• Tidak ada hasil yang ditemukan

نیون یبایرازاب تاقیقحت یملع همانلصف

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2024

Membagikan "نیون یبایرازاب تاقیقحت یملع همانلصف"

Copied!
27
0
0

Teks penuh

(1)

New Marketing Reserch Journal, Vol 12, No. 1, Ser No. (44), Spring 2022

*Corresponding author

2228- 7744/ © 2022 The Authors. Published by University of Isfahan

This is an open access article under the CC-BY-NC-ND 4.0 License (https://creativecommons.org/licenses BY-NC-ND 4.0) Doi: 10.22108/NMRJ.2022.130561.2542

https://nmrj.ui.ac.ir/?lang=en New Marketing Reserch Journal

E-ISSN: 2228- 7744 Document Type: Research Paper

Received: 20/10/2021 Accepted: 21/02/2022

Investigating the Feasibility of Forming E-marketing Cooperatives in Lorestan Province

Mehdi Rahimian

Associate Professor, Department of Agricultural Economic and Rural Development, Faculty of Agriculture, Lorestan University, Khoramabbad, Iran

Rahimian.m@lu.ac.ir

Abstract

The idea of forming ‘electronic marketing cooperatives’ was the motivation for the present study. In this type of cooperative, many e-marketers in each of the various occupations will form a cooperative that will only do marketing activities electronically in their field of work. The purpose of the present applied study was to evaluate the feasibility of forming e-marketing cooperatives in Lorestan province, Iran. Thirty semi-structured interviews were conducted with provincial experts to identify feasibility studies. Thirty primary categories, 12 central categories, and 5 main concepts were identified by the analysis of data collected from interviews. Then, a two-stage fuzzy Delphi technique was used to reach a group agreement between the experts and to rank the inhibitory factors. Based on the fuzzy Delphi results, the cases related to the feasibility of forming e-marketing cooperatives in Lorestan province, according to experts, were financial incentives with an average of total de-fuzzy (0.477), physical-human infrastructure (0.395), socio-cultural (0.387), educational (0.375), and legal- administrative implications with average (0.305). The main recommendation of the research is the efforts of the decision-making organizations of the cooperative sector of Lorestan province to realize the mentioned cases through the executive suggestions presented in this research.

Keywords: E-Marketing Cooperatives, E-Marketing, Fuzzy Delphi, Lorestan Province.

(2)

ٝٔبّٙلف ٣ّٕف تبم٥محت ٣ثب٤ساصبث

ٗ٤ٛ٘

َبػ

ٓٞدصاٚد

، ٜسبٕؿ

َٚا

،

ٜسبٕؿ ٣پب٥پ ( 44 ) سبٟث 1401

خ٤سبت تفب٤سد : 28 / 7 / 1400 خ٤سبت

ؽش٤زپ : 2 / 12 / 1400

ف : 176 - 151 یطٍّضپ ِلاقه

*

َٚؤؼٔ ٜذٙؼ٤ٛ٘

2228- 7744/ © 2022 The Authors. Published by University of Isfahan

This is an open access article under the CC-BY-NC-ND 4.0 License (https://creativecommons.org/licenses BY-NC-ND 4.0) Doi: 10.22108/NMRJ.2022.130561.2542

ىاکها یدٌس لیکطت یًٍاعت یاّ

یبایراساب یکیًٍزتکلا

رد ىاتسا ىاتسزل

ىایویحر یذْه

ٖبتػشِ ٜبٍـ٘اد ،٢صسٚبـو ٜذىـ٘اد ،٣٤بتػٚس ٝقػٛت ٚ ٢صسٚبـو دبلتلا ٜٚشٌ سب٥ـ٘اد ،

ْشخ دبثآ

ٖاش٤ا ،

Rahimian.m@lu.ac.ir

ُذیکچ ٠ذ٤ا

ُ٥ىـت « ٣٘ٚبقت ٢بٞ

٣ثب٤ساصبث ٣ت٘شتٙ٤ا

» ٣ّكا ٠ض٥ٍ٘ا ؾٞٚظپ ْبج٘ا ٢اشث

شضبح دٛث . سد

ٗ٤ا صا ؿٛ٘

،٣٘ٚبقت

ٖبثب٤ساصبث صا ٢داذقت

٣ى٥٘ٚشتىِا سد

ه٤شٞ

صا

ُغبـٔ

،فّتخٔ

٣فٛ٘

٣٘ٚبقت اس

ُ٥ىـت ذٙٞاٛخ داد

ٝو

ًبفشك

ٝث تسٛك ٣ى٥٘ٚشتىِا تت٥ِبقف

٣ثبت٤ساصبث اس

سد ١غ٥ح دٛخ ُغؿ

ْبج٘ا ذٙٞاٛخ

؛داد

ٗ٤اصا شتضبح ٣تـ٤بٕ٥پ ؾٞٚظپ ،ٚس ذتٞ بتث

ٖبتىٔا ٣جٙتػ ُ٥ىتـت ٣٘ٚبتقت ٢بتٞ

٣ثبت٤ساصبث

٣ى٥٘ٚشتىِا سد

ٖبتػا

ٖبتػشِ

ذؿ ْبج٘ا . ٢اشث ٣٤بػبٙؿ

ٖبىٔا ٝث طٛثشٔ دساٛٔ

،٣جٙػ 30 ١جحبلٔ

ٕٝ٥٘

ٝتفب٤سبتخبػ بتث

تحبتك ٖاشتؾ٘

٣٘بتػا

ْبج٘ا ذؿ .

ُ٥ّحت

ٜداد ٢بٞ

٢سٚآدشٌ

ٜذؿ صا

ٝجحبلٔ

،بتٞ

ٝتث ٝتٙ٥ٔص ٢سٛتئت ؽٚس ٝتث ٢ا

٣٤بتػبٙؿ 30

١تِٛمٔ

،ٝت٥ِٚا 12 ١تِٛمٔ

٢سٛحٔ

ٚ ت٤بٟ٘سد 5

ْٟٛفٔ

٣ّكا ذؿ شجٙٔ

. غپػ صا ه٥ٙىت ٣تفِد ٢صبتف ٝتّحشٔٚد ٢ا ٢اشتث تتػد ٣ثبت٤ ٝتث كتفاٛت ٣تٞٚشٌ

ٗ٥تث

تحبك

ٖاشؾ٘

ٚ

ٝجتس ٢ذٙث

ُٔاٛف

ٜذ٘سادصبث

ٜدبفتػا ذؿ . كجع ج٤بت٘

٣فِد ٝتث طٛتثشٔ دساٛٔ ٢صبف ٖبتىٔا

٣جٙتػ ُ٥ىتـت ٣٘ٚبتقت ٢بتٞ

٣ثب٤ساصبث ٣ى٥٘ٚشتىِا سد

ٖبتػا

ٖبتػشِ

ٖبٌشجخ شؾ٘صا

ٝث ت٥تشت تسبجف ذ٘ا :صا قٛـٔ

٢بٞ

٢صبتف ُتو ٗ٥ٍ٘ب٥ٔ بث ٣ِبٔ

( ٣ت٤ادص 477 / 0 ،)

تخبػش٤ص ٢بٞ

٣ى٤ض٥ف ت ٢صبتف ُتو ٗ٥ٍ٘ب٥ٔ بث ٣٘بؼ٘ا ( ٣ت٤ادص

395 / 0 ٣تٍٙٞشف ،) ت

( ٣فبتٕتجا 387

/ 0 ( ٣تؿصٛٔآ تبتٔاضِا ،) 375

/ 0 ٚ )

٣٘ٛ٘بل تبٔاضِا ت

( ٗ٥ٍ٘ب٥ٔ بث ٢سادا 305

/ 0 .) دبٟٙـ٥پ ٣ّو ؾٞٚظپ ؽلات

ٖبٔصبػ ٢بٞ

ٓ٥ٕلت ٠ذ٘ش٥ٌ

ٖبتتػشِ ٖبتػا ٖٚبقت ؾخث ٢اشتث

دساٛٔ كمحت

ٜذؿدب٤ ك٤شعصا ٢بٞدبٟٙـ٥پ ٣٤اشجا

ٝئاسا ٜذؿ سد

ٗ٤ا ؾٞٚظپ تػا .

ُصاٍ ذیلک اّ

: ٣٘ٚبقت ٢بٞ

٣ثب٤ساصبث

،٣ت٘شتٙ٤ا ٣ثب٤ساصبث

،٣ى٥٘ٚشتىِا ٣فِد

،٢صبف

ٖبتػا

ٖبتػشِ

(3)

152 / تبم٥محت ٣ثب٤ساصبث

،ٗ٤ٛ٘

َبػ

ٓٞدصاٚد

،

ٜسبٕؿ

َٚا

،

ٜسبٕؿ ٣پب٥پ ( 44 ) سبٟث 1401

1 -

ِهذقه ١ثشجت سٛـو ٢بٞ

ٝقػٛت

ٝتفب٤

ٖبـ٘

٣ٔ

ذٞد ٣٘ٚبقت بتٞ

ٗ٤شتٟث

ٖبٔصبػ ٣٤بٞ

ذٙتتؼٞ

ٝتو كتفٛٔ

ٜذتؿ ذت٘ا ةبجتػا

ـٕجت ٢بٞٚش٥٘

ٜذٙواشپ

ٚ

ٝلشفتٔ

ٚ

ٗ٥فسد

َبح داذقتتػابث

ٚ

ٜض٥ٍ٘ابث اس ٓٞاشتف ذ٘صبتػ ( ،ٖبت٥ف٥غِ

1386 .) صا سٛتؾٙٔ

ٗ٥تتث ٗتتٕج٘ا ٜبٌذتت٤د صا ٖٚبتتقت

ٖٚبتتقت ٣تتِّّٕا ٣تتٕٙج٘ا ،1

ا ٝ٘بجّعٚاد ٚ ُمتؼٔ

كت٤شعصا ٝتو تتػا ذتحتٔ ٢داشتفا ص

ٜٚشتتٌ ُ٥ىتـت ٚ هتت٥تاشوٛٔد َشتتتٙو بتتث نشتتتـٔ ٢بتتٞ

تاسبتؾت٘ا ٚ بتٞصب٥٘ ـفس ٢اشث ٝو نشتـٔ ت٥ىِبٔ تحت ْاذتتلا ٣فبتٕتجا ٚ ٣تٍٙٞشف ،٢دبتلتلا صا ٓتفا نشتتـٔ

٣ٔ

ٗ٥ث ٕٗج٘ا( ذٙٙو ،ٖٚبتقت ٣ِّّٕا

2015 سد .) ٢بت٥٘د سد

َبح

َٛحت

،صٚشٔا ٣ثب٥ٔبو صا

ٖآ ـٔاٛج

ٚ صبػ

ٖبٔ

٣٤بتٞ

تػا ٝتو ٗ٥تث ـثبتٙٔ

ةبت٥ٕو

ٚ تت٥ّثبل ٢بتٞ

٣ت٤ش٤ذتٔ

ٚ

٣ٙ٤شفآسبو ـثبٙٔ

٣٘بتؼ٘ا دٛتخ ١تغثاس ٣تٙقٔ

٢ساد ساشتلشث

ٜدشو ذٙتؿبث . ٖبٔصبتػ ٢بتٞ

بت٤ٛپ

ٚ ،ساذت٤بپ ٖبٔصبتػ ٢بتٞ

،قبتّّخ سٚآٛتت٘

ٚ ذٙتتتؼٞ ٗ٤شفآسبتتو (

٣ٕتتؿبٞ

،٣٘بتتتؼٌّ

1388 .) ٣٘ٚبقت

ٝث ،بٞ

ٜظ٤ٚ

٢بٞسٛـوسد

ٝقػٛت ضت٥٘ ،ٝتتفب٤

سد خػبپ

ٝث ٢بٞصب٥٘

ذ٤ذج

ٝث ٢بتٞدشجٞاس ٗ٤ٚذت ذت٤ذج

تسدبجٔ

ٜدشو ذ٘ا . ٣ى٤ صا

ٟٓٔ

ٗ٤شت

ٗ٤ا تاش٥٥غت توشح

دشجٞاس صا اشٌذت٥ِٛت

دشتجٞاس ٝتث اشٌساصبتث

،٣تفج٘( تتػا

1393 ).

