رد ﻲﻣﻮﻗ تﺎﻋزﺎﻨﻣ ﻞﺣ نﺎﻴﻣ
هﺬﻳا نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺮﻳﺎﺸﻋ :
ﻢﺳر
"
يﺮﺑ نﻮﺧ
"
ﺎﻳ
"
ﺲﺑ نﻮﺧ
"
يﺪﻨﻤﺟرا ﺎﺿﺮﻣﻼﻏ ﺮﺘﻛد ∗
يزورﻮﻧ ﻢﺳﺎﻘﻟﻮﺑا
هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﻟﺎﻘﻣ رد ي ﻢﺳر ﺮﺿﺎﺣ يﺮﺑ نﻮﺧ
ﺲﺑ نﻮﺧ ﺎﻳ
، زا ﻲﻜﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ شور
ﺎﻫ ّﻞﺣ ﻲّﺘﻨﺳ ي
ءﺎﺸﻨﻣ ﺎﺑ ﻲﻣﻮﻗ تﺎﻋزﺎﻨﻣ رد ﻞﺘﻗ
نﺎﻴﻣ ﺘﺨﺑ ﺮﻳﺎﺸﻋ ،هﺬﻳا نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ يرﺎﻴ
راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ .
نﻮﺧ ﺮﮕﻳد ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺲﺑ ﺖّﻨﺳ
ﺎﻫ ر و ﺳ ﻢ ﺎﻫ ي يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﻦﻴﻣزﺮﺳ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻧ
رد
ﻞﻳا ﺎﻫ ي ﺮُﻟ ﺮﮕﻳد
، رد ﻪﻜﻠﺑ نﺎﻴﻣ ماﻮﻗا ﺮﮕﻳد ﻲﻧاﺮﻳا
، ﻪﻠﻤﺟ زا بﺮﻋ ﺎﻫ چﻮﻠﺑ و ﺎﻫ مﺎﻧ ﺎﺑ ﻢﻫ ﺎﻫ
ﺖﺳا ﺞﻳار ،ﺮﮕﻳد ﻦﻳوﺎﻨﻋ و .
و دﻮﺟو رد ﺲﺑ نﻮﺧ ﻢﺳر جاور نﺎﻴﻣ
ﻮﻗا ﻒﻠﺘﺨﻣ ما
، ﻪﺘﺒﻟا
ﺖﺴﻴﻧ تﺎﻴﺋﺮﺟ مﺎﻤﺗ رد نآ ﻲﻧﺎﺴﻜﻳ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ
، ناﺰﻴﻣ ،يراﺰﮔﺮﺑ ﻦﻴﺋآ رد صﻮﺼﺧ ﻪﺑ و
توﺎﻔﺗ ءﺎﻬﺑ نﻮﺧ عﻮﻧ و ءﺎﻬﺑ نﻮﺧ ﺎﻳ ﺖﻣاﺮﻏ ﺎﻫ
ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ ي ﻲﻣ هﺪﻳد يا
ﻮﺷ ﻧ ﺪ
، ﻪﻛ
ا رﻮﺸﻛ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﻢﺳر ﻦﻳا رد ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﺣ
ﻪﻌﺳﻮﺗ ناﺰﻴﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻻﺎﻤﺘ ﻲﮕﺘﻓﺎﻳ
ﺖﺳا . ﻲﻟﺎﺣ رد ﻪﻛ رد ﻢﺳر ﻦﻳا مواﺪﺗ زا نﺎﻴﻣ
ﻲﻣ ﺖﺒﺤﺻ ﻒﻠﺘﺨﻣ ماﻮﻗا ﻢﻴﻨﻛ
، ﺪﻳﺎﺒﻧ
ﻣاﺮﻓ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﻴﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﻛ دﺮﻛ شﻮ
، ﻓآ ﺖﺳا لﻮﻓا ﻪﺑ ور ﻢﺳر ﻦﻳا ﺮﻤﻋ بﺎﺘ .
ﻪﺑ
ﺖﺳد ﻦﻳا زا ﻲﺗﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺐﺒﺳ ﻦﻴﻤﻫ ﺶﺳﺮﭘ رﺎﻨﻛ رد
ﺎﻫ مزﻼﻣ ﻲﺳﺎﺳا ي ﺎﺑ
نآ
، ﻲﺘﻬﺟ زا
ﺷﻼﺗ ﺘﺴﻣ ياﺮﺑ ﺖﺳا ﻲ ﻲﻳﺎﻀﻗ ﻢﺳر ﻦﻳا ندﺮﻛ ﺪﻨ
. ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻛ ﺮﺿﺎﺣ
ﻪﺑ
ﻲﻳﺎﻨﻌﻣ كاردا لﺎﺒﻧد ﺖﺳا
، شور زا ﺶﻫوﮋﭘ ﻴﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻔ .
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺎﻫ ﻖﻴﻘﺤﺗ ي
نﺎـــﺸﻧ ﻲﻣ ﻫد ﻨ ﻲﻠﻋ ﻪﻛ ﺪ زا يرﺎﻴﺴﺑ ،نرﺪﻣ ﻲﻳﺎﻀﻗ و ﻲﻗﻮﻘﺣ تﻼﻴﻜﺸﺗ دﻮﺟو ﻢﻏر
هداﻮﻧﺎﺧ ﺎﻫ ﻪﻌﻣﺎﺟ ي ي ﺢﻴﺟﺮﺗ هﺬﻳا نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ يﺮﻳﺎﺸﻋ ﻲﻣ
ار ﻞﺘﻗ زا ﻲﺷﺎﻧ تﺎﻋزﺎﻨﻣ ﺪﻨﻫد
ر ﻖﻳﺮﻃ زا ﺲﺑ نﻮﺧ ﻢﺳ
ﺪﻨﻫد ﻪﻠﺼﻴﻓ .
هژاو ﺎﻫ يﺪﻴﻠﻛ ي : ،ﺎﻬﺑ نﻮﺧ ،يﺮﺑ نﻮﺧ ،ﺲﺑ نﻮﺧ نﻮﺧ ،بﻮﭼ و نﻮﺧ ،ﺖﺴﺑ نﻮﺧ
،ﻞﺼﻓ تﺎﻋزﺎﻨﻣ ﻗ
،ﻲﻣﻮ
،تﻻﺎﻛ و نﻮﺧ هﺬﻳا ،يرﺎﻴﺘﺨﺑ
رﻮﻧ مﺎﻴﭘ هﺎﮕﺸﻧاد ﻲﻤﻠﻋ تﺎﻴﻫ ﻮﻀﻋ∗
،ناﺮﻳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻠﺠﻣ
،لوا لﺎﺳ هرﺎﻤﺷ
لوا رﺎﻬﺑ ،
1389 2
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻮﺘﺳور ﺪﻨﻧﺎﻣ ﻲﺑﺮﻏ ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا زا ﻲﻀﻌﺑ )1
1953 (،
ﻮﻓ ژرژ
2ﺮﺘﺳ ) 1962 ( ﺮﺴﻠﻤﺳ ﻞﻧ و )3
1967 (
ﺖّﻨﺳ ﺎﻫ لﻮﺤﺗ ياﺮﺑ ﻲﻌﻧاﻮﻣ ار ﻪﻌﺳﻮﺗ هﮋﻳو ﻪﺑ و
» ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و يدﺎﺼﺘﻗا ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ
نآ « ﺘﺴﻧاد ﻪ ﺪﻧا . ﻮﺘﺳور ،لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺖّﻨﺳ و ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ
، ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﻲﺳﺎﺳا دﺎﻀﺗ
راد ﻧ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺖﻘﻴﻘﺣ رد و ﺪ
"
دﺎﻬﻧ ﺮﺑاﺮﺑ
"
ﺖﺳا ﺖﻨﺳ .
هرﺎﺑ رد ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ رد ﺮﺘﺳﻮﻓ ژرژ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ي
"
ﻲﻧﻮﮔﺮﮔد ﻊﻧاﻮﻣ ﺎﻫ
ﻪﻧاروﺎﻨﻓ ي
"4
هدﺮﻛ هرﺎﺷا عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﺘّﻨﺳ ﮓﻨﻫﺮﻓ رد ﺖﺳا
. ﺮﺴﻠﻤﺳ ﻞﻧ
ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ار يزﺎﺳﻮﻧ ﺪﻧور ﺰﻴﻧ ي
فﺎﻜﺷ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا هدﺮﻛ داﺪﻤﻠﻗ ﻲﻠﭘ ﺎﻫ
ﻲﮕﺘﺴﺴﮕﻤﻫ زا و ﺎﻫ
ار
ﻪﻠﺣﺮﻣ رد ي
ﻪﻌﻣﺎﺟ زا رﻮﺒﻋ ي
ﺸﻴﭘ ﺎ ﺪﻨﻛ ﺮﭘ ﻲﺘﻌﻨﺻ ﻪﺑ ﻲﺘﻌﻨﺻ .
ﻪﻧﺎﻛﺎﻧ ﻪﻴﭼ ﺎﻣا ﺖﺤﺗ دﻮﺧ بﺎﺘﻛ رد5
ناﻮﻨﻋ
"
ﻪﻌﻣﺎﺟ ي ﻲﻨﭘاژ
"
) 1369 (،
ﻪﻳﺮﻈﻧ ﺎﻫ رد هﺪﺷ ﻲﻨﻴﺑ ﺶﻴﭘ يﺎﻫﺪﻧور ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ﻪﻌﺳﻮﺗ ي
نآ ﺎﻫ هرﺎﺑ رد ﻞّﻗاﻻ ار ي
ﻲﻔﻧ ﻲﻨﭘاژ ﻪﻌﻣﺎﺟ هدﺮﻛ
ﺖّﻨﺳ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ و ﺎﻫ
ي ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻊﻧﺎﻣ ﻲﻨﭘاژ
دﻮﺒﻧ ه ﺪﻧا . ﻢﻫ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺪﻨﻳاﺮﻓ رد ﻪﻛ ﺖﺷاد ﻲﻣ دﻮﺟو نﺎﻜﻣا ﻦﻳا ﺮﮔاﺪﻳﺎﺷ ﺖﻟﺎﺻا
ﺎﻫ ،ﺪﻨﻧﺎﻤﺑ ﻲﻗﺎﺑ و
ﮔ ترﻮﺻ ﻪﻌﺳﻮﺗ مزﻼﻣ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻢﻫ ﺮﻴ
ﻧ يﺪﻴﻌﺑ نﺎﻜﻣا ﻪﺘﺒﻟا ﻪﻛ ،ﺪ ﻢﻫ
و ﺖﻨﺳ ﺶﻟﺎﭼ ،ﺖﺴﻴﻧ
ﺖﻓﺮﮔ ﻲﻤﻧ ﻻﺎﺑ هزاﺪﻧا ﻦﻳا ﺎﺗ نرﺪﻣ .
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ هداد نﺎﺸﻧ ﻪﻛ ﻲﻠﻜﺷ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﺮﺿﺎﺣ ﺚﺤﺑ رد
، ﻦﻳا
رﺎﻨﻛ رد دﺎﻬﻧ ودﺮﻫ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ
رد لﺎﺣ ﻦﻴﻋ رد و ﺪﻧراد دﺮﻛرﺎﻛ يﻮﺤﻧ ﻪﺑ ود ﺮﻫ ،ﺪﻧراد رﻮﻀﺣ
ﻲﻟﺎﺣ نرﺪﻣ دﺎﻬﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻤﺳر
زا و يﻮﺳ ترﺪﻗ ﺎﻤﺣ
،دﻮﺷ ﻲﻣ ﺖﻳ ﻖﻤﻋ رد ﻲﺘﻨﺳ دﺎﻬﻧ
ﻪﺘﻓﺮﮔ يﺎﺟ مدﺮﻣ يﺎﻫروﺎﺑ ذﻮﻔﻧ نﺎﻛﺎﻤﻛ و
ﺶﻳﻮﺧ ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻆﻔﺣ ار .
ﺲﻛودارﺎﭘ ﺐﻴﺗﺮﺗ ﻦﻳا ﻪﺑ
هﻮﻴﺷ ود دﻮﺟو ي
ﻲﻣﻮﻗ تﺎﻋزﺎﻨﻣ ﻞﺣ
، يﺮﻳﺎﺸﻋ ﻖﻃﺎﻨﻣ زا يرﺎﻴﺴﺑ رد رﻮﺸﻛ
تﻮﻗ ﻪﺑ نﺎﻛﺎﻤﻛ
ﺖﺳا ﻲﻗﺎﺑ دﻮﺧ .
