ی کارشناسی ارشد

(1)

هدکشناد ی

یسانشناور و یتیبرت مولع یشزومآ هورگ یسانشناور

نایاپ هجرد تفایرد یارب همان دشرا یسانشراک ی

هتشر رد ی

یسانشناور شیارگ

ییانثتسا ناکدوک شزومآ

:ناونع

شخبرثا ی

افک شزومآ ی

ت عامتجا ی

راگزاس و هرادنپدوخ رب روحم هداوناخ ی

عامتجا ی

شناد ناردام نازومآ

اب خا للات ی گدا ی ر ی

داتسا امنهار

یکلمارق یحبص رصان رتکد

داتسا رواشم

یلییاکیم رفولین رتکد

رگشهوژپ سانشادخ اضرملاغ

نمهب 6931

(2)

مان يگداوناخ وجشناد

: سانشادخ

مان : اضرملاغ

ناونع ناياپ همان : شخبرثا ی افک شزومآ ی

ت عامتجا ی وحم هداوناخ راگزاس و هرادنپدوخ رب ر

ی عامتجا ی ناردام

شناد نازومآ اب للاتخا ی گدا ی ر .ی

داتسا )دیتاسا(

امنهار : یکلمارق یحبص رصان رتکد

داتسا )دیتاسا(

واشم :ر یلییاکیم رفولین رتکد

عطقم لیصحت :ي دشرا یسانشراک

هتشر : یسانشناور

شيارگ شزومآ:

ناکدوک ییانثتسا

هاگشناد

: ققحم یلیبدرا

هدكشناد : یسانشناور و یتیبرت مولع خيرات

د عاف : 03 / 11 / 1031 دادعت

حفص :تا 14

هدیکچ اوناخ يعامتجا تيافک شزومآ يشخبرثا يسررب شهوژپ نيا فده :

هرادنپدوخ رب روحم هد

شناد ناردام يعامتجا یراگزاس و اب نازومآ

ا قیقحت شور .دوب یریگداي للاتخا ز

يشيامزآ همین عون

شیپ حرط سپ و نومزآ

هورگ اب نومزآ هعماج و هدوب لرتنک

نآ یرامآ ی ی هیلک

شناد ناردام ازومآ

ن

یریگداي للاتخا اب (

043 )رفن سرادم رد لیصحت هب لوغشم لالاتخا

(یریگداي ت 3

هسردم يتلود

)

يلیصحت لاس رد و زاریش ناتسرهش 39

- 31 دندوب هسردم کي دنمفده یریگ هنومن قيرط زا هک

نازومآ شناد ناردام نیب زا سپس دش باختنا 03

رفن هداس يفداصت یریگ هنومن شور هب و باختنا

رد يفداصت تروص هب 2

هورگ ره( لرتنک و شيامزآ هورگ 10

سم تبسن هب رفن دندش نيزگياج)یوا

و

شسرپ هب همان

هرادنپدوخ یاه زرجار

يعامتجا یراگزاس و لب

هداد .دنداد باوج عمج یاه

هدش یروآ

( هریغتم دنچ سنايراو لیلحت نومزآ طسوت اونام

شزومآ داد ناشن جياتن .تفرگ رارق نومزآ دروم )

دام يعامتجا یراگزاس و هرادنپدوخ رب روحم هداوناخ يعامتجا تيافک شناد نار

للاتخا اب نازومآ

يعامتجا یراگزاس رب شزومآ رثا نینچمه.تسا هتشاد رادانعم يشخبرثا یریگداي (

00 / 3

2= ή

، 3331 / 3

، p=

40 / 23 (=

22 و 1 ) )F هرادنپ دوخ رب نآ رثا زا شیب (

14 / 3

2= ،ή 30 / 3

، p=

00 / 4

(=

22 و 1 ) )F .تسا هدوب

دیلک هژاو اه : یعامتجا تیافک -

روحم هداوناخ -

پدوخ هرادن

(3)

‌أ بلاطم تسرهف

ناونع و هرامش بلاطم

هحفص

لصف لوا : تایلک شهوژپ

1 - 1 - همدقم ...

...

2

1 - 2 -ب ی نا هلئسم ...

...

0

1 - 0 - مها ی ت و ترورض شهوژپ

...

1

1 - 4 - فادها شهوژپ ...

...

9

1 - 0 - ضرف ی تا شهوژپ ...

...

9

1 - 1 - راعت ي ف موهفم ي و لمع ی تا ي غتم ی اهر ی قحت ی ق ...

...

2

لصف مود : یرظن ینابم شهوژپ

2 - 1 - همدقم ...

...

11

2 - 2 - للاتخا ي گدا ی ر ی ...

...

11

2 - 0 - افک ي ت عامتجا ي هداوناخ روحم ...

...

10

2 - 0 - 1 - دركلمع هداوناخ

...

12

2 - 4 - هرادنپدوخ ...

...

....

22

2 - 4 - 1 - هرادنپدوخ و

قفوم ی ت صحت ی ل ي ...

...

Error! Bookmark not defined.

2 - 0 - راگزاس ی عامتجا ي ...

...

2 - 1 - شهوژپ اه ی پ ی ش ی ن ...

...

(4)

ب

2 - 1 - 1 - شهوژپ اه ی ماجنا هدش رد مز ی هن افک ي ت عامتجا ي هداوناخ روحم ...

Error! Bookmark not

defined.

2 - 1 - 2 - قحت ی تاق ماجنا هدش رد مز ی هن هرادنپدوخ و

راگزاس ی عامتجا ي ناردام شناد نازومآ اب ناوتان ي

...

لصف موس : و داوم شور شهوژپ

همدقم ...

...

0 - 1 - شور قحت ی ق ...

...

0 - 2 - هعماج رامآ ی ...

...

0 - 0 - هنومن و شور هنومن گ ی ر ی ...

...

0 - 4 - اسو ي ل و رازبا دروم ن ی زا ارب ی ماجنا شهوژپ ...

0 - 4 - 1 شسرپ همان هرادنپدوخ زرجار

...

0 - 4 - 2 - شسرپ همان راگزاس ی عامتجا ي لب ...

...

0 - 0 - اوتحم ی تاسلج شزومآ

افک ي ت عامتجا ي هداوناخ روحم Error! Bookmark not defined.....

0 - 1 - شور عمج روآ ی هداد اه ی رامآ ی ...

...

0 - 9 - شور زجت ي ه و لحت ی ل رامآ ی ...

...

لصف مراهچ : جیاتن و ی هتفا اه ی شهوژپ

4 - 1 - همدقم ...

...

Error! Bookmark not defined...

4 - 2 - تاعلاطا عمج

ی ت تخانش ي ...

...

4 - 0 - ي هتفا اه ی صوت ی ف ي ...

...

4 - 4 - ي هتفا اه ی طابنتسا ي ...

...

(5)

ج

لصف مجنپ : هجیتن ریگ ی و ب ثح

0 - 1 - همدقم ...

...

0 - 2 - ثحب و تن ی هج گ ی ر ی ...

...

0 - 2 - 1 - ضرف ی ه لوا ...

...

0 - 2 - 2 - ضرف ی ه مود ...

...

0 - 2 - 0 - ضرف ی ه موس ...

...

0 - 2 - 4 -ن ت ی هج گ ی ر ی ...

...

0 - 0 - دودحم ي ت اه ی قحت ی ق ...

...

0 - 4 - پ ی تاداهنش ي ارب ی قحت ی ق اه ی تآ ي ...

...

0 - 4 - 1 - پ ی تاداهنش شهوژپ

ي ...

...

Error! Bookmark not defined....

0 - 4 - 2 - پ ی تاداهنش دربراک

ی ...

...

Error! Bookmark not defined.....

تسرهف عبانم

و ذخآم ...

...

(6)

د

‌ تسرهف

دج لو اه

و هرامش ناونع

لودج

هحفص

لودج 4 - 1 - زوت ي ع ناوارف ي ندومزآ ي اه رد ود هورگ امزآ ي ش و لرتنک ...

defined.

لودج 4 - 2 - زوت ي ع ناوارف ي ندومزآ ي اه بسحرب نس

ناردام Error! Bookmark not defined...

لودج 4 - 0 - زوت ي ع ناوارف ي ندومزآ ي اه بسحرب م

ی ناز صحت ی تلا ردام ...

defined.

