يقٍدص ديْش يكششپ مَلػ ُاگشًاد يشٍّضپ يولػ ِلجه دشی
:تفایرد خیرات 25
/ 04 / 1399
ٍ تسيب ُرٍد نتشّ
ُراوش ، نّد ، ید 1399 :شزیذپ خیرات
30 / 06 / 1399
:ِحفص ُراوش
زیوجت نازیم یسررب ییوراد خسن رد ناکشزپ طسوت یهایگ یاهوراد
هناخوراد
دزی رهش یتلود
یدبيه يبً يسحه تفت بابرا ادً ،1
2ي يًاضهر ديحٍ ،
*
، 3
يًاکدرا ىايلکَت اسْه
،4
يهزکا نیزه
، 5
يلػ زبجًر دوحه یدابآ لاوج
6
يشٍّضپ ِلاقه
:ِهدقه يیزتدزتراوزپ سا یىی یّایگ یاٍّراد ػٍر
لوىه ةع یاّ
يیا سا .ذٌتغّ ىاْج زعازع رد رد كیلد تاؼلاغه ِو تعا مسلا ٍر
.دزیگت ترَف غهاَج رد یّایگ یاٍّراد تیؼضٍ درَه شیَجت خغً ىاشیه یعرزت ِؼلاغه يیا سا فذّ
ُذؽ یاٍّراد ظعَت یّایگ
ىاىؽشپ ـقخت عًَ ،يع ،یلیقحت نرذه ،ظٌج ذًٌاه ییاّزیغته زیثأت ٍ ىاىؽشپ
ٍراد تویل ،ٍراد ِیْت غثٌه ،لاع فلتخه لَقف ، ٍ
ِویت ؼؽَپ ىاشیه تعا ىآ زت
.
:يسرزب شٍر قَف ِؼلاغه
یفیفَت عًَ سا یه یؼغمه ٍ یلیلحت –
یًاهس غغمه رد كیمحت يیا .ذؽات 1
ات يیدرٍزف 30
لاع ذٌفعا
1395
ًِاخٍراد رد .ذؽ ماجًا زْؽ یتلٍد
داذؼت 1824
ُدافتعا ات ییٍراد ِخغً
ِت ىازوَو یراهآ لَهزف سا سا ُدافتعا ات ٍ ذهآ تعد
تغیل شیَجت خغً ىاشیه ،ُذؽ ِیْت یاّ
ُذؽ یاٍّراد یٍاح غوج تاػلاعا .تفزگ رازل یتایسرا درَه یّایگ
یرٍآ یلو ِتعد ِع رد ُذؽ
ـخاؽ ،ىاىؽشپ هیفازگَهد تاقخؾه لهاؽ
ِخغً رد دَجَه یٍراد ٍ یشیَجت خغً یاّ
سا ُدافتعا ات مزً
راشفا
version 16
ات ٍSPSS
ُزْت یاو یراهآ ىَهسآ سا یزیگ
.تفزگ رازل لیلحت ٍ ِیشجت درَه ٍد
:جیاتً
سا 1824 یعرزت ِخغً
اٌْت ُذؽ 120
ِخغً
يیگًایه ات ُذؽ شیَجت یّایگ یاٍّراد یٍاح 22
/
±0 05 / 1 رد یّایگ یٍراد نلل
.دَت ِخغً زّ
114 ( ِخغً
95 ٍ )ذفرد 6
( ِخغً
5 رد ذف
ِت ،) یٍاح ةیتزت شیَجت یّایگٍراد نلل ٍد ٍ هی
دَت ُذؽ یٌؼه ِغتار . یراد
یّایگ یاٍّراد شیَجت ىاشیه يیت یلیقحت نرذه ٍ
( 041 / 0
=
ـقخت عًَ ،(P
( 04 / 0
; )P
ىاىؽشپ تیغٌج ٍ (
009 / 0
=
دَجٍ (P
ِغتار اها تؽاد یٌؼه
یراد یّایگ یاٍّراد یٍاح خغً شیَجت ىاشیه يیت شیَجت لقف ٍ
( 866 / 0
; )P
ىاىؽشپ يع ٍ (
089 / 0
=
)P
ِت .ذهایً تعد
ِجيتً
:یزيگ یه نو ىاىؽشپ ظعَت یّایگ یاٍّراد شیَجت ىاشیه ،ِؼلاغه يیا جیاتً يتفزگ زظً رد ات ذؽات
.
ُصاٍ
:یديلک یاّ
ٍراد ی
،یّایگ
،ِخغً
ىاىؽشپ
:عاجرا
تفت باترا ،يغحه یذثیه یثً
ی
،ذیحٍ یًاضهر ،اذً
ه یًاودرا ىایلوَت
،اغْ
،نیزه یهزوا زثجًر
یداتآ لاوج ذوحه یلػ
. شیَجت ىاشيه يسرزب
ًِاخٍراد يیٍراد خسً رد ىاكششپ طسَت يّايگ یاٍّراد
دشی زْش يتلٍد .
یلٍذف ذیْؽ یىؽشپ مَلػ ُاگؾًاد یؾٍّضپ یولػ ِلجه دشی
1399 ؛ 28
( 10 :) 52 - 3144 .
1 - ،سکیتًیسبمربف ٍتشر ربیدبتسا دسی يقيدص دیهش يوبمرد يتشادهب تبمدخ ي يکشسپ مًلع ٌبگشواد ،یزبسيراد ٌدکشواد ،سکیتًیسبمربف ٌيرگ
دسی ،
، اریا ن .
2 - ،يمًمع زبسيراد دسی يقيدص دیهش يوبمرد يتشادهب تبمدخ ي يکشسپ مًلع ٌبگشواد ،یزبسيراد ٌدکشواد ،سکیتًیسبمربف ٌيرگ
دسی ،
، ناریا .
3 - ،سکیتًیسبمربف ٍتشر ربیدبتسا دص دیهش يوبمرد يتشادهب تبمدخ ي يکشسپ مًلع ٌبگشواد ،یزبسيراد ٌدکشواد ،سکیتًیسبمربف ٌيرگ
دسی يقي دسی ،
، ناریا .
4 - ،یزبسيراد یًجشواد دسی يقيدص دیهش يوبمرد يتشادهب تبمدخ ي يکشسپ مًلع ٌبگشواد ،یزبسيراد ٌدکشواد ،سکیتًیسبمربف ٌيرگ
دسی ،
، اریا ن .
5 - ،يکشسپ ٌدکشواد ،يکشسپواير ٌيرگ ،کشسپواير دسی يقيدص دیهش يوبمرد يتشادهب تبمدخ ي يکشسپ مًلع ٌبگشواد
دسی ،
، ناریا .
