DOI:https://dx.doi.org/10.22059/ijswr.2022.332235.669100
یملع هلاقم(
- )یشهوپژ
Determination of Water Requirement, Crop Coefficient and Water Productivity of Grapevines Trained in Two Trellises and Creeping Systems in Malekn Region
OMID OROUJIAN MASHHADI1, SEYED MAJID MIRLATIFI1*, HOSSEIN DEHGHANISANIJ2 1. Department of Water Management and Engineering, Collage of Agriculture, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
2. Agricultural Engineering Research Institute, Agricultural Research, Education and Extention Organization (AREEO), Karaj, Iran.
(Received: Oct. 19, 2021- Revised: Jan. 29, 2022- Accepted: Feb. 26, 2022)
ABSTRACT
Vineyard irrigation scheduling according to actual crop water requirements in the arid and semiarid regions is crucial to improve water productivity and maintain sustainable production. This experiment was carried out to evaluate water consumption (ETC,a), crop coefficient (Kc) and water productivity of grapevine in the Malekan region located in the eastern Azerbaijan province. Two different field experiments in the form of complete randomized design with three replications were carried out during the 2020 growing season in two vineyards with trellis and creeping trained systems under subsurface drip irrigation (SDI). The grape's ETC,a was determined by measuring the components of the water balance equation including variations of soil moisture at different levels of the root zone. In order to prevent water stress, the soil moisture content was kept to the range of the readily available water during the whole growing period. The grape's ETC,a was 451, 394 mm, respectively, in the trellis and creeping system. Accordingly, water productivity was 5.83 and 6.1 kg per cubic meter of ETC,a. Maximal daily Kc was 0.8–0.9, respectively, in the trellis and creeping system, implying that the maximum daily actual water consumption was lower than the calculated corresponding reference evapotranspiration.
Keywords: Evapotranspiration, Micro Irrigation, Sultana Cultivar, Water Consumption.
*Corresponding Author’s Email: [email protected]
ب دروآر ن ي زا بآ ی
، رض ي ب گ ي ها ی و هرهب رو ی س ود رد روگنا بآ ي
متس تشک تسبراد ی ناکلم هقطنم رد هدنزخ و
یدهشم نايجورع ديما س ،1
ي د جم ي د م ي طلر ي ف
1ی ،*
جيناس یناقهد نيسح
2
1 . ناریا ،نارهت ،سردم تیبرت هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد ،بآ تیریدم و یسدنهم هورگ .
2 . ینف تاقیقحت هسسوم تاقیقحت نامزاس ،یزرواشک یسدنهم و
، ناریا ،جرک ،یزرواشک جیورت و شزومآ .
:تفایرد خیرات(
27 / 7 / 1400 - :یرگنزاب خیرات 9
/ 11 / 1400 - :بیوصت خیرات 7
/ 12 / 1400 )
کچ ي هد
لامعا دم ی ر ی ت بآ ی را ی غاب اه ی روگنا رب ساسا ن ی زا بآ ی گ ی ها رد حاون ی و کشخ نی هم کشخ هب روظنم دوبهب لوت ی د اپ ی راد و
هرهب رو ی بآ مها زا ی ت سب ی را ی .تسا رادروخرب هب
روظنم دروآرب ن ی زا بآ ی
، ارض ی ب گ ی ها ی هرهب و رو ی روگنا بآ مقر ناطلس ی
هعرزم شهوژپ ود یقرش ناجیابرذآ ناتسا رد ناکلم هقطنم رد متسیس ود رد رارکت هس اب یفداصت لاماک حرط بلاق رد یا
یتسبراد تشک هدنزخ و
، تحت س ی متس بآ ی را ی هرطق ا ی ز ی ر حطس ی لاس رد 1399 ماجنا دش اه هداد زا هدافتسا اب . ی
لصاح
هزادنا زا گ ی ر ی اه ی هرود ا ی ازجا ی ب ی نلا ،هعرزم رد بآ نی
زا بآ ی
(ETC,a)
تشاد تایلمع هیلک .دیدرگ هبساحم هب
تروص هنیهب
دش یعس شیامزآ لوط رد و ماجنا هجوتاب
هب هزادنا جیاتن
،کاخ تبوطر یریگ بآ ماجنا اب
ی را ی عقوم هب
، تبوطر دح زا کاخ
لوصولا لهس تبوطر رتمک
ددرگن ات گ ی ها راچد شنت تبوطر ی دوشن م . ی گنا ی ن
ETC,a
تشک رد دشر هرود لوط رد روگنا
یتسبراد 451 یلیم هدنزخ تشک رد و رتم 394
یلیم هرهب .دوب رتم ریخبت بعکم رتم ره یازا هب بآ یرو
- یرایبآ بآ و قرعت
ت هب یتسبراد تشک رد بیتر 83
/ 5 بیترت هب هدنزخ تشک رد و مرگولیک ...و 83
/ 5 و 1 / 6 .دوب مرگولیک رثکادح
رض ی ب
گ ی ها ی
(Kc)
روگنا رد تشک تسبراد ی 9 / 0 و هدنزخ تشک رد 82
/ 0 م داد ناشن هک دوب ی
ناز خبت ی ر - عقاو قرعت ی رد روگنا
خبت زا رتمک هراومه دشر لصف لوط ی
ر - هدوب عجرم قرعت .تسا
هژاو یديلک یاه هرطق یرایبآ :
یخبت ،روگنا یفرصم بآ ،یا ر
-
،قرعت مقر ناطلس ی .
م همدق
روگنا ی ک ی زا مهم نیرت زا هک تسا ایند و ناریا رد یغاب تلاوصحم
نهک نارود هدافتسادروم
کرادم ساسا رب .تسا هدوب ناسنا
یم دلایم زا لبق هرازه هب روگنا راک و تشک دوجوم یخیرات دسر
.
