ی کارشناسی ارشد

(1)

هدکشناد ی

یعیبط عبانم و یزرواشک

یشزومآ هورگ یسدنهم

متسیسویب

نایاپ همان هجرد تفایرد یارب دشرا یسانشراک ی

هتشر رد ی

نویسازیناکم یزرواشک

شیارگ اه هناماس لیلحتو تیریدم

:ناونع

تیریدم ناکما یسررب نویسازیناکم

دابآ سراپ ناتسرهش رد یزرواشک

زا هدافتسا اب GIS

داتسا امنهار :

ینایبرش یلوسر یلو

داتسا رواشم :

یدابآ تلود لضاف قداصریم

رگشهوژپ :

ولگیگ نیب شوخ رایرهش

رویرهش - 6931

(2)

مان يگداوناخ وجشناد

: ولگیگ نیب شوخ

مان : رایرهش

ناونع ناياپ همان :

تیریدم ناکما یسررب ناکم

نویسازی دابآ سراپ ناتسرهش رد یزرواشک

زا هدافتسا اب GIS

داتسا امنهار : ینایبرش یلوسر یلو

داتسا )دیتاسا(

واشم یدابآ تلود لضاف قداصریم :ر

عطقم لیصحت :ي دشرا یسانشراک

هتشر : نویسازیناکم یزرواشک

شيارگ : اه هناماس لیلحت و تیریدم

هاگشناد : هاگشناد ققحم

یلیبدرا

هدكشناد : یعیبط عبانم و یزرواشک

خيرات :عافد 72 / 72 / 6931 دادعت حفص :تا 677

هدیكچ كم تیعضو يسررب یاربرضاح هعلاطم هئارا و دوجوم تیعضو يسررب فده اب دابآ سراپ ناتسرهش یزرواشک نویسازینا

رد هدافتسا دروم تاعلاطا و رامآ یروآ عمج یارب .تفرگ ماجنا نآ يياراک شيازفا و دوبهب تهج رد بسانم یاهراكهار و ينادیم شور ود زا شهوژپ نيا یدانسا

مه بيرض زا اه هداد لیلحت یارب .تسا هدش هدافتسا اه هداد يگتسب

یرامآ رازفا مرن زا هدافتسا اب ،یدنب هقبط و یروآ عمج زا سپ هدمآ تسدب یاه هداد .دش هدافتسا و هيزجت درومspss

رازفا مرن زا هدافتسا اب .تفرگ رارق لیلحت Arc GIS

هجرد طسوتم داد ناشن جياتن .دش دیلوت هطوبرم یاه هشقن

یارب يعارز فلتخم تایلمع نویسازیناكم ،يبآ مدنگ(هقطنم هدمع تلاوصحم

هبنپ دنقردنغچ ، ترذ ،

) و دشاب يم %93

هک روشک طسوتم رادقم هب تبسن نویسازیناكم حطس.دراد رارق ينیياپ دح رد دشاب يم %56

/56 راتكه رد راخب بسا1

ات حطس نيا ندربلااب یارب داد ناشن جياتن .دش دروآرب اهزاین نیمات تهج رد راتكه رد راخب بسا9

رب هولاع ،هقطنم ی

هب زاین ،دوجوم یاهروتکارت اب ربارب روتکارت هاگتسد 9653

ناوت اب دوجوم یاهروتکارت %11 .دشاب يم راخب بسا 56

دادعت دوجوم یاه نيابمک رب هولاع اب ربارب نيابمک هاگتسد55

مدنگ عقومب تشادرب یارب دوجوم یاه نيابمک %111

دودح .تسا زاین دروم وج و ت %01

یلااب رمع یاراد هقطنم یاهروتکار حطس هک داد ناشن جياتن.دنتسه لاس 19

،يبآ يعارز يضارا ،رادرب هرهب راوناخ دادعت ،نکاس راوناخ دادعت ،نوچمه يياهرتماراپ اب ناتسرهش رد نویسازیناكم وساب دصرد ،نیچ فلع و روتکارت دادعت ،دنقردنغچ و يبآ وج و مدنگ هنایلاس تشک ،يبآ تاغاب ناوت عومجم ،یدا

و مدنگ هنایلاس تشک ،ميد يعارز يضارا ،ناتسرهش ات اتسور هلصاف ،نوچمه يياهرتماراپ اب و میقتسم هطبار یروتکارت يضارا ،یزرواشک یاه نیشام هاگریمعت ،ميد تاغاب ،نوچمه يياهرتماراپ اب و سوكعم هطبار ،شيآ يضارا ،ميد وج هجنوي هنایلاس تشک ،راشف تحت یرایبآ مرن زا هدش دیلوت یاه هشقن .درادن یراد ينعم هطبار ،نيابمک دادعت ،

رازفا شزومآ هب هجوت ،هقطنم رد یزرواشک یاه نیشام يياراک شيازفا یارب .دشاب يم جياتن نيا هدنهد ناشن زین GIS

یناكم حطس و هجرد شيازفا و بسانم یروانف هعاشا روظنم هب نینچمه و اه نیشام ناربراک میلعت و سپ دياب ،نویساز

و يشزومآ یاهسلاک.دباي شرتسگ و هدمآ نيون یروانف نيا تازیهجت و اه نیشام ،بسانم یروانف يياسانش زا و یروانف نيا رازبا و اه نیشام نیمات یارب نویسازیناكم تامدخ یاه تکرش زا تيامح و يشيامن عرازم ،يجيورت .دوش هدافتسا هقطنم رد نآ شرتسگ دیلک هژاو اه : نویسازیناكم GIS-

نویسازیناكم حطس– نویسازیناكم هجرد–

- دابآ سراپ ناتسرهش

(3)

أ‌

بلاطم تسرهف

ناونع بلاطم هحفص

:لوا لصف نابم

ی رظن ی شهوژپ

1 - 1 - همدقم ...

...

9

1 - 6 - قحت فادها ی

ق : ...

...

5

1 - 9 - يزرواشک نویسازیناکم فيرعت ...

...

5

1 - 4 - نویسازیناکم تارثا ...

...

1

1 - 6 - هبنج نویسازیناکم فلتخم ياه ...

...

61

1 - 6 - 1 - هبنج نویسازیناکم ينف ياه ...

...

61

1 - 6 - 1 - 1 - بسانم يروانف نییعت ...

...

....

61

1 - 6 - 1 - 6 - هدش باختنا يروانف نیمأت رد ييافکدوخ هنیمز ندروآ مهارف ...

...

61

1 - 6 - 1 - 9 - نیشام هعسوت و يبايزرا اه

...

66

1 - 6 - 1 - 4 - نیشام عونت ندرک دودحم اه

...

66

1 - 6 - 1 - 6 - نیشام هدنریگ راک هب ينف يورین شزومآ ...

...

66

1 - 6 - 1 - 5 - فلتخم داعبا رد سيورس و ریمعت زکارم ...

...

66

1 - 6 - 6 - هبنج نویسازیناکم يداصتقا ياه ...

...

61

1 - 6 - 9 - هبنج نویسازیناکم يعامتجا ياه ...

...

61

1 - 6 - 4 - ماظن هرهب ياه يزرواشک دیلوت رد يرادرب

...

69

1 - 6 - 6 - ماظن هرهب ياه د يرادرب

نیشام ر يزرواشک ياه

...

69

1 - 6 - 5 - صوصخ ي ...

...

69

1 - 6 - 5 - ينواعت ...

...

61

1 - 6 - 0 - خ يتامد ...

...

61

1 - 6 - 3 - نویسازیناکم و يروانف ...

...

65

1 - 6 - 3 - 1 - يتسد رازبا يروانف ...

...

65

1 - 6 - 3 - 6 - هلابند تاودا يروانف )يماد( دنب

...

65

1 - 6 - 3 - 9 - يکیناکم يورین يروانف ...

...

61

(4)

ب

1 - 6 - 3 - 4 - يزرواشک رد اضف رصع و قیقد يروانف ...

...

61

1 - 5 - بسانم يروانف ...

...