ﺖﺳا ﻦﻳا ﺶﺳﺮﭘ لﺎﺣ
، ﻪﻛ ﻛ ﺖﺴﻴﻧ ﻦﻳا ﺦﺳﺎﭘ ﺎﻌﻄﻗ ؟دﺮﻛ ﺪﻳﺎﺑ ﻪﭼ ﻪ
ار يﺮﺘﺴﮔداد تﻼﻴﻜﺸﺗ
ﻪﻠﻴﺳو ﻪﺑ ار ﻲﺘﻴﻨﻣا و ﻲﺋﺎﻨﺟ تﻼﻜﺸﻣ و ﺪﻨﻨﻴﭼ ﺮﺑ ي
ﺳاﺮﻣ ﺎﻳ ﺲﺑ نﻮﺧ ﻞﺼَﻓ و ّﻞﺣ نآ ﺮﻴﻈﻧ ﻲﻤ
ﺪﻨﻨﻛ
، ﺎﻳ و ﺮﺑ ار ﺲﺑ نﻮﺧ ﻢﺳر ﺲﻜﻋ سﺎﺳا زا
ﺪﻳﺎﺑ ﻪﻜﻠﺑ ،ﺪﻧزاﺪﻧاﺮﺑ ﻦﻴﻧاﻮﻗ و تارﺮﻘﻣ ﻦﻳوﺪﺗ رد
ﻪﻨﻴﻣز ﻞﻴﺒﻗ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺖﺷاد يﺪﺟ ﻪﺟﻮﺗ .
1.W. W, Rostow
2George. M, Foster
3Neil. J, Smelser
4Technologic
5Chiye Nakaneh
يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺮﻳﺎﺸﻋ نﺎﻴﻣ رد ﻲﻣﻮﻗ تﺎﻋزﺎﻨﻣ ﻞﺣ .
3 ..
ﺶﺳﺮﭘ و ﻪﻟﺄﺴﻣ نﺎﻴﺑ ﺎﻫ
ﻖﻴﻘﺤﺗ ي
رد تﺎﻋﺎﻤﺘﺟا هﺬﻳا نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ يﺮﻳﺎﺸﻋ و ﻲﻳﺎﺘﺳور ،يﺮﻬﺷ
، نﺎﻴﻣ رد و ﻲﻣﻮﺑ داﺮﻓا
، ترﺪﻧ ﻪﺑ
ﺖﻓﺎﻳ ﻲﺴﻛ ﻲﻣ
دﻮﺷ ﻪﺸﻳر و رﺎﺒﺗ ﻪﻛ ي
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﻲﻠﻳا .
هﺎﮔ ﻞﻴﻟد ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ هﺪﻫﺎﺸﻣ
ﻲﻣ دﻮﺷ ﻪﻛ
هﺮﻴﺗ و ﺎﻫﺎﺘﺳور ﻦﻳﺮﺗرود رد ﺮﻳﺎﺸﻋ تﺎﻋزﺎﻨﻣ رﺎﺛآ ﺎﻫ
ﻲﮕﺘﺨﻳر ﻢﻫ ﻪﺑ ﺐﺟﻮﻣ ﻦﻴﺸﻧ ردﺎﭼ ي
ﺎﻳ نﺎﺑﺎﻴﺧ ،ﻪﭼﻮﻛ
ّﻠﺤﻣ ﻪ يا ﺮﻬﺷ رد ﻲﻣ دﻮﺷ ﺪﻨﭼ ﺎﻳ ود ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣ ﻪّﻠﺤﻣ ﺎﻳ ﻪﭼﻮﻛ نآ رد ﻪﻛ
ود زا ﻪﻳﺎﺴﻤﻫ ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺖﻧﻮﻜﺳ ﻒﻟﺎﺨﻣ ﺎﻳ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﻳا
. ﻪﺘﻜﻧ ي ﺮﮔا ﻪﻛ ﻦﻳا ﺮﺗ ﻢﻬﻣ نﺎﻴﻣ
ود
ﻞﻳا ﺎﻳ ﻪﻔﻳﺎﻃ
، ﻴﺑ قﺎﻔﺗا ﻞﺘﻗ عﻮﻗو ﺖّﻠﻋ ﻪﺑ ﻲﺗﺎﻋزﺎﻨﻣ ﺎﻳ تﺎﻓﻼﺘﺧا ﺎ
ﺘﻓ ﻨ ﺪ
، يﺮﺘﺴﮔداد ﻪﺑ عﻮﺿﻮﻣ و
عﺎﺟرا
، ﻲﻳﺎﻬﻧ يأر و ﻣﻮﺼﺧ و ﻪﻋزﺎﻨﻣ ،دﻮﺷ ردﺎﺻ
ﺪﻨﻛ ﻲﻤﻧ اﺪﻴﭘ ﻪﻤﺗﺎﺧ ﻪﻔﻳﺎﻃ ود ﺖ
؛ ﺮﮔا ﻲّﺘﺣ
ﺪﺷﺎﺑ ناﺪﻧز ﺎﻳ و ﻪﻳد عاﻮﻧا ،صﺎﺼﻗ ترﻮﺻ ﻪﺑ هﺎﮔداد ﻢﻜﺣ ياﺮﺟا .
ترﻮﺻ ﻦﻳا رد
،
ﺖﻣﻮﺼﺧ ﺎﻫ يزرو ﻪﻨﻴﻛ و ﺎﻫ
ﺖﻓﺎﻳ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﻣادا نﺎﻛﺎﻤﻛ
، ﻪﻠﻴﺳو ﻪﺑ فﻼﺘﺧا ّﻞﺣ ﻪﻛ نآ ﺮﮕﻣ ي
،ﻲّﻠﺤﻣ ﻞﺼَﻓ نﻮﺧ ﺎﻳ ﺲﺑ نﻮﺧ دﻮﺷ ﻖﻘﺤﻣ
. رد هرﺎﺑ ي ﺶﺳﺮﭘ نآ مواﺪﺗ و ﻢﺳر ﻦﻳا ﺎﻫ
يدﺎﻳز ي
ﻦﻳا ﻪﻠﻤﺟ زا دﺮﻛ حﺮﻄﻣ ناﻮﺗ ﻲﻣ هرود ﻪﭼ ﻪﺑ ﺲﺑ نﻮﺧ ﻢﺳر ﺶﻳاﺪﻴﭘ ﻪﻛ
ي و ددﺮﮔ ﻲﻣﺮﺑ ﻲﻧﺎﻣز
ًﺎﺗﺪﻤﻋ دﻮﺧ تﺎﻋزﺎﻨﻣ ّﻞﺣ ياﺮﺑ ﻢﺳر ﻦﻳا زا مدﺮﻣ اﺮﭼ ؟ﺖﺳا يا ﻪﻌﻣﺎﺟ عﻮﻧ ﻪﭼ فﺮﻌﻣ
هدﺎﻔﺘﺳا ﻲﻣ ﻦﻴﻣﺎﺗ ار ﻪﻋزﺎﻨﻣ ﻦﻴﻓﺮﻃ قﻮﻘﺣ ﺲﺑ نﻮﺧ ﺎﻳآ ؟ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻣ
ياراد ﺲﺑ نﻮﺧ ﻢﺳر ؟ﺪﻨﻛ
ﻳﺎﻫﺪﻣﺎﻴﭘ ﻪﭼ ﻲ
؟ﺪﻨﻣاﺪﻛ ﺲﺑ نﻮﺧ ﻢﺳر مواﺪﺗ ﻞﻠﻋ ؟ﺖﺳا ﻪﻌﻣﺎﺟ رد
عﻮﺿﻮﻣ تﺎﻴﺑدا ﺮﺑ يروﺮﻣ هرﺎﺑ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﺮﺘﺴﺑ يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺮﻳﺎﺸﻋ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ ي
ﺪﺷﺎﺑ يﺮﺑ نﻮﺧ ﻢﺳر ،
هزﻮﺣ ﻦﻳا تﺎﻴﺑدا ﺪﻳﺎﺑ ار
ود ﻪﺑ ﺶﺨﺑ دﺮﻛ ﻢﻴﺴﻘﺗ
؛ هﺪﻧﺮﻴﮔ ﺮﺑ رد لوا ﺶﺨﺑ ي
يرﺎﺛآ ﻪﻛ ﺖﺳا هرﺎﺑ رد ي ﺸﻋ يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺮﻳﺎ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻦﻳوﺪﺗ
، ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻣ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻪﺘﺳد ﻪﺑ دﻮﺧ ﻪﻛ
؛ ﻒﻟا ( رﺎﺛآ ﻪﻛ ي ﻪﻠﻴﺳو ﻪﺑ ي ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ
ﻲﻠﺧاد ﻴﻬﺗ ﺪﺷ ﻪ ه ﺪﻧا ب و ( ﺤﻣ ﻪﻛ يرﺎﺛآ لﻮﺼ
رﺎﻛ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻲﺟرﺎﺧ
ﺪﻨﺘﺴﻫ . مود ﺶﺨﺑ رد
ﺎﺼﺨﺸﻣ ﺮﻈﻧ ﺪﻣ يرﺎﺛآ ﺪﻧﺮﻴﮔ ﻲﻣ راﺮﻗ
ﻪﻛ ﺘﺧادﺮﭘ ﺲﺑ نﻮﺧ عﻮﺿﻮﻣ ﻪﺑ ﻪ
ﺪﻧا :
ﻒﻟا ( ﻲﻠﺧاد ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﻲﻤﻳﺮﻛ ﺮﻐﺻا -
) 1368 (،
هرﺎﺑ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻧﺎﻘّﻘﺤﻣ زا ي
ﺮﻳﺎﺸﻋ
ﺖﺳا هداد مﺎﺠﻧا ﻲﺗﺎﻔﻴﻟﺄﺗ يرﺎﻴﺘﺨﺑ .
ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد وا ﺮﺛا ﻦﻳﺮﺘﻤﻬﻣ
» يرﺎﻴﺘﺨﺑ رﺎﻳد ﻪﺑ ﺮﻔﺳ «
ﺖﺳا .
"
يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺦﻳرﺎﺗ
"
) 1376 ( يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺪﻌﺳا رادﺮﺳ ﺮﺛا ، )
ﻪﻨﻄﻠﺴﻟا نﺎﺴﻟ ﻦﻴﺴﺤﻟاﺪﺒﻋ ﺖﺑﺎﺘﻛ ﻪﺑ (
رد
،ناﺮﻳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻠﺠﻣ
،لوا لﺎﺳ هرﺎﻤﺷ
لوا رﺎﻬﺑ ،
1389 4
766 ﺑ ﻪﻛ ﻪﺘﻓﺎﻳ شرﺎﮕﻧ ﻪﺤﻔﺻ ﺖﺷادﺎﻳ و تاﺮﻃﺎﺧ ﻞﻣﺎﺷ ﺮﺘﺸﻴ
ﺎﻫ ﻲﻧاﺮﻳا و ﻲﺟرﺎﺧ ناﺮﻓﺎﺴﻣ ي
ﺮﻔﺳ يرﺎﻴﺘﺨﺑ وﺮﻤﻠﻗ ﻪﺑ ﻲﺘﺒﺳﺎﻨﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا دﺮﻛ
ه ﺪﻧا . بﺎﺘﻛ رد يرﺎﻴﺘﺨﺑ نژوا ﺢﺘﻔﻟاﻮﺑا
"
ﺦﻳرﺎﺗ
يرﺎﻴﺘﺨﺑ
"
) ﺎﺗ ﻲﺑ ﺦﻳر ( ﻲﮔﮋﻳو ﺮﮕﻳد و مﻮﺳر و بادآ و ﺦﻳرﺎﺗ ،يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﻞﻳا ﻲﻓﺮﻌﻣ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﻞﻳا ي
ﺳا هدﻮﺑ ﻲﺷﻮﻣاﺮﻓ لﺎﺣ رد ﻪﻛ يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺖ
. و ﮓﻨﺟ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ًﺎﻣﺎﻤﺗ ﺮﺛا ﻦﻳا
هﺰﻴﺘﺳ ﺎﻫ ﺖﺳا ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ تﺎﻓﻼﺘﺧا و ﻲّﻠﺤﻣ ي .
"
ﺮﻔﻇ رادﺮﺳ تاﺮﻃﺎﺧ
"
) 1373 ( ﺦﻳرﺎﺗ و
ﻪﻟوﺪﻟا ﻢﻐﻴﺿ نﺎﺧ رﺪﻨﻜﺳا يرﺎﻴﺘﺨﺑ
"
) 1365 ( ﻪﺒﻨﺟ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺰﻴﻧ ي
ﺪﻧراد ﻲﺴﻳﻮﻧ هﺮﻃﺎﺧ .
"
ﮓﻨﻫﺮﻓ
يرﺎﻴﺘﺨﺑ
"
) 1373 ( ﺖﺳا يوﺮﺴﺧ ﻲﻠﻌﻟاﺪﺒﻋ تﺎﻔﻴﻟﺄﺗ زا .
ﺛا ﻦـﻳا ﺮـ ﻲﻓاﺮﮔﻮﻧﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ
يژﻮﻟﻮﻛا
،
ﺦﻳرﺎﺗ
، يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﻞﻳا رﻮﻠﻜﻟﻮﻓ و ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ
.
ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ دﻮﺧ ﺮﺛا رد ﺪﻧوﺎﻴﻛ ﺰﻳﺰﻋ
» ﻪﻔﻳﺎﻃ ﻲﺳرﺮﺑ ،راﺬﮔ خزﺮﺑ رد ي
ﻞﻳا زا يﺪﻣﺎﺑ
يرﺎﻴﺘﺨﺑ « ) 1374 ( هﺰﻴﮕﻧا ﻪﺑ ﺎﻫ ﻲﮔﺪﻴﭽﻴﭘ و يﺮﻳﺎﺸﻋ چﻮﻛ ي ﺎﻫ
ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻪﻔﻳﺎﻃ ﻦﻳا رد نآ دﺎﻌﺑا ي
ﺖﺳا . ناﺰﻧآ بﺎﺘﻛ
» ﻓ هﮋﻳو يرﺎﻴﺘﺨﺑ نﺪﻤﺗ و ﺦﻳرﺎﺗ ،ﺮﻨﻫ ،ﮓﻨﻫﺮ
« لوا بﺎﺘﻛ– )
1374 ( و بﺎﻨﻛ
مود ) 1377 ( ﻪﻧﻮﮔ ﻪّﻠﺠﻣ يﺮﺛا ﺖﺳا هدﺮﻛ يروآدﺮﮔ ار نآ يرﺎﻴﺘﺨﺑ يزورﻮﻧ سﺎﺒﻌﻣﻼﻏ ﻪﻛ ،
ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ و ناﺮﻋﺎﺷ ،نﺎﮔﺪﻨﺴﻳﻮﻧ ﻲﻤّﻠﻗ رﺎﺛآ حﺮﻃ ياﺮﺑ ﺖﺳا
، ـ ﻲﻤﻠﻋ رﺎﺒﺧا يوﺎﺣ و
يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﻲﮕﻨﻫﺮﻓ ﺎﻫ
ﺖﺳ .
ﻚﻟﺮﺳ ﺎﺿر نﻮﭼ يداﺮﻓا
"
ﻪﻣﺎﻧ هژاو ي ﮓﻨﻟ رﺎﻬﭼ يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺶﻳﻮﮔ
"
) 1381 ( ﺪﻤﺣا ،
ﻲﺋﻮﮔﻮﻣ ﻲﻬﻟاﺪﺒﻋ
"
ﻪﻧاﺮﺗ ﺎﻫ ﻞّﺜﻣ و ﺎﻫ يرﺎﻴﺘﺨﺑ ي
"
) 1372 (،
يرواد ماﺮﻬﺑ
"
ﻞّﺜﻤﻟا بﺮﺿ ﺎﻫ
ي
يرﺎﻴﺘﺨﺑ
"
) 1343 (،
ﮓﻨﻟ ﺖﻔﻫ ﻲﻧﺎﻴﻛ شﻮﻧﺎﻴﻛ
"
ﻞّﺜﻤﻟا بﺮﺿ ﺎﻫ
يرﺎﻴﺘﺨﺑ ي
"
) 1378 ( زﺮﺒﻳﺮﻓ و
ﻦﺗوﺮﻓ
"
ﻪﻨﻴﺠﻨﮔ ي ﻞَّﺜﻣ ﺎﻫ يرﺎﻴﺘﺨﺑ ي
"
) 1375 ( ، ﺑرد رﺎ ه ي ﺶﻳﻮﮔ ﺎﻫ ﻪﻧاﺮﺗ ، ﺎﻫ ﻞّﺜﻣ و ﺎﻫ يرﺎﻴﺘﺨﺑ ي
ﺘﺧادﺮﭘ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻪﺑ ﻪ
ﺪﻧا . ﻛ بﺎﺘ
"
ﻪﻧﺎﺴﻓا ﺎﻫ ﻲﺣو ﻪﻨﻴﺋآ رد يرﺎﻴﺘﺨﺑ ي
"
ﻲﺳﺎﺒﻋ ﺮﻴﭘ ﻲﻴﺤﻳ ﻪﺘﺷﻮﻧ
) 1374 ( ﻪﻧﺎﺴﻓا يور ﺮﺑ يﺪﻳﺪﺟ رﺎﻛ دﻮﺧ عﻮﻧ رد ﺎﻫ
يرﺎﻴﺘﺨﺑ ي ﺖﺳا
، ﻪﻧﺎﺴﻓا ﻪﻛ ﺎﻫ يرﺎﻴﺘﺨﺑ ي
نﺎﺸﻧ ﻲﻧآﺮﻗ ﺪﻫاﻮﺷ ﺎﺑ ار ﻲﻣ
ﺪﻫد . ﻲﻜﻠﻛ نﮋﻴﺑ )
1352 (،
تﻻﺎﻘﻣ رد
» يرﺎﻴﺘﺨﺑ يﺰﭘ نﺎﻧ و كﺎﺷﻮﭘ
ﭻﮔﺎﭘ يﺎﺘﺳور رد
« ،
» يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺶﻳﻮﮔ ﺎﻫ
ﭻﮔﺎﭘ هﺪﻜﻫد ،
« ،
» يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﻲﺳوﺮﻋ ﺎﻫ
ﭻﮔﺎﭘ يﺎﺘﺳور ي
« ،
هﻮﻴﺷ ﻪﺑ ي ﻧاﺪﻨﻣﺮﻨﻫ ﻪ يا سﺎﺒﻟ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺎﻫ
يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﻪﻧﺎﻧز و ﻪﻧادﺮﻣ ي ﺎﻫ
، هﻮﻴﺷ ي نﺎﻧ ﺖﺨﭘ و
ﻲﺳوﺮﻋ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﺣاﺮﻣ و نآ يﺎﻫراﺰﺑا )
زا دزا ﺎﺗ يرﺎﮕﺘﺳاﻮﺧ جاو
( نﺎﻴﻣ رد يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺎﻫ ﻪﺘﺧادﺮﭘ
ﺖﺳا . يﺮﻴﻣا باﺮﻬﻣ يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﺦﻳرﺎﺗ ﻢﺟﺮﺘﻣ ﻦﻳﺮﺗراﺪﻣﺎﻧ ﺖﺳا
. نﺮﻗ ﻢﻴﻧ زا ﺶﻴﺑ ﺎﺑ يﺮﻴﻣا
ﻪﻤﺟﺮﺗ و ﻒﻴﻟﺄﺗ ﻪﺑ ﺶﺷﻮﻛ و رﺎﻛ ي
23 ﺖﻔﻫ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻦﻳا زا ﻪﻛ ﺪﻳزرو تردﺎﺒﻣ بﺎﺘﻛ ﺪﻠﺟ
هد ﻪﻓﺎﺿا ﻪﺑ ﺪّﻠﺠﻣ ﺎﻫ
ﺎﺘﻛ ﻦﻳا دراد صﺎﺼﺘﺧا يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺦﻳرﺎﺗ ﻪﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ب
ﺎﻫ زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ :
1 -
يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺮﻳﺎﺸﻋ نﺎﻴﻣ رد ﻲﻣﻮﻗ تﺎﻋزﺎﻨﻣ ﻞﺣ .
5 ..
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ي درﺎﻳﻻ 2 - يرﺎﻴﺘﺨﺑ وﺮﻤﻠﻗ رد يﺮﻴﺳ 3
- يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺦﻳرﺎﺗ 4
- ﻦﻣ ﺎﺑ
ﺪـﻴﻳﺎﻴﺑ يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﻦﻴﻣزﺮﺳ ﻪﺑ 5
- ﻪﻨﻳآ رد يرﺎـﻴﺘﺨﺑ ي
ﺦﻳرﺎﺗ 6 - هﻮـﻛ درز ﺎﺗ نﻮـﺘﺴﻴﺑ زا
يرﺎـﻴﺘـﺨﺑ 7
- يرﺎﻴﺘﺨﺑ ناﺮﮔ ﺖﻣﻮﻜﺣ .
ب ( ﻲﺟرﺎﺧ ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ رﺎﻳﻻ يﺮﻨﻫ ﻦﺘﺳواﺮﺳ -
،د تﺎﻤﻠﭙﻳد زا ﺎﻫ
لﺎﺳ ﻪﻛ ﻲﺴﻴﻠﮕﻧا ي ﺎﻫ
ي
يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﻦﻴﺑ رد ار يدﺎﻳز ﺎﻫ
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻲﺑﺎﺘﻛ ،ﺖﺳا هﺪﻧارﺬﮔ
"
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ي درﺎﻳﻻ
"
) 1376 ( ﻒﻴﻟﺎﺗ
ﻪﻠﻴﺳو ﻪﺑ نﻮﻨﻛ ﺎﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺑﺎﺘﻛ ﻦﻳﺮﺗ ﻞﺼﻔﻣ يرﺎﮕﻧ ﻊﻳﺎﻗو ظﺎﺤﻟ زا ﻪﻛ ﺖﺳا هدﺮﻛ ي
ﺮﮕﺷراﺰﮔ ي ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﻲﺟرﺎﺧ .
"
ﻴﺘﺨﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا و ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺦﻳرﺎﺗ يرﺎ
"
ﻦﺟ ﺮﺛا . فار . ﺖﻳﻮﺛرﺎﮔ )1
1373 ( ﺎﺑ و ﺪﻨﺘﺴﻣ ﺮﺛا
يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد نﻮﻨﻛ ﺎﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﺷزرا ﺎﻫ
ﻮﻴﺷ ﺎﺑ ه يا ﻪﻔﺴﻠﻓ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و ﻲﻤﻠﻋ ي
ﺦﻳرﺎﺗ
،
ﻪﺒﻨﺟ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ و ﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﻳدﺮﮔ ﻒﻴﻟﺄﺗ ﻲﺳﺎﻨﺷ مدﺮﻣ و ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ ي .
» يﺮﻨﻫ ﺮﺳ
نﻮﻨﺴﻴﻟوار «2
) 1362 ( ﺖﺤﺗ شا ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ رد ناﻮﻨﻋ
» نﺎﺘﺳزﻮﺧ ﻪﺑ بﺎﻫز زا راﺬﮔ «
هرﺎﺑرد ي
يرﺎﻴﺘﺨﺑ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ﺮﻳﺎﺳ و قﻼﺧا ﺰﻴﻧ و ﻲﻧﺎﺘﺳﺎﺑ رﺎﺛآ ،ﺦﻳرﺎﺗ ﺎﻫ
ﺖﺳا هدروآ ﻲﺒﻟﺎﻄﻣ .
ﻞﺻﺎﺣ
ﺮﻔﺳ
"
ﻲﻧﺎﻤﻟاد ﻪﻧر يﺮﻧﺎﻫ
"3
) 1335 ( ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﺖﺳا ﻲﺑﺎﺘﻛ يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﻦﻴﻣزﺮﺳ ﻪﺑ
» زا ﻪﻣﺎﻧ ﺮﻔﺳ
يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺎﺗ نﺎﺳاﺮﺧ «
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ ﺪﻠﺟ رﺎﻬﭼ رد ﻪﻛ .
رد
"
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ي نﺎﻣاﺮﺘﻳد
"
ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ
يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺎﻫ ﺦﻳرﺎﺗ ﻪﻳﻮﭘ رد ناﺮﻳا ﻦﻴﺸﻧ هﻮﻛ ﺮﻳﺎﺸﻋ )
1367 ( ،يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﻲﻌﻴﺒﻃ ﻞﺋﺎﺴﻣ نﺎﻴﺑ ﻦﻤﺿ
ﻨﻜﺳ ،ﺖﻋارز ﻪﺑ ﻲ
ﻦﻴﻧاﻮﺧ درﻮﺧﺮﺑ هﻮﺤﻧ ،يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ،ﻲﺳﺎﻴﺳ تﻼﻴﻜﺸﺗ ،ﻲﻨﻳﺰﮔ
ﻦﻴﻣزﺮﺳ زا يرادﺮﺑ هﺮﻬﺑ ،يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﻞﻳا ﺎﺑ يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺎﻫ
ﺎﺴﻣ ،چﻮﻛ ﻞﺋﺎﺴﻣ ، ،ﻲﻨﻴﺸﻧﺎﺠﻜﻳ ،يدﺎﺼﺘﻗا ﻞﺋ
ﻲﻤﻠﻋ رﺎﺑ زا و هﺪﺷ ﻪﺋارا مﺎﻗرا و رﺎﻣآ نداد نﺎﺸﻧ ﺎﺑ و ﻪﻧﺎﻫﺎﮔآ ﻪﻛ ﻂﻴﺤﻣ شﺮﻳﺬﭘ و ﺪﺷر تﺎﻧﺎﻜﻣا ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﺑﻮﺧ .
"
ﺮﭘﻮﻛ ﻲﺳ نﺎﻳﺮﻣ
"
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻪﻨﻴﻣز ﻦﻳا رد يﺮﺛا ،ﻪﺘﺷاد يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﻦﻴﻣزﺮﺳ ﻪﺑ ﻪﻛ يﺮﻔﺳ رد
» ناروﻻد ﻦﻴﻣزﺮﺳ ﻪﺑ يﺮﻔﺳ «
) 1334 (،
رد شرﺎﮕﻧ ﻪﺑ ﺖﺳا هدروآ
. ﻦﻳا رد هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﺚﺣﺎﺒﻣ
يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﻂﺑاور ،يﺰﻛﺮﻣ ﺖﻟود و ﺮﻳﺎﺸﻋ فﻼﺘﺧا زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﺎﻫ
و ناﺮﻳا ﺖﻔﻧ ﻲﻧﺎﭙﻤﻛ ﺎﺑ
يزﺎﺑ ،قﻼﺸﻗ و قﻼﻴﻳ رد ﺖﻣﺎﻗا ،يرﺎﻴﺘﺨﺑ نادﺮﻣ سﺎﺒﻟ ،ﺲﻴﻠﮕﻧا ﺎﻫ
ﻦﻴﻧاﻮﺧ ﻦﻴﺑ رد مﻮﺳﺮﻣ ي
1. Gen. R Garthw Ait
2. Sir Henry Rawlinson
3H.R.D. Allemagne
،ناﺮﻳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻠﺠﻣ
،لوا لﺎﺳ هرﺎﻤﺷ
لوا رﺎﻬﺑ ،
1389 6
هﻼﻛ لﺎﻤﻌﺘﺳا ،ﻲﺒﻫﺬﻣ ﻢﺳاﺮﻣ ،ﻪﻧﺎﺧدور زا رﻮﺒﻋ ﻪﻠﻴﺳو ،يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺎﻫ
ﺎﺑ ﺎﻫﺮﻟ ﺖﺒﺴﻧ ،راد بﺎﻘﻧ ي
يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺎﻫ نز ﺶﻘﻧ ،ﺮﻳﺎﺸﻋ تﺎﻴﺣ رد يراد ﻪﻠﮔ ﺶﻘﻧ ، ﺎﻫ
يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﻖﺑاﻮﺳ ،تﺎﻴﻠﻳا رد ﺎﻫ
،
يرﺎﻴﺘﺨﺑ نﺎﻴﻣ رد ﺐﻫﺬﻣ ﺎﻫ
يرﺎﻴﺘﺨﺑ تﺎﻴﺻﻮﺼﺧ ،تﺎﻓاﺮﺧ ﻪﺑ نﺎﻧآ دﺎﻘﺘﻋا مﺪﻋ و ﺎﻫ
داﮋﻧ و ءﺎﺸﻨﻣ ،
يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺎﻫ ﻊﻠﺧ و يرﺎﻴﺘﺨﺑ تﺎﻴﻠﻳا نﺎﻴﻣ رد ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ ﻂﺑاور ، رد ترﺪﻗ ﻪﻟﺄﺴﻣ ،حﻼﺳ
نﺎﻴﻣ
ﻞﻳﺎﺒﻗ . ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ي ﺪﻧارود
"
) 1346 ( ﺮﻓﺎﺴﻣ ﻞﺻﺎﺣ ، يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﻦﻴﻣزﺮﺳ ﻪﺑ ﺪﻧارود تﺄﻴﻫ ت
ﺖﺳا .
ﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﻦﻳا رد ﻪﻛ ﻲﺜﺣﺎﺒﻣ ﻪ
ﺪﻧا نﺪﻤﺗ رﺎﺛآ ،ﺐﻫﺬﻣ زا ﺪﻨﺗرﺎﺒﻋ ﺎﻫ
،ﻦﻬﻛ ي
ﺎﺼّﺨﺸﻣ ،ﺖﻴﻌﻤﺟ ،ناﺪﻧزﺮﻓ ﺖﻴﺑﺮﺗ عﻮﻧ ،ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﻒﻳاﻮﻃ يﺎﺳؤر ﻂﺑاور يرﺎﻴﺘﺨﺑ يداﮋﻧ ت
ﺎﻫ ،
ﻪﻠﻴﺳو ﻪﻟﺎﻘﻧ ،ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﻖﺑاﻮﺳ زا يرﺎﺛآ ي
و بآ و يرﺎﻴﺘﺨﺑ رد لواﺪﺘﻣ ضاﺮﻣا ،ﻪﻧﺎﺧدور زا رﻮﺒﻋ
يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ياﻮﻫ .
پﻮﺸﻴﺑ ﻼﺑاﺰﻳا )
1375 (،
ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ي ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ ار دﻮﺧ »
ﺮﻔﺳ ﺎﻫ رد ﻲﻳ
نﺎﺘﺳدﺮﻛ و ناﺮﻳا «
ﺖﺳا هدﺮﻛ پﺎﭼ .
هرﺎﺑرد ﻪﻛ ﻪﻣﺎﻧﺮﻔﺳ ﻦﻳا ﻢﻈﻋا ﺶﺨﺑ ي
ﻣزﺮﺳ و يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﻦﻴ
نﺎﺘﺳﺮﻟ ﺖﺳا ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ و ﻪﻤﺟﺮﺗ يﺮﻴﻣا باﺮﻬﻣ ﻂﺳﻮﺗ
» يرﺎﻴﺘﺨﺑ هﻮﻛ درز ﺎﺗ نﻮﺘﺴﻴﺑ زا «
) 1375 (
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﺸﺘﻨﻣ .
ا زور ﻦﺒﻜﻣ ﺖﺑاﺰﻴﻟ )1
1373 ( تﺪﻣ زا ﺲﭘ ﺎﻫ
يرﺎﻴﺘﺨﺑ نﺎﻴﻣ ﺖﻣﺎﻗا ﺎﻫ
ﺎﻨﺷآ و
هرﺎﺑرد ﻲﺑﺎﺘﻛ نﺎﻧآ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﺎﺑ نﺪﺷ ي
يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺎﻫ ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ
» ﺎﻴﺘﺨﺑ ﻦﻴﻣزﺮﺳ ﻪﺑ ﻦﻣ ﺎﺑ ﺪﻴﺋﺎﻴﺑ ير
«
ﻪﺘﺷر ﻪﺑ ي دروآ رد ﺮﻳﺮﺤﺗ .
هرﺎﺑرد يو بﺎﺘﻛ ﻦﻳا رد ي
هﻮﺤﻧ ي ﻦﻴﻣزﺮﺳ رد دﻮﺧ رﻮﻀﺣ
مﺎﻧ ،يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺎﻫ
،ﻲﺒﻫﺬﻣ تادﺎﻘﺘﻋا ،ﻲﻳﻮﺷﺎﻧز و جاودزا ،ﻲﻳﺎﻴﻓاﺮﻐﺟ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ،ﺦﻳرﺎﺗ ،بﺎﻘﻟا و
،نز ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ و مﺎﻘﻣ ،شروﺮﭘ و شزﻮﻣآ مﺎﻈﻧ
،كﺎﺷﻮﭘ و كارﻮﺧ ،يرﻻﺎﺳ نﺎﺧ مﺎﻈﻧ و ﻲﻠﻳا
ﻂﺑاور يرﺎﻴﺘﺨﺑ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ و ﻞﺋﺎﺴﻣ ﺮﻳﺎﺳ و نﺎﻛدﻮﻛ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ ،ﻲﮔداﻮﻧﺎﺧ ﺎﻫ
و ﻞﺼﻔﻣ ﺐﻟﺎﻄﻣ
ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻪﺋارا يﺪﻴﻔﻣ .
ج ( هرﺎﺑرد ﺎﺼﺨﺸﻣ ﻪﻛ يرﺎﺛآ ي
ﺖﺳا ﺖﺳد رد ﺲﺑ نﻮﺧ -
ﺪﻧوراﺪﻬﺑ ﺮﺒﻛا )
1369 ( ،
ﺖﻤﺴﻗ رد ﻪﻛ دراد ﺲﺑ نﻮﺧ ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ ﻲﻧﺎﺘﺳاد ﺎﻫ
ﻲّﻠﺤﻣ تﺎﺣﻼﻄﺻا زا نﺎﺘﺳاد ﻦﻳا زا ﻲﻳ
ﺰﻴﻧ يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺖﺳا هدﺮﻛ هدﺎﻔﺘﺳا
. ﻲﻬﻠﻟا ﺐﻧﺎﺟ ﺪﻴﻌﺳ ﺪﻤﺤﻣ )
1369 ( ﻟﺎﻘﻣ ، ﻪ يا ﻲﺗﺎﻜﻧ ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ
هﺮﺘﺴﮔ رد نز نﺎﻬﻨﭘ ﺶﻘﻧ زا ي
چﻮﻠﺑ ﺮﻳﺎﺸﻋ ﺦﻳرﺎﺗ نﺮﻗ ﺞﻨﭘ )
نﺎﺧ ﺎﺿر ﺎﺗ نﺎﺧ ﺮﻛﺎﭼ زا (
ﻪﻛ دراد
رد نآ چﻮﻠﺑ ﺮﻳﺎﺸﻋ نﺎﻴﻣ رد ﺲﺑ نﻮﺧ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻲﻣ
دزادﺮﭘ . ﻲﺸﺨﺑ ﺎﺒﻳز )
1384 ( نﺎﺘﺳاد ﺮﺛا ،
ﻧﻮﮔ ﻪ يا ﺖﺤﺗ ار ناﻮﻨﻋ
» ﺪﻤﺣا ﺮﻳﻮﺑ و ﻪﻳﻮﻠﻴﮕﻬﻛ رد ﺲﺑ نﻮﺧ «
رد 29 رد شرﺎﮕﻧ ﻪﺑ ﻪﺤﻔﺻ
1Elizabet Macben Ross
يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺮﻳﺎﺸﻋ نﺎﻴﻣ رد ﻲﻣﻮﻗ تﺎﻋزﺎﻨﻣ ﻞﺣ .
7 ..
ﺖﺳا هدروآ .
ﺮﻴﺸﻋ و ﻲﻠﻳا ﻲﮔﺪﻧز ﻪﺑ نﺎﺘﺳاد ﻦﻳا ه
يا ﺪﻤﺣا ﺮﻳﻮﺑ و ﻪﻳﻮﻠﻴﻜﻬﻛ ﻪﻘﻄﻨﻣ مدﺮﻣ هرﺎﺷا
دراد ﻢﺳر زا ﻲﻜﻳ ﻪﻛ ﺎﻫ
ي ﻪﺘﺷﺬﮔ ي ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺲﺑ نﻮﺧ ﻢﺳر ،ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﻳا .
رد ﺰﻴﻧ يزردﻮﮔ ﻦﻴﺴﺣ
» ﺎﺘﺳﺮﻟ قﺮﺷ يﺮﻳﺎﺸﻋ يﺎﻤﻴﺳ ن
« ) 1374 ( شﺎﻜﻨﻛ و ﻖﻴﻘﺤﺗ ،
نﻮﻣاﺮﻴﭘ يﺮﺼﺘﺨﻣ ﻲﮕﻧﻮﮔ ﻪﻧﻮﮔ
ﺖﺳا هداد مﺎﺠﻧا يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺮﻳﺎﺸﻋ نﻮﺧ عﻮﺿﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﻠﻤﺟ زا و
ﺖﺳا ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﺲﺑ .
ﻲﻧاﺮﻳا بﺮﻋ نز ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد رﻮﭘ رذﻮﻧ ﻲﻠﻋ )
1381 (،
و تﺎﻘﻴﻘﺤﺗ
ﻲﺳرﺮﺑ ﺎﻫ ﺪﻧزرا ي ه يا هداد مﺎﺠﻧا نﺎﺘﺳزﻮﺧ بﺮﻋ ﺮﻳﺎﺸﻋ نز هﺎﮕﻳﺎﭘ و هﺎﮕﻳﺎﺟ درﻮﻣ رد ﺖﺳا
.
بﺮﻋ ﮓﻨﻫﺮﻓ رد ﻪﻛ ﺲﺑ نﻮﺧ ﻢﺳر
» ﻞﺼَﻓ « هﺪﻴﻣﺎﻧ ﻲﻣ دﻮﺷ ﺖﻬﺟ ،هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﻳﺬﭘ و هدﺎﺳ ﻲﻤﺳر ،
عاﺰﻧ ﻊﻓر ﺎﻫ ﮓﻨﺟ و ﺎﻫ ﻔﻳﺎﻃ ي ﻪ يا ﻒﻟﺆﻣ ﻲﺸﻫوﮋﭘ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ زا ﻲﻤﻬﻣ ﺶﺨﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻣﻮﻗ و
ﺖﺳا هداد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار بﺎﺘﻛ ﻦﻳا .
ﺰﻧوﺮﻳآ مﺎﻴﻠﻳو بﺎﺘﻛ رد
» هﺎﮔﺪﻳد ﺎﻫ هرﺎﺑرد ﻲﻳ ي
اﺮﺤﺻ
ﻲﻨﻴﺸﻧ « ) 1362 ( هرﺎﺑرد ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳﺪﻨﭼ ، ي
ﺖﺳا هﺪﻧﺎﺳر پﺎﭼ ﻪﺑ ناﺮﻳا ﺮﻳﺎﺸﻋ .
