ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ
ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ و ، ﯾ ﮔﮋ ﯿ ﺎﻬ ي ﻓ ﯿ ﺰ ﯾ ﺷﻮﮑ ﯿﻤ ﯿﺎ ﯾ ﯽ ﻣ ﺪﺿ و ﯿ
ﺑوﺮﮑ ﯽ رد ﻞﺴﻋ
ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ زا ﻞﺼﻓ ود نﺎﺳاﺮﺧ نﺎﺘﺳا
يﺮﯿﺼﺑ يدﺎﺷ
1
،
ﯽﺒﯿﻏ دازﺮﻓ ،
1يﺮﯿﺼﺑ ﺪﯾﻮﻧ
2
1 - دﺎﺘﺳا ﯾ نﺎﻣزﺎﺳ ، يﻮﺿر نﺎﺳاﺮﺧ نﺎﺘﺳا ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﮐ شزﻮﻣآ و تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ يزروﺎﺸﮐ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ و ﯽﻨﻓ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺶﺨﺑ ،ﺶﻫوﮋﭘ رﺎ
ناﺮﯾا ، ﺪﻬﺸﻣ ،يزروﺎﺸﮐ ﺞﯾوﺮﺗ و شزﻮﻣآ ،تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ
2 - دﺎﺘﺳا ﯾ ﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ،رﺎ ﯽ
ﺎﻣزآ مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ،ناﺪﻫاز ﺪﺣاو ، ﯾ
ﻫﺎﮕﺸ ﯽ ا ،ناﺪﻫاز ، ﯾ ناﺮ
) رﺎﺗ ﯾ ﺦ رد ﯾ ﺖﻓﺎ : 20 / 07 / 98 رﺎﺗ ﯾ ﺦ ﺬﭘ ﯾ شﺮ : 08 / 10 / 98 (
ﮑﭼ ﯿ هﺪ
ﻞﺴﻋ ﯾ اﺬﻏ هدرواﺮﻓ ﮏ ﯾ
ﯽ ﻔﻣ ﯿ ﺪﻗ زا و ﺖﺳا ﺪ ﯾ
ﺎﺟ ﻢ ﯾ ﺻﺎﺧ هﺎﮕ ﯽ ژر رد ﯾ اﺬﻏ ﻢ ﯾ ﯽ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد نﺎﺴﻧا .
ﻞﺴﻋ ﺎﻫ ي ﻨﭽﻤﻫ و ﻖﻃﺎﻨﻣ رد هﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ ﯿ
نﺎﻣز رد ﻦ ﺎﻫ ي
اراد ،ﻒﻠﺘﺨﻣ ي
و صاﻮﺧ ﯾ ﻠﻣاﻮﻋ زا ﺞﺘﻨﻣ ﻪﮐ هدﻮﺑ هﮋ ﯽ
ﻈﻧ ﯿ ﮔﺪﻨﮐاﺮﭘ ﺮ ﯽ ﻠﮔ ﯽ اﺮﺷ و ﻪﻘﻄﻨﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯾ
ﻓاﺮﻐﺟ ﻂ ﯿﺎﯾ ﯽ ﻣ نآ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ا زا ﯾ ﻦﯾا مﺎﺠﻧا زا فﺪﻫ ور ﻦ
ﺳرﺮﺑ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﯽ
ﺛﺎﺗ ﯿ ﻟﻮﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮ ﯿ ﻧﺎﻣز هزﺎﺑ ود رد ﻞﺴﻋ ﺪ ﯽ
ﯽﺘﻧآ ،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ صاﻮﺧ ﺮﺑ ، ﻣﺪﺿ و ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﯽﻣ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻞﺴﻋ ﺪﺷﺎﺑ
. ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻋ يﺎﻫ زا ﻞﺴ
ﺷ ،ﺮﻤﺷﺎﮐ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻪﺳ ﯿ
ﻧ و ناوﺮ ﯿ ﻮﺿر نﺎﺳاﺮﺧ نﺎﺘﺳا رد رﻮﺑﺎﺸ ي
اراد ﻪﮐ ي اﺮﺷ ﯾ ﻓاﺮﻐﺟ ﻂ ﯿﺎﯾ ﯽ ﺎﻣد ، ﯾ ﯽ ﮔ ﺶﺷﻮﭘ و ﯿ
ﻫﺎ ﯽ ﺎﭘ ﻞﺼﻓ ود رد ،ﺪﻧدﻮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯾﯿ
رﺎﻬﺑ و ﺰ
لﻮﻃ رد ﯾ ﺪﻧﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺒﻟﺎﺳ ﮏ .
ﻞﺴﻋ ﺪﻧﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽﻌﯿﺒﻃ يﺎﻬﻠﮔ زا و ﺺﻟﺎﺧ ﻼﻣﺎﮐ ﺎﻫ .
ﺎﺘﻧ ﯾ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞ ﺎﻫ
ﺖﯾﻮﻃر ﺎﺑ هرﺎﻬﺑ ﻞﺴﻋ ي
6/
16 لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ و ﺪﺻرد 36
/ 81 ﻞﺴﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار ﺲﮑﯾﺮﺑ و ﺖﺑﻮﻃر ناﺰﯿﻣ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ و ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ،ﺪﺻرد ﺪﻨﺘﺷاد ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻞﺼﻓ يﺎﻫ
. ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﻞﺴﻋ ﮓﻧر تﺪﺷ ﺎﺑ هرﺎﻬﺑ يﺎﻫ 005
/0 ﻦﺷور ﮓﻧر ياراد ،ﺪﺻرد ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﺗ
ﺪﻧدﻮﺑ هﺰﯿﯾﺎﭘ يﺎﻫ .
ﻞﺴﻋ اراد هرﺎﻬﺑ يﺎﻫ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ي
) 067 / 0
ﯽﻠﯿﻣ ﻮﻠﯿﮐ رد مﺮﮔ مﺮﮔ
( ﯽﺘﻧآ ترﺪﻗ ﻊﺒﻄﻟﺎﺑ و ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
) 1856 / 61 ( ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﺻﺎﺧ و ﺮﺗدﺎﯾز ﯽﯾﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ
) 100 ﺪﺻرد ( ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻧدﻮﺑ ،هﺰﯿﯾﺎﭘ ﻞﺴﻋ يﺎﻫ
.
ﯽﺘﻧآ ترﺪﻗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ياراد ﺮﻤﺷﺎﮐ ﻞﺴﻋ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
) 3/
54 ( ﺎﺒﯿﮐﺮﺗ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ رﻮﺑﺎﺸﯿﻧ ﻞﺴﻋ و ﯽﻠﻨﻓ ت
) mg/kg 052 /0 ( ﺖﺷاد ار . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ ﺪﺿ ﺮﺛا -
ﯽﻧاواﺮﻓ ﺎﺑ ناوﺮﯿﺷ ﻞﺴﻋ يﺎﻫ 33
/ 83 دﻮﺑ راﺪﻘﻣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ رد ،ﺪﺻرد .
ﻪﻧﻮﻤﻧ يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺪﻗﺎﻓ ﻞﺴﻋ يﺎﻫ ﺑ يﺎﻫ
ﯽ ﺣا يزاﻮﻫ ﯿ ﺪﻨﻨﮐءﺎ ة ﻔﻟﻮﺳ ﯿ نﺎﺸﻧ ﻪﮐﺪﻧدﻮﺑ ﺖ هﺪﻨﻫد
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺑ نآ يرواﺮﻓ رد ﺢﯿﺤﺻ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ و ﻞﺴﻋ يﺎﻫ
دﻮ .
نﺎﮔژاو ﺪﯿﻠﮐ ﺘﻧآ:
ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﺻﺎﺧ ، ﯿ ﺪﺿ ﺖ ﻣﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻓ ،ﻞﺴﻋ ﺖﺷادﺮﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ،ﻞﺴﻋ ﺖﺷادﺮﺑ نﺎﻣز ، ﯿﺰ
ﯾ ﺷﻮﮑ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ .
تﺎﺒﺗﺎﮑﻣ لﻮﺌﺴﻣ
:
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺷ هدﺎﻣ زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ ﻞﺴﻋ ﯿﺮ
ﯾ ﺒﻃ ﻦ ﯿﻌ ﯽ زا ﻞﺴﻋ رﻮﺒﻧز ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ
روآ ﻊﻤﺟ ﺎﻬﻠﮔ ﺪﻬﺷ ي
ﺑ و ﺻﺎﺧ داﻮﻣ ﺎ ﯽ
ﮐﺮﺗ دﻮﺧ نﺪﺑ رد ﯿ
رد و ﺐ
وﺪﻨﮐ ي ﺧذ ﻞﺴﻋ ﯿ ﻣ هﺮ ﯿ ﺪﻨﮑ . يروآ ﻞﻤﻋ زا رﻮﻈﻨﻣ ندﺮﮐ ﻪﻓﺎﺿا ،
ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ نآ نﺪﻧﺎﺳر و ﯽﻓﺎﺿا ﺖﺑﻮﻃر ﺮﯿﺨﺒﺗ و ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻢﯾﺰﻧآ ﺖﺳا ﻞﺴﻋ رﻮﺒﻧز ]
1 .[
ﻞﺴﻋ ﯾ اﺬﻏ لﻮﺼﺤﻣ ﮏ ﯾ
ﯽ ﻔﻣ ﯿ زا ﻪﮐ ﺖﺳا ﺪ
ﭘ ﺎﻬﻧﺮﻗ ﯿ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺶ ﯾ
ﮑ ﯽ ﺮﺘﯾﻮﻗ زا ﯾ ﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺎﻫاﺬﻏ ﻦ رد .
ﻧ ﺎﻣ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﯿ
ﺪﻗ زا ﺰ ﯾ ﻻا ﻢ ﯾ فﺮﺼﻣ مﺎ ژر رد ﻞﺴﻋ
ﯾ اﺬﻏ ﻢ ﯾ ﯽ و ﯾ ﺎ
ژر ﯾ ﻧﺎﻣرد ﻢ ﯽ ﺎﺟ زا ﯾ ﺻﺎﺧ هﺎﮕ ﯽ ﺖﺳا هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ .
ﮐﯿ ﻔﯿ ﻞﺴﻋ ﺖ
ا ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﯾ
و ﻞﮔ ماﺪﮐ زا رﻮﺒﻧز ﻪﮐ ﻦ ﯾ
اﺬﻏ هدﺎﻣ ﺎ ﯾ ﯽ ،ﺪﻨﮐ هدﺎﻔﺘﺳا
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ توﺎﻔﺘﻣ ﻟﻮﺼﺤﻣ ﻞﺴﻋ.
ﯽ ﺬﻐﻣ ،شزرا ﺎﺑ ي
ژﺮﻧاﺮﭘ و ي
اراد و هدﻮﺑ ي
ﻣﺪﺿ صاﻮﺧ ﯿ
ﺑوﺮﮑ ﯽ ﺘﻧآ ، ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﻪﮐ ﺖﺳا
ﻣ ﯽ ﺪﻧاﻮﺗ ﻘﺘﺴﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﯿ
و ﻢ ﯾ ﺷ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺎ ﯿﺮ
ﯾ ﻦ هﺪﻧراﺪﻬﮕﻧ و هﺪﻨﻨﮐ
ﻟﻮﺗ رد ﯿ اﺬﻏ داﻮﻣ ﺪ ﯾ
ﯽ ﮕﺑ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﯿ
دﺮ ] 2 .[
ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﺷﺎﻧ ءﻮﺳ رﺎﺛآ ﺎﺑ ﺪﻧردﺎﻗ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ يداﻮﻣ ،ﺎﻬﻧاﺪ ﯽ
آﺮﻓ زا ﯾ ﺪﻨ
ﺴﮐا ﯿ ﺳاﺪ ﯿ ﺪﻨﻨﮐ ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﺎﻬﺘﻓﺎﺑ رد نﻮ .