ؽٚس ٝو تػا ٣ِبح سد ٗ٤ا

ٗ٤ٛ٘ ٢بٞ

٣ثب٤ساصبث

سد

ٝكشف ٢بٞ

فّتخٔ

سد

َبح ُىتؿ ٢شت٥ٌ

ٚ ؽشتتؼٌ

اسبىٕٞ ٚ ٣م٤شع( ذٙتؼٞ

،ٖ

1397 .)

ٜصٚشٔا

ٜذٞبـٔ

ٝو ٜذؿ ١قػٛت ٢سٚبٙف تبتفلاعا سد

ـٔاٛج

،فّتخٔ

تتػا تٚبفتٔ

ٚ ُت٤لاد تٚبتفت ٗت٤ا سد

ٖاض٥ٔ

ؽش٤زپ ٢سٚبتٙف ٢ذتٕحا( تتػا ،ٖاسبتىٕٞ ٚ داص

1396 ؽشتؼٌ ،تسٛكشٞسد بٔا ؛) ٢سٚبتٙف

تبتفلاعا

ٚ

تبتتعبجتسا سد

ؾتتخث ٢بتتٞ

فتتّتخٔ

دبتتلتلا ٣تتى٥٘ٚشتىِا

ٖٛچ ٣ثب٤ساصبث ى٥٘ٚشتىِا

٣ تجػ صٚشث تلاٛتحت ٣تػبػا

1. International Cooprative Alliance

سد ؿٛتت٘

١تتئاسا تبٔذتتخ

ٜذتتؿ تتتػا (

،٣تتجحٔ

1396 ؛

٢ٛتتمت ٢شغتتكا ٚ ؾوٛٙتتػ ،٢شتت٤طآ

1398 ).

٣ثبتت٤ساصبث

٣ى٥٘ٚشتىِا صا

ب٤اضٔ

ٚ ٢بٞذٔب٥پ ٢دبلتلا

٣تٕٟٔ

ُت٥جلصا

ؽشتتتؼٌ

،ساصبتتث ؾٞبتتو تتتٕ٥ل ـثبتتٙٔ

،ذتت٥ِٛت ٢بتتمتسا

ٜشٟث

،٢سٚ

ؾٞبو

ٝٙ٤ضٞ

٢بٞ

،٣تلادبتجٔ

دبتج٤ا َبغتتؿا

ٚ

ؾٞبتتو

ْسٛتتت سادسٛتتخشث تتتػا

ٚ سد ذتتؿس

ٖٚسد ٢اص

٢دبلتلا ؾم٘

٢سٛحٔ

بف٤ا ٣ٔ

ذٙو ( ٣ٕ٥ق٘

ٚ ،ٖاسبتىٕٞ

1388 .) ١قتتػٛت تسبتتجت ٣تتى٥٘ٚشتىِا

سد شتتٞ

٣غ٤اشتتؿ

ؾ٥پ طشؿ ٢سٚشض ١قتػٛت ٢دبتلتلا تتػا سٛتـو

ٚ بتت

٣٘بٔص

ٝو ـ٘اٛٔ

ٝقػٛت سد

ٗ٤ا ؾخث شعشث

،دٛـ٘

ش٤بػ

ؾخث بٞ

ض٥٘

ٝث ٣٤بفٛىؿ

ٚ

ٝقػٛت تػد اٛخ٘

ذتٙٞ

؛تتفب٤

،ٗ٤اشثبٙث ٢اشث تػد ٣ثب٤

ٝث

ٗ٤ا

،ٟٓٔ

ٝٔب٘شث ٢ض٤س ٣ِٛكا

ٚ ٣ّٕف ٣ٙتجٔ

شث تت٥قلاٚ

بتٞ

ٚ ٖاٛتت ٣تقلاٚ

ٗت٤ا ؾتخث

تتتٟج

ٜشتتٟث ٢سادشتتث ةٛتتّغٔ

ٚ

ٝتتٙ٥ٟث صا تبتت٘بىٔا

ٚ

ت٥فشؽ ٢بٞ

،تػبٙٔ

٢شٔا ٢سٚشتض تتػا

. ت٥قتضٚ سد

٣٘ٛٙو سد ٢بٞدشجٞاس ٖلاتو

سٛتـو

ٚ سد ٢بتتػاس ذت٘ٚس

٣٘بٟج

،ٖذؿ ػٛت ١ق تسبجت ه٥٘ٚشتىِا ٣ٔ

ذ٘اٛت ٣تى٤ صا

٢بٞدشجٞاس

ٟٓٔ

ٖٚشث تفس صا ٣تّقف ت٥قتضٚ

٣تمّت دٛتؿ .

٣ثبت٤ساصبث ٣تى٥٘ٚشتىِا

ضتوشٕت ١ت٥ّو تت٥ِبقف بتٞ

تتٟجسد

قبجغ٘ا

ٚ ١قػٛت ٢بتٞدشجٞاس ٣ثبت٤ساصبث

سد ٢بتضف ٢صبتجٔ

ُٔبؿ ةٚ

،ت٤بػ

ٝىجؿ ٢بٞ

٣فبٕتجا

ٚ ش٤بػ ـثبٙٔ

ٗت٤لا٘آ

تػا . ٣ثب٤ساصبث ٣تت٘شتٙ٤ا بتؿ

ُٔ

ؾخثشت٤ص ٢بتٞ

٣ثبت٤ساصبث

ٓ٥متؼٔ

ٚ

ٓ٥متؼٔش٥غ

ٚ

ٝث ٢ش٥ٌسبو ش٤بػ

٢سٚبتٙف بتٞ

٢اشتث

طبجتسا تؼو سبوٚ

بث

ٖب٤شتـٔ

تػا

ٚ ه٤ ؽٚس ؾخثشثا

٢اشث تػد ٣ثب٤

ٝث ٣خشث اذٞا ذتٙ٘بٔ

٣ٞبتٌآ صا ذت٘شث

ٚ

تبعبجتسا ةٛؼحٔ

٣ٔ

دٛؿ .

٠ذ٤ا

ُ٥ىـت « ٣٘ٚبقت ٢بٞ

٣ثبت٤ساصبث ٣تت٘شتٙ٤ا

» ٠ضت٥ٍ٘ا

٣ّكا ٢اشث

ْبج٘ا ؾٞٚظپ شضبح

؛دٛث

ٝث

ٗ٤ا تسٛتك ٝتو

ٖبتتتثب٤ساصبث ٣تتتت٘شتٙ٤ا

سد هتتت٤شٞ

صا بٙتتتكا فتتتّتخٔ

(

،٢صسٚبـو

،٢شٍؿدشٌ

،نبؿٛپ

،ٗىؼٔ

داٛٔ

،٣٤ازغ

تبٔذخ ٣ٞبفس ...ٚ

) بث ـ٥ٕجت سد سبٙو

،ٓٞ

٣فٛ٘

٣٘ٚبقت

(4)

ٖبىٔا ٣٘ٚبقت ُ٥ىـت ٣جٙػ ٖب٥ٕ٥حس ٢ذٟٔ /ٖبتػشِ ٖبتػا سد ٣ى٥٘ٚشتىِا ٣ثب٤ساصبث ٢بٞ

/ 153

٣ثبتت٤ساصبث اس

ُ٥ىتتـت ٣تتٔ

ذتتٙٞد

ٝتتو

ًبفشتتك

ٝتتث تسٛتتك

٣ى٥٘ٚشتىِا ٢اشث

٣ثب٤ساصبث سد

ه٤ ١غ٥ح فبخ تت٥ِبقف

ذٞاٛخ دشتو . ١تٔصلا ُ٥ىتـت ٗ٥تٙچ ٣٘ٚبتقت ٢ا سد ١تّٞٚ

،تؼخ٘

٣٘ٚبتقت ٗ٥ٙچ ُ٥ىـت ٖبىٔا ٣ػسشث تتػا ٣٤بتٞ

ٝث اس ٣ثب٤ساصبث ،٢صبجٔ ٢بضف شتؼث سد ذٙ٘اٛتث ٝو تسٛك

٣ى٥٘ٚشتىِا .ذٙٞد ْبج٘ا

ُ٥ىتتـت

ٗ٥تتٙچ ٣٘ٚبتتقت ٣٤بتتٞ

ًبتتتق٥جع ٢اشتتث ٢بتتضفا

٣٘ٚبقت بٞ

ٚ ٣تّٔ غتػ سد ٖٚبقت تساصٚ ٚ ُتو تاسادا

ٖبتػا غػ سد ٖٚبقت ٢ب٤اضٔ بٞ

؛تتؿاد ذتٞاٛخ ٝ٤ٛػٚد

ٝث

ٗ٤ا تسٛك ٝتو ٢داشتفا ٝتو ْاذتلا ٝتث ُ٥ىتـت ٣٘ٚبتقت

ذٙٞاٛخ

،دشو صا ٢ب٤اضٔ

ُ٥ىتـت

ٖآ ٜشتٟث ذتٙٞاٛخ دشتث

.

تاسادا

ُو

ٖٚبقت ض٥٘

ٜٚلاف شتث ٢بتف٤ا تِبتػس دٛتخ سد

ت٤اذتٞ

تت٥ِبقف ٢بتٞ

٢دبتلتلا ٝتقٔبج

ٝتث تٕتػ ؾتتخث

،ٖٚبقت

ٝث

ٛـت ك٤ ُ٥ىتـت ٣٘ٚبتقت ٢بتٞ

شتتـ٥ث

ٚ ٝتج٥ت٘سد

َبغتؿا شتـ٥ث

ٖب٘اٛج ٢ب٤ٛج سبو

ْبٌ

تتؿاد ذٙٞاٛخ شث .

ٕٗتتتض

ٝتتتىٙ٤ا صا تاشتتتثا

ٓ٥متتتتؼٔش٥غ

ُ٥ىتتتـت

ٗ٥تتتٙچ

٣٘ٚبقت ،٣٤بتٞ

شتذتٕٙفذٞ

ٚ ٖٛ٘بتل ٖذتؿذٙٔ

تت٥ِبقف ٢بتٞ

٣ثب٤ساصبث ٣ت٘شتٙ٤ا

؛تػا

ٝث

،٣تسبجف

ُ٥ىـت

ٗ٤ا ٣٘ٚبقت بتٞ

ٖبىٔا

ٜدبفتػاءٛػ ٢بٞ

سد ٤شخ ؽٚشفٚذ ٢بٞ

٣تت٘شتٙ٤ا اس

ؾٞبو ٣ٔ

ذتٞد . شتٍ٤د ٣تػبػا ٚ ٓتٟٔ سب٥تؼث دسٚبتتػد

ٝىٙ٤ا دٛتث ٓ٥ٞاٛخ ٣٘ٚبقت صا ٢ذ٤ذج ؿٛ٘ ؾ٤اذ٥پ ذٞبؿ تلاٛتتتحت صا ٣تتتؿب٘ ٣٘بتتتٟج تاشتتت٥٥غت عبتتتػاشث ٝتتتو

٢سٚبٙف ؛تتػا ٜذتٔآ دٛجٚ ٝث تبعبجتسا ٚ تبفلاعا ٢بٞ

ٗ٤اصا

،ٚس ؾٞٚظپ شضبح ٖبتىٔا ذٞ بث ٣جٙتػ

ُ٥ىتـت

٣٘ٚبقت

ٞ ٢ب ٣ثب٤ساصبث ٣ى٥٘ٚشتىِا

سد

ٖبتػا

ٖبتػشِ

ْبتج٘ا

ذؿ بت

ٝث ٣ػسشث تبٔاضِا

ٝٙ٥ٔص ٗ٤ا سد دٛجٛٔ

دصادشپث .