6 - دبتسا ،یزًىگًکبمربف ٍتشر ربی ربف ٌيرگ
م یزًىگًکب ي يیيراد مًلع تبقیقحت سکرم دیهش يوبمرد يتشادهب تبمدخ ي يکشسپ مًلع ٌبگشواد ،یزبسيراد ٌدکشواد ،
دسی يقيدص دسی ،
، ناریا .
(*
؛)لًئسم ٌدىسیًو :هفلت
: 83538283418 يکیويرتکلا تسپ ،
، :يتسپ قيدىص 8915173149
[ DOI: 10.18502/ssu.v28i10.4924 ] [ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-10 ]
ِهدقه
ِت ىاّایگ سا ُدافتعا ا ِو تعا یػَضَه ٍراد ىاٌَػ
ىارٍد س
تعا ُدَت زؾت ِجَت درَه ىٌَو ات نیذل (
1,2 ) . یّایگ یاٍّراد
يتؽاد ات 4
،)ادٍرَیآ( یتٌع یذٌّ ،یتٌع یٌیچ یلفا نتغیع
بزػ یتٌع ٍ یتزغ ػٍر يیزتدزتراوزپ سا یىی
لوىه ةع یاّ
يیشگیاج ٍ رد یوْه ؼمً ٍ ذٌتغّ ىاْج زعازع رد
تثلازه یه افیا یتؽاذْت یاّ
ذٌٌو ( 3,4 ) اع . یًاْج ىاهس
( تؽاذْت ار یّایگ یاٍّراد )WHO
ِت ىاٌَػ
ِفلؤه یلفا
تثلازه تعا ُداد ـیخؾت تهلاع ِیلٍا یاّ
( 1 ) یاٍّراد .
ییٍراد لاؼف تاثیوزت سا یؼیعٍ فیع یٍاح ًلاَوؼه یّایگ يیا سا هی ماذو تغیً ـخؾه دراَه یضؼت رد ِو ذٌتغّ
یه داجیا ار یًاهرد زثا تاثیوزت ذٌو
( 5 ) . رد یع اىیزهآ لاع
ىای
ٍراد ػٍزف زیخا یّایگ یاّ
تعا ِتفای ِؼعَت (
6 ) ات . ِت ِجَت
سا یّاگآ مذػ یؾختزثا
یت ٍ ىدَت رزض ییٍراد ىاّایگ
رد
ُساذًا سا ؼیت ُدافتعا ،اىیزهآ یػَضَه یّایگ یاٍّراد
ىازگً
یه ُذٌٌو ذؽات
( 7 ) رد یّایگ یاٍّراد سا ُدافتعا ذٌچزّ .
اویت سا یرایغت ىاهرد یر
یًازگً یلٍ تعا تفزؾیپ ِت ٍر اّ
یدایس یثًاج كراَػ ٍ ییٍراد تلاخاذت ِلوج سا رد
ٌِیهس يیا
دراد دَجٍ
( 8 ) . ُراترد تؽاذْت یًاْج ىاهساع لوؼلارَتعد
نتغیع رد یّایگ یاٍّراد یٌویا زت تراظً
ىایت ییٍراد یاّ
یه یّاثتؽا رَقت ِو ذٌو یت زت یٌثه
یاٍّراد ىدَت رزض
جٍ یؼیثع .دراد دَ
نّ
يیٌچ یاٍّراد يیت لخاذت ىاىها یّایگ
یه ییایویؽ یاٍّراد ٍ رد یذج تلاىؾه داجیا ثػات ذًاَت
فزقه یتهلاع دَؽ ىاگذٌٌو
( 10 , 9 ) ىاراویت ،زگید فزع سا .
یاٍّراد سا ُدافتعا درَه رد دٍذحه رایغت داوتػا لتال غتاٌه سا جیار ٍ ذٌتغّ رادرَخزت یّایگ
ٍاؾه غتاٌه يیزت درَه رد ُر
ذٌتغّ ىاىیدشً ٍ ىاتعٍد ،یّایگ یاٍّراد (
4 ) . سا فذّ
یاّ
یسٌَگَواهراف ،
( تعا یّایگ یاٍّراد یتایسرا 11
) ِو
ىاؾتاػلاعا ات ذٌٌو یؼع ذیات نلػ يیا رد ـقخته ىاساعٍراد خعاپ یازت یًاهردٍراد ٍ یّایگ یاٍّراد درَه رد
ِت زتْت ییَگ
فزقه زگید ٍ ُذٌٌو نیت
ازه یاّ
ذًزثت لاات یتثل (
12 ) ًلاثه .
رد یّایگ یاٍّراد سا ُدافتعا مدزه ٍ ىاىؽشپ يیت ىاولآ رَؾو
رد اها تعا ِتفای كًٍر
ِمتاع دَجٍ ات ىازیا رَؾو ٍ یًلاَع
یایزوس ذًٌاه رَْؾه ىاذٌوؾًاد دَجٍ ٍ عَضَه يیا ىاؾخرد یسار ِت یزتوو ِجَت ُسٍزها ،اٌیع یلػَتا ٍ یًاجزج لیػاوعا
ذؽ ىآ تعا ُ ( 11 ).
ذؽ ِتفزگ نیوقت قَف ةلاغه ِت ِجَت ات
ِؼلاغه ِو درَه رد یا
ار رد یّایگ یاٍّراد شیَجت ىاشیه یتایس
ـخاؽ ات ىآ طاثترا ٍ ىاىؽشپ یَع سا ییٍراد خغً
ىاؾیا یاّ
ماجًا ـقخت عًَ ٍ یلیقحت نرذه ،ظٌج ،يع ِلوج سا یه عَضَه يیا .دزیذپ ج سا كیلد ٍ يؽٍر یزیَقت ذًاَت
ُاگیا
یاٍّراد یّایگ
رد ةع ار يیًَ
ذّد رازل اه رایتخا رد
.