لودج 4 - 4 - زوت ي ع ناوارف ي ندومزآ ي اه ساسارب لغش

...

لودج 4 - 0 - زوت ي ع ناوارف ي ندومزآ ي اه ساسارب دادعت

نادنزرف Error! Bookmark not defined.

لودج 4 - 1 - صخاش اه

ی صوت ی ف ي طوبرم هب هداد اه ی لصاح زا ارجا ی پ ی ش نومزآ و سپ نومزآ

همانشسرپ اه

ی هرادنپدوخ و

راگزاس ی عامتجا ي ود هورگ امزآ ي ش و لرتنک Error! Bookmark not

defined.

لودج 4 - 9 - اتن ي ج لودج M سکاب ...

...

لودج 4 - 2 - نومزآ لامرن ی ت ي ...

...

لودج 4 - 3 - اتن ي ج نومزآ نول تهج سررب ي پ ی ش ضرف ربارب ی راو ي اهسنا Error! Bookmark not

defined.

لودج 4 - 13 - اتن ي ج نومزآ رثا پ ی لا ی رد لحت ی ل اوكنام ...

لودج 4 - 11 - اتن ي ج لحت ی ل راو ي سنا تارثا هورگ امزآ ي ش و هورگ لرتنک رب راگزاس ی عامتجا ي و

هرادنپدوخ اب

لرتنک تارثا پ ی ش نومزآ ...

...

(7)

ه

(8)

لوا لصف

‌

شهوژپ تایلک

(9)

6 - 6 - همدقم

‌ يدلاو شناد تیقفوم رد يساسا شقن ن دوخ نادنزرف شزومآ رد ندش ریگرد سناش دياب و دنراد نازومآ

.دنشاب هتشاد ار نيا

زاین ندرک مهارف و هدامآ ریگرد هداوناخ دارفا هنوگچ هک ،دنوش دوخ کدوک صاخ یاه

همانرب کي يحارط دنمزاین ،زورفا و یرون( تسا یراتفر یوگلا و یزير

2333 .)

شناد مآ يناوتان هب لاتبم نازو رد تابساحم اي نتشون و ندناوخ رد للاتخا لیلد هب یریگداي یاه

يم هجاوم لكشم اب دوخ سورد بلغا انیبروا و ايزاتسانآ( دنوش

،1

2333 .)

نآ دوجو اب هورگ نيا يمن ،دنرادروخرب يعیبط شوه زا عقاوم رثکا رد هک

يلیصحت تفرشیپ دنناوت

ب و دنشاب هتشاد يبولطم يم همادا لیصحت هب يتخس ا

يم لیصحت کرت اي و دنهد هبون هب نيا هک دننک

ی

يفطاع و يگنهرف ،یداصتقا ،يعامتجا تامدص دوخ -

دراد لابند هب هعماج و ناشيا یارب رایسب يناور

هتیمک(

ناوتان يلم کرتشم ی ي

یریگداي یاه ،2

2339 .)

هظفاح رد لكشم ریظن يتلاكشم یاراد دارفا نيا ادینش ی

هناكت یرادزاب ،هجوت ظفح ،یراديد و یر -

،يهدنامزاس و میمعت رد فعض ،شزیگنا فعض ،یراديد و یرادینش زیمت و کاردا ،يتکرح يگنهامه ،اه هظفاح رد فعض يگنهامه ،تاعلاطا شزادرپ ،هنیمز زا شقن کاردا رد فعض ،يترپ ساوح ،لاعف ی

يب و یریگداي کبس ،يتکرح یراديد شیب و یرارق

يلاعف يم رنرل( دنشاب ،0

2330 و نسلكین ،نايورات ؛

تسواف ،4

2339 .)

يم کدوک شزومآ یارب رثؤم میت کي ناونع هب نيدلاو هب هک يياهدركيور زا يكي دركيور ،درگن

هعومجم ،روحم هداوناخ تامدخ ،دلياچ نک يتاقیقحت زکرم هاگديد زا .تسا روحم هداوناخ شزرا زا یا

،اه

شرگن هب اهدركيور و اه هداوناخ و صاخ یاهزاین اب ناکدوک یارب ،تامدخ

هب ار نيدلاو هک تسا ناشياه

يم ناشناکدوک یاهزاین دروم رد ،صصختم ناونع ار تامدخ ناگدنهد هئارا و نيدلاو نیب هطبار و دسانش

يم ءاقترا میمصت رد هداوناخ شقن زا و دشخب

يم تيامح شکدوک هب هدش هئارا تامدخ یریگ

،دنولاد( دنک

،یرقاب و ينایفاسر 2314

.)

هنیشیپ يفرط زا شهوژپ ی

يم ناشن اه هداوناخ هک دهد

)يناوتان راچد( ييانثتسا کدوک بحاص یاه

نارحب و سرتسا یاراد يناور و يمسج تملاس و يگتفاي شزاس ،ناوتان کدوک دوجو و هدوب يناور یاه

-

1. Anastasia & Urbina.

2. National joint committee on lerning disabilities.‌

3. Lerner

4.Taroyan, Nicolson & Fawcett‌

(10)

نآ اه يم ديدهت ار شهوژپ نيا .دنک

اه خ هک تسا هداد ناشن هداونا

هب تبسن ناوتان کدوک یاراد یاه

هداوناخ يم هبرجت ار سرتسا زا یرتلااب حوطس یداع ناکدوک یاه و يليرا ،لیینیپ ،نیک ،يسمد( دننک

دنلیین ،1

2333 لاوسیپ و اكسورباد ؛ ،2

2313 .)

هجیتن کي رد لاس رد يلک یریگ

2313 زا 02 روحم هداوناخ یاهدركيور هک دش هداد ناشن شهوژپ

رب ا کدوک و هداوناخ ،نيدلاو راتفر و دركلمع رت( هتشاد میقتسم ریغ و میقتسم رث

0تويا ،يبماه و تسنود ،

2313 یوق میقتسم ریغ تاریثأت .) يم زورب نيدلاو یدمآراکدوخ یاهرواب بلاق رد و هدوب رت

نيا هب .دندرک

کدوک دلاو طابترا و تلاماعت رب نيدلاو یدمآراکدوخ و يتسيزهب هک ينعم دوخ هبون هب هک هتشاذگ ریثأت

يم بوسحم کدوک دشر رب يتبثم رثا هرادا( دش

هرادا و يناسنا تامدخ ی ناکدوک تیبرت و شزومآ ی

،4

2311 .) یراگزاس و هرادنپدوخ رب روحم هداوناخ يعامتجا تيافک شزومآ يشخبرثا هدش شلات قیقحت نيا رد

شناد ناردام يعامتجا م یریگداي للاتخا اب نازومآ

.دریگ رارق هعلاطم درو

6 - 2 - هلئسم نایب

حلاطصا لاس رد یریگداي للاتخا

1312 و 1310 کرک لئوماس طسوت ار حلاطصا نيا وا .دش هئارا 0

راک هب دنتشاد یزیچان تفرشیپ يضاير تابساحم و نتشون ،ندناوخ یریگداي لوحت رد هک يناکدوک یارب هزوح دراو ار یریگداي للاتخا و درب ب ی

همانر شزومآ ی .درک هژيو یاه

داعبا رب یریگداي للاتخا فيرعت رد کرک توافت ،يتخانش ناور یاهدنيارف ،يتخانش بصع

یاه

یراذگ نورب و یدرف نورد نمتیب ارابراب .تسا هدرک دیکأت اه

(1

1310 للاتخا زا کرک فيرعت راركت نمض )

یراتفر للاتخا اب ناکدوک ،یریگداي رب کرک فيرعت زا ار9

رچلف( درک یراذگ نو ،ناراكمه و2

2339 .)

يلصا و هدناسر بولطم و نكمم دشر هب ار یداع ناکدوک هک تسا نيا تیبرت و میلعت شنک نيرت

ييانثتسا ناکدوک تبقارم و شزومآ تحت ار 3

هژيو یاه زین ار نانآ دشر ریسم قيرط نيا هب و دهد رارق 13

،زورفا( دزاس راومه 2333

.)

