مارآ رد نآ شﻘﻧ و ﯽطﯾﺣﻣ ﮏﯾﻓارﮔ رد یرﺻﺑ لﻣﺎﻌﺗ و یرﮭﺷ ﮓﻧھرﻓ ﮫﻌﺳوﺗ ﮫطﺑار ﯽﺳررﺑ یرﮭﺷ یﺎﺿﻓ یرﺻﺑ یزﺎﺳ

(1)

مارآ رد نآ شﻘﻧ و ﯽطﯾﺣﻣ ﮏﯾﻓارﮔ رد یرﺻﺑ لﻣﺎﻌﺗ و یرﮭﺷ ﮓﻧھرﻓ ﮫﻌﺳوﺗ ﮫطﺑار ﯽﺳررﺑ یرﮭﺷ یﺎﺿﻓ یرﺻﺑ یزﺎﺳ

يﺮﯿﮕﻧﺎﻬﺟ ارﺎﺳ مﺎﻈﻧ ﺪﯿﺳ ،1

ﺮﻓ ﯽﻣﺎﻣا ﻦﯾﺪﻟا 2

- 1 ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ يﻮﺠﺸﻧاد طﺎﺒﺗرا ﺪﺷرا

اد ،يﺮﯾﻮﺼﺗ لﺎﻤﮐ هﺎﮕﺸﻧ

ﺮﻬﺷﻮﻧ ﮏﻠﻤﻟا ناﺮﯾا ،نراﺪﻧزﺎﻣ ،

. jahangiri2922@Gmail . com

- 2 .ناﺮﯾا ،ناﺮﻬﺗ ﺮﻬﺷ ،ﺪﻫﺎﺷ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺮﻨﻫ هﺪﮑﺸﻧاد رﺎﯾدﺎﺘﺳا [email protected]

ﮑﭼ ﯿ هﺪ

اﺰﻓا ﺎﺑ ﯾ ﺶ ﻌﻤﺟ ﯿ ﺖ ﺎﻫﺮﻬﺷ رد ي اﺮﮔ و گرﺰﺑ ﯾ

ﺶ ﺸﻧ ﺮﻬﺷ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ مدﺮﻣ ﯿﻨ

ﯽ ﮔﺪﻧز و و ﯽ ﺎﻫ ي ﺷﺎﻣ ﯿﻨ ﯽ ﻧ سﺎﺴﺣا ، ﯿ

زﺎ ﺎﻘﺗرا ﻪﺑ

ﮐﯿ ﻔﯿ ﺖ ﺤﻣ ﯿ ﻂ ﺮﻬﺷ ي ﺗﺎﻣاﺪﻗا و ﯽ ﻣز رد ﻪﻧﺎﻫﺎﮔآ ﯿ

ﻪﻨ ﺎﻓﻮﮑﺷ و شروﺮﭘ ﯽﯾ

ﺮﮑﻓ ي ﻧوﺰﻓ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﯽ

ﯾ ﻪﺘﻓﺎ ا ﻪﻠﻤﺟ زا . ﺖﺳا ﯾ

ﻦ تﺎﻣاﺪﻗا

ﻣﯿ ناﻮﺘ ﺛﺎﺗ ﺶﻘﻧ ﻪﺑ ﯿ

راﺬﮔﺮ ز ﯾ زﺎﺳﺎﺒ ي ﺎﻫﺎﻀﻓ ي ﺮﻬﺷ ي ﺛا و ﺮ اﺰﺴﺑ ي ﻓاﺮﮔ ﺶﻧاد ﯿ

ﮏ ا رد ﯾ ﻦ ﻣز ﯿ ﻪﻨ . دﺮﮐ هرﺎﺷا ﮏﯿﻓاﺮﮔ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ زا

و ﯽﻃﺎﺒﺗرا نﺎﺑز ﯽﻋﻮﻧ ﯽﻄﯿﺤﻣ ، ﺖﺳا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﺮﺑ راﺬﮔ ﺮﯿﺛﺎﺗ

زا هدﺎﻔﺘﺳا نآ

زﺎﺳ مارآ رد ي

ﺮﺼﺑ ي عﺎﻤﺘﺟا و

يﺮﻬﺷ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺸﻘﻧ

ﯽ ﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ ﯿ ﺖ ا زا فﺪﻫ . ﺖﺳاراد ار ﯾ

ﻦ ﺶﻫوﮋﭘ ﻞﻣﺎﻌﺗ و يﺮﻬﺷ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﻄﺑار ﯽﺳرﺮﺑ

يﺮﻬﺷ يﺎﻀﻓ يﺮﺼﺑ يزﺎﺳ مارآ رد نآ ﺶﻘﻧ و ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ رد يﺮﺼﺑ ﺑ ﺶﻘﻧ و

ﯽ ﺪﺑ ﯾ ﻞ رد نآ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ و

ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ﻦ ﺛﺎﺗ ﯿﺮ ﻓاﺮﮔ ﯿ ﮏ ﺤﻣ ﯿ ﻄ ﯽ ﮐ ندﺮﺑ ﻻﺎﺑ رد ﯿﻔ

ﯿ ﺖ ﮔﺪﻧز ﯽ ﺮﻬﺷ ي ﻧاور ﺶﻣارآ و ﯽ

ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺖﺳا ﻘﺤﺗ شور . ﯿ

ﻖ ﺻﻮﺗ ﯿﻔ ﯽ -

ﻠﺤﺗ ﯿﻠ ﯽ روآدﺮﮔ شور و ي

ا ﻪﻧﺎﺨﺑﺎﺘﮐ تﺎﻋﻼﻃا ي

ﻣ و ﯿ ﻧاﺪ ﯽ ﻣ ﯽ . ﺪﺷﺎﺑ ﻪﮐ دراد هرﺎﺷا ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﺑ هﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﮏﯿﻓاﺮﮔ

دﺎﻌﺑا ﻞﻣﺎﺷ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ي هدﺮﺘﺴﮔ

و ﺪﻧاﻮﺘﺑ ﺎﺗ دﻮﺷ ﯽﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﯽﺳﺎﻨﺷﺎﺒﯾز يﻮﮕﺨﺳﺎﭘ

زﺎﯿﻧ ﯽﺣور و ﺲﺣ ﯽﯾﺎﺒﯾز

ﻪﻧﺎﺳﺎﻨﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا ﺪﺷﺎﺑ

و عاﺪﺑا ﺎﺑ يﺎﻬﺘﯿﺑاﺬﺟ ﻪﻧﺎﻗﻼﺧ يﺮﯾﻮﺼﺗ

ﻪﺑ كاردا زا ﺖﯾﻮﻫ ﺎﻀﻓ ﺎﻘﺗرا ﻦﯾا . ﺪﺸﺨﺑ ﺮﻣا

ﺚﻋﺎﺑ ﺶﻣارآ

و ﺶﯾﺎﺳآ و طﺎﺸﻧ رد داﺮﻓا دﻮﺸﯿﻣ و ﺢﻄﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ روﺮﻣ ﻪﺑ . دﻮﺷ ﯽﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﮓﻨﻫﺮﻓ

تﺎﻤﻠﮐ :يﺪﯿﻠﮐ ،يﺮﺼﺑ يزﺎﺳ مارآ ،ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ يﺮﻬﺷ ﮓﻨﻫﺮﻓ

يﺮﻬﺷ يﺎﻀﻓ ،

ﮫﻣدﻘﻣ ﻪﺑ ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫﺎﻀﻓ و هدﺮﮐ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺰﯿﻧ وا يﺎﻫزﺎﯿﻧ عﻮﻧ ،نﺎﺴﻧا ﻂﺳﻮﺗ ﯽﻨﯿﺸﻧﺮﻬﺷ ﯽﮔﺪﻧز ﺶﻨﯾﺰﮔ و نﺎﻣز ﺖﺷﺬﮔﺎﺑ هزوﺮﻣا

ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻤﻧ ﯽﯾﺎﻬﻨﺗ يﺎﻀﻓ

بﻮﻠﻄﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ار ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا دزﺎﺳ

، ﺖﺳا مزﻻ ﻪﮑﻠﺑ ﻂﯿﺤﻣ و ﺎﻀﻓ

ﻪﻠﻤﺟ زا يﺮﮕﯾد يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو

ﯽﮔﺪﻧز ياﺮﺑ ار ﺮﻬﺷ ﺎﺗ ﺪﺷﺎﺑ اراد ﺰﯿﻧ ار عﻮﻨﺗ و ﯽﯾﺎﺒﯾز نﺎﻤﻫ ﺎﯾ ﺖﯿﺑاﺬﺟ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ

ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺪﻋﺎﺴﻣ و ﺶﻘﻧ نﺎﯿﻣ ﻦﯾا رد .دزﺎﺳ

و نﺎﺳآ تﺎﻃﺎﺒﺗرا ﺎﺑ مارآ و ﻦﻣا ،ﻦﯿﺸﻨﻟد يﺎﻀﻓ دﺎﺠﯾا ياﺮﺑ ﯽﻠﻣﺎﻋ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ يﺮﻬﺷ يﺎﻫﺮﻨﻫ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ

ندﺮﺑ ﻻﺎﺑ ﺖﻬﺟ رد

ﮐﯿ ﻔﯿ ﺖ ﮔﺪﻧز ﯽ ﺮﻬﺷ ي ﻧاور ﺶﻣارآ و ﯽ

ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻞﯾﺪﺑ ﯽﺑ ﺎﻬﻧآ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺶﯾاﺰﻓا و ﺎﻫ ﺮﻬﺷ نﺪﺷ ﺮﺗ هﺪﯿﭽﯿﭘ ﺎﺑ .ﺖﺳا دﻮﺟو تروﺮﺿ