نّ
يیٌچ یه ِؼلاغه يیا یٌتثه طٍرد دٍرٍ یازت ییاٌثه ذًاَت
ىاّایگ زت .ذؽات رَؾو یىؽشپ ماظً یؽسَهآ ِهاًزت رد ییٍراد
يسرزب شٍر
یفیفَت عًَ سا ِؼلاغه يیا یه یؼغمه ٍ یلیلحت–
يیا .ذؽات
یًاهس غغمه رد كیمحت 1
ات يیدرٍزف 30
لاع ذٌفعا 1395
رد
ًِاخٍراد یساعٍراد ُذىؾًاد تراظً تحت ىازوچ زتود ذیْؽ
ِت یازت .ذؽ ماجًا دشی یلٍذف ذیْؽ یىؽشپ مَلػ ُاگؾًاد تعد
یٍاح تغیل هی ییٍراد خغً سا ةعاٌه تاػلاعا ىدرٍآ
ِویت ای داسآ( ِخغً ِت طَتزه تاػلاعا ٍ لو ملالا داذؼت ،ىدَت یا
لالا ،شیَجت لقف ،یّایگ یٍراد تویل ،ِخغً رد یّایگ ییٍراد م
ِتعد طاثترا ،)ییٍراد لخاذت ٍ ىاىؽشپ ـقخت ات ییٍراد یذٌت
لىؽ ،ىدَت یلخاد ذیلَت ای یتادراٍ( یّایگ ٍراد ُار ،ییٍراد
ذؽ ِیْت )فزقه نّ
يیٌچ ىاىؽشپ ِت طَتزه یاّزیغته
شیَجت یقحت نرذه ٍ تیغٌج تاػلاعا لهاؽ ُذٌٌو یٍر سا یل
ىآ يع ٍ یىؽشپ ماظً زْه رَؾو یىؽشپ ماظً ًِاهاع سا اّ
.ذیدزگ تفایرد ُذؽ یعرزت خغً لو داذؼت ِو ًَِوً نجح ظپع
لَهزف سا ار تعا لاع هی رد .
n=
لَهزف يیا رد(
;N
ًَِوً نجح ی
یراهآ ، ات زتازت ِو یؼیثع غیسَت رد زیغته ُساذًا ;t
96 / 1 ،تعا
;P
ات زتازت ِو ِؼهاج رد تفف غیسَت ذفرد 5
ذفرد
یه ِتفزگ زظً رد ،دَؽ
رد تفف ىآ ذلاف ِو یدازفا ذفرد ; q
ات زتازت ِو ذٌتغّ ِؼهاج 5
یه ِتفزگ زظً رد ذفرد ،دَؽ
; d
ات زتازت ِو ِؼهاج رد تفف یؼلاٍ تثغً لضافت 5
زظً رد ذفرد
یه ِتفزگ
ِت ).دَؽ ِجیتً رد .نیدرٍآ تعد 1824
ً هی رد ِخغ
ای لاع 456 یه رازل یتایسرا درَه لقف زّ رد ِخغً
سا .دزیگ
ُدافتعا خغً یتایسرا یاّسٍر يییؼت یازت یفداقت داذػا لٍذج
ِلحزه رد .ذؽ
ًِاخٍراد ِت ِؼجازه ات ییٍراد خغً تاػلاعا ذؼت
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-10 ]
دشی يقٍدص ديْش يًاهرد ـ يتشادْب تاهدخ ٍ يكششپ مَلػ ُاگشًاد ِلجه ٍ تسيب ُرٍد
نتشّ
ُراوش ، نّد ، ید 1399
3146
اٍّراد یٍاح خسً يًاٍازف يّايگ ی
ُاگشًاد زتخد ىایَجشًاد رد يقاچ عَيش ىازیا یاّ
… سٍر رد ىازوچ زتود ذیْؽ
،خغً ُراوؽ طاعا زت ـخؾه یاّ
غوج ل یعرزت درَه ٍ یرٍآ .تفزگ راز
یراهآ ليلحت ٍ ِیشجت ِؼلاغه يیا 14
یاٍّراد یٍاح ییٍراد خغً ِت طَتزه زیغته
یه رازل یتایسرا درَه ار یّایگ مزً سا ُدافتعا ات .ذّد
راشفا
SPSS
version 16
یراهآ یعرزت درَه اّزیغته یتایسرا سا لفاح جیاتً ،
یازت ٍد یاو ىَهسآ سا .تفزگ رازل راداٌؼه یتایسرا
ىدَثً ای ىدَت
.ذؽ ُدافتعا جیاتً سا لفاح تافلاتخا يقلاخا تاظحلاه مَلػ ُاگؾًاد قلاخا ِتیوو ظعَت ،ؼٍّضپ يیا لاسَپٍزپ :قلاخا ذو( تعا ِتفزگ رازل ذییأت درَه یلٍذف ذیْؽ یىؽشپ
IR.SSU.MEDICINE.REC.1396.73
.) جیاتً
لفاح جیاتً
یعرزت سا 1824
ٍراد داذؼت يیگًایه ات ِخغً
1 / 3
ًِاخٍراد رد ِخغً زّ رد ذفرد یه ىاؾً ىازوچ زتود ذیْؽ
ذّد
ِو اٌْت 120 یه یّایگ یاٍّراد یٍاح ِخغً
شیَجت ىاشیه ٍ ذؽات
لداؼه ىاىؽشپ ظعَت یّایگ یاٍّراد 6
/ 6 ذفرد یه .ذؽات
شیَجت یّایگ یاٍّراد ملالا داذؼت يیگًایه ِخغً زّ رد ُذؽ
22 /
±0 05 / 1 يیت سا ِو دَت 120
غً
رد ،یّایگ ٍراد یٍاح ِخ
114 ( ِخغً
95 )ذفرد 1 رد ٍ نلل 6 ( ِخغً
5 )ذفرد 2 ٍراد نلل
.دَت ُذؽ شیَجت یّایگ د شیَجت زظً سا
ٍُزگ يیت یّایگ یاٍّرا یاّ
دراذً دَجٍ راداٌؼه یراهآ فلاتخا ىاىؽشپ فلتخه یٌع ( 089 / 0
; لٍذج( )P
1 خغً ىاشیه رد راداٌؼه یراهآ فلاتخا .)
ظعَت یشیَجت لٍذج ِت ِجَت ات ىس ٍ دزه ىاىؽشپ
1 دراد دَجٍ
( 009 / 0
; یهَوػ ىاىؽشپ ظعَت یّایگ یاٍّراد شیَجت ىاشیه .)P
( 7 / 6 ( ـقخته ىاىؽشپ ،)ذفرد 8
قَف ىاىؽشپ ٍ )ذفرد ـقخت
( 3 یه )ذفرد فلاتخا دَجٍ سا یواح زؾیف ىَهسآ جیاتً ِو ذؽات
ىاىؽشپ يیت یّایگ یاٍّراد شیَجت رد راداٌؼه یراهآ قَف
،ـقخت
( تعا یهَوػ ٍ ـقخته 041
/ 0
; لٍذج( )P
1 .) يیت سا 120
یّایگ ملالا اٌْت یّایگ ٍراد ذجاٍ ِخغً
6 ؼؽَپ تحت ِخغً
ٍ ذٌتؽاد رازل ِویت 114
لٍذج( ذًدَت داسآ ِخغً
2 يیگًایه .)