ن اب یدازون دوجو يمومع یاه تبقارم و ينامرد روما ،هيذغت یارب تدم ينلاوط هجوت مزلتسم ،يناوتا

شقن نیب لداعت یرارقرب هک ردام هفیظو ظاحل نيا زا .دراد کدوک يگدنز رد هدننک نییعت شقن هک تسا یا هظحلام لباق ریثات دناوت يم يگتسخ ساسحا يتدم زا سپ .دوش يم بیسآ راچد ،تسا رسمهو ردام

1.Dempsey, Keen, Pennell, O’Reilly & Neilands.

2. Dabrowska & Pisula‌

3. Trivette,c. ‌‌

4. Departement of human services and department of education and early childhood development.‌‌

5. Samuel Kirk 6. Barbara Bitman 7. Behavioral disorder 8. Fletcher

9. Excertional children 10. Evans, I.M.

(11)

ک رب ردقنآ تسا نكمم ،لولعم کدوک هدنيآ زا نيدلاو ينارگن .دشاب هتشاد نیجوز ی هطبار تیفی تدش

لاومعم ديدش ينارگن نيا .دوش وا یاهزاین و کدوک يلعف تیعضو هب يلوصاو يقطنم هجوت زا عنام هک دباي روم و یرورض فياظو دنناوتن نانآ هک دوش يم ببس هاگ و دهد يم رده ار نيدلاو یورین يگدنز زاین د

دشاب هتشاد دوجو زین یرگيد یاه لكشم رگا .دنزاس هدروآرب ار کرتشم دش دهاوخ ديدشت تلاكشم نيا ،

،یردان و يقارن فیس(دوش يم هداوناخ يگچراپكي و داینب ندش تسس ببس و 1021

.)

ک لاغتشا نامز ينهذ ناوت مک ناکدوک ناردام هک داد ناشن ایلارتسا رد يشهوژپ يط نودنرب یرتم

نینچمه شهوژپ نيا .دنراد تاحيرفت و شخب تذل یاه تیلاعف هب نتخادرپ یارب ينامز رتمکو دنراد دباي يم شهاک يصخش یاه تبقارم تهج ناردام نامز هک داد ناشن يمک نامز تلع هب ناردام نياربانب .

،نودنرب( .دنوش يم رتريذپ بیسآ دنهد يم صاصتخا دوخ هب هک 2339

.)

ربلآ و نوسرتپ ثعاب و تسا نيرياس زا رتشیب ييانثتسا ناکدوک ناردام يگدرسفا هک دنداد ناشن ز

ردام لماعت یدمآراکان

،زربلآ و نوسرتپ(دوش يم کدوک– 2331

)

ههد رد راب نیلوا ،روحم هداوناخ دركيور موهفم ی

1303 دركيور زرجار لراک هک ينامز ، م

عجار

1روحم گ رارق هدافتسا دروم ،درک يفرعم ار .تفر

هب ،روحم عجارم دركيور رد نيا یاج

ناوتان درف لرتنک هک

يم تيريدم ار نآ ،عجارم دوخ ،دنریگب تسد رد تامدخ ناگدنهد هئارا ار ههد نیمه رد نینچمه .دنک

هویش زرِش و تریب هک دوب هداوناخ و ناکدوک هب تامدخ هئارا شفده هک ،روحم هدتوناخ تامدخ زا یا

یاه

نآ را ار دوب اه تويارت( دندرک هئا

،لاو و نلآ ،تسناد ،2

1330 .)

ههد رد ی 1313 هداوناخ و يناوتان اب ناکدوک زا تبقارم رد راب نیلوا یارب ،روحم عجارم دركيور ، -

هب ناشياه رخاوا ات .دش هدرب راک

1393 يم راک يناوتان اب ناکدوک اب هک ينیصصختم تاقیقحت ناشن دندرک

نآ تامدخ نيرترثؤم هک داد يم دیکأت نامرد رد هداوناخ شقن رب هک دنتسه يياه

نامرد هن ،دننک .نارگ

هداوناخ هک دوب نامز نيا زا سپ هرابرد رتشیب یریگداي یارب يتصرف و دندش ناشنادنزرف تبقارم ریگرد اه

هویش باختنا و ناشکدوک هب بسانم ينامرد یاه

اشتاعلاطا ات دندوب رداق هداوناخ یاضعا و دندروآ تسد ار ن

نامرد اب يلک یامن و دننک لدب و در نارگ

قیقد و رت هب ار کدوک زا یرت

گآ قيرط نيدب و دنروایب تسد يها

نآ هب کدوک زا اه تبقارم رد تامدخ تفیش هک ينامز و دوش رتشیب هداوناخ زا يئزج ناونع

هب ناکدوک یاه

ماک هجوت دروم روحم هداوناخ تمدخ موهفم ،دمآ ديدپ هداوناخ تمس ل

،رتیپ و نلآ( تفرگ رارق یرتهب و رت

1331 .) ماظن مهم فادها زا يكي لئاسم رب دنشاب رداق هک تسا یدارفا شرورپ ،نردم شرورپ و شزومآ یاه

،لورا و ناكسیلاک ،کوكلس( دننک هبلغ يناسآ هب يعامتجا طیحم رد و هرمزور يگدنز رد ناشتلاكشم و 2339 ماظن نيا .) ک دارفا هب يشزومآ یاه

يم کم رب هبلغ یارب مزلا شرگن و تراهم ،شناد ات دننک

،نتلآ( دننک بسک ار تلاكشم 2330

.)

سرتسا دلاو ود ره یارب یرگدلاو هداد ناشن هک تسا يشهوژپ عوضوم ،ينيدلاو سرتسا هبرجت تساز

يم هبرجت ار ينيدلاو سرتسا ناردپ زا شیب ناردام اما بقارم شقن يقرش عماوج رد ناردام .دننک

ت رد یرگ

1. Client centered‌

2. Trivette

(12)

يم شود هب ار ناکدوک يعامتجا و يفطاع ،ينامسج یاهزاین لابق ریگرد ناکدوک اب رتمک ناردپ و دنشک

شقن ریگرد هدمع روط هب و هدش ،گنودوک وو( دنتسه يطابضنا یاه

1333 و ناتسداد زا لقن هب ؛

،ناراكمه 1020

.)

يم ناشن تاقیقحت رطضا شهاک رب روحم هداوناخ دركيور هک دهد

نیمه و يگدرسفا و سرتسا ،با -

يم يشخبناوت رداک اب دارفا نيا يلدمه سح ءاقترا روط همانرب کي رد .دماجنا

10 ،هداوناخ تيامح ههام

یرامیب اب ناکدوک ناردام ،دوب هدش هدافتسا روحم هداوناخ تلاخادم زا هک ناکدوک ناردام اب ،نمزم یاه

گرزب ندرک ادیپ طابترا ،یرامیب نامه اب رت ،سيريآ( ديدرگ نانآ رد بارطضا حطس شهاک ثعاب هک د

،تيود و فونرچ 2331

.)

هعلاطم کي رد اب ناکدوک نيدلاو هک داد ناشن جياتن .تفرگ رارق يسررب دروم نيدلاو هافر ،يعطقم ی

یدشر يناوتان -

يم هدافتسا روحم هداوناخ تامدخ زا هک يبصع يگدرسفا و سرتسا زا یرتمک نازیم دندرک

شن ار مابنسار و گنیک ،گنیک( دنداد نا ،1

1333 )

هلیسو هب هک يلیلحتارف ادیملا و ماهند ی

لاس رد2

1329 يم ناشن ،تسا هدش ماجنا تراهم هک دهد

-

يم يعامتجا لئاسم لح یاه ،ادیملا و ماهند( دباي ءاقترا تلاخادم قيرط زا ًاساسا دناوت

1329 .)

یدنمناوت یدرف یاه

- تراهم هب يعامتجا یاه

يم قلاطا یراتفر و يناجیه ،يعامتجا ،يتخانش دوش

نآ هب هدنزاس و ملاس دشر و قفوم يعامتجا قابطنا تهج دارفا هک نمریب و شلو ( دنراد زاین اه

،0

2332 .)

تراهم هعومجم لماش يعامتجا تيافک نآ باستکا هک تسا يياه

يعامتجا يهاگآ یاقترا ببس اه

يم دارفا ياناوت رب هک يهاگآ ،دوش

نآ اب رثؤم طابترا یرارقرب و نارگيد کرد ي تیلوئسم ،اه

یريذپ

يم زکرمت طباور ندرک تيريدم و يصخش للاقتسا ظفح ،يعامتجا ،يمرک و نيدنرپ( دنک

1020 .)