2 -

ُاگذید ،نیّافه یزظً یًابه ٍ اّ

2 - 1 - یکیًٍزتکلا یبایراساب مَْفه ٝتتفٟ٘ تت٥قلاٚ ٗت٤ا سد ٣ى٥٘ٚشتىِا ٣ثب٤ساصبث عبػا

ٝتػاٛخ ٚ بٞصب٥٘ ٝو تػا تغم٘ ٚ ٣ّكا ذٞ ٖبؼ٘ا ٢بٞ

١ ٢اشتث ٣ثبت٤ساصبث ذتٔآسبو ٚ شثؤتٔ دشىّٕف .تػا ٖآ ضوشٕت

١تتفٌ هت٤ ٗت٤ا .تػا ٢سٚشض ٖبٔصبػ شٞ ٢بمث ٚ ت٥مفٛٔ

٣تٔ ٝتو تتػا ٢دبتلتلا ٝفشتك رٖبتٔص بتت ذت٤ٌٛ

سد ،٣٤ٛتتج

٣ٕ٘ ٣لبفتا ٖبٔصبػ ٖآ تفشتـ٥پ ثفبث ت٤بٟ٘سد ٝچ٘آ ٚ ذتفا

٣ٔ

ٝتث ٣ثبت٤ساصبث ،ـتلاٚسد .تتػا ٣ثب٤ساصبث ،دٛؿ بتٟٙت ٖاٛتٙف

٥ؼٔ

ٝث ٚ كفٛٔ تسبجت ش ٣تٙئٕغٔ ش٥تؼٔ ٚ تّل ٖبثشض ٖاٛٙف

ٖبٔصبػ ت٥مفٛٔ ٢اشث اس ذتم٘ ٜٛتجٚ ،ٖبت٤شج ٗت٤ا .تتػا بٞ

ٝتتث ٣تتٔ ؾ٥تتپ تتتػسد ش٥تتؼٔ سد ٝتتتػٛ٥پ سٛتتع ،ـتتلاٚسد .دشتتث

٣تٔ ٖبـ٘ ٣ثب٤ساصبث ،ٖبٔصبتػ بت٤ توشتؿ هت٤ سد ٝتو ذتٞد

ُتثبل ٢ذتٙ٤اشف دبج٤ا سد ؾخث شٞ ٥حك دشىّٕف ٚ دبتٕتفا

ٝث ذٔآسبو اٛٙف

ٝفِؤٔ ٖ ٣ِبتٔ تٔلاتػ دٛتجٟث ٢اشتث ٣ّكا ٢ا

نٛت٤ا ٚ ٝت٘ٚٚا( تػا ْصلا توشؿ ،1

2020 .)

تت٥ِبقف ٚ داشتفا ٓتتؼ٥ػ ُتو ٣ثب٤ساصبث ٢سبتجت ٢بتٞ

تٕ٥ل ،دبج٤ا سد ـ٤شؼت ٚ ُ٥ٟؼت ٢اشث ٝو تػا ،٢سازتٌ

ت٤بضس تبٔذخ ٚ تلاٛلحٔ ـ٤صٛت ٚ غ٥ّجت ٢اشتث ؾخث

اشع ب٤ٛپ ظ٥حٔ ه٤ سد ٜٛمِبث ٚ ٣ّقف ٖب٤شتـٔ

ٜذتؿ ٣تح

ت٥ِبقف ُو صا شتاشف ذٙ٤اشف ٗ٤ا .تػا تتػا ٖبٔصبتػ ٢بٞ

شتتؾ٘ سد اس ٣ٌذت٘ص ٢بٞدساذ٘بتتػا صا غتػ هت٤ بتٟٙت ٚ ٣ٕ٘

٣تٔ دبتج٤ا ٣فبتٕتجا ظتثاٚس سد ٝتىّث ؛دش٥ٌ

ٚ دٛتؿ

ظ٥تحٔ ؼتفح ،٣ٌذت٘ص شتٟث ت٥ف٥و دبج٤ا ثفبث ،تتؼ٤ص

٣ٔ ْدشٔ ٢اشث ةب٥ٕو ـثبٙٔ ق٥لخت ٣ثبت٤ساصبث سد .دٛؿ

ح ٖبٙ٥ٕعا ٗ٤ا ٣ٔ ُكب

شتؾ٘ سد ٢شتتـٔ ت٤بضس ٝو دٛؿ

٢سٚآدٛتػ ٚ ٣٘بٔصبتػ ذتؿس سبتو ٗت٤ا بتث ٚ ٜذؿ ٝتفشٌ

،نٛتتت٤ا ٚ ٝتتت٘ٚٚا( تتتؿاد ذتتٞاٛخ ٜاشتتٕٞ ٝتتث اس ساذتت٤بپ 2020

ٖبٔصبػ .) توشؿ ٚ بٞ

تِٚد ،ٖسذٔ ٢بٞ

ْدشٔ ٚ بٞ

تكشف صا ٜصٚشٔا ؽصسا دبتج٤ا ٢اشتث دٛتجٛٔ ـثبتٙٔ ٚ بٞ

٣ٔ ٜدبفتػا صا ٣تى٤ ٣ثبت٤ساصبث ٚ ذتٙٙو

٣تبت٥ح ساضتثا ٗت٤ا

دبتلتلا ،تسبتجت ٣ثبت٤ساصبث تػبٙٔ دشىّٕف ٖٚذث .تػا ٗتتث بتتث ٣٘بٔصبتتػ ٚ سٛتتـو شتتٞ

٣تتٔ ٝتتجاٛٔ تتتؼث .دٛتتؿ

1 . Owonte & Etuk

(5)

154 / تبم٥محت ٣ثب٤ساصبث

،ٗ٤ٛ٘

َبػ

ٓٞدصاٚد

،

ٜسبٕؿ

َٚا

،

ٜسبٕؿ ٣پب٥پ ( 44 ) سبٟث 1401

شك ٣ثبت٤ساصبث تبتؾحلأ ،٢دبتلتلا ت٥قتضٚ صا شتؾ٘

ٟٓٔ

ٓ٥ٕلت سد ُٔبف ٗ٤شت

ٝٔب٘شث ٚ ٢ش٥ٌ

ٝتو تػا ٢ض٤س

ٖبٌذتٙٙوذ٥ِٛت ٣تّٔ ٕٗج٘ا تتػا ٜدشتو شتغٔ اس ٖآ 1

ٖٛت٘بتػا(

،2

1998 ٝقتػٛت ٢بٞدبتلتلا صا ٢سب٥تؼث .) ٝتتفب٤

ٜدشتث ٣پ ٣ثب٤ساصبث ؽصسا ٝث ٜصٚشٔا ٜذتؿ قختـٔ ٚ ذت٘ا

٢سٚآٛ٘ ،٣٤ب٤ٛپ دبج٤ا بث ٣ثب٤ساصبث ٝو تػا ٣٤اسبتو ٚ بٞ

ٓ٥ٕلت ٖبىٔا ،شتٟث ـ٤شػ ٢ش٥ٌ

ٖبٔصبتػ هت٤ ٢اشث اس شت

٣ٔ دٛجٚ ٝث توشؿ ب٤ ٚ ٢سٚبتٙف سٟٛؽ بث ،ـلاٚسد .دسٚآ

٣٘بٟج ساصبث ،٢صبػ يسضتث ٝتث ٣ثب٤

ذتؿس بتث ؾتخث ٗ٤شتت

٣ثبتت٤ساصبث .تتتػا ٜذتتؿ ُ٤ذتتجت ٣٘بتتٟج دبتتلتلا سد ـ٤شتتػ ؽصسا َدبجت ٚ بٞصب٥٘ ٣٤بػبٙؿ ك٤شعصا تتّج ذتٞ بث بٞ

٣ٔ دٛجٟث اس ْدشٔ ٣ٌذ٘ص ت٥ف٥و ،٢شتـٔ ت٤بضس ذـخث

ً٘ٚشتؼٔسآ ٚ شّتبو(

،3

2014 .)

٣ثبتتت٤ساصبث ذتتتٙ٘بٔ ؛دساد ٣تتتفّتخٔ ؿاٛتتت٘ا ٣ثبتتت٤ساصبث صبث ،تلأبتتقٔ

ٚ ٣ّٔبتتقت ٣ثبتت٤ساصبث ،ٜداد ٜبتتٍ٤بپ ٣ثبتت٤سا

ٝىجتتؿ ٣ثبتت٤ساصبث ٚ ٣تتى٥٘ٚشتىِا تسبتتجت سٛتتٟؽ بتتث .٢ا

٣ثبت٤ساصبث .ذتؿ ٣تفشقٔ ٓتٞ ٣ثب٤ساصبث ٓجٙپ ؿٛ٘ ،ت٘شتٙ٤ا ٣تتى٥٘ٚشتىِا

ٝتتث4

ش٤بتتػ ٚ تتت٘شتٙ٤ا صا ٜدبفتتتػا ٢بتتٙقٔ

ٚ ٢شتتتـٔ ٗ٥تتث ٝغتتػاٚ دبتتج٤ا ٢اشتتث ٣ّٔبتتقت ٢بٞذتتٙ٤اشف

ٖاسبىٕٞ ٚ ٝ٤دسٛث( تػا توشؿ ،5

2007 .)

2 - 2 - یکیًٍزتکلا یبایراساب تیوّا ٝ٘بتتػس ،تبتتفلاعا ٢سٚبتتٙف ١قتتػٛت سد ـ٤شتتؼت ٚ بتتٞ

تتت٥ِبقف ١تت٥ّو سد اس ٝتتقٔبج ،هتت٥تبٔسٛف٘ا دٛتتخ ٢بتتٞ

تتتحت ٓ٤شتتو( تتتػا ٜداد ساشتتل ش٥ثیتتت ،6

2016 ٚ ش٘سٛتتت ؛

غ٤دٛ٥٘ب٥ج ،7

2018 توشؿ سد شٔا ٗ٤ا .) ْضتّٔ ٝتو ٣٤بٞ

1. National Association of Manufacturers 2 . Stanton

3 . Kotler & Armstrong 4 . Electronic marketing 5 . Brodie et al.

6 . Karim

7 . Turner & Gianiodis

،ذٙتؼٞ ٢ٛل ٢سبجت دشجٞاس ٗتؿاد ٝث ٓتـچ شتثا

٢شتتش٥ٌ

ٚ ٖب٤شتتـٔ ٝتث تبٔذتخ دٛتجٟث دشجٞاس ٗ٤ا ،ـلاٚسد .دساد ٗتت٤ا دبتتج٤ا سد ضتت٥٘ ٣تتفشع صا .تتتػا ٣ثبتت٤ساصبث ١قتتػٛت سد ٣ثبت٤ساصبث ٝتث ذت٘اٛتث ٝتو تتػا ْصلا ٢ساضثا بٞدشجٞاس اشتٛپ( ذٙو هٕو تبٔذخ ٚ تلاٛلحٔ ؽٚشف ؾ٤اضفا

ٖاسبتتىٕٞ ٚ ،8

2020 ٖاسبتتىٕٞ ٚ ٛئبتتثسآ ؛ ،9

2016 .)

ٖب٤شج ـ٤شتػ سب٥تؼث تسبتجت ٢ب٥٘د سد تبفلاعا ؽدشٌ

.تتػا ٜذتؿ ُ٤ذتجت ٢سٛتف ١تللاف هت٤ ٝتث ٣تح ٚ تػا ٝتث ،ٖآ سد ٢سٚبتٙف ؽشتتؼٌ بتث ،ٗ٥ٙچٕٞ

٢سٚبتٙف سٚشتٔ

ٖاسبتىٕٞ ٚ لاٚبتو( ذتؿ ٝتخبٙؿ ض٥٘ تبفلاعا ،10

2018 .)

توشتؿ تبفلاعا ٢سٚبٙف ١قػٛت تسبتجت ٜسادا سد اس بتٞ

٣تتٔ ُ٥ٟتتؼت دٛتتخ

َآ( ذتتٙو ٣تتؼ٥ف ٚ ٢ضجٙتتؿ

،11

2019 ؛

ٖاسبىٕٞ ٚ ذ٘شٍٕ٤ا ،12

2018 ١قتػٛت ،شتضبح َبتح سد .)

ٝث ت٘شتٙ٤ا ٣تٔ ٚ تػا ؽشتؼٌ َبح سد تفشػ

ٝتث ذت٘اٛت

ٝتو ٣٘بٔصبتػ بت٤ توشؿ شٞ ٢اشث ٚ ذػشث ب٥٘د طبم٘ ْبٕت ٣ٔ

ٝث اس دٛخ تبٔذخ ٚ تلاٛلحٔ ذٞاٛخ ٜدشتؼٌ سٛع

٢سٚبتٙف صا ٣تى٤ ،ذٙو ٝضشف ٝقٔبج ٝث ٚ تبتفلاعا ٢بتٞ

٤ا تبعبجتسا ٣تٔ تت٘شتٙ٤ا صا ٜدبفتتػا .تتػا تت٘شتٙ

ذت٘اٛت

ٝث صبت٥٘دسٛٔ تبتفلاعا ٚ دٛتؿ طبجتسا دبج٤ا ثفبث ٣تحاس ٚ ٣تتتٕ٥حس( دسٚآ تتتتػد ٝتتتث تتتتلد ٚ تفشتتتػ بتتتث اس

ٖاسبىٕٞ

،13

2016 َذت٘ٚص ٚ ٣ىٔ ؛ ،14

2017 ،ٗ٥تٙچٕٞ .)