شیَجت یّایگ یاٍّراد تویل
ُذؽ 16484 11730±
دَت ىاهَت
ِمثع ِو تویل یذٌت
ِت اّ
و ترَف سا زتو 15000 يیت ،ىاهَت
15000 ات 30000 سا زتؾیت ،ىاهَت 30000
لٍذج( دَت ىاهَت 2
.)
زظً سا فلتخه لَقف يیت ،ٍد یاو یراهآ ىَهسآ جیاتً ِت ِجَت ات دراذً دَجٍ راداٌؼه یراهآ فلاتخا ،یّایگ یاٍّراد شیَجت ( 866 / 0
; ) P
لٍذج(
2 .) يیت سا 120
ِخغً
اٌْت ،یّایگ ٍراد یٍاح
64 ذػ ( د 3 / 53 قَف ای ـقخته ىاىؽشپ ظعَت )ذفرد ـقخت
یّایگ ٍراد شیَجت يیزتؾیت ،داذؼت يیا سا ِو .دَت ُذیدزگ شیَجت
ِت طَتزه ( یهَوػ حازج ىاققخته 2
/ 31 ٍ شغه ٍ یلخاد ،)ذفرد
( باقػا 2 / 17 ( ىاودَو ٍ )ذفرد 8
/ 10 ىَهسآ ِجیتً .دَت )ذفرد
جت رد راداٌؼه یراهآ فلاتخا سا یواح ٍد یاو يیت یّایگ ٍراد شیَ
ـقخت زیاع ات ـقخت راْچ يیا یه اّ
( ذؽات 04 / 0
; يیزتوو .)P
ـقخت رد شیً یّایگ ٍراد شیَجت ىاشیه دذغ ٍ راو ةع ،ةلل یاّ
یًاٍازف ات هی زّ
08 / 0 دَت ذفرد
ُداد(
ُداد ىاؾً لٍذج رد اّ
ُذؾً
یه ىاؾً جیاتً .)تعا رد ِو ذّد
78 نیمتغه طاثترا ِخغً
د ٍُزگ يیت
ّایگ ٍراد یًاهر رد ٍ دراد دَجٍ هؽشپ ـقخت ات ی
42
ِخغً
طاثترا هؽشپ ـقخت ات یّایگ ٍراد یًاهرد ٍُزگ يیت
لٍذج( دراذً دَجٍ نیمتغه 2
) چیّ.
ُدرٍآزف ىاىؽشپ سا ماذو یاّ
یراویت ىاهرد یازت ییاٌْت ِت ار یّایگ یوً یفاو اّ
يیازتاٌت ذًٌاد
ٍُلاػ ِخغً زّ رد
ٍراد زت ی
،یّایگ
ٍراد ی دَجٍ شیً ییایویؽ
تلاخاذت ؼیاشفا ِت زجٌه نّ راٌو رد ٍد يیا شیَجت ِو دراد یه ییٍراد يیت سا .دَؽ
120 ،یّایگ یاٍّراد یٍاح ِخغً
114
اٌْت ٍ ییٍراد لخاذت ذلاف ِخغً
6 ییٍراد لخاذت یاراد ِخغً
لٍذج( تعا 2
.) لٍذج ِت ِجَت ات 3
یاٍّراد شیَجت ىاشیه ،
د ذیلَت یّایگ یّایگ یاٍّراد سا زتؾیت ىاىؽشپ ظعَت لخا
.تعا یتادراٍ
97 ٍ یوارَخ مزف ِت یّایگ یاٍّراد سا درَه 23
لٍذج( ذًدَت یؼضَه مزف ِت درَه 3
ٍ تتزؽ ،داذؼت يیا سا ِو .)
ِیمت ِت تثغً یًاٍازف يیزتوو مزو ٍ داوپ ،یًاٍازف يیزتؾیت ؿزل لٍذج( ذٌتؽاد ٍراد لاىؽا 3
.) او ات ییاٍّراد یغفٌت یراویت دزتر
یًاٍازف ات 38
( ِخغً
7 / 31 يیت سا )ذفرد 120
يیزتؾیت ،ِخغً
یراویت دزتراو ات ییاٍّراد ،ذًداد ؿاقتخا دَخ ِت ار یًاٍازف یًاٍازف ات یؽراَگ 33
( ِخغً
5 / 27 ذض یاٍّراد ،)ذفرد
باْتلا نعاپعا ذض ،اّ
يیىغت ٍ اّ
ُذٌّد یًاٍازف ات درد یاّ
17
( ِخغً
1 / 14 رد یًاٍازف ات هی زّ ىاًس ٍ باقػا یاٍّراد ،)ذف 9
[ DOI: 10.18502/ssu.v28i10.4924 ] [ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-10 ]
( ِخغً
5 / 7 زّ ػراخ ٍ تیعاغح ذض ٍ لوىه ٍ یتیَمت ،)ذفرد
یًاٍازف هی 5
( ِخغً
2 / 4 یراجه ٍ ِیلو ٍ )ذفرد
ات نّ راردا یًاٍازف
4 ( ِخغً
3 / 3
ِثتر رد )ذفرد ذٌتفزگ رازل یذؼت یاّ
ُداد(
.)تعا ُذؾً ُداد ىاؾً لٍذج رد اّ
لٍذج :1 یعرزت شیَجت ىاشیه ای
مذػ شیَجت
ٍراد یاّ
طاعا زت یّایگ ـخاؽ
ىاىؽشپ
ًِاخٍراد ییٍراد خغً رد
دشی زْؽ یتلٍد
تً
ي
ِج
ىَهسآ )دصرد( دادؼت لک خسً
)دصرد( دادؼت خسً
دقاف
ٍراد ی گ ي
ّا ي
)دصرد( دادؼت یٍراد یٍاح خسً
يّايگ
ىاكششپ صخاش 089
/ 0
=
P 405 )100( 385 )95/1( 20 )4/6( لاع35 سا زتوو یٌع ٍُزگ (
100 )
1020 954 )93/5( 66 )6/5( لاع50 ات35 (
100 )
301 273 )90/7( 28 )9/3( لاع60 ات51 (
100 )
98 92 )93/9( 6 )6/1( لاع60 سا زتؾیت
1824 1704 120 لو غوج
009 / 0
=
P 1423 )100( 1319 )92/7( 104 )7/3( دزه تیغٌج
( 100 )
401 385 )96( 16 )4( ىس
1824 1704 120 لو غوج
041 / 0
=
P 831 )100( 775 )93/3( 56 )6/7( یهَوػ یلیقحت نرذه (
100 )
690 635 )92( 55 )8( ـقخت
( 100 )
303 294 )97( 9 )3( ـقخت قَف