ﺧﺮﺑ ﯽ ﻘﺤﺗ ﯿ داﻮﻣ دﻮﺟو تﺎﻘ
ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﺎﺒﺛا ار ﻞﺴﻋ رد دﻮﺟﻮﻣ ناﺪ هدﻮﻤﻧ ت
ﺪﻧا . ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺖ
ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﺴﮐا ﺰﮐﻮﻠﮔ ﯿ
ﺑرﻮﮑﺳآ ،زﻻﺎﺗﺎﮐ ،زاﺪ ﯿ
ﺳا ﮏ ﯿ ﻟﻮﻨﻓ ،ﺪ ﯿ ﮏ
ﺳا ﯿ ﻮﻧوﻼﻓ ،ﺎﻫﺪ ﯾﯿ
ﻣآ ،ﺎﻫﺪ ﯿ ﺳاﻮﻨ ﯿ ﺌﺗوﺮﭘ و ﺎﻫﺪ ﯿ
ﻦ ﺎﻫ ي ﻞﺴﻋ رد دﻮﺟﻮﻣ
ﺎﺗﯾ ﯿ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺪ .
ﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﯽ ﺮﺘﻤﻬﻣ ﺪﺳر ﯾ
ﺘﻧآ ﻦ ﯽ ﺴﮐا ﯿ رد دﻮﺟﻮﻣ ناﺪ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺎﻬﻟﻮﻨﻓ ﻞﺴﻋ ]
3 .[
ﻪﻧﻮﮔ داﺪﻌﺗ ﻣ يﺎﻫ
ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ موﺎﻘﻣ ﺘﻧآ ﻪﺑ ﯽ ﺑﯿ ﺗﻮ ﯿ ﺑ زور ﺮﻫ ﺎﻬﮑ ﯿ
ﺮﺘﺸ
ﻣ ﯽ ﻧ اﺬﻟ ،ﺪﻧﻮﺷ ﯿ
ﺪﺿ داﻮﻣ ﻪﺑ زﺎ ﺪﺟ يﺮﺘﮐﺎﺑ
ﯾ زور ﺮﻫ رﺮﺿ ﻢﮐ و ﺪ
ﺑﯿ ﺎﻤﻧ ﺮﺘﺸ ﯾ ﻣ نﺎ ﯽ دﻮﺷ . ﺴﺑ رد ﯿ رﺎ ي ﺸﻫوﮋﭘ تﺎﺷراﺰﮔ زا ﯽ
ﺎﻧاﻮﺗ ، ﯾ ﯽ
ﻣ ﺪﺷر زا ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ رد ﻞﺴﻋ ﯿ
وﺮﮑ ﻧﺎﮔرا ﯿ ﺘﺣ ﺎﻬﻤﺴ ﯽ ﻪﮐ يدراﻮﻣ رد
ﺮﺘﮐﺎﺑ ﺪﺿ يﺎﻫوراد ﯾﺎﯾ
ﯽ ار ﯾ هدﻮﺒﻧ ﺮﺛﺆﻣ ﺞ ﺑ ﺪﻧا
ﯿ هﺪﺷ نﺎ ﺖﺳا
] 4 و 5 .[
ز تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘزا يرﺎﯿﺴﺑ ﯾ
دﺎ ي و ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ صاﻮﺧ ﺮﺑ
ﻪﺘﺷاد ﻞﺴﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ عاﻮﻧا ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺪﻧا
. ﺖﯿﻔﯿﮐ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ
ﺶﺷﻮﭘ و ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﯿﻈﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﺑ ﯽﮕﺘﺴﺑ ﻞﺴﻋ ﻞﮔ ﺎﻫ ي تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ،ﻞﺴﻋ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﯽﻃ رد ﯽﯾاﻮﻫ و بآ ﻂﯾاﺮﺷ ،نآ
ز شروﺮﭘ يﺎﻫ هﻮﯿﺷ ،رﺎﺘﮑﻧ رواﺮﻓ و ﻞﺴﻋ رﻮﺒﻧ
ي هﻮﺤﻧ و ﻞﺴﻋ
دراد ،نآ ﻞﻘﻧ و ﻞﻤﺣ ]
6 .[
ﻞﯿﮑﺸﺗ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻻﻮﻤﻌﻣ ﻞﺴﻋ
راﺮﻗ ﯽﺑﺎﯾزرا درﻮﻣ ،هﺪﻨﻫد
ﯽﻣ دﺮﯿﮔ .
،ﻢﻌﻃ ،ﺖﻓﺎﺑ ﺮﺑ ﺺﺧﺎﺷ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﻦﯾا و يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﯿﻔﯿﮐ
ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻞﺴﻋ يا ﻞﺴﻋ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ و ﺺﯿﺨﺸﺗ ياﺮﺑ و ﻪﺘﺷاﺬﮔ
دراد ﺖﯿﻤﻫا ﯽﺒﻠﻘﺗ زا ﯽﻌﯿﺒﻃ ]
7 .[
صاﻮﺧ ﻞﺴﻋ ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ ﯽﻠﮔرﻮﻠﻓ عﻮﻧ و بآ راﺪﻘﻣ ﻪﺑ ﯽﮕﺘﺴﺑ ﺎﻫ
دراد ﻞﺴﻋ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫﺪﻨﻗ ﻦﯿﺑ ﺖﺒﺴﻧ و تراﺮﺣ ﻪﺟرد ،ﻊﺗﺮﻣ .
درﻮﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻫﺎﯿﮔ عﻮﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﻞﺴﻋ ﮓﻧر فﻼﺘﺧا ﯽﻣ ﻞﺴﻋ ﻪﯿﻬﺗ ياﺮﺑ رﻮﺒﻧز هدﺎﻔﺘﺳا ﺪﺷﺎﺑ
. اﻮﻫ و بآ ﻪﮐ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ
ﺣ ﺎﺗ ﺎﻣﺮﮔ ﻪﮐ يرﻮﻃ ﻪﺑ ﺪﻫد ﺮﯿﯿﻐﺗ ار ﮓﻧر ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ يدوﺪ
هﺮﯿﺗ ﺚﻋﺎﺑ دﻮﺸﯿﻣ ﮓﻧر نﺪﺷ .
ﺖﺤﺗ ﮓﻧر ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻞﺴﻋ ﺮﻄﻋ و ﻢﻌﻃ
ﯽﻣ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻫﺎﯿﮔ عﻮﻧ ﺮﯿﺛﺎﺗ دﺮﯿﮔ
] 8 .[
نﺎﮐرﻮﺳ لﺎﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫ و1
2001 ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﺼﺨﺸﻣ ، 9
ﺖﺧرد ﺪﻬﺷ زا ﻪﮐ ار ﻪﯿﮐﺮﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ زا ﻞﺴﻋ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﻧداد راﺮﻗ ﯽﺑﺎﯾزرا درﻮﻣ ار ﺪﻧدﻮﺑ هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ سﻮﺘﭙﯿﻟﺎﮐا ]
9 .[
2چﻮﻠﺑ و
لﺎﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫ 2016
يﺎﻫ مﺎﻧ ﺎﺑ ﻞﺴﻋ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ صاﻮﺧ ،
و ﯽﺳرﺮﺑ نﺎﺘﺴﮐﺎﭘ رد ار يرﺎﺠﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺲﮐﺪﮐ يﺎﻫدراﺪﻧﺎﺘﺳا ﺎﺑ
ﺪﻧدﺮﮐ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ ﺎﭘورا ]
10 .[
ا رد ﯾ ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻪﻟﺎﻘﻣ ود ﻦ ي
ﻓ ﯿ ﺰﯾ ﮑ ﯽ ،
ﺷ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ﺪﻧا و ﯾ ﺲ ﺎﻫ ي ﮐ ﯿﻔ ﯽ ﻞﺴﻋ ﺎﻫ ) ﺳا ،ﺖﺑﻮﻃر ﯿ
ﺪﯾ ،ﻪﺘ ،pH
اﺪﻫ ،ﻞﮐ ﺪﻨﻗ ،زرﺎﮐﺎﺳ ،ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ﯾ
ﺮﺘﮑﻟا ﺖ ﯾ ﮑ ﯽ ، (...
ﺎﻫﺪﺘﻣ ﻖﺑﺎﻄﻣ ي
ﻧﺎﻬﺟ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﯽ
ﻪﻠﻤﺟ زا ﮔ هزاﺪﻧا AOAC
ﯿﺮ ي ﺳرﺮﺑ و ﯽ ﺪﻧﺪﺷ .
ا و رﺎﻣآ اﺮﺑ داﺪﻋ ي ﺎﻘﻣ ﯾ زرا و ﻪﺴ ﯾﺑﺎ ﯽ ﮐ ﯿﻔ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي رد دﻮﺟﻮﻣ
ﺖﺷاد تروﺮﺿ ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ .
نﺎﻣز ود رد ﻞﺴﻋ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﺛا ﻦﯿﯿﻌﺗ ،ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا زا فﺪﻫ ﻣﺪﺿ ،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ صاﻮﺧ ﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯿ
ﺑوﺮﮑ ﯽ ﯽﺘﻧآ و ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
دﻮﺑ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻞﺴﻋ .
2 - ﺎﻫ شور و داﻮﻣ
ﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﯽ
ﻘﺤﺗ ﻞﺻﺎﺣ دﻮﺟﻮﻣ ﯿ
ﺎﺠﻧا تﺎﻘ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ م
ﻘﺤﺗ ﺶﺨﺑ نارﺎﮑﻤﻫ ﯿ
ﻨﻓ تﺎﻘ ﯽ ﺳﺪﻨﻬﻣ و ﯽ زروﺎﺸﮐ ي نﺎﺳاﺮﺧ
ﻮﺿر ي ﻧﺎﻣز هزﺎﺑ رد ﯽ
لﺎﺳ 1395 دﻮﺑ .
2 - 1 - ﻪﻧﻮﻤﻧ يروآ ﻊﻤﺟ ﺎﻫ
ي ﻞﺴﻋ
ﻪﻧﻮﻤﻧ نﺎﺘﺳازا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺳ زا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﻞﺴﻋ يﺎﻫ
نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻪﻠﻤﺟ زا يﻮﺿر نﺎﺳاﺮﺧ رﻮﺑﺎﺸﯿﻧ و ﺮﻤﺷﺎﮐ ،ناوﺮﯿﺷ يﺎﻫ
1. Sorkun
ﺴﻋ ﺖﺷادﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ نﺎﻣز ود رد لﺎﺳ ﺰﯿﯾﺎﭘ و رﺎﻬﺑ ﯽﻨﻌﯾ ،ﻞ
1395
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ نارادرﻮﺒﻧز زا ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ .
ﻞﺴﻋ ﻼﻣﺎﮐ ﺎﻫ
ﻂﯾاﺮﺷ ﺖﺤﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽﻌﯿﺒﻃ يﺎﻬﻠﮔ زا و هدﻮﺑ ﺺﻟﺎﺧ ﺪﻧﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ هﺪﺷ لﺮﺘﻨﮐ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮏﻨﺧ و ﮏﯾرﺎﺗ ﻞﺤﻣ رد ﻞﺴﻋ يﺎﻫ
ﺎﻣدرد ﯾ ﺤﻤ ﯿ راﺪﻬﮕﻨﻄ ﯾ دﻮﺷ مﺎﺠﻧا ﺎﻬﻧآ يور ﻪﯿﻟوا تﺎﺸﯾﺎﻣزآ ﺎﺗ ﺪﻧﺪﺸ .
2 - 2 - شور ﺎﻫ
ﯽﺘﻧآ ،ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﮑﯾﺰﯿﻓ صاﻮﺧ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ و ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
ﻞﺴﻋ ﻠﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا رد جرﺪﻨﻣ يﺎﻬﺷور سﺎﺳاﺮﺑ ﺎﻫ ﯽ
ا ﯾ ناﺮ ) هرﺎﻤﺷ
92 و ، ﯾ اﺮ ﯾ ﻢﺘﻔﻫ ﺶ ( ز حﺮﺷ ﻪﺑ ﯾ
هزاﺪﻧا ﺮ ﯽﺑﺎﯾزرا درﻮﻣ و يﺮﯿﮔ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔراﺮﻗ .
2 - 2 - 1 - نﻮﻣزآ يﺎﻫ شور :
1 - ﺖﺑﻮﻃر : يﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺖﺑﻮﻃر ﺪﺻرد ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد
هزاﺪﻧا يﺮﺘﻣﻮﺘﮐاﺮﻓر شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻞﺴﻋ ﺪﺷ يﺮﯿﮔ
. ﺪﺑ ﯾ ﻦ
ﺗﺮﺗ ﯿ ﺪﻧا ﻪﮐ ﺐ ﯾ
ﺴﮐاﺮﻓر ﺲ ﯿ
رد ار ﻞﺴﻋ ﻪﻧﻮﻤﻧ نﻮ 20
ﻪﺟرد
ﺘﻧﺎﺳ ﯿ ﮔ هزاﺪﻧا ﺮﺘﻣﻮﺘﮐاﺮﻓر ﻂﺳﻮﺗ داﺮﮕ ﯿﺮ
ي ﺖﺑﻮﻃر ﺪﺻرد ﺲﭙﺳ و
ﺪﻧا نآ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﯾ
ور زا ﺲ ي ﻌﺗ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ لوﺪﺟ ﯿﯿ
ﺧ ﻦ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮ .
2 - ﺮﺑ ﯾ ﺲﮑ ﯾ لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ ﺪﺻرد ﺎ :
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺲﮑﯾﺮﺑ ﻞﺴﻋ يﺎﻫ
لﺪﻣ يﺰﯿﻣور ﺮﺘﻣﻮﺘﮐاﺮﻓر هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ Shouchittangliang ﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ ،ﻦﯿﭼ رﻮﺸﮐ ﺖﺧﺎﺳ
.
3 - ﮔ هزاﺪﻧا ﯿﺮ ي : pH
ﻞﺴﻋ يراﺪﻘﻣ )
دوﺪﺣ 10 مﺮﮔ ( رد و ﺮﺸﺑ ﮏﯾ رد 75
بآ ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ
هﺎﮕﺘﺳد ﮏﻤﮐ ﻪﺑ و هدﺮﮐ ﻞﺣ ﺮﻄﻘﻣ ﺮﻓﺎﺑ ﺎﺑ ﻞﺒﻗ زا ﻪﮐﺮﺘﻣ pH
4 و 7
ناﺰﯿﻣ ﺖﺳا هﺪﺷ هﺮﺒﯿﻟﺎﮐ يﺎﻣد رد pH
20 هزاﺪﻧا داﺮﮕﯿﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد -
ﺪﺷ يﺮﯿﮔ ) هرﺎﻤﺷ ناﺮﯾا ﯽﻠﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا 92
.(
4 - ﮔ هزاﺪﻧا ﯿﺮ ي ﻪﺘﯾﺪﯿﺳا :
10 ﻮﻤﻧ مﺮﮔ رد ار ﻞﺴﻋ ﻪﻧ 75
رد هدﺮﮐ ﻞﺣ ﺮﻄﻘﻣ بآ ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ
ﻪﺑ نﺪﯿﺳر ﺎﺗ ﻦﯿﺌﻟﺎﺘﻓ ﻞﻨﻓ تروﺎﺠﻣ 3pH
/ 8 دﻮﺳ ﺎﺑ 1/
0 لﺎﻣﺮﻧ
ﺪﯾدﺮﮔ ﺮﺘﯿﺗ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ نزو /
دﻮﺳ ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ 1/
0 لﺎﻣﺮﻧ × 1000 =
ﻞﮐ ﻪﺘﯾﺪﯿﺳا )
ﺪﺻرد (
5 - ﮔ هزاﺪﻧا ﯿﺮ ي ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ :
راﺪﻘﻣ 5 ﺖﺑﺎﺛ نزو ﻪﺑ ﻼﺒﻗ ﻪﮐ ﯽﻨﯿﭼ ﻪﺗﻮﺑ ﮏﯾ رد ار ﻞﺴﻋ مﺮﮔ
ﺳر يﺎﻣد رد و هدﺮﮐ نزو ، هﺪﯿ 600
رﺪﻘﻧآ داﺮﮕﯿﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد
ﺖﺑﺎﺛ نزو ﻪﺑ و ﺪﯾﺎﯿﺑ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺪﯿﻔﺳ ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ﺎﺗ دﻮﺷ هﺪﻧازﻮﺳ ﺪﺳﺮﺑ . نزو ﻪﺑ ار ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ يﻮﺘﺤﻣ ﻪﺗﻮﺑ و ﯽﻟﺎﺧ ﻪﺗﻮﺑ نزو توﺎﻔﺗ دﺪﻋ رد و ﻢﯿﺴﻘﺗ ﺶﯾﺎﻣزآ درﻮﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ
100 ﺪﺻرد ﺎﺗ هدﺮﮐ بﺮﺿ
ﺮﺘﺴﮐﺎﺧ ) ﯽﻧﺪﻌﻣ داﻮﻣ (
ﺪﯾآ ﺖﺳد ﻪﺑ )
دراﺪﻧﺎﺘﺳا هرﺎﻤﺷ ناﺮﯾا ﯽﻠﻣ
92 .(
6 - هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﺎﯿﺣا ﺪﻨﻗ :
1 ﻞﺣ زا ﺲﭘ ار ﻞﺴﻋ ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺮﮔ هژوژ ﻦﻟﺎﺑ ﻪﺑ بآ رد ﻞﻣﺎﮐ نﺪﺷ
250 ﯽﻠﯿﻣ ﺎﺑ و هﺪﻧﺎﺳر ﻢﺠﺣ ﻪﺑ ﻪﻧﺎﺸﻧ ﻂﺧ ﺎﺗ و هداد لﺎﻘﺘﻧا يﺮﺘﯿﻟ
ﺪﺷ ﺖﺧاﻮﻨﮑﯾ ندز ﻢﻫ .
ترﻮﺑ 50 و هدﺮﮐ ﺮﭘ نآ زا ار يﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ
5 ﮓﻨﯿﻠﻬﻓ لﻮﻠﺤﻣﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ و A
5 ﻠﯿﻣ ﮓﻨﯿﻠﻬﻓ لﻮﻠﺤﻣﺮﺘﯿﻟ ﯽ ار B
ﺮﯾﺎﻣ ﻦﻟرا رد 250
ﯽﻠﯿﻣ ﻞﺧاد هﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ لﻮﻠﺤﻣ ﺎﺑ و ﻪﺘﺨﯾر ﺮﺘﯿﻟ
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا نﻮﯿﺳاﺮﺘﯿﺗ ﻮﻠﺑ ﻦﻠﯿﺘﻣ رﻮﻀﺣ رد ترﻮﺑ )
ﯽﻠﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا
هرﺎﻤﺷ ناﺮﯾا 92
.(
ﺮﯾز لﻮﻣﺮﻓزا هﺪﻨﻨﮐ ﺎﯿﺣا يﺎﻫﺪﻨﻗ ﺪﺻرد
ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ :
S=F×250×100/V×W×1000 =S رد هﺪﻨﻨﮐﺎﯿﺣا يﺎﻫﺪﻨﻗ 100
مﺮﮔ ﻞﺴﻋ ﻪﻧﻮﻤﻧ
=F ﮓﻨﯿﻠﻬﻓ رﺎﯿﻋ =V
ﯽﻠﯿﻣ ترﻮﺑ ﯽﻓﺮﺼﻣ ﺮﺘﯿﻟ =W
ﻪﻧﻮﻤﻧ نزو
ﻞﺴﻋ ) 1 مﺮﮔ ( 1000 = ﯽﻠﯿﻣ ﻞﯾﺪﺒﺗ مﺮﮔ ﻪﺑ مﺮﮔ
7 - هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﺰﮐﻮﻠﮔ راﺪﻘﻣ :
، ﺎﯿﺣا ﺪﻨﻗ نﻮﻣزآ ﻞﺴﻋ ﻪﻧﻮﻤﻧ لﻮﻠﺤﻣ زا 25
رد و ﻪﺘﺷادﺮﺑ ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ
ﻦﻟرا 250 و ﻪﺘﺨﯾر يﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ 20
ﺪﯾ ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ 1/
0 و لﺎﻣﺮﻧ 5
دﻮﺳ ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ 5/
0 ﺪﺷ ﻪﻓﺎﺿا نآ ﻪﺑ لﺎﻣﺮﻧ .
تﺪﻣ ﻪﺑ ﻦﻟرا 15
ﻪﻘﯿﻗد
ﺪﺷ يراﺪﻬﮕﻧ ﯽﮑﯾرﺎﺗ رد .
ﺲﭙﺳ 5 ﮏﯾرﻮﻔﻟﻮﺳﺪﯿﺳا ﺮﺘﯿﻟ ﯽﻠﯿﻣ 2
تﺎﻔﻟﻮﺳﻮﯿﺗ لﻮﻠﺤﻣ ﺎﺑ و ﻪﻓﺎﺿا لﺎﻣﺮﻧ ﻢﯾﺪﺳ
1/
0 ﮏﻤﮐ ﻪﺑ لﺎﻣﺮﻧ
دﻮﺷ ﮓﻧﺮﯿﺑ لﻮﻠﺤﻣ ﺎﺗ هدﺮﮐ ﺮﺘﯿﺗ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﺐﺴﭼ .
ﺰﮐﻮﻠﮔ ﺪﺻرد
د دﻮﺟﻮﻣ ﯽﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺮﯾز لﻮﻣﺮﻓ زا ﻪﻧﻮﻤﻧ ر ﺪﯾآ
) ﯽﻠﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا
هرﺎﻤﺷ ناﺮﯾا 92
.(
G= 250×9.01×D×100/25×W×1000 =W ﻞﺴﻋ ﻪﻧﻮﻤﻧ نزو )
1 مﺮﮔ ( =D نﻮﯿﺳاﺮﺘﯿﺗ توﺎﻔﺗ
تﺎﻔﻟﻮﺳﻮﯿﺗ ﺪﻫﺎﺷ و ﯽﻓﺮﺼﻣ ﻢﯾﺪﺳ
8 - هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي زﻮﺘﮐوﺮﻓ راﺪﻘﻣ :
ﺎﯿﺣا يﺎﻫﺪﻨﻗ راﺪﻘﻣ ﮐﻮﻠﮔ راﺪﻘﻣ يﺎﻬﻨﻣ ﺰﯿﻟورﺪﯿﻫ زا ﻞﺒﻗ هﺪﻨﻨﮐ
،ﺰ
ﺪﯾآ ﯽﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ زﻮﺘﮐوﺮﻓ راﺪﻘﻣ .