ﻪﮐ ﺖﺷاد نﺎﻋذا ناﻮﺗ ﯽﻣ، ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ ﯽﺣاﺮﻃ

ﯽﻣ ﺎﻔﯾا ار ﯽﺗﺎﯿﺣ ﺶﻘﻧ يزوﺮﻣا يﺎﻫ ﺮﻬﺷ رد ﮏﯿﻓاﺮﮔ

.ﺪﻨﮐ ﺮﮔ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﺎﻨﻣ دﺎﺠﯾا ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓا

ﻇ ﺖﺳا ﻪﻌﻣﺎﺟ رد يﺮﺼﺑ يﺎﺒﯾز ﺮ اﺮﯾز

ﯽﻧاواﺮﻓ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻊﻣاﻮﺟ يزﺎﺳﺎﺒﯾز

ﺖﻣﻼﺳ رد ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا ﯽﻧاور

لﺎﻘﺘﻧا ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﺮﯿﻏ ﺎﯾ و ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﻤﯿﻫﺎﻔﻣ و ﺎﻫ مﺎﯿﭘ رﺎﻨﮐ رد ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ .دراد

ﻮﻣ ﺪﻫد ﯽﻣ ﻇ

و طﺎﺸﻧﺮﭘ ،ﻢﻟﺎﺳ ﯽﯾﺎﻀﻓ ﺖﺳا ﻒ اﻨﻗ

ﺎ ﺮﻬﺷ ياﺮﺑ هﺪﻨﻨﮐ ع ناﺪﻧو

.دروآ ﻢﻫاﺮﻓ

(2)

ﯽﺳرﺮﺑ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺮﯿﺛﺎﺗ

لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ، يﺮﻬﺷ يﺎﻀﻓ ﯽﯾﺎﺒﯾز و يﺮﺼﺑ يزﺎﺳ مارآ رد ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ ﺖﺳا فﺪﻫ ﻦﯾا

ﻪﮐ ﺖﺳا ﻪﻧﻮﮕﭼ دﻮﺷ ﯽﻣ يﺮﻬﺷ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻦﯿﺑ ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ و مﺎﺠﺴﻧا دﺎﺠﯾا ﺚﻋﺎﺑ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ و

ﺶﻘﻧ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ

يﺮﻬﺷ يﺎﻫﺎﻀﻓ يزﺎﺳ ﺎﺒﯾز رد

، ﮐ ندﺮﺑ ﻻﺎﺑ ﯿﻔ

ﯿ ﺖ ﮔﺪﻧز ﯽ ﺮﻬﺷ ي ﻧاور ﺶﻣارآ و يﺮﻬﺷ يﺎﻫﺎﻀﻓ رد ﮓﻨﻫﺮﻓ ءﺎﻘﺗرا و ﯽ

ﻪﻌﻣﺎﺟ . ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ار

ﻖﯿﻘﺤﺗ تﺎﯿﺿﺮﻓ و لاﻮﺳ

-

ﺶﻘﻧ يﺮﻬﺷ يﺎﻀﻓ يزﺎﺳ ﺎﺒﯾز و يﺮﺼﺑ يزﺎﺳ مارآ رد ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ يﺮﻬﺷ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺎﺑ نآ ﻪﻄﺑار و

ﺖﺴﯿﭼ ؟

-

ﻂﯿﺤﻣ كاردا ﺮﻣا رد ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ ،

يﺮﺼﺑ ﺖﯾﻮﻫ دﺎﺠﯾا ،

يﺮﺼﺑ و ﯽﻧاور ﺶﻣارآ دﺎﺠﯾا

،

ﻧﻈ يﺮﻬﺷ يﺎﻀﻓ ﻪﺑ نﺪﯿﺸﺨﺑ مﺎﺠﺴﻧا و ﻢ رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ،

ﻄﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﺢ

.دراد ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﮓﻨﻫﺮﻓ

ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻪﻨﯿﺸﯿﭘ ﻢﻧﺎﺧ ﻦﯿﻬﻣ نﺎﯿﺋاﺰﻏ و يﺎﻗآ يﺪﻬﻣ ﺖﻘﯿﻘﺣ ﻦﯿﺑ ﯽﻃ يﺎﻬﻟﺎﻘﻣ ﻪﺋارا هﺪﺷ رد ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ﺶﯾﺎﻤﻫ ﻪﻧﻻﺎﺳود ﯽﻤﻠﻋ يرﺎﮕﻧراﻮﯾد

يﺮﻬﺷ و ﮏﯿﻓاﺮﮔ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺎﺑ ناﻮﻨﻋ ﺮﻨﻫ يزﺎﺳﺎﺒﯾز يﺎﻀﻓ

يﺮﻬﺷ ﺎﺑ ﻪﯿﮑﺗ ، يرﺎﮕﻧ راﻮﯾد ﺮﺑ

زا ﻖﯾﺮﻃ ﻢﯿﻈﻨﺗ ﺶﺳﺮﭘ ﻪﻣﺎﻧ و ﻊﯾزﻮﺗ نآ رد ﻦﯿﺑ نﺎﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﯽﺣاﺮﻃ

،يﺮﻬﺷ ﮏﯿﻓاﺮﮔ،يرﺎﻤﻌﻣ و

،ﯽﺷﺎﻘﻧ ناﺰﯿﻣ ﺖﯿﻤﻫا ﺐﻧاﻮﺟ

ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻦﯾا ﺮﻨﻫ رد عاﻮﻧا يﺎﻫﺎﻀﻓ يﺮﻬﺷ ار رﺮﺑ ﯽﺳ هدﺮﮐ ﺖﺳا ﺞﯾﺎﺘﻧ. ﻞﺻﺎﺣ زا ﻦﯾا

،ﺶﻫوﮋﭘ رﺎﮑﻫار يﺎﻫ ﯽﯾاﺮﺟا ﺖﻬﺟ

ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ﻖﯿﻔﻠﺗ يرﺎﮕﻧراﻮﯾد ﺎﻫ

رد يﺎﻀﻓ يﺮﻬﺷ ﻪﺋاراار ﯽﻣ ﺪﯾﺎﻤﻧ .

ﻢﻧﺎﺧ ﻪﯿﻔﺻ ﯽﻤﺗﺎﺣ رد ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﺎﺑ ﺶﻘﻧ ، ناﻮﻨﻋ ﮏﯿﻓاﺮﮔ

رد ﺎﺒﯾز يزﺎﺳ يﺎﻀﻓ ﺎﺑ ، يﺮﻬﺷ ﯽﺳرﺮﺑ

ﺮﺘﺴﺑ يﺎﻫ رﻮﻀﺣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ

رد ﺮﻬﺷ يﺎﻫ يزوﺮﻣا ﻪﺑ لﺎﺒﻧد ﯽﺨﺳﺎﭘ ياﺮﺑ ﻦﯾا ﺖﺳا لاﻮﺳ ﻪﮐ

ﻦﯾا ﺮﻨﻫ زا ﻪﭼ ﯽﻘﯾﺮﻃ و ﻪﻧﻮﮕﭼ ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ﺎﺒﯾز يزﺎﺳ

يﺎﻀﻓ يﺮﻬﺷ ﮏﻤﮐ ﺪﻨﮐ .

ﻢﻧﺎﺧ ﺎﺣﻮﺒﺻ رد يﻮﻀﺗﺮﻣ ﻪﻟﺎﻘﻣ

يا ﺎﺑ ﺶﻘﻧ ناﻮﻨﻋ يﺎﻫﺎﻀﻓ

يﺮﻬﺷ رد ﺖﯾﻮﻫ ﯽﺨﯾرﺎﺗ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽﮔﺪﻧز ، ناﺪﻧوﺮﻬﺷ

ﻪﺑ

ﯽﺳرﺮﺑ ﺶﻘﻧ يﺎﻫﺎﻀﻓ يﺮﻬﺷ رد ﯽﮔﺪﻧز ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﯽﻣ

دزادﺮﭘ و رد ﺖﯾﺎﻬﻧ ﻦﯿﻨﭼ دﻮﺟو ﯽﯾﺎﻫﺎﻀﻓ

ار رد ﺮﻬﺷ ياﺮﺑ

ندروآﺮﺑ يﺎﻫزﺎﯿﻧ هﺮﻣزور و ﯽﮔﺪﻧز ﯽﻣﻮﻤﻋ و تﻼﻣﺎﻌﺗ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا مدﺮﻣ مزﻻ يروﺮﺿ و ﯽﻣ

ﺪﻨﯿﺑ .