1824 1704 120 لو غوج
* یراهآ ىَهسآ
ٍد یاو
لٍذج :2 یعرزت ىاشیه
ٍراد شیَجت اّ
خغً ـخاؽ طاعا زت یّایگ ی
ًِاخٍراد ییٍراد خغً رد
دشی زْؽ یتلٍد
خسً )دصرد( دادؼت خسً صخاش
114 ( 95
) ِویت خغً رد یّایگ یٍراد یاِ ویت تیؼضٍ
6 ( 5
) داسآ
120 ( 100
) لو غوج
92 ( 66 / 76
) ىاهَت15000 سا زتوو یّایگ یٍراد تویل
23 ( 16 / 19
) ىاهَت30000 ات15000 5
( 16 / 4
) ىاهَت30000 سا زتؾیت 120
( 100
) لو غوج
34 ( 33 / 28
) راْت شیَجت لقف
26 ( 66 / 21
) ىاتغتات
24 ( 20
) شییاپ
36 ( 30
) ىاتغهس
120 ( 100
) لو غوج
78 ( 65
) دراد هؽشپ ـقخت ات یّایگ یٍرادیًاهرد طاثترا
42 ( 35
) دراذً
120 ( 100
) لو غوج
6 ( 5
) دراد ییٍراد لخاذت
114 ( 95
) دراذً
120 ( 100
) لو غوج
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-10 ]
دشی يقٍدص ديْش يًاهرد ـ يتشادْب تاهدخ ٍ يكششپ مَلػ ُاگشًاد ِلجه ٍ تسيب ُرٍد
نتشّ
ُراوش ، نّد ، ید 1399
3148
اٍّراد یٍاح خسً يًاٍازف يّايگ ی
ُاگشًاد زتخد ىایَجشًاد رد يقاچ عَيش ىازیا یاّ
…ٍراد شیَجت ىاشیه یعرزت:3 لٍذج ـخاؽ طاعا زت یّایگ یاّ
ٍراد
ًِاخٍراد ییٍراد خغً رد
دشی زْؽ یتلٍد
یاٍّراد یٍاح خسً )دصرد( دادؼت
يّايگ ٍراد صخاش
103 ( 8 / 85
) یلخاد ٍراد عًَ
17 ( 2 / 14
) یتادراٍ
120 ( 100
) لو غوج
97 ( 8 / 80
) یوارَخ فزقه ُار
23 ( 2 / 19
) یؼضَه
120 ( 100
) لو غوج
25 ( 8 / 20
) ؿزل ٍراد لاىؽا
25 ( 8 / 20
) تتزؽ
23 ( 2 / 19
) لَغپو
17 ( 2 / 14
) ردَپ
12 ( 10
) ُزغل
11 ( 2 / 9
) داوپ
7 ( 8 / 5
) مزو
120 ( 100
) لو غوج
ثحب
جیار سا یىی یّایگ یاٍّراد ػٍر يیزت
ٍ لوىه ةع یاّ
يیشگیاج ذٌتغّ ىاْج زعازع رد
ِو سا مدزه سا یرایغت ُسٍزها
ِت ىآ تثلازه رَظٌه یه ُدافتعا تهلاع ِیلٍا یاّ
رد .ذٌٌو يیا
،كیمحت یؼع
ُذؽ تعا
ِو یّایگ یاٍّراد شیَجت ىاشیه
عاجرا ییٍراد خغً یعرزت ات دشی زْؽ ىاىؽشپ ظعَت
ِت ُذؽ
درَه دشی ىازوچ زتود ذیْؽ یققخت ًِاخٍراد یعرزت
رازل
ؼلاغه كثع .دزیگ
ِ سا یویً ًاثیزمت ذؽ ماجًا يیزحت رد ِو یا
ذٌتؽاد یّایگ یاٍّراد درَه رد یفاو یّاگآ ٍ ؼًاد ىاىؽشپ ىآ لیاوت ىاشیه اها ىاشیه سا زتؾیت یّایگ یاٍّراد فزقه ِت اّ
ِؼلاغه جیاتً .دَت ىاؾیا شیَجت
Mahmood Hilal
لیاوت
ِت تثغً دَخ ؼًاد امترا ِت ىاىؽشپ
ؾً یّایگ یاٍّراد ىا
یه نّ ذّد ؼًاد ِو ذًذمتؼه ِؼلاغه يیا رد ىاىؽشپ يیٌچ
ُدافتعا لهاَػ سا یىی نو ٌِیشّ راٌو رد یفاو اٍّراد یمغٌه
تعا ( 4 ).
ىاؾً زضاح ِؼلاغه ( يییاپ یثغً ذفرد ُذٌّد
6 / 6
دشی زْؽ ىاىؽشپ ظعَت یّایگ یاٍّراد شیَجت )ذفرد یه .ذؽات رد
ِؼلاغه یا
ِو ىاهساع یًاْج تؽاذْت ( )WHO
رد
ُاگؾًاد طَگلا
ِیزجیً
ماجًا
ُداد 60 ذفرد سا ىاىؽشپ
ٍراد یّایگ
شیَجت
ُدزو ذًا یلٍ
چیّ
ماذو سا ىاىؽشپ
ٍراد یّایگ ار
ِت ییاٌْت یازت ىاهرد ىاراویت ةعاٌه یوً
ذًٌاد ( 13 ) رد .
ِؼلاغه زگید رد ىاتعٍذٌّ
1 ذفرد سا ىاىؽشپ شیَجت
ٍراد
یّایگ ار یازت ىاراویت دَخ اد
ِتؽ ذًا ( 14 ) رد . ىاولآ
ِؼلاغه یا
ظعَت ِو
Glassen
ٍ لاع رد ىاراىوّ
2012 تفزیذپ ماجًا
ؼیاشفا فزقه یاٍّراد یّایگ سا 52 ذفرد رد لاع 1970
ِت
70 ذفرد رد لاع 2010
ُذؽ ُداد ىاؾً
تعا . ِؼلاغه يیا رد
ًاثیزمت 20 ذفرد سا یاٍّراد یّایگ
ِت ػٍزف
ُذیعر زت طاعا
ٍ ِخغً
80 رد ذف سا ىآ ىٍذت اّ
ِخغً
ُدَت تعا ( 3 ) رد .
ِؼلاغه
ِو یا زْؽ رد ماجًا ىاراىوّ ٍ یًَاخ ظعَت ىازْت ذؽ
ظپ سا یعرزت 5040
ِخغً
ییٍراد سا 3
ًِاخٍراد ةختٌه
رد
كعاٌه فلتخه زْؽ
،ىازْت ـخؾه ذؽ
ِو رد
،لو لیاوت
ىاىؽشپ
ِت شیَجت یاٍّراد یّایگ نو یه ذؽات ( لداؼه 4 ذفرد )
( 8 ).
