هدنسیون :لوئسم ینامیلس نیسح
*Corresponding Author: Hossein Soleimani E-mail: [email protected]
كچ ی هد
یبایزرا و شجنس نازیم بات یروآ عماوج
،ییاتسور یکی زا مهم نیرت ااهرازبا
رد صیخشت یرادیاپ هاگتنوکس یاه
،ییاتسور ماگنه زورب تارطاخم یطیحم
ساسا نیا رب .تسا رد
،زدهد شخب هاگتنوکس
یاه ییاتسور ددعتم و یاضعب
قطانم نیشنریاشع زین هتشاد دوجو و تارطخ یطیحم یرایسب رد لوط لاس
رد نیا شخب خر یم دهد و اهاتسور و نیننااس نآ رد هاینمز دااعبا زا یاخرب
بات یروآ بسانم طیارش ار
دنرادن . نییبت رضاح شهوژپ فده باات یواگلا
-
یروآ هاگتنوکس یاه .تاسا ههایا ناتسرهش عباوت زا زدهد شخب رد ییاتسور
اس و نیایبت رواوتم یااهدرکیور و اه هیرظن ساسا رب یرظن بوچراچ ور .تاسا هدش هئارا نآ یموهفم لدم هاعلاطم
یفیافوت شهوژاپ نایا -
یلیلحت هعماج و تسا یرامآ
دروم شهوژپ مااش ایلن ناتاسرپرس راونااخ
طاقن یاتسور ی یلااب 02 راوناخ هب داداعت 3223 ماجح .تاسا رافن هانومن
راب
ساسا لومرف نارنون هب دادعت 341 رفن باختنا تایعمج سااسا رب هن هدش
ماش شهوژپ رازبا و هدش یراهگیاج فلتخم یعافترا حوطس رد و اتسور ره همانشسرپ اب 02 لاوس یارب .تسا هیزجت و یلحت هداد اه زا مرن رازفا spss
AMOSو فوررواملون نومزآ و -
و یداییدت یلمااع ایلحت ،فنریماسا
راه هان تسا نآ رگنایب قیقحت جیاتن .تسا هدش هدافتسا یراتخاس تلاداعم کی زا بیارض ریثدت صخاش یاه یطیحم - ،یاعیبط یعاامتجا - ،یدااوتقا
یداهن - یدبلانو یتیریدم -
ییاضف رب بات یروآ هاگتنوکاس یااه ییاتاسور
رقتسم رد ورملق ت قایقح هاب بایترت رابارب ااب 13 / 2
، 42 / 2
، 11 / 2 و 01 / 2
تسا . بات یوگلا هاگتنوکس یروآ ههایا ناتاسرهش زدهد شخب ییاتسور یاه
ینااسنا هب تبسن یعیبط صخاش وگلا نیا رد .دراد رارق یبسانتم تیعضو رد نزو یرتلااب یدااهن صخااش و هتشاد -
و تاماداقا مزلتاسم هان یتیریدام
هن ،ینامزاس ییاران .دراد یرتمن نزو ،هدوب یناسنا و یدا
هژاو یاه یدیلك : شخب ،اتسور یاه هاگتنوکس ،یروآ بات ،وگلا زدهد
. Abstract
Assessing and measuring the resilience of rural communities is one of the most important tools in determining the sustainability of rural settlements when environmental hazards occur. In the Dehdez section, there are numerous rural and nomadic settlements and are prone to many environmental hazards throughout the year. Rural settlements and their inhabitants do not have adequate resilience in various dimensions in the face of environmental hazards. The purpose of this study is to explain the resilience pattern of rural settlements in Dehdez section of Izeh county. In the theoretical foundations section, various methods are explained based on previous research and theories, and then the conceptual model is presented. The study method is descriptive-analytical. The statistical population under study includes all heads of households in rural areas above 20 households with 3003 people. The sample size was 341 according to Cochran's formula. The research tool includes a questionnaire with 60 questions. The data were analyzed using SPSS 22 and AMOS software and the Kolmogorov-Smirnov test, confirmatory factor analysis, and structural equations. The results indicate that each of the coefficients of impact of environmental-natural, social and economic indicators, institutional-managerial and physical-spatial on the resilience of rural settlements located in the research area are 0.73, 0.40, 0.19, and 0.25 respectively. In the resulting resilience pattern of the present study, the rural settlements of Dehdez district are generally in good condition in terms of resilience. This pattern places more weight on the natural index than on the human. As a result, in terms of natural- environmental index and adaptation to environmental conditions, villages have the highest resilience and in the institutional-management index, which requires organizational, institutional and human actions and efficiency, have the lowest resilience.
Keywords: Pattern, Resilience, Rural Settlements, Dehdez.