لباقم رد روگنا مک
بآ ی درکلمع اب لوصحم دیلوت اما هدوب مواقم
و بسانم کاب
ی ف ی ت دنمزاین ،بوغرم مأت
ی ن بآ ندروم ی زا روگنا
هب صوصخ هتسباو روگنا هنلااس یبآ زاین .تسا ینارحب لحارم رد
مقر ،کاخ تفاب ،یمیلقا طیارش هب تشک
هدش یرایبآ شور و
یم دشاب توافتم دناوت
(Nejatiyan, 2014)
. بآ هدمع مأت
ی ن هدش
هایگ یارب هب
هطساو گرب زا قرعت هب کاخ حطس زا ریخبت و اه
رفسمتا هدنادرگرب یم
ش دو
(Netzer et al., 2009)
رد بآ رگا .
یارب هایگ سرتسد مأت
ی ن ریخبت -
1قرعت شهاک ،دشابن یفاک روگنا
صخاش رگید و درکلمع هزادنا ،هشوخ دادعت لیبق زا یمک یاه
هبح نزو ،هشوخ تشاد دهاوخ یپ رد ار هریغ و اه
(
Smart &
Coombe, 1983
).
لامعا بآ ی را ی ب ی ش ن زا ی زا گ ی ها هولاع ا رب ی ن ک ه
زه ی هن رب تسه
، شهاک ثعاب اوتحم
ی هبح دنق ،روگنا یاه ازفا
ی ش
بی ش زا دح گرب و خاش یشیور دشر و اه
تنرد ی هج ازفا ی ش
:لوئسم هدنسیون [email protected]
1 Evapotranspiration
اس ی ه زادنا ی هشوخ یور و اه
ای داج یرامیب یم یچراق یاه .ددرگ
،هایگ هشیر هعسوت نیریز هیحان هب بآ یقمع ذوفن نینچمه م
رجن
هب وشبآ یی ریاس و تارتین حلاما
ندروم ی زا هب هایگ بآ اه ی ز ی مزر ی ن ی
یم ددرگ
(Bravdo & Hepner, 1987)
. اربانب ی ن قیقد نییعت اب
و ناهایگ یبآ زاین رادقم ودت
ی ن همانرب مظنم بآ ی را ی م ی ناوت رادقم
هب بآ ی هن ار رد تخا ی را گ ی ها رارق داد و تلاکشم شان
ی زا ب ی ش دوب
و دوبمک بآ پ ی گش ی ر ی دومن
(Houry, 2017)
یبآ زاین زا یهاگآ .
هرهب دوبهب یارب مهم لماوع زا یکی هایگ بآ یرو
رد شخب
زرواشک ی تسا . ریخبت رادقم -
هایگ قرعت
(ETC)
مهم نیودت رد روتکاف نیرت
نازیم .تسا یرایبآ همانرب
ETC
هزادنا اب تارییغت هتسویپ یریگ
کاخ یتبوطر طسوت
و رتمیسیلا سپس
هدافتسا زا هطبار ب ی نلا بآ
رد کاخ نچمه .تسا هبساحم لباق ی
ن م ی ناوت نیمخت قیرط زا
ریخبت - عجرم قرعت
(ETo)
یهایگ بیرض زا هدافتسا اب و
(Kc)
ار نآ
دروآرب دومن
(Doorenbos & Pruitt, 1977)
یهایگ بیرض .
(Kc)
ریخبت تبسن زا صاخ هایگ کی -
ریخبت هب هایگ قرعت -
قرعت هایگ
)هجنوی ای نمچ( عجرم احم
هبس م ی دوش
(Allen et al., 1998)
.
رادقم رض ی ب گ ی ها ی لماوع هب هتسباو ی
س عون دننام ی
متس ک ،تش
در هلصاف ی ف غو تشک ی
،هر تسا
(Netzer et al., 2009)
.
شهوژپ بیارض و یبآ زاین نییعت صوصخ رد یدایز یاه
روگنا یهایگ ماجنا
تسا هدش تاقیقحت زکرم رد هک یقیقحت .
هاگشناد یزرواشک یبآ زاین و دش ماجنا لاس هس یط اینرفیلاک
هرطق یرایبآ متسیس تحت غلاب روگنا ناتخرد یا
تسد هب مآ
.د
ETC,a
رد .دیدرگ دروآرب ینزو رتمیسیلا کی طسوت قیقحت نیا رد یرایبآ .دنتشاد رارق روگنا تخرد ود رتمیسیلا نیا ناتخرد
هب سو ی هل ی یاراد یاه لارتل هرطق
ناکچ یلخاد هلصافاب 3 / 0 رتم
یبد و مه زا 4
رتیل تعاس رب دش ماجنا
. هلول اه ی بآ ی را ی طسوت
ی ک س ی م رد هلصاف 40 تناس ی رتم ی مز حطس زا ی
ن هب تروص قلعم
دنتفرگ رارق رتمیسیلا نزو .
هب تروص یارب .دیدرگ تبث یتعاس
رتماراپ نیمخت
ETC,a
هناتسآ دح اب ینزو تارییغت ، رعت
ی ف هدش ک ه
ربارب 16 تیل هسیاقم دوب ر هناتسآ دح زا زواجت تروص رد .دش
رعت ی ف هدش یم ماجنا متسیس طسوت یرایبآ ، .تفرگ
ETC,a
یط رد
یعارز لاس هس 708
، 838 و 936 م ی ل ی رتم دش شرازگ
(Williams et al., 2005)
،رگید یشهوژپ رد.
