https://dx.doi.org/10.22059/ijswr.2022.335453.669157
یملع هلاقم(
- )یشهوپژ
Evaluation of Multivariate Regression Models in Estimation of Evaporation and Transpiration Components of Maize, under Salinity Stress Conditions
REZA SAEIDI 1*
1. Department of Water Engineering, Faculty of Agriculture and Natural Resources, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran.
(Received: Dec. 11, 2021- Revised: Jan. 25, 2022- Accepted: Feb. 2, 2022)
ABSTRACT
Estimation of evaporation and transpiration components of maize using by experimental models, is useful for management the water consumption in irrigation. In this research, the amounts of evaporation and transpiration components of maize were modeled for growth stages and salinity stress conditions. Salinity treatments were applied by water with EC of 0.5(S0), 2.1(S1), 3.5(S2), and 5.7(S3) dS.m-1, in the mini-lysimeter. Modeling of maize evapotranspiration components was performed by regression functions of linear, exponential, logarithmic, polynomial and power. Parameters of evapotranspiration (ETc), coefficients of evapotranspiration stress (Ks) and crop growth stage sensitivity (Kpi) were considered as the independent variables and transpiration (T) and evaporation (E) parameters (in separate models) were considered as the dependent variables. The equations coefficients were estimated by SPSS software and the multivariate regression models were generated. From S0 to S3 treatments, the values of evapotranspiration, transpiration and evaporation parameters (in the all of growth period) were measured in the range of 420-307.5, 289-150 and 131-157.5 mm, respectively. Under salinity stress conditions, the maize transpiration was decreased to a more value relative to evapotranspiration. But the evaporation was increased to the same extent. In modeling evaluation, exponential and polynomial models were selected as the optimal models for estimation the transpiration and evaporation rates, respectively. The sensitivity coefficient values (Kp) in four growth stages were equal to 0.556, 0.972, 1.315 and 0.432 (in exponential model) and 1.485, 1.238, 0.447 and 0.816 (in polynomial model). The result of this research was that regression models had an acceptable performance for simulation the evaporation and transpiration components of maize, under salinity stress conditions. Therefore, by estimation the transpiration amount, the crop net water requirement is estimated actually and the water use efficiency increases. Also, by estimation the amount of evaporation losses, the water application efficiency is calculated accurately.
Keywords: Evaporation, Experimental model, Growth stages, Transpiration.
* Corresponding Author’s Email: [email protected]
لدم یبايزرا نويسرگر ياه
ی ازجا نيمخت رد هريغتم دنچ ي
هفولع ترذ قرعت و ريخبت يا
، يروش شنت طيارش رد
يديعس اضر
1
*
1 . هورگ و مولع نیب هاگشناد ،یعیبط عبانم و یزرواشک هدکشناد ،بآ یسدنهم ینیمخ ماما یللملا
، )هر(
.ناریا ،نیوزق
:تفایرد خیرات(
20 / 9 / 1400 - :یرگنزاب خیرات 5
/ 11 / 1400 - :بیوصت خیرات 13
/ 11 / 1400 )
هديکچ
لدم زا هدافتسا اب ترذ هایگ قرعت و ریخبت ِءازجا نیمخت رد .تسا دنمدوس یرایبآ رد بآ فرصم تیریدم یارب ،یبرجت یاه
حارم رد ترذ قرعت و ریخبت ِءازجا رادقم ،شهوژپ نیا لدم ،یروش شنت طیارش یارب و دشر ل
لاس رد .دش یزاس 1399
و
هاگشناد رد نیب
ینیمخ ماما یللملا یکیرتکلا تیاده اب بآ قیرط زا یروش یاهرامیت ،)هر(
) (S0
5 / 0
،
) (S1
1 / 2 ،
) (S2
5 / 3 و
) (S3
7 / 5 یسد ینیم تشک رتسب رد ،رتم رب سنمیز .دش لامعِا رتمسیلا
لدم زاس یخبت ِءازجا ی ر
- ت رذ قرع اب ،ت عباوت ینویسرگر
لماش مرف اه ی طخ ی
، امن یی
، راگل ی مت ی
، ناوت و مود هجرد یخبت یاهرتماراپ .دش ماجنا ی
ر - ت قرع
) (ETc
یخبت شنت بیارض ، ر
-
ت قرع
) (Ks
هایگ دشر هلحرم تّیساسح و
) (Kpi
هب قرعت یاهرتماراپ و لقتسم یاهریغتم ناونع ریخبت و(T)
هب(E)
ناونع
م رد( هتسباو ریغتم لد
)ازجم یاه رظن رد
مرن طسوت تلاداعم رد لوهجم بیارض .دش هتفرگ رازفا
لدم و دش دروآربSPSS
.دش دیلوت هریغتم دنچ ینویسرگر یاه رامیت زا
S0
ات
S3
، یخبت یاهرتماراپ ریداقم ر
- ت هرود لک رد( ریخبت و قرعت ،قرع
هزاب رد بیترت هب )دشر 420
- 5 / 307 ، 289 - 150 و 131 - 5 / 157 لیم ی هزادنا رتم شنت طیارش رد داد ناشن جیاتن .دش یریگ
یخبت هب تبسن یرتشیب نازیم هب ترذ قرعت ،یروش ر
- ت اما .تفای شهاک قرع نامه هب
کاخ حطس زا ریخبت رادقم هب ،هزادنا
لدم یبایزرا رد .دش هدوزفا یزاس
لدم ، هب بیترت هب مود هجرد و ییامن یاه لدم ناونع
خت یارب هنیهب یاه قرعت ریداقم نیم
دشر هلحرم راهچ رد تّیساسح بیرض رادقم .دندش باختنا ریخبت و
) Kp
اب ربارب بیترت هب (
556 / 0 ، 972 / 0 ، 315 / 1 و
432 / 0 لدم رد(
و )ییامن 485 / 1 ، 238 / 1 ، 447 / 0 و 816 / 0 لدم هک دوب نیا شهوژپ درواتسد .دوب )مود هجرد لدم رد(
ارب یلوبق لباق درکلمع ینویسرگر یاه هیبش ی
نیازا .دنتشاد یروش شنت طیارش رد ترذ قرعت و ریخبت ِءازجا یزاس اب ور
یم شیازفا بآ فرصم نامدنار و هدش دروآرب یعقاو روط هب هایگ یبآ صلاخ زاین ،قرعت رادقم نیمخت نیمخت اب نینچمه .دبای
قیقد یرایبآ رد بآ دربراک نامدنار ،ریخبت تافلت رادقم یم هبساحم رت
.دوش
هژاو ياه :يديلک دشر لحارم ،یبرجت لدم ،قرعت ،ریخبت .