بات یوگلا نییبت هاگتنوكس یروآ
ییاتسور یاه (
)زدهد شخب ،هذیا ناتسرهش :یدروم هعلاطم
تجح یورسخ هلا لام
یریما ینامیلس نیسح ،1
*
یرافغ نیماردیس ،2
مداخ دمحا ،3
ینیسحلا
4
1 . همانرب و ایفارغج یرتکد یوجشناد یزیر
،ییاتسور
،ایفارغج هورگ،یناسنا مولع هدکشناد هاگشناد
دازآ ا
،یملاس دحاو فجن دابآ .ناریا ،
2 . یملاسا دازآ هاگشناد ،ایفارغج هورگ رایداتسا فجن دحاو ،
دابآ
3 . رون مایپ هاگشناد ،ایفارغج هورگ رایشناد
4 . فجن دحاو ،یملاسا دازآ هاگشناد ،ایفارغج هورگ رایشناد دابآ
:تفایرد(
11 / 50 / 1318 :شریذپ 21 / 15 / 1318 )
Explanation of Resilience Pattern of Rural Settlements in Izeh County (Case Study: Dehdez district)
Hojatollah Khosravi Mal Amiri1, Hossein Soleimani*2, Sayed Ramin Ghaffari3, Ahmad Khadem al-Hosseini4
1. Ph.D. Student in Geography and Rural Planning, Department of Geography, Najafabad Branch, Islamic Azad University, Iran.
2. Assistant Professor, Department of Geography, Najafabad Branch, Islamic Azad University 3. Assistant Professor, Department of Geography, Payame Noor University
4. Associate Professor, Department of Geography, Najafabad Branch, Islamic Azad University (Received: 10/Aug/2019 Accepted: 11/Jan/2020)
همدقم زرا ی با ی م شجنس و ی
ناز باات روآ ی اتاسور عاماوج یی
، ی اک ی زا
مهم رت ی ن خشت رد اهرازبا ی
ص اپ ی راد ی هاگتنوکس اه ی اتاسور یی
،
حم تارطااخم زورب ماگنه هب ی
اط ی تاسا ،ناراگید و یاشلاط(
1310 : 1 ).
هاگتنوکس یاه اتسور یی
، س ی متس اه ی وپ ی
،ا پ ی چ ای هد و
هتسباو مه هب ا
ی دهت هب تبسن هن دنتسه ی
تاد بط یع ی
، نااسنا -
سب تخاس ی را اسآ ی ب هپ ی دانر . تااوخشم ی هان هاگتنوکاس یااه
اتسور یی ارب بولطم ار ی
ردنز ی م رشب ی ظن دزاس ی ر کبس ااه ی
رامعم ی ز و ی ر تخاس اه ی ،هتاسباو ماه هب ر ااهنآ
ا انچمه ی ن رد
ضرعم ر ی کس ااه ی لاااب یی تارطااخم هاب تباسن بط
ی اع ی و
ناسنا م رارق تخاس ی
.دهد ا ی ن ن تارطاخم زج ه
یای ردانز زا ی
م رامش هب رشب ی
نآ دادعت هب هزور ره و دنور م هدوزفا اه
ی ،دواش
شلاچ ناونع هب ی
ساسا ی ن تهجرد ی عاسوت هب اپ ای راد عاماوج
ناسنا ی م حرطم ی دنشاب ،نارگید و این یدهم(
1311 : 01 ) بات . -
روآ ی ور ناونع هب ی
درک ی دج ی
،د هامانرب هافرع رد ر
ای ز ی ااه ی
س هجوت دروم هعسوت یا
نارادمتس همانرب و
ری
،ناز تسا هتفرر رارق
اب ات تسد ی با ی مز نآ هب ی هن اه ی لفا ی اسم رد تنرح ی
ر اپ ای راد ی
اه همانرب بلاغ هجو ناونع هب ی
مهارف هعسوت و یدامحم( دوش
،یرهچونم 1310
: 14 ).
صخاش اه ی بات روآ ی حم تارطاخم ربارب رد ی
ط ی
، ی اک ی زا
عم ی اهرا ی ساسا ی رف رد یآ دن همانرب ری ز ی زرا و ای با ی هامانرب ااه ی
رارزاس ی بط تارطاخم تارثا اب یع
ی قطانم رد ییاتسور
ب ه رامش
م ی ،نارگید و یشلاط( دور 1310
: 141 ) .
ناااکم زا یرایااسب یاااه
ینوکااسم ناااسنا
ضرااعم رد اااه
ت اباق هاتکن .دانراد رارق یعیبط تارطاخم د
هان تاسا نآ ام
یمن ار یعیبط تارطاخم اب دایاب هکلب درب نیب زا ناوت
تاماداقا ا
یشهان درن تیریدم ار هدیدپ نیا بات هن نیا ای و
عماوج یروآ
هنیاشیپ یاسررب .دیاشخب دوابهب ار تارطاخم عون نیا ربارب رد یام نااشن تاعلاطم باات تااقترا داهد
رابارب رد نیننااس یروآ
تارطاخم ،یدااوتقا ،یعاامتجا اماوع ریثاات تاحت ،یاعیبط
دراد راراق یتیریدام و یطیحم (
از نااضمر ییوباسل هد
،یرداب و
1313 : 121 .) لاس رد اه ی خا ی ر ب ی رتش شهوژپ ااه ی ااب طبترام
تارطاخم یاعیبط
ادارااپ ، ی م و تاافلت شهاان لدام زا ار دواخ
هب تراسخ ی
ک عماج لدم باات رات روآ ی الحم عاامتجا ی
غت ایی ر
هداد ا رب .دنا ی ن د ساسا ی هارد اه رظن و ی ه اه ی دام ی ر ی ت و ناواس
عسوت اپ ی راد پ رد ی ا ی دااج باات عاماوج تارطااخم رابارب رد روآ
بط یع ی بات .دنتسه روآ
ی م ی ناز س تمواقم ی متس
،اه اناوت یی ااهنآ
غت محت رد یی
ر اب دواجوم طباور موادت و للاتخا و ی
ن دارافا ای ا
غتم ی اهر ا تس ،نارگید و یناملس(
1314 : 313 ).