توشتتؿ ٣تتٔ بتتٞ

ٝتتث اس دٛتتخ تلاٛتتلحٔ ذتتٙ٘اٛت تسٛتتك

٤ا .ذٙٙو ٝضشف ساصبث ٝث ٗ٤لا٘آ ب٤ ٣ى٥٘ٚشتىِا لاغتكا ٗ

٣ثبت٤ساصبث .تػا ٜذؿ ٝتخبٙؿ ٣ى٥٘ٚشتىِا ٣ثب٤ساصبث ْب٘ ٝث توشؿ ٣ى٥٘ٚشتىِا ٣ٔ ك٤ٛـت اس بٞ

دٛتخ دٛتجٚ بتت ذٙو

ٝث ٝقٔبج سد بت ذٙٞد بمتسا اس ٜدشتتؼٌ تسٛك

ٝتخبٙتؿ شتت

8 . Putra et al.

9 . Arbaugh et al.

10 . Chawla et al.

11 . Alshanbari & Issa 12 . Imgrund et al.

13 . Rahimi et al.

14 . Mackay & Zundel

(6)

ٖبىٔا ٣٘ٚبقت ُ٥ىـت ٣جٙػ ٖب٥ٕ٥حس ٢ذٟٔ /ٖبتػشِ ٖبتػا سد ٣ى٥٘ٚشتىِا ٣ثب٤ساصبث ٢بٞ

/ 155

ٜذتت٤ذپ ٣تتى٥٘ٚشتىِا ٣ثبتت٤ساصبث .ذ٘ٛتتؿ تتتِبج سب٥تتؼث ٢ا

٣٘بتٟج شتلف ٝتو شتضبح شتلف سد اش٤ص ؛تػا ٚ ٢صبتػ

٣٘بٟج

ٖذؿ صبت٥٘ تتلد ٚ تفشتػ بتث تبفلاعا ٝث ٚ تػا

٣ٔ ،تػا ٚ ذ٥فٔ سب٥ؼث ذ٘اٛت

رسٛخسد ٢سب٥تؼث ٢اشتث ُتٔیت

توشتؿ ٖاش٤ذٔ صا ٖاسبتىٕٞ ٚ ٢سب٥تػب٘سٛف( ذتؿبث بتٞ

،1

2017

ًٙ٥ِذٙٔ ٚ شى٤س ؛ ،2

2016 ٣ى٥٘ٚشتىِا ٣ثب٤ساصبث .)

توشؿ ٢اشث ٣تٔ بٞ

ؽشتتؼٌ اس ذتٞ ٢بتٞساصبث ذت٘اٛت

اس توشؿ ذ٘شث ش٤ٛلت ،ذٞد ١تئاسا سد ٚ ذٙو ٖب٤بٕ٘ شتـ٥ث

شتع سد .ذٙو دبج٤ا تِٟٛػ دٛخ ٖب٤شتـٔ ٝث تبفلاعا ٣ٔ ٖب٤شتـٔ ض٥٘ ُثبمٔ

شؾ٘دسٛتٔ تبٔذتخ ٚ بٞلابو ذٙ٘اٛت

ٖبتتػآ ٣تتػشتػد( َضتتٙٔ صا لٚشتتخ ٝتتث صبتت٥٘ ٖٚذتتث اس شتتت

توشؿ تلاٛلحٔ تبفلاعا ٝث ٖب٤شتـٔ

ٝث )بٞ

ٚ ٣ٌدبتػ

ةٚ ه٤ ٖدشوصبث بث بت٤ ٚ ذٙٞد ؽسبفػ ت٤بػ

تلأبتقٔ

٣ثبت٤ساصبث دشتجٞاس ةبتخت٘ا ،ٗ٥ٙچٕٞ .ذٙٞد ْبج٘ا اس دٛخ تبتت٥ئضج صا ؿلاتتعا ٚ توشتتؿ بتتث تتتػبٙتٔ ٣تتى٥٘ٚشتىِا ؽٚس صبت٥٘دسٛٔ ٚ ٓتٟٔ سب٥ؼث بٟ٘آ دشثسبو ٚ تاش٥ثیت ٚ بٞ

،ٖاسبتتىٕٞ ٚ اشتٛتتپ( تتتػا توشتتؿ 2020

ٝتتث .) ،٣تسبتتجف

ٝتتث ٣تتى٥٘ٚشتىِا ٣ثبتت٤ساصبث ؼتتفح ٚ دبتتج٤ا ذتتٙ٤اشف ٖاٛتتٙف

ظثاٚس ١تئاسا ٢اشتث ٗت٤لا٘آ تت٥ِبقف كت٤شعصا ٖب٤شتتـٔ بتث ٢اشتث تبٔذتخ ٚ تلاٛتلحٔ ،ٜذ٤ا َدبجت ٢اشث ٣تب٘بىٔا

ٝتػاٛخ كمحت اشتٛتپ ٚ ٛت٘بت٤دش٤ا( تتػا شتع ٚد ٢بٞ

،3

2016

ٖاسبىٕٞ ٚ غ٤دبوٛٔ ؛ ،4

2018 .)

2 - 3 - یًٍاعت مَْفه ٚ ٝتت٤بپ صا نشتتتـٔ ٢سبتتىٕٞ ٝتتث ُتت٤بٕت ٚ ٣٤بتت٘اٛت

ػا ٜدٛث ت٤شـث ٖذٕت عبػا ٢دبتلتلا ٖبٕتفٌ ه٤ ٚ ت

ٖبتٔص صا ٥تتضٛت ٢اشتث ٢سبتىٕٞ ْٛتتٟفٔ صا ،ٓ٤ذتل ٢بتٞ

تت٥ِبقف صا ٣ج٥وشت صا ُكبح سبىؿآ ـفبٙٔ

نشتتـٔ ٢بتٞ

1 . Fornaciari et al.

2 . Recker & Mendling 3 . Irdianto & Putra 4 . Mukhadis et al.

ٜٚشٌ

ٖاصسٚبـو ،ٖاشٌسبو( ٖبٌذٙٙوذ٥ِٛت فّتخٔ ٢بٞ

شتلٔ ٚ )...ٚ

ٜدبفتتتػا تسبتجت بت٤ ٚ ـتت٤صٛت ،ٖبٌذتٙٙو

٣ٔ

ٝث ٣٘ٚبقت ،ت٤ش٤ذٔ لاغكا سد .ذٙو ُٔبقت ٢بٙقٔ

ٚد

ٝث ٖبٔصبػ ب٤ قخؿ ذٙچ ب٤ ٚ نشتتـٔ ذٞ ه٤ تٕػ

ٝث .تػا ذ٥فٔ

٢سبتىٕٞ قاذتلٔ بت٤ ُتٕف هت٤ ،٣تسبجف

عٚٛتٞ( تتػا نشتتـٔ ـفبتٙٔ بت٤ اذٞا كمحت ٢اشث ،5

2005 .) صا ٣تلخـٔ ؿٛت٘ ٝتث ،ٖآ فبخ ْٟٛفٔ ٝث ٖٚبقت

ٖدشوسبو ُ٥ىتـت كت٤شعصا ٝتو دساد ٜسبتؿا شٍ٤ذتى٤ بتث

ٝث ٚ ٣ٕػس ٖبٔصبػ ؽٚس ٢ش٥ٌسبو

٢بٞ

،فبخ ٣ت٤ش٤ذٔ

ٖبتىٔا اس نشتتـٔ اذتٞا ٝث ٣ػشتػد ٣تٔ ش٤زتپ

.دصبتػ

،ٖاسبتىٕٞ ٚ ذ٘ٛ٘اش٥ث(

1391 .) بت٤ ٣٘ٚبتقت توشتؿ هت٤

داشتفا صا ُمتؼٔ ٕٗج٘ا ه٤ صا تػا تسبجف ٣٘ٚبقت ه٤

ٝث ٝو ،٣فبتٕتجا نشتـٔ ـفبٙٔ تٟجسد ٚ ٝ٘بجّعٚاد سٛع ٢سبتىٕٞ شٍ٤ذتٕٞ بتث بتٟ٘آ ُتثبمتٔ ٣تٍٙٞشف ،٢دبتلتلا

٣ٔ

س( ذٙٙو

6شت٘ا ، 2015 ).

2 - 4 - یکیًٍزتکلا یبایراساب ٍ یًٍاعت

ٜبٍٙث ٢بٞ

٢دبلتلا هچٛو

ؾم٘

ٜذٕف

ٚ ٣تٕٟٔ

سد

دبلتلا صٚشتٔا ٖبتٟج ذت٘ساد

ٚ ٝتث ٖاٛتٙف ٣تى٤ صا ُتٔاٛف

٣ّكا ذؿس

،٢دبلتلا

ٝقػٛت

ٚ

َبغتؿا

ٝتخبٙؿ ٣ٔ

ذ٘ٛتؿ .

كجع ١تفٌ

ٖشِٛٔ

( 1995 ) 99 ذكسد صا

ُو توشتؿ ٢بتٞ

٣٤بپٚسا هتچٛو

ٚ ظتػٛتٔ

ٞ ذٙتتؼ

ٚ صا َبتػ 1985 بتت

1995

، 66 صا ذتتكسد

َبغتتتؿا سد بتتپٚسا اس

ٓٞاشتتف

ٜدشتتو

تػا . صا شتع ،شتٍ٤د ةلاتم٘ا سد ٢سٚبتٙف تبتفلاعا

ٚ

،تبعبجتسا ٠ٛ٥ؿ

تتؼو سبتوٚ

صٚشتٔا ْدشتٔ

اس شت٥٥غت ٜداد

ٝث ؛تػا ٢سٛع

ٝو سد

َبػ ٢بٞ

،شت٥خا داذتقت ٢شتتـ٥ث صا

ُغبتتـٔ

بتتث

ٜدبفتتتػا صا

تتت٘شتٙ٤ا

ٚ ش٤بتتػ

ٝ٘بتتػس بتتٞ

٢

٣ى٥٘ٚشتىِا سد

ْبج٘ا تبٔاذلا ٣ثب٤ساصبث

،دٛخ ٣تكشف اس

٢اشث ٣ثب٤ساصبث ٣ى٥٘ٚشتىِا

(

ٝث

ٖاٛٙف ه٤

ٜذ٤ذپ

ٚ ١فؼّف

5 . House

6 . Ratner

(7)

156 / تبم٥محت ٣ثب٤ساصبث

،ٗ٤ٛ٘

َبػ

ٓٞدصاٚد

،

ٜسبٕؿ

َٚا

،

ٜسبٕؿ ٣پب٥پ ( 44 ) سبٟث 1401

ذ٤ذج ٣ثب٤ساصبث )

ٝث

ُىؿ سب٥ؼث ٓتـچ شت٥ٌ

ٚ بت٤ٛپ ٓٞاشتف

ٜدشو ذ٘ا . ظتػٛت ٣تى٥٘ٚشتىِا ٣ثبت٤ساصبث ٢اشجا ،ـلاٚسد

٣٘ٚبقت ٣تٔ ،بٞ

سد اس ٖآ تسبتجت تت٥ٞبٔ ٚ ُىتؿ ذت٘اٛت

شػ ٢شٌٞٛ َا( ذٞد ش٥٥غت ٖبٟج شػا ،1

2010 .)