ﯽطﯾﺣﻣ ﮏﯾﻓارﮔ

مﺮﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ نآ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻤﻠﻋ ،ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ ﮓﻧر ،ﺎﻫ

ﺶﻘﻧ ،ﺎﻫ ﻪﻧاﺮﻫﺎﻣ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﺮﯾوﺎﺼﺗ و ﺎﻫ

ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و ﯽﻟﻮﺻا ،تﺎﻃﺎﺒﺗرا ،ﻂﺑاور نﺪﺷ هدﺎﺳ و ﻦﺘﺧﺎﺳ ﺮﺘﻬﺑ ﺖﻬﺟ رد هﺪﺷ يﺰﯾر

ﻞﻣﺎﮐ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﮏﯿﻓاﺮﺗ ﯽﯾﺎﺒﯾز ﻦﺘﺧﺎﺳ ﺮﺗ

ﻢﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﮏﯿﻓاﺮﮔ هزوﺮﻣا .ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ و هﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﯽﻣﻮﻤﻋ ﻦﮐﺎﻣا ﯽﻄﯿﺤﻣ ،ﻎﯿﻠﺒﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯾﺮﺗ

مﺎﯿﭘ ﯽﻣ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ،ﯽﺳﺎﯿﺳ ﺶﻧاد ﺮﺸﻧ و ﯽﻧﺎﺳر ﻢﻬﻣ زا ﻪﺘﻓﺮﺸﯿﭘ ﻊﻣاﻮﺟ رد و ﺪﺷﺎﺑ

ﻞﯿﮑﺸﺗ نﺎﮐرا ﻦﯾﺮﺗ ﮏﯾ هﺪﻨﻫد

ﯽﮔﺪﻧز .ﺖﺳا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا

نﻼﻋا رد ﮏﯿﻓاﺮﮔ ﯽﺣاﺮﻃ ﻪﺘﺴﺑ ،ﺎﻤﻨﯿﺳ ،نﻮﯾﺰﯾﻮﻠﺗ يرﺎﺠﺗ و ﯽﺗﺎﻐﯿﻠﺒﺗ يﺎﻫ

ﻦﯾﺮﺘﯾو ﯽﮔﺪﻨﻧار و ﯽﯾﺎﻤﻨﻫار ﻢﺋﻼﻋ ،ﺎﻫﻻﺎﮐ يﺪﻨﺑ

(3)

ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ زا هﺪﻤﻋ ﺶﺨﺑ و دراد ﯽﯾاﺰﺴﺑ ﯽﻣ ﺮﺑ رد ار يرﺎﺠﺗ و ﯽﺗﺎﻐﯿﻠﺒﺗ يﺎﻫ

ﻪﻧﺎﺧ ﺎﻣ فاﺮﻃا ﻂﯿﺤﻣ دﺮﯿﮔ ﯽﮔﺪﻧز نآ رد ﻪﮐ يا

ﯽﻣ ﯽﻣ ددﺮﺗ نآ رد ﻪﮐ ﯽﻧﺎﺑﺎﯿﺧ ﻢﯿﻨﮐ ﺪﻗ نآ رد ﻪﮐ يﺰﺒﺳ يﺎﻀﻓ ﻢﯿﻨﮐ

ﯽﻣ م نآ ﻪﺑ ﺢﯾﺮﻔﺗ ياﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﮐرﺎﭘ ﻢﯿﻧز ﯽﻣ ﺎﺟ

ﻪﻤﻫ ﻢﯾور

نﺎﻣزﺎﺳ ﻂﺑاور و ﯽﻣﺮﻓ ﯽﻘﻄﻨﻣ ﻂﺑاور يراﺮﻗﺮﺑ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ ﻪﻄﺳاو ﻪﺑ ،نﺎﺴﻧا .ﺪﻧراد يﺮﺼﺑ نﺎﯿﻣ ﯽﻧﺎﺒﻣ و لﻮﺻا يﺎﻨﺒﻣ ﺮﺑ ﻖﯿﻗد يﺪﻨﺑ

ﯽﻣ ﻦﺨﺳ دﻮﺧ نﻮﻣاﺮﯿﭘ ﻂﯿﺤﻣ ﺎﺑ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ د ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ ﺪﻨﮐ ﯽﻣ راﺮﻗﺮﺑ طﺎﺒﺗرا ناﺮﮕﯾد ﺎﺑ و ﺪﯾﻮﮔ

ﯽﯾﺎﻀﻓ دﺎﺠﯾا ر

يﺎﻫرﺎﺸﻓ زا جرﺎﺧ ﺪﻧاﻮﺘﺑ نآ رد ﺮﺸﺑ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻀﻓ ﯽﻨﻌﯾ ،ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻂﯿﺤﻣ .درادﺮﺛﺆﻣ ﺶﻘﻧ ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا ياﺮﺑ ﻦﯿﺸﻨﻟد و بﻮﻠﻄﻣ ﻪﺘﺳاﻮﺧ زا ﻦﯾا و دﻮﺷ ﺎﻓﻮﮑﺷ و هدﺮﮐ ﺪﺷر ،ﯽﻧاور ﻪﺘﺳاﻮﺧﺎﻧ ناﻮﺗ ﯽﻣ ار ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ .ﺖﺳا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺮﻫ ﯽﻘﻄﻨﻣ و ﯽﻧﻼﻘﻋ يﺎﻫ

ود ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ ﻪﻧﻮﮔ ود ﻪﺑ ،ﺮﮕﯾد ﯽﻧﺎﮑﻣ زا نﺎﮑﻣ ﮏﯾ ندﺮﮐ ﺺﺨﺸﻣ .دﺮﮐ ﻢﯿﺴﻘﺗ ﯽﻤﺠﺣ ﺎﯾ يﺪﻌﺑ ﻪﺳ و ﺢﻄﺴﻣ ﺎﯾ يﺪﻌﺑ

ﻪﺑ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ فاﺪﻫا زا ،ﮏﯿﻓاﺮﮔ ﺮﻨﻫ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪﻄﯿﺣ شﺮﺘﺴﮔ و يﺮﻬﺷ يﺎﻀﻓ ﻪﺑ نﺪﯿﺸﺨﺑ مﺎﺠﺴﻧا و ﻢﻈﻧ ،يزﺎﺳﺎﺒﯾز ﯽﻣ رﺎﻤﺷ .دور

ﮫﺻرﻋ نآ لﻣاوﻋ و ﯽطﯾﺣﻣ ﮏﯾﻓارﮔ یﺎھ

يﺎﻫ ﻂﯿﺤﻣ زا ﻢﻋا ،ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ ﯽﻣ ﺮﺑ رد ار ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ ﻪﺻﺮﻋ ،ﻪﺘﺴﺑ و زﺎﺑ

نآ هﺪﻤﻋ ﺶﻘﻧ درﻮﻣ ود ﺮﻫ رد ﻪﮐ دﺮﯿﮔ

عﻼﻃا ﯽﻣ ﯽﻧﺎﺳر نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﻪﯿﻠﮐ ﯽﻠﺧاد يﺎﻫﺎﻀﻓ ﻞﻣﺎﺷ ،ﻪﺘﺴﺑ ﻂﯿﺤﻣ .ﺪﺷﺎﺑ

هﺎﮕﺷوﺮﻓ و هﺎﮕﺸﯾﺎﻤﻧ ،وﺮﺘﻣ ،يرﺎﺠﺗ و يرادا ﺎﻫ

نآ رد ﻪﮐ ﺖﺳﺎﻫ ر مزﻻ تﺎﻋﻼﻃا ،ﻮﻠﺑﺎﺗ عاﻮﻧا و فوﺮﺣ و لﺎﮑﺷا زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺎﻫ

ﯽﻣ ﻪﺋارا ﺐﻃﺎﺨﻣ ﻪﺑ ا .ﺪﻫد

ﻂﯿﺤﻣ رد كرﺎﭘ نﻮﭽﻤﻫ زﺎﺑ يﺎﻫ نﺎﺑﺎﯿﺧ ، ﺎﻫ

،نﺎﺴﻧا ﯽﮔﺪﻧز ﻂﯿﺤﻣ و يﺮﻬﺷ زﺎﺑ يﺎﻫﺎﻀﻓ ﻪﯿﻠﮐ ًﺎﺳﺎﺳا و يﺮﻬﺷ ﺮﺑﺎﻌﻣ و ﺎﻫ

حﺮﻃ رﺎﭘ ﻞﺧاد هﺪﻨﻫدراﺪﺸﻫ و ﯽﯾﺎﻤﻨﻫار ﻢﺋﻼﻋ ﺮﯿﻈﻧ ﯽﯾﺎﻫ ك

هﺎﮕﺷوﺮﻓ رد ﺮﺳ يﺎﻫﻮﻠﺑﺎﺗ ،ﺎﻫ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ هدوﺪﺤﻣ رد ... و ﺎﻫ

.ﺪﻧراد راﺮﻗ

ﮔ ﮫﻌﻣﺎﺟ رﺑ نآ رﯾﺛﺄﺗ و ﯽطﯾﺣﻣ ﮏﯾﻓار

ﯽﮔﺪﻧز يﺎﻀﻓ ﮏﯾ دﺎﺠﯾا نا فﺪﻫ و دﻮﺑ يﺮﻬﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﮏﯾ ﻒﻠﺘﺨﻣ رﺎﺸﻗا ﺎﺑ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ طﺎﺒﺗرا رد ﯽﮑﯿﻓاﺮﮔ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﮏﯾ ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز ﻖﻠﺧ و ﮓﻨﻫﺮﻓ و ﻦﺳ ﺎﺑ ﻦﺘﺧﺎﺳ ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ و ﺮﯾﺬﭙﻟد و ﺪﻋﺎﺴﻣ و

دﺎﯾ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ نآ زا ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ نآ داﺮﻓا يﻮﺧ

ﯽﻣ .دﻮﺷ هرادا فﺮﻃ زا ﯽﻀﺘﻘﻣ ﺮﯿﺑاﺪﺗ ﻪﮐ ﯽﺗرﻮﺻ رد ﺖﺳا ﯽﻬﯾﺪﺑ ﻪﻨﯿﻣز رد نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ

ﯽﻟﻮﺻا و ﺐﺳﺎﻨﻣ ﯽﺣاﺮﻃ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ

ﻞﯿﮑﺸﺗ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻂﯿﺤﻣ دﺮﯿﮕﻧ ترﻮﺻ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ هﺪﻨﻫد

و ﻞﻤﺤﺗ ﻞﺑﺎﻗﺮﯿﻏ ﯽﻧﺎﮑﻣ ترﻮﺻ ﻪﺑ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﯽﮔﺪﻧز و ﺖﺴﯾز

ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ دﺎﺠﯾا ﺎﺑ ﻪﮐ اﺮﭼ ﺪﻣآ ﺪﻫاﻮﺧرد ﺞﻨﺸﺘﻣ ﺮﻈﻧ زا ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ يا

ﯽﻣ ﮓﻧر و ﻞﻐﺷ ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا ﺶﺸﮐ و يراوﺪﯿﻣا تﺎﺒﺟﻮﻣ ناﻮﺗ

.داد عﺎﻤﺘﺟا ﻪﺑ هزﺎﺗ حور و دﻮﻤﻧ ﻢﻫاﺮﻓ ار ﯽﻣﻮﻤﻋ قﻮﺷ و رﻮﺷ بﺎﺒﺳا و ﺖﺧﺎﺳ ﻢﻫاﺮﻓ ﯽﻧﺎﮔﺪﻧز ياﺮﺑ ار

ﯽﻣ ﺎﻤﻧ دﺎﺠﯾا ﺚﻋﺎﺑ اﺮﯾز دراد ﯽﯾاﺰﺴﺑ ﺮﺛا ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ رد ﮓﻧر ﯽﻣ نﺪﻨﻟ دﺎﯾ ﻪﻘﺒﻃ ود ﺰﻣﺮﻗ سﻮﺑﻮﺗا نﺪﯾد ﺎﺑ ﻼﺜﻣ .دﻮﺷ

ﺘﻓا ﻢﯿ

ﮏﯾﺮﺤﺗ نآ ﻞﻤﮑﻣ ﮓﻧر و دﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﺰﺒﺳ ﮓﻧر زا ﺪﯾﺎﺑ ﺪﻧراد يدﺎﯾز ﺰﺒﺳ يﺎﻀﻓ ،دﻮﺧ ﯽﻟﺎﻤﺷ يﺎﻫﺮﻬﺷ ﺎﯾ يﺮﻬﺷ ﻦﯿﻨﭼ رد و ﺮﺑ هﺪﻋ ياﺮﺑ .ﺖﺳا ﺰﯿﮕﻧا ﯽﻣ ﯽﮔﺪﻧز يﺮﯿﺴﻣﺮﮔ ﻂﯿﺤﻣ رد ﻪﮐ يا

ﮓﻧر زا ﺖﺳا ﺮﺘﻬﺑ ﻪﮑﻠﺑ دور رﺎﮑﺑ مﺮﮔ ﮓﻧر ﺪﯾﺎﺒﻧ ﺪﻨﮐ دﺮﺳ يﺎﻫ

هزوﺮﯿﻓ يﺎﻫﺪﺒﻨﮔ ﻪﮐ رﻮﻃ نﺎﻤﻫ دﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻓﺎﺑ رد ﯽﺑآ و يا

.ﺖﺳا ﻦﯿﺸﻨﻟد رﺎﯿﺴﺑ يﺮﯾﻮﮐ ﯽﻤﯾﺪﻗ يﺎﻫ

ﻓاﺮﮔ

ﯿ

ﮏ

ﺤﻣ

ﯿ

ﻄ

ﯽ

(4)

ﯽطﯾﺣﻣ ﮏﯾﻓارﮔ زا فدھ

- 1 هدﺎﺳ ﻪﺑ ار مدﺮﻣ ﯽﻣ ﯽﯾﺎﻤﻨﻫار ﻞﮑﺷ ﻦﯾﺮﺗ

.ﺪﻨﮐ

2 - آ ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ و حﺮﻃ ،مﺮﻓ لﻮﺻا يﺮﯿﮔرﺎﮑﺑ ﻖﯾﺮﻃ زا يزﺎﺳﺎﺒﯾز ﯽﻣ مﺎﺠﻧا دﻮﺧ نﻮﻣاﺮﯿﭘ ﻂﯿﺤﻣ و ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ ﺎﺑ ﺎﻬﻧ

.دﺮﯿﮔ

3 - .هﺮﯿﻏ و ﺎﻫﺪﻨﺑ ،ﯽﻬﮔآراﻮﯾد ﻖﯾﺮﻃ زا يرﺎﺠﺗ و ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ﯽﺗﺎﻐﯿﻠﺒﺗ فاﺪﻫا ﺐﻟﺎﻗ رد ﻪﻌﻣﺎﺟ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺢﻄﺳ ﺶﯾاﺰﻓا

ﯽﻣ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﯽﺣاﺮﻃ حﺮﻃ ﻦﯿﺑ ﺎﺗ ﺪﺷﻮﮐ

ﯽﻣ ﻪﺋارا ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ .ﺪﻨﮐ دﺎﺠﯾا ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ دراد دﻮﺟو ﻂﯿﺤﻣ رد زا ﺶﯿﭘ ﻪﭽﻧآ ﺮﻫ و ﺪﻫد

ﺪﯿﺷرﻮﺧ رﻮﻧ ،اﻮﻫ و بآ و ﻂﯿﺤﻣ يﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ نﻮﭼ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ناﻮﻨﻌﺑ .. و ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺶﺷﻮﭘ ،ﯽﺗراﺮﺣ نﺎﺳﻮﻧ ،ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ ناﺰﯿﻣ ،

ﺶﺨﺑ و ددﺮﺗ ناﺰﯿﻣ ﺪﺷ و ﺪﻣآ يﺎﻫﺎﻀﻓ ﺢﻟﺎﺼﻣ و داﻮﻣ و يرﺎﻤﻌﻣ عﻮﻧ نﻮﭼ ﯽﻠﻣاﻮﻋ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ و ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺖﺴﯾز و ﯽﻌﯿﺒﻃ يﺎﻫ

ﻪﺑ ...

ﺶﺨﺑ ناﻮﻨﻋ نآ ﺪﯾﺎﺑ دﻮﺧ رﺎﮐ نﺎﯾﺮﺟ رد حاﺮﻃ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻠﻣاﻮﻋ نﺎﺴﻧا رﻮﻀﺣ زا ﯽﺷﺎﻧ هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ يﺎﻫ

ار ﺎﻫ و ﺪﺳﺎﻨﺸﺑ

ﻢﻬﻣ زا ﯽﮑﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﮏﯿﻓاﺮﮔ هزوﺮﻣا .ﺪﻫد راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ دوﺮﻣ مﺎﯿﭘ ،ﻎﯿﻠﺒﺗ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯾﺮﺗ

و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ،ﯽﺳﺎﯿﺳ ﺶﻧاد ﺮﺸﻧ و ﯽﻧﺎﺳر

ﯽﻣ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ﻢﻬﻣ زا ﻪﺘﻓﺮﺸﯿﭘ ﻊﻣاﻮﺟ رد و ﺪﺷﺎﺑ

ﻞﯿﮑﺸﺗ نﺎﮐرا ﻦﯾﺮﺗ .ﺖﺳا ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽﮔﺪﻧز ﮏﯾ هﺪﻨﻫد

ﯽﻣوﮭﻔﻣ رﻧھ و لﻣﺎﻌﺗ

ﻢﻫﺮﺑ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻞﻣﺎﻌﺗ ا و ﺶﻨﮐ

ﻞﮑﺷ زا ﺮﺘﺸﯿﭘ رﺎﯿﺴﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ ﯽﻤﯿﻫﺎﻔﻣ زا ﯽﮑﯾ ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺛ ﻪﻧﺎﺳر ﺮﻨﻫ يﺮﯿﮔ

صﻮﺼﺧ ﻪﺑ ﺪﯾﺪﺟ ي

ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ درﻮﻣ رد ،يرﺎﺼﻧا) .ﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﯽﺸﯾﺎﻤﻧ يﺎﻫﺮﻨﻫ ي

1389 ﯽﮔﮋﯾو زا ﯽﮑﯾ ،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ نﻮﻤﻀﻣ ﻦﯾا ( ﻪﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ ﯽﯾﺎﻫ

ﯽﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ ﺮﻨﻫ ثاﺮﯿﻣ ﯽﻋﻮﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا يﺮﻨﻫ نﺎﯿﺑ زا ﯽﻠﮑﺷ ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ ﺮﻨﻫ .دور

