم رد
ساوا يترپ
4.02±2.165 299 (% 95.2) هلب
N.S. t(312)=1.45 9.23±6.381 193 (% 61.5) ريخ يزاییییب ماییییجنا يشزرو
کولس للاتخا
8.2±5.693 121(% 38.5) هلب
.045* t(312)=2.088 .93 1.5 121(%38.5) ريخ يزاییییب ماییییجنا
يشزرو
تلايامت هناراکهزب
1.33±1.824 193 (% 61.5) هلب
N.S. t(312)=1.836 8.18±3.85 193 (% 61.5) ريخ يزاییییب ماییییجنا يشزرو
يب يرارق
7.39±3.44 121(% 38.5) هلب
N.S. t(312)=1.63 4.18±2.2 193 (% 61.5) ريخ يزاییییب ماییییجنا
و يشزر
ساوا يترپ
3.77±2.15 121(% 38.5) هلب
.025* t(312)=-2.247 8.44±6.223 250 (% 79.6) ريخ يزاییییب ماییییجنا کولس للاتخا