𝐸𝑇𝐶𝑎
هنادیب روگنا
لیئارسا رد لاس شش یط سرربدروم
ی روظنم نیدب .تفرگ رارق
زا 12 شکهز رتمیسیلا هک دش هدافتسا راد
رد ی ک ی تمیسیلا زا اهر
یارب هزادنا گ ی ر ی اهرامیت .دشن رقتسم یهایگ ،ریخبت قیقد ه
زورر
هب سو ی هل 4 هرطق یبد اب ناکچ 4
/ 2 و دندش یرایبآ تعاس رب رتیل
ساسا رب یرایبآ تیریدم 80
تشادرب زا لبق ات یبآ زاین دصرد
و لوصحم 60
نازخ ات لوصحم تشادرب زا سپ یبآ زاین دصرد
ماجنا م .تفرگ ی گنا ی ن
ETC,a
دشر لصف لک رد کاخ زا ریخبت و
اب ربارب بیترت هب 1222
و 73 یلیم رثکادح نینچمه . .دوب رتم
ETC,a
رد لصف اه ی نیب ،دشر 6
/ 8 - 26 / 7 یلیم ریغتم زور رب رتم
دوب
(Netzer et al., 2009)
. رد ی ک حاون رد شهوژپ ی
زکرم ی
ناپسا ی ا
ETC,a
دشر لصف هس یط ار 550
، 377 و 505 یلیم رتم
ود هک ینزو رتمیسیلا کی کمک اب شهوژپ نیا .دندرک شرازگ اهرامیت یرایبآ تیریدم .دش ماجنا دنتشاد رارق نآ رد روگنا تخرد هب سو ی هل هرطق ناکچ اب مأت ی ن رثکادح .دش ماجنا یبآ زاین لماک
Kc
بیترت هب یلاوتم دشر لصف هس یط 75
/ 0 ، 6 / 0 و 7 / 0 دش شرازگ
(Lopez et al., 2012)
. قیقحت کی یط رد
هقطنم لوپآ ی ا رد بونج
ای لات ی ا م ی ناز ن ی زا بآ ی روگنا تحت س ی متس بآ ی را ی هرطق ا ی زا
هداد اه ی هراوهام ا ی
Landsat
روگلا زا هدافتسا اب ی
مت لابس دروآرب
دش هداد اب لدم نیا تقد . دروم عرازم رد عقاو یرتمیسیلا یاه
رادقم و تفرگ رارق هسیاقم
ETC,a
نیب روگنا 1
/ 4 ات 2 / 4 م ی ل ی رتم
دش شرازگ زور رب
(Silvia vanino et al., 2015)
یشهوژپ . رد
1 Water productivity
2 Subsurface drip irrigation
لاک ی نرف ی ا اب فده هبساحم
ETC,a
دشر لصف هس یط روگنا اب
ینزو رتمیسیلا زا هدافتسا یرایبآ یارب شهوژپ نیا رد . دش ماجنا
هرطق زا اهرامیت ناکچ
یبد اب ییاه 4
هلصاف و تعاس رب رتیل 30
یتناس نیگنایم .دش هدافتسا رتم
ETC,a
دشر لصف هس یط 949
یلیم .دش شرازگ رتم
رد قحت ی ق ی د ی رگ هرطق یرایبآ متسیس تحت روگنا یبآ زاین -
رتمیسیلا زا هدافتسا اب لیئارسا رد یا شکهز
یط رد راد 6
لاس
اهرامیت یرایبآ تیریدم .دش یبایزرا هب
سو ی هل هرطق ناکچ یاه هب ی
هلصاف 30 یتناس یبد و رتم 1
هنازور یرایبآ رود اب تعاس رب رتیل
بسحرب 100
هک داد ناشن جیاتن .دش ماجنا یبآ زاین دصرد
م ی گنا ی ن
ETC,a
رد لوط لصف دشر ربارب 715 یلیم .دوب رتم
ممیزکام رادقم نینچمه
Kc
رد لصف اه ی نیب ،دشر 9
/ 0 - 8 / 0
دوب ریغتم
(Munitz et al., 2019)
.
تاعلاطم ناوارف
ی مز رد ی هن هرهب رو
1ی روگنا بآ (WP)
هبات ماجنا لاح تسا هدش
نیگنایم ،ایناپسا رد شهوژپ کی یط .
هرهب ریخبت مجح دحاو یازا هب بآ یرو -
قرعت
(WPET)
یط روگنا
لاس هس هرطق ،مید یاهرامیترد یحطس ریز یا
(SDI)2
یرایبآ و
هرطق
3یا اب ربارب بیترت هب(DI)
15 / 4 ، 61 / 3 و 56 / 3 رب مرگولیک
.دش شرازگ بعکمرتم م
ی گنا ی ن درکلمع رد ت ی اهرام ی د ی
،م
SDI
و هبDI
ترت ی ب ربارب اب 11 ، 7 / 12 و 8 / 11 نت رب راتکه دش شرازگ
(Cancela et al., 2016)
. یشهوژپ رد
WPET
متسیس تحت روگنا
یطSDI
2 یرایبآ هلول .تفرگ رارق یبایزرا دروم ایلارتسا رد لاس
هلصاف رد 25
یتناس قمع و تشک فیدر زا یرتم 25
یتناس یرتم
هرطق هلصاف . تشاد رارق کاخ حطس زا ناکچ
اه 40 یتناس و رتم
یبد 6 / 1 .دوب تعاس رب رتیل
WPET
رامیت رد 100 یبآ زاین دصرد
9 / 5 ریخبت بعکم رتم کی یازا هب مرگولیک -
دش شرازگ قرعت
(Phogat et al.,2017)
. تخرد شنکاو شهوژپ کی رد نسم یاه
هب یحطس یرایبآ شور رییغت هب روگنا وDI
ط ار رلباب ی لاس هس
( 1388 - 1390 م ناتسرهش رد ) ی
بآودنا سرربدروم ی
رارق تفرگ .
اتن ی ج ب داد ناشن ی
رتش ی ن
WPET
اب 21 / 2 بعکمرتم رب مرگولیک
شور هب طوبرم بآ و دوب DI
WPET
رلباب یرایبآ رد 16
/ 2 مرگولیک
دودح یحطس یرایبآ رد و بعکمرتم رب 48
/ 1 رب مرگولیک رتم
بعکم .دش دروآرب شور رد یفرصم بآ مجح شهاک اب
رلباب وDI
یحطس یرایبآ شور رد نآ رادقم فصن هب ع ،
بیترت هب روگنا درکلم
5 / 2 و 8 / 3 تفای شهاک راتکه رد نت
(Nikanfar and Rezaei,
2015)
. اتن ی ج زا لصاح غت
یی ر شور هچیوج زا یرایبآ هب یا
ربDI
کات یور یاه 14 یط ،نادمه ریلام ناتسرهش رد هلاس لاس ود
هک داد ناشن یعارز
WPET
رامیتود رد دادعت اب بیترت هبDI
5
3 Drip irrigation
هرطق ناکچ و 3 هرطق ناکچ یبد اب تخرد ره یارب 4
رتیل تعاس رب
هچیوج رامیت اب هسیاقم رد .دوب رتشیب زرواشک تیریدم تحت یا
WPET
رامیت ود رد بیترت هب DI
5 / 8 و 3 / 10 رب مرگولیک
بعکمرتم و
رد ت ی رام وج ی هچ ا ی 9 / 4 رب مرگولیک بعکمرتم
دوب
(
Yulghonolu et al., 2017
.)