ىاشیه يیا رد
ِغیامه ات
ِجیتً
ِؼلاغه زضاح ىاؾً
یه ذّد
ِو یّایگ یٍراد شیَجت ىاشیه رد
زْؽ دشی ( 6 / 6 زتؾیت )ذفرد
تعا
ِو يیا
ًلااوتحا زها
ِت زعاخ یتٌع زت ىدَت زْؽ دشی ٍ
ىاىؽشپ دامتػا
ٍ مدزه
ِت ىاهرد یاّ
يیا كثع .تعا یتٌع
چیّ ِؼلاغه
ُدرٍآزف ىاىؽشپ سا ماذو ییاٌْت ِت ار یّایگ یاّ
یراویت ىاهرد یازت یوً یفاو اّ
ِخغً زّ رد يیازتاٌت .ذًٌاد
[ DOI: 10.18502/ssu.v28i10.4924 ] [ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-10 ]
ٍُلاػ شیَجت ِو دراد دَجٍ شیً ییایویؽ ٍراد ،یّایگ ٍراد زت
رد ٍد يیا یه ییٍراد تلاخاذت ؼیاشفا ِت زجٌه نّ راٌو
.دَؽ
خغً سا یوو ذفرد ِو تعا عَضَه يیا ُاَگ ِؼلاغه يیا جیاتً
ت یاراد رد تعا یّایگ ٍ ییایویؽ یاٍّراد يیت ییٍراد لخاذ
یلاح ِؼلاغه رد ِو
ٍ یًَاخ ذفرد ىاراىوّ
خغً سا ییلاات
ٍ ییایویؽ یاٍّراد يیت لخاذت یاراد تعا یّایگ
( 8 ) ِؼلاغه .
یه ىاؾً زیخا ِو ذّد
شیَجت ىاشیه ٍ يع يیت یراداٌؼه طاثترا
دراذً دَجٍ یّایگ یاٍّراد ىاشیه ػاحل سا اها
ىاىؽشپ ،شیَجت
ُدٍذحه ات یٌع
زتلاات يیزتؾیت شیَجت
یاٍّراد یّایگ
ار
ِتؽاد يتفزگ رازل ُدافتعا درَه ًلااوتحا ِتؽذگ رد ىآ تلػ ،ذًا
ىاّایگ ییٍراد
ِت ىاٌَػ یىی سا يیزتسرات ػٍر
یًاهرد یاّ
تعا . نو يع ات ىاىؽشپ
ٍ
ُسات ؽراف لیقحتلا
ِت تلػ مذػ
ییاٌؽآ
ٍ يتؽاذً
ِتزجت و یفا رد ؿَقخ یذهآراو یاٍّراد
یّایگ شیَجت
ًاتثغً
یوو رد يیا درَه
ِتؽاد یلاح رد ذًا رد ِو
يع يیت راداٌؼه یراهآ فلاتخا ىاراىوّ ٍ یًَاخ ِؼلاغه دراد دَجٍ یّایگ یاٍّراد شیَجت ىاشیه ٍ ىاىؽشپ (
8 ) .
ىاىؽشپ یهَوػ
ٍ ـقخته تثغً
ِت ىاىؽشپ قَف
ـقخت
لیاوت یزتؾیت
ِت شیَجت د یاٍّرا یّایگ ًلااوتحا ِو ذٌتؽاد
قَف ىاىؽشپ يتؽاد راوٍزع ىآ تلػ ات ـقخت
یراویت یاّ
یققخت زت تثغً
ِت زیاع
،ىاىؽشپ یاٍّراد دَجٍ
ییایویؽ
ققخت ی زت تثغً
ِت یاٍّراد رد یّایگ یراویت يیا
،اّ
لخاذت
یاٍّراد ییایویؽ
ات یاٍّراد دَجٍ مذػ ٍ یّایگ
یاٍّراد
د يیت رد راذگزثا رَؾو ییٍراد راسات رد دَجَه یّایگ یاٍّرا
یراویت يیا یازت اّ
( لثه یراویت ةلل
ٍ
،قٍزػ ىاعزع ... ٍ )
تعا رد .
یترَف
ِو جیاتً
ِت تعد
ُذهآ رد
ِؼلاغه ٍ یًَاخ
ىاراىوّ
یوو تٍافته یّایگ یاٍّراد شیَجت ىاشیه ،تعا
ىاىؽشپ ظعَت یهَوػ
( 7 / 3 ذفرد )
ٍ ـقخته (
5 / 3 ذفرد )
اثیزمت ت زتاز یه ذؽات . نّ
ىاىؽشپ ظعَت شیَجت ىاشیه يیٌچ
قَف ( ـقخت 4
/ 7 )ذفرد یه ذؽات ( 8 ).
رد يیت ىاىؽشپ
ِت ،ـقخته ةیتزت
يیققخته حازج
یهَوػ ( 2 / 31 ذفرد )،
یلخاد ( 2 / 17 )ذفرد
ٍ ىاودَو ( 8 / 10 ذفرد ) يیزتؾیت شیَجت
ار
ِو ذٌتؽاد يیا
ـقخت یراویت ات طاثترا رد اّ
فلتخه یاّ
.ذٌتغّ
نّ
يیٌچ
ِت اٍّراد دَثً تلػ ی
ققخت ی رد ت ی ي اٍّراد
ی گ ی
ّا ی
، زتوو ی ي ه ی ىاش
َجت ی ش ـقخت ِت اّ
یی ذًٌاه
اتً .ذؽ ُداد ؿاقتخا قٍزػ ٍ ةلل ی
ج
ِؼلاغه سا لفاح
Williams
ٍ ه ىاؾً ىاراىوّ
ی ت سا ِو ذّد ی
ي ىاىؽشپ
ققخته ،ـقخته ی
ي ( لافعا 6 / 15 حازج ٍ )ذفرد ی
هَوػ ی
( 1 / 15 ت )ذفرد ی زتؾ ی ي ذفرد یّایگ یاٍّراد شیَجت دَخ ِت ار
ـقخت ٍ ذًداد ؿاقتخا اّ
یی اس ٍ ىاًس ذًٌاه ی
ىاو
( 9 / 10 ىؽشپًاٍر ،)ذفرد ی
( 9 / 9 ذپَترا ،)ذفرد ی
( 2 / 5 ،)ذفرد
دار ی صَلَ
ی ( 7 / 4
ِثتر رد )ذفرد اّ
ی ذؼت ی شیَجت ذفرد رازل
( ذٌتفزگ 14
ِو ) جیاتً يیا زمت
ی
ًاث اتً ِتاؾه ی
ج
ِت تعد ُذهآ
ِؼلاغه خا ی ز .تعا نّ
يیٌچ
ِؼلاغه رد ا
ی زحت رد ِو ی
ي ماجًا
ققخته ذؽ ی
ي حازج ٍ لافعا ی
هَوػ ی ت ی زتؾ ی ي ار ذفرد
ِت ( ذًداد ؿاقتخا دَخ 4
ِؼلاغه رد .)
