عﻮﻧ ﯽﺘﺑﺎﯾد 2
ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ دﺎﻘﺘﻋا لﺪﻣ زا يﺮﯿﮔ هﺮﻬﺑ ﺎﺑ
ﯽﻨﯾزو ﻦﯿﺴﺣ - 1
ﯽﺗاﺮﺑ ﺪﯿﺠﻣ
2
*
1 - ناﺮﯾا ،ناﺪﻤﻫ ،ناﺪﻤﻫ ﺪﺣاو ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد يرﺎﺘﺳﺮﭘ هوﺮﮔ رﺎﯾدﺎﺘﺳا .
2 - ﻣ ﻮﻀﻋ ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﮐ ناﺮﯾا ،ناﺪﻤﻫ ،ناﺪﻤﻫ ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﻣﻼﺳ ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﻣاﻮﻋ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮ
* ﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ل
: ﯽﮑﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺖﻣﻼﺳ ﺮﺑ ﺮﺛﻮﻣ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻞﻣاﻮﻋ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ ﻮﻀﻋ ،ﺖﺷاﺪﻬﺑ شزﻮﻣآ ﺪﺷرا سﺎﻨﺷرﺎﮐ
ناﺮﯾا ،ناﺪﻤﻫ ،ناﺪﻤﻫ
ﻦﻔﻠﺗ : 088138380025
ﯽﮑﯿﻧوﺮﺘﮑﻟا ﺖﺴﭘ
هﺪﯿﮑﭼ ﻪﻨﯿﻣز و فﺪﻫ ﺖﺑﺎﯾد: ﺖـﺳا نﺎـﺴﻧا رد ﮏﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ يرﺎﻤﯿﺑ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ و ﻦﯾﺮﺗ ﻊﯾﺎﺷ دﻮـﺧ يﺎـﻫرﺎﺘﻓر مﺎـﺠﻧا ﻖـﯾﺮﻃ زا نآ ﺖﯾﺮﯾﺪـﻣ و
ﺖﺳا ﯽﻣاﺰﻟا ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣ .
هﺪﻨﻨﮐ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﯽﺳرﺮﺑ فﺪﻫ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ
مﺎﺠﻧا يرﺎـﻤﯿﺑ ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮـﺧ رﺎﺘﻓر
ﺖﺑﺎﯾد ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ دﺎﻘﺘﻋا لﺪﻣ زا يﺮﯿﮔ هﺮﻬﺑ ﺎﺑ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا و ﯽﺣاﺮﻃ
.
شور ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا : ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ
- ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ يور ﺮﺑ 390 عﻮﻧ ﯽﺘﺑﺎﯾد نارﺎﻤﯿﺑ زا ﺮﻔﻧ 2
ناﺪـﻤﻫ ﺮﻬﺷ ﺖﺑﺎﯾد تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﮐ ﻪﻌﺟاﺮﻣ
مﺎﺠﻧا ﺖﺳا هﺪﺷ . ﯽﻧدﻮﻣزآ يﺮﯿﮔ ﻪﻧﻮﻤﻧ شور ﻪﺑ ﺎﻫ هدﺎﺳ ﯽﻓدﺎﺼﺗ
بﺎﺨﺘﻧا هﺪﺷ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﮐ يا ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ و دﺎـﻘﺘﻋا لﺪـﻣ يﺎـﻫ هزﺎـﺳ
و ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ،ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ تﺎﻋﻼﻃا
ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﺪﯾدﺮﮔ ﻞﯿﻤﮑﺗ نارﺎﻤﯿﺑ ﺎﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﻖﯾﺮﻃ زا ،دﻮﺑ
. ﺎﻫ هداد راﺰـﻓا مﺮـﻧ ﺎـﺑ
SPSS-19 ﺿ يرﺎﻣآ يﺎﻫ نﻮﻣزآ ﺎﺑ و
،ﯽﯾﻮﺠﺸﻧاد ﯽﺗ ،نﻮﺳﺮﯿﭘ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮ آ
راو ﺰﯿﻟﺎﻧ ﺲﻧﺎﯾ ﯽـﻄﺧ نﻮﯿﺳﺮﮔر و و ﻪـﯾﺰﺠﺗ درﻮـﻣ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻞﯿﻠﺤﺗ .
ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ : ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ دﺎﻘﺘﻋا لﺪﻣ ،ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻖﺒﻃ ﺖﺴﻧاﻮﺗ
6/
29 ﺪـﯾﺎﻤﻧ ﻦﯿـﯿﺒﺗ ار ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮـﺧ رﺎـﺘﻓر مﺎـﺠﻧا ﺪﻣﺎﺴﺑ زا ﺪﺻرد .
لﺪـﻣ رد
ﯽﻨﻌﻣ ﻢﻬﺳ هﺪﺷ كرد ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ و هﺪﺷ كرد ﻊﻧاﻮﻣ ،هﺪﺷ كرد تﺪﺷ ،هﺪﺷ كرد يﺪﻣآرﺎﮐدﻮﺧ يﺎﻫ هزﺎﺳ ﯽﻧﻮﯿﺳﺮﮔر ﺶﯿـﭘ رد يراد
ﺪﻨﺘﺷاد ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧ رﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا ﯽﻨﯿﺑ .
و تﻼﯿـﺼﺤﺗ ﺢﻄـﺳ صﻮﺼﺧ رد ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر هﺮﻤﻧ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ رد يراد ﯽﻨﻌﻣ فﻼﺘﺧا
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ نارﺎﻤﯿﺑ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﻦﯾﺮﺧآ رد ﺖﺑﺎﯾد ﯽﮔداﻮﻧﺎﺧ ﻪﻘﺑﺎﺳ )
05 /0 P<
.(
يﺮﯿﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻘﺘﻋا لﺪﻣ يﺮﯿﮔرﺎﮑﺑ ﻪﮐ ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ:
ﯽـﻨﯿﺑ ﺶﯿـﭘ ياﺮـﺑ ﺶﺨﺑﺮـﺛا يراﺰـﺑا ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ دﺎ
ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﯽﺘﺑﺎﯾد نارﺎﻤﯿﺑ ﻦﯿﺑ رد
.
ﺪﯿﻠﮐ هژاو ﺎﻫ : ،شﺮﮕﻧ ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧ ،ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ دﺎﻘﺘﻋا لﺪﻣ
، ﺖﺑﺎﯾد
ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ ﯽﻤﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد مﻮﻠﻋ ﯽﮑﺷﺰﭘ ﺖﺑﺮﺗ
،ﻪﯾرﺪﯿﺣ ي هرود
،لوا هرﺎﻤﺷ 4
، نﺎﺘﺴﻣز 1392
ﻪﻣﺪﻘﻣ ﺖﺑﺎﯾد ﻦﯾﺮـﺗ ﻊﯾﺎﺷ ﻦﯾﺮـﺘﻤﻬﻣ و
نﺎـﺴﻧا رد ﮏـﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ يرﺎـﻤﯿﺑ
ﺖﺳا ﻞﮑـﺸﻣ ﮏـﯾ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ هزوﺮﻣا نآ ناواﺮﻓ عﻮﯿﺷ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ ﻪﮐ
حﺮﻄﻣ ﺎﯿﻧد رد ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ گرﺰﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ
) 1 ( . عﻮـﻧ ﺖـﺑﺎﯾد 2
دوﺪـﺣ
90 ﺎﺗ 95 رد ﺐـﻠﻏا و ﺪـﻫد ﯽـﻣ ﻞﯿﮑـﺸﺗ ار ﯽﺘﺑﺎﯾد نارﺎﻤﯿﺑ ﺪﺻرد
يﻻﺎﺑ ﻦﯿﻨﺳ 40
ﺪﯾﺎﻤﻧ ﯽﻣ زوﺮﺑ لﺎﺳ .