تﻻﺎﻘﻣ ﻦﻳا زا ﻲﻜﻳ
» ﻲﺳﺎﻴﺳ يرﺎﮔزﺎﺳ ياﺮﺑ ﻲﻫار ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻨﻴﺸﻧ چﻮﻛ :
ﻦﻤﻛﺮﺗ ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ
تﻮﻤﻳ ي «
ﺖﺳا . ﻦﻳا رد
هار ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻲﻫاﻮﺧ نﻮﺧ و ﮓﻨﺟ ﺚﺤﺒﻣ رد ،ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺎﻫ
تﻮﻤﻳ ﻪﻛ ﻲﺘّﻨﺳ ي ﺎﻫ
و ﮓﻨﺟ ّﻞﺣ ياﺮﺑ
ﺮﺑ ﺶﻳﻮﺧ نﺎﻴﻣ عاﺰﻧ ﻲﻣ
ﺪﻨﻨﻳﺰﮔ ﻲﻣ دزادﺮﭘ . ﻪﻠﻴﺳو ﻪﺑ ﻪﻛ ﺰﻴﻧ ﺲﺑ نﻮﺧ ﻢﻠﻴﻓ ي
ﻲﺋﺎﺿر مﻼﻏ ﺮﺻﺎﻧ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﻴﻬﺗ
، ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﺲﺑ نﻮﺧ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ي
ن ﺎﺘﺳﺮﻟ نﺎﺘﺳا يﺮﻳﺎﺸﻋ ﻲﻣ
دزادﺮﭘ .
يﺮﻈﻧ ﻲﻧﺎﺒﻣ ﺖﻬﺑﺎﺸﻣ ﻢﻏر ﻲﻠﻋ ﺎﻫ
ﻪﺸﻳﺪﻧا ﺖﻴّﻠﻛ رد ﻪﻛ يدﺎﻳز ي ي
ﺎﻬﻧآ زا ﻚﻳ ﺮﻫ ،دراد دﻮﺟو نﺎﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ
ﻲﻳﺎﻫرﺎﻴﻌﻣ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻬﺟو ﺪﻨﭼ ﺎﻳ ﻲﻬﺟو ود يﺪﻨﺑ ﻪﻘﺒﻃ و ﻚﻴﻜﻔﺗ ﻪﺑ ﻞﺋﺎﻗ
ﺎﻫ و
ﺪﺷ ﻲﺨﻳرﺎﺗ ﻞﺣاﺮﻣ ه
ﺪﻧا . نوﺪﻠﺧ ﻦﺑا لوﺪﺟ رد ﻪﻛ ﻲﻠﻜﺷ ﻪﺑ1
2 - 2 ،ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﻊﻣاﻮﺟ
ﻪﺘﺳد ود ﻪﺑ ار ي
يوﺪﺑ و يﺮﻬﺷ )
وﺮﭼﻮﻛ ﺎﻳ دﺮﮕﻧﺎﺑﺎﻴﺑ ،راﺪﻣاد ،ﻲﻳﺎﺘﺳور (
ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ . ﺪﻘﺘﻌﻣ وا
ﻪﻛ ﺖﺳا ﻊﻣاﻮﺟ
ر ،يﺮﻬﺷ ﻪﻄﺳاو ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا تﻻﻮﺤﺗ رد راﺪﻣاد و ﻲﻳﺎﺘﺳو
ي صﺎﺧ تﺎﻘّﻠﻌﺗ
ﺪﻧراﺪﻧ ﻲﻤﻬﺳ دﻮﺧ .
ﺎﻬﻨﺗ ﻊﻣاﻮﺟ دﺮﮕﻧﺎﺑﺎﻴﺑ ) وﺮﭼﻮﻛ ( ﻪﺑ ﻲﺳﺎﻴﺳ و ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا تﻻﻮﺤﺗ رد ﺪﻧردﺎﻗ
ﻪﻄﺳاو ي ﺖﻴﺒﺼﻋ و ﺖﺸﻴﻌﻣ ﻊﺿو ﺎﻫ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻞﺧﺪﻣ يذ دﻮﺟﻮﻣ ي .
1Ibn-e- Khaldun
،ناﺮﻳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻠﺠﻣ
،لوا لﺎﺳ هرﺎﻤﺷ
لوا رﺎﻬﺑ ،
1389 8
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 2
- 2
يوﺪﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ
يﺮﻬﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ
- ؛ﻲﮔﺪﻧز تﺎﻳروﺮﺿ ﻪﺑ ﺎﻔﺘﻛا ﺮﺘﻤﻛ هﺎﻓر
- نﺪﻤﺗ ﺄﺸﻨﻣ و ﻲﻨﻴﺸﻧﺮﻬﺷ ﺮﺑ مﺪﻘﻣ
- ﻦﻴﻳﺎﭘ ﻢﻛاﺮﺗ ﺎﺑ ﻢﻛ ﺖﻴﻌﻤﺟ
- و يزروﺎﺸﻛ ﻪﺑ ﻞﻏﺎﺸﻣ ﻲّﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ
ﺪﺷ دوﺪﺤﻣ يروﺮﭙﻣاد ه
ﺪﻧا
- هدﺎﺳ ﺺﺼﺨﺗ و رﺎﻛ ﻢﻴﺴﻘﺗ
- ﺮﻴﻟد
- ﺺﻟﺎﺧ يﺪﻧوﺎﺸﻳﻮﺧ ﻂﺑاور
- يﻮﻗ ﺖﻴﺒﺼﻋ
- ﺮﺗرود ﻲﺘﺷز زا و ﺮﺗ ﻚﻳدﺰﻧ ﻲﻜﻴﻧ ﻪﺑ
- ﻲﺒﻫﺬﻣ
- ادﺎﻋ و مﻮﺳر و بادآ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﺮﺘﻤﻛ ت
ﻲﻣ ﻼﺻا ﺎﻳ و ﺪﻨﻨﻛ
"
ﺪﻨﻨﻛ ﻲﻤﻧ ﺮﻴﻴﻐﺗ
- ﻲﻤﺳرﺮﻴﻏ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا لﺮﺘﻨﻛ
- ﻚﻴﺗاﺮﻛﻮﻣد ﺖﻳﺮﺒﻫر
- ﺖﻴﺑﺮﺗ و ﻢﻴﻠﻌﺗ ﺎﻳ يداﻮﺳ ﻲﺑ ﻲﮔدﺮﺘﺴﮔ
كﺪﻧا
- ﺪﻧراد يﺮﺘﻤﻛ ﻲﻛﺮﻳز مدﺮﻣ ،ﻲّﻠﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ
-
ﻲﺗﻼﻤﺠﺗ و ﻪﻓﺮﻣ ﻲﮔﺪﻧز
- و ناﺪﺑ ﻪﺘﺴﺑاو ﺄﺸﻨﻣ رد و ﺖﺳا ﻲﻨﻴﺸﻧ ﻪﻳدﺎﺑ زاﺮﺧﺆﻣ
ا نﺪﻤﺗ نﺎﻳﺎﭘ ﺖﺳ
- ﻻﺎﺑ ﻢﻛاﺮﺗ ﺎﺑ دﺎﻳز ﺖﻴﻌﻤﺟ
- عﻮﻨﺘﻣ ﻞﻏﺎﺸﻣ ا
؛ﺪﻧ يوﺪﺑ ﻊﻳﺎﻨﺻ ﺐﻗﺎﻌﺘﻣ و عّﺮﻔﺘﻣ ﺎﻣا
ﺪﻨﺘﺴﻫ .
- ﭘ رﺎﻛ ﻢﻴﺴﻘﺗ رﻮﻣا نﺪﺷ ﺺﺼﺨﺗ ﺐﺟﻮﻣ هﺪﻴﭽﻴ
ﻲﻣ دﻮﺷ
- ﺮﻴﻟد ﺮﻴﻏ
- ﻲﻣﻮﻗ طﻼﺘﺧا
- ﻒﻴﻌﺿ ﺖﻴﺒﺼﻋ
- ﺪﻨﺴﭘﺎﻧ تﺎﻔﺻ ياراد و وﺮﺠﻛ
- ﻲﺒﻫﺬﻣﺮﻴﻏ
- بﺎﻨﺘﺟا لﻮﺤﺗ و ﺮﻴﻴﻐﺗ آ رﺎﻈﺘﻧا و هدﻮﺑ ﺮﻳﺬﭘﺎﻧ
ن ﻲﻣ دور
- زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻲﻤﺳر ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا لﺮﺘﻨﻛ
"
هﺪﻧرادزﺎﺑ ﻦﻴﻧاﻮﻗ
"
ﻪﺑ ﻪﻠﻴﺳو ي
"
يذ ﻊﺟاﺮﻣ ﺖﻣﻮﻜﺣ و حﻼﺻ
"
- ﻛ ترﺪﻗ ﺰﻛﺮﻤﺗ و ﻚﻴﺗاﺮﻛﻮﻣد ﻪﻄﻠﺳ ﺶﻫﺎ
- شزﻮﻣآ ﺮﺑ ﺪﻴﻛﺄﺗ مﻮﻠﻋ و ﺎﻫﺮﻨﻫ نﺪﺷ هدوﺰﻓا ؛،
- ﻪﺠﻴﺘﻧ رد ي ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺎﻫ نآ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ رﻮﻣا و ﻲﻤﻠﻋ ي
كﺮﻳز مدﺮﻣ ا
ﺪﻧﺮﺗ
ﺖﻨُﻛ ﺖﺳﻮﮔآ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﺎﺘﺴﻳا و ﺎﻳﻮﭘ ﻪﺑ ار ﻪﻌﻣﺎﺟ 1
ﻲﻣ ﺪﻨﻛ
، ﺮﺴﻨﭙﺳا تﺮﺑﺮﻫ و يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ2
،يﺮﻳﺬﭘ ﺰﻳﺎﻤﺗ و ﻲﮔﺪﻴﭽﻴﭘ ﻊﻣاﻮﺟ
ﻪﺑ ار ﻪﻧﻮﮔ ﺎﻫ ي هﺪﻴﭽﻴﭘ و هدﺎﺳ
، ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻲﺘﻌﻨﺻ و ﻲﻣﺎﻈﻧ ﺰﻴﻧ و
ﺖﺳا هدﺮﻛ .
ﺲﻛرﺎﻣ لرﺎﻛ رد ﻲﻠﺣاﺮﻣ ﻪﺑ ﻞﺋﺎﻗ هرود ﺮﻫ ياﺮﺑ ﻢﻛﺎﺣ ﺪﻴﻟﻮﺗ تﺎﺒﺳﺎﻨﻣ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ3
ﺦﻳرﺎﺗ ﻊﻣاﻮﺟ ﺖﺳا هﺪﺷ .
دﺮﻔﻠﻳو ﻮﺗ هرﺎﭘ و ﻊﻣاﻮﺟ4
نآ ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ار ﺎﻫ
ود رﺎﺘﺳﻮﻴﭘ يور ﺮﺑ
1. Auquste Comte
2. Hebbert Spencer
3.karl Marx
4Vilferedo Pareto
يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺮﻳﺎﺸﻋ نﺎﻴﻣ رد ﻲﻣﻮﻗ تﺎﻋزﺎﻨﻣ ﻞﺣ .
9 ..
نآ ﺐﻄﻗ ﻚﻳ ﻪﻛ ءﺎﻀﻋا ﺶﻨﻛ عﻮﻧ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲﺒﻄﻗ
"
تﺎﺳﺎﺴﺣا يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﺶﻨﻛ
"
ﺮﮕﻳد ﺐﻄﻗ و
"
لﻻﺪﺘﺳا يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﺶﻨﻛ ﺎﻫ
ﻲﻘﻄﻨﻣ ي ـ
ﻲﻧﻮﻣزآ
"
راﺮﻗ ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﺖﺳا ﻲﻣ
ﺪﻫد .
ﺰﻧﻮﺳرﺎﭘ ﺖُﻜﻟﺎﺗ ﻦﻳا ﺮﺑ ،ﻲﻳﻮﮕﻟا يﺎﻫﺮﻴﻐﺘﻣ بﻮﭼرﺎﭼ رد1
ﻪﻛ دراد ﺪﻴﻛﺄﺗ هﺪﻳا ﻊﻣاﻮﺟ
هاﺮﻤﻫ
ﺮﺗ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺰﻳﺎﻤﺗ و ﺮﺗ هﺪﻴﭽﻴﭘ نﺎﻣز لﻮﻃ رد ﻦﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﻣ
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻚﻳ رد و ﺪﻧﻮﺷ ي
ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺰﻳﺎﻤﺗ
ﺪﻧﻮﺷ ﺮﺗ ﻲﺼﺨﺷ ﺮﻴﻏ و ﺮﺗ ﻲﻤﺳر ﻂﺑاور ﻪﻛ ﺖﺷاد رﺎﻈﺘﻧا ﺪﻳﺎﺑ هﺪﻴﭽﻴﭘ و .