زی نا اه ی داوتقا ی اشان ی زا تارطااخم بط
ی اع ی نااهج رد
ًاتدمع لد هب ی رار راراق لاواما و مدرام نتف نآ
ااه ضراعم رد
تارطاخم شیازافا هبور
بط تارطااخم .تاسا ی
اع ی راب هولااع
نااسنا تاراسخ ی
، پی اهداما ی دااوتقا ی ن ای ز هاافر راب هان ،دراد
ناسنا اه یم ریثدت ،ناراگید و ییااضر( دراهر 1311
: 4 ).
هزوراما
تراسخ اه ی ناواراف یدااوتقا بط تارطااخم
ی اع قطاانم رد ی
ن برغ بونج ییاتسور عواضوم رتشیب روش
باات روآ ار ی اراب ی
نارحب راثآ شهان هزوح هب ،اه
ا ی دم هفرع رد مهم ی
ر ی ت نارحب
دبت ی تسا هتخاس .
هاگتنوکس یاه اتسور یی زداهد شخب یاکی
نونان زا رظن زا رطخ رپ یاه ، یاس نواچمه یتارطااخم زوراب
یلاسکشخ ،اهدررزیر تسا ناریا رد
لاس رد هن ثعاب ریخا یاه
یس عوقو یاهلااس رد دداعتم یاه
1310 و 1311 تاسا هداش
،ههیا ناتسرهش یرادنامرف(
1311 ) یداج یدایدهت هلئسم نیا .
هعسوت یرادیاپ یارب و یعامتجا ،یداوتقا ثحب رد صووخ هب
هاگتنوکس یطیحم تسیز یاه
اتسور یی نایا شاخب بواسحم
یم دوش تااعلاطم رد هان قت
ی وال ناامحر و ی ( 1311 ) ، اسح ین ی و
عمسا ی (روپ 1310 ) و عراز ی دروجلا و ی ( 1310 ) هداش ناایب زین
تسا . هاگتنوکس شخب نیا رد یاه
اتسور یی و دراد دوجو ددعتم
یاطیحم تاراطخ و هدواب رقتاسم زاین ریاشع قطانم زا یضعب یم خر شخب نیا رد لاس لوط رد یرایسب هاگتنوکاس و داهد
-
یاه اتسور یی بات هینمز نیا رد نآ نینناس و رد باسانم یروآ
داعبا بات یوگلا نوننات و دنرادن ار نآ فلتخم رد یبسانتم یروآ
هاگتنوکس یاه اتسور یی نایا راب .تسا هدشن نیودت شخب نیا
هامانرب ره زا بق ،ساسا باات یواگلا تاسا زااین یزایر
یروآ
هاگتنوکس مهم ساسا نیمه رب و دوش نییبت ییاتسور یاه نیرت
بات یوگلا هن تسا نیا رضاح شهوژپ هلاسم یروآ
هاگتنوکس -
؟دشاب هنوگچ یتسیاب ههیا ناتسرهش زدهد شخب ییاتسور یاه بات موهفم هب یسانشزاب رد بات ،یروآ
روآ ندوب یاانعم هاب
یردنز هبرجت نودب
تارطاخم .تسین
ریاسم هکلب یبایتاسد
هاب
فاطعنا یریهپ زا قیرط ران و هجوت رب یور تارثا و تارطااخم
عیاقو کاندرد دزاس یم مهارف ار ترا.
اق بات یروآ رجنم هب داشر
دارفا رد هب تسد ندروآ رکفت و تراهم یاه دوخ یتیریدم رتهب و
شناد رتشیب یم ،نارگید و دازآ یلفا( دوش 1314
: 01 .) سررب ی
دانسا ناشن م ی دهد هان باات یروآ اتاسور یی هاب ناوانع کای
عوضوم و ور ی درک ی
ًاتبسن دج ی ید بوسحم م ی
،دوش اهل هنیشیپ
تاعلاطم ناشن م ی دهد هن زوانه اسب ی یرا زا دااعبا طوابرم هاب
بدا ی تا و هبنج یاه یدربران سررب ی بدا ای تا دواجوم رد مز ی هان
ای ن هلئسم سررب ی هدشن و ن ی دنمزا سررب ی و قحت ی ق تسا . اب ا ی ن
لاح م ی ناوت تفر هن بات یروآ اتسور یی ور ی یدراک عاامتجا -
روااحم یارااب یاااقترا ردااامآ ی تاااعامتجا اتااسور
یی رد راابارب
پان ای یراد یاه شان ی زا
،تارطاخم اب
فده ز ی تس هاپ ی رتر ندران
هاگتنوکس یاه اتسور یی تاسا . هاعومجم یا زا صخااش ااه هاب
ناونع صخاش یاه راهرریثدت رب م ی ناز بات یروآ اتاسور یی نا رد
ربارب تارطاخم بط
یع ی عت یی ن و دروم هاجوت راراق هاتفرر تاسا .