ﻪـﻨﯾﺰﻫ ﻪﻧﻻﺎـﺳ يرﺎـﻤﯿﺑ ﻦـﯾا
ﻫ ﯽﺘـﺷاﺪﻬﺑ يﺎـﻫ ﻢﺘـﺴﯿﺳ ﻪـﺑ يدﺎـﯾز ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﺮﯿﻏ و ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ يﺎ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ﺎـﻫ ﻪـﻨﯾﺰﻫ ﻦﯾا هﺪﻤﻋ ﺶﺨﺑ ﻪﮐ ﺪﯾﺎﻤﻧ ﯽﻣ دراو ﯽﻧﺎﻣرد ﺮـﻧوﺮﮐ قوﺮـﻋ يﺎـﻬﯾرﺎﻤﯿﺑ ﻞـﯿﺒﻗ زا يرﺎﻤﯿﺑ ﻦﯾا تﺪﻣ ﺪﻨﻠﺑ ضراﻮﻋ ﺪﻧا ﻊﻄﻗ ،ﯽﯾﺎﻨﯿﺑﺎﻧ ،يﺰﻐﻣ ﻪﺘﮑﺳ ،ﺐﻠﻗ ﯽﻣ يﻮﯿﻠﮐ يﺎﻬﯾرﺎﻤﯿﺑ و ﺎﻫ ما
ﺪﺷﺎﺑ ) 2 .(
لﺎﺳ رد 2010 دوﺪﺣ 285 نﻮﯿﻠﯿﻣ نﺎـﻬﺟ ﺮﺳاﺮﺳ رد ﺮﻔﻧ
رﺎـﻣآ ﻦﯾا دﻮﺷ ﯽﻣ هدز ﻦﯿﻤﺨﺗ ﻪﮐ ﺪﻧا هدﻮﺑ ﺖﺑﺎﯾد ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ ﻞﯿﻟﺪـﺑ
ﻢـﮐ ﯽﮔﺪـﻧز ﮏﺒـﺳ و ﯽﻗﺎـﭼ عﻮﯿـﺷ ،ﯽﻨﯿـﺸﻧﺮﻬﺷ ،ﺖـﯿﻌﻤﺟ ﺪﺷر ﺪﺑﺎﯾ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﺗآ يﺎﻫ لﺎﺳ رد كﺮﺤﺗ )
1 .(
ﯽﺳرﺮﺑ ﻖﺒﻃ مﺎﺠﻧا يﺎﻫ
ناﺮﯾا رد هﺪﺷ 2
ﺪﻨﺘـﺴﻫ يرﺎـﻤﯿﺑ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻼﺘﺒﻣ ﻪﻌﻣﺎﺟ داﺮﻓا ﺪﺻرد
اﺮﻓا رد ﻢﻗر ﻦﯾا ﻪﮐ يﻻﺎﺑ د
30 دوﺪﺣ لﺎﺳ 3/
7 ﺖﺳا ﺪﺻرد )
3 .(
ﺮـﯿﻈﻧ ﺖـﺑﺎﯾد يرﺎﻤﯿﺑ دﺪﻌﺘﻣ و ﻦﻣﺰﻣ ضراﻮﻋ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ رد ﺖﻓﺮﯾﺬـﭘ ناﻮـﺗ ﯽـﻣ ،ﯽﺒﺼﻋ و ﯽﻗوﺮﻋ ،يﻮﯿﻠﮐ ،ﯽﺋﺎﻨﯿﺑ تﻻﻼﺘﺧا
نﺎـﻣرد و لﺮﺘﻨﮐ ،يﺮﯿﮕﺸﯿﭘ ﺖﻬﺟ ﻞﺟﺎﻋ و ﺐﺳﺎﻨﻣ ماﺪﻗا ﻪﮑﯿﺗرﻮﺻ ﻌﻣ و ﺎــﻫ ﺖﯾدوﺪــﺤﻣ ؛دﺮــﯿﮕﻧ ترﻮــﺻ نآ ــﻀ
ياﺮــﺑ يرﺎﻤــﺸﯿﺑ تﻼ
ر ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻪﺑ و
دﺎﯾدزا ﺪﻫاﻮﺧ دﻮﺟو ﻪﺑ ﺮﻄﺧ ضﺮﻌﻣ رد داﺮﻓا و ﻼﺘﺒﻣ
ﺪﻣآ ) 4 .(
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و نﺎـﻣرد و ﺖﺒﻗاﺮﻣ يﺎﻫ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
دﻮـﺒﻬﺑ و رﺎـﺘﻓر ﺮﯿﯿﻐﺗ اﺬﻟ ﺖﺳﻻﺎﺑ ﺖﺑﺎﯾد زا ﯽﺷﺎﻧ ضراﻮﻋ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺖـﺳا ﺖﺑﺎﯾد يرﺎﻤﯿﺑ لﺮﺘﻨﮐ رد هﺪﻤﻋ فاﺪﻫا زا ﮏﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ لﺮﺘﻨﮐ و
ﻪﻠﺌﺴﻣ ﻦﯾا ﯽﮕﺘﺴﺑ يدﺎﯾز ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ
ﺘﻓر ﻪﺑ رﺎـﻤﯿﺑ ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮﺧ و رﺎ
دراد ) 5 ( . ﺎــﺑ و هﺪــﺷ ﯽﮔﺪــﻧز ﯽــﻔﯿﮐ ءﺎــﻘﺗرا ﺐــﺟﻮﻣ ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮــﺧ يرﺎــﻤﯿﺑ ﻦﻣﺰـﻣ و دﺎـﺣ ضراﻮـﻋ زا ناﻮـﺗ ﯽـﻣ نآ مواﺪـﻣ يﺮـﯿﮕﯿﭘ
ﺖﺧاﺪﻧا ﻖﯾﻮﻌﺗ ﻪﺑ ار نآ زوﺮﺑ ﺎﯾ دﺮﮐ يﺮﯿﮕﺸﯿﭘ )
6 .(
تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ
Ricci-Cabello نارﺎـــﮑﻤﻫ و
) 7 ( و Fransen نارﺎـــﮑﻤﻫ و
) 8 (
ﻋ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ نارﺎـﻤﯿﺑ ﻦﯿﺑ رد ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ مﺪ
ﯽﻧﺎـﻣرد و ﯽﺘـﺷاﺪﻬﺑ يﺎـﻫ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ﺖـﺴﮑﺷ هﺪـﻤﻋ ﻞﻠﻋ زا ﯽﺘﺑﺎﯾد ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ يرﺎﻤﯿﺑ ﻦﯾا ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ .
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ نﺎـﺸﻧ دﺪـﻌﺘﻣ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ
ﺪـﻨﻧﺎﻤﻫ يﺪﻨﻣدﻮـﺳ ﺞﯾﺎـﺘﻧ ﯽـﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮـﺧ زا ﺖـﯾﺎﻤﺣ ﻪﮐ ﺪﻧا هداد ﺑ ﺖﯾﺎـﺿر ﺶﯾاﺰـﻓا ،ﯽﮔﺪﻧز ﺖﯿﻔﯿﮐ ءﺎﻘﺗرا و ﯽﺘﻣﻼﺳ دﻮﺒﻬﺑ ،نارﺎـﻤﯿ
،تﺎﻣﺪـﺧ زا هدﺎﻔﺘـﺳا نﺪـﺷ ﯽـﻘﻄﻨﻣ ،ﺖﻣﻼـﺳ يﺎﻫ ﻪﻨﯾﺰﻫ ﺶﻫﺎﮐ ار ﯽﮔﺪـﻧز ﻪـﺑ ﺪـﯿﻣا ﺶﯾاﺰﻓا و يرﺎﻤﯿﺑ ﻢﺋﻼﻋ ﺮﺘﻬﺑ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ لﺎﺒﻧﺪـﺑ
ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ )
9 .(
ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻬﯾﺪﺑ
لﻮـﺻا زا ﯽـﮑﯾ ﯽﺘﺑﺎـﯾد نارﺎـﻤﯿﺑ ﻪـﺑ شزﻮـﻣآ
رد ﯽﺳﺎﺳا ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ءﺎﻘﺗرا
ﺖـﺳا نآ ﻪـﺑ ﻼﺘـﺒﻣ داﺮﻓا
،
ﺰﮔﺮﻫ نﺎﻣرد اﺮﯾز ﺖـﯿﻫﺎﻣ ﯽﺘﺑﺎـﯾد دﺮﻓ ﻪﮑﻨﯾا ﺮﮕﻣ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﺮﺛﻮﻣ
ﺑﺎﻘﻣ ياﺮـﺑ و ﺪﺳﺎﻨﺸﺑ ار دﻮﺧ يرﺎﻤﯿﺑ ار ﯽـﺘﺒﺜﻣ يﺎـﻬﻣﺎﮔ نآ ﺎـﺑ ﻪـﻠ
درادﺮﺑ . ﻊﻗاو رد زا فﺪﻫ شزﻮﻣآ ﻪـﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻦﯾا ﺪﯾﺎﺑ ﯽﺘﺑﺎﯾد نارﺎﻤﯿﺑ
ﺪـﺣ ﺎـﺗ ﯽـﻠﻤﻋ و ﯽـﻨﻫذ تﺎـﻋﻼﻃا ندﺮـﺑ رﺎﮑﺑ ﺎﺑ ﺪﻨﻨﮐ اﺪﯿﭘ تاﺮﺟ ﺑ ﺎﺼﺨﺷ ار يرﺎﻤﯿﺑ نﺎﻣرد و لﺮﺘﻨﮐ ﻦﮑﻤﻣ هﺪـﻬﻋ ﺮ
ﺪـﻧﺮﯿﮔ ) 10 ( . ﺎـﺑ
زا ﯽﮐﺎــﺣ دﻮــﺟﻮﻣ ﺪﻫاﻮــﺷ لﺎــﺤﻨﯾا يﺎــﻫرﺎﺘﻓر بﻮﻠﻄﻣﺎــﻧ ﺢﻄــﺳ
ﯽﺘﺑﺎﯾد نارﺎﻤﯿﺑ ﻦﯿﺑ رد ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧ ﺰـﯿﻧ ﻪﻠﺌـﺴﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ
ﻪﺑ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺰﮐاﺮﻣ رد هﺪﺷ ﻪﺋارا ﯽﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ مﺪﻋ
ﯽﻧﺎﻣرد و دراد ﺖﻟﻻد
) 11 .(
ﺪـﻧﺪﻘﺘﻌﻣ ناﺮﻈﻨﺒﺣﺎـﺻ زا ﯽﺧﺮﺑ ﻞـﻠﻋ زا ﯽـﮑﯾ
ﺖـﯿﻘﻓﻮﻣ مﺪـﻋ
ﺮﺑ ﺎﻫ ﻪﻣﺎﻧ
،ﯽﺷزﻮﻣآ ي ﯽـﭘ و ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﺐﺒﺳ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ مﺪﻋ
ناﻮـﻨﻌﺑ ﯽﻋﺎـﻤﺘﺟا ﯽﻧاور يﺎﻫ لﺪﻣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد نوﺪﺑ ﺎﻬﻧآ يﺰﯾر ﯽﺷزﻮﻣآ يﺰﯾر ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ رد ﺺﺨﺸﻣ يﺮﮑﻓ بﻮﭼرﺎﭼ ﺖـﺳا
) 12 .(
اﺬـﻟ
رﻮﻈﻨﻣ ﻦﯾﺪﺑ ﺖﻬﺟ
رﻮـﻈﻨﻣ ﻪـﺑ يرﺎﺘﻓر ﻞﯿﻠﺤﺗ لﺪﻣ ﮏﯾ زا هدﺎﻔﺘﺳا
ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ رﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا
ﺒﺗﺮﻣ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺖـﺑﺎﯾد يرﺎـﻤﯿﺑ ﺎﺑ ﻂ
و ﺎـﻫ لﺪـﻣ يور ﺮـﺑ رﺎﯿﺴﺑ يﺎﻫ ﯽﺳرﺮﺑ زا ﺲﭘ ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ يرﻮـﺌﺗ
ﯽﺘـﺷاﺪﻬﺑ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﯽﺘـﺷاﺪﻬﺑ دﺎـﻘﺘﻋا لﺪـﻣ زا ﺶﻫوﮋـﭘ ﻦـﯾا رد
1
ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا .
سﺎﺳا لﺪﻣ ﻦﯾا ﺮﺑ
يور هﺰﯿﮕﻧا داﺮﻓا ياﺮـﺑ ﻞـﻤﻋ
ﺖﺳا و ﺮﺑ ﻦﯾا ﺪﯿﮐﺄﺗ دراد ﻪﻧﻮﮕﭼ ﻪﮐ كاردا
دﺮـﻓ دﺎـﺠﯾا هﺰـﯿﮕﻧا و
ﺖﮐﺮﺣ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ و ﺐﺒﺳ دﺎﺠﯾا رﺎﺘﻓر وا رد ﯽـﻣ دﻮـﺷ . رﻮﮐﺬـﻣ لﺪـﻣ
و ﺪﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ رﺎﺘﻓر و ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ تادﺎﻘﺘﻋا ﻦﯿﺑ ﻪﻄﺑار راﻮﺘﺳا ضﺮﻓ ﻦﯾا ﺮﺑ سﺎـﺳاﺮﺑ ﯽﺘـﺷاﺪﻬﺑ و ﺐـﺳﺎﻨﻣ رﺎـﺘﻓر ﻪﮐ ﺖﺳا
ﻋا دﺮـﯿﮔ ﯽـﻣ ﻞﮑﺷ ﺺﺨﺷ تادﺎﻘﺘ )
13 ( . دﺎـﻘﺘﻋا لﺪـﻣ ﯽﺘـﺷاﺪﻬﺑ
ﻪـﮐ ﺪـﻨﮐ ﯽﻣ ﺪﯿﮐﺎﺗ ًﺎﺼﺨﺸﻣ مدﺮـﻣ
ﯽﻧﺎـﻣز ﺖﺒـﺴﻧ ﻪـﺑ مﺎـﯿﭘ يﺎـﻫ
ﺷاﺪﻬﺑ ﯽﺘ و يﺮﯿﮕﺸﯿﭘ زا
يرﺎﻤﯿﺑ ﺎـﻫ ﺶﻨـﮐاو و بﻮـﺧ ﯽﺒـﺳﺎﻨﻣ زا
دﻮﺧ نﺎﺸﻧ ﯽﻣ ﺪﻨﻫد ﻪـﮐ ﺪـﻨﻨﮐ سﺎـﺴﺣا رد
ضﺮـﻌﻣ ﺮـﻄﺧ راﺮـﻗ
ﺪﻧراد ) ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ كرد
هﺪﺷ ( ﺮﻄﺧ و ﺎﻬﻧآ هﺪﻨﻨﮐﺪﯾﺪﻬﺗ رﺎﯿﺴﺑ
يﺪﺟ
ﺖﺳا ) تﺪﺷ كرد هﺪﺷ (،
ﺮﯿﯿﻐﺗ رﺎﺘﻓر ياﺮﺑ ﺎﻬﻧآ ﻊﻓﺎﻨﻣ يدﺎﯾز دراد )
ﻊﻓﺎﻨﻣ كرد هﺪـﺷ ( و ﻊـﻧاﻮﻣ دﻮـﺟﻮﻣ ﺖـﻬﺟ رد مﺎـﺠﻧا
رﺎﺘﻓر يﺎـﻫ
ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ ار
ﯽﻣ ﻊﻔﺗﺮﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﺪﻧزﺎﺳ
) ﻊـﻧاﻮﻣ كرد هﺪـﺷ .(
ﯽـﻓﺮﻃ زا
يﺪﻣآرﺎﮐدﻮﺧ ﺰﯿﻧ
ﻪﺑ يﺎﻨﻌﻣ توﺎﻀﻗ دﺮﻓ رد ﯽﯾﺎـﻧاﻮﺗ درﻮـﻣ ﺶﯾﺎـﻫ
ياﺮﺑ مﺎﺠﻧا ﮏﯾ ﻞﻤﻋ ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ و ﺪﻧاﻮﺗ ار دﺮﻓ ﻪﺑ ذﺎﺨﺗا يﺎﻫرﺎﺘﻓر
ةﺪﻨﻫدﺎﻘﺗرا ﺖﻣﻼﺳ
و كﺮﺗ ﺮـﻀﻣ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ياﺮـﺑ
ﺖﻣﻼـﺳ ردﺎـﻗ
دزﺎﺳ ) 13 .(
1- Health Belief Model (HBM)
ﻖﯾﺎﻘﺣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗﺎﺑ ﺮﻄﻣ
هﺪﺷ ح قﻮﻓ ﺐﻟﺎﻄﻣ رد و
ﯽﯾﺎـﺠﻧآ زا ﻪـﮐ
تادﺎﻘﺘﻋا و ﺎﻫ شﺮﮕﻧ ﺖﺧﺎﻨﺷ نارﺎﻤﯿﺑ
صﻮﺼﺧ رد ﺖـﺑﺎﯾد يرﺎـﻤﯿﺑ
نآ يﺎﻫﺪﻣﺎﯿﭘ و ضراﻮﻋ و ﺮﺛﻮﻣ ﻞﮑﺸﻣ ﻊﻓر رد
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ . ﻦﯾاﺮﺑﺎـﻨﺑ ،
فﺪﻫ ﺎﺑ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ هﺪـﻨﻨﮐ ﯽـﻨﯿﺑ ﺶﯿـﭘ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ
ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧ رﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا ناﺪﻤﻫ ﺮﻬﺷ ﯽﺘﺑﺎﯾد نارﺎﻤﯿﺑ
ﺮﻬﺑ ﺎﺑ يﺮﯿﮔ ه
ﯽﺘـﺷاﺪﻬﺑ دﺎـﻘﺘﻋا لﺪﻣ زا مﺎـﺠﻧا
ـﯾدﺮﮔ ﺪ ﻦـﯾا ﺞﯾﺎـﺘﻧ ﺖـﺳا ﺪـﯿﻣا ؛
ﺖﻣﻼـﺳ ءﺎـﻘﺗرا ﻪـﻨﯿﻣز رد ﯽـﺳﺎﺳا يﺎـﻫرﺎﮑﻫار ﻦﯾوﺪﺗ رد ﺶﻫوﮋﭘ ﯽﺘﺑﺎﯾد نارﺎﻤﯿﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﺮﺛﻮﻣ
.
شور ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﮏﯾ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ
- ﯽﻌﻄﻘﻣ عﻮﻧ زا ﯽﻠﯿﻠﺤﺗ دﻮـﺑ
ﻪﮐ لﺎﺳ رد 1392 و يور ﺮﺑ 390 زا ﺮـﻔﻧ ـﻧ ﯽﺘﺑﺎـﯾد نارﺎـﻤﯿﺑ عﻮ
2
ناﺪﻤﻫ ﺮﻬﺷ ﺖﺑﺎﯾد تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﺰﮐﺮﻣ ﻪﺑ هﺪﻨﻨﮐ ﻪﻌﺟاﺮﻣ مﺎﺠﻧا
ﺪﺷ . ﺎـﺑ
نارﺎـﻤﯿﺑ ﻦﯿﺑ رد ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا ناﺰﯿﻣ ﻪﮑﻨﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻦﯿﺸﯿﭘ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﯽﺘﺑﺎﯾد 60
ﺖـﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﺪﺻرد )
14 ( ﺎـﺑ ؛
نﺎﻨﯿﻤﻃا 95 % زﺎﺠﻣ يﺎﻄﺧ و 05
/0 ياﺮـﺑ زﺎـﯿﻧ درﻮـﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ داﺪﻌﺗ
ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا 372
وآﺮـﺑ ﺮـﻔﻧ ﻪـﮐ دﻮـﺑ هﺪـﺷ در
ﻦﺘﻓﺮـﮔ ﺮـﻈﻧ رد ﺎـﺑ
شﺰﯾر لﺎﻤﺘﺣا 400
ﺎـﺑ و ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ نارﺎﻤﯿﺑ رﺎﯿﺘﺧا رد ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
داﺪﻌﺗ ،ﺺﻗﺎﻧ يﺎﻫ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ فﺪﺣ 390
و ﻪﯾﺰﺠﺗ درﻮﻣ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻞﯿﻠﺤﺗ .
ﻪـﻧﻮﻤﻧ شور زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ نﺎﮔﺪـﻨﻨﮐ ﺖﮐﺮـﺷ
ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ و هﺪـﺷ بﺎـﺨﺘﻧا نارﺎـﻤﯿﺑ ﻦﯿـﺑ زا هدﺎﺳ ﯽﻓدﺎﺼﺗ يﺮﯿﮔ ﯽﺣاﺮﻃ ﺪﺷ هداد راﺮﻗ نﺎﻧآ رﺎﯿﺘﺧا رد ،هﺪﺷ .