ﺲﻴﻧﻮﺗ ﺪﻧﺎﻨﻳدﺮﻓ بﺎﺘﻛ رد ﺰﻴﻧ2
"
ﻪﻌﻣﺎﺟ و عﺎﻤﺘﺟا
"
مﻮﻬﻔﻣ ود ﻪﺑ
"
عﺎﻤﺘﺟا
"
و3
"
ﺎﺟ ﻪﻌﻣ
"
4
ﺖﺳا هدﺮﻛ هرﺎﺷا .
ﻪﺸﻳﺪﻧا رد ي
ﺪﻨﺘﺴﻫ رﺎﺘﺳﻮﻴﭘ ﻚﻳ ﺐﻄﻗ ود ﺖﻓﺎﺷ لﺰﮔو ﺖﻓﺎﺷ ﻦﻴﻤﮔ ﺲﻴﻧﻮﺗ
راﺮﻗ ﻦﻳا زا يو لﻻﺪﺘﺳا ﻪﻨﻛ و دراد دﻮﺟو ﺐﻄﻗ ود ﻦﻳا ﻦﻴﺑ رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻌﻗاو ﺖﻴﻠﻛ ﻪﻛ ﺖﻓﺎﺷ ﻦﻴﻤﮔ تﺎﻋﺎﻤﺘﺟا رد ﻪﻛ ﺖﺳا
"
ﺎﻣ
"
ﺮﺑ
"
ﻦﻣ
"
دراد قﻮﻔﺗ )
،ﺎﻴﻛزا 1381 ( ﺖﻓﺎﺷ ﻦﻴﻤﮔ
ﻪﺒﻨﺟ ي ﻧﺎﮔرا ﺪﻳﺪﭘ داﺮﻓا ﻲﺘﺴﻳز تﺎﺟﺎﻴﺘﺣا ﺮﺛا رد و ﻪﺘﺷاد ﻚﻴ ﻲﻣ
ﺪﻳآ . ﻦﻳا رد
ﻳدﺎﺤﺗا ﺎﺟ ﻪ
يا زا
هدارا ياراد ﻪﻛ داﺮﻓا ي
ﻲﻜﻴﻧﺎﮔرا )
ﻢﺠﺴﻨﻣ و ﻪﺘﺴﺒﻤﻫ (
هدارا و ﻊﻔﻧ نآ رد و ﺖﺳا ي
ﺖﺤﺗ دﺮﻓ
هدارا و ﻊﻔﻧ عﺎﻌﺸﻟا ي
هوﺮﮔ ) ﻊﻤﺟ ( ﻗ دراد راﺮ . ﻪﺼﺨﺸﻣ ﻢﺋﻼﻋ ي
،عﺎﻤﺘﺟا يدرﺪﻤﻫ نﺎﻴﻣ
داﺮﻓا
،
ﻴﻌﺒﺗ و ﻲﻗﻼﺧا مﻮﺳر زا ﺖ ﺖﺳا
. دراد ﻖّﻠﻌﺗ ﻪﻤﻫ ﻪﺑ عﺎﻤﺘﺟا لﺎﻨﻣ و لﺎﻣ ،ﻪﺠﻴﺘﻧ رد
، ﺖﻴﻜﻟﺎﻣ
ﺖﺳا كﺮﺘﺸﻣ
، راد ﻲﮕﻳﺎﺴﻤﻫ ﻪﺒﻨﺟ مدﺮﻣ تﺎﺒﺳﺎﻨﻣ ﻧ
ﺪ
، هدﺮﻤﺷ مﺮﺘﺤﻣ ﻦّﻨﺳ و بادآ ﻲﻣ
ﻮﺷ ﻧ و ﺪ
ﺖﺳا ﺺﺨﺸﻣ دﺮﻓ ﺮﻫ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﻴﻌﻗﻮﻣ
؛ ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻌﻴﺒﻃ مﺎﺠﺴﻧا زا عﺎﻤﺘﺟا .
ﺮﻈﻧ ﻖﺒﻃ
"
ﺲﻴﻧﻮﺗ
"
وﺮﻣ ﻪﺑ تﺎﻋﺎﻤﺘﺟا ﻪﺑ ﻞﻳﺪﺒﺗ و ﻪﺘﻓﺎﻳ لﻮﺤﺗ و ﺪﺷر نﺎﻣز ر
"
ﻪﻌﻣﺎﺟ
"
) لﺰﮔ
ﺖﻓﺎﺷ ( ﺪﺷ ه ﺪﻧا . ﺖﺳاﻮﺧ و ﻖﺋﻼﻋ داﺮﻓا ،عﺎﻤﺘﺟا فﻼﺧ ﺮﺑ ،ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﺎﻫ
ﺪﻧراد يدﺮﻓ ي .
ﻪﻗﻼﻋ و ﻲﮕﺘﺳﻮﻴﭘ ي
ﺎﺠﻳرﺪﺗ عﺎﻤﺘﺟا ﻪﺑ داﺮﻓا
"
ﺮﺑ تﺎﺴﺳﺆﻣ ﺎﺑ ﻲﮕﺘﺳﻮﻴﭘ ،ﻞﺑﺎﻘﻣ رد و ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ
ﻊﺿاﻮﻣ سﺎﺳا )
دادراﺮﻗ (،
ﺶﻳاﺰﻓا ﻲﻣ دﺮﻳﺬﭘ . ﺶﻨﻛ ﺎﻫ ﻻﻮﻤﻌﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد داﺮﻓا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ي
"
هدﻮﺑ ﻲﻘﻄﻨﻣ
مﺎﺠﻧا ﻲﺻﺎﺧ ﺪﺻﺎﻘﻣ ياﺮﺑ و ﻲﻣ
دﺮﻳﺬﭘ . زا يوﺮﻴﭘ و ﻲﻣﻮﻤﻋ رﺎﻜﻓا
"
ﺪﻣ
"
و ﺐﻫﺬﻣ ﻦﻳﺰﮕﻳﺎﺟ
ﻲﻗﻼﺧا مﻮﺳر ﻲﻣ
دﻮﺷ . ،ﻲﻌﻨﺼﺗ ﻲﻣﺎﺠﺴﻧا ﺎﻣا ،ﺖﺳﺎﻣﺮﻔﻤﻜﺣ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا مﺎﺠﺴﻧا
ﻊﺿاﻮﻣ ﺮﺑ ﻪﻛ اﺮﻳز )
دادراﺮﻗ ( ﺖﺳا ﻲﻜﺘﻣ ) .
،ناﺮﮕﻳد و ﻚﺳور 1369
(.
توﺎﻔﺗ ﺎﻫ ﻦﻴﺑ ي
ﺖﻓﺎﺷ ﻦﻴﻤﮔ )
عﺎﻤﺘﺟا ( ﺖﻓﺎﺷ لﺰﮔ و )
ﻪﻌﻣﺎﺟ ( لوﺪﺟ ردار 2
- 3 ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ .
1Talcott Parsones
2Ferdinand Tonnies
3Gemeinschaft
4Gesellschaft
،ناﺮﻳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻠﺠﻣ
،لوا لﺎﺳ هرﺎﻤﺷ
لوا رﺎﻬﺑ ،
1389 10
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 2
- 3
ﺖﻓﺎﺷ ﻦﻴﻤﮔ
) عﺎﻤﺘﺟا ( ﺖﻓﺎﺷ لﺰﮔ
) ﻪﻌﻣﺎﺟ (
- هدارا دﻮﺟو ﻲﺗاذ ي
- ﻲﻳاﺮﮔ ﻊﻤﺟ
- ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﺘّﻨﺳ ي
- ﺖﻳﺎﻤﺣ و تﺪﻋﺎﺴﻣ ،ﻚﻤﻛ
- ﻚﻴﻜﻔﺗ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ زا ﻲﺼﺨﺷ ﻂﺑاور و ﻒﻳﺎﻇو
ﺪﻧﻮﺷ ﻲﻤﻧ
- ﻧ ﺪﻴﻛﺄﺗ يدﺮﻓ يرﺎﻛ نﺎﻬﻨﭘ ﺮﺑ ﻲﻤ
دﻮﺷ
- ﺖﺳا ﺐﻟﺎﻏ ﻲﻤﺳرﺮﻴﻏ لﺮﺘﻨﻛ و ترﺎﻈﻧ
- ﻲﺑﺎﺴﺘﻧا هﺎﮕﻳﺎﭘ
- نﺎﺘﺳود هوﺮﮔ ،هداﻮﻧﺎﺧ ,
ﻲﮕﻳﺎﺴﻤﻫ هوﺮﮔ
- دوﺪﺤﻣ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا كﺮﺤﺗ و ﺮﻴﻴﻐﺗ
- ﻲﻳﺎﻏ و ﻲﺷزرا فاﺪﻫا
- ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ مﺎﺠﺴﻧا
- ﺮﮔ دﻮﺟو هو
ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ ﻦﻴﺘﺴﺨﻧ يﺎﻫ ي
يﺪﻧوﺎﺸﻳﻮﺧ
-
هدارا دﻮﺟو ﻲﻠﻘﻌﺗ ي
) يرﺎﻴﺘﺧا (
- ﻲﻳاﺮﮔدﺮﻓ
- ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﻳاوژرﻮﺑ و ﻲﺘﻌﻨﺻ ي
- ﺖﺑﺎﻗر
- ﻪﺑ ﻂﺑاور و ،دراد راﺮﻗ ﺖﻳﻮﻟوا رد ﻪﻔﻴﻇو مﺎﺠﻧا
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻋﺮﻓ ترﻮﺻ .
- ﺖﺳا ﺪﻨﻤﺷزرا يدﺮﻓ يرﺎﻛ نﺎﻬﻨﭘ .
- ﺖﺳا ﺐﻟﺎﻏ ﻲﻤﺳر ترﺎﻈﻧ .
- ﻲﺑﺎﺴﺘﻛا هﺎﮕﻳﺎﭘ
- ﺷ ﺮﻬ , ﺖﻟود
- ﺪﻳﺪﺷ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا كﺮﺤﺗ و ﺮﻴﻴﻐﺗ
- يراﺰﺑا فاﺪﻫا
- ﻲﻜﻴﻧﺎﮔرا مﺎﺠﺴﻧا
- هوﺮﮔ دﻮﺟو ﻪﻳﺎﭘ ﺮﺑ ﻪﻳﻮﻧﺎﺛ يﺎﻫ
ﻊﻓﺎﻨﻣ و تﺎﻘﺒﻃ ي
يدﺎﺼﺘﻗا
ﻪﺸﻳﺪﻧا رد يزرﺎﺑ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺲﻴﻧﻮﺗ ﻲﻬﺟو ود ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻪﻧﻮﮔ ي
ﻊﻗاو ﺮﺛﺆﻣ ﺰﻴﻧ ﻦﻳﺮﻜﻔﺘﻣ ﺮﻳﺎﺳ
ﻪﺑ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻧﻮﮔ
ﻪ يا ﺪﻨﻳآﺮﻓ ﻞﻛ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﻪﻛ ﺮﺑو ﺲﻛﺎﻣ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ
هﺪﺷ نﺎﻴﺑ1
ﺖﺳا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﺑ عﺎﻤﺘﺟا زا راﺬﮔ و لﺎﻘﺘﻧا هرﺎﺑ رد ﺲﻴﻧﻮﺗ ﺮﻈﻧ ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ .
لآ هﺪﻳا ﭗﻴﺗ ﺎﻫ
ﻪﻧﺎﮔود ي ي
رد ﺲﻴﻧﻮﺗ ﻪﻛ دراد ﻲﺗﺎﺼﺨﺸﻣ ﺎﺑ ﻲﻜﻳدﺰﻧ ﺖﻫﺎﺒﺷ ﻦﻤﺠﻧا و ﺖﻋﺎﻤﺟ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور زا يﺮﺑو ﻪﻌﻣﺎﺟ و عﺎﻤﺘﺟا هرﺎﺑ ﺎﻫ
ﺖﺳا هدﺮﻤﺷ ﺮﺑ .
ا ﺎﺑ ﺮﺑو ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ يﻮﺤﻧ ﻪﺑ ﻦﻤﺠﻧا و ﺖﻋﺎﻤﺟ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻪﺘﺴﺑ و زﺎﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور ﻪﺑ هرﺎﺷ
ﺑﻪ ﺪﻧا ﻪﺸﻳ ي ﻚﻳدﺰﻧ ﺖﻓﺎﺷ ﻦﻴﻤﮔ و ﺖﻓﺎﺷ لﺰﮔ درﻮﻣ رد ﺲﻴﻧﻮﺗ ﻲﻣ
دﻮﺷ ﻪﻛ ﺖﺳﺎﻨﺒﻣ ﻦﻳا ﺮﺑ و
1Max Weber
يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺮﻳﺎﺸﻋ نﺎﻴﻣ رد ﻲﻣﻮﻗ تﺎﻋزﺎﻨﻣ ﻞﺣ .
11 ..