همدقم ریداقم زا یفاک تخانش مزلتسم ،ناهایگ یبآ زاین قیقد نییعت ریخبت -
1قرعت تشک تحت طیحم طیارش رد نآ ِءازجا و هایگ(ET)
یم ریخبت رتماراپ هدنهد لیکشت ِءازجا .دشاب -
لماش هایگ قرعت
کاخ حطس زا ریخبت ءزج ود
E)2
هایگ قرعت و ( (T)3
تسا هک
هب قرعت هب ریخبت و بولطم ءزج ناونع ناونع
بولطمان ءزج
یم بوسحم دوش
(Allen et al., 1998)
ِءازجا ،لومعم روط هب .
ریخبت - عومجم و هدوبن کیکفت لباق هعرزم طیحم رد هایگ قرعت
هب کاخ حطس زا ریخبت و هایگ قرعت ِءزج ود یبآ صلاخ زاین ناونع
گ یم هتفرگ رظن رد های تبوطر رادقم شهاک هک تروص نیا هب .دوش
فرص اب( هایگ هشیر هیحان رد کاخ هیشاح تارثا زا رظن
هب )یا
لوئسم هدنسیون*
:
.ac.ir [email protected] 1- Evapotranspiration
2- Evaporation 3- Transpiration
4- Electrical Conductivity, EC
ریخبت - یم هداد تبسن هایگ قرعت ناهایگ هلمج زا ترذ هایگ .دوش
هب هک تسا یعارز یم تشک تحت یبآ تروص
هب و دور شقن ظاحل
ا یاذغ دیلوت رد نآ کیژتارتسا شهوژپ رد ،ماد و ناسن
طبترم یاه
همانرب اب یم یرایبآ یزیر دریگب رارق هعلاطمدروم دناوت
(
Saeidi,
2021 a
.) شنت نیب رد طیحم رد یروش شنت دوجو ،یطیحم یاه
ماوع هلمج زا هایگ دشر ریخبت و بآ بذج شهاک رب رثؤم ل
قرعت
هب هقطنم ره )شنت نودب( درادناتسا طیارش هب تبسن هایگ مش
را
یم نیا رد .دور بذج ،کاخ بآ رد یروش شنت هک دش شرازگ هراب
ار ترذ هایگ طسوت نهآ و میزینم ،میسلک ،میساتپ ،نژورتین هنزور تمواقم شیازفا ثعاب و هداد شهاک هایگ قرعت شهاک و اه
یم دوش
., 2015) et al Farooq
یروش شیازفا ،نیوزق هقطنم رد .(
یرایبآ بآ
4)
زا (EC
5 / 0 هب 7 / 5 یسد شهاک و رتم رب سنمیز
زا نژورتین دوک فرصم 100
هب 25 ریخبت شهاک ثعاب ،دصرد -
نازیم هب ترذ قرعت 37
دش دصرد
(Saeidi et al., 2020)
رد .
زا یرایبآ بآ یروش شیازفا اب هک دش ملاعا اکیرمآ رد یشهوژپ 5 / 0 هب 5 / 2 ، 5 و 5 / 7 یسد بیترت هب رتم رب سنمیز 7
، 15 و 30
زا دصرد ریخبت رادقم -
( دش هتساک ترذ قرعت
Lacerda et al.,
بآ یروش شیازفا هک دش شرازگ زاوها رد یشهوژپ رد .)2016
زا یرایبآ 2
هب 7 یسد ریخبت شهاک ثعاب ،رتم رب سنمیز -
قرعت
زا ترذ 2 / 515 هب 5 / 387 یلیم دش رتم
(Heidarinia et al.,
2016)
. ک دش شرازگ ترذ یور رب رگید قیقحت رد شیازفا ه
زا یرایبآ بآ یروش 5
/ 0 هب 7 / 5 یسد شهاک ثعاب ،رتم رب سنمیز
هجیتنرد .دش هایگ طسوت بآ بذج شهاک و کاخ بآ لیسناتپ هنزور تمواقم رادقم گرب یا
رادقم و تفای شیازفا هایگ یاه
ریخبت - زا ،ترذ قرعت 353
هب 274 یلیم تفای شهاک رتم
(Saeidi et al., 2021)
نآ رب هولاع . شنت هک تسا رکذ هب مزلا ،
.دنتسین هایگ دشر هرود لوط رد تباث رثا کی یاراد یطیحم یاه یراذگرثا ثعاب ،شنت هب هایگ دشر هلحرم توافتم تّیساسح هکلب ریخبت رادقم رب شنت توافتم -
یم هایگ قرعت نیا رد .دوش
هراب
هرود هک دش شرازگ دشر
هایگ ترذ
، رارقتسا لحارم لماش
،هچهایگ ر
ُپ و یناشفا هدرگ ،عیرس دش ر
هناد ندش ظاحل زا هک تسا
یکیژولویزیف یاهدنیارف
،هایگ تیساسح و توافتم
یدکی زا رگ
دنتسه
(Nielsen, 2002)
هلحرم رد هک دش ملاعا رگید قیقحت رد .
لگ هلحرم هب هایگ دورو و یشیور دشر فقوت لیلد هب ترذ یهد
تشیب یبآ شنت هب ترذ هایگ تیساسح ،یشیاز حارم ریاس زا ر
ل
دشر ( دوب
Moohamadi Behmadi & Armin, 2017
.) نینچمه
دشر لحارم رد یبآ شنت زا تباث دح کی لامعِا 4
،یگرب 12 ،یگرب
لگ هناد ندش یریمخ و یهد رب یتوافتم ریثأت ،ترذ هایگ یاه
ریخبت رادقم -
مک هک داد ناشن شهوژپ جیاتن .تشاد هایگ قرعت
ریخبت رادقم نیرت -
عت لگ هلحرم هب طوبرم ترذ قر یهد
و دوب
دشر هلحرم نیا رد یبآ شنت هب هایگ رتشیب تیساسح نآ تلع دوب
(Saeidi and Sotoodehnia, 2021)
ناشن رگید شهوژپ جیاتن .