صخاش اه ار م ی ناوت رد راهچ داعب الن ی اامتجا ع ی
، ،یدااوتقا
نامزاس –ی یداهن و ز ی تخاسر ی هقبط یدنب دومن هن ره ای رد ک
ررب ی هدنر ور ای ه یااه یدداعتم ،ناراگید و یناتاسبانع( دنتاسه
1310 : 03 .)
رد بااات روآ ی ز ی تااس ی اتااسور یی نا ، موااهفم ز ی تااس هااپ ی ر ی
غتم ی ر ی بنرم کشتم زا دنچ ی ن غتم ی ر تاسا . غت ایی ر رد طاس
دمآرد
،مدرم ارش ی ط ردنز ی
، عضو
،تملاس حم ی
،ط راشف احور ی
- ناور ی
،
،تغارف نامداش ی رداوناخ ی
، طباور عامتجا ی و دانچ ی ن
غتم ی ر دی رگ ظن ی ر نآ هب روط بنرم ارش ی ط ز ی تس ی و غت یی تار نآ
ار عت یی ن م ی دنن . ردنز ی زورما انب هب تلع اه ی ددعتم دااوتقا ی
،
عامتجا ی و حم ی ط ی اب شلاچ اه ی هدرتسر ا ی هاجاوم تاسا هان اضاقت
ی ورهش نادن ار ارب ی رادروخرب ی زا احم ی ط باسانم و ااب
ن یف ی
،ت رد همه ی داعبا کش م ی دهد . عماج رارف ی ر ااب دااوتقا
وپ ی
،ا اعر ی ت تلادع عامتجا ی - گنهرف ی راوتسا و رد اع ی ن لااح
،عونتم عسوت بوچراچ رد رادیاپ اپ
ی راد و حم ی ط نما ارب ی هامه
هتساوخ اه ی مومع ی نادنورهش تاسا
. ارباانب ی ن نااکم ی اباق
زی تس بوسحم م ی دوش هان اراش ی ط بواخ داام ی
، عاامتجا ی
،
ناور ی و پ ی تفرش وخش ی مه نانناس رد نآ مهاراف داشاب . رد
اهاتااسور ی ااباق ز ی تااس مز ی هاان اااه ی مه اای را ی
، تنراااشم رد
موت ی م ر ی ر ی و موت ی م زااس ی ااه هاتفای ااقترا تاسا
. انچمه ی ن
تاناکما و تامدخ درادناتسا ارب ی ردنز ی رد ای ن هنور اتاسور اه
مهارف یم دوش (May, 2016: 213) .
هفلوم باات ناایم هاطبار رد یدداعتم یاه یردانز و یروآ
نیراتمهم زا یاکی هان تسا هتفرر رارق یسررب دروم ییاتسور باات و ییاتسور قطانم رد یردنزرس نآ ثحابم رابارب رد یروآ
هفلوم هن تسا یطیحم تارطاخم بات رثوم یاه
راراق هاب یروآ
(لودج 1 یم ) ناوت :دریر رارق یسررب دروم د
لودج 2 . هفلؤم هیور و اه اه داعبا و بات یروآ
داعبا بات یروآ صخاش
وگ ی ه
بات یروآ
عامتجا ی تنراشم
تنراشم اب مامت ی مدرم یاتسور رد شهان سآ ی ب هپ ی یر رد ربارب تارطاخم بط یع ی ( س ی و
هلزلز ) تنراشم مدرم یارب کمن هب نابرق ی نا ثداوح
می ناز ت ام ی هب یراکمه اب نارامعم و لوئسم ی ن لحم ی یارب هدافتسا زا لاوم ناب یف ی ت رد
تخاس نناسم
یراکمه رد مواقم یزاس نکسم دوخ لع ی مغر فعض یداوتقا
تنراشم رد مهارف یزاس عبانم لام ی یارب تخاس یاهزاسو مواقم رد ربارب ثداوح
هارآ ی و شناد می
ناز هارآ ی مدرم زا بوانت نامز ی عوقو ثداوح
هارآ ی مدرم زا هار یاه هلباقم اب عوقو ثداوح
هارآ ی زا هوحن تخاس زاسو مواقم
تنرش رد هرود یاه شزومآ ی رد تهج هلباقم اب سآ ی ب یاه شان ی زا ثداوح
می ناز یرازررب همانرب یاه شزومآ ی هلباقم اب ثداوح
دادعت یاهرونام دم ی ر یت ی هلباقم اب نارحب
ت ریثد هناسر اه رد ازفا ی ش هارآ ی مدرم
هجوت هب شناد موب ی و م ی ناز هرهب ر ی یر زا نآ
هکبش اه وضع ی ت رد کشت یاه مدرم ی کمن هب نابرق ی نا
وضع ی ت رد اپ ی هاگ یاه للاح رمحا و سب ی ج
امت ی هب تنرش رد هرود یاه شزومآ ی هلباقم اب ثداوح بط یع ی
داعبا بات یروآ صخاش
وگ ی ه
اهراجنه ازفا
ی ش یدزد و مرج و تنوشخ دعب زا عوقو ثداوح