ﻪﺒﻨﺟ ﺎﺗ دراد شﻼﺗ و ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ ي

تﺎﮑﯾﺮﺤﺗ ،عﻮﻧ ﻦﯾا رد .ﺪﻨﮐ ﺖﯾﻮﻘﺗ ار يﺮﻨﻫ ﺮﺛا زا ﯽﺷﺎﻧ ﯽﻨﻫذ يوﺮﯿﻧ نآ يﺎﺟ ﻪﺑ و هﺪﯿﺸﺨﺑ لﺰﻨﺗ ﻦﮑﻤﻣ ﺪﺣ ﺎﺗ ار رﺎﮐ يﺮﻫﺎﻇ ﯽﻫاﺮﻤﻫ ﻪﺑ يﺮﻨﻫ ﺮﺛا ﺐﻃﺎﺨﻣ و هﺪﺷ هدﺮﻤﺷ ﺖﯿﻤﻫا ﻢﮐ ،يﺮﻨﻫ ﺮﺛا كارادا ﻪﻧاﺪﻨﻣ شﻮﻫ و يﺮﮑﻓ ﺪﻧور ﻊﻔﻧ ﻪﺑ يرﻮﻧ و يﺮﺼﺑ ﺖﻔﮔ و ﺎﺑ ﻮﮔو ﯽﻣ تﻮﻋد ﺪﻨﻣﺮﻨﻫ ﯽﻨﻌﯾ نآ ﻖﻟﺎﺧ ﻪﺑ نآ ﺖﻓﺎﯾرد و كاردا ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﺎﺑ يﺮﻨﻫ ﺮﺛا ﺶﻨﯾﺮﻓآ ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾﺪﺑ .دﻮﺷ

ﯽﻣ ﺪﻧﻮﯿﭘ ﯽﻋﻮﻧ ﯽﻣ ﻪﻤﺸﭼﺮﺳ يﺮﮑﻓ يﺎﻫﻮﮕﻟا زا ًﺎﺳﺎﺳا ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ ﺮﻨﻫ .درﻮﺧ

راﺰﺑا ﺎﺑ ﻪﮐ يداﻮﻣ و ﻪﻠﯿﺳو ﺮﻫ زا هار ﻦﯾا رد و دﺮﯿﮔ

دﻧﮐ ﯽﻣ لﯾﮭﺳﺗ ار مدرﻣ ﯽﻋﺎﻣﺗﺟا تﺎطﺎﺑﺗرا .

ﺪﺸﺨﺑ ﯽﻣ ﺖﻋﺮﺳ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ .

ﺪﺸﺨﺑ ﯽﻣ دﻮﺒﻬﺑ ار ﮏﯿﻓاﺮﺗ نﺎﯾﺮﺟ و ﯽﻨﻤﯾا .

ﺪﻨﮐ ﯽﻣ هﺎﮔآ دراﺬﮔ ﯽﻣ نﺎﺷرﺎﯿﺘﺧا رد ﺮﻬﺷ ﻪﮐ ﯽﺗﺎﻧﺎﮑﻣا زا ار مدﺮﻣ .

ﺪﻫد ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ار مدﺮﻣ ﯽﺒﺼﻋ تﺎﺠﻨﺸﺗ زا ﻞﺻﺎﺣ ﻢﯾاﺮﺟ .

ﯽﻧﺎﺳر عﻼﻃا و ﯽﯾﺎﻤﻨﻫار ،ندﺮﮐ ﺺﺨﺸﻣ ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ فاﺮﻃا ﻂﯿﺤﻣ ﺎﺑ طﺎﺒﺗرا دﺎﺠﯾا ﺎﺑ مدﺮﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫزﺎﯿﻧ ﻊﻓر ﻪﺑ ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﮏﻤﮐ ﺪﻧﺎﺳر ﯽﻣ يرﺎﯾ ،مدﺮﻣ ﯽﻨﻫذ ﺖﻣﻼﺳ ﻪﺑ ،ﻂﯿﺤﻣ رد يﺮﺼﺑ يﺎﺒﯾز ﺮﻇﺎﻨﻣ دﺎﺠﯾا ﺎﺑ.

(5)

ﺶﯾﺎﺳآ يﺮﺼﺑ ار ﯽﻣ ناﻮﺗ ياﺮﺑ نﺎﮑﻣ ﯽﯾﺎﻫ ﻒﯿﺻﻮﺗ دﻮﻤﻧ ﻪﮐ ﻦﯾا نﺎﮑﻣ ﺎﻫ ﻪﺑ ﻞﯿﻟد ﺖﯿﻤﮐ و ﺖﯿﻔﯿﮐ بﻮﻠﻄﻣ

تﺎﻋﻼﻃا و ﯽﻄﯾاﺮﺷ ﻪﮐ ﻪﺋارا ﯽﻣ ﺪﻨﻫد ﻪﺑ ﻮﺤﻧ ﻢﻟﺎﺳ

،ﺮﺗ ﻦﻤﯾا و،ﺮﺗ بﻮﻠﻄﻣ يﺮﺗ درﻮﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻊﻗاو هﺪﺷ ﺖﺳا

ﺶﯾﺎﺳآ . يﺮﺼﺑ زا ﻪﻔﻟﻮﻣ يﺎﻫ ﻢﻬﻣ ﯽﺳﺎﺳاو ﻂﯿﺤﻣ يﺎﻫ نﺎﺴﻧا ﺖﺧﺎﺳ بﻮﺴﺤﻣ ﯽﻣ دﻮﺷ اﺮﭼ ﻪﮐ ياﺮﺑ ﺖﻧﻮﮑﺳ و

،ﯽﮔﺪﻧز

ﺮﻬﺷ ﻪﻧﺎﺧ ﺖﺳا يا

،گرﺰﺑ ﻪﻧﻮﮕﻧﺎﻤﻫ ﻪﮐ ﻪﻧﺎﺧ ﯽﺘﺴﯾﺎﺑ زا تﺎﻔﺻ و ﯽﯾﺎﯾاﺰﻣ رادرﻮﺧﺮﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﺎﺗ ﺖﻧﻮﮑﺳ و ﯽﮔﺪﻧز ار بﻮﻠﻄﻣ و

ﺶﯾﺎﺳآ ﺶﺨﺑ

، دزﺎﺳ ﺮﻬﺷ ﺰﯿﻧ ﺪﯾﺎﺑ ياراد تﺎﯿﻔﯿﮐ و ﯽﮔﮋﯾو ﯽﯾﺎﻫ ياﺮﺑ ﻦﯿﻣﺎﺗ

،ﺶﯾﺎﺳآ ﯽﺘﺣار و ﺖﯿﻨﻣا ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺎﺗ ﺪﺷﺎﺑ

نﺎﮑﻣا ﯽﮔﺪﻧز بﻮﻠﻄﻣ ار دزﺎﺳ ﻢﻫاﺮﻓ ﯽﻫﺪﻧﺎﻣزﺎﺳ.

يﺎﻫﺎﻀﻓ يﺮﻬﺷ و ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ و

ﻢﻈﻧ راﺮﻗ يﺮﯿﮔ ﺎﻬﻧﺎﻤﺘﺧﺎﺳ زا

ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ

يﺎﻫزﺎﯿﻧ ﺶﯿﭘ ﯽﺣاﺮﻃ

بﻮﺴﺤﻣ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ دﻮﺸﯿﻣ

ﻪﮐ ﺮﺑ كرد داﺮﻓا زا ﻂﯿﺤﻣ و ﺖﻟﻮﻬﺳ ﺎﯾ يراﻮﺷد ﯽﺳﺮﺘﺳد نﺎﻧآ ﻪﺑ

ﺎﻫﺎﻀﻓ و تﺎﻧﺎﮑﻣا دﻮﺟﻮﻣ راﺬﮔﺮﯿﺛﺎﺗ . ﺖﺳا (Arthur and Passini, 1992)

یرﮭﺷ ﯽﺳﺎﻧﺷﺎﺑﯾز ﮏﯿﻓاﺮﮔ يﺮﻬﺷ ﺎﺑ فﺪﻫ دﺎﺠﯾا طﺎﺒﺗرا يﺮﯾﻮﺼﺗ ﺐﺳﺎﻨﻣ نﺎﯿﻣ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﯽﻣ

ﺪﻧاﻮﺗ رد دراﻮﻣ يرﺎﯿﺴﺑ ﻪﻠﻤﺟ زا : يﺎﻫﺎﻤﻧ

،نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ بآ

،ﺎﻫﺎﻤﻧ نﺎﻤﻠﺒﻣ

،يﺮﻬﺷ ﻢﺋﻼﻋ ﯽﯾﺎﻤﻨﻫار و

،ﯽﮔﺪﻨﻧار ﯽﺣاﺮﻃ و نﺎﮑﻣ تﺎﻐﯿﻠﺒﺗ ﯽﺑﺎﯾ

،ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮓﻨﻫﺎﻤﻫ يزﺎﺳ

ﻢﺋﻼﻋ و

،ﺎﻫﻮﻠﺑﺎﺗ نﻮﮕﻤﻫ يزﺎﺳ ﺖﮑﻤﯿﻧ

،ﺎﻫ ﻪﻟﺎﺑز ناد

،ﺎﻫ يﺎﻀﻓ ﻞﯾﺎﺳو ،ﺰﺒﺳ

،يزﺎﺑ ﻢﺋﻼﻋ

،راﺪﺸﻫ ﻢﺋﻼﻋ عﻼﻃا ﯽﻧﺎﺳر و

ﯽﯾﺎﻤﻨﻫار و

،ﯽﮔﺪﻨﻧار ﮏﺳﻮﯿﮐ ﺎﻫ .. و ﻪﺑ رﻮﻃ ﺶﻘﻧ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﯽﻤﻬﻣ

ﻪﺘﺷاد .ﺪﺷﺎﺑ

ثﺮﻣﻮﯿﮐ

،يدﻮﻌﺴﻣ ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ

يﺮﻬﺷ ﺪﻘﺘﻌﻣ : ﺖﺳا رد ﺖﺧﺎﻨﺷ ﺖﯾﻮﻫ يﺮﻬﺷ ﺪﯾﺎﺑ ﺮﻫ ود ﻪﯾﻮﺳ ي و ﯽﻨﯿﻋ ﯽﻨﻫذ

،نآ ﯽﻨﻌﯾ

هوﺮﮔ يﺎﻫ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا

،ﻦﮐﺎﺳ كاردا و رﻮﻌﺷ

،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا تﺎﻌﻗﻮﺗ و تﺎﺒﻟﺎﻄﻣ نآ ﻊﺿو ،ﺎﻫ

،يﺪﻧوﺮﻬﺷ هوﺮﮔ

يﺎﻫ ﻦﮕﻤﻫ و ﺮﯾﺎﻈﻧ

نآ درﻮﻣ ﯽﺳرﺮﺑ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ راﺮﻗ .ﺪﻧﺮﯿﮔ ،نادﺎﻬﻓ ﺐﺴﻧ ﯽﯾازﺮﯿﻣ) 1392

( ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ ﯽﮔﮋﯾو ﮏﯿﻓاﺮﮔ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺎﺑ رد ﺮﻈﻧ ﻦﺘﻓﺮﮔ

مﺎﻤﺗ يدراﻮﻣ ياﺮﺑ ﻪﮐ نآ ﺮﮐذ

،ﺪﺷ دﺎﺠﯾا يﺎﺒﯾز ﺮﻇﺎﻨﻣ يﺮﺼﺑ

رد يزﺎﺳﺎﺒﯾز . ﺖﺳا ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻊﻣاﻮﺟ

ﺮﯿﺛﺄﺗ ناواﺮﻓ رد ﺖﻣﻼﺳ

ﯽﻨﻫذ مدﺮﻣ . دراد ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ رد

رﺎﻨﮐ مﺎﯿﭘ ﺎﻫ و ﯽﻤﯿﻫﺎﻔﻣ ﻪﮐ ﻪﺑ رﻮﻃ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ و ﺎﯾ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣﺮﯿﻏ لﺎﻘﺘﻧا

ﯽﻣ

،ﺪﻫد ﻒﻇﻮﻣ

ﯽﯾﺎﻀﻓ ﺖﺳا

،ﻢﻟﺎﺳ ﺮﭘ طﺎﺸﻧ و ﻊﻧﺎﻗ هﺪﻨﻨﮐ ياﺮﺑ ﻪﻨﮑﺳ ﺮﻬﺷ ﻢﻫاﺮﻓ .دروآ

ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ،دراد دﻮﺟو ﯽﯾﺎﺒﯾز مﻮﻬﻔﻣ زا ﻪﮐ ﯽﻨﯾد و ﯽﺑﺮﺠﺗ ،يﺮﻨﻫ ،ﯽﻔﺴﻠﻓ يﺎﻫدﺮﮑﯾور ﺎﺑ يدﺪﻌﺘﻣ ﻒﯾرﺎﻌﺗ رﻮﺧاﺮﻓ ﻪﺑ يزﺎﺳﺎﺒﯾز هﺪﺷ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ شﻼﺗ ﯽﻋﻮﻧ ،ﺖﺳا ﺞﯾار يزﺎﺳﺎﺒﯾز مﻮﻬﻔﻣ زا يﺮﻬﺷ مﺎﻈﻧ رد ﻪﮐ ﯽﻔﯾﺮﻌﺗ نآ ﺎﻣا ؛ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﯽﻋﻮﻨﺘﻣ ﻒﯾرﺎﻌﺗ نآ ﻊﺒﺗ ﻪﺑ و ﺮﻬﺷ يﺎﻤﯿﺳ ﺖﯿﻔﯿﮐ يﺎﻘﺗرا ياﺮﺑ ﺖﺳا ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﯽﮔﺪﻧز ﺖﯿﻔﯿﮐ دﻮﺒﻬﺑ

لﺎﺳ رد رﻮﺸﮐ يﺎﻫﺮﻬﺸﻧﻼﮐ يزﺎﺳﺎﺒﯾز ﻪﺘﯿﻤﮐ ﻪﺑﻮﺼﻣ ﻖﺑﺎﻄﻣ 1380

ﻪﮐ دﻮﺷ ﯽﻣ ﻪﺘﻔﮔ يا ﻪﻧﺎﻫﺎﮔآ تﺎﻣاﺪﻗا ﻪﯿﻠﮐ ﻪﺑ يزﺎﺳﺎﺒﯾز ،

ﺎﻨﮐﺎﺳ ﯽﮔﺪﻧز ياﺮﺑ ار ﺮﻬﺷ و هدﺮﮐ اﺮﺟا يﺮﻬﺷ ﻂﯿﺤﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ يﺎﻘﺗرا ياﺮﺑ ﺎﻫ يرادﺮﻬﺷ ،ﯽﮕﻧز) .ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﺮﺗ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺶﻧ

1395 (

ﺪﻨﯾاﺮﻓ يﺮﻬﺷ يﺎﻀﻓ رد يزﺎﺳﺎﺒﯾز تروﺮﺿ

ﻪﻌﻣﺎﺟ ﯽﺳﺎﻨﺸﻧاور ﺮﯿﻈﻧ يﺎﻫ ﺶﻧاد ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﺻﺎﻌﻣ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﻊﻣاﻮﺟ رد ﯽﮔﺪﻧز ﻢﻬﻣ ﻞﺋﺎﺴﻣ زا يﺮﻬﺷ ﯽﮔﺪﻧز رد ﺶﻣارآ ﻦﯿﻣﺎﺗ ،ﺮﻨﻫ ﻪﻟﻮﻘﻣ ﺶﻘﻧ نﺎﯿﻣ ﻦﯾا رد .ﺪﻨﺘﺴﻫ نآ ﻖﻘﺤﺗ يﺎﻫرﺎﮑﻫار لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﻪﻧﺎﺳر و تﺎﻃﺎﺒﺗرا ،يزﺎﺳﺮﻬﺷ ،ﯽﺳﺎﻨﺷ ﮓﻨﻫﺮﻓ ،ﯽﺳﺎﻨﺷ ﺖﻓاﺮﻇ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺎﺑ ﯽﻤﺴﺠﺗ يﺎﻫﺮﻨﻫ ،ﺰﯿﻧ ﺎﻫﺮﻨﻫ نﺎﯿﻣ رد و ﺖﺳا ﻞﻣﺄﺗ و ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ،ﺎﻫ ﯽﻧﺎﻣﺎﺴﺑﺎﻧ ﻦﯾا ﻊﻓر رد ،ﯽﯾﺎﺒﯾز و

،ﯽﻨﺴﺤﻟاﺪﺒﻋ) ﺪﻧراد ﻪﻄﯿﺣ ﻦﯾا رد ﯽﯾاﺰﺴﺑ ﻢﻬﺳ ﯽﻃﺎﺒﺗرا و يدﺮﺑرﺎﮐ يﺎﻫ ﺶﯾاﺮﮔ 1385

.(

(6)

ﯽﯾﺎﺒﯾز ﻪﮐ ﺖﺳا زﺎﯿﻧ ﻻﺎﺑ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺎﺑ ﻂﯿﺤﻣ ﮏﯾ ياﺮﺑ يﺪﯿﻠﮐ ﺖﯿﻔﯿﮐ رﺎﻬﭼ ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ رد ﺰﯿﻧ يﺮﻬﺷ ﻂﯿﺤﻣ

:دراد راﺮﻗ ﺖﯿﻔﯿﮐ رﺎﻬﭼ ﻦﯾا نورد

(نآ رد ﺖﮐﺮﺣ و نﺪﯿﺳر ﯽﻧﺎﺳآ ،هدﺎﻔﺘﺳا ياﺮﺑ ﯽﺘﺣار) تﺎﻃﺎﺒﺗرا و ﯽﺳﺮﺘﺳد

(ﺎﺘﮑﯾ و ﺪﺣاو ﯽﺗﺎﯿﺣ ،نآ رد رﻮﻀﺣ ياﺮﺑ ﯽﻠﯿﻟد ندﺮﮐ ﻢﻫاﺮﻓ) ﺎﻫ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ

(ﺎﺒﯾز بﺬﺟ و ﺰﺒﺳ ،هﺰﯿﮐﺎﭘ و ﻦﻣا) ﯽﻨﻫذ ﺮﯾﻮﺼﺗ و ﺖﺣار

ﻫ ﻂﺑاور شروﺮﭘ ،ﺮﯾﺬﭘ تﺮﺷﺎﻌﻣ ،مﺮﺧ ﺖﺧد ﻢﯿﺣر ،ﯽﻟﻮﺳر) ... و عﻮﻨﺗ ،ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ﻂﺑاور ،ﯽﺘﺳود ،ﯽﮕﯾﺎﺴﻤ

1388 (

یﺎﺿﻓ رﮭﺷ ی

و يدﺎﺼﺘﻗا ، ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ، ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ صﺎﺧ يﺎﻫ ﯽﮔﮋﯾو ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا عﻮﻨﺼﻣ و ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻞﻣاﻮﻋ زا يا ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ يﺮﻬﺷ ﺮﻈﻨﻣ ﻪﻈﻓﺎﺣ و ﻦﻫذ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﻬﺷ زا يدﻮﻤﻧ يﺮﻬﺷ ﺮﻈﻨﻣ . دﺮﯿﮔ ﯽﻣ ﻞﮑﺷ ﺮﻬﺷ ﯽﺨﯾرﺎﺗ و ﺖﺳا راﺬﮔ ﺮﯿﺛﺎﺗ و ﺎﻧﺎﻣ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ

. ﺖﺳا ﺖﯿﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ رﺎﯿﺴﺑ عﺎﻤﺘﺟا ﻪﺑ ﯽﺸﺨﺑ ﺖﯾﻮﻫ و ﯽﺳﺎﻨﺷ ﯽﯾﺎﺒﯾز ﺚﯿﺣ زا نآ ﻪﺑ ﺖﯿﻤﻫا يﺎﻀﻓ ﻪﮐ ﺪﻧراد هﺪﯿﻘﻋ يرﺎﯿﺴﺑ

.ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ناﺪﻨﻤﺸﯾﺪﻧا ﯽﺑﺎﯾزرا درﻮﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا و يﺪﺒﻟﺎﮐ ﻪﺒﻨﺟ ود زا يﺮﻬﺷ ﺮﻬﺷ سﺎﺳا ﻦﯾا ﺮﺑ

ﺎﻫ ار ﻣ ﯽ ناﻮﺗ ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ

ا ي ﮕﻨﻫﺮﻓ ﯽ ﺪﺒﻟﺎﮐ/ ي ﺖﺴﻧاد ﻪﮐ سﺎﺳاﺮﺑ ﻧﯿ ﺎﻫزﺎ

، ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺎﻬﺘ و ﺎﻫرﺎﺘﻓر ي ﻨﮐﺎﺳ ﯿ ﻦ نآ ﻞﮑﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺪﻧا ﺎﻬﻧﺎﺴﻧا . ﻪﺘﺴﺑ ﻪﺑ

ﻧﯿ ﺎﻫزﺎ ي دﺮﻓ ي ﯾﺎ ﻫوﺮﮔ ﯽ دﻮﺧ ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺖ هدﺮﮐ و ﺎﻫﻮﮕﻟا ي رﺎﺘﻓر ي صﺎﺧ دﻮﺧ ار ﻪﺿﺮﻋ ﻣﯿ ﺪﻨﻨﮑ ﺮﻬﺷ . و ﺎﻫﺎﻀﻓ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ نآ

ﺮﺘﺴﺑ ﯾﺎ ﻓﺮﻇ ﯽ اﺮﺑ ي اﯾ ﻪﻧﻮﮕﻨ .ﺪﻨﺘﺴﻫ عﻮﻨﺘﻣ تﺎﻗﺎﻔﺗا اﯾ

ﻦ ﺎﻫﺎﻀﻓ ﻪﺘﺴﺑاو ﻪﺑ ﻫﺎﻣ ﯿ ﺖ و ﮐﯿ ﻔﯿ ﺖ دﻮﺧ ﻮﺼﺗ ﯾﺮ ي ﻨﻫذ ﯽ زا دﻮﺧ ﻪﺑ

ﺎﺟ ي ﻣﯿ ﺪﻧراﺬﮕ ﻪﮐ

ًﻼﺑﺎﻘﺘﻣ ﺮﺑ ﻟﺎﻌﻓ ﯿ ﺎﻬﺘ و ﻪﺑ وﯾ هﮋ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ رﺎﺘﻓر ﺛﺄﺗ

ﯿﺮ دراﺬﮔ ﯽﻣ و

نآ ﺎﻀﻓ ار رد ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﻦﻫذ ﺪﺒﺗ

ﯾ ﻞ ﻪﺑ

ﺎﻬﻧﺎﮑﻣ ﯽﯾ وﯾ هﮋ ﻣﯿ ﺪﻨﮑ ﻪﮐ اراد ي ﺼﺨﺷ ﯿ ﺖ و ﺲﺣ و لﺎﺣ ﺎﻬﻧﺎﺴﻧا . ﺪﻨﺷﺎﺑ ﯽﻣ دﻮﺧ اﺮﺑ

ي كرد ﺤﺻ ﯿ ﺢ و ﻪﺑ ﺮﻃﺎﺧ ندﺮﭙﺳ

ﺎﺟ ﯾ هﺎﮕ ﺪﭘ ﯾ ﺎﻫ هﺪ

، ﺎﻬﻧآ ار ﻪﺘﺳد ﺪﻨﺑ ي هدﻮﻤﻧ و ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ ﺎﻫ ي ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺴﻘﺗ ﯿ ﻢ ﻣﯿ ﺪﻨﻨﮑ ﺎﺑ . ﻪﺟﻮﺗ ﻪﺑ اﯾ ﻦ ﻌﻗاو ﯿ

،ﺖ ﻠﮐ ﯽ ﺮﺗ ﯾ ﻦ

عاﻮﻧا ﺎﻫﺎﻀﻓ ﯽﯾ ﻪﮐ رد ﺎﻫﺮﻬﺷ دﻮﺟو ﺪﻧراد ﻞﻣﺎﺷ ﺖﺨﺳ ﺎﻫﺎﻀﻓ و مﺮﻧ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺎﻫﺎﻀﻓ رﻮﻈﻨﻣ .

زا ﺖﺨﺳ ﺎﻀﻓ

، رد اﯾ ﻦ ﺴﻘﺗ ﯿ ﻢ

ﺪﻨﺑ ي

، ﺎﻫﺎﻀﻓ ﯽﯾ ﺖﺳا ﻪﮐ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﮑﺸﺗ ﯿ ﻞ هﺪﻨﻫد ي ﺐﻟﺎﻏ نآ ار ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺖﺨﺳ ﮑﺸﺗ ﯿ ﻞ ﻣﯿ رﻮﻈﻨﻣ و ﺪﻨﻫﺪ زا

مﺮﻧ ﺎﻫﺎﻀﻓ

،

ﺎﻫﺎﻀﻓ ﯽﯾ ﺖﺳا ﻪﮐ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺒﻃ ﯿﻌ ﯽ رد نآ ﺶﻘﻧ ﻠﺻا ﯽ ار ﻪﺑ هﺪﻬﻋ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺪﻧراد ﺎﻬﮐرﺎﭘ

، رد ﯾ ﺎﻫ ﺎﻫ ﻪﭼﺎ و

....

مﺮﻧ ﺎﻫﺎﻀﻓ رد

ﺮﻬﺷ ﻪﺑ ود ترﻮﺻ ﺮﮑﺑ و نﺎﺴﻧا ﺖﺧﺎﺳ دﻮﺟو . ﺪﻧراد

یرﯾﮔ ﮫﺟﯾﺗﻧ

هزوﺮﻣا ﻂﯿﺤﻣ ﻢﻟﺎﺳ ياﺮﺑ ﯽﮔﺪﻧز نﺎﺴﻧا زا ﺖﯿﻤﻫا قﻮﻓ هدﺎﻌﻟا ﯽﯾا رادردﻮﺧﺮﺑ ، ﺖﺳا

ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ زا

رد ﻢﻬﻣ نﺎﮐرا ﯽﮔﺪﻧز

ﯽﻨﯿﺸﻧﺮﻬﺷ بﻮﺴﺤﻣ

دﻮﺸﯿﻣ ﻪﮐ يﺎﻫﺎﻀﻓ رﺎﺠﻨﻬﺑﺎﻧ ار يﺮﻬﺷ ﻪﺑ ﯽﯾﺎﻫ ﻂﯿﺤﻣ عﻮﺒﻄﻣ

و ﺮﯾﺬﭙﻟد و ﺎﺒﯾز لﺪﺑ دزﺎﺴﯿﻣ و هوﻼﻋ ﺮﺑ

نآ ﻢﻈﻧ و طﺎﺒﻈﻧا دﺎﺠﯾا هدﺮﮐ و تﺎﻃﺎﺒﺗرا ار ﻞﻬﺳ و نﺎﺳآ ﺪﯾﺎﻤﻨﯿﻣ .

ﺪﯾﺎﺒﻧ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ ﺎﻬﻨﺗ

ﻪﺑ عﻼﻃا ﯽﻧﺎﺳر و ﻢﻈﻧ ﯽﺸﺨﺑ ﻂﯿﺤﻣ دوﺪﺤﻣ دﻮﺷ ﻪﮑﻠﺑ دﺎﻌﺑا ﺮﺗ هدﺮﺘﺴﮔ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ

و ﯽﺳﺎﻨﺷﺎﺒﯾز

(7)

نﺎﺴﻧا ار رد يﺎﻫﺎﻀﻓ ﯽﻨﯿﺷﺎﻣ و ﻻﺎﺑ ﯽﺘﻌﻨﺻ . دﻮﺷ ﯽﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺢﻄﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ و دﺮﺒﯿﻣ

ﮏﯿﻓاﺮﮔ ﺮﮔا ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ

شﺮﺘﺴﮔ رد ﯽﯾاﺰﺴﺑ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺪﻧاﻮﺗ ﯽﻣ ، دﺮﯿﮔ مﺎﺠﻧا ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ و ﺢﯿﺤﺻ ﯽﻟﻮﺻا ﺎﺑ ﯽﻄﯿﺤﻣ . ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻪﻌﻣﺎﺟ ﮓﻨﻫﺮﻓ يﻼﺘﻋا و

ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ ﯽﮔﮋﯾو ﮏﯿﻓاﺮﮔ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺎﺑ رد ﺮﻈﻧ ﻦﺘﻓﺮﮔ مﺎﻤﺗ يدراﻮﻣ ياﺮﺑ ﻪﮐ نآ ﺮﮐذ

،ﺪﺷ دﺎﺠﯾا يﺎﺒﯾز ﺮﻇﺎﻨﻣ يﺮﺼﺑ

رد ﻪﻌﻣﺎﺟ

ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا ناواﺮﻓ

رد يﺮﻬﺷ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻪﻌﺳﻮﺗ دراد

.