هب داد لگ هلحرم رد تیساسح شیازفا تلع شنت لامعا ،ترذ یهد
ب ،هلحرم نیا زا لبق رد یبآ شهاک ثعا
30 یخبت رادقم یدصرد ر
-
دش قرعت
(Akbari Nodehi, 2018)
. قیقد جیاتن لوصح یارب رت
شهوژپ رد ریخبت هب طوبرم یاه
- رثا هک تسا رتهب ،هایگ قرعت
شنت هب ،هایگ رب یطیحم یاه فلتخم لحارم رد هناگادج تروص
شهوژپ رد نونکات .دوش یسررب دشر طابترا ،یددعتم یاه
ریخبت رادقم و یروش شنت نیب ینویسرگر -
درکلمع ای قرعت هایگ
هب .تسا هدش یسررب دشر هرود لک رد نازیم ساسا رب هک یروط
ریخبت رادقم ،هایگ رب هدش لامعِا یروش شنت -
درکلمع ای قرعت
هدوب نیمخت لباق )هقطنم نآ طیارش یارب( هایگ هب .تسا
ناونع ،هنومن
رد لماش یرایبآ بآ یروش یاهرامیت تحت یقیقحت 5
/ 0 ،
5 / 2 ، 5 و 5 / 7 یسد ریخبت ،رتم رب سنمیز -
رد( ترذ هایگ قرعت
یطخ هطبار و دش هبساحم )هایگ رب رتیل دحاو
ET=-0.717
EC+15.07
ریخبت رادقم نیب -
دش هئارا بآ یروش حطس و قرعت
(
Lacerda et al., 2016
مدنگ درکلمع ،رگید هباشم قیقحت رد .)
یرایبآ حطس هس تحت 80
، 100 و 120 یلیم هچ و رتم حطس را
یروش 8 / 0 ، 2 ، 4 و 6 یسد لدم .دش یسررب رتم رب سنمیز یزاس
ماجنا ییامن و مود هجرد ،یمتیراگل ،یطخ عباوت اب مدنگ درکلمع یارب دیلوت لدم نیرتهب مود هجرد عبات هک داد ناشن جیاتن و دش ( تسا هدوب لوصحم درکلمع
Mohammadi et al., 2013
.) رد
وزق هقطنم ی
،ن ت ی اهرام ی روش ی بآ بآ ی را ی
w)
داقم لماش(EC
ی ر
5 / 0 ، 1 / 2 ، 5 / 3 و 7 / 5 سد ی ز ی سنم خلصاح و رتم رب ی
ز ی کاخ
(F)
فرصم لماش 100
، 75 ، 50 و 25 ن دوک دصرد ی
نژورت ساسا رب(
نی زا دوک ی گ ی ها ور رب ،) ی گ ی ها اتن .دش هعلاطم ترذ ی
ج د ناشن دا
سرگر لدم ی
نو ی لداعم اب مود هجرد ه
2- ET=326.7+16.3F
.37F.ECw 2+5
3.53ECw
رض و ی ب بت یی ن 978 / 0 رتهب ، ی ن لدم
ارب ی مخت ی ن ریخبت رادقم -
م دحاو رب( ترذ قرعت ی
ل ی رتم رد )
ارش ی ط شنت دوجو اه
ی روش ی خلصاح و ی ز ی دوب
(Saeidi et al.,
2018)
،رگید یوس زا . ،نیچ روشک رد ترذ یور رب یشهوژپ رد
زا هدافتسا اب ،هایگ قرعت و کاخ حطس زا ریخبت ِءازجا شور
هچیوج یرایبآ متسیس رد یرتمیسیلاورکیم یاتن .دش دروآرب یا
ج
،دشر هرود لک رد داد ناشن 30
ات 40 ریخبت لک رادقم زا دصرد
- ءزج هب یقبام و کاخ حطس زا ریخبت ءزج هب ترذ هایگ قرعت
تفای صاصتخا هایگ قرعت
(Ferreira et al., 2012)
. یشهوژپ رد
دش شرازگ نیچ تلاف رد رگید ریخبت ِءازجا یزاسادج اب هک
-
ناکما نیا ،هایگ قرعت و کاخ زا ریخبت ءزج ود هب ترذ قرعت هرهب زا یرتهب لیلحت هک دراد دوجو ،راک نیا اب و هتشاد بآ یرو
یم ار بآ فرصم تیریدم هنیهب ناوت
دومن یزاس
(Zhou et al.,
2017)
. هب یلکروط رد شهوژپ نایز ریثأت ،هتشذگ یاه
شنت راب
ریخبت یعمجت رادقم رب یروش -
دشر هرود لک رد ترذ قرعت
ِءازجا شنکاو صوصخرد ینادنچ شرازگ اما .تسا هدش دییأت نآ نیمخت ناکما و یروش شنت طیارش رد ترذ قرعت و ریخبت اه
لدم اب نیازا .درادن دوجو ینویسرگر یاه شهوژپ زا فده ور
لدم ،رضاح رذ قرعت و ریخبت ِءازجا رادقم یزاس
شنت طیارش رد ت
یم دشر فلتخم لحارم یارب و یروش لوصح تروصرد .دشاب
یم ،رضاح شهوژپ رد یدربراک و یقطنم جیاتن زا هدافتسا اب ناوت
لدم ترذ قرعت و ریخبت ِءازجا هناگادج ریداقم ،یبرجت هداس یاه هقطنم رد )یروش شنت( درادناتسا ریغ و درادناتسا طیارش یارب ار
زق( هعلاطمدروم هایگ قرعت ِءزج نیمخت ناکما .دومن دروآرب )نیو
شنت طیارش رد زاین نییعت یارب یبولطم درواتسد ،یطیحم یاز
و هایگ طسوت بآ فرصم نامدنار شیازفا ،هایگ یعقاو یبآ یم باسح هب یرایبآ تافلت زا یریگولج .دیآ
شور و داوم اه
شهوژپ تايلک لاس رد 1399 ذ هایگ یور رب یشهوژپ سارک لگنیس مقر تر
704 نیب هاگشناد بآ یسدنهم هورگ رد ، ینیمخ ماما یللملا
)هر(
یلامش ضرع اب ییایفارغج تیعقوم رد شهوژپ لحم .دش ماجنا
"
23 19'
36◦
یقرش لوط و
"
38 00'
50◦
)نیوزق رهش رد عقاو(
ینیم زا ،تشک رتسب یارب .تشاد رارق هرتمیسیلا
هناوتسا یا یا
رطق اب لکش 40
عافترا و 70
یتناس رتم راک ات دش هدافتسا
یزاسادج قرعت و ریخبت ِءازجا
ناکما ترذ شهوژپ رد .دوش ریذپ
زین هتشذگ یاه ینیم زا
یسیلا تشک یارب روکذم داعبا اب ییاهرتم
تسا هدش هدافتسا ترذ
(Dehghanisanij et al., 2018)
.