کی یط و رد شهوژپ هرهب ،اکیرمآ نتگنشا
بآ یرو روگنا ب ه
ازا ی دحاو مجح بآ بآ ی را ی
(WPI)
یسررب دروم لاس ود یط ،
فیدر هلصاف .تفرگ رارق بیترت هب ناتخرد و تشک یاه
5 / 2 و
8 / 1 رامیت .دوب یتسبراد تشک عون و رتم شور لماش یرایبآ یاه
وSDI
دندوبDI
شور ود ره رد . وSDI
اربDI
ی ود تخرد ره
هرطق بد اب ناکچ ی
2 ل ی رت م .دش هتفرگ رظن رد تعاسرب ی
گنا ی ن
بآ قمع ی را ی بآ شور ود ره رد لاس ود رد ی
را ی رقت ی اب ربارب 249
م ی ل ی رتم اتن ساسا رب .دوب ی
ج م ی گنا ی ن
WPI
بیترت هب لاس ود یط
شور ود رد وSDI
1DI
/ 4 و 7 / 3 ک ی مرگول شرازگ بعکمرتم رب
دش
(Xiaochi et al., 2020)
. رد قحت ی ق ی د ی رگ ناپسا رد ی
،ا
WPI
رامیت ود رد لاس هس یط روگنا و DI
دروم SDI
زرا ی با ی رارق
بآ هلول .تفرگ ی
را ی شور رد ربDI
ور ی در ی ف هلصاف و تشک 40
تناس ی رتم ی مز حطس زا ی
ن شور رد و قمع رد SDI
40 تناس ی
رتم ی رد .تشاد رارق کاخ ره
ود شور و SDI
DI
تخرد ره
هرطق ود طسوت بد اب ناکچ
ی 2 ل ی رت تعاس رب بآ
ی را ی م ی دش .
WPI
یاهرامیت رد بیترت هب وSDI
DI
61 / 3 و 56 / 3 رتم رب مرگولیک
دش شرازگ بعکم
(Cancela et al., 2016)
.
هجوتاب هب دودح تشک ریز حطس اب روگنا هک نیا 11
رازه
راتکه مهم نیرت سحم ناکلم هقطنم یغاب لوصحم یم بو
دوش ،یزرواشک همانرامآ(
1398 هب تبسن نازرواشک زا یرایسب و )
یسررب ،دندیزرو تردابم لوصحم نیا تشک ات هک داد ناشن اه
هرهب و یبآ زاین ،یهایگ بیارض نونک رد لوصحم نیا بآ یرو
هدشن نییعت روشک رگید قطانم و هقطنم نیا یقحت نیا .تسا
اب ق
ریخبت نییعت فده -
عقاو قرعت هرهب و یهایگ بیرض ،ی
بآ یرو
یرایبآ متسیس تحت روگنا راد تشک متسیس ود ردSDI
یتسب و
هدنزخ ماجنا دش . نچمه ی ن هلداعم هداس و دربراک ی ارب ی دروآرب
ارض ی ب گ ی ها ی روگنا رد هقطنم تاعلاطم ی رب ساسا هجرد - -زور ر دش
ارب هک ی رات ی خ اه ی توافتم تشک لباق
هدافتسا یدرگ هئارا ،تسا .د
شور و داوم اه
یعارز لاس یط قیقحت نیا 1399
( 25 درورف ی ن ات 5 رهم ) ود رد
ییایفارغج تیعقوم اب ناکلم ناتسرهش رد رواجم ناتسکات 37
و هجرد 14 و یلامش ضرع هقیقد 46
و هجرد 9 لوط هقیقد
عافترا اب یقرش 1302
.دش ماجنا ایرد حطس زا رتم ناتسرهش
ناکلم قبط سقت ی م دنب ی لقا ی م ی وزج قطانم درس و کشخ
بوسحم هدش
و م ی گنا ی ن شراب هنلااس رد ا ی ن ناتسرهش 255
م ی ل ی رتم م ی دشاب . ود رد و دوب یناطلس شیامزآ دروم روگنا مقر
یتسبراد توافتم تشک متسیس هدنزخ و(A)
یسررب دروم(B)
تفرگ رارق (
لکش 1 .) پ ی ش زا ارجا ی
،حرط هنومن اه یی زا کاخ
قمع(
اه ی 30 - 0 ، 60 - 30 و 90 - 60 تناس ی رتم ی ) و بآ بآ ی را ی
ره ود هعرزم هت ی ه و هب امزآ ی هاگش لقتنم دندش . لودج ( 1 ) و ی گژ ی
اه ی بآ بآ ی را ی و لودج ( 2 ) و ی گژ ی اه ی کاخ ود هعرزم ار ناشن
م ی دهد .