61

1 - 5 - 1 - ناريا و هعسوت لاح رد ياهروشک رد طسوتم و کچوک عرازم بسانم يروانف ...

61

1 - 5 - قحت و هعلاطم لوصا ی

ق ناکم هعسوت رد ی

ساز ی نو فلتخم قطانم ...

...

16

1 - 0 - عم ی اهرا ي زرا ي با ي عضو ی ت ناکم ی ساز ی ...نو Error! Bookmark not defined.

1 - 0 - 1 - ناکم هجرد ی

ساز ی نو : ...

...

Error! Bookmark not defined.

1 - 0 - 6 - ناکم حطس ی

ساز ی نو ...

...

1 - 0 - 9 - فرظ ی ت ناکم ی ساز ی نو ...

...

:مود لصف پ

ی ش ی هن قحت ی ق

6 - 1 - پ ی ش ی هن قحت ی ق ...

...

Error! Bookmark not defined..

:موس لصف شور و داوم

شهوژپ

9 - 1 - هعلاطم دروم هقطنم ...

...

9 - 6 - :شهوژپ شور و )اههداد( داوم ...

...

9 - 6 - 1 - اسو ي ن دروم رازبا و ل :شهوژپ ماجنا يارب زای

...

9 - 6 - 6 - دنتسه عون ود دنوش دراو سا يآ يج کيرد دياب هک يياه هداد Error! Bookmark not ....

defined.

9 - 6 - 6 - 1 - يفیصوت ياه هداد ...

...

9 - 9 - اهشور ي قحت و هعلاطم ی

ق ...

...

9 - 9 - 1 - م شور ی ناد ي ...

...

9 - 9 - 6 - رگنانهپ شور ...

...

9 - 9 - 9 - رگن قمع شور ي

رگنافرژ ا ...

...

9 - 4 - روآ عمج هوحن ي

تاعلاطا ...

...

9 - 6 - اهصخاش ي

زرا ي با ي تاعلاطم و ي

...

9 - 5 - اهصخاش هبساحم شور ...

...

9 - 5 - 1 - ناکم حطس ی

ساز ی نو ...: ...

9 - 5 - 6 - ارجا ناوت يي

...

9 - 5 - 9 - رض ي ب رو هرهب ي ...

...

(5)

ت

9 - 5 - 4 - ژرنا ي ناسنا ي ...

...

9 - 5 - 6 - ژرنا ي شام ین ي ...

...

9 - 5 - 5 - کارت دادعت هبساحم ی

اهرو ي ن دروم ی ...زا Error! Bookmark not defined.

9 - 5 - 5 - ابمک دادعت هبساحم ي

اهن ي دا و زرواشک تاو ي

ن دروم ی زا Error! Bookmark not defined. .

:مراهچ لصف هتفاي و جياتن

شهوژپ یاه

4 - 1 - همدقم ...

...

4 - 6 - سررب ي ناکم حطس ی

ساز ی نو کفت هب هطنم رد ی

ک اه ناتسهد و زکارم ...

Error! Bookmark not

defined.

4 - 9 - ز حطس ي ر لک تشک ي

کفت هب دابآ سراپ ناتسرهش ی

ک زکارم ...

Error! Bookmark not

defined.

4 - 4 - ابمک دادعت ي

ن دابآ سراپ ناتسرهش رد اه ...

4 - 6 - ناکم حطس ی

ساز ی نو اهروتکارت ناوت ي

ز ي ر 19 لاس ...

ساز ی نو وت روتکارت نا ي

ز ي ر 19 ...لاس

4 - 5 - .دابآ سراپ ناتسرهش هعلاطم دروم زکارم رد ناوت دوبمک Error! Bookmark not defined.....

4 - 0 - ن دروم روتکارت دادعت ی

زا ...

...

4 - 3 - ارب مزلا نامز تدم ي

لمع ماجنا ی

تا عارز فلتخم ي

: ...

4 - 11 - سررب ي مز هزادنا هطبار و رادرب هرهب دادعت اب روتکارت دادعت هطبار ی

ن ناکم حطس اب ی

از س ی نو ره رد

ي ک تامدخ زکارم زا ...ي

...

:مجنپ لصف اتن

ي ج پ و ی تاداهنش

تاداهنشیپ و جياتن ...

...

93

م تسرهف :ذخآم و عبان

...

پی تسو ...

...

يسیلگنا هدیکچ ...

...

611

لودج تسرهف اه

(6)

ث

ناونع لودج

هحفص

4 - 1 - شام رظانتم تردق و عون لودج ی

اهن ي زرواشک ي ژرنا و ي لوت ی د هدش ي )تعاس راخب بسا(اهنآ

...

Error! Bookmark not defined.

4 - 6 - عقوم ی فارغج ت یا

ي ناکم حطس و ی

ساز ی دابا سراپ ناتسرهش رد هعلاطم دروم زکارم نو ...

Error!

Bookmark not defined.

4 - 9 - ز حطس لودج ي

ر هعلاطم دروم زکارم تشک ...

Error! Bookmark not defined.

4 - 4 - ابمک دادعت لودج ي

ن ک عون و ناوت و ابم

ي ن اه ...

4 - 6 - ناکم حطس لودج ی

ساز ی نو کفت هب ی ک تامدخ زکارم ي

...

ساز ی نو باستحا اب هعلاطم دروم زکارم 11

ابمک ناوت%

ي ن ...

Error! Bookmark not

defined.

ساز ی نو اهروتکارت ي

ز ي ر 19 لاس ...

ساز ی نو ز حطس و اهروتکارت دادعت ي

ر اهروشک رد تشک ي

بختنم ...

Error!

Bookmark not defined.

4 - 3 - رض باستحا اب ناوت دوبمک ي

ب ناکم ی ساز ی نو پ ی ش ب ین ي .هدش ...

defined.

4 - 11 - ن دروم روتکارت دادعت ی

زا تامدخ زکارم ي

...

4 - 11 - وقت لودج ي

م نامز ي ارب ي لمع ماجنا ی

تا عارز ي هقطنم رد لوادتم ...

defined.

4 - 16 ارب مزلا نامز طسوتم لودج ي

لمع ماجنا ی

تا شام فلتخم ی

ن ار ي ج هقطنم رد Error! Bookmark

not defined.

4 - 19 - فرظ لودج ی

ت حطس ي فرصم رپ تاودا رثوم ...

4 - 14 - مز تبسن لودج ی

ن روتکارت هب رادرب هرهب و روتکارت هب Error! Bookmark not defined.....

(7)

ج

لکش تسرهف اه

ناونع لکش

هحفص

9 - 1 - عقوم ی ت هعلاطم دروم لحم ...

...

4 - 1 - ز حطس هشقن ي

ر رم تشک هعلاطم دروم زکا

...

4 - 6 - ابمک دادعن هشقن ي

ن ...

...

4 - 9 - ناکم حطس هشقن ی

ساز ی نو لک ...

...

Error! Bookmark not defined.

ساز ی نو + 11 ابمک ناوت دصرد ي

ن ...

ز ي ر 19 لاس ...

4 - 5 - بمک هشقن هعلاطم دروم زکارم ناوت دو

...

Error! Bookmark not defined..

4 - 5 - ن دروم روتکارت دادعت هشقن ی

زا ...

...

تسرهف اهرادومن

ناونع لکش

هحفص

4 - 1 - ز حطس رادومن ي

ر هعلاطم دروم زکارم تشک ...

4 - 6 - ناکم حطس رادومن ی

ساز ی نو هعلاطم دروم زکارم ...

4 - 9 - ناکم حطس رادومن ی

ساز ی نو باستحا اب 11

ابمک ناوت دصرد ين

ي ...

defined.

4 - 4 - اقم رادومن ي

هس ناکم حطس ی

ز ي ر 19 لاس ...

defined.