يناهج تشادهب نامزاس (4

1330 تراهم ) هعومجم ناونع هب ار يگدنز یاه

تراهم زا یا و يناور یاه

ک فيرعت یدرف نایم و يعامتجا يم کمک دارفا هب هک هدر

تراهم و دنریگب میمصت هناهاگآ ات دنک یاه

مساق( دنشاب هتشاد یرابرپ و ملاس يگدنز و هتشاد يبوخ يناجیه و يتخانش ،يطابترا و یدابآ

،يناخدمحم 1099

.)

تزع ،هتشذگ نرق مین للاخ رد هزاس زا يكي هباثم هب سفن

هجوت دروم هراومه ،تیصخش يلصا یاه

ناور ش يب و تسا هدوب ناسان تزع موهفم هب نارگشهوژپ هجوت مهم ليلاد زا يكي ديدرت

هوقلاب ریثأت ،سفن

تزع .تسا تملاس رب نآ يگدنز رد هاوخان هاوخ دارفا هک ار یراوشد طيارش لمحت ،هديد بیسآ سفن

يم هجاوم نآ اب هرمزور يم نكممریغ ،دنوش

نآ یارب و دزاس نامسج و يناور یاهدمایپ اه

نايز ي راب هب یروآ

يم تريو و نمسورگ( دروآ ،0

2334 )

هطبار ،یراگزاس زا روظنم هب ،وا طیحم و درف نایم هک تسا یا

هب و دراد دوجو يعامتجا طیحم هژيو

يم ناكما وا هزیگنا و اهزاین ات دهد

یراگزاس زا ينامز درف .ديوگ خساپ ار دوخ یاه هرهب

دنم دناوتب هک تسا

1. Rosenbaum

2.Denham & Almeida‌

3. Welsh & Bierman 4. World health organization 5. Grossman & Wirt

(13)

طیحم و دوخ نایم يعامتجا

هطبار شا هزیگنا و رارقرب ملاس یا

وا تروص نيا ریغ رد ،دنک اضرا ار دوخ یاه

يم دادملق راگزاسان ار نآ تیفیک و دوش هتخومآ دياب هک تسا يتراهم ،طیحم اب یراگزاس عقاو رد .مینک

هتخومآ رياس دننام يملاسا( دراد يگتسب یریگداي یارب درف ششوک و هقلاع نازیم هب اه

ن ،بس 1090 :

12 .) تيافک شزومآ يسررب مدع زین و يعامتجا یراگزاس و هرادنپدوخ یاهروتکاف تیمها هب هجوت اب هک دوب لاؤس نيا هب ييوگخساپ ددصرد شهوژپ نيا ،قوف یاهریغتم رب نآ ریثأت و روحم هداوناخ يعامتجا

راگزاس و هرادنپدوخ شيازفا رد روحم هداوناخ يعامتجا تيافک شزومآ ايآ

؟دراد ریثأت يعامتجا ی

6 - 9 - شهوژپ ترورض و تیمها

‌ همه هدیقع نيا رب ناورشیپ ،نایبرم ی شرورپ دياب هعماج هک دنا

ملاس يناور تشادهب اب یدارفا هدنهد

يياناوت دارفا نيا اريز ،تسلااب سفن تزع اب دارفا دنمزاین هعماج يترابع هب .دشاب لااب سفن تزع و دوخ یاه

واب ار يم دامتعا لباق و لوئسم ،دنراد ر رنوسير( دنشاب

،1

2310 .)

هبناج ود دنيارف کي ندش يعامتجا ينايرج لیلد نیمه هب .تسا هعماج و درف نایم يطابترا ی

يم رامش هب هدیچیپ تراهم بسک .دراد نوگانوگ بناوج و داعبا هک ديآ

یرارقرب يگنوگچ ،يعامتجا یاه

گزاس و دارفا رياس اب طابترا هلمج زا ،يعامتجا یرا

یدايز فيراعت يعامتجا یراگزاس زا .دنتسه داعبا نيا ی

اراوگ و يبُلسا .تسا هدش (2

1322 تراهم اب فدارتم ار يعامتجا یراگزاس ،) يم يعامتجا

نآ رظن زا .دنناد -

هنیمز رد نارگيد اب لباقتم طابترا داجيا يياناوت زا تسترابع يعامتجا تراهم اه عامتجا صاخ ی

هب ،ي

( ناو و يكسوملاسا هک يلاح رد .دشاب دنمشزرا و لوبق لباق هعماج فرع رد هک صاخ قيرط 1331

،)

يم یدنيارف ار يعامتجا تراهم و یراگزاس يم رداق ار دارفا هک دنناد

و کرد ار نارگيد راتفر ات دزاس

شیپ میظنت ار دوخ يعامتجا تلاماعت و دننک لرتنک ار دوخ راتفر ،دننک ينیب ،ينيدباع زا لقن( دنيامن

1021 : 44 .) شیپ دوخ زا مكحم و مجسنم سح کي نتشاد هنیهب دشر زاین

و تسا يگدنز يط رد يصخش ی

يم يسح نینچ لیكشت نادقف بیسآ زاس هنیمز دناوت

توهوک رظن زا .دشاب يعامتجا يناور یاه (0

1323 )

جسنا و دوخ لداعتم دشر زا يشان ،يناور لداعت و تملاس زین ما

،رلک تنس( تسا نآ يباي 1021

.)

( زرجار 1303 تیمها زا )

« دوخ » وا .تفگ نخس ،زین يناسنا راتفر یراگزاس رد

« دوخ » هتسه ار ی

يساسا و تیصخش یزکرم يم طیحم اب ناسنا یراگزاس و راتفر لماع نيرت

و یراگزاس حطس .تسناد

نیب دوجوم یراگزاس اي يناوخمه نازیم لصاح ،ام يناور تملاس هک یدارفا .تسام تایبرجت و هرادنپدوخ

يم دنتسه ملاس يناور رظن زا يتروص هب ار دوخ طیحم رد دوجوم یاهداديور و رگيد دارفا ،ناشدوخ دنناوت

رظن هب اريز ،دنتسه هدوشگ تایبرجت مامت هب تبسن هنادازآ دارفا هنوگ نيا .دننک کرد دنتسه اعقاو هک نآ هرادنپدوخ یارب یزیچ چیه اه نآ ی

،زتلوش( تسین هدننک ديدهت اه 1021

.)

1. Reasoner‌

2. Slubby & Guara 3. Kohut

(14)

راگزاس ی نب ثحابم زا نآ داعبا و ی

دا ی سب و ی را سانشناور رد هدرتسگ ي

م بوسحم ي

مه هب دوش ی

ن

اسانش تهج يي

ازفا نمض،نآ اب طبترم لماوع ي

ش ح ی هط م،شناد ي اهدربراک دناوت ی

ز ي دا ی شهاک رد

درف تلاكشم ی

ب و ی ن درف ی مامادبع(.دشاب هتشاد ي

، 1029 )

شهوژپ داژن نیسح

داد ناشن نيدلاو هورگ ود نیب هک

ناکدوک و یداع ناکدوک نازیم رظن زا لولعم

ر راشف تحت لولعم ناکدوک ناردام هک یروط هب دراد دوجو یراد ينعم توافت يناور راشف ديدش يناو

داژن نیسح(دنشاب يم یرت

، 1090 )

ناوت مک یاراد ناکدوک نيدلاو هک داد ناشن رلیم هعلاطم ناردام هب تبسن ار یرتشیب سرتسا ينهذ ي

یداع ناکدوک ناردام اب يتیصخش یاه يگژيو ظاحل زا و دننک يم هبرجت يعیبط دشر اب کدوک یاراد دنشاب يم توافتم ،رلیم(

2332 .)

نیب ار يمیقتسم ی هطبار زنوج و ديويد ،زر يناوتان یاراد ناکدوک نابقارم رد سرتسا و یدنژن ناور

دندرک شرازگ ،زنوجو ديويد ،زر(

2330 .)