زا ﺰﮐﻮﻠﮔ ﻪﺑ زﻮﺘﮐوﺮﻓ ﺖﺒﺴﻧ
ﯽﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺰﮐﻮﻠﮔ ﺪﺻرد ﺮﺑ زﻮﺘﮐوﺮﻓ ﺪﺻرد ﻢﯿﺴﻘﺗ ﺪﯾآ
) دراﺪﻧﺎﺘﺳا
هرﺎﻤﺷ ناﺮﯾا ﯽﻠﻣ 92
.(
9 - ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ :
ﮔ هزاﺪﻧا ﯿﺮ ي ﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﮑﭙﺳﺎﺷور ﻪﺑ ي
بﺬﺟ و
جﻮﻣ لﻮﻃ رد لﻮﻠﺤﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ 760
ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ]
11 .[
10 - ﺘﺴﻠﮐ رﻮﭙﺳا مﻮﯾﺪﯾﺮ
ﺖﯿﻔﻟﻮﺳ هﺪﻨﻨﮐ ﺎﯿﺣا يﺎﻫ :
ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺎﻫ ي
ﺖﺸﮐ ﻂﯿﺤﻣ رد ﻞﺴﻋ SPS agar1
ﻠﭘرﻮﭘ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﯿ
ﻪﯾﻻود ﺖ يا
يﺎﻣد رد و ﺪﺷ هداد ﺖﺸﮐ 37
تﺪﻣ ﻪﺑ داﺮﮕﯿﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد 48
ﺖﻋﺎﺳ
ﺪﺷ ﻪﺑﻮﮑﻧا يزاﻮﻫ ﯽﺑ ترﻮﺻ ﻪﺑ ]
12 .[
11 - ﮓﻧر : ﻪﻧﻮﻤﻧ ﮓﻧر لﻮﻠﺤﻣ بﺬﺟ ﺖﺋاﺮﻗ ﺎﺑ ﺎﻫ
50 ﺪﺻرد
ﻧزو ﯽ - ﻤﺠﺣ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ،ﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﮑﭙﺳا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻞﺴﻋ يﺎﻫ Vis-
لﺪﻣ UV Raylegh) 9200-UV ﭼ
ﯿ ﻦ ( جﻮﻣ لﻮﻃ رد 635
هزاﺪﻧا ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ﮔﯿ
ﺪﺷ يﺮ ] 13 .[
12 - ﺮﺘﮐﺎﺑ ﺪﺿ ترﺪﻗ ي
: ﺮﺘﮐﺎﺑﺪﺿ تاﺮﺛا ي
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﺑ ﻞﺴﻋ يﺎﻫ
ﺖﺒﺜﻣ مﺮﮔ يﺎﻬﯾﺮﺘﮐﺎﺑ )
ﺲﯿﻠﯿﺘﺑﻮﺳ سﻮﻠﯿﺳﺎﺑ (
مﺮﮔ و ﯽﻔﻨﻣ ) ﺎﯿﺷﺮﺷا
ﯽﻠﮐ ( شور زا Agar well assay diffusion ﯽﺑﺎﯾزرا درﻮﻣ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
13 ﯽﺘﻧآ ترﺪﻗ – ﻧاﺪﯿﺴﮐا
ﯽ : لﺎﮑﯾدار ﯽﮔﺪﻧﺮﯿﮔ ترﺪﻗ يﺎﻫ
دازآ لﻮﻃرد ﻪﻧﻮﻤﻧ بﺬﺟ و ﻦﯿﯿﻌﺗ ،ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ شور ﻪﺑ DPPH
جﻮﻣ
517 هزاﺪﻧا ﺪﻫﺎﺷ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ ﺪﺷ يﺮﯿﮔ
] 14 .[
14 - ﻦﺗورﺎﮐﺎﺘﺑ : ﮔ هزاﺪﻧا ﯿﺮ ي ﻮﻃ رد جﻮﻣ ل 453 ﻂﺳﻮﺗ ﺮﺘﻣﻮﻧﺎﻧ
ﺖﻓﺮﮔ ترﻮﺻ ﺮﺘﻣﻮﺘﻓوﺮﺘﮑﭙﺳا هﺎﮕﺘﺳد ]
14 .[
2 - 2 - 2 - يرﺎﻣآ شور
ﻼﻣﺎﮐ حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻞﯾرﻮﺘﮐﺎﻓ ﺶﯾﺎﻣزآ ،هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ يرﺎﻣآ لﺪﻣ دﻮﺑ ﯽﻓدﺎﺼﺗ .
ﺗﯿ ﺢﻄﺳ ود رد ﻞﺴﻋ ﺖﺷادﺮﺑ نﺎﻣز زا ترﺎﺒﻋ ﺎﻫرﺎﻤ
) ﺎﭘ و رﺎﻬﺑ ﯾﯿ ﺰ ( ﻞﺤﻣ و ﺎﻫ ي ﺢﻄﺳ ﻪﺳ رد ﻞﺴﻋ ﺖﺷادﺮﺑ )
نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ -
ﺎﻫ ي ﻧ ،ﺮﻤﺷﺎﮐ ﯿ ﺷ و رﻮﺑﺎﺸ ﯿ
ناوﺮ ( ﺪﻧدﻮﺑ . رد تﺎﺸﯾﺎﻣزآ 3
راﺮﮑﺗ
ﺪﻧﺪﺷ مﺎﺠﻧا .
هداد ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ و ﺎﻫ
هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ
راﺰﻓا مﺮﻧ زا Mini Tab
ﺖﻓﺮﮔ مﺎﺠﻧا .
3 - ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﻟﺎﻧآ ﯿ راو ﺰ ﯾ هداد ﺲﻧﺎ ﺛﺎﺗ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﯿ
ﺮﺑ ﻞﺴﻋ ﺖﺷادﺮﺑ نﺎﻣز ﺮ
ﻓ صاﻮﺧ ﯿﺰ ﯾ ﮑ ﯽ ﻨﻌﻣ نآ ﯽ راد ) 01 / 0 P<
( ﻣ و ﯿ ﮕﻧﺎ ﯿ هداد ﻦ رد ﺎﻫ
لوﺪﺟ 1 ﺎﻘﻣ ﯾ هﺪﺷ ﻪﺴ ﻟو ﺪﻧا ﯽ ﺛﺎﺗ ﯿ صاﻮﺧ ﺮﺑ ﻞﺴﻋ ﺖﺷادﺮﺑ ﻞﺤﻣ ﺮ
ﻓﯿ ﺰﯾ ﮑ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺑ ﺎﻫ ﯽ ﻨﻌﻣ ﯽ دﻮﺑ .
ﺎﺘﻧ ﯾ ﺛﺎﺗ ﺞ ﯿ و ﺮﺑ نﺎﻣز ﺮ ﯾ
ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي ﺮﺑ و ﺖﺑﻮﻃر ،ﮓﻧر ﯾ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺲﮑ ﺎﻫ
ي
ﺎﭘ ﻞﺼﻓ ود رد هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻞﺴﻋ ﯾﯿ
ﮓﻧر ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ رﺎﻬﺑ و ﺰ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي ﻨﻌﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻞﺴﻋ ﯽ
راد ي ﺎﭘ ﻞﺼﻓ رد ﯾﯿ
ﺑ ﺰ ﯿ زا ﺮﺘﺸ
دﻮﺑ رﺎﻬﺑ ﻞﺼﻓ
.ﺑ ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﮐ ﻦ ﯿﻔ ﯿ ﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ﻞﺴﻋ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﻫ ﺖ ﯿ
و ﻢﻌﻃ ﺮ
ﺖﺳا نآ ﮓﻧر .
ﻧ ﻞﺴﻋ عﻮﻧ ﺮﻫ ﮓﻧر ﯿ
ﮕﺘﺴﺑ ﺰ ﯽ ﻌﻗﻮﻣ ﻪﺑ ﯿ ﺖ
ﻓاﺮﻐﺟ ﯿﺎﯾ ﯽ ﮔ عﻮﻧ ، ﯿ ﻣ ،هﺎ ﯿ ﮔﺪﻧرﺎﺑ ناﺰ ﯽ
اﺮﺷ ، ﯾ نﺎﻣز و كﺎﺧ ﻂ
دراد ﻞﺴﻋ ﺖﺷادﺮﺑ .
ﺖﺤﺗ ﻞﺴﻋ ماﻮﻗ و ﮓﻧر رد فﻼﺘﺧا ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺮﯿﻈﻧ ﯽﻠﻣاﻮﻋ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻞﮔ عﻮﻧ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﻂﯾاﺮﺷ و اﻮﻫ و بآ
ﯽﻣ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺪﻨﮐ ] 15 .[
ﮔﺪﻧرﺎﺑ ﯽ ز ﯾ اﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ دﺎ ﯾ
ﺎﻬﻧ رد و ﺖﺑﻮﻃر ﺶ ﯾ
نﺪﺷ ﻦﺷور ﺖ
ﻣ ﮓﻧر ﯽ دﻮﺷ . ﻼﻃ زا ﻞﺴﻋ ﮓﻧر ﯾ
ﯽ هرﺎﻬﺑ ﺖﺷادﺮﺑ نﺎﻣز رد ﻦﺷور
ﺴﺑ ﮓﻧر ﺎﺗ ﯿ
ﺗ رﺎ ﯿ اوا و نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ نﺎﻣز رد هﺮ ﯾ
ﺎﭘ ﻞ ﯾﯿ ﻐﺘﻣ ﺰ ﯿ ﺖﺳا ﺮ .
ﮓﻧر ﺎﻫ ي ﺎﺗ لواﺪﺘﻣ ﯾﯿ اﺮﺑ هﺪﺷ ﺪ ي ﻠﻣ ﻦﻤﺠﻧا يﻮﺳزا ،ﻞﺴﻋ ﯽ
ﻞﺴﻋ
ﻔﺳ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﯿ
ﺑآ ﺪ ﯽ ﻔﺳ ، ﯿ ﺎﺑﺮﻬﮐ ،ﺪ ﯾ ﯽ قﻮﻓ ﺎﺑﺮﻬﮐ ،ﻦﺷور هدﺎﻌﻟا ﯾ
ﯽ
ﺎﺑﺮﻬﮐ، ﻦﺷور ﯾ
ﯽ ﺎﺑﺮﻬﮐ ، ﯾ ﯽ ﺗ ﯿ ﻪﻘﺒﻃ هﺮ ﺪﻨﺑ ي ﺖﺳا هﺪﺷ ]
16 .[
ﺖﺑﻮﻃر ﯾ ﮑ ﯽ زا ﺮﺘﻤﻬﻣ ﯾ ﻦ و ﯾ ﮔﮋ ﯿ يﺎﻬ ﻓ ﯿﺰ ﯾ ﺷﻮﮑ ﯿﻤ ﯿﺎﯾ ﯽ ﻞﺴﻋ و هدﻮﺑ
ﻌﻣ ﯿ اﺮﺑ ﯽﺑﻮﺧ رﺎ ي
ﺳرﺮﺑ ﯽ ﮐ ﯿﻔ ﯿ ﻣ ﻞﺴﻋ ﺖ ﯽ
ﺪﺷﺎﺑ . ﺖﺑﻮﻃر ﺒﻃ ﯿﻌ ﯽ
دﻮﺟﻮﻣ
،ﻞﺴﻋرد ﻪﺑ بآ و ياﻮﻫ و ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺖﺑﻮﻃر ﻪﮐ يﺪﻬﺷ زا
نآ
ﻋ ﻞﺴ ﻬﺗ ﯿﻪ ﻣ ﯿ
،دﻮﺸ ﮕﺘﺴﺑ ﯽ دراد . ﻣﯿ ناﺰ ﺖﺑﻮﻃر صاﻮﺧﺮﺑ د ﯾ ﺮﮕ
ﻞﺴﻋ زا ﻪﻠﻤﺟ
،يوﺮﻧاﺮﮔ،ﮓﻧر ،يرﺎﮔﺪﻧﺎﻣ
،ﻮﺑ ﻟﺎﮕﭼ ﯽ و
ﺮﺿ ﯾ ﺐ ﺖﺴﮑﺷ ﻧﯿ ﺰ ﺛﺄﺗ ﯿﺮ ﻣ ﯽ دراﺬﮔ . اﺰﻓا رد ﺖﺑﻮﻃر ﯾ
تﺪﻣ ﺶ
رﺎﮔﺪﻧﺎﻣ ي ﺣ رد ﻞﺴﻋ ﯿ
راﺪﻬﮕﻧ نﺎﻣز ﻦ ي
ﺴﺑ ﯿ ﺖﺳا ﻢﻬﻣ رﺎ .
زا يﻮﺳ
دﯾ ﺮﮕ ﻞﺴﻋ ﯾ ﮏ ﮐﺮﺗ ﯿ ﺐ ﻢﻧ ﺬﭘ ﯾﺮ
،ﺖﺳا 2
ﯾ ﻨﻌ ﯽ ﻪﺘﺴﺑ ﻪﺑ اﺮﺷ ﯾ
،يﻮﺟ ﻂ
بﻮﻃﺮﻣ ﯾﺎ
،ﮏﺸﺧ ﻢﻫ ردﺎﻗ ﻪﺑ بﺬﺟ ردﺎﻗ ﻢﻫو ﺖﺑﻮﻃر ﻪﺑ
زا
نداد ﺖﺳد نآ
ﺖﺳا . ﺑﯿ ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺮﺘﺸ ي
ز ﺖﺑﻮﻃر ،ﻞﺴﻋ ﯾﺮ
20
ﺪﻧراد ﺪﺻرد ]
17 .[
ز ﺖﺑﻮﻃر ﯾ ﻣ ﻞﺴﻋ رد دﺎ ﯽ
ﻤﺨﺗ ﺚﻋﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ ﯿ
رد ﻞﺴﻋ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﺮ
ﻟﻮﺗ و يراﺪﻬﮕﻧ ﻦﯿﺣ ﯿ
د ﺪ ي ﺴﮐا ﯿﺪ دﻮﺷ لﻮﻧﺎﺗا و ﻦﺑﺮﮐ .