می ناز ماجسنا هعماج لحم ی
ساسحا قلعت هب هعماج اتسور یی
می ناز ما ی د هب آ ی هدن رد تروف عوقو هثداح
بات یداوتقا یروآ س
ی تسا یاه
امح یت ی لاغتشا و م ی ناز دمآرد هلفاح یارب ناربج تراسخ یاه هدراو
می ناز پ زادنا مدرم یارب ناربج تراسخ ه ا
می ناز هدافتسا زا کمن یاه تلود هب سآ ی ب دی نارد
هدافتسا زا ماو اه و تارابتعا لام ی اهکناب یارب یزاسون و یزاسهب نناسم
شهان لام ی تا ی ا هب خدت ی ر نتخادنا سررس ی د تخادرپ
هدافتسا زا کمن یاه لام ی ماوقا و ناتسود یارب ناربج تراسخ اه
گنهامه ی ن ی یاهور تلود ی مع هدننن طبترم اب روما اتسور
شقن عضو ی ت یداوتقا رد باختنا حم تخاس نکسم و ن یف ی ت انب
نتسان زا خرب ی جراخم دننام
،کاشوپ اهغ ی هداوناخ یارب مواقم یزاس
تشرزاب هب
ارش ی ط بسانم نازیم
عونت یلغش یاهراوناخ ییاتسور و یاهدمآرد ریغ یزرواشن
نازیم بیسآ یریهپ ما لاو و ییاراد رد ربارب ثداوح
می ناز اناوت یی یارب سر ی ند هب ارش ی ط لغش ی و یدمآرد بق زا عوقو ثداوح
می ناز نامز مزلا یارب رارقتسا ز ی تخاسر یاه یراجت
زاب ندوب هار یاه اج ی زگ ی ن دمآرد
بات یروآ
نامزاس ی و
یداهن رتسب
یداهن هارآ ی زا دوجو اهداهن یی رد طابترا اب دم ی ر ی ت نارحب
دوجو یاهداهن موت ی م ر ی ر رد نارحب ( قاتا نارحب )
دوجو هورر یاه بلطواد رد هلحم یارب کمن لام ی و ناسنا ی هب سآ ی ب دی نارد
لوئسم ی ت هپ ی یر یاهداهن فلتخم
شقن اهداهن رد زومآ مدرم رد دروم ثداوح فلتخم
شقن هد ی یرا و اهاروش یارب یزاسون اتسور
دوجو تامدخ هرواشم یا
هنهپ یدنب و باختنا ناکم بسانم تخاس اهزاسو
طباور یداهن طباور ناییاتسور اب یاهداهن لحم ی ثم اروش و هد ی یرا
می ناز لاعف ی ت اهداهن یارب دادما تاجن و کمن ناسر ی
می ناز گنهامه ی اهداهن
یراکمه اهداهن اب مدرم رد هست ی ناوق ی ن و نداد ماو و ا تارابتع
درکلمع یداهن موادت
و رارمتسا همانرب یاه لمع ی تا ی
می ناز اضر ی ت ناییاتسور زا درکلمع اروش و هد ی یرا
می ناز اضر ی ت زا درکلمع نب ی دا نکسم رد یزاسهب و یزاسزاب نناسم
اناوت یی دم ی ر ی ت روما مواقم یزاس بق زا هلزلز طسوت یاروش ملاسا ی و هد ی یرا
داعبا بات یروآ صخاش
وگ ی ه
عبت ی ض ب ی ن مدرم رد فرعم ی یارب رد ی تفا تارابتعا مواقم یزاس و ن ی ز لاوم نامتخاس ی
( س ی
،نام ت ی
،نهآر م ی درگل ) زا فرط یاهداهن لحم ی
بات یروآ یتخاسریز رش
ی نا یاه
ح ی تا سرتسد ی ی هب
،بآ
،قرب
،زار تاطابترا نفلت ی و زنارم نامرد ی دعب زا ثداوح
زی یاهتخاسر
ح ی تا ی سرتسد ی هب نامزاس یاه لاه ل
،رمحا ن ی یور ماظتنا ی و زنارم ناشنشتآ ی دعب زا ثداوح
تهج شهان تاراسخ
دحاو نوکسم ی هدافتسا زا لاوم دج ی د و ماوداب یارب پ ی گش ی یر زا تارثا برخم ثداوح
مواقم یزاس دحاو نوکسم ی اب هرواشم نارامعم لحم ی و سدنهم ی ن
اعر ی ت لوفا و تاررقم تخاس زاسو نب ی دا نکسم رد تخاس نناسم
تاناکما مومع ی سرتسد ی تحار هب هداج اه لفا ی و عرف ی رد ماگنه و دعب زا زورب ثداوح
سرتسد ی هب اسو ی مح قنو مومع ی رد تروف زورب ثداوح
ناکما سرتسد ی و هدافتسا زا هلحم یا ناکسا تقوم دعب زا عوقو ثداوح
یراختفا :عبنم
،نارگید و 1313 یحلاف،
،نارگید و 1312 ناضمر ، هداز ییوبسل ،نارگید و 1313 .