ور هبور يناوارف یاه شلاچ و تلاكشم اب يناوتان یاراد ناکدوک ناردام دهد يم ناشن اه شهوژپ .دوش هتساک اهنآ تلاكشم تدش زا هک درک لمع یا هنوگ هب دياب نلاک و درخ حطس رد اذل دنتسه

ب نآ نداد شزومآ تیمها و يعامتجا تيافک نتشاد ترورض هب هجوت اب ناردام هژيو هب نيدلاو ه

شناد يناور تملاس یاقترا رد عوضوم نيا شقن و یریگداي للاتخا اب نازومآ يلصا فده ناردام رتشیب

هداوناخ يعامتجا تيافک شزومآ يشخب رثا شهوژپ نيا يعامتجا یراگزاس و هرادنپدوخ رب روحم

ناردام

شناد .تسا یریگداي للاتخا اب نازومآ

6 - 4 - وژپ فادها شه

‌ 1 - هرادنپدوخ رب روحم هداوناخ يعامتجا تيافک شزومآ يشخبرثا يسررب شناد ناردام ی

للاتخا اب نازومآ

.یریگداي 2 - شناد ناردام يعامتجا یراگزاس رب روحم هداوناخ يعامتجا تيافک شزومآ يشخبرثا يسررب اب نازومآ

.یریگداي للاتخا 0 - هداوناخ يعامتجا تيافک شزومآ يشخبرثا يسررب ناردام يعامتجا یراگزاس و هرادنپدوخ رب روحم

شناد .یریگداي للاتخا اب نازومآ

6 - 5 - شهوژپ تایضرف

‌ 1 - ناردام يعامتجا یراگزاس شيازفا و هرادنپدوخ دوبهب ثعاب روحم هداوناخ يعامتجا تيافک شزومآ

شناد يم یریگداي للاتخا اب نازومآ .دوش

2 - رمن نیب ه رتنک و شيامزآ هورگ ود یاه دعب ل

توافت يعامتجا یراگزاس و هرادنپدوخ ظاحل هب شزومآ زا

.دراد دوجو

(15)

0 - ناردام يعامتجا یراگزاس و هرادنپدوخ رب روحم هداوناخ يعامتجا تيافک شزومآ يشخبرثا

شناد .تسا توافتم یریگداي للاتخا اب نازومآ

6 - 1 - قیقحت یاهریغتم یتایلمع و یموهفم فیراعت

یریگداي للاتخا :

عت يموهفم فير :

هياپ دنيارف دنچ اي کي رد للاتخا ينعم هب یریگداي للاتخا هک تسا يتخانشناور ی

يمربرد ار یراتشون اي یراتفگ نابز زا هدافتسا اي مهف و کرد شوگ يياناوت رد صقن تروص هب و دریگ

يم رهاظ يضاير تابساحم ماجنا اي ءلاما ،نتشون ،ندناوخ ،ندرک تبحص ،ندرک ركف ،نداد رچلف( دوش

و1

،ناراكمه 2339

.)

رفن کي و ناوجون و کدوک کشزپناور کي طسوت ناکدوک رد یریگداي للاتخا: يتایلمع فيرعت .دوش يم هداد صیخشت ينیلاب سانشناور

افک :روحم هداوناخ يعامتجا تي

يموهفم فيرعت :

هكنیبار رظن زا يعامتجا تيافک ولیتاد و

( 2332 اد تراهم تفه و هفلؤم هس ) هک در

:زا تسا ترابع 1

- تراهم يياناوت و اه میمصت تراهم ود لماش هک يتخانش یاه

يم يهاگآدوخ و یریگ -

.دوش 2 - تراهم يمربرد ار يطابترا و يعامتجا هلئسم لح تراهم ود هک یراتفر یاه .دریگ

0 - تيافک یاه

يم تاناجیه اب هلباقم و يلدمه ،مشخ تيريدم تراهم هس لماش هک يناجیه دوش

. ،روحم هداوناخ تمدخ

سيورس و نيدلاو نیب هطبار رب هک تسا يتيامح هویش کي مه و هفسلف کي مه دیکأت هدننک تيامح یاه

،رلتساه( دراد 1334

هداوناخ متسیس یروئت ساسا رب ،روحم هداوناخ تمدخ.) رب ار هداوناخ هافر هک تسا

رزیلاو و فیل( تسا هدرک صخشم کدوک هافر ساسا ،

1332 .)

عت :يتایلمع فير لون يشزومآ ی همانرب شهوژپ نيا رد روحم هداوناخ يعامتجا تيافک ی هلخادم

.دوش يم هداد شزومآ ،شيامزآ هورگ نازومآ شنادو ناردام هب هک تسا :هرادنپدوخ هک تسا دقتعم زمیج مایليو :يموهفم فيرعت

« دوخ » يكي :تسا هبنج ود یاراد

« کاردا دوخ

هدننک »0

یرگيد و

« دا دوخ هدش کار »1

يم ،نارگيد تخانش و دوخ تخانش نیب هسياقم رد هک تفگ ناوت

ود نيا يسانشدوخ رد اما ؛دنتسه ادج مه زا هدش کاردا دوخ و هدننک کاردا دوخ ،نارگيد تخانش رد هدننک کاردا هبنج هب هزورما .دنناسكي

« يهاگآدوخ »

،هدش کاردا هبنج هب و

« هرادنپدوخ »

يم هتفگ .دوش

ترابع هب يم هجوت شيوخ دوجو نورد هب درف هک يماگنه ،رگيد

يم هجاوم يتافص اب دنک دقتعم هک دوش

تسا يم قلاطا هرادنپدوخ هزورما ،دوخ زا هبنج نيا هب ،دراد دوجو وا رد نيا دوجو هب داقتعا رب دیکأت .دوش

1. Fletcher 2. Rabinke 3. Datillo 4. Leff & Walizer 5. Perceiver self 6. Perceived self

(16)

ب ؛تسین دارفا يعقاو لياصخ هدننک فیصوت ًاموزل هرادنپدوخ هک تسا نآ یارب ،تافص هدنهد ناشن هكل

يم روصت هک تسا يلياصخ نآ رد دوش

يم نياربانب .دشابن شیب يمهوت تسا نكمم يلو ،دراد دوجو اه -

،نارگيد و يناجيابرذآ( درک فيرعت دوخ هرابرد درف تاساسحا و اهرواب هعومجم ار هرادنپدوخ ناوت 1022

.)

شسرپ زا هرادنپدوخ يبايزرا یارب :يتایلمع فيرعت نپدوخ همان

.تشا هدش هدافتسا زرجار هراد

:يعامتجا یراگزاس هدرتسگ داعبا یاراد یراگزاس :يموهفم فيرعت هئارا نوگانوگ فيراعت و میهافم نآ یارب و تسا یا

هدرک يم فيرعت تروص نيدب ار یراگزاس زرجار .دنا :دنک

« و تارییغت اب يلاوتم قابطنا ،یراگزاس زا روظنم

یحم و دوخ نیب طابترا داجيا ،يعامتجا هافر اب هارمه ار یزاس نتشيوخ رثکادح هک یوحن هب تسا ط

ناكما يجراخ قوقح تياعر نمض يم ريذپ

ره هک تسا تقیقح نيا یانعم هب یراگزاس بیترت نيا هب .دنک

فده دياب درف .ديامن بیقعت يگنهرف و يعامتجا بوچراهچ هب هجوت اب ار دوخ یاه

» ،يناقلاط و يتمه(

1021 ) ع فيرعت شسرپ زا يعامتجا یراگزاس يبايزرا یارب :يتایلم

هدش هدافتسا لب يعامتجا یراگزاس همان

.تسا

(17)

لصف مود

‌ یرظن ینابم

شهوژپ

(18)

2 - 6 - همدقم

یروئت و قیقحت تایبدا لصف نيا رد ،روحم هداوناخ يعامتجا تيافک ،یریگداي للاتخا اب طبترم یاه

گزاس و هرادنپدوخ شهوژپ تياهن رد و هدش هئارا يعامتجا یرا

يم رارق يسررب دروم نیشیپ یاه .دریگ

2 - 2 - یریگدای للاتخا

‌ يصیخشت یامنهار نیمجنپ رد هک تسا يمومع حلاطصا یریگداي للاتخا -

يناور تلالاتخا یرامآ

( DSM-V يم حرش ار يتلالاتخا )

هصیصخ هک دهد نآ ی

صحت تفرشیپ رد يتلاكشم داجيا اه اي يلی

،ملاه و گنیلونسا ،تيرگرام( تسا هرمزور درکراک 2312

،ندناوخ للاتخا لماش یریگداي تلالاتخا .)