ﻞﮑﻟا
ﻟﻮﺗ ﯿﺪ ي ﺳا ﻪﺑ ﯿ ﺘﺳا ﺪ ﯿ ﺴﮐا بآ و ﮏ ﯿ
رد شﺮﺗ ﻢﻌﻃ ﺚﻋﺎﺑ و هﺪﺷ هﺪ
ﻣ ﻞﺴﻋ ﯿ دﻮﺸ ] 18 .[
ز ﺖﺑﻮﻃر ﯾ ﻣ دﺎ ﯽ ﺮﮐﺪﻧاﻮﺗ ﯾ ﻟﺎﺘﺴ ﯿ ﺳاﺰ ﯿ ﺮﺴﺗ ﻞﺴﻋ عاﻮﻧا رد ار نﻮ ﯾ
ﻊ
ﻟﺎﻌﻓ و هدﺮﮐ ﯿ
ﺑآ ﺖ ﯽ راﺪﻘﻣ ﺎﺗ ار نآ ي
ﺧﺮﺑ ﻪﮐ ﯽ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ ﺎﻫﺮﻤﺨﻣ زا
اﺰﻓا ﺪﻨﻨﮐ ﺪﺷر نآ رد ﯾ
ﺪﻫد ﺶ ] 19 .[
ﭘ ﺖﺑﻮﻃر راﺪﻘﻣ ﺎﯾﯿ
ﻞﺴﻋ ﻦ ﯾ ﮏ
ﮏﻤﮐ ﻢﻬﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﻤﺨﺗ ﺮﺑاﺮﺑ رد نآ تﺎﺒﺛ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﮐ
ﯿ ﻃ رد رﻮﻠﺒﺗ و ﺮ ﯽ
راﺪﻬﮕﻧ ي ﻣ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ ] 20 .[
Table 1 Comparison of the effect of honey harvest time on the mean of physical properties of honey
Season Color Humidity (%) Brix (%)
Autumn 0.025±0.0001a 15.088 ±0.0003b 83.333±0.001a Spring 0.005±0.0004b 16.688±0.0009a 81.361±0.005b Similar letters in each column have no significant difference (Duncan test p <0.01)
ﻣ ،رﺎﻬﺑ ﻞﺼﻓ رد ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ زا ﯿ
ﻧﺎﻤﺳآ تﻻوﺰﻧ ناﺰ ﯽ
ﺑ ﯿ لﻮﺼﻓ زا ﺮﺘﺸ
ﺎﭘ و نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﯾﯿ
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﺖﺳا ﺰ ﯾ
رﺎﻬﺑ ﻞﺼﻓ رد هﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ ﻞﺴﻋ ﻦ
ﻤﻫ ﯿ ﻣ ﻪﺸ ﯿ ﺑ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰ ﯿ
ﺎﭘ ﻞﺴﻋ زا ﺮﺘﺸ ﯾﯿ
دراد هﺰ . ﺶﻫوﮋﭘ رد
ﺑ ،ﺮﺿﺎﺣ ﯿ ﺮﺘﺸ ﯾ ﻣ ﻦ ﯿ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰ ﺎﻫ
ي ﺖﺷادﺮﺑ ﻞﺴﻋ
ﺎﺗ و دﻮﺑ رﺎﻬﺑ ﻞﺼﻓ رد هﺪﺷ ﯾﯿ
ﺪ ي ﺶﻫوﮋﭘ و دﻮﺟﻮﻣ نﻮﻧﺎﻗ ﺮﺑ يﺎﻫ
ﺠﻧا ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎ ]
17 .[
لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ ﺪﺻرد ﯾ
ﺮﺑ ﻪﺟرد ﺎ ﯾ
ﺖﺤﺗ ﺲﮑ ﺛﺎﺗ
ﯿ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮ
ﻈﻧ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯿ
ﻌﻗﻮﻣ ،ﻞﮔ عﻮﻧ ﺮ ﯿ
ﻓاﺮﻐﺟ ﺖ ﯿﺎﯾ ﯽ ﺳر نﺎﻣز و ﯿ
ﮔﺪ ﯽ
] 21 .[
ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ﻣ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﻦ ﯿ
ﻣ ﻞﺴﻋ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺖﺑﻮﻃر ناﺰ ﯽ
ﺪﺷﺎﺑ . ﺮﻫ
ﺑ ﻞﺴﻋ ﺖﺑﻮﻃر ﻪﭼ ﯿ
ﺮﺘﻤﮐ نآ لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ ﺪﺻرد ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﺸ
ﺖﺳا . لوﺪﺟ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺎﺑ 2
ﺻرد ، ﻪﻧﻮﻤﻧ لﻮﻠﺤﻣ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ ﺪ ﺎﻫ
ي ﺎﭘ ﻞﺼﻓ رد ﻞﺴﻋ
ﯾﯿ ﻨﻌﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺰ ﯽ
راد ي ) 01 /0 P<
( ﻞﺼﻓ زا
ﺑ رﺎﻬﺑ ﯿ ﺎﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﺘﺸ ﯾﯿ
ﺪ ي ﻪﺘﻔﮔ ﺮﺑ ﺎﻫ ي ﭘ ﯿ ﺸ ﯿ ﺖﺳا ﻦ .
ﺎﺘﻧ ﯾ ﻟﺎﻧآ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞ ﯿ
راو ﺰ ﯾ و ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﺛا ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ،ﺎﻫ هداد ﺲﻧﺎ
ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺮﺑ ﻞﺴﻋ ﺖﺷادﺮﺑ ﻞﺼﻓ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
ﺎﻫ ي ﻞﺴﻋ
ﻨﻌﻣ ﻼﻣﺎﮐ ﯽ اد ﺪﻧدﻮﺑ ر ) 01 /0 P<
.(
ﺛﺎﺗ ﯿ ﺮﺑ ﻞﺴﻋ ﺖﺷادﺮﺑ نﺎﻣز ﺮ
دﺎﻘﻣ ﯾ ﺎﺘﺑ ﺮ ﻠﭘ و ﻦﺗورﺎﮐ ﯽ
ﻞﻨﻓ ﺎﻫ ي ﻨﻌﻣ ﻞﺴﻋ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽ
دﻮﺑ راد .
ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ ي ا رد هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﯾ
ﻣز ﻦ ﯿ دﺎﻘﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا هداد نﺎﺸﻧ ﻪﻨ ﯾ
ﺮ
ﺎﺘﺑ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ و ﻦﺗورﺎﮐ ﯾ
ﻞﺴﻋ ﻪﻠﻤﺟ زا لﻮﺼﺤﻣ ﮏ
ﻣ ﺮﺑ ﯿ ﺘﻧآ ترﺪﻗ و ناﺰ ﯽ
ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﺛﺎﺗ لﻮﺼﺤﻣ ﯿﺮ
ﻘﺘﺴﻣ ﯿ دراد ﻢ .
اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ هزاﺪﻧا ﺎﺑ ﻦ ﮔﯿ
ﺮ ي دﺎﻘﻣ ﯾ ﺎﺘﺑ ﺮ ﻠﭘ و ﻦﺗورﺎﮐ ﯽ
ﻞﻨﻓ ﺎﻫ ي ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي
نﺎﻣز رد ﻞﺴﻋ نﺎﮑﻣ و ﺎﻫ
ﺎﻫ ي ﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽ ترﺪﻗ ناﻮﺗ ﺘﻧآ
ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي دﺮﮐ دروآﺮﺑ ار ﻞﺴﻋ .
Table 2 Comparison of the effect of honey harvest time on the mean of antioxidant activity, beta carotene and phenolic compounds of honey
Season Antioxidantactivity (%)
Beta carotene (mg/kg)
Phenolic Compounds (mg/kg)
Autumn 35.532 b 0.667 a 0.033 b
Spring 61.185 a 0.275 b 0.067 a
Similar letters in each column have no significant difference (Duncan test p <0.01)
ﺎﺘﻧ ﯾ هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ رد هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺞ 2
ﮐﺮﺗ راﺪﻘﻣ ﻪﮐداد نﺎﺸﻧ ﯿ
تﺎﺒ
ﻠﻨﻓ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺎﻫ
ي رﺎﻬﺑ ﻞﺼﻓ رد هﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ )
ﻞﺴﻋ
هرﺎﻬﺑ ( ﻨﻌﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﯽ
راد ي ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﺎﻫ ي ﺎﭘ ﻞﺴﻋ ﯾﯿ ﺑ هﺰ ﯿ دﻮﺑ ﺮﺘﺸ .
ﺳا ﯿ ﺎﻫﺪ ي ﻠﻨﻓ ﯽ ﻤﻬﻣ هوﺮﮔ ، ﯽ
ﮐﺮﺗ زا ﯿ ﺮﻫﺎﻇ صاﻮﺧ ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ تﺎﺒ ي
و
دﺮﮑﻠﻤﻋ ي ﻣ ﻞﺴﻋ ﯽ اراد ﻪﮐ ﺪﻨﺷﺎﺑ ي
ﺬﻐﺗ صاﻮﺧ ﯾ
ا ﻪ ي ﻧﺎﻣرد و ﯽ
ﻧﯿ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺰ . ﮐﺮﺗ عﻮﻧ و ﺖﻈﻠﻏ ﯿ
ﻠﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ ﻞﺴﻋ رد دﻮﺟﻮﻣ ﻐﺘﻣ ﺎﻫ
ﯿﺮ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ] 22 .[
ﻟو ﯽ ا ﯾ ﮐﺮﺗ ﻦ ﯿ ﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ تﺪﺷ ﻪﺑ تﺎﺒ ﯿ
ﺎﺸﻨﻣ ،ﻞﮔ عﻮﻧ ﺮ
ﻓاﺮﻐﺟ ﯿﺎﯾ ﯽ و و ﯾ ﮔﮋ ﯽ ﺎﻫ ي اﻮﻫ و بآ ﯾ
ﯽ ﻟﻮﺗ ﻞﺤﻣ ﯿ ﻣ ﺪ ﯽ ﺪﻨﺷﺎﺑ
] 23 .[
ﻌﺗ ﯿﯿ ﮐﺮﺗ راﺪﻘﻣ ﻦ ﯿ
ﻠﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ ﻞﺴﻋ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯾ
ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﮏ
اﺮﺑ بﻮﺧ ي زرا ﯾﺑﺎ ﯽ ﮐ ﯿﻔ ﯿ ﺴﻧﺎﺘﭘ و ﺖ ﯿ ﻧﺎﻣرد ﻞ ﯽ ﻣ نآ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﺎﺠﻧآ زا
رﺎﻬﺑ ﻞﺼﻓ رد ﺎﻬﻠﮔ عﻮﻨﺗ و داﺪﻌﺗ ﻪﮐ ﺑ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ زا
ﯿ رد ﺖﺳا ﺮﺘﺸ
ﺘﻧﯿ دﺎﻘﻣ ﻪﺠ ﯾ ﮐﺮﺗ ﺮ ﯿ ﻠﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ ﺑ ﺐﺗاﺮﻣ ﻪﺑ هرﺎﻬﺑ ﻞﺴﻋ رد ﯿ
ﻞﺴﻋ زا ﺮﺘﺸ
ﺎﭘﯾ ﯿ ﻣ ﺰ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﺎﺘﻧ ﯾ ﺎﺗ هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺞ ﯾﯿ
ﺪ ي ا ﺮﺑ ﯾ ﺖﺳا عﻮﺿﻮﻣ ﻦ .
ﺎﺘﻧ
ﯾ لوﺪﺟ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺞ 2
ﮐﺮﺗ راﺪﻘﻣ داد نﺎﺸﻧ ﯿ
ﺎﺘﺑ تﺎﺒ ﻦﺗورﺎﮐ
هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي ﻪﻧﻮﻤﻧ رد هﺪﺷ ﺎﻫ
ي ﺎﭘ رد هﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ ﻞﺴﻋ ﯾﯿ
ﻪﺑ ﺰ
ﺻ ﻨﻌﻣ ترﻮ ﯽ راد ي ﺎﻫ ﻞﺴﻋ زا ي
ﺑ هرﺎﻬﺑ ﯿ دﻮﺑ ﺮﺘﺸ . ﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﯽ ﺪﺳر
اﺮﺷ و ﻞﮔ عﻮﻧ ﯾ
اﻮﻫو بآ ﻂ ﯾ
ﯽ ﻓاﺮﻐﺟ و ﯿﺎﯾ ﯽ ا رد ﯾ ﻣز ﻦ ﯿ ﺶﻘﻧ ﻪﻨ
ﺪﻧراد ﺮﺛﻮﻣ .