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ دورو ﻂﯾاﺮﺷ
زا ﺪــﻧدﻮﺑ ترﺎــﺒﻋ ﺮــﺿﺎﺣ :
رد ﯽﺘــﺷاﺪﻬﺑ هﺪــﻧوﺮﭘ ندﻮــﺑ اراد ﺰــﮐﺮﻣ
تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ﻦﺘﺷﺬﮔ ،ناﺪﻤﻫ ﺮﻬﺷ ﺖﺑﺎﯾد
نﺎـﻣز زا لﺎـﺳ ﮏـﯾ ﻞﻗاﺪﺣ
يرﺎﻤﯿﺑ ﺺﯿﺨﺸﺗ دﻮﺟو مﺪﻋ و
ﻞـﺻﺎﺣ ضراﻮـﻋ و هاﺮﻤﻫ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺑ
ﺖﺑﺎﯾد زا . ﺸﺳﺮﭘ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺎﻫ هداد يروآدﺮﮔ شور نوﺪـﺑ يﺎـﻫ ﻪﻣﺎﻨ
ﻧآ ﻞﯿﻤﮑﺗ ﺖﻬﺟ ﻪﮐ دﻮﺑ مﺎﻧ زا ﺎﻬ
2 هﺪﯾد هرود ﺮﮕﺸﺳﺮﭘ ﺮﻔﻧ هدﺎﻔﺘﺳا
ﺪﺷ . ﯽﯾﺎـﻤﻨﻫار ،ﯽﻬﯿﺟﻮـﺗ ﻪﺴﻠﺟ رد ﺖﮐﺮﺷ زا ﺲﭘ ناﺮﮕﺸﺳﺮﭘ ﻦﯾا
ﺪــﻧدﺮﮐ ﺖــﻓﺎﯾرد ار ﻪﻣﺎﻨــﺸﺳﺮﭘ نﺎــﺴﮑﯾ ﻞــﯿﻤﮑﺗ ياﺮــﺑ مزﻻ يﺎــﻫ .
ﺎﻤﯿﺑ ﻪﺑ دﻮﺧ ﯽﻓﺮﻌﻣ ﻦﻤﺿ ناﺮﮕﺸﺳﺮﭘ ﺶﻫوﮋـﭘ ياﺮﺟا زا فﺪﻫ ،نار
نﺎﯿﺑ ار نﺎﻨﯿﻤﻃا و هدﻮﻤﻧ ﺎـﻫ ﻪـﻣﺎﻧ ﺶـﺳﺮﭘ مﺎـﻤﺗ ﻪﮐ ﺪﺷ ﯽﻣ هداد
يروآدﺮـﮔ ﺎـﺟ ﮏﯾ يرﺎﻣآ ﻞﯿﻠﺤﺗ ياﺮﺑ ،ندﻮﺑ ﻪﻧﺎﻣﺮﺤﻣ ﻆﻔﺣ ﻦﻤﺿ ﺪﻧﻮﺷ ﯽﻣ . و ﻞـﯾﺎﻤﺗ ﺎـﺑ ﺶﻫوﮋـﭘ يﺎـﻫ ﯽﻧدﻮـﻣزآ ﻪـﮐ ﺖﺳا ﯽﻨﺘﻔﮔ
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ دراو ﯽﺒﺘﮐ ﻪﻣﺎﻨﺘﯾﺎﺿر ﺐﺴﮐ .
ﯽﺒﺘﮐ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ تﺎﻋﻼﻃا شور ﻪﺑ و
و ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ دﻮﺧ
ﯽﻫد شراﺰﮔ هﺪﺷ يروآدﺮﮔ1
دﻮﺑ . ﻪﺳ رد ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻖﻘﺤﻣ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ
ﻞﻣﺎﺷ ﯽﻠﮐ ﺶﺨﺑ ﺖﻔﻫ
ﯽﺘﺧﺎﻨـﺷ ﺖﯿﻌﻤﺟ تﺎﺼﺨﺸﻣ هرﺎﺑرد لاﻮﺳ
ﺶﺨﺑ رد ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ،لوا ﺶﺨﺑ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ داﺮﻓا
1-Self-report
دﻮــﺑ مﻮــﺳ ﺶــﺨﺑ رد ﯽﺘــﺷاﺪﻬﺑ دﺎــﻘﺘﻋا لﺪــﻣ يﺎــﻫ هزﺎــﺳ و مود .
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﯽـﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر
ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ زا يﺮـﯿﮔ هﺮـﻬﺑ ﺎـﺑ
ﻈﻨﺗ ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺎﻫ دﻮﺑ هﺪﺷ ﻢﯿ
) 5 ( و ارﺎـﻤﯿﺑ ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮـﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ن
ﺐﻟﺎﻗ رد ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﺘﻔﻫ ﮏﯾ رد ار 8
ﯽـﻣ راﺮـﻗ ﯽﺑﺎـﯾزرا درﻮـﻣ لاﻮﺳ
داد . ﻞﻣﺎﺷ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﺶﺨﺑ ﻦﯾا سﺎﯿﻘﻣ يﺎﻫ ﻪﻨﯾﺰﮔ
» ﺮﯿﺧ
« ،
» ،ﯽـﻠﺑ
ﯽﻫﺎﮔ « و
» ﻪﺸﯿﻤﻫ ،ﯽﻠﺑ «
دﻮﺑ . زﺎـﯿﺘﻣا ﻪـﺸﯿﻤﻫ ﯽﻠﺑ ﻪﻨﯾﺰﮔ ﻪﺑ 2
ﻪـﺑ ،
زﺎﯿﺘﻣا ﯽﻫﺎﮔ ﯽﻠﺑ ﻪﻨﯾﺰﮔ 1
ﺎﯿﺘﻣا ﺮﯿﺧ ﻪﻨﯾﺰﮔ ﻪﺑ و ﺪﺷ هداد ﺮﻔﺻ ز
. رد
ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ ﻦﯾا ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ
هﺮﻤﻧ زا ﺮﺘﻤﮐ 50 هﺮـﻤﻧ ﺮﺜﮐاﺪـﺣ زا ﺪﺻرد
ﻮﻨﻌﺑ بﺎﺴﺘﮐا ﻞﺑﺎﻗ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ ﺖﯿﻌﺿو نا
ﻦﯿـﺑ ، 50 ﺎـﺗ 70 ﺪـﺻرد زا
ﺖﯿﻌﺿو بﺎﺴﺘﮐا ﻞﺑﺎﻗ هﺮﻤﻧ ﺮﺜﮐاﺪﺣ زا ﺶﯿـﺑ و ﻂﺳﻮﺘﻣ
70 ﺪـﺻرد
ﺰﯿﻧ ﺖـﺑﺎﯾد ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا بﻮﻠﻄﻣ ﺖﯿﻌﺿو زا ﯽﮐﺎﺣ
ﺑ نارﺎﻤﯿﺑ ﻦﯿﺑ رد دﻮ
. ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ مﻮـﺳ ﺶﺨﺑ ﺰـﯿﻧ
تﻻاﻮـﺳ ﻞﻣﺎـﺷ
ﻪﻣﺎﻨـﺸﺳﺮﭘ ﻪﻧﻮﻤﻧ زا يﺮﯿﮔ هﺮﻬﺑ ﺎﺑ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ دﺎﻘﺘﻋا لﺪﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺎﻫ )
6،
14
، 15 ( ﻪـﮐ دﻮـﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ و
ﺎﺑ هﺪﺷ كرد ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ 4
ﺎـﺑ هﺪـﺷ كرد تﺪﺷ ،لاﻮﺳ 10
،لاﻮـﺳ
ﺎـﺑ هﺪـﺷ كرد ﻊﻓﺎـﻨﻣ 6
ﺎـﺑ هﺪـﺷ كرد ﻊـﻧاﻮﻣ ،لاﻮـﺳ 10
،لاﻮـﺳ
ﻮﺧ ﺎـﺑ هﺪـﺷ كرد يﺪﻣآرﺎﮐد 6
سﺎـﯿﻘﻣ ﺎـﺑ لاﻮـﺳ 5
يا ﻪـﻨﯾﺰﮔ 1
) ﻢﻔﻟﺎﺨﻣ ﻼﻣﺎﮐ (
ﺎﺗ 5 ) ﻢﻘﻓاﻮﻣ ﻼﻣﺎﮐ (
ﺎﺑ ﻞﻤﻋ يﺎﻤﻨﻫار و 7
ﺎـﺑ لاﻮﺳ
سﺎﯿﻘﻣ 3 يا ﻪﻨﯾﺰﮔ )
يدوﺪﺣﺎﺗ ،ﺮﯿﺧ ،ﯽﻠﺑ (
ﺪﺷ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا .
ﯽﯾاور
تاﺮـﻈﻧ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ يﻮﺘﺤﻣ 10
ﻦﯿـﺼﺼﺨﺘﻣ زا ﺮـﻔﻧ
ﺖﻣﻼــﺳ ءﺎــﻘﺗرا و شزﻮــﻣآ ﺎــﺷ ﻪﺒــﺳﺎﺤﻣ ﺎــﺑ
ﯽــﯾاور يﺎــﻫ ﺺﺧ
يﻮﺘﺤﻣ ) CVR, CVI (
هدﺎﻔﺘـﺳا ﻞـﯿﻟد ﻪﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ؛ﺪﯾدﺮﮔ ﺪﯿﯾﺎﺗ
ود ﮏـﯿﻨﮑﺗ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ﺰـﯿﻧ لدﺎـﻌﻣ رﺎـﺒﺘﻋا ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﮏﯿﻨﮑﺗ زا يور ﺮـﺑ ،ﺮﮔ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ 10
زا ﯽﮐﺎـﺣ ﻪـﮐ هﺪـﺷ هﺪﯿﺠﻨـﺳ ﯽﻧدﻮـﻣزآ
دﻮـﺑ راﺰـﺑا لﻮـﺒﻗ ﻞﺑﺎﻗ لدﺎﻌﻣ رﺎﺒﺘﻋا )
82 /0 .(r=
ﺶﺠﻨـﺳ رﻮـﻈﻨﻤﺑ
ﯽﻧورد تﺎﺒﺛ )
ﯽﯾﺎﯾﺎﭘ ( ،ﻪﻣﺎﻨﺸﺳﺮﭘ يور ﺮﺑ ﯽﺗﻮﻠﯾﺎﭘ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ
30 زا ﺮـﻔﻧ
نارﺎﻤﯿﺑ ﯽﺘﺑﺎﯾد ﻪﮐ تﺎﺼﺨﺸﻣ ﺮﻈﻧ زا ﮏﯿﻓاﺮﮔﻮﻣد
ﻪﯿﺒـﺷ ﺖـﯿﻌﻤﺟ
ﺪﻧدﻮﺑ فﺪﻫ سﺎﺳاﺮﺑ ﻪﮐ ،ﺪﺷ مﺎﺠﻧا
ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﻠـﺻﺎﺣ ﻦـﯾا زا ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ
ﯿﻣ ﯽﺗﺎﻣﺪﻘﻣ تﻻاﻮـﺳ ﯽـﻧورد ﯽﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ ناﺰ
)آ خﺎـﺒﻧوﺮﮐﺎﻔﻟ (
هﺪﺷ كرد ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ياﺮﺑ 73
/0 هﺪـﺷ كرد تﺪﺷ ، 71
/0 ﻊﻓﺎـﻨﻣ ،
هﺪــﺷ كرد 79
/0 هﺪــﺷ كرد ﻊــﻧاﻮﻣ ، 81
/0 كرد يﺪــﻣآرﺎﮐدﻮﺧ ،
هﺪﺷ 88 /0 ﺎﺑ ﺮﺑاﺮﺑ ﻞﻤﻋ يﺎﻤﻨﻫار و 72
/0 ﺪﻣآ ﺖﺳﺪﺑ .
هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ ﺎـﻫ هداد ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ ،تﺎﻋﻼﻃا يروآ ﻊﻤﺟ زا ﺲﭘ راﺰﻓا مﺮﻧ SPSS-16 ﯽـﺗ ﮏـﯾﺮﺘﻣارﺎﭘ يﺎـﻫ نﻮﻣزآ يﺮﯿﮔرﺎﮑﺑ ﺎﺑ و
ﻞﻘﺘﺴﻣ ، ﻪـﻓﺮﻃ ﮏـﯾ ﺲﻧﺎـﯾراو ﺰﯿﻟﺎﻧآ و ﯽـﻄﺧ نﻮﯿـﺳﺮﮔر ،
نﻮـﻣزآ
ﭘ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا نﻮﺳﺮﯿ
.
ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻦﯿـﺑ نارﺎﻤﯿﺑ ﯽﻨﺳ ﻪﻨﻣاد 30
ﺎـﺗ 85 ﯽﻨـﺳ ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ ﺎـﺑ لﺎـﺳ
6/
9 1/± 57 ﻪﮐ دﻮﺑ لﺎﺳ 4/
27 هوﺮـﮔ رد نﺎﮔﺪﻨﻨﮐ ﺖﮐﺮﺷ زا ﺪﺻرد
ﯽﻨﺳ 51 ﺎﺗ 60 لﺎـﺳ ﺪﻨﺘـﺷاد راﺮـﻗ .