لودج 1 - بآ هنومن زيلانآ جياتن
بآ عبنم اده
ی ت رتکلا ی ک (ds/m)ی سا
ی د ی هت تاک
ی نو (meq/l) نآ
ی نو (meq/l)
ca2+
mg2+
Na+ Hco3−
Cl−
هاچ 866
/ 0 10
/ 7 92 / 3 20 / 4 46 / 0 4 80 / 2
لودج 2 - صوصخ ي تا ف ي ز ي ک ی ش و ي م ي ا یي هعرزم کاخ
قمع کاخ ( تناس ی رتم ) اده ی ت
رتکلا ی ک ی (dS/m) هتیدیسا
عابشا لگ یمجح تبوطر
یعارز تیفرظ (%)
تبوطر مجح ی
گدرمژپ ی (%)مئاد تاصخشم
(%)تفاب تفاب
کاخ سر
(%) س
ی تل
(%) نش
(%)
Aغاب 0
- 30
30 - 60
60 - 90
م ی گنا ی ن 57
/ 1
84 / 1
91 / 1
77 / 1 9
/ 7
8 / 7
8 / 7
8 / 7 2
/ 29 65 / 28
15 / 28
66 / 28 40
/ 14
62 / 13
38 / 13
80 / 13 25
25 14 43
43 36 32
32 50 مول
مول مول
غاب B 0
- 30
30 - 60
60 - 90
م ی گنا ی ن 67
/ 1
96 / 1
14 / 2
92 / 1 95 / 7
86 / 7
75 / 7
85 / 7 6
/ 26
8 / 21 5 / 18 3 / 22 1
/ 12
7 / 10
7 / 8
5 / 10 15
10 12 40
20 19 45
70 69 مول
مول نش ی
مول نش ی
لکش 1 - یتسبراد غاب هدنزخ غاب و پچ تمس رد(A)
تسار تمس رد(B)
بآ ی را ی ت رد ی رام اه هجوتاب هب طسوت هدش تئارق کاخ تبوطر
روسنس
WATERMARK 200SS
و نچمه ی ن هنومن رادرب ی هتم اب
دشر لصف لوط رد ساسارب
زا یتبوطر هیلخت نازیم حان
ی ه ت هعسو
و ماجنا هشیر 100
.دیدرگ لامعا هایگ یبآ زاین دصرد بآ
ی را ی هب
وحن ی بآ زا دعب تبوطر هک دش ماجنا ی
را ی فرظ دح هب ی
ت عارز ی
قمع ذوفن و دسرب ی
ن قافتا ی دتفا لخت دح . ی ه تبوطر زاجم ی
(MAD)
ارب ی رشن ساسا رب روگنا ی
ه
FAO 56
، 45 دصرد رد رظن هتفرگ
دش یرایبآ صلاخ قمع . ساسارب
هزادنا یریگ تبوطر اب هدافتسا زا
هطبار ( 1 :دیدرگ هبساحم )
( هطبار 1
In= ∑(∑(wfci− wBi) × Di)j )
m
i=1 n
j=1
هک ا رد ی ن طبار ه
In
یلیم بسح رب یرایبآ صلاخ قمع ،رتم
wfc
یلیم( یعارز تیفرظ رد کاخ یمجح تبوطر ،)رتم
قمعDi
یلیم( هشیر هیحان ،)رتم
هیلا دادعتm
هیحان رد کاخ لیفورپ یاه
،هشیر هعسوت هیلا دادعت رگشرامش i
،اه دادعت رگشرامش j
لحم هزادنا یاه ،تخرد فارطا تبوطر یریگ
لحم دادعت n
یاه
هزادنا و تخرد فارطا کاخ لیفورپ تبوطر یریگ
wBi
تبوطر
تسا دصرد بسح رب یرایبآ زا شیپ کاخ یمجح .
ناتخرد غاب 8 A
غاب و هلاس
،B
30 هلاس دندوب . شهوژپ رضاح
هب تروص شیامزآ ود حرط ود بلاق رد
اک الام هس اب یفداصت
غاب رد رارکت اه
ی وA
B
غاب رد .دش ماجنا هلصافA
ی در ی ف اه ی
،تشک لوط در ره ی ف و هلصاف ناتخرد دودح بیترت هب 4
، 5 / 23
و رتم 80 یتناس هلول هلصاف .دوب رتم یاه
هنت زاSDI
ی ناتخرد
50 تناس ی رتم دوب . هلول اه رد ود فرط در ی ف ناتخرد بعت ی ه و د ر
قمع 50 تناس ی رتم ی زا حطس کاخ راذگراک ی دندش . هرطق -ناکچ
اه اب بد ی 1 / 2 ل ی رت رب تعاس لخاد هلول لارتل رارق هتشاد و صاف هل
هرطق ناکچ اه زا ی دک ی رگ 75 تناس ی رتم دوب ود(
هرطق ناکچ ارب ی
ره تخرد ) قمع ر هعسوت ی هش ا رد ی ن ت ی رام هجوتاب هب فورپ ی ل ح رف
توافتم عطقم هس رد هدش ی
ک هزادنا رتم گ ی ر ی دش
(T1)
. غاب رد
هک زین B
هب تروص هتشپ و یوج( هدنزخ هدش ثادحا )دنلب یاه
غاب رد ،دوب هلصافB
فیدر ی اه ی در ره لوط ،تشک ی
ف و هلصاف
ناتخرد دودح بیترت هب 7
/ 3 ، 5 / 25 و 2 .دوب رتم رد ا ی ن غاب رد
لخاد وج ی
،اه هلول کی ی هلصاف رد SDI
60 هنت زا رتم یتناس
قمع و ناتخرد 30
.دش یراذگراک کاخ حطس زا رتم یتناس
هرطق ناکچ لخاد رد لارتل هلول یاه نآ هلصافو هلول
رگیدکی زا اه
37 هرطق ره یبد و رتم یتناس ناکچ
1 / 2 دوب تعاس رب رتیل جنپ(
هرطق ناکچ ارب ی ره تخرد .) قمع ر هعسوت ی هش ا رد ی ن ت ی رام
هجوتاب هب فورپ ی ل توافتم عطقم هس رد هدش رفح
، 80 تناس ی رتم
هزادنا گ ی ر ی ر هعسوت هدمع .دش ی
هش ا رد ی ن ت ی رام س هطساو هب ی
متس
هتشپ نورد هدنزخ تشک درگ هدهاشم اه
ی د
(T2)
رامیت ود ره رد .