ا هﺪﺷ ﺖﺑﺎﺛ ﯾ
ﮐﺮﺗ ﻦ ﯿ اراد تﺎﺒ ي ﺻﺎﺧ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ
ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﻟو ﯽ ا رد ﯾ ﻣز ﻦ ﯿ ﺎﻘﻣ رد ﻪﻨ ﯾ ﮐﺮﺗ ﺎﺑ ﻪﺴ ﯿ ﻠﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ تﺪﺷ زا
ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﺮﺘﻤﮐ .
ا رد ﯾ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ ﻟﺎﻌﻓ
ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻞﺴﻋ
شور 1 و 1 د ي ﻨﻓ ﯿ ﻞ 2 ﭘ ﯿ ﺮﮑ ﯾ ﻫ ﻞ ﯿ زارﺪ ﯾ ﻞ ) (DPPH هزاﺪﻧا ﮔﯿ ﺮ ي
ﺪﺷ . ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﻞﺴﻋ ﺎﻫ ي ﺒﻃ ﯿﻌ ﯽ ﺴﺑ رﻮﻀﺣ ﺮﺛا رد ﯿ
رﺎ ي
ﺰﻧآ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ داﻮﻣ زا ﯾ
ﻢ ﺎﻣ ﺶﻨﮐاو تﻻﻮﺼﺤﻣ ،ﺎﻫ ﯾ
،درﻼ
ﺳا ﯿ ﺎﻫﺪ ي ﻟآ ﯽ ﺳا ، ﯿ ﺎﻫﺪ ي ﻠﻨﻓ ﯽ ﺋﻮﻧووﻼﻓ ، ﯿ ﮐ ،ﺎﻫﺪ ﺋﻮﻨﺗورﺎ ﯿ ﺳا ،ﺎﻫﺪ ﯿ ﺎﻫﺪ ي
ﻣآ ﯿ ﺳا و ﻪﻨ ﯿ ﺑرﻮﮑﺳآ ﺪ ﯿ
ﺖﺳا ﮏ ]
3 .[
ﻟﺎﻌﻓ رد توﺎﻔﺗ ﯿ
ﺖ
ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﺑ ﯿ ﺘﻧآ راﺪﻘﻣ توﺎﻔﺗ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﻞﺴﻋ عاﻮﻧا ﻦ ﯽ
ﺴﮐا ﯿ ناﺪ -
ﺎﻫ ي ﻣ صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ﻞﺴﻋ ﯿ
ﮐﺮﺗ ناﺰ ﯿ ﻠﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ ﻣ ﯽ تﺪﺷ ﻪﺑ و ﺪﺷﺎﺑ
ﮕﺘﺴﺑ ﯽ هوﺮﮔ داﺪﻌﺗ ﻪﺑ ﺎﻫ
ي ﻫ ﯿ ﺴﮐورﺪ ﯿ ا نﺰﻨﺑ ﻪﻘﻠﺣ ﻪﺑ ﻞﺼﺘﻣ ﻞ ﯾ
ﻦ
ﮐﺮﺗ ﯿ ﺖﺳا تﺎﺒ .
ﻠﭘ ﯽ ﻞﻨﻓ ﮔ رد ﺎﻫ ﯿ ﺻﺎﺧ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ نﺎﻫﺎ ﯿ
ﺖ
ﺘﻧآ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﺘﻇﺎﻔﺣ ﻞﻣاﻮﻋ و ﯽ
ﺳآ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﯿ
ﺐ ﺎﻫ ي ﻞﻤﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ
ﻣ ﯽ ﺪﻨﻨﮐ . اﺮﺑﺎﻨﺑ ﯾ ﻤﻬﻣ ﺶﻘﻧ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﻦ ﯽ
ﺶﻨﮐاو لﺮﺘﻨﮐ رد ﺎﻫ
ي
ﺴﮐا ﯿ ﺗاﺪ ﯿ ا نﺎﺴﻧا نﺪﺑ رد ﻮ ﯾ
ﺪﻨﻨﮐ ﺎﻔ ] 24 .[
ﻓﺮﻇ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ
ﻧ ﻞﺴﻋ ﯿ ﺎﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺰ ﯾ
ﺻﻮﺼﺧ ﺮ ﯿ ﻪﺑ تﺎ ﻨﭽﻤﻫ و ﻞﮔ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯿ
شور ﻪﺑ ﻦ
رواﺮﻓ ي دراد ﯽﮕﺘﺴﺑ ﻞﺴﻋ ]
25 .[
Table 3 Comparison of the effect of honey harvesting area on the mean of antioxidant activity, beta
carotene and phenolic compounds of honey Area Antioxidantactivity
(%)
Beta carotene (mg/kg)
Phenolic Compounds (mg/kg)
Kashmar 54.3 a 0.526 a 0.047 b
Neyshabour 45.91 b 0.483 a 0.052 a
Shirvan 44.86 b 0.403 a 0.050 ab
Similar letters in each column have no significant difference (Duncan test p <0.01)
ﺎﺘﻧ ﯾ هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺞ 3
ﮐﺮﺗ راﺪﻘﻣ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﯿ
ﻠﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ
ﻪﻧﻮﻤﻧ رد دﻮﺟﻮﻣ ﺎﻫ
ي ﻧ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ زا هﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ ﯿ
ﻪﺑ رﻮﺑﺎﺸ
ﻨﻌﻣ ترﻮﺻ ﯽ
راد ي ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ي
ﺑ ﺮﻤﺷﺎﮐ ﻞﺴﻋ ﯿ
دﻮﺑ ﺮﺘﺸ . ﻟو ﯽ
ﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﯽ
راد ي ﺷ ﻞﺴﻋ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﺑ ﯿ
ﺖﺷاﺪﻧ ناوﺮ .
ﺷ ﻞﺴﻋ ﯿ ناوﺮ
ﻧﯿ ﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا ﺰ ﯽ
ﺖﺷاﺪﻧ ﺮﻤﺷﺎﮐ ﻞﺴﻋ ﺎﺑ راد .
ﻼﺒﻗ ﻪﮐ رﻮﻄﻧﺎﻤﻫ
اﺮﺷ و ﻞﮔ عﻮﻧ ﺪﺷ ﺮﮐذ ﯾ
اﻮﻫ و بآ ﻂ ﯾ
ﯽ ﻓاﺮﻐﺟ و ﯿﺎﯾ ﯽ ﻣﺮﺑ ﯿ ناﺰ
ﮐﺮﺗ ﯿ ﻠﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ ﺛﺎﺗ ﻞﺴﻋ ﯿ ﻘﺘﺴﻣ ﺮ ﯿ دراد ﻢ .
ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﻨﻌﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺮﻤﺷﺎﮐ ﻞﺴﻋ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽ
راد ي زا
د ﺮﻬﺷ ود ﯾ ﺑ ﺮﮕ ﯿ ﺖﺳا ﺮﺘﺸ . ﮐﺮﺗ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ زا ﯿ
ﻠﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ ﺛﺎﺗ ﯿ ﻘﺘﺴﻣ ﺮ ﯿ ﻢ
ﻌﻓ ﺮﺑ ﻟﺎﯿ ﺘﻧآ ﺖ ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﺘﻧآ ترﺪﻗ ندﻮﺑ ﻻﺎﺑ ،ﺪﻧراد ﯽ
ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ
ﮐﺮﺗ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺮﻤﺷﺎﮐ ﻞﺴﻋ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯿ
د هﺮﺛﻮﻣ تﺎﺒ ﯾ
ﺮﮕ ي ﺮﺑ هوﻼﻋ
ﺘﻧآ ترﺪﻗ ﻦﺘﻓر ﻻﺎﺑ ﺚﻋﺎﺑ ﻪﮐ ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو ﺎﻬﻠﻨﻓ ﯽ
ﺴﮐا ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﻞﺴﻋ
نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﺮﯾﺎﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺮﻤﺷﺎﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺎﻫ
.
لوﺪﺟ 4 نﺎﺸﻧ ﻧاواﺮﻓ هﺪﻨﻫد ﯽ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي اراد ي ﺮﺛا ﺪﺿ ﻣﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ
ﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ زا هﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ ﯽ
ﺪﺷﺎﺑ . هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 5
طﻮﺑﺮﻣ
ﻧاواﺮﻓ ﻪﺑ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ي اراد ي ﺪﺿ ﺮﺛا ﻣﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻞﺴﻋ ﺪﯿﻟﻮﺗ لﻮﺼﻓ رد ﻣ
ﯽ ﺪﺷﺎﺑ . ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻞﮐ داﺪﻌﺗ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺎﻫ
ي ا ﺮﮐذ ،هﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ ﯾ
ﻦ
روﺮﺿ ﻪﺘﮑﻧ ي
اﺮﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ داﺪﻌﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ي
ﺴﻔﺗ ﯿ ا ﺮ ﯾ ﺎﺘﻧ ﻦ ﯾ هدﻮﺑ ﻢﮐ ﺞ
اﺮﺑ و ي ﺑ ﻻﺎﺑ ﺎﺘﻧ نﺎﻨﯿﻤﻃا ﻪﺟرد ندﺮ ﯾ
ﻧ ،ﺞ ﯿ ﺑ داﺪﻌﺗ ﻪﺑ زﺎ ﯿ
ﺮﺘﺸ ي ﻪﻧﻮﻤﻧ
ﻣ ﯽ ﺷﺎﺑ ﯿ ﻢ.
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 4
ﻣ نﺎﺸﻧ ﯽ ﺑ زا ﻪﮐ ﺪﻫد ﯿ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦ ﺎﻫ ي هﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ
ﺎﻫﺮﻬﺷ زا ي ﻧ و ﺮﻤﺷﺎﮐ ﯿ
،رﻮﺑﺎﺸ 66 ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﺻرد اراد ﺎﻫ
ي ﺪﺿ ﺮﺛا -
ﻣﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯿﺑ رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
،ناوﺮﯿﺷ 83 ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺪﺻرد راد ،ﺎﻫ
ﺪﺿ ﺮﺛا يا ﺪﻧدﻮﺑ ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ
.
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 5
ﻣ نﺎﺸﻧ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺎﻤﺗ ﻪﮐ ﺪﻫد ﺎﻫ
ي هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ
اراد ،رﺎﻬﺑ ﻞﺼﻓ رد ي
ﺪﺿ ﺮﺛا ﻣﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻟو هدﻮﺑ ﯽ ﺑ رد ﯿ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦ ﺎﻫ ي
ﺎﭘ ﻞﺼﻓ رد هﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ ﯾﯿ
ﻂﻘﻓ ﺰ 44 اراد ﺪﺻرد ي
ا ﯾ ﺪﻧدﻮﺑ ﺮﺛا ﻦ .
اﯾ ﻣ نﺎﺸﻧ لوﺪﺟ ﻦ ﯽ
ﺪﺿ ﺮﺛا ﻪﮐﺪﻫد ﻣﯿ
ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻟد ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﯿ ﺖﻈﻠﻏ ﻞ
ﻣ داﻮ ﺪﻨﻗ ي ﺗﻮﻤﺳا ﺮﺛا و ﯿ
ور ﺮﺑ ﮏ ي
ﻣ ﯿ ﻧﺎﮔراوﺮﮑ ﯿ ﻢﺴ ﻤﻧ ﺎﻫ ﯽ ﺪﺷﺎﺑ .
ز توﺎﻔﺗ دﻮﺟو ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﮑﻠﺑ ﯾ
ﻪﻧﻮﻤﻧ رد دﺎ ﺎﻫ
ي ﺎﭘ و رﺎﻬﺑ ﻞﺼﻓ ﯾﯿ
ﺰ
ﮐﺮﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ دﻮﺟو ﻻﺎﻤﺘﺣا ﯿ
داﻮﻣ تﺎﺒ و دﺎﺠﯾا رد هﺮﺛﻮﻣ
اﺰﻓا ﯾ ﺪﺿ ﺮﺛا ﺶ ﻣﯿ
ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻪﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺳا ﻪﺘﺷاد ﯽﯾاﺰﺳ .