(8)

1

(9)

6

:لوا لصف

نابم یرظن ی

شهوژپ

(10)

6 - 6 - همدقم

،هافر حطس شيازفا ،رتشیب ياذغ دیلوت هب زاین و ناهج تیعمج نوزفا زور دشر نتفرگ رظن رد اب زورما ءوس راچد ناسنا درایلیم هس نتفرگ رظن رد زین و يزرواشک ریغ ياه شخب رد يراک يورین هب زاین شيازفا

ف زاین ناهج فلتخم ياه تمسق رد هيذغت هدنياز

و لاتنیماپ( دراد دوجو يزرواشک تادیلوت شيازفا هب يا

نیتسنیپراک 13301

هب اهنآ لاقتنا و يزرواشک شخب رد لاعف يورین شهاک و هوبنا تیعمج نيا هب هجوت اب.)

رد نازیم نيا ،دوب رفن هد ياذغ هیهت هب روبجم هتشذگ نرق يادتبا رد زرواشک درف ره رگا ،يزرواشک ریغ شخب ه لاس هب ریخا يا 111

سکليو و تیمسا( تسا هدیسر زرواشک ره يازا هب رفن 1355

نيا هب ندیسر همزلا .)

يم يزرواشک شخب رد لوحت هب زاین و نردم يزرواشک هب يتنس يزرواشک زا رذگ فده .دشاب

يم زور يژولونکت و دوجوم شناد زا بولطم هدافتسا ،يداصتقا هعسوت دنيآرف يروحم هطقن رد .دشاب

ب هب نوزفا زور ياضاقت هب ييوگخساپ تهج تلاوصحم دیلوت شيازفا رب ينتبم دياب هعسوت يزرواشک شخ يزرواشک رد هدافتسا دروم شناد و يژولونکت .دشاب شخب نيا رد زاین دروم يناسنا يورین شهاک و اذغ

هب ياه هداهن ،هتفرشیپ ياه نیشام و تاودا زا هدافتسا لماش لااب فده هب ندیسر تهج ،روذب لثم هتفاي دوب

1. Painental and Carpinstein

(11)

يم عرازم حیحص تيريدم و نامزمه روط هب ... و اه شک تفآ و ييایمیش ياهدوک زا هدافتسا نيا رد .دشاب

يم شيازفا يزرواشک ندش نيون هجرد دباي شيازفا ديدج ياه هداهن زا زا هدافتسا نازیم هچره اتسار دباي

يرجاقآ راشفا(

1906 .)

سا شيازفا هکنيا هب هجوت اب يزرواشک هب يدورو يژرنا نازیم شيازفا ينعم هب ديدج ياه هداهن زا هدافت

يم يم ،دشاب يرتشیب يژرنا زا هدافتسا هب روبجم يتنس يزرواشک هب تبسن يزورما نردم يزرواشک تفگ ناوت

يم شخب نيا رد .دشاب

ي زورما ناهج رد ،يکيژولونکت ياه هداهن زا يکي ناونع هب يزرواشک نویسازیناکم لماوع نيرتمهم زا يک

يم رامش هب تعارز شخب رد لوحت هدمع دنا هتسناوت نآ حیحص يریگراکب اب هتفاي هعسوت ياهروشک و دور

نيا يارب نویسازیناکم.دنهد صاصتخا دوخ هب ار يزرواشک ياه هدروآرف و يياذغ داوم دیلوت مهس نيرتشیب رازبا رد رییغت اب و هدوب مارآ يلوحت تروص هب اهروشک تخاس رد يجيردت دشر ،يماد تاودا ،هداس يتسد ياه

هراوهام هتفرشیپ ياه متسیس زا هدافتسا ماجنارس و يکیناکم تاودا .تسا هتفرگ تروص يا

رییغت نيا هک تسا هدوب يروف و ينآ ينوگرگد کي ،هتفرشیپ ياهروشک سکع رب ناريا رد نویسازیناکم ز نيا رد نلاک ياه يراذگ هيامرس مغریلع ينآ طيارش اب يتادراو ياه يژولونکت قیبطت مدع تلع هب هنیم

تفريذپ ار تیعقاو نيا دياب و دشاب هتشاد يهجوت لباق جياتن هتسناوتن ،روشک صاخ ينف و يعامتجا ،يداصتقا يم هنیمز نيا رد يبسن فعض راچد لقادح اي و هدوبن هزیناکم ناريا يزرواشک مظعا تمسق هک يحلاص( دشاب

1901 .) ب تهج و عماج تاعلاطم هب زاین ادتبا ناريا رد بسانم يژولونکت زا هدافتسا و نویسازیناکم تیعضو دوبه

يم توق و فعض طاقن تخانش و يجنس زاین روظنم هب روشک حطس لک رد يسانشراک ناوتب ات ،دشاب

(12)

شک هب يگتسباو عطق و اهزاین عفر و يزرواشک شخب هعسوت ياتسار رد ار يملع و تسرد تامیمصت يزروا

.تفرگ اهروشک رياس هقطنم ره تیعقوم هب نآ ديدش يگتسباو و فلتخم طاقن رد نویسازیناکم تیعضو ندوب ریغتم هب هجوت اب قطانم يارب ار يدحاو هخسن نویسازیناکم تیعضو دوبهب تهج ناوت يمن هک هتکن نيا نتفرگ رظن رد اب و

و عیسو تاعلاطم هب زاین ياتسار رد ،داد هيارا فلتخم ناتسرهش نویسازیناکم تیعضو هعلاطم ،يروشک عماج

دابآ سراپ ياه هشقن دیلوت و نویسازیناکم هعسوت نازیم دروآرب لماش هعلاطم نيا ،ديدرگ باختنا

رب GIS

يم ناريا رد هدافتسا دروم لوادتم ياه صخاش ساسا .دشاب

6 - 1 - قیقحت فادها :

1 - سرهش يارب نویسازیناکم تیعضو عماج هشقن نییعت زا هدافتسا اب نات

GIS

6 - ناتسرهش نویسازیناکم تیعضو دوبهب رد يتيريدم حیحص تسایس لامعا تهج يملع شور نییعت

دابآ سراپ 9 - صخاش نيرتمهم نییعت يتيريدم حیحص ياهوگلا داهنشیپ و هقطنم نویسازیناکم تیعضو رب رثوم ياه

نآ دوبهب تهج .

6 - 9 - یزرواشک نویسازیناکم فيرعت

م زا يتقو يم نایم هب تبحص يزرواشک نویسازیناک

ياهروتوم زا هدافتسا و دربراک رکف هب ًارثکا ،ديآ

نیشام و يلخاد قارتحا يم عرازم رد يزرواشک فلتخم ياه

،معا ينعم هب نویسازیناکم هک يلاح رد ،دنتفا

نیشام لدم نيرخآ اي و يلخاد قارتحا روتوم زا ًامتح هک تسین نيا دافتسا يزرواشک ياه

.دوش ه

کیتاموتا ينعم هب هک تسا تعنص رد نویساموتا هملک اب فدارتم يزرواشک رد نویسازیناکم هملک يم ندرک صخا ينعم بیترت نيدب .دشاب يم يرگراک راک ندرک مک ينعي ندرک کیتاموتا و دشاب

(13)

راک يورین هب زاین شهاک تهج يزرواشک رد روتوم و نیشام زا هدافتسا يزرواشک نویسازیناکم يرگ

يم يم دوجو هب يماگنه زاین نيا هتبلا .دشاب تسدب دمآرد زا رتمک ،يرگراک راک زا لصاح دمآرد هک ديآ

ينتبم ياه ش ور ذاختا ،يزرواشک نویسازیناکم معا ينعم .دشاب روتوم و نیشام ندومن نيزگياج زا هدمآ مآرد دايدزا بجوم هک تسا ديدج ياه يژولونکت يریگراکب اي يژولونکت رب فيرعت نيا اب .ددرگ د

شور زا يکي روتوم و نیشام اب رگراک ندرک نيزگياج يم بوسحم اه

هدش حلاصا رذب زا هدافتسا و دوش

شیب درکلمع ندروآ تسدب يارب دنتسه نویسازیناکم عوضوم زا يشخب ،ود ره هک تسا يرگيد شور ،رت

يروصنم(

،دار 1909 .)