.تسا یراتشون نایب رد للاتخا و يضاير للاتخا ناور هياپ دنيارف دنچ اي کي رد للاتخا ينعم هب یریگداي للاتخا اي مهف و کرد هک تسا يتخانش

تشون اي یراتفگ نابز زا هدافتسا يمربرد ار یرا

،ندرک ركف ،نداد شوگ يياناوت رد صقن تروص هب و دریگ

يم رهاظ يضاير تابساحم ماجنا اي ءلاما ،نتشون ،ندناوخ ،ندرک تبحص ريز دراوم یریگداي للاتخا .دوش

يمنربرد ار هجرد رد هک یریگداي تلاكشم :دریگ

يناوتان ،يياونش و ييانیب صياقن هجیتن لوا ی یاه

مک ،يتکرح زکرم( دنشاب یداصتقا دب تیعضو اي يطیحم و يگنهرف رقف ،يناجیه تلالاتخا ،ينهذ يناوت

،یریگداي يناوتان اب ناکدوک يلم 2311

)

لاس رد یریگداي للاتخا صیخشت دراوم رتشیب رد ،تسا یراوشد راک هسردم هب دورو زا لبق یاه

هلصاف رد یریگداي للاتخا عورش ات ناتسبد زا شیپ ينامز ی

يم صخشم مود سلاک عورش ًلاومعم .دوش

میهافم یریگداي رد ریخأت اي نابز رد یدشر ریخأت يعون رگناشن ناتسبد لوا سلاک زا شیپ ،للاتخا نيا لياوا رد یریگداي للاتخا عورش .تسا يناتسبد شیپ نلااسمه اب هسياقم رد دركلمع رد ریخأت اي و ديدج هرمن لكش هب ًلاومعم هسردم هب دورو ه

يم صخشم فیعض یریگداي و نیياپ یا للاتخا عون تخانش .دوش

هشير و یریگداي نآ يباي

ب اه سرد رد و ناتسبد هرود رد هژيو ه يم يلصا یاه

للاتخا نيا عفر رد دناوت

،اروگیف( دشاب یرثؤم کمک 2331

.)

هدمع يگژيو نيرت شناد رد یریگداي للاتخا یاه

کراک ،يعیبط يشوه هرهب :لماش نازومآ يلیصحت در

نیياپ هياپ راركت ،دنُک تفرشیپ ،یریگداي رد مک تعرس ،راظتنا دح زا رت حطس نیب توافت ،يلیصحت یاه

نیب هجوت لباق توافت ،يشزومآ یاهدربهار زا هدافتسا رد فاطعنا نتشادن ،فلتخم سورد رد یریگداي

(19)

يياناوت تراهمو اه هنماد يهاتوک و اه

،ناراكمه و سینام( تسا هجوت ی 2333

تلالاتخا عاونا ًلاومعم .)

هزوح ساسا رب یریگداي فعض اي يتراهم یاه

هورگ يتخانش یاه يم یدنب

للاتخا :زا دنترابع هک دنوش

ندناوخ رد هژيو یریگداي نتشون رد هژيو یریگداي للاتخا ،1

يضاير رد هژيو یریگداي للاتخا ،2

للاتخا ،0

یراوشد اي يسح يگچراپكي يرپ شنک( يتکرح یاه

4يش ) ينابز للاتخا ، و یراديد شزادرپ للاتخا ،0

یرادینش ،اروگیف(1

2331 .)

يم هداد صیخشت ينامز یریگداي للاتخا تراهم هک دوش

روط هب يضاير و نتشون ،ندناوخ یاه

تسد .دشاب راظتنا دح زا رتمک یریگمشچ يصیخشت هتسد راهچ يناور تلالاتخا یرامآ و يصیخشت همان

للاتخا یارب یاه

یریگداي عویش اب )ندناوخ للاتخا( يناوخاسران زا تسا ترابع هک هدش لياق

2 - 2 دصرد

رد يبيرقت روط هب هک يضاير للاتخا .تسا ناسكي اهرسپ و اهرتخد رد هک 1

نینس ناکدوک دصرد

يم هديد هسردم هب کيدزن هک یراتشون للاتخا .دوش

4 هبور نآ اب هسردم نینس ناکدوک دصرد دنتسه ور

رد و اهرسپ 0 عياش ربارب للاتخا یارب نیعمان یریگداي للاتخا و تسا رت

يم راک هب يياه کلام اب هک دور

-

يم کدوک یارب يتلاكشم بجوم اما ،دنتسین قبطنم یریگداي صاخ للاتخا کي یاه يياناوت و دنوش

یاه

اوت و تلایصحت حطس ،نس هب هجوت اب راظتنا دروم دح زا رتمک لاتبم کدوک یریگداي يم وا يشوه ييان

-

،دمحا و نمساس ،وركناک( دشاب 2330

.)

دربراک اي کرد رد لیخد يتخانش يساسا دنيارف دنچ اي کي رد یریگداي تلالاتخا هب لاتبم ناکدوک يم ناشن للاتخا يبتک اي يهافش نابز بصع للاتخا نيا عویش .دنهد

- تسيز فلتخم عماوج رد يتخانش

نیگنایم روط هب يلو ،تسا توافتم دودح

0 - 1 ،يلامک و يياهاط ،ييايریما( تسا هدش شرازگ دصرد

2311 .) ،هعياض هقطنم هب هتسب و تسا یزکرم يبصع متسیس تاعياض زا يشان لومعم روط هب تلالاتخا نيا

يم هلمج زا .دنراد يتوافتم یاهدومن یراجنهان و یرس سپ بول هب ناوت

یاه مین هرک رد هژيو هب تسار یا

و یرس سپ بول و يهاگجیگ هعطق ينایم جنكش پچ هنایهآ هعطق يناتحت تمسق رد دركلمع صقن

دوریگ( درک هراشا پچ لاتنورف يناتحت سورياگ ،9

2331 )

هژاو ييارجا دركلمع يتخانش یاهدنيارف رياس تيريدم و لرتنک ،يهدنامزاس یانعم هب و يلک یا

-يم

،تویلا( دشاب 2330

ظفاح لماش يتخانش یاهدنيارف نيا .) ،يهافش للادتسا ،هلئسم لح ،هجوت ،یراک ه

لسنام( تیلاعف ضيوعت و رییغت و ينهذ فاطعنا ،راهم ،2

2330 تیلاعف حلاصا و يسررب ،عورش ،) يم اه

دوش

،نچ و ولوپ ولوت ،ماش ،ناچ(

2332 .)

يم ناشن فلتخم تاعلاطم ييارجا یاهدرکراک رد للاتخا زا یریگداي يناوتان راچد ناکدوک هک دهد

1. Special learning disability in reading 2. Special learning disability in writing 3. Special learning disability in math 4. Dyspraxia

5. Languadge disorder

6. Auditory and visual processing disorder

7. Diagnostic and stabistical manual of mental disorder- IV-TR 7. Girod

8. Monsell

(20)

نر يم ج ،چیلردنو و گناج ید ،سيولس رد نو ( دنرب 2334

.)

تراهم اب ييارجا یاهدرکراک طابترا هطیح رد تاقیقحت نینچمه هک تسا نآ زا يکاح ناکدوک یاه

شیپ ييارجا یاهدرکراک يم دركلمع یارب يبوخ هدننک ينیب

فيركسا و لاب .دشاب يناکدوک دنداد ناشن 1

نآ تایضاير هک رد تسا فیعض اه

خساپ یرادزاب هلمج زا ييارجا یاهدرکراک رد تاعلاطا ظفح و اه

،فيركسا و لاب( دنتسه یدايز تلاكشم راچد لاعف هظفاح 2331

)

اگونوس -

2کراب لالاتخا راچد هک يناکدوک دیسر هجیتن نيا هب رد دنتسه یریگداي ت

و يياونش هظفاح

اگونوس( دنراد يصياقن دوخ ييانیب -

،کراب 2332 ن نینچمه .) رد يناوتان راچد ناکدوک رد هجوت صق

،نوتگنینپ و شلو( دراد ييانبريز شقن یریگداي 1322

.)