بات یروآ اتسور یی هب ناونع عوضوم و ور ی درک ی
ًاتبسن
دج ی ید بوسحم م ی
،دوش اهل بات یروآ اتسور یی ناشن م ی دهد
زونه سب ی یرا زا داعبا طوبرم هب بدا ی تا و هبنج یاه یدربران
سررب ی نآ رد مز ین ای ن هلئسم سررب ی هدشن و ن ی دنمزا ثحب و
قحت ی ق تسا . اب ا ی ن لاح م ی ناوت تفر هن بات یروآ اتسور یی
ور ی یدرک عامتجا روحم یارب یاقترا ردامآ ی تاعامتجا اتسور یی
رد ربارب اپان ی یراد یاه شان ی زا
،تارطاخم اب
فده و یناتسبانع(
،نارگید 1310 : 03 رب .) ساسا یبایزرا تروف هتفرر رد
بوچراچ یرظن شهوژپ و هیضرف اه و تلااوس م
،رظند شهوژپ
رضاح ریغتم هتسباو ( هاگتنوکس یاه ییاتسور ) و تم ریغ یاه قتسم ( بات یروآ یطیحم -
،یعیبط بات یروآ
یداوتقا - یعامتجا و بات یروآ یداهن -
،یتیریدم بات یروآ
یدبلان - ییاضف ) هن دراد یوگلا یلدم نآ هب تروف کش
( 1 ) .تسا ز ی تس هپ ی رتر هاگتنوکس ندرن یاه
اتسور یی تسا
(Tonts and et al, 2014: 325) .
هعومجم یا زا صخاش اه هب ناونع صخاش یااه راهارریثدت
رب م ی ناز بات یروآ اتسور یی نا رد ربارب تارطاخم بط
یع ی عت یی ن و
دروم هجوت رارق هتفرر تسا . صخاش اه ار م ی ناوت رد راهچ دعب
لن ی عامتجا ی
،
،یداوتقا نامزاس –ی یداهن و ز ی تخاسر ی -هقبط
ب یدن دومن هن ره ی رربرد ک ی هدنر ور ی ه یااه یدداعتم دنتاسه .
لکش 2 شهوژپ یموهفم لدم .
عوضوم نیمز رد هتفرر تروف یددعتم تاقیقحت شهوژپ
یم هن تسا .درن هراشا ریز دراوم هب ناوت
لودج 1 . شهوژپ هنیشیپ هفلاخ
هداد شور و اه راک
نیا قیقحت ار یم ناوت یشهوژپ یدربران هعاسوت–
یا تاسناد
هن ور نآ هعلاطم یفیفوت
- یلیلحت هعماج .تسا یرامآ
دروم
شهوژپ ماش یلن ناتسرپرس راوناخ
طاقن ییاتسور یلاااب 02
راوناخ هب دادعت 44 یاتاسور رقتاسم رد شاخب زداهد زا عاباوت
ناتسرهش ههیا
هب دادعت 3223 مجح .تسا رفن هنومن
رب سااسا
لومرف نارنون هب دادعت 341 رفن هب هویش یفداوت رد سرتاسد باختنا
رد .دندش نیا قیقحت تهج بساحم مجح هانومن دروام
زاین شهوژپ زا هطبار ریز هدافتسا دش :
فیدر هدنسیون
لاس ناونع
جیاتن
Dunford 1 and Li یسررب 0211
شقن تارطاخم یطیحم رد بات یروآ
هاگتنوکس یاه ییاتسور تارطاخم
هب ناونع یاهدادیور یکیزیف
و
یعامتجا نییعت هدش دنا هن شخب ییادج
یریهپان زا فیط طباور نیب مدرم و طیحم
تسیز دنتسه .
0 یموردم نارگید و یبایزر 1310
و یلحت هفلوم یاه بات یروآ یعامتجا
و یداوتقا رد رهش یمورا ه تیعضو
بات یروآ یعامتجا رهش هیمورا رد دح
اتبسن بولطم رارق دراد .
یمیظع 3 یلمآ و
نارگید شجنس 1310
نازیم بات یروآ یعامتجا - یداوتقا
( هعلاطم یدروم : هقطنم کی نیوزق ) بات
یروآ یعامتجا رد هسیاقم اب بات یروآ
یداوتقا نازیم یرتلااب ار ناشن یم دهد .
Suarez, et. 4 0210 al
یوس هب صخاش فاطعنا یریهپ ییاتسور بلغا
اهاتسور زا بات یروآ ییاتسور هلفاف دنراد .
خیش 1 یملاسلاا و 1311 تایب یسررب
بات یروآ هلحم یاه رهش رد باقم
تارطاخم یطیحم و هلزلز هعلاطم ی یدروم :
هلحم 0 هیحان رد 1 رهش انزا رظنزا
بات یروآ یدبلان نیرتدب رد تیعضو هلحم
0 هیحان رد 1 رظن زا بات یروآ .دراد رارق
ضوع 0 روپ و
نارگید 1311
شجنس بیرض ریثدت داعبا و صخاش یاه -بات
یروآ هرهب نارادرب هجاوم رد اب بیرخت عترم
هقطنم دروم هعلاطم : یاتسور
،نیدرن ناتسرهش
،یمایم ناتسا نانمس نیب
داعبا فلتخم بات
،یروآ دعب یناسنا نیرتشیب
راهررثا ی ار رب بات یروآ هتشاد و هعماج -هرهب
رادرب عترم زا رظن دعب یناسنا رثوم رب بات یروآ
تیعضو بسانم یرت .تسا هتشاد
1 Marom
یسررب 0214 نازیم بیسآ یریهپ یعامتجا
یاهاتسور کوکناب یاهریغتم
هیامرس یعامتجا یم دنناوت رد کرد
رطخ هب روظنم بات روآ نتخاس ینلاوط تدم
اهاتسور رد ربارب تارطاخم یعیبط و دشر
ینیشناتسور رثؤم
دنشاب .