هک رتیل مهد کی تقد اب روتنک طسوت یرایبآ مجح لرتنکSDI
یرایبآ طخ ره یادتبا رد ،دوب بصنSDI
ماجنا تفرگ هزادنا . یریگ
زا یکی یرایبآ تبون ره زا سپ و شیپ کاخ تبوطر مهم
نیرت
شخب ریخبت دروآرب یاه -
یم قرعت تارییغت یسررب تهج .دشاب
جنس تبوطر هاگتسد زا هدافتسا اب تبوطر
Watermark
رامیت رد
هلصاف ردT1
80 یتناس قامعا و تشک فیدر یرتم 30
- 0 و 60 -
30 یتناس رتم ی و هتم صخشم قامعا رد ی
( کاخ زا 30 - 0
، 60 -
30 و 90 - 60 تناس ی رتم لصاوف رد و ) 25
و 75 و 150 تناس ی
رتم ی زا ود فرط در ی ف لبق و 24 تعاس دعب ره بآ ی را ی هس اب در لوط رد رارکت
ی ف )لرتنک مجح( تشک
، هزادنا گ ی ر ی تبوطر
ذپ ماجنا ی تفر . رد ت ی رام نT2
ی ز هنومن رادرب ی لصاوف رد هتم اب 30
،
25 ، 105 و 130 یتناس و لبق یرایبآ هلول فرطود یرتم 24
لکش رد .دش ماجنا یرایبآ دعب تعاس ( یاه
2 ( و ) 3 رارقتسا لحم )
هلول تشک فیدر هب تبسن ار لارتل یاه
، هنومن لصاوف رادرب
ی اب
در لوط رد هتم ی
ف خ ضرع و تشک ی
س هزادنا هدش گ
ی ر ی هدش
بآ زا سپ ی را ی ترت هب ار ی ب ت ود رد ی رام و T1
،T2
هداد ناشن
هدش نچمه .تسا ی
ن گنوگچ ی هکبش یدنب رد کاخ خرمین
یاهرامیت هب
روظنم هزادنا گ ی ر ی خبت ی ر - عقاو قرعت ی هئارا درگ ی د رد .
هزادنا تبوطر هک دش ضرف قیقحت نیا طاقن نیا رد هدش یریگ
.تسا لرتنک مجح تبوطر نیگنایم رگنایب
لکش 2 - هلول رارقتسا هوحن اه
ی
،لارتل لصاوف هنومن رادرب ی در زا ي ف و هوحن هکبش یدنب یرايبآ مجح هبساحم تهج کاخ خرمين زاين دروم
خبت و ي ر - قرعت عقاو ی
ت ي رام T1
لکش 3 - هلول رارقتسا هوحن اه
ی هنومن لصاوف ،لارتل رادرب
ی در زا ي ف هوحن و هکبش یدنب یرايبآ مجح هبساحم تهج کاخ خرمين ريخبت و زاين دروم
- قرعت عقاو ی
ت ي T2رام
م ی ناز
ETC,a
رد بآ نلایب هلداعم زا هدافتسا اب اهرامیت رد
کاخ هلداعم(
2 ) قمع رد 100 یتناس .دش هبساحم کاخ یرتم
(Rosenberg et al., 1983)
:
( هطبار 2
ETC,a= P + I ± ΔS − DP − RO )
هک رد نآ
ETC,a
ریخبت - یلیم( هایگ یعقاو قرعت ،)رتم
قمعI
یرایبآ ( م ی ل ی رتم ،) یلیم( رثوم یگدنراب قمع P
)رتم ، غت𝛥𝑆
یی ر
رد خذ ی هر تبوطر ی کاخ سو هب هک ی
هل روسنس و هتم
WATERMARK
هزادنا گ ی ر ی م( دش ی ل ی رتم )،
قمع ذوفن DP
ی
م(
ی ل ی رتم )،
حطس باناورRO
ی م(
ی ل ی رتم ) م ی دشاب . هب لد ی ل هرطق
ا ی ندوب س ی متس بآ ی را ی
، زا تافلت باناور حطس ی فرص رظن ش د .
نچمه ی ن لد هب ی ل گدنراب عوقو مدع ی
رادقم دشر لصف لوط رد
P
.دش روظنم رفص ریخبت - عجرم قرعت
(ETo)
هنازور اب هدافتسا زا رامآ هنازور
ای هاگتس سانشاوه ی س ی تپون ی ک امد( ناکلم ی
رثکادحو لقادح
م ،هنازور ی گنا ی ن
،تبوطر م ی گنا ی ن تعرس داب و تاعاس باتفآ ی ) هک
رد هلصاف هس ک ی رتمول ی لحم ارجا ی حرط دوب هدافتسا اب سپس و
نمنپ هلداعم زا -
ثیتنام دش هبساحم(PM)
(Allen et al., 1998)
: ( هطبار 3 )
ETo=[0.418Δ(Rn− G)+ (900γ)(T + 273)U2(ea− ed) Δ + γ(1 + 0.34U2)
هک نآ رد
ETo
ریخبت : - یلیم( نمچ عجرم هایگ قرعت رب رتم
)زور ،
𝑅𝑛
،)عبرمرتم رب لوژاگم( صلاخ عشعشت : :𝐺
راش ترارح ی
کاخ )زور عبرمرتم رب لوژاگم(
، :𝑇
طسوتم امد ی اوه هجرد(
تناس ی دارگ )،
رض : 𝛾
ی ب اس ی رتمورک ی ک(
ی لاکساپول رب
هجرد س تنا ی
دارگ )،
𝑈2
،)هیناث رب رتم(یرتمود عافترا رد داب تعرس : : 𝛥
ش ی ب
نحنم ی راخب راشف ک(
ی لاکساپول تناس هجرد رب
ی دارگ ،) و
𝑒𝑎− 𝑒𝑑
:
یم )لاکساپولیک( راخب راشف دوبمک .دشاب
سپس اب هدافتسا زا داقم ی ر هزادنا گ ی ر ی هدش
ETC,a
و
ETo
یهایگ بیرض ،یتابساحم
(Kc)
دش نییعت روگنا
(Allen et al.,
1998)
: ( هطبار 4 )
KC =ETC,a
ETo
ارب ی اقم ی هس ب شور ود ی نلا و کاخ رد بآ شور
تابساحم ی
نتبم(
ی خبت رب ی ر قرعت عجرم هب تسد هدمآ زا هطبار نمنپ نام ت ی ت )
ریخبت - یتابساحم قرعت
(𝐸𝑇𝑃−𝑀)
،دشر لصف لوط رد هدافتسا اب
هلداعم زا ( 5 ) لصاح درگ ی د
(Alizadeh, 2008)
:
( هطبار 5
ETP−M= 0.1Ud× Pd0.5 )
هک ا رد ی ن هلداعم
𝑈𝑑
هنازور یبآ زاین : یلیم(
)زور رب رتم و
Pd
تسا هایگ زادنا هیاس حطس دصرد : هک
اب برود کمک ی
ن
د ی ج ی لات ی هک رب ور ی ی ک اپ ی ه 8 رتم ی رقتسم رازفا مرن و دوب
Adobe photoshop 2020
هزادنا گ ی ر ی دش رادقم .