درط هنیمز رد هدنام دوخ رد ناکدوک ناردام هک دنداد ناشن يشهوژپ رد يتبرت و بانب یرابغ .دندوب توافتم یداع ناکدوک ناردام زا يطارفا تيامحو يطارفا یدازآ یاطعا ،ناکدوک ک تروص نيا هب

ه

رد یرتشیب يطارفا تيامح و یدازآ و دندرک يم درط یداع ناردام زا رتشیب ار دوخ ناکدوک ناردام نيا ناکدوک نيا نیب رد هتساوخان ناکدوک دادعت هک داد ناشن شهوژپ نيا نینچمه .دنراد نادنزرف لباقم تشیب یداع ناکدوک هب تبسن برت و بانب یرابغ(تسا راد ينعم توافت نيا و هدوب ر

،يت 1021 .)

کي زا شیب ناکدوک نيدلاو يعامتجاو يناور ،يتخانش یاه يگژيو دروم رد طاطخ یوسوم شهوژپ ،ينامسج دعب راهچ رد ييانثتسا ناکدوک یاراد ناکدوک ناردام تملاس هک داد ناشن ييانثتسا دنزرف

.تسا رت نیياپ یداع ناکدوک ناردام زا يگدرسفا و يعامتجا لماع ،بارطضا

2 - 9 - یعامتجا تیافک روحم هداوناخ

‌ هعومجم لماش يعامتجا تيافک تراهم

نآ باستکا هک تسا يياه دارفا يعامتجا يهاگآ یاقترا ببس اه

يم نآ اب رثؤم طابترا یرارقرب و نارگيد کرد يياناوت رب هک يهاگآ ،دوش ،يعامتجا یريذپ تیلوئسم ،اه

ت طباور ندرک تيريدم و يصخش للاقتسا ظفح يم زکرم

،يمرک و نيدنرپ( دنک 1020

.) هژاو یددعتم یاه

يم هلمج نآ زا هک دنراد دوجو روحم هداوناخ تامدخ یارب وروحم هداوناخ زکرمتم هداوناخ :هب ناوت

هژاو يلو ،درک هراشا رادم هداوناخ يم رارق هجوت دروم رتشیب هزورما هک یا

تورت( تسا روحم هداوناخ دریگ

،يفروم تربیه و 2339

يم هداد يتصرف هداوناخ ره هب دركيور نيا رد.) باختنا رد ار شدوخ هک دوش

و گنیک ،لا ،گنیک ،مابنسور( دریگب میمصت شکدوک دروم رد و هدرک لیخد دراد تسود هک يتامدخ ،ناويا 1332 یدنمناوت و عبانم ،تردق رب و ) يكيژولوکا طیحم رد و دراد زکرمت هداوناخ و کدوک یاه

اچ یاراد تردق بوچر

،يیلاس( تسا روحم دنمناوت و رادم 1332

متسیس یروئت نطب زا جيردت هب.)

و يسپمد( تفرگ لكش روحم هداوناخ هفسلف يناسر یراي و یزاس دنمناوت لصا ود ساسا رب ،هداوناخ

0نیک ، 2332 .)

1. Bull & Scerif 2. Sonuga-Barke 3. Dempsey & Keen

(21)

یدنماوت یدرف یاه

- تراهم هب يعامتجا قلاطا یراتفر و يناجیه ،يعامتجا ،يتخانش یاه

يم دوش

نآ هب هدنزاس و ملاس دشر و قفوم يعامتجا قابطنا تهج دارفا هک نمریب و شلو( دنراد زاین اه

،1

2332 .)

( نوسناج و نوسناج 2333

تراهم شزومآ دنمدوس دمایپ شش ) :دندرک لقن ار يعامتجا یاه

1 - يتيوه و یدرف دشر

2 - تیقفوم يلغش یاه

0 - يگدنز تیفیک دوبهب

4 - زیف تملاس ي

يك

0 - )يماکان ،يگدرسفا ،بارطضا شهاک ،یراتخمدوخ ،سفن تزع دشر( يناور تملاس

1 - .سرتسا اب ييورايور يياناوت

تراهم رد صقن يم دراو للخ هعماج رد دارفا شريذپ رد اهنت هن يعامتجا یاه

يم هكلب ،دنک دناوت

نآ لماعت نامه کش نودب .دنک هجاوم لكشم اب ار نيدلاو اب اه

دنزرف هک هنوگ يم ریثأت نيدلاو راتفر رب نا

-

يم ریثأت دوخ نادنزرف راتفر رب زین نيدلاو ،دنراذگ ،دنرپ و يهوكش( دنراذگ

2332 .)

ریثأت لماوع زا يكي لكش رب راذگ

يم نآ دركلمع و هداوناخ ،يعامتجا تيافک یریگ هيرظن ،دشاب

یاه

يم نایب يعامتجا یریگداي تراهم دارفا هک دنک

ا ار يطابترا یاه يم هداوناخ ز

اب ههجاوم رد و دنزومآ

تیعقوم نآ زا ديدج یاه يم هدافتسا اه

،ارودنب( دننک 1391

.)

تیلوئسم و يصخش للاقتسا یارجا رد ناسنا دركلمع يياناوت يعامتجا تيافک يعامتجا یريذپ

سپیلیف و سیل ،رنلف .تسا (2

1333 :دراد هفلؤم راهچ يعامتجا تيافک هک دندقتعم )

هم )فلا ترا تراهم و تاعلاطا هنازخ لماش هک يتخانش یاه يياناوت ،تاعلاطا بسک و شزادرپ یاه

میمصت کبس و دمآراکان و دمآراک یاهرواب ،یریگ لوزارب و لادنک( تسا یدانسا یاه

،0

1330 .)

تراهم )ب ندیسر یارب صخش يتقو .تسا يعامتجا تيافک رگيد مهم هفلؤم ناونع هب یراتفر یاه

جیتن کي هب رب ار یراتفر هاوخلد ه

يم رازبا ،شقن یافيا ،هرکاذم .دشاب سرتسد رد راتفر نآ دياب دنيزگ

تراهم ،دوجو هرواحم یاه

لماعت موادت و عورش یارب یا تراهم ،يعامتجا یاه

یریگداي و یریگارف یاه

هفلؤم زا ،نارگيد اب هناتسود راتفر تراهم يلصا یاه

هديدرگ يقلت یراتفر یاه .دنا

)ج تراهم هفلؤم يفطاع و يناجیه یاه داجيا ،نارگيد اب تبثم طباور یرارقرب یارب هک تسا يموس ی

خساپ و يياسانش ،هبناج ود يتيامح طباور و دامتعا شرتسگ و لماعت رد يناجیه مئلاع هب بسانم يهد

-

يم رطن هب مزلا سرتسا تيريدم اب يعامتجا یاه .دسر

تراهم )د راتخاس لماش يشزیگنا یاه

و يشخبرثا ساسحا و يقلاخا دشر حطس ،درف دنمشزرا

يم وا یدمآراک دوخ ساسحا تياهن رد و درف لرتنک ،ناراكمه و رنلف( .دوش

1333 )

يناهج تشادهب نامزاس تراهم4

هعومجم ناونع هب ار يگدنز یاه تراهم زا یا

يعامتجا و يناور یاه

يم کمک دارفا هب هک هدرک فيرعت یدرف نایم و ت دنک

تراهم و دنریگب میمصت هناهاگآ ا ،يطابترا یاه

1. Welsh & Bierman 2. Felner, Lease & Philips 3. Kendall & Braswel 4. World health organization

(22)

یراب رپ و ملاس يگدنز و هتشاد يبوخ يناجیه و يتخانش ،يناخدمحم و یدابآ مساق( دنشاب هتشاد

1099 .) ( نوسپاه و يلاكسا رظن هب 1321

،ينمؤم زا لقن هب ، 1022

و دوخ تیلوئسم درف دنيارف نيا يط رد )

يگدنز يم تسد هب ار شا نآ .دریگ

دوخ دنيارف هک دندقتعم اه -

رد و ايوپ ،ندش دنور کي یزاس دنمناوت

دوخ یارب .تسا دشر لاح -

و اهشزرا ،صخشم فادها نتشاد ،يهاگآ هب درف ره رتشیب یزاس دنمناوت

تراهم شزومآ و دراد زاین تاعلاطا شناد يناجیه و يتخانش دشر و تيافک ساسحا ثعاب يگدنز یاه

-

يم نازومآ رظن هب .ددرگ

يم تراهم شزومآ دسر یدنمناوت شيازفا و داجيا رد يگدنز یاه

دننام يياه

میمصت ،تبثم سفن تزع داجيا ،نارگيد اب تبثم طابترا ،تیلوئسم شريذپ ،دوخ رد هزیگنا داجيا ،یریگ

شناد يتيافک دوخ و يهد مظن دوخ ،لكشم لح .دشاب رثؤم نازومآ

يبلسا و رکراپ (1

1320 ) ار يعامتجا یراگزاس تراهم اب فدارتم

يم يعامتجا یاه نآ رظن زا و دنناد

-

هک يقيرط هب نیعم يعامتجا هنیمز رد نارگيد اب طابترا داجيا يياناوت زا تسا ترابع يعامتجا تراهم اه ،یریگ مارهب زا لقن هب( دشاب دنمشزرا و هتفريذپ ،هعماج فرع رد 1023

.)