6/
64 ،نز نارﺎـﻤﯿﺑ زا ﺪـﺻرد
9/
47 و داﻮـﺴﯿﺑ ﺎﻬﻧآ زا ﺪﺻرد 79
رد نﺎﮔﺪـﻨﻨﮐ ﺖﮐﺮـﺷ زا ﺪـﺻرد
ﻮﺑ ﻞﻫﺎﺘﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺪـﻧد
. 5/
68 دﻮـﺟو ﻪﻘﺑﺎـﺳ ﻪـﺑ نارﺎـﻤﯿﺑ زا ﺪـﺻرد ﺪـﻧدﺮﮐ هرﺎـﺷا دﻮـﺧ هداﻮﻧﺎﺧ ﮏﯾ ﻪﺟرد ءﺎﻀﻋا رد يرﺎﻤﯿﺑ
. ﻦـﯾا رد
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺘـﺷﺎﻧ نﻮﺧﺪـﻨﻗ ناﺰـﯿﻣ رد
1/
74 ، 9/
73 و 7/
70 زا ﺪـﺻرد
و ﻞـﺒﻗ هﺎﻤﮑﯾ يﺎﻫ ﺖﺒﻗاﺮﻣ و ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﻦﯾﺮﺧآ رد ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ نارﺎﻤﯿﺑ ﻦﯾا ياﺮﺑ هﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ بﺎﺼﻧ ﺪﺣ زا ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻞﺒﻗ هﺎﻣ ود دﻮـﺑ نارﺎـﻤﯿﺑ
) زا ﺮﺘﺸﯿﺑ 125 ﺮﺘﯿﻟ ﯽﺳد ﺮﺑ مﺮﮔ ﯽﻠﯿﻣ .(
لوﺪﺟ 1 :
،ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا
، بﺎﺴﺘﮐا ﻞﺑﺎﻗ هﺮﻤﻧ هدوﺪﺤﻣ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ دﺎﻘﺘﻋا لﺪﻣ يﺎﻫ هزﺎﺳ ﻦﯿﺑ نﻮﺳﺮﯿﭘ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ ﺲﮑﯾﺮﺗﺎﻣ و
ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ 1
2 3
4 5
ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ 6 ) رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا± (
هﺮﻤﻧ هدوﺪﺤﻣ بﺎﺴﺘﮐا ﻞﺑﺎﻗ
هﺪﺷ كرد ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ 1
)8 /2 (4± / 10 20
- 4
هﺪﺷ كرد تﺪﺷ 298*
/ 0 1
)1 /6 (1± / 31 50
- 10
هﺪﺷ كرد ﻊﻓﺎﻨﻣ 072
/ 0 262**
/ 1 0
)4 /6 (1± / 30 25
- 6
هﺪﺷ كرد ﻊﻧاﻮﻣ 141**
/ 0 - 501**
/ 0 - 474**
/ 0 - 1
)3 /7 (8± / 30 50
- 10
هﺪﺷ كرد يﺪﻣآرﺎﮐدﻮﺧ 341**
/ 0 496**
/ 0 305**
/ 0 120* / 0 - 1 )7
/4 (1± / 20 30
- 6
ﻞﻤﻋ يﺎﻤﻨﻫار 167**
/ 0 079 / 0 105*
/ 0 234**
/ 0 - 182**
/ 0 - 1 )8 /2 (1± / 11 21 - 7
* Correlation is significant at the 0.05 level (2-tailed).
**Correlation is significant at the 0.01 level (2-tailed).
و رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ،ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﺐﯾﺮﺿ
نﻮﺳﺮﯿﭘ هزﺎﺳ ﻦﯿﺑ
يﺎﻫ ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻪﺋارا ﮏﯾ هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ رد ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ دﺎﻘﺘﻋا لﺪﻣ .
ﻞـﻤﻋ يﺎـﻤﻨﻫار و يﺪـﻣآرﺎﮐدﻮﺧ ،تﺪﺷ ،يرﺎﻣآ نﻮﻣزآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻖﺒﻃ ﺮـﯿﻐﺘﻣ ﺎـﺑ و راد ﯽـﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ هﺪﺷ كرد ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺎﺑ ﺪﻨﺘﺷاد سﻮﮑﻌﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ هﺪﺷ كرد ﻊﻧاﻮﻣ )
01 /0 P<
( . ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ـﺷ كرد يﺪـﻣآرﺎﮐدﻮﺧ و ﻊﻓﺎـﻨﻣ يﺎﻫ هزﺎﺳ ﺎﺑ هﺪﺷ كرد تﺪﺷ هﺪ
هﺪــﺷ كرد ﻊــﻧاﻮﻣ ﺮــﯿﻐﺘﻣ ﺎــﺑ و راد ﯽــﻨﻌﻣ و ﺖــﺒﺜﻣ ﯽﮕﺘــﺴﺒﻤﻫ ﺖـﺳا ﻪﺘـﺷاد سﻮـﮑﻌﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ )
01 /0 P<
( . كرد ﻊﻓﺎـﻨﻣ هزﺎـﺳ
ﺎﺑ ﺰﯿﻧ هﺪﺷ ﻞﻤﻋ يﺎﻤﻨﻫار
) 05 /0 P<
( و يﺪـﻣآرﺎﮐدﻮﺧ ﯽﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ
هﺪـﺷ كرد ﻊـﻧاﻮﻣ ﺎـﺑ و راد ﯽﻨﻌﻣ و ﺖﺒﺜﻣ ار سﻮـﮑﻌﻣ ﯽﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ
داد نﺎﺸﻧ ) 01 /0 P<
( . يﺪـﻣآرﺎﮐدﻮﺧ ﺎﺑ هﺪﺷ كرد ﻊﻧاﻮﻣ )
05 /0 P<
(
ﯽﮕﺘـﺴﺒﻤﻫ ﻞـﻤﻋ يﺎﻤﻨﻫار ﺎﺑ ﺰﯿﻧ يﺪﻣآرﺎﮐدﻮﺧ و ﻞﻤﻋ يﺎﻤﻨﻫار و ﺪﻨﺘﺷاد ﯽﺳﻮﮑﻌﻣ )
01 /0 P<
.(
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ سﺎﺳا ﺮﺑ 2
، رﺎﺘﻓر ،وراد ﺐﺗﺮﻣ فﺮﺼﻣ
و نزو لﺮﺘﻨﮐ ﺎـﺑ ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ ﯽﮔﺪﯾﺮﺑ و شاﺮﺧ ﺮﻈﻧ زا ﺎﭘ ﻪﻨﯾﺎﻌﻣ
89 ،
6/
65 و 3/
49 و ﯽـﻧاواﺮﻓ ﻦﯾﺮﺘـﺸﯿﺑ ياراد نارﺎـﻤﯿﺑ ﻦﯿـﺑ رد ﺪﺻرد
ﻪﺑ ماﺪﻗا ﺎـﺑ ﻪﺘـﺷﺬﮔ هﺎـﻤﮑﯾ رد نﻮﺧﺪﻨﻗ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا 8/
61 ﺪـﺻرد
ﺪﻧدﻮﺑ ﯽﻧاواﺮﻓ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ ياراد .
ﻦﯿﮕﻧﺎـﯿﻣ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦـﯾا رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا 4/
2 5/± 10 بﺎـﺴﺘﮐا ﻞﺑﺎﻗ هدوﺪﺤﻣ زا
ﺎﺗ ﺮﻔﺻ 16 ﺪﯾدﺮﮔ ﯽﺑﺎﯾزرا ﯽﻄﺳﻮﺘﻣ ﺢﻄﺳ رد ﻪﮐ دﻮﺑ .