2 - 5 - صٍّضپ ۀٌیطیپ

ٝث

ُ٥ِد ذ٤ذج

ٚ

ٜصبت

ٖدٛث ؾٞٚظتپ ؿٛتضٛٔ

،شتضبح

دٛتتجٚ ٣تتـٞٚظپ دساذتت٘

ٝتتو

ٝتتث سٛتتع قختتـٔ

سد ١تتٙ٥ٔص

ٖبىٔا ٣جٙػ

ُ٥ىـت ٣٘ٚبقت ٢بتٞ

٣ثبت٤ساصبث ٣تى٥٘ٚشتىِا

ْبتتج٘ا

ٜذتتؿ

؛ذتتؿبث بتتٔا سد ١تتٙ٥ٔص تتت٥ٕٞا ٣ثبتت٤ساصبث

٣ى٥٘ٚشتىِا سد

ؾخث بٞ

٢ فّتخٔ

ٚ ض٥٘

ُٔاٛف شثؤتٔ

شتث

ُ٥ىتتـت ٣٘ٚبتتقت

،بتتٞ

ؾٞٚظتتپ ٣تتفّتخٔ ٢بتتٞ

سد

ُتتخاد

ٚ

لسبتتخ صا سٛتتـو

ْبتتج٘ا

ٜذتتؿ تتتػا . سد

ٗتت٤ا

،ؾتتخث

ٝتتث

٢داذقت صا

ٗ٤ا تبقِبغٔ

سد

ٚد ؾخث ٣تّخاد

ٚ ٣جسبتخ

ٜسبؿا ذٞاٛخ ذتؿ . ( ٖبتمٞد 1383 بتث دٛتخ ؾٞٚظتپ سد )

ك ٢اشث ٣ى٥٘ٚشتىِا ٣ثب٤ساصبث صا ٜدبفتػا ٢ٍِٛا ١ئاسا ـ٤بٙ

٣ثبتت٤ساصبث كتتمحت ٢اشتتث ْصلا ظ٤اشتتؿ داد ٖبتتـ٘ ٣٤ازتتغ توشؿ سد ٣ى٥٘ٚشتىِا ؛دساذت٘ دٛجٚ ٣٤ازغ ـ٤بٙك ٢بٞ

توشتتؿ )ؽٚشتتف بتت٤( ٣ثبتت٤ساصبث ٖاش٤ذتتٔ ٣تتِٚ

٢بتتٞ

َذٔ ٣٤ازغ داٛٔ ٠ذٙٙوذ٥ِٛت

ٝئاسا

ٜذؿ ٣ٔ ذ٥٤یت اس .ذتٙٙو

( ٢ٛتتجاٛخ ١تتقِبغٔ سد 1383

ٖبتتىٔا ذتتٞ بتتث ،) ٣جٙتتػ

شتىِا ٣ثبت٤ساصبث تسبجت صا ٜدبفتتػا شتث ،ٖاشت٤ا سد ٣تى٥٘ٚ

تخبػش٤ص ٜدبتٟ٘ ُٔبتؿ ٣تى٥٘ٚشتىِا تسبتجت ٢بتٞ

٢بتٞ

ٚ دبتتلتلا ،٣تتٙف ٣ٌدبتتٔآ ،ْدشتتٔ ًتتٙٞشف ،٣٘بج٥تتتـپ

ٝث ٣٘ٛ٘بل ةٛچسبٟچ ؾ٥تپ ٖاٛٙف

١قتػٛت ٢اشتث ٣٤بتٞصب٥٘

ٜذؿ ذ٥ویت سٛـو سد ٣ى٥٘ٚشتىِا تسبجت ٣ٙ٥تؼح .تػا

( ٖاسبتتىٕٞ ٚ 1387

ٗ٥تتث ٝتتو ذتت٘داد ٖبتتـ٘ ٣تتـٞٚظپ سد )

ت٥ِبقف سد ت٘شتٙ٤ا صا ٜدبفتػا دشتىّٕف ٚ ٣ثبت٤ساصبث ٢بتٞ

توشتتؿ ٣تاسدبتتك ٢بتتٞ

ٝتتقِبغٔدسٛٔ

ٚ تتتجتٔ ١تتغثاس

1 . El-Gohary

دبتتقثا صا هتت٤شٞ سد طبتتجتسا ٗتت٤ا .دساد دٛتتجٚ ٢سادبتتٙقٔ

ٝػ

٘بٌ

تت٘شتٙ٤ا صا ٜدبفتتػا ٣تٙق٤ ،٣ى٥٘ٚشتىِا ٣ثب٤ساصبث ١ ت٥ِبقف سد َبت٘بو بتث ظجتشتٔ ،٢شتتـٔ بث ظجتشٔ ٢بٞ

٢بتٞ

ٚظپ ٚ ـ٤صٛت ؾٞ

،٣تاسدبتك دشتىّٕف بتث ٣ثبت٤ساصبث ٢بتٞ

٢بتٞساصبث ٝتث دٚسٚ ،تاسدبتك ٢سٚآدٛتػ ٚ ذتؿس ٣ٙق٤ تتجتٔ تت٥ٙٞر دبتج٤ا ٚ ساصبث ٟٓػ ت٥قضٚ دٛجٟث ،ذ٤ذج

ْب٘ ٚ تبٔذخ ،تلاٛلحٔ ٠سبثسد توشتؿ ٢سبجت ٖبـ٘ٚ

٣جبح .ذؿ ذ٥٤یت ( ٖاسبتىٕٞ ٚ بٞ

1388 ٣تـٞٚظپ سد ) بتث

ذتٞ

٣٤بتػبٙؿ ُتٔاٛف

سازتتٌشثا شتث

« ؽش٤زتپ تسبتتجت

٣ى٥٘ٚشتىِا

» بث

ٜدبفتػا صا

ٖٛٔصآ َذتٔ

ؽش٤زتپ ٢سٚبتٙف

غ٤ٛ٤د

ٚ ١٤شؾ٘

سبتفس

ٝٔب٘شث ٢ض٤س ٠ذؿ

ٖض٤آ

ٖبـ٘

ذت٘داد

ٝو ١٥ّو ظثاٚس ٗت٤ا َذتٔ

سادبتٙقٔ

ذٙتتؼٞ

. ،ٗ٥تٙچٕٞ

سد

ٖٛٔصآ

َذٔ

سبتفس

ٝٔب٘شث ٢ض٤س ٠ذؿ

ٖض٤آ ض٥٘

١ت٥ّو ظتثاٚس

(

ٝث صا ش٥غ ١غثاس

ٖب٥ٔ

سبجٙٞ

٣ٙٞر

ٚ

ُ٤بٕت ٢سبتتفس تث ٢اش

ؽش٤زتتپ بتت٤

ٜدبفتتتػا صا تسبتتجت ٣تتى٥٘ٚشتىِا

) سادبتتٙقٔ

ق٥خـت

ٜداد ذ٘ذؿ .

ٝتفب٤ ٣ت٘ادض٤ ؾٞٚظپ ٢بٞ

ٝتٍٙ٘ص

ٚ

٢ٚشؼخ سٛپ ( 1389 )

ٖبـ٘

داد ٣ّٔاٛف

ٖٛچ ،٢سبٌصبتػ

ت٤ضٔ

٣جؼ٘

ٚ ؾ٤اضفا صا ٣ٞبٌآ ٣ِٞددٛػ

ش٥ثیت ٣٤اضتؼث

سد ؽش٤زپ تسبجت ه٥٘ٚشتىِا .دساد

ؾ٤اضفا ٣ٞبتٌآ اس

٣تتٔ

ٖاٛتتت كتت٤شعصا ث ٢ساضتتٌش

ٜبتتٌسبو

،بتتٞ

بٞسبٙ٥ٕتتػ

ٚ

ٜسٚد ٢بٞ

٣ؿصٛٔآ ٣ج٤ٚشت

٠سبثسد تسبجت هت٥٘ٚشتىِا

ٝتتث تتتػد دسٚآ . ٣ٙ٥تتؼح ٚ ٢دبتتثآصٚش٥ف (

1390 ٖبتتـ٘ )

ٚ سبتجتفا دٛتجٕو ،٣تخبتػش٤ص تبت٘بىٔا دٛجٕو ٝو ذ٘داد ٣٘ٚبقت ٣ِبٔ ١٤بٔشػ ٚ ٣٘بتؼ٘ا ؾت٘اد ـثبتٙٔ سد فقض ،بٞ

بفؿ ٚ ٣٘ٚبتقت ٢بتضفا ٗ٥ث تبعبجتسا ٖدٛج٘

سد فقتض

٣٘ٚبتقت ٢سادا ٣ػاشوٚشث سبتخبػ شتث شثؤتٔ ُتٔاٛف صا بتٞ

٣٘ٚبقت ٣٘اٛتب٘

تلاٛتلحٔ ٣ثبت٤ساصبث سد ٣٤بتتػٚس ٢بتٞ

،٣تتٍٙٞشف ٚ ٣فبتتٕتجا ُتتٔاٛف .تتتػا ٜدٛتتث ٢صسٚبتتـو

ٝتتتث سد ٖب٥٤بتتتتػٚس توسبتتتـٔ ٚ ُتتتثبمتٔ دبتتتٕتفا ٜظتتت٤ٚ

توشؿ

ٟٓٔ ،٣٤بتػٚس ٣٘ٚبقت ٢بٞ

شتث شثؤتٔ ُتٔبف ٗ٤شتت

كفٛٔ

٣٘ٚبقت ٖذـ٘

بٞ

.ذٙتؼٞ ٣ثب٤ساصبث سد ٜذؿدب٤ ٢

(8)

ٖبىٔا ٣٘ٚبقت ُ٥ىـت ٣جٙػ ٖب٥ٕ٥حس ٢ذٟٔ /ٖبتػشِ ٖبتػا سد ٣ى٥٘ٚشتىِا ٣ثب٤ساصبث ٢بٞ

/ 157

ٖٛ٤ّٛف

ٚ

ٖاسبىٕٞ

( 1393 )

ٖبـ٘

ذ٘داد شٞ

ٝػ ُٔبف

ُٔبؿ ٖض٤آ َذٔ

سٚبتث ٢سبتتفس ( ؽشتٍ٘

)

، سٚبتث ٣ِٛتكا

( سبتتتجٙٞ

٣تتتٙٞر )

ٚ ٣تتتِشتٙو سٚبتتتث (

َشتتتتٙو ٢سبتتتتفس

نسد

ٜذؿ ) شث ؽش٤زپ ٣ثب٤ساصبث ه٥٘ٚشتىِا

شثؤٔ

ذ٘دٛث .

٣ث ( ٣٤بفد ٚ ٓغ 1394

ذ٘داد ٖبـ٘ ) صا

ٜبٌذ٤د تلتٔ

ٖب٤ذ

ؽشف

، بجتػد

ٖبىٔا

ٜدب٥پ ٢صبػ ٜدبفتتػا صا تت٘شتٙ٤ا سد

ت٥ِبقف ٢بٞ

ظجتشٔ

ؿٛتضٛٔ ٝتػ بث ،ٖب٤شتتـٔ

َبت٘بو بتٞ

ٚ

ؾٞٚظتتپ ٢بتتٞ

٣ثبتت٤ساصبث ؽشتتف

بجتتتػد دٛتتجٚ

دساذتت٘

.

،تتت٤بٟ٘سد

ٜبتتتٌآ ٢صبتتتػ

ٖب٤ذتتتلتٔ

ؽشتتتف صا بتتت٤اضٔ

ٚ

تتتكشف ٢بتتٞ

٣ثبتت٤ساصبث ٢اشتتث ٣تتى٥٘ٚشتىِا

ٜدبتت٥پ ٢صبتتػ

٣ثبتت٤ساصبث ٣تتى٥٘ٚشتىِا

صا ؽصٛتتٔآ بتتث ٢بٞدبٟٙتتـ٥پ

ٗتت٤ا

دٛث ؾٞٚظپ .

( ٖاسبىٕٞ ٚ ٢ذقػ 1397

دٛخ ١قِبغٔ سد )

ٝػ ٝو ذٙتفب٤ تػد ٝج٥ت٘ ٗ٤ا ٝث ش٥غتٔ

تتؿادشث صا

ٜذت٤بف

( ٢ذٙٔدٛػ )

، تِٟٛػ ٜدبفتتػا صا تسبتجت هت٥٘ٚشتىِا

ٚ

سبجٙٞ

٣ٙٞر بث ٝتث ؽشٍ٘

ؽش٤زتپ تسبتجت هت٥٘ٚشتىِا

١غثاس تتجتٔ

ٚ ٣تٙقٔ

٢ساد دساد . ( ٣تجحٔ

1398 ٗت٤ا ٝتث )

٣٘بٔص ٝو ذ٥ػس ٝج٥ت٘

ٝو ٖاشثسبتو ذتٙٙو عبتؼحا

٠ٛتح٘

٣تتفشقٔ

تبٔذتتخ

ٚ تلاٛتتلحٔ

٣تتى٥٘ٚشتىِا

،تتت٥ٙٔا

تحك

ٚ سبتجتفا ذت٘ساد ٣٤لابتث

ٚ بتث ؽصسا ٢بتٞ

٣تللاخا

ٖب٘آ ض٥٘

ٓٞ

،ذٙتؼٞ ٛػ

ٝث

ٜدبفتػا صا بتٟ٘آ ١تللاف ٢شتتـ٥ث

ٖبـ٘

٣ٔ

ذٙٞد

ٚ

ٗ٥ٕٞ

،شتٔا ٝتٙ٥ٔص صبتػ ١قتػٛت ٣ثبت٤ساصبث

ٚشتىِا ٣تتتى٥٘

ذتتتٞاٛخ ذتتتؿ

.