فيراعت هلمج زا نویسازیناکم

تسا يفيرعت ، ( ناراکمه و يساملا طسوت هک

1901 هدش هئارا )

هعومجم يزرواشک نویسازیناکم ناشيا رظن زا .تسا ،هعلاطم هک تسا يدربراک نونف و مولع زا يا

يروآرف و دیلوت فلتخم لحارم رد ،کرحم يورین رازبا و نیشام فلتخم عاونا يریگراک هب و تخانش يم لماش ار يزرواشک تلاوصحم دوش

. ومجم نيا ينف داعبا هب هجوت اب هک يدربراک نونف و مولع هع

،

يم هتفرگ راک هب يعامتجا و يداصتقا راتخاس رد رییغت و هوبنا دیلوت و يحارط يروانف هدنریگرب رد ،دوش

،ينف هنیهب نیشام عاونا ضيوعت و دربراک ،باختنا ،سيورس ،ریمعت ،يزاس يم لياسو و اه

.دشاب

يزرواشک نویسازیناکم

، فتسا يلک ترابع هب و يکیناکم تاودا و لياسو زا هدا زور يروانف زا هدافتسا رت

هرهب شيازفا يارب يزرواشک رد يم بناوج مامت تياعر اب يرو

نویسازیناکم رگيد ترابع هب و دشاب

.تسا رادياپ هعسوت هب ندیسر يارب يزرواشک رد زور يروانف زا هدافتسا ؛يزرواشک

6 - 1 - تارثا نویسازیناکم

ا ( ربجنر هاگديد ز 1956

راثآ يلک روط هب ،) نویسازیناکم

يزرواشک يملع تاقیقحت جياتن لامعا و

ًاتياهن هک ،يتعنص هتفرشیپ ياهروشک رد هديدرگ يزرواشک شخب رد ييافکدوخ زرم زا روبع هب رجنم

(14)

يم ار ،تسا عمج ريز تروص هب ناوت

:درک يدنب

1 - متسیس يلااب زاین لیلد هب هب يتنس ياه

يناسنا يورین

، نیشام زا هدافتسا نودب ًلاامتحا حطس شيازفا ،

نیمز زا هدافتسا و تشک مل ًاتبسن و بوغرمان ياه

عرزي ناکما ، يمن ريذپ دشاب

.

6 - شخب ليدبت بیش يضارا زا يهجوت لباق ياه

هفرص زین و هدش يرایبآ عرازم هب ميد و راد رد ييوج

متسیس زا هدافتسا اب بآ فرصم پمپ ياه

راشف تحت راکدوخ و نردم يرایبآ و ژا .

9 - هب تاقیقحت جياتن لامعا اب حطس دحاو رد دیلوت شيازفا هب و يعارز

يداژن

4 - زا هدافتسا اب يزرواشک رگراک ره هنارس دیلوت شيازفا نیشام

هنيزه هجیتن رد هک شهاک ار دیلوت ياه

،هداد يزرواشک هافر زا هدافتسا و هدرک شخب دوس ار هزیناکم

يارب دمآرد شيازفا قيرط زا ار يعامتجا

ناکما نازرواشک هعماج تسا هتخاس ريذپ

.

6 - نیشام زا هدافتسا اب راک يتخس هظحلام لباق شهاک ياه

يزرواشک و کیتاموتا همین ،نادرگدوخ نردم

تلااغتشا هجیتن رد هک کیتاموتا يزرواشک

تسا هدیشخب تیباذج ار .

5 - ا يارب يناسنا يورین يزاس دازآ هتشر رد لاغتش

،يليدبت عيانص ياه و يعامتجا تامدخ ،نیگنس عيانص

شخب رگيد يداصتقا ياه

.

5 - تلاکشم زا يتمسق لح تهج رد نازرواشک صصخت شيازفا و ينف تاعلاطا و شناد ندرب لااب

نانآ دوخ تسد هب يتيريدم و ييارجا .

0 - ت هب رجنم تياهن رد هک هعماج رد هنازور راک تاعاس زا نتساک تاناکما زا هدافتسا ،يگدنز شياسآ نیمأ

يم هریغ و ملاس تاحيرفت ،يتشادهب ،يشزومآ ددرگ

.

(15)

هنيزه شهاک يارب نویسازیناکم دربراک هتفاي هعسوت ياهروشک رد ًامومع رد يلو تسا اه

( ناراکمه و يساملا رظن زا .تسا دیلوت شيازفا يارب نآ دربراک هعسوت لاح رد ياهروشک 1901

روط هب )

لک يم ار نویسازیناکم يربراک ياهدومن و فادها ي :درک نایب ريز حرش هب ناوت

دیلوت شيازفا )فلا شیب دوس بسک و دیلوت شيازفا نویسازیناکم فادها زا يکي شيازفا اب دیلوت شيازفا .تسا رت

يم رسیم حطس دحاو رد دیلوت رادقم شيازفا و تشک ريز حطس نویسازیناکم و دوش

ره يارجا يپ رد ود

نیشام تیفرظ و دادعت شيازفا اب فرط کي زا ينعي .تسا شور نیمز يایحا زین و اه

،رياب ياه

بآ يروانف لامعا يتح و ریقف و يخلاگنس يم تشک ريز حطس شيازفا ثعاب ،تشک

اب نینچمه و دوش

نیشام راک تیفیک دوبهب نآ تقد شيازفا و اه

لماوع رياس دوبهب زین و هایگ زاین ساسا رب اه ينیشام ریغ

کاخ لئاسم دننام هنیهب ،رذب حلاصا ،يرایبآ تیفیک دوبهب ،يسانش

دحاو رد دیلوت شيازفا ،تایلمع يزاس

يم ثعاب ار حطس ،ناراکمه و يساملا (.دوش

1901 )

هنيزه شهاک )ب اه

نویسازیناکم يریگمشچ شهاک ،تایلمع عقوم هب ماجنا و يرگراک يورین شهاک اب تسا هتسناوت

يزه رد هن هرهب هک دشاب هتشاد دمآرد شيازفا و اه فده نيا هب ندیسر رد نیشام يلااب تیفرظ و يرو

هدمع شقن

هنيزه هدمع شخب هزورما هچرگا هتبلا .تسا هتشاد يا نیشام نیمأت هنيزه ،اه

رگا يلو تساه

يم تروص يناسنا يورین اب و يتسد تروص هب راک نیمه هنيزه ،تفرگ

يم ربارب نيدنچ اه ش

ًلاوصا .د

نویسازیناکم هنيزه رد يرادقم شيازفا هک تسا نآ لابند

شیب رادقم شيازفا ثعاب اه .دوش دمآرد رد يرت

،ناراکمه و يساملا (.

1901 )

(16)

یزرواشک تایلمع عقوم هب ماجنا )ج

تشادرب رد زین و تشاک رد ًاصوصخ يوج طيارش هب هجوت اب يزرواشک تایلمع عقوم هب ماجنا رض زا لوصحم هدمع ياهر

يم يریگولج يا شيازفا ًلاثم ديدج يروانف زا هدافتسا اب راک نيا هک دنک

نیشام تیفرظ نآ ندرک بکرم اي و اه

ناکما اه ،ناراکمه و يساملا ( .تسا ريذپ

1901 )

راک یتخس شهاک )د یزرواشک

نآ تیباذج شيازفا و

يايازم زا رگيد يکي نویسازیناکم

يارب تیباذج و تبغر داجيا راک ماجنا

يزرواشک نيا هک تسا

راک تیباذج رد اهنت هن راک يتخس شهاک عقاو رد .تسا هتفرگ تروص راک يتخس شهاک اب راک يزرواشک هيامرس شيازفا و

زین و تایلمع تقد و تیفیک رد يتح هکلب تسا رثؤم شخب نيا رد يراذگ

.دراد يناوارف ریثأت راک هدزاب نویسازیناکم يزرواشک

يم ريز عماج شور راهچ اب ؛دشخب دوبهب ار دیلوت دناوت

1 - ندومن نيزگياج

شور ،دیلوت رتهب ياه 6

- ،دیلوت میقتسم ریغ هعسوت 9

- ا تصرف داجي و دیلوت يارب ديدج ياه

4 - رییغت

،ناراکمه و يساملا (دیلوت میقتسم نداد 1901

.)