تشک رتسب کاخ تاصخشم د
( لودج ر 1
لرتنک یارب .دش هئارا )
هز تیاده و )یرایبآ دنیآرف رد( کاخ هب هدش هداد بآ رادقم بآ
ینیم ره فک رد ،نوریب هب یلامتحا هلول زا اهرتمیسیلا
خاروس یاه
هب( راد هزادنا اب .دش هدافتسا )شکهز ناونع یرهاظ یلاگچ یریگ
لاگچ رادقم ،هعرزم یعیبط طیارش رد تشک هدامآ کاخ ی
36 / 1
ینیم لخاد کاخ یارب بعکم رتمیتناس رب مرگ بسانم رتمیسیلا
نیازا .دش هدید ور
هجوتاب مجح هب ینیم ره
نزو ،رتمیسیلا
رد ،روکذم مکارت هب ندیسر یارب کاخ زا یصخشم نآ
هتخیر اه
دش نآ ندومن باقرغ قیرط زا و یلامتحا تسشن هنوگره زا ،اه
یریگولج هایگ دشر هرود رد کاخ دادرخ لوا خیرات رد اهرذب .دش
هفولع تشادرب و دش هتشاک هام خیرات رد ترذ لوصحم یا
16
ینیم ره لخاد رد .دش ماجنا هامرهم هب رذب هس دادعت رتمیسیلا
دش هتشاک مه زا ناسکی لصاوف اب و یتسد تروص
(Saeidi, 2021
a; Dehghanisanij et al., 2018)
رد . گ دشر هرود ی
ها گدنراب رامآ ی
هدش تبث یا
تشادن دوجو و
نی زا بآ ی گ ی ها رط زا ًافرص ی
ق ماجنا
بآ ی را ی مأت ی ن .دش یرایبآ ینیم هب اهرتمیسیلا اب و یحطس تروص
هدافتسا اده اب هاچ بآ زا ی
ت رتکلا ی ک ی 5 / 0 سد ی ز ی سنم و رتم رب
سا ی د ی هت 1 / 7 ماجنا .دش بآ یروش حطس راهچ لماش زین اهرامیت
یرایبآ تیاده اب یرتکلا
یک
0)
5 (S
/ 0 ،
1)
1 (S
/ 2 ،
2)
5 (S
/ 3 و
3)
7(S
/ 5 یسد رتم رب سنمیز باختنا تلع .دش هتفرگ رظن رد
یارب روکذم ریداقم لیسناتپ ،یروش یاهرامیت
100 ، 90 ، 75 و
50 یروش حوطس رد ترذ لوصحم درکلمع یدصرد
S0
،
S1
،
S2
و
S3
دوب )یرایبآ بآ یارب(
Ayers and Westcot, 1985)
هیرشن رد .(
ف وئا - 29 هفولع ترذ هایگ لمحت هناتسآ بآ یروش رادقم هب یا
ددع ،یرایبآ 2
/ 1 یسد نیازا .تسا هدش شرازگ رتم رب سنمیز ور
رادقم روش بآ دربراک طیارش رد ترذ تیساسح بیرض 11
دصرد
هب لوصحم درکلمع شهاک یسد کی ره شیازفا یازا
رب سنمیز
تسا هدوب یرایبآ بآ یروش رتم
(Ayers and Westcot, 1985)
.
ارب ی هت ی ه ت ی اهرام بآ ی روش ، هز زا آ ب روش عمجت ی هتفا شکهز رد
لئاح هروش هدافتسا کیبآ هقطنم رد عقاو نیوزق تشد یزکرم راز
لودج( دش 2
.) نیا هب یرایبآ یارب زاین دروم بآ هک تروص
یاهرامیت
S1
، S2
و
S3
هز طلاتخا قیرط زا تیفیکاب بآ و روش بآ
.دش هیهت هاچ مزلا
رکذ هب نایز رثا زا یریگولج یارب هک تسا راب
هناوج رب بآ یروش یروش شنت ،ناهایگ هیلوا دشر و روذب ینز
.دش لامعِا ناهایگ ندش یگرب جنپ زا سپ هیرشن رد رگید یوس زا
وئاف - 56 دشر هرود کی رد ، 140
هلحرم راهچ ،ترذ یارب هزور
ینایاپ و ینایم ،هعسوت ،هیلوا دشر بیترت هب
اب ربارب 25 ، 40 ، 45
و 30 زور تسا هدش هتفرگ رظن رد
(Allen et al., 1998)
نیازا . ور
لوصحم تشادرب ات تشاک نیب ینامز هلصاف هک رضاح شهوژپ رد 140 وئاف هیرشن شرازگ رب ترذ دشر لحارم ینامز هزاب ،دوب زور -
56 هب .دش قبطنم یلکروط
، هب شیامزآ حرط تروص
هیاپ
ًلاماک
یفداصت ا ارج دش هداد و ریداقم لماش شهوژپ نیا رد یلصا یاه
ریخبت - هب هک دوب کاخ حطس زا ریخبت و هایگ قرعت ،قرعت تروص
هزادنا هنازور .دش یریگ
لودج 1 - ینيم کاخ تاصخشم رتميسيلا
رتماراپ دحاو
رادقم
عابشا هراصع یکیرتکلا تیاده
1
dS.m-
46 / 0
هتیدیسا - (pH)
2 / 7
کاخ تفاب -
ینش مول
هعرزم تیفرظ دح ینزو تبوطر 24 %
یگدرمژپ دح ینزو تبوطر 3 %
/ 10
یرهاظ یلاگچ
3
g.cm-
36 / 1
لودج 2 - هز یيايميش تايصوصخ شکهز لخاد روش بآ
رتماراپ یکیرتکلا تیاده
میدس میزینم
میسلک میساتپ
تافلوس یب
تانبرک تانبرک
رلک
دحاو
1
dS.m- 1
meq.L- 1
meq.L- 1
meq.L- 1
meq.L- 1
meq.L- 1
meq.L- 1
meq.L- 1
meq.L-
رادقم 204
8 / 1141 84
/ 321 3
/ 484 9
/ 11 6
/ 636 451
62 / 51 64 / 781
هزادنا هوحن يخبت يريگ
ر - ت نآ ِءازجا و قرع
ب ةلصاف رد ی
ن بآ ود ی را ی
، هاگتسد طسوت کاخ هنازور تبوطر رادقم
تبوطر جنس لدم تاتلِد تکرش تخاسHH2
ی
ΔT( ) کرم رد ، ز ره
م ی ن ی لا ی س ی رتم هزادنا گ ی ر ی .دش امزآ عورش زا لبق ی
،ش بث دادعا ت
داقم هب تبسن روکذم هاگتسد طسوت هدش ی
ر عقاو ی کاخ تبوطر
جنساو ی .دش هک تروص نیا هب رد
ی ک هداد ،رادومن اه
ی عقاو ی
کاخ تبوطر دومع روحم رد
ی هداد و اه ی طسوت هدش تبث
قفا روحم رد هاگتسد ی
و دش هداد رارق نحنم
ی هلداعم اب( لِشِا
ارب )صخشم ی
دبت ی ل هداد اه ی هداد هب هاگتسد اه
ی عقاو ی تبوطر
هت ی ه دش لکش(
1 ).