ٚٚ ٚ ٢اٛتتتؿ (1

2011 سد )

٣ـٞٚظپ تتجتٔ ش٥ثیتت ٝث

دشتىّٕف شتث ٣تت٘شتٙ٤ا ٣ثبت٤ساصبث

ُتٞ

ٜدشتو ٜسبؿا ٖاٛ٤بت ٢بٞ

ٖاش٤ذتٔ ٝتو ذت٘ذمتقٔ ٚ ذت٘ا

ُتٞ

تتؼو تت٥مفٛٔ ؾ٤اضتفا ٢اشتث ذ٤بث بٞ

شتتـ٥ث ،سبتوٚ

٣تـٞٚظپ سد .ذتٙٙو ربتختا اس ٣تت٘شتٙ٤ا ٢دشجٞاس دشى٤ٚس ٖاسبتتتىٕٞ ٚ سٛتتتٙ٤اشت ،شتتتٍ٤د (2

2011 ذتتت٘داد ٖبتتتـ٘ )

ٜظ٤ٚ ٝجٛت ذ٤بث ٖاشٍـٞٚظپ ٝو ذٙٙو ٣ّ٥ٕىت ـثبٙٔ ٝث ٢ا

شع كفٛٔ ٢اشجا ٢اشث ٢سٚبتٙف ذتٕٙ٘اٛت ٣ثبت٤ساصبث ٢بتٞ

1 . Shuai and Wu

2 . Trainor et al.

٢سٚبتٙف شتث ًبفشك ذ٥ویت ٝىٙ٤ا ٚ تػا صب٥٘دسٛٔ تبفلاعا

َا .ذؿبج٘ ،ٗىٕٔ

( ٢شٌٞٛ

2012 داد ٖبتـ٘ ٣ـٞٚظپ سد )

ٖبٔصبػ ٣جسبخ ٚ ٣ّخاد ُٔاٛف ٍتؿدشٌ ٢بٞ

شتلٔ ٢ش

تسبٟٔ ذٙ٘بٔ

عشتػَدسد ،ٖبٔصبػ ٖبىِبٔ ٢بٞ

ـثبتٙٔ ٖدٛث

٣ثبتت٤ساصبث ؽش٤زتتپ ١تتٙ٤ضٞ ،٣٘بٔصبتتػ ًتتٙٞشف ،ٖبٔصبتتػ ،٣تتتتحاس ،ٖبتتتػآ ٠دبفتتتتػا ،ٖبٔصبتتتػ ٠صاذتتت٘ا ،٣تتت٘شتٙ٤ا ؾ٤اشٌ ،تِٚد ش٥ثیت ،٣تثبلس ٢بٞسبـف سبتخبػ ،ساصبث ٢بٞ

تٟج ٚ ٣ّٔ

ٝتث ٖب٤شتـٔ ٣ٍٙٞشف ٢ش٥ٌ

٣ثبت٤ساصبث ٢ٛتػ

٣ت٘شتٙ٤ا ظتػٛت ٣تت٘شتٙ٤ا ٣ثب٤ساصبث ؽش٤زپ شث ٢دب٤ص ش٥ثیت ،

ٖبٔصبػ ٗ٥ٙچ ٖاسبتىٕٞ ٚ ٣تؼ٘اشف َبثٛتؼ٤شو .دساد ٣٤بٞ

3

( 2020

ٝث دٛخ ؾٞٚظپ سد ) ذت٘دٛث ؾػشپ ٗ٤ا خػبپ َبج٘د

ٝو ب٤آ ةٚ

ت٤بػ ٢بٞ

كّقتٔ

ٝث ٣٘ٚبقت ٢بٞ

ـ٤بٙتك ٣٤ازتغ

طبجتسا ٢شثؤٔ

اس سد ظ٥حٔ

ٗت٤لا٘آ ُ٥ٟتؼت ٣تٔ

ذتٙٙو

ٚ بتث

تسبجت

ِا ٣ى٥٘ٚشتى ذ٘سبٌصبػ

ب٤ ؾٞٚظتپ ٗت٤ا ج٤بت٘ .ش٥خ

٣تح داد ٖبـ٘

٣٘ٚبقت ٢بٞ

صٛتٙٞ ٣٤ازتغ تاذت٥ِٛت سد شتشث

سد ٜاس

ُ٥ٟتتؼت طبتتجتسا

ٚ

ُتتٔبقت ٣تتت٘شتٙ٤ا شثؤتتٔ

بتتث

ْٛتتٕف

ٖب٤شتـٔ

دٛخ ٣ٞاس ٣٘لاٛع سد ؾ٥پ ذ٘ساد .

ٖاسبتىٕٞ ٚ ٛت٥ِ ؾٞٚظپ ج٤بت٘ كجع (4

2021 رٗتتؿاد )

١ٔبٙ٥ٞاٌٛ

ذ٘شث ؾم٘

٣تتجتٔ

سد سا ٢بتمت ٣٘ٚبتقت بتٞ

٢اشتث

توسبـٔ

سد تسبجت ٣تى٥٘ٚشتىِا دساد

. ٜٚلاتف شتث ،ٗت٤ا

٣٘بج٥تـپ ؽٚشتف تتِٚد ظتػٛت ش٥ثیتت

٣تتجتٔ

شتث تسبتجت

٣ى٥٘ٚشتىِا ٣٘ٚبقت

دساد

ٝو

ٗ٥ٕضت ٣ٕٟٔ

٢اشث ٢بتمتسا

٣٘ٚبقت بٞ

٢اشث توسبـٔ

سد تسبجت ٣ى٥٘ٚشتىِا تػا

.

ـتٕج ٚ سٚشٔ

٣تٔ ٖبتـ٘ ؾٞٚظتپ ١ٙ٥تـ٥پ ٢ذتٙث ذتٞد

ٝقِبغٔ

ٝث ٚ ًبٙ٥ف ٝو ٢ا قخـٔ سٛع

ٖبىٔا ٣جٙػ

ُ٥ىـت

٣٘ٚبقت ٢بٞ

٣ثب٤ساصبث ،ذتؿبث ٜدشو ٣ػسشث اس ٣ى٥٘ٚشتىِا

ْبج٘ا ؿٛتضٛٔ ٖدٛتثشىث شٍ٘بت٥ث ٝتتى٘ ٗت٤ا .تتػا ٜذـ٘

ةبخت٘ا

ٜذؿ .تتػا شضبح ؾٞٚظپ ٢اشث بتث

،ٗت٤ا دٛتجٚ

ؾٞٚظپ ٠ذٕف ٣ٔ ٝو ٣٤بٞ

ٚد ،دشتو دبٙتتػا بتٟ٘آ ٝث ٖاٛت

3 . Cristobal-Fransi et al.

4. Liu et al.

(9)

158 / تبم٥محت ٣ثب٤ساصبث

،ٗ٤ٛ٘

َبػ

ٓٞدصاٚد

،

ٜسبٕؿ

َٚا

،

ٜسبٕؿ ٣پب٥پ ( 44 ) سبٟث 1401

ٝتػد

ِبغٔ ،تؼخ٘ .ذ٘ا شتث شثؤتٔ ُتٔاٛف ١ٙ٥ٔص سد ٝو ٣تبق

٣٘ٚبتقت ُ٥ىتـت بتٞ

سٚشتتٔ ْٚد ١تتػد ؛تتػا ٜذتؿ ْبتج٘ا

ؾٞٚظپ سد ٣تى٥٘ٚشتىِا ٣ثبت٤ساصبث ؿٛتضٛٔ ٝتث ٝو ٣٤بٞ

ٝتخادشپ ٖآ صا لسبخ ٚ ٖاش٤ا .ذ٘ا

شث تبقِبغٔ ٣خشث تبٔاضِا

٣٘ٛ٘بل ت ١قػٛت ٢اشث ٢سادا

٣ثبتت٤ساصبث ،بتتتػاس ٗتت٤ا سد .ذتت٘ساد ذتت٥ویت ٣تتى٥٘ٚشتىِا

٣ٔ

ٜطاٚذت٥ّو ٝتث ٖاٛتت ٖٛتچ ٣٤بتٞ

،٣٘ٛ٘بتل ةٛچسبتٟچ

٣٘ٚبتتقت ٢سادا ٣تتػاشوٚشث سبتخبتتػ

،بتتٞ

ٚ تتتِٚد ش٥ثیتتت

١ٔبٙ٥ٞاٌٛ ٗتؿاد .دشتو ٜسبتؿا تبتقِبغٔ ٗت٤ا سد ذ٘شث

سد

ؾٞٚظپ صا ٣ـخث بتٞ

تبتٔاضِا ٢دساٛتٔ ُٔبتؿ ٣تؿصٛٔآ

ٖٛتتچ ؾ٤اضتتفا ٠سبتتثسد ٣ٞبتتٌآ

،٣ٞددٛتتػ

ٜبتتٌآ ٢صبتتػ

ٖب٤ذلتٔ

صا ب٤اضٔ

ٚ تكشف ٢بتٞ

صبث ٣ثبت٤سا ،٣تى٥٘ٚشتىِا

تسبٟٔ

ٖبٔصبػ ٖبىِبٔ ٢بٞ

دسٛٔ

ٝجٛت ساشل ٖاشٍـٞٚظپ

.تتػا ٝتفشٌ

تخبتػش٤ص ٢بتٞ

٣تى٤ض٥ف ت ٣٘بتؼ٘ا تّٕجصا ١

سد ٣تتّجل تبتتقِبغٔ سٚشتتٔ سد ٝتتو تتتػا ٢دساٛتتٔ شتتٍ٤د ٖٛتچ ٣تبحلاغكا ٜدبتٟ٘

،٣تٙف ٣ٌدبتٔآ ،٣٘بج٥تتـپ ٢بتٞ

ٚ ٣تخبتػش٤ص تب٘بىٔا عشتتػَدسد

،ٖبٔصبتػ ـثبتٙٔ ٖدٛتث ٢اشتتتث

١قتتتػٛت ٣ثبتتت٤ساصبث ٣تتتى٥٘ٚشتىِا

دسٛتتتٔ

كتتتفاٛت

ٖاشٍـٞٚظپ ؾٞٚظتپ ١ٙ٥ـ٥پ سد ض٤بٕتٔ ٢ذقث ١تػد .تػا

تبٔاضِا ٣ٍٙٞشف ت ؾٞٚظتپ ٗت٤ا سد ٝو تػا ٣فبٕتجا بتٞ

ذٙ٘بٔ ٢دساٛٔ تِبل سد ،٢سبٌصبتػ ،ْدشٔ ًٙٞشف

ـثبتٙٔ

،٣٘ٚبتقت ٢بتضفا ٗ٥تث تبعبجتسا ت٥فبفؿ ٚ ٣٘بؼ٘ا ؾ٘اد

ٚس توسبتتـٔ ٚ ُتتثبمتٔ دبتتٕتفا توشتتؿ سد ٖب٥٤بتتتػ

٢بتتٞ

،٣٤بتػٚس ٣٘ٚبقت ٚ ٣تثبتلس ٢بٞسبتـف ،٣٘بٔصبتػ ًٙٞشف

تٟج ٚ ٣ّٔ سبتخبػ ٝتث ٣تٍٙٞشف ٢ش٥ٌ

٣ثبت٤ساصبث ٢ٛتػ

ُثبل ٣ت٘شتٙ٤ا

ٝفِؤٔ صا ٝتػد ٗ٤شخآ .ذٙتؼٞ ق٥خـت ٣٤بٞ

٣تٔ لاشختػا ٝٙ٥ـ٥پ صا ٝو ٝتث ٖاشٍتـٞٚظپ ٠سبتؿا ،دٛتؿ

قٛـٔ

٢بٞ

ٜطاٚذ٥ّو تِبل سد ٣ِبٔ

ٖٛتچ ٣٤بتٞ

ا ،دبتلتل

ت٤ضٔ

،٣جتؼ٘

٣٘ٚبتقت ٣ِبتٔ ١٤بٔشتػ ٚ سبتجتفا ،بتٞ

١تٙ٤ضٞ

ؾ٤اشٌ ٚ ٣ت٘شتٙ٤ا ٣ثب٤ساصبث ؽش٤زپ .تػا ساصبث ٢بٞ

ْبج٘ا تبقِبغٔ سٚشٔ ٝث ٝجٛت بث ـٕج ٚ ٜذؿ

ٖآ ٢ذتٙث

٣ٔ

٢اشتث اس شتضبح ؾٞٚظتپ ٣ٔٛتٟفٔ ةٛچسبتٟچ ٖاٛت تبٔاضِا

ُ٥ىـت ٣٘ٚبقت ٢بٞ

٣ثبت٤ساصبث ٖاشت٤ا سد ٣تت٘شتٙ٤ا

ٝث تسٛك ُىؿ 1 .دشو ٝئاسا

لکض 1 ( صٍّضپ یهَْفه بَچراْچ :