1 0210 ARUP
یسررب بات یروآ رد ماظن ییاتسور بات
یروآ کی رد ماظن ییاتسور یشان زا
تیفاخ اه و طباور نیب تازجا فلتخم نآ ماظن
ییاتسور تسا .
Da Silva 1 and et al یسررب 0210
بات یروآ رد ربارب نارحب یاه فلتخم
رد اهاتسور رد
لاس یاه
،هتشهر ناهج دهاش یضعب زا
هرطاخم یاه شیپ ینیب ةدشن یعیبط دننام
یمانوس
،ایسآ دابدرر انیرتان و نیمز ةزرل
ناوچیس نیچ دوب .
رد نیا
،لومرف مجحN
عماج دروم
،هعلاطم ةزادناt رایغتم
رد عیزوت
،یعیبط دفردP
عایزوت تفاف رد ،هاعماج دافردq
یدارفا هن دقاف نآ تفف
،دنتسه ضافتd
تبسن یعقاو تفف
ار رد هعماج ناشن یم داهد . ااش شهوژاپ رازابا هماناشسرپ م
هتخاس ققحم اب
02 لاوس یاطیحم( رایغتم رااهچ رد -
،یاعیبط
یداابلان - یداااهن ،ییاااضف -
یداااوتقا و یتیریداام -
)یعااامتجا
(لودااج 1 قاایرط زا یجنااسزظن اااب همانااشسرپ یاایاور .تااسا )
هیور ییایاپ و هدیسر یهاگشناد نارگشهوژپدییدت هب یرامآ یاه
نازایم هب خابنورن یافلآ ساسا رب زین 10
/ 2 وام راراق داییدت در
یارب .تسا هتفرر هیزجت
و یلحت هداد اه زا مرن رازافا spss و
فورروااملون نواامزآ وAMOS -
یلماااع اایلحت ،فنریمااسا .تسا هدش هدافتسا یراتخاس تلاداعم و یدییدت
ناتسرهش ههیا
یکی زا ناتسرهش یاه ناتسا ناتسزوخ عقاو
رد بونج ناریا تسا . ناتسرهش ههایا
رد لااس 1311 یاسدت
هدش زنرم و نآ رهش ههیا تسا . لوط رد ناتسرهش نیا یقراش
12 هجرد و 00 و هقیقد ضرع یلامش 31 هجرد و 13 هقیقد عقاو
ناتسرهش .تسا هدش ههایا
ااب تحااسم 4231 عابرمرتمولین رد
لامش یقرش ناتسا ناتسزوخ رارق هتفرر تسا . نایا ناتاسرهش
زا لامش هب ناتسا لاحمراهچ و
یرایتخب و زا لاماش براغ هاب
ناتسرهش دجسم
نامیلس دودحم تسا هدش . ( کش 0 تایعقوم )
یم ناشن ار زدهد شخب و ههیا ناتسرهش .دهد
لکش 1 . ا ناتسرهش تیعقوم ناتسزوخ ناتسا رد زدهد شخب و ههی
جیاتن ریسفت و حرش یام ناشن شهوژپ یفیفوت جیاتن ناایم زا داهد
341 شاسرپ
هدنوش 00 درجم دفرد و
11 د دفر ، هدتم 0 / 31 دفرد زا دارفا
رد هزاب ینس 41 ات 12 لاس هدوب و 1 / 01 دفرد رد هزاب ینس 31
ات 42 لاس و نیرتمن هزاب قلعتم هب 02 ات 32 لااس هاب نازایم
1 / 10
؛دفرد 31 دفرد نز و 01 دفرد درم نیرتلاااب و دافرد
نازیم تلایوحت خساپ
،هدنهد مل اید هاب نازایم 31 دافرد و
نیرتمن نآ وف ق ناسیل و یرتند هب نازیم 1 دفرد .تسا
ریغتم ،رایعم فارحنا و نیگنایم یسررب رد یطیحم
- یاعیبط
نیرتلااب نیگنایم و ریغتم یداهن - یتیریدم نیرتمن نیگناایم ار دراد
. نینچمه اب هجوت هب فارحنا رایعم ریغتم یداهن - یتیریدام
اااب هااجوت هااب نازاایم نیرتااشیب
،نآ یاراد مدااع نزاواات رتااشیب
اپ ییوگخس و رایغتم یاطیحم - یاعیبط یاراد نیراتمن نازایم
فارحنا رایعم و یردننارپ راتمن خاساپ ااه .تاسا رواظنم هاب
ندوااب لاامرن ضراف یاسررب زا ادااتبا یطابنتاسا راامآ یراشت فوروااروملون نواامزآ زا هااعلاطم یاااهریغتم -
کاای فنریمااسا
هنومن هان تاسا نآ هدانهد نااشن جیاتن .تسا هدش هدافتسا یا
یامن ار ااهریغتم ماامت یاراب ندوب لامرن ضرف دران در ناوات
( 21 /
<2 لودج رد نومزآ نیا جیاتن .)P 3
دش هدروآ راب .تاسا ه
یطیحم ریغتم ساسا نیا -
یانعم نازیم هب هجوت اب یعیبط یراد