تبوطر هنازور شیاپ قیرط زا طیارش نیا رد
دروآرب ناکما ،یرایبآ ود نیب هلصاف رد بآ نلایب هبساحم و کاخ یخبت هنازور رادقم ر
- ت ( هطبار طسوت هایگ قرع 1
مزلا .دش مهارف )
هک تسا رکذ هب قمع رد کاخ تبوطر رادقم
ینیم ره لا ی س ی
،رتم
هب هناگادج تروص رد
راهچ لا ی ة 0 - 15 ، 15 - 30 ، 30 - 45 و 45 -
60 تناس ی رتم هزادنا گ ی ر ی دش نیازا . ،هایگ تایح هرود یط رد ور
هب کاخ هیلا راهچ رد کاخ تبوطر شهاک عومجم یخبت ناونع
ر
- ت دش هتفرگ رظن رد هایگ قرع .
کاخ رد ینیم
چیه اهرتمیسیلا
دح ات یرایبآ ماجنا لیلد هب و تشادن دوجو یکَرَت و زرَد هنوگ هعرزم تیفرظ
1)
هز ،(FC
ینیم زا یجورخ بآ زین اهرتمیسیلا
تشادن دوجو اربانب ؛
ی ن هک دش لصاح نانیمطا یشهاک دنَوَر
قم راد
تبوطر )هشیر هقطنم رد( کاخ رد
ًافرص ،یرایبآ زا سپ یاهزور
ا رثأتم ریخبت دنیارف ز -
دوب ناهایگ قرعت تسا ه
.
لکش 1 - تئارق دادعا ساسا رب ،کاخ تبوطر یعقاو ريداقم یجنساو ینحنم
هاگتسد طسوت هدش
هطبار(
1 )
(ETc)i =(θi−1−θi)
100 × ρb × D
(ETc)𝑖
ریخبت : - هایگ هنازور قرعت یتناس(
،)رتم رادقم :θ
،)دصرد( کاخ ینزو تبوطر ،یرایبآ ود نیب یاهزور هدنرامش :i
(θi−1− θi)
،)دصرد( کاخ هنازور تبوطر فلاتخا : یلاگچ:ρb
کاخ یرهاظ یتناس رب مرگ(
)بعکم رتم
، قمع :D
ینیم رتمیسیلا
یتناس(
.)رتم
1 - Field capacity, FC
2 - Readily available water, RAW
فده اب زاسادج ی داقم ی ر ازجا
ِء خبت ی ر قرعت و همه ،ترذ
تی هرام ا رِس ود رد ی
م ی ن ی لا ی س ی رتم ناسکی ًلاماک طیارش یاراد و
ش ارجا د رس رد . ی کاخ حطس ،لوا م
ی ن ی لا ی س ی رتم ششوپ نودب
و رد بط تلاح ی ع ی .تشاد رارق نیازا
ور غت یی تار تبوطر هنازور
ب رد کاخ ی ن بآ ود ی را ی
، ناشن داقم عومجم هدنهد ی
ر خبت ی ر رعت و ق
گ ی ناها رس رد اما .دوب ی
مود و ا سپ هناوج ز نز ی ارب ،روذب ی فذح
خبت رثا ی ر دروآرب و ِءزج
قرعت هایگ تسلاپ چلام زا ، ی
ک ی نر اب گ
هب و نشور هقرو تروص
اه ی ور رب کزان ی
.دش هدافتسا کاخ حطس
وس زا ی د ی رگ ارب ی گولج ی ر ی امرگ بذج زا ی
شبات ی شروخ ی د
تسلاپ چلام ،کاخ هب نآ لاقتنا و چلام طسوت ی
ک ی ةلصاف اب 5 تناس ی
تم ر ی د رارق کاخ حطس زا هدا
وهت اذل ؛دش ی
ة حطس رد بسانم
ناکما کاخ ذپ
ی ر کشت زا و دش ی
ل هرطق اه ی ز رد بآ ی ر ثأت و چلام ی ر
گولج کاخ تبوطر رادقم رب نآ ی
ر ی دش
(Saeidi, 2021 a)
؛
اربانب ی ن غت یی تار رِس رد کاخ تبوطر هنازور ی
م مود ی ن ی
لا ی س ی اهرتم گ قرعت هب طوبرم طقف ی
ها خا و دوب هداد اب نآ فلات اه
ی
رس ی ناشن ،لوا د
هدنه خبت رادقم ی
ر هنازور کاخ حطس زا .دوب
هب یلکروط دادعت 24 م ی ن ی لا ی س ی رتم راهچ یارجا یارب(
تی رام رد
و رارکت هس یرِس ود
م ی ن ی لا ی س ی رتم .دش هتفرگ رظن رد )
يرايبآ بآ مجح و نامز نييعت هب روظنم نیا چیه هک ناهایگ رب یبآ شنت هنوگ نامز ،دوشن لامعِا
هب یرایبآ ماجنا هنوگ
ساسح لحارم رد یتح هک دش باختنا یا
هب بآ ،دشر لهس تروص
رد .دشاب هایگ رایتخا رد لوصولا ای
ن هراب
دح ،نیوزق هقطنم رد یشهوژپ رد لهس بآ
کاخ لوصولا
2)
نیب ترذ هایگ دشر فلتخم لحارم رد(RAW
40 ات 80 دصرد
دش هتفرگ رظن رد
(Saeidi, 2021 b)
نیازا . هک ینامز رد ور 40
هعرزم تیفرظ دح ود نیب کاخ تبوطر زا دصرد هطقن و(FC)
مئاد یگدرمژپ
3)
یرایبآ تایلمع ،دش فرصم هایگ طسوت(PWP
دح رد کاخ ینزو تبوطر دصرد .دش ماجنا وFC
هدافتسا ابPWP
هاگتسد زا یشکم یاهراشف تحت بیترت هب( یراشف تاحفص
ی ک موس و 15 و )رفسمتا کشخ
ندرک مرگ رد کاخ هبساحم ،هناخ
( لودج رد و 1
.دش هئارا ) دوبمک ناربج ،یرایبآ ماجنا زا فده
دح ات کاخ تبوطر هعرزم تیفرظ
نیازا .دوب ور
هجوتاب رادقم هب
کاخ تبوطر دوبمک
(θFC− θi)
، قمع ،یلاگچ حطس تحاسم و
م رد کاخ ی
ن ی لا ی س ی
،رتم یرایبآ بآ مجح اسا رب
( هطبار س 2
)
عت یی ن .دش طیارش نیا رد فاضا بآ