ِتفای :عبٌه )صٍّضپ یاّ

(10)

ٖبىٔا ٣٘ٚبقت ُ٥ىـت ٣جٙػ ٖب٥ٕ٥حس ٢ذٟٔ /ٖبتػشِ ٖبتػا سد ٣ى٥٘ٚشتىِا ٣ثب٤ساصبث ٢بٞ

/ 159

3 - شٍر صٍّضپ یساٌض

ؾٞٚظپ شضبح

ٝث ػبحِ

ذٞ

٢دشثسبتو

ٚ ٝتث ػبتحِ

ٓ٤اداسبتپ صا

ؾٞٚظتتپ ؿٛتت٘

٢بتتٞ

١تتخ٥ٔآ ٣تتف٥و ت ٣تتّٕو بتتث

دشى٤ٚس تػا ٣فبـتوا .

٣فِد ؽٚس ٢صبف

سد سبتٙو ؽٚس

،٢سٛئتدذ٘اشٌ

عبػا

ٗ٤ا ؾٞٚظپ اشل س تفشٌ

بتت ٜٚلاتف

شث طبجتسا شثؤٔ

بث

ٖبٌشجخ ٠صٛتح ضت٥٘ ٚ ٖٚبتقت ٣ثبت٤ساصبث

ٚ ٣ى٥٘ٚشتىِا تػد

٣ثب٤ ـ٤شتػ ٝتث ؿبتٕجا ٖبت٥ٔ

تاشتؾ٘

،بٟ٘آ بث

ٝث ٢ش٥ٌسبو داذفا

٢صبتف ٝتث ٢بتج داذتفا ،٣تقغل

ج٤بت٘

٣قلاٚ

ذ٤ب٥ث تػد ٝث شت .

شث

ٗ٤ا ،عبتػا ؽٚس ؾٞٚظتپ شتضبح

سد

ٚد ٝتّحشٔ

٣تتحاشع

ٜذتتؿ تتتػا . سد حشٔ

١تتّ

،َٚا بتتث

ٝتتجٛت

ٝتتث دٛتتج٘

٢ٍِٛا ٢اشتث قختـٔ

دساٛتٔ

طٛتثشٔ

ٝتث ٖبتىٔا ٣جٙتػ

ُ٥ىتتـت ٣٘ٚبتتقت ٢بتتٞ

٣ثبتت٤ساصبث

ٝتتث ،٣تتى٥٘ٚشتىِا سٛتتؾٙٔ

ٝتٕ٘ٛ٘ ؽٚس بتث ،دساٛتٔ ٗ٤ا ٣٤بػبٙؿ ذتٕٙفذٞ ٢شت٥ٌ

30

ٝتٕ٥٘ ١جحبلٔ

ؾتخث سد ُغبتؿ ٖبتٌشجخ بتث ٝتفب٤سبتخبتػ

٢ساذ٘بتتتتػا ،ٖٚبتتتقت ،٢صسٚبتتتـو دبتتتٟج ٖبتتتػبٙؿسبو ،

بٙؿسبو قبتا ٖبػ

،٣٘بٌسصبث ،ـ٤بٙتك

ٖدبتقٔ

ٚ ٢صسٚبتـو

٣ثبت٤ساصبث ؾخث ٖلابقف ٚ ٜبٍـ٘اد ٖادبتػا ،ٖبتػشِ ٖبتػا غپ .ذؿ ْبج٘ا ٣كٛلخ ٣ت٘شتٙ٤ا

صا

ْبج٘ا

ٝجحبلٔ

بتٞ

بتث

ؽٚس ٢سٛئتدذتت٘اشٌ

ٚ ٣تتع

ُتتحاشٔ

٢سازتتٌذو

،صبتتث

٢سٛحٔ

ٚ ٝتث ٣ثبخت٘ا تت٥تشت

30 ،ٝت٥ِٚا ١تِٛمٔ

12 ١تِٛمٔ

٢سٛتحٔ

ٚ تت٤بٟ٘سد 5

تٟفٔ

ْٛ

ذتؿ ٣٤بتػبٙؿ ٣ّتتكا .

بتتث

ٝجٛت

ٝث ٣٤بػبٙؿ

ٗ٤ا

ُٔاٛف

ٚ

َبٕتحا دٛتجٚ

٢ش٥ٌٛتػ

سد تاشؾ٘

،بتٟ٘آ ٝتث سٛتؾٙٔ

َٛتلح ٖبتٙ٥ٕعا صا ،تحتك

،تلد ٢دشثسبو ٖدٛتث

ٚ تت٥قٔبج ُتٔاٛف

٣٤بتػبٙؿ ٜذتؿ

٢اشث تػد ٣ثب٤

ٝث ؿبٕجا ٣ٞٚشٌ

ٗ٥ث ؽٚس صا ٖبتٌشجخ

٣فِد

ٜدبفتػا ٢صبف ذؿ

.

ٝٔبٙتتـػشپ ،٣تتفِد َٚا ١تتّحشٔ سد سبتخبتتػ ٢اساد ٢ا

ٖبتٌشجخ صا ٚ ٣حاشع ؾٞٚظپ َٚا ١ّحشٔ ج٤بت٘ عبػاشث ٣تّ٥خ ٣تٔلاو ٢بتٞش٥غتٔ صا ٜدبفتػا بث بت ذؿ تػاٛخسد تت٥ٕٞا ٖاضت٥ٔ ،دبت٤ص ٣تّ٥خ ٚ دبت٤ص ،ظتػٛتٔ ،ٓتو ،ٓو ُحاشٔ صا ه٤شٞ

بػبٙؿ ٣٤ غپتػ .ذتٙٙو قخـٔ اس ٜذؿ

سد .ذ٘ذتؿ ُ٤ذتجت ٣تّتٔ ٢صبف داذفا ٝث ٣ٔلاو ٢بٞش٥غتٔ

ٔ ٗتت٤ا َٚذتتج ٝتتث ٝتتجٛت بتتث ٣تتٔلاو ٢بتتٞش٥غتٔ ،ٝتتّحش 1

ٝث تسٛك .ذ٘ذؿ ف٤شقت ٣تّتٔ ٢صبف داذفا

لٍذخ 1 یهلاک یاّزیغته اب زظاٌته یثلثه یساف داذعا :

٣ٔلاو ٢بٞش٥غتٔ

( ٣تّتٔ ٢صبف دذف L, m, U

) ٣قغل ٢صبف دذف

ٜذؿ

دب٤ص ٣ّ٥خ (

1،1 ، 75 / 0 ) 75

/ 0

دب٤ص (

1 ، 75 / 0 ، 5 / 0 ) 5625

/ 0

ظػٛتٔ

( 75 / 0 ، 5 / 0 ، 25 / 0 ) 3125

/ 0

ٓو (

5 / 0 ، 25 / 0،0 ) 0625

/ 0

ٓو ٣ّ٥خ (

25 / 0،0،0 ) 0625

/ 0

:ـجٙٔ

Sladoje et al. (2011)

ث

ٝ

ٗ٤ا ٝث ٣تّتٔ ٢صبف داذفا ٝو تسٛك صا هت٤شٞ شؾ٘

ٖبٌشجخ داد ٜ ذؿ شتٞ ٢اشث ٣تّتٔ ٢صبف داذفا ١فٕٛجٔ ٚ ( ١غثاس صا ٜدبفتػا بث ٜشجخ

2 .ذٔآ تػد ٝث )

( ١غثاس 2 )

د ٝتفٕٛجٔ ٗ٥ٍ٘ب٥ٔ ْٛػ ١ّحشٔ س بتٞ

٣ٔبتٕت صا

ٝفٕٛجٔ

بٞ

( ١غثاس ك٤شعصا 3

.ذؿ ٝجػبحٔ )

(11)

160 / تبم٥محت ٣ثب٤ساصبث

،ٗ٤ٛ٘

َبػ

ٓٞدصاٚد

،

ٜسبٕؿ

َٚا

،

ٜسبٕؿ ٣پب٥پ ( 44 ) سبٟث 1401

( ١غثاس 3 )

بتث ٗ٥ٍ٘بت٥ٔ صا لاتتخا ساذتمٔ ٜشتجخ شٞ ٢اشث غپػ ( ١غثاس صا ٜدبفتػا

4 .ذؿ ٝجػبحٔ )

( ١غثاس 4 )

ذتقث ْسبتٟچ ١تّحشٔ سد صا

ٝتث ٝت٥ِٚا دسٛخصبتث ٝتىٙ٤ا

تاشؾ٘ ،ذؿ ٜداد ٖبٌشجخ لاكا

تتِبل سد ٖبٌشجخ ٠ذؿ

ٝث ٣تّتٔ ٢صبف داذفا ( ١غثاس تسٛك

5 .ذٔآسد )

( ١غثاس 5 )

ذٙ٘بٕٞ ض٥٘ ّٝحشٔ ٗ٤ا سد تاشؾ٘ ٗ٥ٍ٘ب٥ٔ ،ْٚد ١ّحشٔ

لاكا ٖبٌشجخ ٠ذؿ ك٤شعصا ٣فِد ْٚد ١ّحشٔ سد

( ١غثاس 6 .ذؿ ٝجػبحٔ )

( ١غثاس 6 )

تػاشث ُتمث ضتوشٔ ٠دبتػ ؽٚس صا ٓجٙپ ١ّحشٔ سد عب

( ١غثاس 7 ٢صبتف ٢اشث ) ُتحاشٔ صا هت٤شٞ ش٤دبتمٔ ٣ت٤ادص

.ذؿ ٜدبفتػا ٣فِد

( ١غثاس 7 )

لاتتخا ٖاضت٥ٔ ،شخآ ١ّحشٔ سد ٚد سد ٖبتٌشجخ شتؾ٘

( ١غثاس ك٤شعصا ّٝحشٔ

8 .ذؿ ٝجػبحٔ )

( ١غثاس 8 )

ُتت٘بپ ٠صاذتت٘ا ٣تتفِد هتت٥ٙىت ٢اشتتجا سد ٓتتٟٔ ١تتتى٘

٘دسٛٔ ُت٘بپ ٠صاذ٘ا ٠سبثسد .تػا ٖبٌشجخ ٣تفِد ٢اشتث صبت٥

٣تفِد ٚ ٣تّٙػ ؿبتٕجا ٢صبتف

ِٗٛتٔ( دساذت٘ دٛتجٚ شتؾ٘

،1

2003 ٗ٥تث اس ٖبتٌشجخ ُ٘بپ ٠صاذ٘ا ـثبٙٔ ٣خشث .) 8

بتت 12

ٛ٘لاٛتسٚا ٚ اصسٛفػا ٣ِاٚبو(

،2

1984 ٗ٥تث بت٤ ) 10

بتت 18

1 . Mullen

2 . Cavalli-Sforza & Ortolano

٣ىػِٛٛئبپ ٚ ٣ِٛوٚا( شف٘

،3

2004 ٜدشتو ْلافا ) سد .ذت٘ا

ٖبتتٌشجخ ُتت٘بپ ٢بتتضفا ،شتتضبح ؾٞٚظتتپ 30

صا شتتف٘

ٖبٔصبػ سد ٖبػبٙؿسبو

ٜسبؿا ٢بٞ

عبتػاشث ٝو ذ٘دٛث ٜذؿ

٢اشتث ٣فبتو ٖبتٔص ٚ ُ٤بٕت ،ٝثشجت ،ؾ٘اد ٣ٌظ٤ٚ سبٟچ ٝتٕ٘ٛ٘ ؽٚس صا ٜدبفتػا بث ٣فِد ُحاشٔ سد توشؿ ٢شت٥ٌ