Ud
هلداعم زا
:دش لصاح ریز ( هطبار 6 )
Ud=ETo× Kc−FAO
هک ا رد ی ن هطبار
𝐊𝐂−𝐅𝐀𝐎
رادقم
Kc
ریداقم ساسارب روگنا
هیرشن رد هدش هئارا
FAO56
یم .دشاب
نچمه ی ن هجرد زور
1دشر
(GDD)
ریز هلداعم زا هدافتسا اب ،
دش هبساحم
(Kouchaki and Nasiri Mahalati, 1992)
:
( هطبار 7 )
GDD = ∑ [Tmax−Tmin
2 − Tb]
ni
هک رد نآ :
Tmax
و
Tmin
یامد نیرتمک و نیرتشیب بیترت هب
هجرد( هنازور یتناس
،)دارگ :n
و اهزور دادعت
𝑇𝑏
: یارب( هیاپ یامد
روگنا 11 یتناس هجرد دارگ
Willian et al., 2015)
) م ی دشاب .
ارب ی زرا ی با ی هرهب رو ی بآ رد حوطس فلتخم د ی هاگد اه ی
فلتخم ی .دراد دوجو هرهب
رو ی بآ تحت وانع ی ن فلتخم هرهب رو ی
بآ بآ ی را ی و هرهب رو ی بآ هدافتسادروم رد
خبت ی ر - قرعت گ ی ها
رعت ی ف م ی دوش
(Saafi et al ., 2017)
. رد ا ی ن شهوژپ هرهب رو ی
ازا هب لوصحم درکلمع ساسارب بآ ی
خبت مجح دحاو ی
ر - قرعت
عقاو ی (
ETC,a
) و دحاو مجح بآ بآ ی را ی هبساحم دش (
ER-Raki
et al., 2020; Fernandez et al., 2020
:)
( هطبار 8 )
WPI= Y
∑ I
( هطبار 9 )
WPET= Y
ETC,a
هک ا رد ی ن هلداعم ( لوصحم درکلمع :Y
م ی هو هزات ) رب بسح
ک ی مرگول و )بعکم رتم( دشر لصف لوط رد یرایبآ مجح لک∑ 𝑰
یم .دشاب خیرات زا 7 رویرهش 1399 دعب هب
، بآ ی را ی هب روظنم گولج ی ر ی
اه هبح ندروخ کرت زا ی
روگنا هجوتاب هب هبح لماک ندشرپ و ،اه
فقوتم نازرواشک رظن قبط لوصحم دنق نازیم شیازفا نینچمه دیدرگ
.
اتن ي ج
رد لکش ( 3 ) دنور غت یی تار تبوطر عمجت ی لا ی ه اه ی فلتخم کاخ
رد حان ی ه هعسوت ر ی هش رد طاقن هنومن رادرب ی هدش طسوت هتم
هنومن گ ی ر ی کاخ سرت ی م دش عورش زا لبق ات ناتخرد یبآ زاین .
یم نیمات کاخ رد دوجوم تبوطر زا ،یرایبآ هزاب نیا رد و دش
کاخ تبوطر هب
تروص هزادنا هتسویپ ینامز رد یرایبآ .دش یریگ
لهس تبوطر دودح رد کاخ تبوطر هک لوصولا
(RWC)
زاغآ ،دوب
1 Growing degree day
فرظ دح زا تبوطر نتفر لااب .دش ی
ت عارز ی
(FC)
مود یرایبآ رد
رامیت رد موس و یرایبآ رد وT1
رامیت رد مود هبT2
لد ی ل بآ ی را ی
گنس ی ن هب وشتسش روظنم ی
کمن اه ی رد هدش هتشابنا لا
ی ه اه ی
حطس ی .دوب کاخ داقم
ی ر بآ ی را ی ب ی ش زا دح فرظ ی ت عارز ی هب
ناونع ذوفن قمع ی رد رظن هتفرگ دش . م ی گنا ی ن تبوطر کاخ د ر
قامعا هزاب لوط رد فلتخم ی
بآ ی را ی ب ی ن تبوطر و RWC
دح
FC
یارب هنیهب تبوطر هنماد لاومعم یتبوطر هزاب نیا هک درک رییغت دشر یم هتفرگ رظن رد هایگ ومن و دوش
(Stegman et al., 1983)
.
فقوت بآ ی را ی رد هزاب اپ ی نا ی لصف هب نازرواشک رظن قبط نم
روظ
گولج ی ر ی شان تراسخ زا ی
هبح ندروخ کرت زا اه
ی و روگنا
ازفا ی ش م ی ناز ا رد کاخ تبوطر شهاک ثعاب ،لوصحم دنق ی
ن
نامز هزاب ی .دش
ETC,a
لیلحت زا هدافتسا اب هایگ یفرصم بآ نامه ای هایگ
کاخ بآ یمجح هنزاوم شور هب کاخ خرمین تبوطر تارییغت ( هلداعم قبط 2
رد ) رامیت ود ره هبساحم
درگ ی د ا رد . ی ن زا شور
هزادنا کاخ تبوطر گ
ی ر ی قامعا رد هدش فلتخم
.دش هدافتسا
لخت ی ه تبوطر رد کاخ ی ک نامز هزاب ی ناونع هب صخشم
ETC,a
.دش هتفرگ رظن رد هرود نآ رد یعمجت ریداقم
ETC,a
و
ETP−M
رد یسررب دروم یاهرامیت
لکش ( 5 ) هداد ناشن هدش
عمجت رادقم .تسا ی
ETC,a
بیترت هب
یاهرامیت رد وT1
،T2
451 و 394 م ی ل ی رتم ا هک دوب ی ن رادقم
داقم زا ی ر طسوت هدش هئارا
(Picon toro et al., 2012)
و
(Munitz
et al., 2019)
بیترت هب هک 834
و 715 یلیم و رتمک ،دندوب رتم
طسوت هدش هئارا ریداقم اب
(Williams., 2014)
و
(Lopez et al.,
2012)
ترت هب هک ی ب 430 و 477 م ی ل ی رتم .دراد تقباطم ،دندوب
روطنامه هک هدهاشم م ی
،دوش رادقم
ETC,a
یاهرامیت رد وT1
T2
هب ترت ی ب دودح 8 و 22 دصرد رتمک زا ارب هدش هبساحم رادقم ی
ای ن ت ی رام شور هب
ETP−M
فلاتخا نیا زا یشخب .تسا اه
م ی دناوت
شان ی کشخ شنت عوقو زا ی
اپ هتفه ود رد ی
نا ی .دشاب دشر لصف
هجوتاب هب مسیناکم یاراد ناهایگ هکنیا اب هلباقم تهج یصاخ یاه
یم یبآ مک طیارش نآ هیلوا شنکاو ،دنشاب
سب یکشخ شنت هب اه هت
هنزور ندش ریخبت نآ هجیتن رد هک هدوب گرب یاه
- شهاک قرعت
یم دبای
(Colom and Vazzana, 2003)
. نچمه ی ن ی ناسک ندوبن
و ی گژ ی اه ی گ ی ها صوصخ و ی تا ش اب دشر هقطنم ار
ی ط تفرگ رظن رد ه
هدش طسوت
،وئاف رجنم هب مدع عطق ی ت رد دروآرب خبت ی ر - قرعت رد
شور اه ی نتبم ی رب رض ی ب گ ی ها ی م ی ددرگ .