ی ارب ی دبت ی ل هز هب آ خ و ب جور
اهتنا زا ی م ی ن ی لا ی س ی رتم اه بآ نامدنار و تشادن دوجو ی
را ی 100
.دوب دصرد هجوتاب
روش رادقم توافت هب ی
بآ بآ ی را ی ت رد ی اهرام و
،یروش شنت طیارش رد هایگ طسوت بآ بذج شهاک نازیم
بذج
3- Permanent wilting point, PWP
م همه رد بآ ی
ن ی لا ی س ی رتم نیازا .دوبن ناسکی اه بآ قمع لک ور
رب قبطنم یرایبآ م
عومج و بآ بذج نی
زا بآ ی گ ی ناها هرود لک رد
و دوب دشر ت رد
ی اهرام ی
S0
،
S1
،
S2
و
S3
بیترت هب اب ربارب
420 ،
404 ، 363 و 5 / 307 م ی ل ی رتم .دش دروآرب
هطبار(
2 )
V =(θFC−θi)
100 × ρb × D × A
یرایبآ بآ مجح :V
( بعکمرتم
،)
θFC
کاخ ینزو تبوطر :
هعرزم تیفرظ هطقن رد (
دصرد ) ،
θi
کاخ ینزو تبوطر : نامز رد
لهس بآ مامتا ا
و کاخ لوصول یرایبآ ماجنا زا لبق
( دصرد ) ، :ρb
کاخ یرهاظ یلاگچ یتناس رب مرگ(
)بعکم رتم
، قمع :D
ینیم
رتمیسیلا یتناس(
)رتم و تحاسم :A
کاخ حطس .)عبرم رتم(
يدربراک تلاداعم ( هطبار قباطم و شهوژپ نیا رد 3
لدم یارب ) یخبت ِءازجا یزاس
ر
- ت قرعت یاهرتماراپ ،ترذ قرع ریخبت و(T)
هب (E)
ریغتم ناونع
یخبت یاهرتماراپ و هتسباو ر
- ت ای هقطنم درادناتسا طیارش رد قرع
دهاش رامیت
c)
خبت شنت بیرض ،(ET
ی ر - ت شنت طیارش رد قرع
یروش
s)
هایگ دشر هلحرم تّیساسح بیرض و(K
pi)
هب(K
ناونع
.دش هتفرگ رظن رد لقتسم یاهریغتم ب هب
ی نا یاهرتماراپ رگید
هب هایگ قرعت و ریخبت یخبت رادقم هب هتسباو ،ازَجُم تروص
ر - ت قرع ،
رتماراپ .تسا هدوب هایگ دشر هلحرم تّیساسح و شنت بیارض
A0
ین ناشن ز لدم ریداقم رب رثؤم لماوع ریاس رثا هدنهد هدش یزاس
هب هک ،تسا ریخبت و قرعت .دش هتفرگ رظن رد تباث رادرب ناونع
ارب ی ماجنا لدم زاس ی
، زا عباوت ینویسرگر هئارا
مرن رد هدش رازفا
ِا لسک هب .دش هدافتسا ریخبت و قرعت یاهرتماراپ دیلوت عباوت ناونع
عباوت روکذم لماش مرف اه ی طخ ی
، امن یی
، راگل ی مت ی
، و مود هجرد
ناوت تسا ی ب هک ی ن غتم ی ر اه ی .دش هداد شزارب هتسباو و لقتسم
مرن راک نیا یارب رازفا
یعقاو ریداقم و دش هتفرگ راک هب SPSS
یخبت ر - ت مرن رد ریخبت و قرعت ،قرع .دش دراو روکذم رازفا
هب روظنم
نتفرگرظنرد یروش شنت فلتخم حوطس رثا
لدم دنیارف رد ،یزاس
( هطبار زا 4
بیرض هبساحم یارب )
Ks
بیرض .دش هدافتسا
Ks
زا
یخبت رادقم میسقت ر
- ت یروش شنت طیارش رد هایگ قرع
adj)
-
(ETc
رب یخبت ر - ت هقطنم درادناتسا طیارش رد هایگ قرع
c)
هبساحم(ET
دش
Allen et al., 1998)
. (
هب بیرض رادقم هک یروط
Ks
رسارس رد
هرود یروش حوطس یارب دشر
S1
، S2
و
S3
اب ربارب بیترت هب 96
/ 0 ،
86 / 0 و 72 / 0 هیبش یارب سپس .دش دروآرب طباور ،قرعت رادقم یزاس
( 5 ( یلا ) 9 هیبش یارب و ) ( طباور ،ریخبت رادقم یزاس
10 ( یلا ) 14 )
ناشن بیترت هب هک عباوت هدنهد
طخ ی
، امن یی
، راگل ی مت ی
، مود هجرد
ناوت و افتسا ،دوب ی لودج( دش هد
3 مرن رد .) رازفا بیارض ،SPSS
لوهجم
A0
،
A1
،
A2
و
Kpi
نیا هب .دش دروآرب روکذم عباوت یارب
بیارض ریداقم هک تروص
A0
،
A1
،
A2
روط هب دشر هرود لک رد
رادقم و تباث
Kp
)دشر هلحرم راهچ( دشر لحارم زا مادک ره یارب
ّیساسح رثا هجیتنرد .دش دروآرب هناگادج روط هب یگ دشر هلحرم ت
ها
بیرض بلاق رد
Kp
هب .دش هتفرگ رظن رد نیا
لدم زا هدافتسا اب بیترت
یخبت یعقاو ریداقم نتشاد و هدش دیلوت یبرجت یاه ر
- ت ( قرع رد
و )درادناتسا طیارش بیرض
Ks
ناکما ،)یروش شنت طیارش یارب(
.دش مهارف کاخ حطس زا ریخبت و هایگ قرعت ریداقم نیمخت
لودج 3 - لدم تلاداعم هريغتم دنچ ینويسرگر ياه
هطوبرم هلداعم هطبار مان هطبار هرامش
E و T = f (ETc, Ks, Kpi, A0) ریخبت و قرعت نیمخت 3 Ks= (ETc−adj