.ذ٘ذؿ ةبخت٘ا ٚ ٣٤بػبٙؿ ٣تٚبضل ب٤ ذٕٙفذٞ

3 . Okoli & Pawlowski

(12)

ٖبىٔا ٣٘ٚبقت ُ٥ىـت ٣جٙػ ٖب٥ٕ٥حس ٢ذٟٔ /ٖبتػشِ ٖبتػا سد ٣ى٥٘ٚشتىِا ٣ثب٤ساصبث ٢بٞ

/ 161

4 -

ِتفای صٍّضپ یاّ

ُتتت٥ّحت

ٜداد ٢بتتتٞ

٣٘اذتتت٥ٔ

ُٔبتتتؿ

ٝجحبتتتلٔ

بتتتٞ

ٚ

ٝٔبٙـػشپ ٢بٞ

بث ص ٣ع ١ّحشٔ ٝػ ٢سازٌذو

،صبث ٢سٛحٔ

ٚ ٣ثبتتخت٘ا

ْبتتج٘ا ذتتؿ . سد ١تتّحشٔ

٢سازتتٌذو

،صبتتث

ٗتتتٔ

ٝجحبلٔ

بٞ

ٚ

ٝٔبٙـػشپ بٞ

ٝث سٛع ك٥ٕف ذتؿ ٣تػسشث ٚ

30 ١ِٛمٔ

ٝ٥ِٚا ٣٤بػبٙؿ ذؿ

. سد ١ّحشٔ

٢سازٌذو

،٢سٛحٔ

ٗ٥ث

ِٝٛمٔ

٢بٞ

٣فشف ٣٤بػبٙؿ

ٜذؿ طبتجتسا ساشتلشث ذتؿ

ٚ

ِٝٛمٔ

بتٞ

سد تتِبل 12 ١تِٛمٔ

ٛتحٔ

٢س

ٚ تت٤بٟ٘سد سد

5

ْٟٛفٔ

٣ّكا

ٝتػد ٢ذٙث ذ٘ذؿ (

َٚذج 2 .)

لٍذخ 2 :

ِتسد اّ

ٍ

ِلَقه یاّ

جازختسا

ُذض سا

ِبحاصه یاّ

ِویً

ِتفایراتخاس

یراذگذک یباختًا یراذگذک

یرَحه

ِلَقه جازختسا یاّ

رد ُذض ۀلحزه یراذگذک ساب

٣٘ٛ٘بل تبٔاضِا ت

٢سادا ٣٘ٛ٘بل ف٤سبقت دٛجٚ

ا ٣ثب٤ساصبث صا ٣ت٘شتٙ٤

ٝتػد ٢ذٙث

« ٣٘ٚبقت ٣ت٘شتٙ٤ا ٣ثب٤ساصبث ٢بٞ

»

ٝث ٣٘ٚبقت صا ؿٛ٘ ه٤ ٖاٛٙف تػب٥ػ ٠صٛح سد بٞ

٣ّٔ ٢سازٌ

صا ٣٘ٛ٘بل ف٤شقت دٛجٚ

« ٣٘ٚبقت ٣ت٘شتٙ٤ا ٣ثب٤ساصبث ٢بٞ

»

ٝٔبٙػبػا سد ٜبفس ٚ سبو ،ٖٚبقت تساصٚ ٢بٞ

٣فبٕتجا

ؾ٥پ

ٖٛ٘بل ٣ٙ٥ث

ٜاس ٚ ف٤شقت ٢اشث سازٌ

ٛ٘ ٢صاذ٘ا ْب٘ ٝث ٣٘ٚبقت صا ٣ف

« ٣٘ٚبقت ٣ت٘شتٙ٤ا ٣ثب٤ساصبث ٢بٞ

»

ٓـچ ٢بٞصاذ٘ا ٗ٥٘اٛل ٚ ٣تػب٥ػ

٢سادا

ٓـچ دٛجٚ

َذٔ دبج٤ا ٢اشث ٣٘بتػا ٚ ٣ّٔ ٖلاو ٢بٞصاذ٘ا ذٙ٘بٔ ٣٘ٚبقت ذ٤ذج ٢بٞ

« ٣٘ٚبقت ٢بٞ

٣ت٘شتٙ٤ا ٣ثب٤ساصبث

»

ـتر ٖٛ٘بل ت٤ٛلت ٢اشث ٣فبٕتجا ٜبفس ٚ سبو ،ٖٚبقت تساصٚ ٣ٌدبٔآ ُ٥ى

« ٣٘ٚبقت ٣ثب٤ساصبث ٢بٞ

٣ت٘شتٙ٤ا

»

٣٘ٚبقت ُ٥ىـت ٢اشث شتٕو ٢سادا ٣ػاشوٚشث دٛجٚ

٣٘ٚبقت شٍ٤د ٝث تجؼ٘ ٣ت٘شتٙ٤ا ٣ثب٤ساصبث ٢بٞ

بٞ

٣ؿصٛٔآ تبٔاضِا علاو ٢ساضٌشث

٢بٞ

٣ؿصٛٔآ بث ٣٤بٙؿآ ٢اشث دٛخ ٖبٙوسبو ؽصٛٔآ ٢اشث ٖبتػا ٖٚبقت ُو ٠سادا ٣ٌدبٔآ

« ٣٘ٚبقت ٣ثب٤ساصبث ٢بٞ

٣ت٘شتٙ٤ا

»

ٜسٚد دٛجٚ

ٖبٔصبػ شع صا ٣ؿصٛٔآ ٢بٞ

٣ٙف ٖٛچ ٣تِٚد ٢بٞ

ٝفشحٚ

٣ثب٤ساصبث ؽصٛٔآ ٢اشث ٢ا

٣ٞٚشٌ

ٜسٚد دٛجٚ

ٗ٥ث سد ٣ٞٚشٌ ٣ثب٤ساصبث ؽصٛٔآ ٢اشث ٣كٛلخ ؾخث شع صا ٢صبجٔ ٣ؿصٛٔآ ٢بٞ

٣ت٘شتٙ٤ا ٖبثب٤ساصبث

ٜبٌسبو ٢ساضٌشث

ٜبٍـ٘اد سد ٣ؿصٛٔآ ٢بٞ

ج ٚ ٖبتػا ٢بٞ

٣ثب٤ساصبث ؽصٛٔآ ٢اشث ٣ٞبٍـ٘اد دبٟ

٣ٞٚشٌ

تسبتػا ٢ساضٌشث حآ

ؾ٤بٕٞ ٚ بٞ

تسبتػا ٢ساضٌشث حآ

بث داشفا ٣٤بٙؿآ فٛلخسد

« ٣٘ٚبقت ٣ت٘شتٙ٤ا ٣ثب٤ساصبث ٢بٞ

»

ؾ٤بٕٞ ٢ساضٌشث غ٘اشفٙو ٚ بٞ

ٝمغٙٔ ٚ ٣٘بتػا ٢بٞ

٣ثب٤ساصبث ٚ ٖٚبقت ١ٙ٥ٔص سد ٖبتػشِ ٖبتػا سد ٢ا ٣ت٘شتٙ٤ا

خبػش٤ص ت ٢بٞ

٣ى٤ض٥ف ت ٣٘بؼ٘ا تخبػش٤ص

٢سٚبٙف ٢بٞ

٣تبفلاعا

ٚ ٣تبعبجتسا ٣فبو

ٝث ت٘شتٙ٤ا ذ٘بث ٢بٟٙپ ٖدٛث ت٥ِبقف ٢اشث تفشػ ػبحِ

ٗ٤لا٘آ ٣ثب٤ساصبث ٢بٞ

٣فبٕتجا ٜبفس ٚ سبو ،ٖٚبقت ُو ٠سادا سد تبعبجتسا ٚ تبفلاعا ٢سٚبٙف ١ٙ٥ٔص سد ٣ٙف تاض٥ٟجت دٛجٚ

ٖبتػشِ ٖبتػا

ض٥ٟجت دٛجٚ

ٖبتػشٟؿ ٖٚبقت تاسادا سد تبعبجتسا ٚ تبفلاعا ٢سٚبٙف ١ٙ٥ٔص سد ٣ٙف تا

ٖبتػا ٢بٞ

ٚ ـ٤صٛت تخبػش٤ص ٢سادسبج٘ا ٣ت٘شتٙ٤ا ؽٚشف ٢اشث لابو ٢بٞسبج٘ا ذٙ٘بٔ ٣ى٤ض٥ف ٢بضف ١٥ٟت سد تِٟٛػ

غوبپ٥ت ذٙ٘بٔ ٖبتػا ٖٚسد سد لابو ـ٤صٛت ٣تؼپ ٣كٛلخ تقؿ دٛجٚ

٣٘بؼ٘ا ٢ٚش٥٘

قلختٔ

دٛجٚ

٣فبٕتجا ٜبفس ٚ سبو ،ٖٚبقت ُو ٠سادا سد تبفلاعا ٢سٚبٙف قلختٔ ٚ عبٙؿسبو ٢بٞٚش٥٘

ٖبتػشِ ٖبتػا

٣فبٕتجا ٜبفس ٚ سبو ،ٖٚبقت تاسادا سد تبفلاعا ٢سٚبٙف قلختٔ ٚ عبٙؿسبو ٢بٞٚش٥٘ دٛجٚ

ٖبتػشٟؿ

ٖبتػا ٢بٞ

(13)

162 / تبم٥محت ٣ثب٤ساصبث

،ٗ٤ٛ٘

َبػ

ٓٞدصاٚد

،

ٜسبٕؿ

َٚا

،

ٜسبٕؿ ٣پب٥پ ( 44 ) سبٟث 1401

تبٔاضِا ٣ٍٙٞشف ت ٣فبٕتجا ّٛج ٚ دشىّٕف

٣٘بٔصبػ بٟ٘ تجتٔ ؽشٍ٘ دٛجٚ

ٓ٥ٕلت ٢بٞد ُ٥ىـت ٝث ٢ساذ٘بتػا ٖٛچ ٜذ٘ش٥ٌ

« ٣٘ٚبقت ٣ت٘شتٙ٤ا ٣ثب٤ساصبث ٢بٞ

»

ُ٥ىـت ٝث ٣فبٕتجا ٜبفس ٚ سبو ،ٖٚبقت ُو ٠سادا ٖبٙوسبو تجتٔ ؽشٍ٘ دٛجٚ

« ٣٘ٚبقت ٣ثب٤ساصبث ٢بٞ

٣ت٘شتٙ٤ا

»

ٝ٘بػس ت٥ِبقف ُ٥ىـت ٢اشث ٣فبٕتجا ٜبفس ٚ سبو

Referensi

Dokumen terkait

This is an open access article under the CC BY-NC-SA license https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0 Corresponding Author: Nilma Zola, Universitas Negeri Padang Email:

© 2023 Universitas Muhammadiyah Sidoarjo, All right reserved, This is an open access article under the CC BY license http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/ DOI Link:

South African Journal of Clinical Nutrition 2016; 294:4-6 Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons License [CC BY-NC-ND 4.0]

Materials of International Practical Internet Conference “Challenges of Science” 84 Статья с открытым доступом под лицензией CC BY-NC-ND

Materials of International Practical Internet Conference “Challenges of Science” 115 Бұл CC BY-NC-ND лицензиясы бойынша қол жетімді мақала

Materials of International Practical Internet Conference “Challenges of Science” 64 Бұл CC BY-NC-ND лицензиясы бойынша қол жетімді мақала

This is an open access article under the CC BY-NC-ND license https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0 Peer-review under responsibility of the scientific committee of the 5th

Creative Commons CC BY-NC 4.0: This article is distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 License http://www.creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/ which