Table 4 Frequency of antimicrobial samples in each honey production area
Area Total Frequency Relative Frequency
Relative FrequencyPercentage
Relative FrequencyPercentage
to Total
Kashmar 6 4 0.66 66.66 22.22
Neyshabour 6 4 0.66 66.66 22.22
Shirvan 6 5 0.83 83.33 27.78
Table 5 Frequency of antimicrobial samples in each honey production season Season Total Frequency Relative
Frequency
Relative FrequencyPercentage
Relative FrequencyPercentage to
Total
Autumn 9 4 0.44 44.44 22.22
Spring 9 9 1 100 50
ﺎﻘﻣ ﯾ لوﺪﺟ ود نﺎﻣز ﻢﻫ ﻪﺴ 4
و 5 ﻣ نﺎﺸﻧ ﯽ ﻧاواﺮﻓ ﺖﻠﻋ ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽ
ﺑﯿ ﺷ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺮﺘﺸ ﯿ
ﻣ ﺪﺿ ﺮﺛا دﻮﺟو ،ناوﺮ ﯿ
ﺑوﺮﮑ ﯽ
ﺑﯿ ﻪﻧﻮﻤﻧ رد ﺮﺘﺸ ﺎﻫ
ي ا رد رﺎﻬﺑ ﻞﺼﻓ زا ﻞﺻﺎﺣ ﯾ
ﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦ ﯽ
ﺪﺷﺎﺑ .
اﯾ ﺪﺑ ﻦ ﯾ درﻮﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا مﻮﻬﻔﻣ ﻦ ﻞﮔزا ار ﻪﯾﺬﻐﺗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﺮﻈﻧ
ا ﻪﺘﺷاد ﺖﺳ .
هزاﺪﻧا نﻮﻣزآ رد ﯽﺘﻧآ ترﺪﻗ يﺮﯿﮔ
ﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ ﯾ يور ،ﻞﺴﻋ ﯽ
ﻢﺴﯿﻧﺎﮔراوﺮﮑﯿﻣ مﺮﮔ يﺎﻫ
مﺮﮔ و ﺖﺒﺜﻣ ﯽﻔﻨﻣ
) ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ هژوﺮﭘ ﻦﯾا رد
سﻮﻠﯿﺳﺎﺑ ﺎﯿﺷﺮﺷا و ﺲﯿﻠﯿﺘﺑﻮﺳ ﯽﻠﮐ
( ﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﺶﯾﺎﻣزآ .
ﻪﺠﯿﺘﻧ رد
هﺪﻨﻨﮐ ﺪﯿﺴﮐا ﻪﮐ زاﺪﯿﺴﮐا و زﻻﺎﺗﺎﮐ يﺎﻬﻤﯾﺰﻧآ دﻮﺟو يﻮﻗ يﺎﻫ
ﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ دﻮﺟو ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﺪﻨﺘﺴﻫ و يﺪﯿﺋﻮﻧووﻼﻓ ،ﯽﻠﻨ
...
ﻦﯾا
ﯽﻣ دﺎﺠﯾا ﻞﺴﻋ رد ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ ﺪﺿ ﺖﯿﺻﺎﺧ دﻮﺷ
. ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻪﭼ ﺮﻫ
ﺪﺿ ﺖﯿﺻﺎﺧ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺘﻤﮐ ﻞﺴﻋ رد هﺪﺷ ﺮﮐذ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﯽﯾﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ
ﺖﺳا ﺮﺘﻤﮐ ﻞﺴﻋ .
ﯽﺘﻧآ ﺲﯾﺪﻧا ﺮﮔا ﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ
ﯾ ﯽ ﯽﻨﻌﯾ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻔﻨﻣ ﯽﻠﺴﻋ
ﻢﺴﯿﻧﺎﮔراوﺮﮑﯿﻣ يور مﺮﮔ يﺎﻫ
مﺮﮔ و ﺖﺒﺜﻣ ﯽﺑ ﯽﻔﻨﻣ
ﺖﺳا ﺮﯿﺛﺎﺗ .
وﮋﭘ ﻦﯾا رد ﺪﺿ ترﺪﻗ رد فﻼﺘﺧا ،ﺶﻫ
ﻞﺴﻋ يﺮﺘﮐﺎﺑ ﻖﻃﺎﻨﻣ يﺎﻫ
راﺪﻘﻣ رد فﻼﺘﺧا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ دﺎﯾز ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ يور ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﻫ رد دﻮﺟﻮﻣ نژورﺪﯿﻫ
ﯽﺘﻧآ ترﺪﻗ دراد ﻞﺤﻣ نآ رد هﺪﻣآ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻞﺴﻋ يﺮﺘﮐﺎﺑ
. ﻦﯾا
نﻻﻮﻣ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ عﻮﺿﻮﻣ )
1992 ( ﻪﮐ ﺖﺳا
ﯽﺘﻧآ ترﺪﻗ رد دﻮﺟﻮﻣ فﻼﺘﺧا ار ﻞﺴﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ عاﻮﻧا يﺮﺘﮐﺎﺑ
دﺮﮐ ﯽﺳرﺮﺑ ]
4 .[
ﯽﮕﺘﺴﺑ ﻞﺴﻋ ﯽﯾﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ ﯽﺘﻧآ ترﺪﻗ رد فﻼﺘﺧا
هدﺮﮔ و ﺪﻬﺷ عﻮﻧ ،ﻞﮔ ﺎﯾ و هﺎﯿﮔ عﻮﻧ ،هﺎﯿﮔ ﺎﯾ ﻞﮔ ﺶﯾور ﻞﺤﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ
دراد . ﺐﯿﮐﺮﺗ و ﻮﺑ ،ﮓﻧر ،ﻢﻌﻃ يور هﺪﺷ ﺮﮐذ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﺪﻧراد ﺮﺛا ﻞﺴﻋ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ]
26 .[
يﺪﯿﻟﻮﺗ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ نﺎﻫﺎﯿﮔ و ﻞﮔ عﻮﻧ دﻮﺟﻮﻣ ﻖﯿﻘﺤﺗ رد ﺖﯾﺎﻬﻧ رد و ﻞﮔ ﺪﻬﺷ ﺖﯿﻔﯿﮐ يور ﺮﺑ ﻪﮐﺪﻨﺘﺷاد توﺎﻔﺗ ،ﻞﺴﻋ ﺖﺷاد ﺮﯿﺛﺎﺗ ،ﻞﺻﺎﺣ ﻞﺴﻋ .
ﻦﻟآ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ ﻖﻓاﻮﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ
1
يﺎﻫ لﺎﺳ رد 1991
و 1992 دﻮﺑ ] 27 و 28 .[
نارﺎﮑﻤﻫ و ﺪﻤﺣا
) 2014 ( ﯽﺘﻧآ ترﺪﻗ رد دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻓﻼﺘﺧا ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﯽﯾﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ
1. Allen
ﻞﺴﻋ راﺪﻘﻣ رد فﻼﺘﺧا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺪﻨﭼ يﺎﻫ
ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ ﻮﺘﯿﻓ ،نژورﺪﯿﻫ لﺎﮑﯿﻤﮐ
يﺎﻫ ) ﯽﻫﺎﯿﮔ هﺮﺛﻮﻣ داﻮﻣ (
رد دﻮﺟﻮﻣ
ﺶﺷﻮﭘ عﻮﻧ ،ﻞﺤﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯽﻠﮔ و ﯽﻫﺎﯿﮔ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ
دراد ﺎﻬﻧآ ﻂﺳﻮﺗ ﻞﺴﻋ ﺪﯿﻟﻮﺗ و ﻞﺴﻋ رﻮﺒﻧز شروﺮﭘ ياﺮﺑ ]
29 .[
ﻞﺴﻋ ﯽﯾﺎﯾﺮﺘﮐﺎﺑ ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رد فﻼﺘﺧا ﻦﮑﻤﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺪﻨﭼ يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﮔ رد فﻼﺘﺧا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺖﺳا ﺪﺷﺎﺑ رﻮﺒﻧز يﺎﻫ
] 30 .[
فﻼﺘﺧا
ﯽﺘﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ رد ﻞﺴﻋ يﺮﺘﮐﺎﺑ
ﮓﻧر ياراد ﻪﮐ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ يﺎﻫ
ﯽﻣ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ توﺎﻔﺘﻣ اﻮﺗ
تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺮﯾدﺎﻘﻣ رد فﻼﺘﺧا ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد ﺪﻧ
ﻞﺴﻋ ﯽﻠﻨﻓ ترﺪﻗ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا رد دﺎﯾز ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﺎﻫ
ﯽﺘﻧآ ﺖﺳا ﺎﻬﯾﺮﺘﮐﺎﺑ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا ]
31 و 32 .[
هزاﺪﻧا زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ -
مﻮﯾﺪﯾﺮﺘﺴﻠﮐرﻮﭙﺳا يﺮﯿﮔ ﺎﯿﺣا يﺎﻫ
هژوﺮﭘ ﻦﯾا رد ﺖﯿﻔﻟﻮﺳ هﺪﻨﻨﮐ
ﻞﺴﻋ ،داد نﺎﺸﻧ ﻪﮐدﻮﺑ ﯽﻔﻨﻣ ﺳد ﻪﺑ يﺎﻫ
ﺖ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ زا هﺪﻣآ يﺎﻫ
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺪﻗﺎﻓ ﺖﺷادﺮﺑ ﻞﺼﻓ ود ﺮﻫ رد و ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺑ يﺎﻫ
ﯽ -
ﺣا يزاﻮﻫ ﯿ
ﺪﻨﻨﮐءﺎ ة ﻔﻟﻮﺳ ﯿ ﺪﻧدﻮﺑ ﺖ . مﻮﯾﺪﯾﺮﺘﺴﻠﮐدﻮﺟو ﺎﯿﺣا يﺎﻫ
-
ﻪﻧﻮﻤﻧ مﺎﻤﺗ رد ﺖﯿﻔﻟﻮﺳ هﺪﻨﻨﮐ نﺎﺸﻧ ﻪﮐ دﻮﺑ ﯽﻔﻨﻣ ﺎﻫ
ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ هﺪﻨﻫد
ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ و ﺎﻫﺮﻬﺷ ﻦﯾا رد ﻞﺴﻋ يرواﺮﻓ رد ﺢﯿﺤﺻ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺑوﺮﮑﯿﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽ
دﻮﺑ ﻞﺴﻋ يﺎﻫ .
ﺎﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ
لﺎﺳ رد نارﺎﮑﻤﻫ و ﺰﻣﻮﮔ تﺎﺷراﺰﮔ 2010
دﻮﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ ]
19 .[
4 - يﺮﯿﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ
ﮐﺮﺗ ،ﻞﺴﻋ ﯿﺒ ﯽ و ﺖﺷادﺮﺑ ﺎﻬﻠﮔ ﺪﻬﺷ زا ار نآ ﻞﺴﻋ رﻮﺒﻧز ﻪﮐ ﺖﺳا
رواﺮﻓ زا ﺲﭘ ي
ﻢﯾﺰﻧآ ندﺮﮐ ﻪﻓﺎﺿا و ﻪﺑ دﻮﺧ نﺪﺑ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
لﻮﻠﺳ رد ﻞﺴﻋ رﻮﺒﻧز ﻂﺳﻮﺗ،ﯽﻓﺎﺿا ﺖﺑﻮﻃر ﺮﯿﺨﺒﺗ و نآ وﺪﻨﮐ يﺎﻫ
ﺧذ ﯿ ﻣ هﺮ ﯽ دﻮﺷ .
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻞﺴﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هرﺎﻬﺑ ﻞﺴﻋ يﺎﻫ
يﺎﻫ
ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﺑﻮﻃرزا ﺰﯿﯾﺎﭘ ﻞﺼﻓ رد هﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ )
6/
16 ﺪﺻرد ( ،
ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺪﻣﺎﺟ داﻮﻣ ﺪﺻرد ﺮﺗ
) 36 / 81 ﺪﺻرد ( ﺮﺘﻤﮐ ﮓﻧر تﺪﺷ و
) 005 /0 ﺪﺻرد ( ﻞﺴﻋ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ياراد هرﺎﻬﺑ يﺎﻫ
ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ )
067 / 0 ﯽﻠﯿﻣ ﻮﻠﯿﮐ رد مﺮﮔ مﺮﮔ
( ﻊﺒﻄﻟﺎﺑ و
ﯽﺘﻧآ ترﺪﻗ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
) 1856 / 61 ( ﻣ ﺪﺿ ﺖﯿﺻﺎﺧ و ﯿ
ﺑوﺮﮑ ﯽ
ﺑﯿ ﺮﺘﺸ ) 100 ﺪﺻرد ( ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻧدﻮﺑ ،هﺰﯿﯾﺎﭘ ﻞﺴﻋ يﺎﻫ
.