ETc ), (Allen et al., 1998) قرعت- ریخبت شنت بیرض 4 T= Kpi. (A0 + A1. (Ks. ETc)) قرعت نیمخت یطخ لدم 5 T= Kpi. A0. eA1.(Ks.ETc) قرعت نیمخت ییامن لدم 6 T= Kpi. (A0+ A1. ln (Ks. ETc)) قرعت نیمخت یمتیراگل لدم 7 T= Kpi. (A0+ A1. (Ks. ETc) + A2. (Ks. ETc)2) قرعت نیمخت مود هجرد لدم 8 T= Kpi. A0. (Ks. ETc) A1 قرعت نیمخت یناوت لدم 9 E= Kpi. (A0 + A1. (Ks. ETc)) ریخبت نیمخت یطخ لدم 10
E= Kpi. A0. eA1.(Ks.ETc) ریخبت نیمخت ییامن لدم 11 E= Kpi. (A0+ A1. ln (Ks. ETc)) ریخبت نیمخت یمتیراگل لدم 12 E= Kpi. (A0+ A1. (Ks. ETc) + A2. (Ks. ETc)2) ریخبت نیمخت مود هجرد لدم 13 E= Kpi. A0. (Ks. ETc) A1 ریخبت نیمخت یناوت لدم 14
لدم یبايزرا اه
لدم زا هدافتسا اب هلحرم نیا رد شهوژپ رد هدش دیلوت یبرجت یاه
هیبش هب مادقا ،لقتسم یاهریغتم یعقاو ریداقم و ریداقم یزاس
سپس .دش ترذ هایگ دشر هرود لوط رد ریخبت و قرعت هداد
یاه
هدهاشم رد )یعقاو( یا ینیم سایقم
رتمیسیلا و
شیپ هدش ینیب
لدم طسوت اه
، و دش هسیاقم رگیدکی اب لدم رابتعا
فلتخم یاه
یبایزرا .دش هرامآ زا راک نیا یارب یبایزرا یاه
لماش اطخ رثکادح
(ME)1
اطخ عبرم نیگنایم هشیر ،
(RMSE)2
ت بیرض ، ب
3نیی
R2)
، (
لدم ییاراک یزاس
(EF)4
، هدنامیقاب بیرض
(CRM)5
و هشیر
اطخ عبرم نیگنایم ی
لامرن
6 هدش
(NRMSE)
دش هدافتسا .
هرامآ هب طوبرم تلاداعم ( طباور رد روکذم یاه
15 ( یلا ) 20 هئارا )
دوجو .دش لقادح
رادقم )رفص هب کیدزن(
یارب هرامآ یاه
، RMSE
NRMSE
، وME
هرامآ ندوب کی هب کیدزن وCRM
یاه
R2
و
،لدم کی ردEF
ناشن هدنهد یارب لدم نآ ندوب هنیهب نیمخت
ت ریداقم هدوب ریخبت و قرع تسا
رد . ( طباور 15 ( یلا ) 20 )،
فورح
، n O7 8 و نایب بیترت هبP
رگ ،اهرامیت دادعت هداد
هدهاشم یاه یا
رد ینیم سایقم رتمیسیلا
شیپ و لدم طسوت هدش ینیب اه
دوب .
هطبار(
15 )
ME = max|Pi− Oi|i=1n
بار(
هط 16 )
RMSE = [∑ni=1(Pi−Oi)2
n ]
1 2
هطبار(
17 )
R2= (∑ni=1(Oi−O̅).(Pi−P̅))
2
∑ni=1(Oi−O̅)2.∑ni=1(Pi−P̅)2
هطبار(
18 )
EF =∑ni=1(Oi∑−O̅)2(O−∑ni=1(Pi−Oi)2
i−O̅)2 ni=1
هطبار(
19 )
CRM =∑ni=1Oi−∑ni=1Pi
∑ni=1Oi
هطبار(
20 )
NRMSE =
[∑ (Pi−Oi) n 2 i=1
n ]
1 2
O̅
ثحب و جياتن یخبت یعمجت ریداقم ر
- ت ینامز هلصاف یارب ریخبت و قرعت ،قرع
ره 10 یاهرامیت رد .تفرگ رارق یسررب دروم ،زور
S0
،
S1
،
S2
و
S3
یخبت رادقم ر
- ت قرع هزاب رد بیترت هب 7
/ 2 - 57 ، 6 / 2 - 6 / 54 ،
5 / 2 - 48 و 4 / 2 - 41 یلیم رب رتم 10 رد بیترت هب قرعت رادقم ،زور
هزاب 7 / 1 - 51 ، 5 / 1 - 48 ، 3 / 1 - 39 و 1 - 29 یلیم رب رتم 10 و زور
هزاب رد بیترت هب ریخبت رادقم 1
- 8 / 25 ، 1 / 1 - 26 ، 2 / 1 - 1 / 26 و
4 / 1 - 3 / 26 یلیم رب رتم 10 .تشاد رارق زور تافص سنایراو هیزجت
( لودج رد 4
هک داد ناشن ) رد
لحارم دشر
،ترذ رثا یروش شنت
رب ریداقم یخبت ر - ت
،قرع قرعت و
،ریخبت رد حطس لامتحا ی ک
دصرد ینعم راد تسا هدوب .
یخبت ریداقم شهاک ثعاب یروش شنت ر
- ت تبسن کاخ حطس زا ریخبت رادقم شیازفا و هایگ قرعت و قرع
رامیت( هقطنم درادناتسا طیارش هب
S0
رد هک تروص نیا هب .دش )
هب تبسن قرعت رادقم ،یروش شنت طیارش ریخبت
- ش اب قرعت بی
هدوزفا ریخبت رتماراپ هب نآ مهس ،ضوع رد و تفای شهاک یرتشیب ریخبت ِءازجا یسررب اب قافتا نیا .دش -
و دش راکشآ هایگ قرعت
1- Maximum error, ME
2 - Root mean square error, RMSE 3 - Coefficient of determination 4 - Efficiency of modeling, EF
هب دشر لحارم همه رد نآ تارییغت دنَوَر ،هتبلا تخاونکی تروص
هب .دوبن هک یروط مک ات نیرتشیب
ریخبت رادقم نیرت -
و قرعت رعت ق
دشر ینایاپ و هیلوا ،ینایم ،هعسوت لحارم هب قلعتم بیترت هب هایگ مک ات نیرتشیب و دوب ،هیلوا لحارم هب طوبرم ریخبت ِءزج رادقم نیرت
هب .دوب دشر ینایاپ و ینایم ،هعسوت رتهب لیلحت روظنم
ریداقم ،
( یعمجت 10 ریخبت یاهرتماراپ )هزور -
ترذ قرعت و ریخبت ،قرعت
یاهرامیت رد ( یروش شنت
S1
،
S2
و
S3
رامیت هب تبسن ،)
S0
لکش( دش هسیاقم 2
هایگ دشر هلحرم تّیساسح ،هسیاقم نیا رد .)