ًَاخ ی
ً ىاراىوّ ٍ ی
ش
زتوو ی ي ه ی ىاش
َجت ی ش اٍّراد ی گ ی
ّا ی ققخته ِت ی
ي ٍ ةلل
ت ٍ قٍزػ ی زتؾ ی ي ه ی ىاش
َجت ی ش
ِت
ًاهرد ٍُزگ ی
غفٌت ی اقتخا ؿ
( ذؽ ُداد 8
ه ىاؾً زضاح ِؼلاغه .) ی
ًلااوتحا ِو ذّد
ِت تلػ
َل ی توزؽ ىذؽ زّاظ اّ
ی
ٍراد یی
ْت رد ی
ِ اٍّراد ی گ ی
ّا ی
،
وات تلاَقحه ِئارا ی
ف ی ت
ًاهرد زثا ٍ ی
ؽاً ةعاٌه ی
،اٍّراد سا
َجت ِت ىاىؽشپ دامتػا ی
ش اٍّراد ی گ ی
ّا ی لَت ی ذ ت لخاد ی زتؾ سا
اٍّراد ی تادراٍ
ی لٍ .تعا ی لاغه رد
ِؼ ا ی ىازْت زْؽ رد ِو
،ذؽ ماجًا ىاشیه
َجت شی یتادراٍ یّایگ یاٍّراد ىاىؽشپ ظعَت
لد ِت عَضَه يیا ذیاؽ .تعا زتؾیت ی
ل ةعاٌه یؾختزثا
اٍّراد ی یّایگ توزؽ ذهاراو تاغیلثت ٍ یتادراٍ
یاّ
زْؽ رد ُذٌٌودراٍ
( ذؽات ىازْت 8
.) يیا رد
ِؼلاغه ت ی ي لَقف
ه زظً سا لاع فلتخه ی
ىاش
َجت ی ش اٍّراد ی گ ی
ّا ی فلاتخا
راداٌؼه ی
ًلاهاو ِو دراذً دَجٍ
تً ِتاؾه ی
ِج غه
ِؼلا
ًَاخ ی
ٍ
ه ىاراىوّ
ی ذؽات ( 8 تً .) ی
ِج او ىَهسآ ی واح ٍد ی فلاتخا سا
راهآ ی
َجت رد راداٌؼه ی
ش گ ٍراد ی
ّا ی ت ی ي ىس ٍ دزه ىاىؽشپ
ذت .تعا ی ي
ًَِگ ه ِو ی ىاش
َجت ی ش اٍّراد ی گ ی
ّا ی ظعَت
ت دزه ىاىؽشپ ی
زتؾ ِؼلاغه رد .تعا ىس ىاىؽشپ سا
Hilal
ٍ
ىاراىوّ
لاع رد 2017
دشً
ی ه ِت 51 سا ذفرد
توزؽ راهآ فلاتخا ٍ ذًدَت دزه ىاىؽشپ ىاگذٌٌو ی
ت ی ي
غٌج ی ت وً ىاؾً ار ی
( ذّد 4
ِؼلاغه رد اها .)
Williams
ٍ
تً ىاراىوّ
ی
ِج ا ی تً ِتاؾه ی
ِج زیخا ِؼلاغه تعا ُذؽ لفاح
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-10 ]
دشی يقٍدص ديْش يًاهرد ـ يتشادْب تاهدخ ٍ يكششپ مَلػ ُاگشًاد ِلجه ٍ تسيب ُرٍد
نتشّ
ُراوش ، نّد ، ید 1399
3150
يّايگ یاٍّراد یٍاح خسً يًاٍازف
ُاگشًاد زتخد ىایَجشًاد رد يقاچ عَيش ىازیا یاّ
… توزؽ سا ذفرد 74 دٍذح دزه ىاىؽشپ ٍ زت رد ار ىاگذٌٌو
ه ی گ ی ذًز ( 14 .) یه داٌْؾیپ ،زیخا ِؼلاغه جیاتً ِت ِجَت ات دَؽ
ِؼلاغه ػزگً ٍ لیاوت يییؼت ٍ یعرزت ٌِیهس رد نیمتغه یا ُذٌیآ رد یّایگ یاٍّراد شیَجت ِت تثغً دشی زْؽ ىاىؽشپ
.دزیگ رازل یعرزت درَه
ِجيتً
یزيگ
ِت ؾً زضاح ِؼلاغه یلو ترَف ىا
ُذٌّد ذفرد يییاپ یثغً
یاٍّراد شیَجت یه دشی زْؽ ىاىؽشپ ظعَت یّایگ
ٍ ذؽات
ِت ،يع ،تلایقحت حغع ىَچ ییاّزیغته ِفلاخ ترَف
یاٍّراد شیَجت ىاشیه زت ىاىؽشپ ـقخت ٍ تیغٌج یّایگ
یه زثَه ىاىؽشپ ظعَت .ذؽات
نّ
يیٌچ لاات تویل ی
يیا
ُدرٍآزف زیغ ِت ِجَت ات اّ
ِویت ا ىآ ىدَت ی یه اّ
یىی ىاَت زگید
قَف جیاتً ِت ِجَت ات .ذؽات ُدرٍآزف يیا يییاپ شیَجت لهاَػ سا
ِؼلاغه ماجًا ٍ لیاوت يییؼت ٍ یعرزت ٌِیهس رد نیمتغه یا
یّایگ یاٍّراد شیَجت ِت تثغً دشی زْؽ ىاىؽشپ ػزگً
یه یرٍزض .ذؽات
نّ
يیٌچ تْج ةعاٌه یاّراىّار ذیات
ؽشپ یّاگآ ؼیاشفا تلاخاذت عَضَه ٍ دزتراو ِت تثغً ىاى
رَظٌه ِت ىاىؽشپ خغً رد ُذؽشیَجت یاٍّراد زیاع ات ییٍراد .دزیگت رازل زظًذه ییٍراد یثًاج كراَػ سٍزت ؼّاو
طاپس یراشگ
ىایاپ سا ِتفزگزت ِلامه يیا یساعٍراد یهَوػ یزتود ِهاً
ُدَت یلٍذفذیْؽ یىؽشپ مَلػ ُاگؾًاد یلاه تیاوح تحت .تعا غوج رد ِو یًاغو یهاوت سا يیفلؤه
ُداد یرٍآ اّ
یه زىؾت ٍ زیذمت ذًدَوً یراىوّ
.ذٌیاوً
:يلاه يهاح ؾًاد
دشی یلٍذف ذیْؽ یىؽشپ مَلػ ُاگ
:غفاٌه رد ضراؼت .دراذً دَجٍ
References:
1- Khan SF, Khan R, Qureshi AW, Zaman S, Khan ZUA, Ullah S. Evaluation of Recent Trends of Prescribing Herbal Drugs among the Prescribers; A Pilot Study. IJBMSP 2018; 7(2): 36-38.