نیشام هک يتارثا نيرتراکشآ راد دیلوت يور رب ديدج ياه

ندرک نيزگياج زا يشان ياهدوس ،دن

نآ يم اه نیشام نيا هک يتقو ينعي ،دشاب نیشام اي و يماد ،يناسنا راک نيزگياج اه

يميدق تلاآ رت

يم هنيزه رد ،دندرگ هفرص اه

يم ييوج رگا .دوش

نویسازیناکم هنيزه

شهاک يفاک هزادنا هب ار دیلوت ياه

،دهد زرواشک شیب يروآدوس تیلباق هب نا رت

هيامرس دیلوت شرتسگ هب شلات اب هدرب يپ هزیناکم يراذگ

ياضاقت طسوت هک نيا رگم تفاي دهاوخ همادا نانچمه دیلوت میقتسم ریغ شيازفا نيا .داد دنهاوخ خساپ هنيزه اي و رازاب هيامرس رگا .ددرگ دودحم دیلوت شيازفا يلااب ياه

زا يماد و يناسنا راک يور يراذگ

(17)

ادروخرب ينف هیجوت هنيزه يلو هدوب ر

نکمم ،دشاب لااب نآ ياه تسا

نویسازیناکم نازرا

زین و دوش مامت رت

تصرف تسا نکمم يب( دروآ دوجو هب دیلوت يارب ار يديدج ياه

،مان 1951 .)

6 - 5 - هبنج فلتخم یاه نویسازیناکم

6 - 5 - 6 - هبنج ینف یاه نویسازیناکم

6 - 5 - 6 - 6 - بسانم یروانف نییعت

طيارش هب هجوت اب هبرجت زا هدافتسا نینچمه و روشک ينف ناوت و يداصتقا ،يعامتجا ،يعیبط

ياه

يم ار بسانم يروانف کي يلک هصخشم ،يجراخ و يلخاد هب يگنوگچ و يروانف عون .درک نییعت ناوت

يم فلتخم ياياوز زا نآ يریگراک نیشام زا هدافتسا .دوش يسررب دناوت

بسانم گرزب ياهروتکارت و اه

رتسگ تشک نیشام اي اکيرمآ لثم يتعنص ياهروشک رثکا دننامه هد

نآ تاقحلم و رلیت دننام کچوک ياه

يم ،نپاژ دننامه هدرشف تشک يارب میسقت کي ناونع هب دناوت

يروانف يلک يدنب رارق رظن دم يکیناکم ياه

میسقت نيا ديد زا لاح ره هب .دریگ نآ زا يقیفلت اي و ود نيا زا يکي دياب يدنب

نا اه ،يمسیم (دوش باخت

1904 .)

6 - 5 - 6 - 1 - هدش باختنا یروانف نیمأت رد یيافکدوخ هنیمز ندروآ مهارف

هار و يروانف باختنا هک يتروص رد هب ًاملسم ،دشاب روشک طيارش ساسا رب نآ هعسوت ياهراک

هنیمز داجيا يگنوگچ نآ لابند يتسایس نینچ .ددرگ مهارف دياب ينف ياهزاین نیمأت و دیلوت ياه

هب زاین

نامزاس هیلک نیب يگنهامه لکشت و اه

يگنهامه و هعسوت هنیمز رگا و دراد طبريذ ياه و همانرب نيا

نوناق يدنم ،يمسیم( دش دهاوخ لصاح هدش باختنا يروانف رد ييافکدوخ ،دشاب مهارف روشک رد مزلا

1904 .)

(18)

6 - 5 - 6 - 9 - نیشام هعسوت و یبايزرا اه

هنیمز رد ييافکدوخ يارب ياه

نیشام تیفیک ندرب لااب و يروانف و زکارم داجيا ،يدیلوت ياه

نآ ندرک درادناتسا و يبايزرا ياهدحاو ريذپان بانتجا اه

تسا صخاش زکارم نيا رد . ينف ياهرایعم و اه

نیب ياهرایعم قبط ،روشک حطس رد مزلا درکراک و رب تادیلوت هدش هیهت روشک يمیلقا طيارش و يللملا

نآ ساسا زرا اه

هقبط و يباي يم يدنب

هار و دنوش هنیهب و هعسوت ياهراک

نآ يزاس مهارف زین اه

يم ،يمسیم(ددرگ 1904

.)

6 - 5 - 6 - 1 - نیشام عونت ندرک دودحم اه

يم دیلوت رد تباقر دوجو هچرگا هجیتن لوصحم تیفیک ءاقترا رد مه و تمیق شهاک رد مه دناوت

ز ندروآ مهارف روظنم هب يلو ،دشاب هتشاد تبثم هنیم

و جيورت ،شزومآ تهج زین و دیلوت رب تراظن ياه

نیشام دروم رد مدرم رتهب ييانشآ نآ يکدي مزاول نیمأت زین و اه

کرام ندرک دودحم ،اه نآ عونت و اه

اه

يم تاعطق و مزاول يرادهگن ،دشاب رتمک يصخشم دح زا هاگتسد کي هنایلاس شورف رگا .دشاب دیفم دناوت

داصتقا نآ يارب يکدي .تسین ي

6 - 5 - 6 - 5 - نیشام هدنریگ راک هب ینف یورین شزومآ

هرهب شيازفا همزلا نیشام يرو

هب و حیحص هدافتسا و اه نیشام رثؤم تیفرظ زا اج

زین و اه

.تسا برجم و هديد شزومآ يورین دوجو ،عقوم هب و تسرد ریمعت و سيورس و راک يگنل زا يریگولج هرود رب هولاع ،نياربانب مآ مظنم ياه

و يعطقم يدربراک و يشزومآ زکارم دوجو ،فلتخم عطاقم رد يشزو

نیشام دیلوت زکارم ناسانشراک نیب يگنهامه اب نآ يارجا هوحن و همانرب هک تدم هاتوک زکارم و اه

شزومآ .دوب دهاوخ يدیفم جياتن لماح ،دوش تراظن و هیهت يمسر ریغ و يمسر ياه

6

-

5

-

6

-

1

-

داعبا رد سيورس و ریمعت زکارم

فلتخم

(19)

هاگریمعت سیسأت ،ينف تامدخ هئارا و تاریمعت ماجنا يارب هب رایس اي و گرزب ،کچوک ياه

هعسوت مهم لماوع زا هقطنم ره طيارش و تیعقوم بسانت نویسازیناکم

هنوگ هب دياب تامدخ .تسا يا

(دوشن وربور لکشم اب نآ تاریمعت زین و يکدي مزاول رظن زا هلیسو دربراک هک دوش هئارا ،يمسیم

1904 .)

6 - 5 - 1 - هبنج یداصتقا یاه نویسازیناکم

هنيزه رضاح لاح رد هداهن رياس هب تبسن دیلوت هزیناکم تایلمع ياه

شخب و اه شیب مهس اه

يرت

همیب ،دوجو نيا اب .تسا هداد صاصتخا دوخ هب يزرواشک

ک رد يلام هناوتشپ و يزرواش

زورما هب ات

و تسا هتفاین ار دوخ يساسا موهفم و هتخانشان لماوع يدايز تلع هب تیعطق مدع و کسير نازیم

شیپ لباقریغ رد ينیب

يزرواشک يم لااب رایسب

زا طقف هک نيا زین و فرط کي زا لااب لماوع عقاو رد .دشاب

تایلمع ندرک هزیناکم قيرط يزرواشک

رد هک نيا هن و ،ددرگ حطس دحاو رد لوصحم شيازفا رد يعس

لماوع رياس ،نآ رانک تياعر و يهددوک و تافآ عفد تيريدم ،يرایبآ شور ًلاثم( دنوش حلاصا زین

تایلمع ندرک هزیناکم هک هدش ثعاب ،رگيد فرط زا ،)بوانت يزرواشک

بلغا و دشابن هفرص هب روشک رد

همین يزرواشک هب اي و دنورب هرفط لئاسم نيا زا نازرواشک

،يحلاص ( دننک افتکا هزیناکم 1901

.)