یداهن ریغتم و یلامرن نیرتشیب یاراد رتمن -
هب هجوت اب یتیریدم
ینعم نازیم راه عاقاو رد .تسا رتمن یلامرن یاراد ،رتشیب یراد
ینعم نازیم هچ زا رتشیب یراد
21 / راه و راتهب تیعضو ،دشاب2
هب کیدزن هچ 21
/ دشاب2 .دراد یرتمن یلامرن تیعضو ،
لودج 3 . فورروملون نومزآ جیاتن -
ندوب لامرن هریهپ یسررب یارب فنریمسا
داعبا هنومن مجح
نومزآ هرامآ p-value
یطیحم - یعیبط 341
410 / 2 410
/ 2
یدبلان - ییاضف 341
003 / 2 301
/ 2
یداهن - یتیریدم 341
104 / 2 014
/ 2
یداوتقا - یعامتجا 341
403 / 2 341
/ 2
ن 341
314 / 2 301
/ 2
ییاور یسررب هب یلماع یلحت نومزآ ساسا رب همادا رد هزاس نازیم هن یتلااوس نآ ساسا رب هن تسا هدش مادقا یا
زا شیب اهنآ بیرض 3
/ 2 زا رتمن و هتفرر رارق رظندم ،دشاب
3 / 2 یم فهح نیا رد هن دوش هیور هیلن اج
یلااب اه 3 / 2 هدوب
یلحت رد نیاربانب و دنریر یم رارق رظندم یگمه
. تردق
هطبار نیب ماع ( ریغتم ناهنپ ) و ریغتم باق هدهاشم ( تلااؤس همانشسرپ
) هب لیسو راب یلماع ناشن هداد تسا هدش . راب یلماع
یرادقم نیب رفف و کی تسا . ررا راب یلماع رتمن زا 3 / 2
دشاب هطبار فیعض رد رظن هتفرر هدش و زا نآ فرف رظن
یم دوش . راب یلماع نیب 3 / ات 2 0 / باق 2 لوبق تسا و ررا
گرزب رت زا 0 /
،دشاب 2 یلیخ بولطم یم هتفرر رظن رد دوش
لودج(
4 .)
لودج 1 هبتر . م زا کی ره یدنب ؤ
هفل یلماع بیرض ساسا رب همانشسرپ یاه
ریغتم
فیدر اه هیوگ
یلماع بیرض
یطیحم-یعیبط
و دشر دنور یا
بط عبانم شهان یع
ی ( اتسور مز ی ن بآ ،
، کاخ
، سونا ی متس ) 11
./
عقوم ی ت فارغج یا یی لفا و ی م ی 10
/ 2
سرتسد ی یزرواشن بآ عبانم عاونا هب 31
/ 2
غت یی ر یربران ضارا ی 11
/ 2
ناپ و تشادهب ی
رز ی حم ی ط ز ی تس اتسور 41
/ 2
اضر ی ت عضو زا ی ت ز ی اب یی اتسور رهاظ و مرف ، 02
/ 2
م(یزرواشن هعسوت ی
ناز عاونا دربران مومس و دون
ش ی م یا یی و شام ی ن ) تلاآ 12
/ 2
یداوتقا-یعامتجا
می ناز هارآ ی نامز بوانت زا مدرم ی
ثداوح عوقو 41
/ 2
هارآ ی هار زا مدرم ثداوح عوقو اب هلباقم یاه 11
/ 2
هارآ ی تخاس هوحن زا مواقم زاسو
13 / 2
هرود رد تنرش شزومآ یاه
ی سآ اب هلباقم تهج رد ی
ب یاه شان ی زا ثداوح 11
/ 2
می ناز همانرب یرازررب شزومآ یاه
ی ثداوح اب هلباقم 10
/ 2
نازیم دم یاهرونام ی
ر یت ی نارحب اب هلباقم 11
/ 2
هناسر ریثدت ازفا رد اه ی ش هارآ ی مدرم 31
/ 2
موب شناد هب هجوت ی
م و ی ناز هرهب ر ی یر نآ زا 03
/ 2
وضع ی ت کشت رد مدرم یاه ی نابرق هب کمن ی
نا 12
/ 2
وضع ی ت اپ رد ی هاگ سب و رمحا للاح یاه ی
ج 11
/ 2
امت ی هب تنرش رد هرود یاه شزومآ ی هلباقم اب ثداوح بط یع ی 11
/ 2
ازفا ی ش یدزد و مرج و تنوشخ دعب زا عوقو ثداوح 40
/ 2
ریغتم فیدر اه هیوگ
یلماع بیرض
می ناز ماجسنا هعماج لحم ی 31
/ 2
ساسحا قلعت هب هعماج اتسور یی 11
/ 2
می ناز ما ی د هب آ ی هدن رد وف تر عوقو هثداح 42
/ 2
لاغتشا و م ی ناز دمآرد هلفاح یارب ناربج تراسخ یاه هدراو 01
/ 2
می ناز پ زادنا مدرم یارب ناربج تراسخ اه 11
/ 2
می ناز هدافتسا زا کمن یاه تلود هب سآ ی ب دی نارد 11
/ 2
هدافتسا زا ماو اه و تارابتعا لام ی کناب اه یارب یزاسون