ينارحب زا يكي يناوجون هرود يگدنز نارود نيرت

يم رامش هب درف تیقفوم ندرک یرپس ،دور

نيا زیمآ

نآ نادقف ؛تسا يياناوت و يعامتجا تيافک نتشاد مزلتسم هرود تلاكشم و یراگزاسان يساسا لماع اه

و دشر يلاسگرزب و يناوجون ،يگچب ،یدازون نارود رساترس رد تسا نكمم يعامتجا تيافک .تسا يقابطنا یارب هجیتن نيا هک ؛دنک تفرشیپ تیحلاص يبايزرا

هرود و مهم لئاسم باختنا اب ينس ره بسانم یاه

نآ هب هرود ره فلتخم یاهراتفر يبايزرا یارب نارگشهوژپ تسا نكمم و دوب دهاوخ یرورض دشر یارب سيراف و کنر( دنشاب هتشاد زاین ،2

2334 .)

يياناوت باستکا يناور تشادهب رد هک تسا يمازلا دشر ریسم ندرک يط یارب اه

تيافک ،عوضوم نيا

،فورتسا( تسا هدرک رادروخرب يساسا تیمها زا ار يعامتجا 1324

.)

يياناوت و نس اب بسانتم هناراگزاس هویش هب لمع یارب دارفا يياناوت ناونع هب يعامتجا تيافک يم فيرعت يتخانش ناج( دوش

،0

2331 .)

( تویلا 2332 يعامتجا درکراک رد يعامتجا تيافک هک تسا دقتعم ) تیقفوم يلیصحت و

دارفا زیمآ

يم مهم شنکاو یرادزاب اي بانتجا رد يتیمها زئاح شقن و دشاب

يم افيا نارگيد يفنم یاه و جلتراک( دنک

یرظن همجرت ،نربلیم ،داژن

1013 .)

تراهم ،دوخ تيريدم ،يعامتجا يهاگآ ،يهاگآدوخ نوچ يلماوع هدنریگربرد يعامتجا تيافک یاه

ت تیلوئسم و يطابترا میمص

هتسه .تسا یریگ تراهم يعامتجا تيافک یزکرم ی

؛تسا يطابترا یاه اريز

تراهم قيرط زا هفلؤم يطابترا یاه

يم بسک رگيد یاه ،یرقاب و دسا ينب( دوش

2311 .)

( لاف کم 1322

،لواک زا لقن هب 1333

حلاطصا کي ار يعامتجا تيافک و دراد يتوافتم دركيور )

يم فيرعت يمومع يشزرا دنک

کلام ساسا رب هک ينبم ،تسا صخش تواضق هدننک سكعنم ،نّیعم یاه

1. Parxer & Slaby 2. Renk & Phares 3. John

(23)

نيا رب هب هتسباو يعامتجا يگتسياش نياربانب ،دشاب هتسياش نّیعم يعامتجا فیلكت کي رد شدركلمع هک

يم رظن هب صخش يعامتجا تلاماعت دمایپ اي جياتن يم صخشم رگيد درف شنکاو اب هک دسر

تيافک .دوش

نآ رد يعامتجا چ

يم ماجنا صخش هک ه نارگيد طسوت هنوگچ وا دركلمع هک تسا نيا رد هكلب ،تسین دهد

يم يبايزرا يناوتان رگنایب يعامتجا يتيافک يب نياربانب .دوش

تیقفوم یاهدمایپ هب يبایتسد رد اب زیمآ

تواضق ،میک و رنياد( تسا يعامتجا تلاماعت بناج زا بولطم یاه 2334

.)

هس يعامتجا تيافک رد لح و تبثم و ملاس یدرف نیب طباور داجيا يياناوت :دراد دوجو مهم هبنج

شيارگ و )يلم تيوه لماش( يعامتجا تيوه اي هورگ کي و عمج رد دوخ تيوه حضاو هعسوت ،تاضراعت کام( زوسلد و لوئسم دنورهش یوس هب ،1

2312 .)

( ناراكمه و رووزت هتفگ هب انب 1392

،لواک زا لقن هب 1333

خش رگا ) هب نارگيد راتفر رب دناوتب يص

.تسا يعامتجا تيافک یاراد دراذگب ریثأت تسا لوبقم يعامتجا رظن زا و دراد دصق هک يقيرط ،سفن هب دامتعا لیبق زا بولطم یاهدمایپ زا يفیط شرتسگ یارب ساسا و هياپ يعامتجا تيافک

مه طسوت شريذپ ،يسنج یريذپ تیلوئسم ،يتسود تیفیک ،يعامتجا هافر يگتسياش و نلااس

یراک یاه

تسا ،يل و گناچ(

2313 )

یراتفر تلاكشم و يگدرسفا و يعامتجا تيافک نیياپ حوطس نیب داد ناشن ناراكمه و لوراک جياتن نتاک و يلوک کم ،ردناو ،لیخور( دراد دوجو موادم و یوق طابترا کي ،2

2333 .)

هدمع شقن يعامتجا تيافک رد صقن ببس رد یا

لئاسم يسانش يم ببس و هتشاد ناناوجون

ات دوش

بیسآ ينورد و ينوریب یاهراشف هب تبسن یدايز دح یراتفر و يعامتجا ،يناور تلاكشم و دنوش ريذپ

نآ یارب ،نیفيرگ و نيوتاب( دروآ ديدپ اه 2332

.)

يم زورب ناناوجون رد یراتفر تلاكشم تروص هب يعامتجا تيافک دوبمک ،رگيد يفرط زا ،میک( دنک

،وگ نیک و هوک ،0

2313 .)

يم ناشن جياتن تيامح و يعامتجا تيافک دوبهب یارب هلخادم دهد

رد صوصخ هب يعامتجا یاه

نآ یدرکراک یاهدمایپ شيازفا ثعاب یراتفر مئلاع و يگدرسفا یرامیب ،يگدرسفا مئلاع اب ناناوج يم اه

-

لیخور( دوش نیتک و يلاک کم ،پيوتس ردنو ،

،4

2333 .)

چخيرات رب یرورم ناور ه

يم ناشن هتشذگ رد ناناوج يسانش و یراگزاسان يسررب تهج هک دهد

يم رارق يسررب دروم یدعُب کت تروص هب ار لاسمه هورگ اي و هعماج ،هسردم اهنت ناناوج تلاكشم دنداد

يم وجتسج لماع کي رد ار لكشم تلع و هاگديد يلو .دندرک

ناور فلتخم یاه يسانش هعماج و يسانش

ب ديدج رصع هدننک نییعت يياهنت هب لماع کي هک دنراد رارق لصا نيا ر

يمن دارفا راتفر ی هكلب ،دشاب

لكش و داجيا رد یددعتم لماوع رد ار لماع ره مهس هک دنتسه نآ لابند هب و دنراد شقن راتفر یریگ

لكش .دنيامن نییعت راتفر يهد

( رک و زسیک 2334

رثکا هک دندقتعم ) چ عبات ناسنا یاهراتفر

يم لماع دن لكشم ،هجیتنرد .دنشاب

1. Mahk

2. Rockhill, Vander, Mc cauley & Katon 3. Kim, Guo, Koh, Cain

4. Rochhill, Vander stoep, Mc cauley & Katon