6 - 5 - 9 - بنج ه یعامتجا یاه نویسازیناکم

هبنج رد يتارییغت ثعاب هعماج کي رد لوحت و رییغت هنوگره تسا يهيدب يم رگيد ياه

و دوش

يم يلبق نزاوت و لداعت ندرب نیب زا ثعاب هار ،لداعت هرابود داجيا يارب دياب هک دوش

لح و رثؤم يياه

زا دعب هن و رییغت نآ يارجا ماگنه رد اي لبق مه نآ حیحص تایلمع ندرک هزیناکم .دوش ذاختا ،نآ يارجا

يزرواشک گرزب دياش

هدش يياتسور هعماج هجوتم يزورما ملع طسوت هک تسا يرییغت نيرت تسا

نيا .

يم اهراتخاس رياس و يعامتجا راتخاس و گنهرف يور يریگمشچ تارثا ثعاب رییغت مهم هک دوش

نيرت

اق ناوت هک تسا تقیقح نيا زا يشان ،تارییغت کي تردق ربارب نيدنچ نیشام و روتوم طسوت هئارا لب

(20)

ناسنا تسا فرط کي زا هجیتن رد . زرواشک

شیب تغارف تاقوا ياراد يم يرت

ثعاب رگيد فرط زا و دوش

يم راک زا يمیظع يناسنا يورین هک دوش يزرواشک

يب عقاو رد و هدش غراف نيا لح يارب .دندرگ راک

د و يليدبت عيانص شخب دياب لکشم لاعف ار يتس

دنوش عيانص نيا بذج نایياتسور راک نيا اب هک درک رت

،يسابع(

1901 .)

6 - 5 - 1 - ماظن هرهب یاه دیلوت رد یرادرب

یزرواشک

ماظن ؛فيرعت قبط هرهب

يرادرب هيور زا ترابع

مهارف رد صخشم يفرع و يقوقح ياه و ندروآ

ا تابسانم و راک نامزاس ،يروانف ينعي دیلوت لماوع قیفلت دنچ اي کي دیلوت روظنم هب نیعم يعامتج

نآ هضرع و هدروآرف .تساه

ماظن ياه هرهب يرادرب نیکلام اي يگداوناخ عرازم ؛لماش ناهج حطس رد

هراجا ماظن ،نادرگدوخ ،يا

ماظن ياه هرهب يرادرب هتسد

هلیبق تیکلام اي نیمز زا يعمج ،يا

هرهب يرادرب

،يناقهد هرهب

يرادرب م گرزب رب ينتبم و يلادوئف اي يکلا

هرهب يرادرب ينواعت

تسا هدمع روط هب ناريا رد .

يم تعنص و تشک هب ناوت هيامرس ،اه

هراجا اي نیمز بحاص نازرواشک ،يراجت ياهدحاو و يضرا يراد

تکرش ،نآ هدننک و يعارز يماهس ياه

ماظن ياه ،ناراکمه و يساملا( درک هراشا ينواعت 1901

.)

6 - 5 - 5 - ماظن یاه هرهب یرادرب نیشام رد

یزرواشک یاه

ن ماظ ياه هرهب يرادرب نیشام

ياه يزرواشک تلاح

ماجنا يارب نیشام هب يسرتسد فلتخم ياه

ياهراک يزرواشک

يم ناشن ار نیشام ايآ هک نيا ينعي .دهد

هک نيا اي و دنتسه زرواشک تیکلام تحت اه

هراجا تروص هب هتفرگ رارق زرواشک رایتخا رد يا

اي و دنا تلاح

هس ناريا رد .تسا رارقرب يرگيد ياه

ماظن هس اي تلاح هرهب

يرادرب نیشام يم ار يتامدخ و ينواعت ،يصوصخ ينعي اه .داد صیخشت مه زا ناوت

6

-

5

-

1

-

یصوصخ

(21)

،ماظن نيارد نیشام

زرواشک تیکلام تحت تسا

يم لماک رایتخا اب زرواشک و هک تقو ره دناوت

زا دهاوخب نیشام

دافتسا دوخ ديرخ هب مادقا ينازرواشک هتبلا .دنک ه

نیشام يم رد يدايز نیمز هک دننک

رياس ياهراک ماجنا هب مادقا ناکما تروص رد ،دوخ ياهراک ماجنا رب هولاع هک نيا اي و دنراد رایتخا يم زین نازرواشک .دنيامن

6 - 5 - 9 - ینواعت

يم ار تلاح ود ماظن نيا رد کرش ،لوا تلاح ؛تفرگ رظن رد ناوت

ت نآ رد هک يياه نازرواشک اه

يم راک يعمج هتسد تروص هب نیشام و دننک

ياول تحت رگيدمه کمک هب ار دوخ زاین دروم لياسو و اه

يم هیهت تکرش تکرش دننام دننک

مدنگ ينواعت و يعارز يماهس و دیلوت ينواعت ياه مود تلاح رد .ناراک

هدرخ نازرواشک اب ،دنراد مک نیمز هک مادک ره اپ

يم عمج مه نیشام ديرخ هب مادقا و دنوش

ياه زاین دروم

يم دوخ نیشام نيا زا مه اب ديرخ زا سپ و دننک

يم هدافتسا اه .دننک

6 - 5 - 1 - یتامدخ

نيا رد يم ار تلاح ود مه اج هیهت و ديرخ هب تردابم يصخش هک يتلاح ،لوا ؛تفرگ رظن رد ناوت

نیشام ياه يزرواشک ا نتفرگ يازا رد و هدرک

هراج يم نازرواشک هب تامدخ هئارا هب مادقا اهب رد .دنک

تکرش مود تلاح هزیناکم تامدخ ياه

يزرواشک ياهدحاو اي هورگ(

نویسازیناکم نيا رد هک دنتسه )

تکرش شزومآ زین و تلود زا رابتعا نتفرگ اب رفن نيدنچ اه تيريدم شزومآ هلمج زا مزلا ياه

،يلام ياه

خ هب مادقا ،ينف و يقوقح نیشام هیهت و دير

زکارم رظن ريز نآ زا دعب و هدرک هقطنم کي زاین دروم ياه

تامدخ يزرواشک

يم هئارا ينیشام تامدخ هقطنم نآ نازرواشک هب .دنهد

نیشام نتفرگ هراجا زا هچ و تیکلام زا هچ يساسا فده و بسانم هنيزه اب و عقوم هب مامتا اه

تایلمع يداصتقا يزرواشک

ج نیمه هب .تسا تیکلام و ديرخ يتقو ته

نیشام هیجوت زرواشک يارب

(22)

رس هب رس هطقن( دشاب هنیهب تروص هب تیکلام تحت نیمز ياراد هک دراد يداصتقا )هدننک هیجوت اي 1

رگا اريز ،دشاب يزرواشک

کلمت و ديرخ هب يلو دشاب هتشاد نیمز هنیهب نازیم نآ زا رتمک نیشام

مادقا

مت عقوم هب تایلمع هچرگا ،دنک يم ما

هنيزه اريز درادن يداصتقا هیجوت يلو دوش هک نآ تیکلام ياه

شیب هنيزه دصرد نيرت ياه

نیشام يم میسقت يرتمک نیمز رادقم رب دنتسه هنيزه نيا هجیتن رد و دنوش

اه

،يرجاقآ راشفا( دش دهاوخ ييلااب رایسب رادقم حطس دحاو ره يارب 1906

.)