لآ هﺪﻳا ﭗﻴﺗ ﻪﺋارا ياﺮﺑ ﻦﻴﻘّﻘﺤﻣ ﺎﻫ
ياﺮﺑ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ ي ﻪﺸﻳﺪﻧا
ي ﺪﻴﻛﺄﺗ ﺮﻳز ﻞﻜﺷ ﻪﺑ ﺲﻴﻧﻮﺗ و ﺮﺑو
ﺪﻧراد ) :
،ﺎﻴﻛزا 1381 (
ﺖﻓﺎﺷ ﻦﻴﻤﮔ )
عﺎﻤﺘﺟا (
ﺖﻓﺎﺷ لﺰﮔ
) ﻪﻌﻣﺎﺟ (
ﻢﻴﻛرود ﻞﻴﻣا ﮕﭼ ﻪﻛ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد ،يﻮﺴﻧاﺮﻓ سﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ1
عﺎﻤﺟا ﻪﻧﻮ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
دﻮﺷ ﻲﻣ ﻖّﻘﺤﺘﻣ
، ﻊﻣاﻮﺟ ﺪﻨﻛ ﻲﻣ ﻢﻴﺴﻘﺗ ﻪﺘﺳد ود ﻪﺑ ار يﺮﺸﺑ .
ﻊﻣاﻮﺟ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ
ﻚﻴﻧﺎﻜﻣ ﻲﮕﺘﺧﺎﺳ ﺎﻳ
،2
و ﻊﻣاﻮﺟ ﻲﻣاﺪﻧا ﺎﻳ ﻚﻴﻧﺎﮔرا ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ياراد .3
ﻚﻴﻧﺎﻜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
،
ﺖﺳا يﺪﻨﻧﺎﻤﻫ هار زا ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ .
ﺪﺷﺎﺑ ﻂﻠﺴﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﺑ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ زا ﻞﻜﺷ ﻦﻳا ﻪﻛ ﻲﻣﺎﮕﻨﻫ
،
ﺪﻨﭼ ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا ﺪﻧراﺪﻧ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﻲﺗوﺎﻔﺗ نا
. ﻪﻄﺳاو ﻪﺑ داﺮﻓا ي
ش زرا ﻪﺑ ﻲﮕﺘﺴﺑاو ﺎﻫ
ﺪﺣاو ي
،
سﺪﻘﺗ زا ﻲﻛﺮﺘﺸﻣ مﻮﻬﻔﻣ ﻦﺘﺷاد و
، ﺪﻧﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﻢﻫ ﻪﺑ و ﻪﺘﺷاد يﺪﺣاو تﺎﺳﺎﺴﺣا .
نآ زا ﻪﻌﻣﺎﺟ
دﺮﻜﻧ اﺪﻴﭘ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺰﻳﺎﻤﺗ زﻮﻨﻫ نآ داﺮﻓا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻢﺠﺴﻨﻣ ور ه
ﺪﻧا . ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺎﺑ ﺰﻳﺎﻤﺘﻣ ترﻮﺻ
ﻚﻴﻧﺎﻜﻣ
، را ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻚﻴﻧﺎﮔ
ﺖﺳا
، ﻌﻣﺎﺟ زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ ﻪﻛ ﻪ
يا تﺪﺣو ـ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا عﺎﻤﺟا ﻪﻛ
ﻪﺘﻓﺎﻳ مﺎﺠﺴﻧا ي
ﻪﺠﻴﺘﻧ نآ رد ـ عﺎﻤﺘﺟا ي
نﺎﻴﺑ ﺰﻳﺎﻤﺗ ﻦﻳا هار زا ﺎﻳ و ﻢﻫ ﺎﺑ داﺮﻓا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺰﻳﺎﻤﺗ
ﻲﻣ دﻮﺷ . عﻮﻧ ﻦﻳا داﺮﻓا ﻊﻣاﻮﺟ
ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ
، توﺎﻔﺘﻣ ﻢﻫ ﺎﺑ ﻪﻜﻠﺑ ﺪﻧا
.
ﺤﺑ ﻦﻳزﺎﻏآ ﺶﺳﺮﭘ ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ رد ﻢﻴﻛرود ناﻮﻨﻋ ﺖﺤﺗ يﺮﮕﻳد مﻮﻬﻔﻣ زا ،ﺚ
"
ﻲﻌﻤﺟ ناﺪﺟو
"
4
ﻚﻤﻛ ﻲﻣ دﺮﻴﮔ . رد كﺮﺘﺸﻣ تﺎﺳﺎﺴﺣا و ﺎﻫروﺎﺑ زا ﻦﻴﻌﻣ ﻲﻫﺎﮕﺘﺳد زا ترﺎﺒﻋ ﻲﻌﻤﺟ ناﺪﺟو
نﺎﻴﻣ ﺖﺳا ﺶﻳﻮﺧ صﺎﺧ تﺎﻴﺣ ياراد ﻪﻛ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻚﻳ ءﺎﻀﻋا ﻂﺳو ﺪﺣ .
زا ﻲﻌﻤﺟ ناﺪﺟو
ﺪﻧراد راﺮﻗ نآ رد داﺮﻓا ﻪﻛ ﻲﺻﺎﺧ ﻂﻳاﺮﺷ
، ﺖﺳا ﻞﻘﺘﺴﻣ
، داﺮﻓا اﺮﻳز ﻲﻣ
ﻨﻳآ و ﺪ ﻲﻣ ﺪﻧور
، ﻲﻟو
ﻲﻗﺎﺑ ﻲﻌﻤﺟ ناﺪﺟو ﻲﻣ
ﺪﻧﺎﻣ . بﻮﻨﺟ و لﺎﻤﺷ رد ﻲﻌﻤﺟ ناﺪﺟو
، و ﻚﭼﻮﻛ و گرﺰﺑ يﺎﻫﺮﻬﺷ رد
ﻪﻓﺮﺣ رد ﺎﻫ ﺖﺳا ﻲﻜﻳ هراﻮﻤﻫ توﺎﻔﺘﻣ ي .
ﻧ ضﻮﻋ ﻞﺴﻧ ﺮﻫ ﺎﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ ﻲﻤ
دﻮﺷ ،ﺲﻜﻋ ﺮﺑ ﻪﻜﻠﺑ ،
هﺪﻨﻫد ﺪﻧﻮﻴﭘ ي
ﻞﺴﻧ ﺎﻫ ﺖﺳا ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻪﺑ يدﺎﻤﺘﻣ ي .
ﺮﻫ ﺮﮕﻳد يﺎﺟ رد داﺮﻓا رد ﺰﺟ ﻪﻛ ﺪﻨﭼ ي
1Emile Durkheim
2Mechanical Solidarity
3Organical Solidarity
4Conscience Collective
ﺖﻋﺎﻤﺟ ﻦﻤﺠﻧا زﺎﺑ ﻪﺘﺴﺑ
،ناﺮﻳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﻠﺠﻣ
،لوا لﺎﺳ هرﺎﻤﺷ
لوا رﺎﻬﺑ ،
1389 12
ﻖّﻘﺤﺗ ﺪﺑﺎﻳ ﻲﻤﻧ . هﻮﺤﻧ ي ﻲﻌﻤﺟ ناﺪﺟو شﺮﺘﺴﮔ
، ﻪﺑ ﻪﺘﺴﺑ ﻊﻣاﻮﺟ ﻲﺳﺎﻨﺷ ﻪﻧﻮﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ
،
ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ .
رد ﻲﻌﻣاﻮﺟ ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﻛ )
ﻲﮕﺘﺧﺎﺳ ( ﻞﻴﻜﺸﺗ ار ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻂﻠﺴﻣ عﻮﻧ
ﻲﻣ هﺪﻧﺮﻴﮔﺮﺑ رد ،ﺪﻫد ي
ناﺪﺟو ﺶﺨﺑ ﻦﻳﺮﺗ گرﺰﺑ ﺎﻫ
ﺖﺳا يدﺮﻓ ي .
رد ﻊﻣاﻮﺟ ﻲﺘّﻨﺳ
، ﺶﺨﺑ نآ
ﻲﺘﺴﻫ زا ﺎﻫ تﺎﺳﺎﺴﺣا ﻊﺑﺎﺗ ﻪﻛ يدﺮﻓ ي ﺖﺳا كﺮﺘﺸﻣ
، ﻲﺘﺴﻫ ﻲﻣﺎﻤﺗ لدﺎﻌﻣ ًﺎﺒﻳﺮﻘﺗ ﺎﻫ
يدﺮﻓ ي
ﺖﺳا . رد ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻲﻌﻣاﻮﺟ
ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫﺰﻳﺎﻤﺗ ﻪﻛ نﺎﻴﻣ
ﺮﻫﺎﻇ داﺮﻓا ﻲﻣ
ﻮﺷ ﻧ ﺪ
، دازآ ﺲﻛ ﺮﻫ
رد ﺖﺳا ﻢﻬﺳ لاﻮﺣا و عﺎﺿوا زا يدﺎﻳز
، ﺪﻨﻛ ﺮﻜﻓ ﺶﻳﻮﺧ هاﻮﺨﻟد ﻪﺑ
، ﺪﻨﻛ ﻞﻤﻋ ﺎﻳ ﺪﻫاﻮﺨﺑ .
رد
ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ زا رادرﻮﺧﺮﺑ ﻊﻣاﻮﺟ ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ
، ﺶﺨﺑ ﻦﻳﺮﺗ ﻢﻬﻣ اﺮﻓ ﻊﺑﺎﺗ دﺮﻓ ﻲﺘﺴﻫ
و ﻦﻴﻣ
ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺎﻫ ﺖﺳا ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ي
، ﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ ﺎ ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﻪﻛ ﺎﻫ
هﺪﺷ دﺎﻳ ﻦﻴﻣاﺮﻓ و
، ﺮﺑ ﻂﺳو ﺪﺣ ﺮﺑ
ﻞﻴﻤﺤﺗ هوﺮﮔ ءﺎﻀﻋا ﺖﻳﺮﺜﻛا ﻲﻣ
نآ ءﺎﺸﻨﻣ ؛ﺪﻧﻮﺷ ﺎﻫ
دﺮﻓ ﻪﻧ و ﺖﺳا هوﺮﮔ
، و ﻦﻴﻣاﺮﻓ ﻦﻳا زا دﺮﻓ و
ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺎﻫ يوﺮﻴﭘ ﺮﺗﺮﺑ يوﺮﻴﻧ ﻚﻳ زا ﺖﻋﺎﻃا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﻲﻣ
ﺪﻨﻛ . رد ﻊﻣاﻮﺟ ياراد ﻲﺘّﻨﺳ
ﻲﻌﻤﺟ ناﺪﺟو ،ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ
، ﻲﺘﺴﻫ ﺶﺨﺑ ﻦﻳﺮﺗ گرﺰﺑ ﻂﻘﻓ ﻪﻧ ﺎﻫ
ﺮﺑ رد ار يدﺮﻓ ي
ﻲﻣ دﺮﻴﮔ
، ﺮﻔﻴﻛ تﺪﺷ ﻖﻳﺮﻃ زا ﻪﻛ ﺪﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﻲﻤﻴﻈﻋ يوﺮﻴﻧ زا كﺮﺘﺸﻣ تﺎﺳﺎﺴﺣا ﻪﻜﻠﺑ ﺎﻫ
ﻲﻳ
هﺪﻧراﺬﮔ ﺎﭘ ﺮﻳز و ﻲﻃﺎﺧ داﺮﻓا ﺮﺑ ﻪﻛ ي
ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺎﻫ هداد ﻲﻣ دﻮﺷ
، ﻲﻣ نآ ﺖﻴﻤﻫا ﻪﺑ ناﻮﺗ ﺎﻫ
دﺮﺑ ﻲﭘ .
مﺮﺟ ﺪﺿ ﺮﺑ ﻲﻣﻮﻤﻋ ﻢﺸﺧ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺗ يﻮﻗ ﻲﻌﻤﺟ ناﺪﺟو رﺪﻗ ﺮﻫ
، ﻦﻴﻣاﺮﻓ زا ﻲﻄﺨﺗ ﺪﺿ ﺮﺑ ﻲﻨﻌﻳ
ﺖﺳا ﺮﺗدﺎﺣ ،ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا .
ﺖﺴﻴﻧ مﺎﻋ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻲﻌﻤﺟ ناﺪﺟو هﺮﺧﻻﺎﺑ
، ﺰﻴﻧ صﺎﺧ دراﻮﻣ ﻪﻜﻠﺑ
دراد . ﻞﻣﺎﻛ ﺖّﻗد ﺎﺑ ﻲﺒﻫﺬﻣ ﻢﺳاﺮﻣ زا ﻚﻳ ﺮﻫ هﮋﻳو ﻪﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﺘﺴﻫ يﺎﻫرادﺮﻛ زا ﻚﻳ ﺮﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﻒﻳﺮﻌﺗ .
و هدﺮﻛ ﻦﻴﻴﻌﺗ ار يدﺎﻘﺘﻋا ﺮﻫ و رادﺮﻛ ﺮﻫ ﻲﻠﻴﺼﻔﺗ تﺎﻴﺋﺰﺟ ،ﻲﻌﻤﺟ ناﺪﺟ
ﺖﺳا
، ﻲﻟو ﻌﻣﺎﺟ رد ﻪ يا ﻚﻴﻧﺎﮔرا ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻢﻛﺎﺣ نآ ﺮﺑ
، هﺮﻳاد ي زا ﺶﺨﺑ نآ ﻞﻤﻋ
ﺶﻫﺎﻛ ،ﺖﺳا ﻲﻌﻤﺟ ناﺪﺟو ﻊﺑﺎﺗ ﻪﻛ ﻲﺘﺴﻫ ﻲﻣ
ﺶﻨﻛاو ،ﺪﺑﺎﻳ ﺎﻫ
زا ﻲﻄﺨﺗ ﺪﺿ ﺮﺑ ﻲﻌﻤﺟ ي
ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﺎﻫ ﻒﻴﻌﻀﺗ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ي ﻲﻣ
دﻮﺷ ﻣاد ًﺎﺻﻮﺼﺧ و ﻪﻨ
ي ﻦﻴﻣاﺮﻓ يدﺮﻓ ﺮﻴﺑﺎﻌﺗ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا
ﻪﻌﺳﻮﺗ ي اﺪﻴﭘ يﺮﺘﺸﻴﺑ ﻲﻣ
ﺪﻨﻛ . ﻪﻌﻣﺎﺟ فﺮﻌﻣ ﻢﻴﻛرود ي
ﻲﻬﻴﺒﻨﺗ قﻮﻘﺣ ار ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ ﻲﻣ
ﻪﻛ ﺪﻧاد
ﺮﻔﻴﻛ ار مﺮﺟ ﺎﻳ ﺎﻫﺎﻄﺧ ﻲﻣ
ﻪﺑ داﺮﻓا نﺪﻧﺎﺳر ﺮﻔﻴﻛ ﻪﺑ نآ تاذ ﻪﻛ ﻲﻧوﺎﻌﺗ ﺎﻳ ﻲﻤﻴﻣﺮﺗ قﻮﻘﺣ و ﺪﻫد
ﺖﺴﻴﻧ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪﻋاﻮﻗ زا نﺎﺷ ﻲﻄﺨﺗ ﻞﻴﻟد
، ﺎﻴﺣا ﻪﻜﻠﺑ ء رد رﻮﻣا دﺎﺠﻳا ﺎﻳ ﺎﻄﺧ بﺎﻜﺗرا ترﻮﺻ
ﺖﺳا داﺮﻓا ﻦﻴﺑ يرﺎﻜﻤﻫ .
ﺮﺗ ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺖﻴﺻﻮﺼﺧ و ﺮﺗ ﺪﻨﻣوﺮﻴﻧ ،ﺮﺗ هدﺮﺘﺴﮔ ﻲﻌﻤﺟ ناﺪﺟو رﺪﻗ ﺮﻫ
هدﺮﻤﺷ مﺮﺟ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫرادﺮﻛ داﺪﻌﺗ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻲﻣ
ﺎﻳ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا نﺎﻣﺮﻓ ﻚﻳ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫرادﺮﻛ ﻲﻨﻌﻳ ﺪﻧﻮﺷ
ﺎﭘ ﺮﻳز ار ﺖﻴﻋﻮﻨﻤﻣ ﻚﻳ ﻲﻣ
ﻪﻠﺑﺎﻘﻣ ﻲﻌﻤﺟ ناﺪﺟو ﺎﺑ ًﺎﻤﻴﻘﺘﺴﻣ ﻪﻛ نآ ﺎﻳ ﺪﻧراﺬﮔ ﻲﻣ
ﺪﻨﻨﻛ
، ﺮﺘﺸﻴﺑ
ﺖﺳا .
يرﺎﻴﺘﺨﺑ ﺮﻳﺎﺸﻋ نﺎﻴﻣ رد ﻲﻣﻮﻗ تﺎﻋزﺎﻨﻣ ﻞﺣ .
13 ..
ﺪﻧاد ﻲﻤﻧ مﺮﺟ راﺮﻜﺗ زا يﺮﻴﮔﻮﻠﺟ ار ﺮﻔﻴﻛ زا فﺪﻫ ﻢﻴﻛرود ،
و ﺶﻘﻧ ﻪﻜﻠﺑ ار نآ يﺎﻨﻌﻣ
ﺎﺿرا ء ﻲﻌﻤﺟ ناﺪﺟو ﻲﻣ
ﺪﻧاد
، يﺎﻀﻋا زا ﻲﻜﻳ رادﺮﻛ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻲﻌﻤﺟ ناﺪﺟو ﻦﻴﻤﻫ اﺮﻳز
ﺖﻣاﺮﻏ ﻲﻌﻤﺟ ناﺪﺟو ﺖﺳا هﺪﺷ راد ﻪﺤﻳﺮﺟ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﻣ
ﺖﺳا ﻲﺘﻣاﺮﻏ رﺎﻜﻫﺎﻨﮔ تازﺎﺠﻣ و ﺪﺒﻠﻃ
ﻪﺑ ﻪﻛ هداد نﺎﮕﻤﻫ تﺎﺳﺎﺴﺣا ﻲﻣ
دﻮﺷ . ﺖﺳا ﻲﻟﺎﺣ رد ﻦﻳا
، ﻪﻛ ﻲﻤﻴﻣﺮﺗ قﻮﻘﺣ رد
، ﺮﺳ ﺮﺑ ﻦﺨﺳ
ﺖﺴﻴﻧ ندﺮﻛ ﻪﻴﺒﻨﺗ
، ترﺎﺒﻋ فﺪﻫ ﻪﻜﻠﺑ ﺖﺳا
ﺖﻟاﺪﻋ راﺪﻣ ﺮﺑ رﻮﻣا مﺎﻈﺘﻧا نﺪﻧادﺮﮔﺮﺑ زا
، نآ و
ًﺎﻓﺎﺼﻧا ﻪﻛ نﺎﻨﭼ ﻲﻣ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺖﺴﻳﺎﺑ
؛ ﺪﺷﺎﺑ هدﺮﻜﻧ ادا ار دﻮﺧ ضﺮﻗ ﻪﻛ ﻲﺴﻛ
، ﺪﻨﻛ ﺶﻳادا ﺪﻳﺎﺑ
) نورآ
، 1366 ( . ﻮﺟو زا
ﺼﺨﺸﻣ ه ﻪ يا ﻪﻌﻣﺎﺟ نﺎﻴﻣ ﺰﻴﻤﺗ رد ،ﻢﻴﻛرود ﻪﻛ ي
ﻪﻌﻣﺎﺟ و ﻲﻜﻴﻧﺎﻜﻣ ي
هﺪﺷ ﻞﻳﺎﻗ ﻲﻜﻴﻧﺎﮔرا
، ﺖﺳا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ناﺪﺟو ﻂﺳﻮﺗ ،ﻲﻃﺎﺧ دﺮﻓ تازﺎﺠﻣ تﺪﺷ ناﺰﻴﻣ
،
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻪﻴﺒﻨﺗ و ﻲﻳﻮﺟ مﺎﻘﺘﻧا ﺖﻟﺎﺣ و هدﻮﺑ ﺮﺘﺸﻴﺑ تازﺎﺠﻣ تﺪﺷ ﺮﮔا ﻪﻛ ﻲﻨﻌﻣ ﻦﻳﺪﺑ
،
ﻪﻌﻣﺎﺟ ي ﺖﺳا ﻲّﺘﻨﺳ
، ﻪﻛ ﻲﺗرﻮﺻ رد و
، ﺎﺠﻣ تاز ﺎﻫ هدﻮﻤﻧ ﻦﻴﻴﻌﺗ ﻦﻴﻣﺮﺠﻣ ياﺮﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻪﻛ ﻲﻳ
، رد
وﺮﺠﻛ دﺮﻓ ﺖﻴﺑﺮﺗ و حﻼﺻا ﺖﻬﺟ ﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫرﺎﺠﻨﻫ ﺎﺑ مﺮﺠﻣ ﻖﻴﺒﻄﺗ و
ﺪﺷﺎ
، ياراد ﻪﻌﻣﺎﺟ
ﻚﻴﻧﺎﮔرا رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﺸﻴﭘ و ﻲﺘﻌﻨﺻ ،ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ ﺎﻳ و
. ﻪﻌﻣﺎﺟ ي نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ يﺮﻳﺎﺸﻋ
،هﺬﻳا ﺮﮕﻧﺎﺸﻧ ﺮﺘﺸﻴﺑ ﺎﻫ
ﻚﻴﻧﺎﻜﻣ ﻲﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ي دراد ار
. زا ﻠﻤﺟ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد زﻮﻨﻫ ﻪﻛ ﻲﺘّﻨﺳ ﻪ ي
ﻪﻣادا دﻮﺧ تﺎﻴﺣ ﻪﺑ هﺬﻳا نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ يﺮﻳﺎﺸﻋ ﻲﻣ
ﺪﻫد
،
ّﻨﺳ و بادآ ﺖ
ﺎﻫ تازﺎﺠﻣ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ي ﺎﻫ
ي
و ءﺎﻀﻋا لﺮﺘﻨﻛ ياﺮﺑ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻲﻳاﺮﺟا ﺖﻧﺎﻤﺿ ﺰﻴﻧ ﻲﺘﻟود ﻦﻴﻧاﻮﻗ زا ﻪﻛ ﺖﺳا ﻪﻌﻣﺎﺟ لدﺎﻌﺗ ﻆﻔﺣ
ﺪﻧراد يﺮﺘﺸﻴﺑ .
ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻦﻳا رد
، دﻮﺷ ﻲﺳﻮﻣﺎﻧ ﻚﺘﻫ ﺎﻳ ﺪﻫﺪﺑ خر ﻲﻠﺘﻗ ﺮﮔا
، زا يﻮﻀﻋ ﻪﻛ ﻦﻳا ﺎﻳ و
دﻮﺷ ﺺﻗﺎﻧ ﻲﻋاﺰﻧ رد ﻲﺼﺨﺷ نﺪﺑ
، ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ يﺎﻫدﺎﻬﻧ ﻪﺑ ﻪﻌﺟاﺮﻣ يﺎﺟ ﻪﺑ
، و ناﺪﻴﻔﺳ ﺶﻳر ﻪﺑ
ﻪﻌﺟاﺮﻣ ﻪﻔﻳﺎﻃ نﺎﮔرﺰﺑ ﻲﻣ
نآ ،ﻲﻧﻮﻧﺎﻗ ﻊﺟاﺮﻣ ﻪﺑ ﻪﻌﺟاﺮﻣ ترﻮﺻ رد و ﺪﻨﻨﻛ عاﺰﻧ هﺪﻨﻫد نﺎﻳﺎﭘ ﻪﭼ
ﻔﻳﺎﻃ مﻮﺳر و تارﺮﻘﻣ ياﺮﺟا ،ﺖﺳا ﺖﻣﻮﺼﺧ و ﻪ
يا ﺎﻳ
"
ﺲﺑ نﻮﺧ
"
ﺖﺳا . ﺠﻣ عﻮﻧ ﻦﻳا رد تازﺎ
ﺖﺳا هﺪﺷ هداد ﻲﺗﺎﻴﺣ ﻲﺘﺣ و ﻲﺳﺎﺳا ﻲﺸﻘﻧ نز ﻪﺑ ﻪﺤﻟﺎﺼﻤﻟا ﻪﺟو ﻼﻤﻋ و
ي ﺖﺳا ﻲﺗﺎﻓﻼﺘﺧا
،
نآ رد ﻲﺸﻘﻧ دﻮﺧ ﻪﻛ ﺎﻫ
ﻪﺘﺷاﺪﻧ ﺖﺳا .
شور ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﺶﻫوﮋﭘ عﻮﻧ زا ﺎﺳﺎﺳا ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﻳا ﺎﻫ
ﺖﺳا ﻲﻔﻴﻛ ي
، ﻚﻴﻨﻜﺗ زا نآ رد و ﺎﻫ
ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ي ي
و ﻲﻘﻤﻋ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يدﺎﻨﺳا .
ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ي ﺖﺳا ﻞﻤﺘﺸﻣ ﻲﻘﻤﻋ نﺎﻌﻠّﻄﻣ ﺎﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﺮﺑ
، ناﺪﻴﻔﺳ ﺶﻳر
،
ﻞﻴﺼﺤﺗ هدﺮﻛ ﺎﻫ هﺬﻳا نﺎﺘﺳﺮﻬﺷ ﺮﻳﺎﺸﻋ و
، هﻮﻴﺷ زا رﻮﻈﻨﻣ و ي
زا هدﺎﻔﺘﺳا زا ﺖﺳا ترﺎﺒﻋ يدﺎﻨﺳا
بﺎﺘﻛ رد جرﺪﻨﻣ يﺮﻈﻧ تﺎﻋﻼﻃا
،ﺎﻫ و تﺎﻋﻮﺒﻄﻣ كراﺪﻣ و دﺎﻨﺳا ﺮﮕﻳد
. ﻦﻳا زا هﻮﻴﺷ ود
، ﻻﻮﻤﻌﻣ