2- Bhattaram VA, Graefe U, Kohlert C, Veit M, Derendorf H. Pharmacokinetics and Bioavailability of Herbal Medicinal Products. International J Phytotherapy Phytopharmacology 2002; 9: 1-33.
3- Joos S, Glassen K, Musselmann B. Herbal Medicine in Primary Healthcare in Germany: The Patient's Perspective. Evid- Based Complementary Alternative Med 2012; 2012: 294638.
4- Hilal M, Hilal S. Knowledge, Attitude, And Utilization of Herbal Medicines by Physicians in the Kingdom of Bahrain: A Cross-Sectional Study. J
Association of Arab Universities for Basic and Applied Sciences 2017; 24(1): 325-33.
5- Ernst E. Prescribing Herbal Medications Appropriately. J Fam Pract 2004; 53(12): 985-8.
6- Grauds C. Botanicals: Strong Medicine for Health and Profit. Assoc Natl Med Pharm 1997; 3(1).
7- Ernst E. Harmless Herbs? A Review of the Recent Literature. Am J Med 1998; 104(2): 170-8.
8- Khanavi M, Gholami K, Khodadadi M, Chaman R, Hadjiakhoundi A. Study of Tehran Physician’s Intensity for Administration of Herbal Drug Based on their Prescription in the Time Period between 2007- 2008 in 3 University Related Drugstores. J Medicinal Plants 2011; 4(40): 69-79. [Persian]
[ DOI: 10.18502/ssu.v28i10.4924 ] [ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-10 ]
9- Bent S. Herbal Medicine in the United States:
Review of Efficacy, Safety, And Regulation. J Gen Intern Med 2008; 23(6): 854-9.
10- De Smet PA. Herbal Remedies. N Engl J Med 2002;
347(25): 2046-56.
11- Golshadi A, Ansari R, Asgari S, Sarafzadegan N, Bashtam M. Knowledge, Belief and Practice of Herbal Medicine in People of Isfahan. J Med Plants 2002; 2: 21-8. [Persian]
12- Dabbagh A, Ghasemi M, Zolfaghari B, Jamshidi H.
A Revision to the Professional Roles of Pharmacists in the National Health System: The Attitudes of Physicians and Pharmacists Regarding the Impact
on Inter-Professional Relationships. Hakim Research J 2006; 8(4): 26-36. [Persian]
13- Awodele O, Agbaje E, Abiola O, Awodele D, Dolapo D. Doctors’ Attitudes Towards the Use of Herbal Medicine in Lagos, Nigeria. J Herbal Medicine 2012; 2(1): 16-22.
14- Clement YN, Williams AF, Khan K, Bernard T, Bhola S, Fortuné M, et al. A Gap Between Acceptance and Knowledge of Herbal Remedies by Physicians: The Need for Educational Intervention.
BMC Complementary and Alternative Med 2005;
5(20): 1-9.
[ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-10 ]
Journal of Shahid Sadoughi University of Medical Sciences Vol 28 | NO 10 | Jan 2020 3152
Journal of Shahid Sadoughi University of Medical Sciences Received: 15 July 2020
Vol 28| NO 10 | Jan 2020 Accepted: 20 Sep 2020
Evaluation of Herbal Medicine Administration by Physicians in the Prescriptions of Yazd State Pharmacy
Mohsen Nabi Meybodi1, Neda Arbab Tafti2, Vahid Ramezani*3, Mahsa Tavakolian Ardakani4, Maryam Akrami5, Ali Mohammad Ranjbar Jamal abadi6
Original Article
Introduction: Herbal medicines are one of the most widely used complementary therapies in the world.
Therefore, it is necessary to perform exact studies on the status of herbal medicines in communities. The aim of this study was surveying the prescription amount of herbal medicines prescribed by physicians and the effect of variables such as gender, degree of education, age, type of specialization of physicians, different seasons, source of drug production, price and the rate of insurance coverage on it.
Methods: The current study was a descriptive-analytical and cross-sectional one. This research was conducted in the period of April 1 to March 20, 2016 in a public pharmacy in Yazd. 1824 prescriptions were obtained using Cochran's statistical formula and the amount of prescription containing herbal medicines was evaluated using the prepared lists. The collected data in three general categories, including physicians' demographic characteristics, prescriptions and their containing drugs specification were analyzed using SPSS (version 16) software and using the Chi-square statistical test.
Results: Among the 1824 prescription examined, only 120 prescriptions contained herbal medicines with the average number of 1.05 ± 0.22 herbal medicine items in each prescription. 114 prescriptions (95%) and 6 prescriptions (5%) included one and two herbal items, respectively. There was a significant relationship between the amount of herbal medicine and the degree (P=0.041), type of specialization (P=0.04) and gender of the doctors (P=0.009), however, there was no significant relationship between the amount of prescription containing herbal medicines, the seasons of prescription (P=0.866) and the age of the physicians (P=0.089).
Conclusion: Considering the results of this study, the amount of herbal medicines prescribed by physician in Yazd city is low.
Keywords: Herbal medicine, Prescription, Physicians.
Citation: Nabi Meybodi M,Arbab Tafti N, Ramezani V, Tavakolian Ardakani M, Akrami M, Ranjbar Jamal abadi A.M . Evaluation of herbal medicine administration by physicians in the prescriptions of Yazd State Pharmacy. J Shahid Sadoughi Uni Med Sci 2020; 28(10): 3144-52
1-4Department of Pharmaceutics, School of Pharmacy, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran.
5Department of Psychiatry, School of Medicine, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran.
6Department of Pharmacognosy, School of Pharmacy, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran.
*Corresponding author: Tel: 035-38203418, email: [email protected]
[ DOI: 10.18502/ssu.v28i10.4924 ] [ Downloaded from jssu.ssu.ac.ir on 2024-01-10 ]