6 - 5 - 3 - یروانف و

نویسازیناکم

زابهش ،يمسیم زا لقن هب( ناراجح و ي 1904

يم فيرعت هنوگ نيا ار يروانف ،) هب يروانف ؛دننک

نیشام عاونا هب يملع نیناوق ليدبت ؛زا تسا ترابع نآ عماج يانعم ،يکیناکم لياسو ،تاودا ،رازبا ،اه

يروآون شور ،اه خ ياهزاین نیمأت تهج سوملم و صخشم فادها هب ندیسر يارب مزلا نونف و اه

صا

.نکمم و يملع دصاقم يارب فارطا طیحم رد يتارییغت داجيا اب ( ناراکمه و يساملا هاگديد زا 1901

ناسنا طسوت يزرواشک زاغآ يادتبا زا ،) لباق هلحرم راهچ

يم يزرواشک رد هدافتسا دروم يروانف يارب صیخشت :زا دنترابع هک تفرگ رظن رد ناوت

6 - 5 - 3 - 6 - یتسد رازبا یروانف

نيا رد هدافتسا دروم تردق اهنت هلحرم

، و نازرواشک هلیسو هب اهراک و دوب يناسنا تردق

هداوناخ يم تروص ناشياه يگتسخ و تخس رایسب يزرواشک ياهراک هجیتن رد .تفرگ

نیمه هب و دوب روآ

يمن زرواشک ره و دوب مکاح يفرصم دوخ داصتقا ،لیلد شیب تسناوت

هداوناخ و شدوخ ياذغ زا رت ار شا

ت .دنک نیمأ

6 - 5 - 3 - 1 - هلابند تاودا یروانف )یماد( دنب

1 ‌- break-even point

(23)

تاناویح زا هدافتسا رکف هب ناسنا هلحرم نيا رد يلها

نيا رد .داتفا

،نامز هلحرم رد ًاصوصخ ناسنا

کاخ نآ يازجا رياس و فلاغ زا هناد ندرک ادج و لقن و لمح زین و يزرو

، ،واگ لثم يتاناویح زا

سا بسا و رطاق ،غلاا ،شیمواگ .درک هدافت

6 - 5 - 3 - 9 - یکیناکم یورین یروانف

و تفاي تسد يزرواشک ياهراک رد يداینب يلوحت هب روتوم عارتخا اب ناسنا هلحرم نيا رد نیشام و اهروتکارت تردق زا هدافتسا اب تسناوت ياه

ادرگدوخ ن

ار دوخ ياهراک ، رد

مک نامز تدم ت

اب و ر

لااب تیفیک هتبلا .دهد ماجنا رتلااب يتیفیک هب طقف رت

لیلد دوبن روتوم تردق زا هدافتسا

، هکلب

،رما نيا اب

يبناج تلایهست رد تارییغت و لوحت

، نیشام تخاس ًلاثم هجوت اب اهروتکارت رانک رد قیقد و بسانم ياه

ناهایگ يعارز زاین هب

، .تفرگ تروص

6 - 5 - 3 - 1 - یروانف یزرواشک رد اضف رصع و قیقد

مشچ ،قیقد يزرواشک زا يزادنا

يزرواشک هراوهام هنیمز نيا رد هک تسا هدنيآ

،اهرگسح ،اه

هشقن هداد و اه يجنسرود زا لصاح ياه

رتلااب ار وا لمع تقد و هدمآ زرواشک کمک هب ،1

قرف .تسا هدرب

نیب يساسا يزرواشک

و موسرم يزرواشک

متسیس رياس و يياضف يروانف يریگراک هب ياوس ،قیقد

ياه

تازیهجت رانک رد يبناج رد لومعم

يزرواشک کچوک هزادنا رد ،موسرم

دحاو ناونع هب هعرزم حطس نيرت

رد .تسا يتيريدم يزرواشک

،هعرزم يتيريدم ياهدحاو نیب تافلاتخا دروآرب و هبساحم ناکما ،قیقد

کچوک نیب ينعي ناکما ،دشاب هتوب کي تسا نکمم هک حوطس نيرت

يم ريذپ .دشاب

6 - 1 - بسانم یروانف

1. Remote Sensing

(24)

هل هدیقع هب يئاس

هداز ( 1909 ،) راک هب بسانمان يروانف لباقم رد ًلاومعم ار بسانم يروانف

يم هدرب راک هب هدنام بقع ياهروشک اب طابترا رد ًلاوصا ار بسانمان يروانف .دنریگ زا تبحص و دنا

يروانف يم يياه هيامرس نآ داجيا يارب ًلاک و دشاب رادروخرب يگدیچیپ زا هک دننک

لا يتفگنه يراذگ مز

هب .دراد لابند هب ار عبانم فلاتا ظاحل نیمه هب و تسا مأوت رادياپان هعسوت اب يروانف عون نيا .دشاب هاتوک تعفنم و تسین هدنيآ رکف رد رگيد ترابع برخم يطیحم ظاحل زا نياربانب .دراد رظن رد ار تدم

يم داجيا يگتسباو ًاديدش و تسا رد نآ تاعطق و ءازجا دیلوت اريز ،دنک

هتفاي هعسوت ياهروشک تسد

.تسا يگژيو ياراد دوخ يزرواشک شخب رد يروانف ندوب بسانمان شخب رد .تسا يهجوت لباق ياه

اگ ره يزرواشک ه

تسيز تلاکشم زورب ثعاب و دنز مهرب ار متسیسوکا ،يروانف کي رد ،ددرگ يطیحم

رجنم يروانف کي رگا .تساراد ار ندوب بسانمان يگژيو نیلوا تروص نيا هویش فذح هب

يموب ياه

هویش نآ هک يلاح رد ،ددرگ يارب يبسانم ييآراک اه

يارب بسانم يروانف کي ،تسا هتشاد يعامتجا ماظن

هدع يارب يروانف کي رگا .تسین يياتسور هعماج نآ و ديامن رقف داجيا اتسور رد صاخ يا

ار اه

بیسآ سد نآ يلک روط هب سپ .تسا بسانمان يروانف ،ديامن ريذپ يروانف زا هت

اه و يياتسور عماوج رد هک

تسيز ظاحل هب يزرواشک يم هتفرگ رظن رد بسانمان ،ديامن للاتخا داجيا يعامتجا و ينف ،يطیحم

.دوش

يگژيو هتسد کي ياراد ًلاوصا بسانم يروانف زا يروانف نینچ هک نيا تسخن :تسا يمومع ياه

يم يگداس زا تبحص يتقو .تسا رادروخرب يگداس دوش

.تسین ندوب هتفرشیپ فلاخم ينعم هب ًاموزل ،

يم يروانف کي يریگداي و مهف لباق ينعي يگداس .دشاب مه هداس ،تسا هتفرشیپ هک لاح نیع رد دناوت

همه رد داجيا و دیلوت لباق هک نيا مود .ندوب سرتسد رد زین و ناگمه يارب رگيد ترابع هب .دشاب اج

هب دنناوتب هعسوت لاح رد ياهروشک .دریگ تروص يروانف لاقتنا تدم زارد رد و دننک دیلوت ار نآ يتحار

(25)

هيامرس ،موس هنوگ هب دیلوت يلصا روحم هک تسا نيا روظنم .دشابن رب

دقاف هعماج رگا هک دشابن يا

هيامرس اب يلک روط هب بسانم يروانف ،مراهچ .دشاب هتشاد بسانم يروانف دناوتن ،دشاب تفگنه ياه

تسا راگزاس طیحم هنوگ هب و

يم هدافتسا طیحم زا يا حرطم نآ رد يساسا لصا ناونع هب يرادياپ هک دنک

يم طارفا طیحم زا داوم فرصم رد هن ينعي .تسا يم بيرخت ار طیحم هن و دنک

نیشناج لباق داوم زا ،دنک

يم هدافتسا وآون و قلاخ هیحور بسانم يروانف ،مجنپ .دراد يساسا شقن تفايزاب رد دوخ و دنک

ر

ناسنا يم رارق رظندم ار اه يمن هناگیب دوخ زا اي و دوخ هب تبسن ار ناسنا و دهد

نيا مشش هرخلأاب و دنک

يم راب لاغتشا و دمآرد هعماج کي ياضعا لک يارب هک .دروآ

يگژيو ،قوف هدش رکذ دراوم نآ زا .تسا بسانم يروانف يمومع و يلک ياه

بسانم يروانف هک اج

ن ًلاماک موهفم کي يگژيو و نوگانوگ عماوج توافتم طيارش هب هجوت اب دياب سپ ،تسا يبس

نورد ياه

هقطنم زا هک عماوج توافت نینچمه و تسا توافتم رگيد هقطنم هب يا

هرازتشک و عرازم يتاذ ياه ا

کي ،

خنس .ددرگ هضرع عرازم عاونا اب قبطنم يروانف يسانش

6 - 1 - 6 - شک رد طسوتم و کچوک عرازم بسانم یروانف ناريا و هعسوت لاح رد یاهرو

نآ زا رگيد اب يرایسب کرتشم هوجو ،تسا هعسوت لاح رد ياهروشک ءزج زین ناريا هک اج

لاح رد ياهروشک هب هیبش رایسب نآ طسوتم و کچوک عرازم نياربانب .دراد هعسوت لاح رد ياهروشک يم هعسوت لاح رد ياهروشک رياس و ناريا رد طسوتم و کچوک عرازم .دشاب