غت یی تار
ETC,a
و
𝐸𝑇𝑃−𝑀
دشر لصف یط ، رامیت ود ره رد
لکش رد یاه ( 6 ) هدروآ هدش تسا . ازفا ی ش هلصاف
ETC,a
اب
ETP−M
شنت لیلد هب لصف ینایاپ هزاب رد هایگ هب هدش دراو یکشخ
د ر
یم هزاب نیا .دشاب
رادقم
ETC,a
رامیت رد زاT1
44 / 0 ات 6 / 6 م ی ل ی
رتم زور رب و ت رد ی رام زاT2
5 / 0 ات 6 / 5 م ی ل ی رتم زور رب غتم ی ر دوب . لوا دشر لحارم لوط ی
،ه م ،هعسوت ی نا ی اپ و ی نا ی ترت هب ی ب 20 ، 40 ،
80 و 30 عت زور یی ن .دش
لکش 2 - کاخ یعمجت تبوطر تارييغت دنور هعسوت قمع رد
رد ت ي رام وT1 T2
لکش 4 - یعمجت ريداقم 𝐄𝐓𝐂,𝐚
𝑬𝑻𝑷−𝑴 و یاهراميت رد وT1
T2 0
50 100 150 200 250 300 350
هشیر هعسوت قمع رد یعمجت تبوطر(تمیلیمر)
خیرات
T1
Soil water content Fc pwp RWC
0 50 100 150 200 250 300
هشیر هعسوت قمع رد یعمجت تبوطر(رتمیلیم)
خیرات
T2
Soil water content Fc pwp RWC
0.00 100.00 200.00 300.00 400.00 500.00 600.00
ریخبت- یعمجت قرعت(رتم یلیم)
خیرات
T2,ETp-m T2,ETaT2,ET𝐶,a T1,ETaT1,ETc,a T1, ETp-m
487 451 394 T1,ETP−M
T2,ETP−M
5 04
لکش 5 - تارييغت 𝐄𝐓𝐂,𝐚 𝐄𝐓𝐏−𝐌 و یاهراميت رد وT1
دشر لصف لوط ردT2
رد لکش ( 6 ) داقم ی ر
Kc
اب دشر لصف لوط رد اهرامیت
زا هدافتسا
ETC,a
و
ETo
بسح رب هئاراGDD
تسا هدش .
ساسارب
هجرد ینحنم ،یهایگ بیرض هدمآ تسدب ریداقم موس
هداد شزارب
.دش رثکادح رادقم
Kc
یاهرامیت رد قیقحت نیا رد (T1
9 / 0 ) و
(T2
82 / 0 داقم زا ) ی ر طسوت هدش هئارا
(Wang et al., 2019)
و
Picon-Toro et al., 2018)
ترت هب هک ) ی
ب رثکادح رادقم
Kc
روگنا
ار 1 / 1 و 1 شرازگ مک دندومن جیاتن زا و رت
(Williams et al.,
2014)
،
(Civit et al 2018)
،
Munitz et al., 2019)
) و رشن ی ه
FAO56
هک ای ن ب ار رادقم ی ن 7 / 0 ات 78 / 0 دندرک شرازگ
، بی رتش تسا
ارض توافت تلع . ی
ب گ ی ها ی م ار فلتخم قطانم رد روگنا ی
ناوت رد لقا توافت ی
،م .تسناد تشاک هوحن و مقر عون
م ی ناز درکلمع لوصحم رد ت ی اهرام ی وT1
ترت هبT2
ی ب
3 / 26 و 24 .دوب راتکه رب نت
WPET
بیترت هب رامیت رد
اه ی
T1
و T2
7 / 5 و 54 / 5 ک ی مرگول رب رتم بعکم هب ( دمآ تسد لودج
3 ) هک اب داقم ی ر شرازگ هدش طسوت
Taisheng et al., 2008)
)،
(Phogat et al., 2017)
و
(Ohaana et al., 2020)
ترت هب هک ی ب
6 / 5 ، 9 / 5 و 6 ک ی مرگول نچمه .دراد تقباطم دندوب بعکم رتم رب ی
ن
WPI
بیترت هب یاهرامیت رد
وT1
،T2
1 / 7 و 7 ک ی مرگول رب رتم
0.00 2.00 4.00 6.00 8.00 10.00 12.00
ریخبت تازییغت دنور- قرعت(زور رب رتم یلیم)
خیرات
T1
ETo ETp-m ETCa
0.00 2.00 4.00 6.00 8.00 10.00 12.00
ریخبت تازییغت دنور- قرعت(زور رب رتم یلیم)
خیرات
T2
ETo ETp-m ETaETc,a