ﻊﺑﺎﻧﻣ

) يﺪﻬﻣ ، نادﺎﻬﻓ ﺐﺴﻧ ﯽﯾازﺮﯿﻣ  1392

( نﺎﻣﺪﯿﭼ ﻪﻠﺠﻣ.ﮏﯿﻓاﺮﮔ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﮐﺮﻬﺷ يﺮﺼﺑ ﺖﯾﻮﻫ رد ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ هﺎﮕﯾﺎﺟ.

هرﺎﻤﺷ 4.

) هدﮋﻣ ، ﯽﻣﻼﺳا  1395

.يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ و مﻮﻠﻋ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻣﻮﺳ. يﺮﻬﺷ ﯽﺣاﺮﻃ رد ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ ﺶﻘﻧ.(

) ﻼﯿﻬﺳ ، ﯽﻧﺎﺨﯿﻠﻋ  1394

يرﺎﻤﻌﻣ، ناﺮﻤﻋ رد ﻦﯾﻮﻧ يﺎﺸﻫوﮋﭘ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯿﺑ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ .يﺮﻬﺷ ﮏﯿﻓاﺮﮔ .(

.يزﺎﺳﺮﻬﺷو

) ﻪﻧﺎﺴﻓا ، نﺎﯾﺮﻀﺧ  1395

ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﻪﻣﺎﻧ نﺎﯾﺎﭘ. ﯽﻟﺎﺒﻗا ﺰﯾوﺮﭘ ﺮﺘﮐد روﺎﺸﻣ دﺎﺘﺳا ، ﺮﻔﯿﻣﺎﻣا ﻦﯾﺪﻟا مﺎﻈﻧ ﺪﯿﺳ ﺮﺘﮐد ﺎﻤﻨﻫار دﺎﺘﺳا .(

.ناﺪﻤﻫ نﺎﺘﺳا يﺮﮕﺷدﺮﮔ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺎﺗ ﺎﺑ يﺮﮕﺷدﺮﮕﻧﺎﺳر عﻼﻃا ﮏﯿﻓاﺮﮔ يﺎﻫﻮﻠﺑﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ.يﺮﯾﻮﺼﺗ طﺎﺒﺗرا ﺪﺷرا

) ﯽﻔﻄﺼﻣ، ﯽﻬﻠﻟاﺪﺳا  1389

ﮏﯿﻓاﺮﮔ .(

.ﺎﻀﻓ يﺮﺼﺑ ﺖﯿﻔﯿﮐ رد ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺶﻘﻧ ﯽﺳرﺮﺑ ﻂﯿﺤﻣ

) داﻮﺟ ﺪﻤﺤﻣ ، داﮋﻧ يوﺪﻬﻣ  1381

.ﺪﯾﺪﺟ يﺎﻬﻘﻓا و ﺮﺻﺎﻌﻣ ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﺶﻟﺎﭼ رد ﯽﻣﻼﺳا ﺮﻨﻫ . (

). ﺐﯿﺼﻣ ،راﻮﺘﺳا  1392

. ﻪﻣﺎﻧ زار تارﺎﺸﺘﻧا : ناﺮﻬﺗ . ﯽﻄﯿﺤﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ ﺮﻨﻫ .(

و ﺮﻐﺻا، ﯽﻧاﻮﺟ  هﻼﮐ و ﺪﻤﺤﻣ ، ﯽﯾاﺰﺧ

) رﻮﺼﻨﻣ ، ﺞﮐ 1395

( . ﭼ ﯿ ﺘﺴ ﯽ ﻮﻫ ﯾ ﺖ ﺮﺼﺑ ي اﯾ ﻧاﺮ ﯽ زا ﺮﻈﻨﻣ ﻓاﺮﮔ ﯿ ﮏ ﯽﻤﻠﻋ ﻪﯾﺮﺸﻧ .

. ﺮﻈﻧ غﺎﺑ ﯽﺸﻫوﮋﭘ و

ﺪﻧادا  ﯾ ﻧود،ﺲ ﯿ ﺲ دﺎﺒﻣ . ي ﺮﺼﺑ داﻮﺳ ي . شوﺮﺳ ﺮﺸﻧ . ﺮﻬﭙﺳ دﻮﻌﺴﻣ ﻪﻤﺟﺮﺗ .

ﮓﻧرذآ  ﺴﺤﻟاﺪﺒﻋ ، ﯿ ﻦ ).

1371 ( ﻣﻼﺳا دﺎﺷرا و ﮓﻨﻫﺮﻓ ترازو . ناﺮﻬﺗ . تﺎﻃﺎﺒﺗرا و تﺎﻋﻼﻃا . ﯽ

، .تارﺎﺸﺘﻧا و پﺎﭼ نﺎﻣزﺎﺳ

ﺪﺳا  ي ﻠﻋ ، .ﯽ ) 1371 ( ﻣﻮﻤﻋ رﺎﮑﻓا . ﯽ

شوﺮﺳ تارﺎﺸﺘﻧا . ناﺮﻬﺗ . تﺎﻃﺎﺒﺗرا و .

ناژ  ﭘﯿ ﺮ هرﻮﻣ ، ) . 1373 ( ﺎﻫﺎﻀﻓ . ي ﺮﻬﺷ ي رادﺮﻬﺷ تارﺎﺸﺘﻧا. ناﺮﻬﺗ . ي

. ناﺮﻬﺗ

(8)

ﻞﺑ  ﺎﺳ ، ﯾ نﻮﻤ . 1385 . ﺣاﺮﻃ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﯽ

ﺮﺼﺑ ي رﺎﻤﻌﻣ ي ﺪﻤﺣا ﺪﻤﺤﻣ ﻪﻤﺟﺮﺗ . ﺮﻈﻨﻣ ي

نﺎﻬﻔﺻا . داﮋﻧ :

. كﺎﺧ ﺮﺸﻧ

ﻦﻟﺎﮐ  . ندﺮﮔ ، 1378 ﺰﮔ.

ﯾ هﺪ ﺮﻬﺷ ﺮﻈﻨﻣ ي . ناﺮﻬﺗ ﺮﺸﻧ . ناﺮﻬﺗ .

ﺤﻟﺎﺻ  ﯽ ﻋﺎﻤﺳا ، ﯿ ﻞ . 1384 ﺎﺳآ ﺶﻘﻧ . ﯾ

ﺶ ﺤﻣ ﯿ ﻄ ﯽ ﺎﻀﻓ ي ﺮﻬﺷ ي ﭘ رد ﯿ ﮕﺸ ﯿﺮ ي رﺎﺠﻨﻫ ﺎﻧ زا ي

ﺎﻫ ي رﺎﺘﻓر ي .

،ﯽﻬﻠﻟاﺪﺳا 

،ﯽﻔﻄﺼﻣ ﮏﯿﻓاﺮﮔ

؛ﻂﯿﺤﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﺶﻘﻧ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﯽﻄﯿﺤﻣ رد ﺖﯿﻔﯿﮐ يﺮﺼﺑ

،ﺎﻀﻓ

،ﺮﻈﻨﻣ ﺮﻨﻫ و

،يرﺎﻤﻌﻣ هرﺎﻤﺷ 1،

دادﺮﺧ 10

،ﺪﻧﻮﺷر  ﺐﻨﯾز و

،يﺪﯿﻤﺣ

،ماﺮﻬﺑ ﯽﺣاﺮﻃ ﮏﯿﻓاﺮﮔ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺎﺑ يدﺮﮑﯾور ﺮﺑ

يﺎﻫدﺮﮐرﺎﮐ ﯽﻧﺎﺳﺮﻋﻼﻃا

ﯽﺑﺎﯾﺮﯿﺴﻣ رد

ﻂﯿﺤﻣ

،ﺮﻬﺷ بﺎﺘﮐ هﺎﻣ

. -31 19

،

،ﺮﻨﻫ هرﺎﻤﺷ 111

، يد هﺎﻣ 1

،ﯽﻧﺎﺧﻮﻠﯾا  دﻮﻌﺴﻣ

، ﮏﯿﻓاﺮﮔ

،ﯽﻄﯿﺤﻣ

،ﯽﻤﻃﺎﻓ . ناﺮﻬﺗ 1388 .

،مﺎﻨﻬﺑ ﯽﮕﻧز  1394

زورﻮﻧ ﺮﻬﻣ ﺮﺸﻧ ﺮﺻﺎﻌﻣ يرﺎﮕﻧراﻮﯾد ﯽﻃﺎﺒﺗرا و يا ﻪﻧﺎﺳر يﺎﻫدﺮﮐرﺎﮐ ،

،مﺎﻨﻬﺑ ﯽﮕﻧز  1394

زورﻮﻧ ﺮﻬﻣ ﺮﺸﻧ :ناﺮﻬﺗ ،ﻦﯾﻮﻧ يﺎﻫ ﺖﻓﺎﯿﻫر ،ناﺮﯾا يرﺎﮕﻧراﻮﯾد ،

 Lynch, Kevin.(1960). The image of the city, Cambridge, MA: MIT Press.

 Arthur, P. and Passini, R.(1992). Wayfinding: people, signs and architecture, NewYork: McGraw- Hill.

 Vanderklipp, Mark.(2006). Develop a successful wayfinding system, Buildings