هلسلس کي رد هعسوت

يم گرزب /طسوتم و طسوتم ،طسوتم /کچوک ،کچوک عرازم لماش هزادنا ظاحل هب بتارم نيا رد .دنشاب

يم هتخادرپ مادک ره يارب بسانم يروانف يسررب هب تمسق ،هداز يياسهل (.دوش

1906 )

(26)

مهس عرازم ًاتدمع ،کچوک عرازم اب هطبار رد

1يرب يتشیعم يناقهد و رکذ لباق ،6

ماظن رد .دنتسه

مهس يروانف ،تسا نیمز يور رب راک رد تینما مدع انامه هک ماظن نيا يعامتجا تلصخ تلع هب ،يرب

هباج نیمز يور زا زرواشک تسا نکمم اريز دشاب هتشاد دايز هيامرس هب زاین ديابن بسانم يارب .دوش اج

هيامرس لاثم يمن ماجنا کاخ تیفیک رد يراذگ

ًاتياهن اريز دوش .تسا کلام عفن هب

کلم رب ناقهد درف تیکلام تلع هب و تسا ریقف و کچوک رایسب نیمز ،يتشیعم يناقهد ماظن رد هدننک نییعت شقن يروانف ندوب بسانم رد نیمز ندش درخ دنيآرف ،شيوخ دياب بسانم يروانف .دراد يا

راک يورین دشر تلع هب .دشاب راک يورین ينيزگياج نودب و ربراک ًلاماک زا يریگولج روظنم هب و راوناخ

ترجاهم همین اي يناقهد ياه

.ددرگ تشک ربراک ًلاماک تلاوصحم دياب ،يتشیعم ناناقهد ندش يرگراک

نآ طسوتم عون مه و کچوک عون مه هک يعرازم اب هطبار رد يناقهد عرازم زا دياب ،دراد دوجو اه

لقتسم هراجا و 9

4يراد رد لقتسم يناقهد عرازم .درب مان لاح نیع رد اما دنتسه کچوک دراوم يرایسب

يم دیلوت رازاب يارب يرایسب ،دنشاب هتشاد کچوک تلاح رگا .دنراد طسوتم هزادنا قطانم يضعب رد .دننک

يگژيو زا نآ هزادنا هک يتلاح رد اما .دنراد بسانم يروانف اب هطبار رد ار يتشیعم يناقهد عرازم ياه

اه

يم تسا طسوتم يامرس دنناوت

ه هيامرس يروانف رد هچره اريز ،دنيامن تباث يراذگ شزرا هب ،دننک يراذگ

هدوزفا دوخ هعرزم يم ،دنراد ار هعرزم هزادنا شرتسگ يياناوت نوچ .دنا

يروانف زا دنناوت نردم ياه

.دننک هدافتسا هرهب ماظن رد هراجا يرادرب

لوصحم تشادرب رد شيازفا ،داد رارق هطبار تلصخ تلع هب ،يراد رد

هاتوک رد هک تسا بسانم يروانف عون نآ نياربانب ،تسا رجأتسم زرواشک عفن هب تياهن دناوتب تدم

1. Share Cropping 1. Subsistence Peasantry 3. Independent Peasantry 4. Fixed Renting‌

(27)

يروانف زا .دهد شيازفا ار لوصحم تشادرب نيا رد بسانم ياه

ماظن ود اي و هدش حلاصا ياهرذب دربراک

يروانف هنوگ نيا .تسا نیمز کي رد تشک تبون اه

يررض و درادن هعسوت رما يارب تهج رد عقاو رد

يم زین رادياپ هعسوت .دشاب

نییعت ار نویسازیناکم يریگراک هب نازیم ،هدش هراجا نیمز نازیم ماظن نيا رد

هدرتسگ نویسازیناکم زا ،ددرگ هراجا يرتگرزب نیمز هچره رگيد ترابع هب .درک دهاوخ يم يرت

ناوت

.درک هدافتسا اح رد ياهروشک رد طسوتم عرازم اب طابترا رد ًاتدمع هک دنراد دوجو يعرازم ،ناريا رد و هعسوت ل

يعمج تروص هب يم هرادا يتنس تیکلام اي 1

نآ هب هعسوت لاح رد ياهروشک زا يرایسب رد .دنوش اه

ماظن ياه هرهب يرادرب يعمج يتشیعم يزرواشک

يم 6

عاشم ناريا رد نآ هباشم هک دنيوگ نيا رد .دنتسه اه

یگراک هب رد دياب عرازم هنوگ شیب تقد بسانم يروانف ير

تروص هب راک نوچ ،ماظن نيا رد .درک رت

يم تروص يعمج راک يلصا يورین نیشناج ًاقلطم يروانف دياب سپ ،تسا يرابجا ،راک لکش نيا و دریگ

يم سپ ،تسین حرطم نیمز يکچوک هلأسم هک نيا هب هجوت اب اما .دوشن راک يورین هب هک يدح ات ناوت

همدص يلصا راو يا

نیشام و رازبا زا ،دياین د يم ،رگيد ترابع هب ،درک هدافتسا يزرواشک تلاآ

زا ناوت

.درک هدافتسا ،دراد بسانت اکرش فرط زا هدش هئارا راک رادقم اب هک يروانف ماظن رگيد زا ياه

يناقهد عرازم ،دنتسه يزرواشک دیلوت لوغشم طسوتم عرازم رد هک ي

هيامرس

9يراد ب عرازم نيا رد .تسا يم يتحار هب ،راک يورین رادقم و نیمز هزادنا تلع ه

يروانف زا ناوت

هيامرس يم هدافتسا راوناخ زا جراخ راک يورین زا عرازم نيا رد اريز درک هدافتسا رب هنوگ نيا رد .دوش

هيامرس يروانف يریگراک هب عرازم چیه هب رب

يب ثعاب هجو يمن يياتسور يراک

هب ،رگيد يوس زا .دوش

1. Collective Farming

2. Incorporated Subsistence Farming 3. Capitalist Peasantry

(28)

ب تلع ندرک رطخ تردق نوچ ،يزرواشک لئاسم دروم رد نازرواشک هنوگ نيا يهاگآ حطس ندوب لاا

يم ،تسلااب شور زا ناوت

يم لوصحم شيازفا ثعاب ،رطخ نتشاد نمض هک درک هدافتسا يياه .دنوش

يم هعسوت لاح رد ياهروشک رد يعرازم ،هرخلأاب گرزب عون مه و طسوتم عون مه هک ديد ناوت

نآ دوجو اه لوط رد اي دنشاب مه گرزب هک دراد لامتحا اما ،دنتسه طسوتم بلغا ،رگيد ترابع هب .دراد

ينواعت عرازم .دنوش گرزب نامز يزرواشک دیلوت ياه

رود و ندوب هدنکارپ ،ندوب درخ هلأسم ،وس کي زا ،1

يم نياربانب ،دنرادن ار يزرواشک نیمز ندوب نیشام و رازبا زا دنناوت

یمز رد هک يتلاآ ن

درکراک عیسو ياه

يم ار يفاضا راک ،دوش راک يورین نیشناج نیشام رگا ،رگيد يوس زا .دننک هدافتسا ،دراد دیفم رد ناوت

هنیمز يم دوجوب ينواعت هک يرگيد ياه ماظن هنوگ نيا هک يتیکلام عون تلع هب .درک فرصم ،دروآ

اه

يم ،دنراد ناوت

يروانف هنیمز رد ار اه روط هب ،فلتخم ياه

ظاحل نيا زا و درک هدافتسا