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻦﯿﺑ رد زا هﺪﺷ ﺖﺷادﺮﺑ ﻞﺴﻋ يﺎﻫ
ﺎﻨﻣ نﺎﺘﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ،نﺎﺳاﺮﺧ ترﺪﻗ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ياراد ﺮﻤﺷﺎﮐ نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﻞﺴﻋ يﺎﻫ
ﯽﺘﻧآ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا )
3/
54 ( دﻮﺑ . اراد ﻞــﺴﻋ ي
ﺘﻧآ عاﻮﻧا ﯽ ﺴﮐا ﯿ ﺎﻬﻧاﺪ ي
ﺰﻧآ ﯾﻤ ﯽ ﻏ و ﯿﺮ ﺰﻧآ ﯾﻤ ﯽ ﻈﻧ ﯿ ﺴﮐا ﺰﮐﻮﻠﮔ ﺮ ﯿ
لا ،زﻻﺎﺗﺎﮐ ،زاﺪ -
ﺑرﻮﮑﺳآ ﯿ ﮏ
ﺳا ﯿ ﺋﻮﻧووﻼﻓ ،ﺪ ﯿ
ﺳا ،ﺎﻫﺪ ﯿ ﺎﻫﺪ ي ﻟآ ﯽ ﻣآ و ﯿ ﺳاﻮﻨ ﯿ ﻣ ﺎﻫﺪ ﯽ ﺪــﺷﺎﺑ .
ﺮﺗﻻﺎﺑ ﯾ ﻦ ﻣ ﯿ هزاﺪﻧا ﯽﻠﻨﻓ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ناﺰ
،هﺪﺷ يﺮﯿﮔ زا
نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ
ﻧﯿ ﺪﺷ شراﺰﮔ رﻮﺑﺎﺸ )
052 / 0 ﯽﻠﯿﻣ مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ رد مﺮﮔ .(
ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻪﮐ يا
ﯽﻣ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺖﻓﺮﮔ ﺖﻤﺴﻗ ﻦﯾا رد ناﻮﺗ
د ﻞﻣاﻮﻋ ،ﯽﻠﻨﻓ ﯾ
ﺮﮕ ي ﯽﺘﻧآ ترﺪﻗ ﺮﺑ ﻪﮐ ﺪﻧراد دﻮﺟو ﻞﺴﻋ ﯽﻧاﺪﯿﺴﮐا
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺮﺛﻮﻣ .
ﺪﺿ ﺮﺛا ﻪﻧﻮﻤﻧ ﯽﺑوﺮﮑﯿﻣ ﻞﺴﻋ يﺎﻫ
ود ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ناوﺮﯿﺷ
دﻮﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺮﮕﯾد ﻪﻘﻄﻨﻣ )
ﯽﻧاواﺮﻓ 33 / 83 ﺪﺻرد ( ز ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﮐ ﯾ
دﺎ ي
ﻠﮔ ﺶﺷﻮﭘ عﻮﻧ ﻪﻠﻤﺟ زا ترﺪﻗ ﻦﯾا زوﺮﺑ رد ﯽ
ﮔ و ﯿ ﻫﺎ ﯽ ﮐﺮﺗ و ﯿ تﺎﺒ
هﺮﺛﻮﻣ ) ﮐﺮﺗ ﯿ ﻠﻨﻓ تﺎﺒ ﯽ ( اﺮﺷ و ﺎﻬﻧآ رد دﻮﺟﻮﻣ ﯾ
اﻮﻫ و بآ ﻂ ﯾ
ﯽ
ﺪﻧراد ﺖﻟﺎﺧد ،دﻮﺟﻮﻣ .
ﻌﺗ ﺎﺑ ﯿﯿ مﻮﯾﺪﯾﺮﺘﺴﻠﮐرﻮﭙﺳا ﻦ ﺎﯿﺣا يﺎﻫ
رد ﺖﯿﻔﻟﻮﺳ هﺪﻨﻨﮐ ،ﺎﻫ ﻪﻧﻮﻤﻧ
مﺎﻤﺗ ﻪﮐ ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﻞﺴﻋ
يﺮﺘﮐﺎﺑ ﺪﻗﺎﻓ ﺎﻫ ﺑ يﺎﻫ
ﯽ يزاﻮﻫ
ﺣا ﯿ ﺪﻨﻨﮐءﺎ ة ﻔﻟﻮﺳ ﯿ ا ﻪﮐ ﺪﻧدﻮﺑ ﺖ ﯾ
ﺎﻋر هﺪﻨﻫد نﺎﺸﻧ ﺮﻣا ﻦ ﯾ
ﺖﺷاﺪﻬﺑ ﺖ
ﮐ و ﯿﻔ ﯿ ﻻﺎﺑ ﺖ ي ﻣ ﯿ ﺑوﺮﮑ ﯽ ﻪﻧﻮﻤﻧ دﻮﺑ ﺎﻫ .
5 - ﻊﺑﺎﻨﻣ
[1] Standard Scientific Institute. 1392. Honey - Properties and Test Methods, No. 92. National Iranian Standards Organization. Seventh revision (in Persian).
[2] Guo, W., Liu, Y., Zhu, X., Wang, S. 2011.
Temperature-dependent dielectric properties of honey associated with dielectric heating.
Journal of Food Engineering, 102(3): 209-216.
[3] Zuhair, H. S., Mohd, Y. K., Makpol, S., Mohd, Y. A. 2011. Antioxidant Capacities and Total Phenolic Contents Increase with Gamma Irradiation in Two Types of Malaysian Honey.
Molecules. 16: 6378-6395.
[4] Molan, P.1992a. The antibacterial activity of honey. The nature of the antibacterialactivity.
Bee World,73:5-28.
[5] Molan,P. 1992b. The antibacterial activity of honey. Variation in the potency of the antibacterial activity.Bee World, 73:59-76.
[6] Iglesias, A., Feás, X., Rodrigues, S., Seijas, J.
A., Vázquez-Tato, M. P., Dias, L. G., Estevinho, L. M. 2012. Comprehensive study of honey with protected denomination of origin and contribution to the enhancement of legal specifications. Molecules 17: 8561–8577.
[7] Clement, H., Bruneau, E., Barbancon, J. M., Bonnaaffe, J., Reeb, C., Veissiere, B. 2002. Le traite rustica de l’apiculture. Traite Rustica, 528.
[8] Krishna, D. G., AL-Hasani, H. H., Al- Skhbouri, Z. S., AL-Rahbi, M. M., Kethani Devi, Ch. 2015. Physico-Chemical investigation and analysis of biochemical composition of natural and industrial honey samples. International Journal of Organic and Bioorganic Chemistry; 5(1): 9-12.
[9] Sorkun, K., Dogan, C., Basoglu, N. 2001.
Physicochemical characteristics and composition of eucalyptus camal dulensis dehnh honey produced in Turkey. Apiacta 4.
[10] Blouch, A., Mahmood, R., Rafique, K., Asif Shaheen, F., Munir, M., Qayyum, A., Ali, R.
2016. Comparative analysis of physicochemical properties of honey from ecological zones and branded honey of Pakistan. Journal of Biodiversity and Environmental Sciences. 9 (4): 40-49.
[11] Singleton, V. L., Orthofer, R., Lamuela- Raventos, R. M. 1999. Analysis of total phenols and other oxidation substrates and antioxidants by means of Folin-Ciocalteu reagent. Methods Enzymol., 299: 152–178.
[12] Finola, M. S., Lasagno, M. C., Marioli, J.
M.2007. Microbiological and chemical characterization of honey from central Argentina. Food Chemistry. 100:1649-1653.
[13] White, J. W. 1984. Instrumental color classification of honey: Collaborative study.
Journal of the AOAC, 67: 1129–1131.
[14] Ferreira, I. C. F. R., Aires, E., Barreira, J. C.
M., Estevinho, L. M. 2009. Antioxidant activity of Portuguese honey samples: different contributions of the entire honey and phenolic extract. Food Chemistry, 114 (4): 1438–1443.
[15] Cooper, R., Molan, P., Harding, K. 1999.
of Staphylococcus aureus from infected wounds. Journal of the Royal Society of Medicine, 92: 283-285
[16] Error! Hyperlink reference not valid.. 2017- 03-30.
[17] Jalilian, H. R., Beik nejad, D., Chaichi, M.
J. 1392. Evaluation on physicochemical properties of honey samples of Golestan province. Journal of innovation in food science and technology, Year 6 - second Issue: 65-74.
[18] Viuda-Martos, M., Y. Ruiz-Navajas, J. M.
Zaldivar-Cruz, V. Kuri, J. FernándezLópez, Á.
A. Carbonell-Barrachina, and J. Pérez-Álvarez, (2010), Aroma profile and physicochemical properties of artisanal honey from Tabasco, Mexico, International Journal of Food Science and Technology, 45, 1111-1118.
[19] Gomes, S., Dias, L. G, Moreira, L. L., Rodrigues, P., Estevinho, L. 2010.
Physicochemical, microbiological and antimicrobial properties of commercial honeys from Portugal. Food and Chemical Toxicology, 48(2): 544-548.
[20] Nanda, V., B. Sarkar, H. Sharma, and A.
Bawa, 2003, Physico-chemical properties and estimation of mineral content in honey produced from different plants in Northern India, Journal of Food Composition and Analysis, 16, 613-619.
[21] Ram, A. K. 2011. Production of Spray-dried Honey Powder and Its Application in Bread, Agricultural and Mechanical College,Louisiana State University: 1-83.
Saxena, S, Gautam, S., Sharma, A. 2010.
Physical, biochemical and antioxidant properties of some Indian honeys. Food chemistry, 118(2): 391-397.
[23] Escuredo, O., L. R. Silva, P. Valentão, M.
C. Seijo, and P. B. Andrade. 2012. Assessing Rubus honey value: Pollen and phenolic compounds content and antibacterial capacity, Food Chemistry, 130: 671-678.
[24] Alvarez-Suarez, J. M., S. Tulipani, D. Díaz, Y. Estevez, S. Romandini, F. Giampieri, E.
Damiani, P. Astolfi, S. Bompadre, and M.
Battino. 2010. Antioxidant and antimicrobial capacity of several monofloral Cuban honeys and their correlation with color, polyphenol content and other chemical compounds, Food and Chemical Toxicology, 48, 2490-2499.
[25] Pichichero, E., L. Canuti, and A. Canini.
2009. Characterisation of the phenolic and flavonoid fractions and antioxidant power of Italian honeys of different botanical origin, Journal of the Science of Food and Agriculture, 89: 609-616.
[26] Taormina, P. J., Niemira, B. A., Beuchat, L.
R. 2001. Inhibitory activity of honey against foodborne pathogens as influenced by the presence of hydrogen peroxide and level of antioxidant power. Int J Food Microbiol.
69:217–225.
[27] Allen, K., Molan, P.,Reid, G. 1991a.
Asurvey of the antibacterial activity of some New Zealand honeys.J. Pharm.Pharmacol, 43(12): 817-822.
[28] Allen, K., Molan, P.,Reid,G.1991b.
TheVariability of the antibacterial activity of honey.Apiacta, 26: 114-121.
[29] Ahmed, M., Sahile, S., Subramanian, C.
2014. Evaluation of antibacterial potentials of honey against some common human pathogens in north Gondar zone of Ethiopia. International Journal of Pure and Applied Zoology, 2 (4):
286-295.
[30] Mogessie , A. 1994. The in vitro antibacterial activity of ‘Tazma mar’ honey produced by sting less bee. Ethiop J Health Dev. 8 (2): 109–117.
[31] Kek, P. S., Chin, L. N, Yusof, A.Y., Tan, W. S., Chua, S.L. 2014. Total phenolic contents and color intensity of Malaysian honeys from the Apis spp. and Trigona spp.
bees. Agric Agric Sci Proc. 2: 150–155.
[32] Bertoncelj, J., Dobersek, U., Jamnik, M., Golob, T. 2007. Evaluation of the phenolic content, antioxidant activity and colour of Slovenian Honey. Food Chem. 105: 822–828.