تارییغت دنَوَر ًافرص و دشن هتفرگ رظن رد یروش شنت هب تبسن یاهرتماراپ رظندروم
.دش یسررب دایز هب مک زا ،دشر هرود لک رد
( لکش 2 ریخبت رادقم هک داد ناشن ) -
رد قرعت یاهرامیت
S1
،
S2
و
S3
رامیت هب تبسن
S0
بیارض اب بیترت هب 96
/ 0 ، 86 / 0 و 72 / 0
بیترت هب قرعت رادقم شهاک بیارض طیارش نیا رد .تفای شهاک اب ربارب 93 / 0 ، 76 / 0 و 52 / 0 بیارض اب بیترت هب ریخبت رادقم و دوب
01 / 1 ، 05 / 1 و 09 / 1 رگید نایب هب .درک ادیپ شیازفا نودب
نتفرگرظنرد و هایگ دشر هلحرم تّیساسح
ءازا هب یسد کی ره
ریخبت رادقم ،بآ یروش شیازفا رتم رب سنمیز -
قرعت و قرعت
بیترت هب هایگ 6
/ 5 و 5 / 9 حطس زا ریخبت رادقم و شهاک دصرد
کاخ 2 میلقا رد هباشم یشهوژپ رد .تسا هتشاد شیازفا دصرد
همین
،)زاریش( هاگجاب هقطنم کشخ بآ یروش رامیت هس
اب ربارب
1)
6(S
/ 0 ،
2)
2(S
و
3)
4(S
یسد سنمیز لامعِا ترذ یور رب رتم رب
یاهرامیت رد داد ناشن جیاتن .دش
S1
،
S2
و
S3
ریخبت رادقم -
قرعت
بیترت هب 761
، 760 و 754 یلیم بیترت هب قرعت رادقم ،رتم 578
،
547 و 510 یلیم بیترت هب کاخ حطس زا ریخبت رادقم و رتم
183 ، 213 و 244 یلیم هزادنا رتم دش یریگ
(
Azizian &
Sepaskhah, 2014
.) رضاح شهوژپ اب روکذم شهوژپ جیاتن
رادقم ،یروش شنت طیارش رد هک داد ناشن و تشاد تقباطم ریخبت - یم شیازفا ریخبت رادقم و شهاک ،ترذ قرعت و قرعت
هعرزم تشک بلاق رد هک رگید شهوژپ رد .دبای هقطنم رد ترذ یا
زا یرایبآ بآ یروش شیازفا هک دش شرازگ ،دش ماجنا نیوزق 5
/ 0
هب 7 / 5 یسد ریخبت شهاک ثعاب ،رتم رب سنمیز -
هب هایگ قرعت
نازیم 22 ( دش دصرد
Saeidi et al., 2018
رد رگید یشهوژپ رد .)
ک شهاک اب هک دش شرازگ اکیرمآ قیرط زا یرایبآ بآ تیفی
زا یروش شیازفا 5
/ 0 هب 5 / 7 یسد بیرض رادقم ،رتم رب سنمیز
یخبت شنت ر
- هب کی ددع زا ترذ قرعت 7
/ 0 تفای شهاک
(
Lacerda et al., 2016
ریثأت رظن زا ،زین ریخا شهوژپ ود جیاتن .)
ریخبت رادقم شهاک رب یروش شنت -
رضاح شهوژپ اب ترذ قرعت
5 - Coefficient of residual mass, CRM 6- Normalized root mean square error 7 - Observed
8 - Predicted
ب .تشاد تقباطم ه
شنت طیارش رد هک داد ناشن جیاتن یلکروط
ریخبت هب تبسن هایگ قرعت و بآ فرصم نامدنار ،یروش -
عت ،قر
شهاک یرتشیب بیش اب ِءزج تمَس هب هایگ قرعت مهس و هتفای
یم لاقتنا ریخبت نیازا .دبای
زاین نییعت ،یروش شنت طیارش رد ور
ششوپ تیریدم موزل و قرعت ِءزج ساسا رب هایگ یبآ کاخ حطس
یم تیمها ریخبت ِءزج شهاک یارب هلحرم تّیساسح هتبلا .دبای
رثؤم روکذم یاهرتماراپ ریداقم تارییغت رب زین ترذ هایگ دشر یم هب .دشاب یروط حطس زا یروش رییغت اب هک
S0
هب
S3
رادقم ،
ریخبت - هب دشر ینایاپ و ینایم ،هعسوت ،هیلوا لحارم رد قرعت بیترت
11 ، 27 ، 37 و 5 / 8 دشر لحارم رد قرعت رادقم و دصرد
بیترت هب روکذم 41
، 48 ، 56 و 38 قوف جیاتن .تفای شهاک دصرد
لدم دنیارف رد هک داد ناشن هولاع ،هایگ قرعت و ریخبت ِءازجا یزاس
رد دیاب زین دشر هلحرم تّیساسح رثا ،هایگ رب هدراو شنت رثا رب شرازگ زین هباشم یشهوژپ رد .دوش هتفرگ رظن هک دش
حرم رد هل
لگ زاغآ لیلد هب ترذ دشر ینایم ،)للاب( هویم لیکشت و یهد
تیساسح قرعت
،دشر ینایاپ هلحرم رد و هدوب رتشیب شنت هب هایگ
( یگدیسلاَپ زاغآ و لوصحم یگدیسر لیلد هب کشخ
ندش گ ) ،های
یم رتمک شنت هب هایگ قرعت تیساسح دشاب
(
Saeidi, 2021 b
) .
لکش -2 دنور ريخبت ريداقم تارييغت -
لرتنک تحت راميت هب تبسن ،يروش شنت ياهراميت رد ريخبت و قرعت ،قرعت
0) (S