لوﺪﺟ 2 : ﯽﻧاواﺮﻓ ﻊﯾزﻮﺗ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﺶﻫوﮋﭘ درﻮﻣ يﺎﻫﺪﺣاو
رﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا يﺎﻫ
ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮﺧ
ﻬﺟ ﺖ ﺶﯿﭘ ﯽﺳرﺮﺑ ﺮـﺑ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ دﺎﻘﺘﻋا لﺪﻣ يﺎﻫ هزﺎﺳ ﯽﻨﯿﺑ
ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا مﺪﻋ ﺎﯾ مﺎﺠﻧا لﺎﻤﺘﺣا ﺎـﺑ
هدﺎﻔﺘـﺳا زا
لﺪﻣ ﯽﻄﺧ نﻮﯿﺳﺮﮔر ﯽﯾﺎﻫ
ﯽﺣاﺮﻃ ﺪـﯾدﺮﮔ ﻪـﮐ رد لﺪـﻣ ﯽﯾﺎـﻬﻧ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ
تﺪﺷ ،يﺪﻣآرﺎﮐدﻮﺧ ،
ﻊﻧاﻮﻣ هﺪﺷ كرد ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ و ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ ﻞﻣاﻮﻋ ﻮﺑ ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮـﺧ رﺎـﺘﻓر مﺎـﺠﻧا ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ رد ﻪـﮐ ﺪـﻧد
عﻮﻤﺠﻣ 6/
29 ﻞـﺑﺎﻗ ﺎـﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﻦـﯾا ﻂﺳﻮﺗ رﺎﺘﻓر ﺲﻧﺎﯾراو زا ﺪﺻرد
دﻮﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣ
ﻪﺸﯿﻤﻫ ،ﯽﻠﺑ
داﺪﻌﺗ ) ﺪﺻرد ( ﯽﻫﺎﮔ ،ﯽﻠﺑ
داﺪﻌﺗ ) ﺪﺻرد ( ﺮﯿﺧ
داﺪﻌﺗ ) ﺪﺻرد (
تﺎﯿﻧﺎﺧد لﺎﻤﻌﺘﺳا
ﻪﻧازور شزرو
ﻪﺘﺷﺬﮔ هﺎﻤﮑﯾ رد نﻮﺧﺪﻨﻗ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﻪﺑ ماﺪﻗا
ﺎﭘ ﻪﻨﯾﺎﻌﻣ نزو ﺐﺗﺮﻣ لﺮﺘﻨﮐ
ﯽﯾاﺬﻏ ﻢﯾژر ﺖﯾﺎﻋر
ﻦﯿﻟﻮﺴﻧا و ﺎﻫوراد ﺐﺗﺮﻣ فﺮﺼﻣ
تﻼﮑﺷ ﺎﯾ يﺪﻨﻗ داﻮﻣ ﻦﺘﺷاد هاﺮﻤﻫ )3
/9 ( 36
)8 / 23 ( 93
)6 / 25 ( 100
)3 / 49 ( 192
)6 / 65 ( 256
)7 / 48 ( 190
) 89 ( 347
)1 / 43 ( 168 )6
/ 25 ( 100
)9 / 34 ( 136
)6 / 12 ( 49
)3 / 33 ( 130
----
)6 / 44 ( 174
) 3/
10 ( 40
---- )1
/ 65 ( 254
)3 / 41 ( 161
)8 / 61 ( 241
)4 / 17 ( 68
)4 / 34 ( 134
)7 /6 ( 26
) 7/
0(
3 ) 91 / 56 ( 222
دﻮﺑ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ )
05 /0 p<
( . هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 3
ﺰﯿﻟﺎـﻧآ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ،
ﯽﻄﺧ نﻮﯿﺳﺮﮔر ﯽﻧﻮﯿﺳﺮﮔر ﺐﯾﺮﺿ ،
نﺎﻨﯿﻤﻃا دوﺪﺣ و 95
% ياﺮﺑ ار ﺪﻨﻫد ﯽﻣ نﺎﺸﻧ لﺪﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ
.
لوﺪﺟ 3 : ﯽﯾﺎﻬﻧ لﺪﻣ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ زﺎﺳ ﯽﮔﺪﻨﻨﮐ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ
لﺪﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺖﺑﺎﯾد ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧ مﺎﺠﻧا ﺮﺑ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ دﺎﻘﺘﻋا لﺪﻣ يﺎﻫ ه ﯽﻄﺧ نﻮﯿﺳﺮﮔر يزﺎﺳ
*
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺮﯿﻏ ﯽﻧﻮﯿﺳﺮﮔر ﺐﯾﺮﺿ
دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﯽﻧﻮﯿﺳﺮﮔر ﺐﯾﺮﺿ
دراﺪﻧﺎﺘﺳا نﺎﻨﯿﻤﻃا ﻪﻠﺻﺎﻓ
95 راﺪﻘﻣ %
P ﻻﺎﺑ ناﺮﮐ ﻦﯿﯾﺎﭘ ناﺮﮐ
هﺪﺷ كرد يﺪﻣآرﺎﮐدﻮﺧ 137
/ 0 026
/ 0 086
/ 0 188
/ 0 001
/ 0
هﺪﺷ كرد تﺪﺷ 146
/ 0 023
/ 0 101
/ 0 190
/ 0 001
/ 0
هﺪﺷ كرد ﻊﻧاﻮﻣ 049
/ 0 017
/ 0 016
/ 0 081
/ 0 003
/ 0
هﺪﺷ كرد ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ 083
/ 0 040
/ 0 004
/ 0 162
/ 0 040
/ 0
ﺖﺑﺎﺛ راﺪﻘﻣ - -
- -
378 / 0
شور ﻪﺑ ﮏﯿﺘﺴﺠﻟ نﻮﯿﺳﺮﮔر يزﺎﺳ لﺪﻣ مرﺎﻬﭼ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ*
Stepwise ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ
هرﺎﻤﺷ لوﺪﺟ 4
يﺎـﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯿـﺑ طﺎـﺒﺗرا ﯽـﺳرﺮﺑ رﻮـﻈﻨﻣ ﻪـﺑ
ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﺖﯿﻌﻤﺟ و
ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧ رﺎﺘﻓر يﺎـﻫ نﻮـﻣزآ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎﺑ
ﻪﻓﺮﻄﮑﯾ ﺲﻧﺎﯾراو ﺰﯿﻟﺎﻧآ و ﻞﻘﺘﺴﻣ ﯽﺗ نﻮـﻣزآ ﺞﯾﺎﺘﻧ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا
نﻮـﭽﻤﻫ ﯽﯾﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯿﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ يرﺎﻣآ تﻼﯿـﺼﺤﺗ ﺢﻄـﺳ
و
ﺖـﺑﺎﯾد ﯽﮔداﻮﻧﺎـﺧ ﻪﻘﺑﺎﺳ ﺎـﺑ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد نﺎﮔﺪـﻨﻨﮐ ﺖﮐﺮـﺷ
ـﺘﻓر رﺎ
ﺖﺑﺎﯾد ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧ راد ﯽﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار
ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ي )
001 / P<
.(
لوﺪﺟ 4 : ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﺖﺑﺎﯾد ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر نارﺎﻤﯿﺑ ﯽﺘﺧﺎﻨﺷ ﺖﯿﻌﻤﺟ يﺎﻬﯿﮔﮋﯾو
نﻮﻣزآ ﻪﺠﯿﺘﻧ رﺎﯿﻌﻣ فاﺮﺤﻧا ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ داﺪﻌﺗ يرﺎﻣآ يﺎﻫ ﺺﺧﺎﺷ
t= 0/417 Pvalue =0/677
5/
2 3/
2
47 / 10
57 / 10
138 252
دﺮﻣ ﺖﯿﺴﻨﺟ
نز
F= 10/102 Pvalue <0/001
2/
2 6/
2
8/
1
9/
2
1/
1
28 / 10
17 / 10
37 / 11
10 / 11
66 / 13
187 69
62
57
15
داﻮﺴﯿﺑ تﻼﯿﺼﺤﺗ ﯽﯾاﺪﺘﺑا
ﯽﯾﺎﻤﻨﻫار
ﻢﻠﭙﯾد
ﯽﻫﺎﮕﺸﻧاد
F= 1/134
Pvalue =0/323 25/
8/
1
4/
2
61 / 10
52 / 10
11 / 10
308 38
44
ﻞﻫﺎﺘﻣ ﻞﻫﺎﺗ ﺖﯿﻌﺿو دﺮﺠﻣ
هدﺮﻣ ﺮﺴﻤﻫ
t= 4/109 Pvalue <0/001
3/
2 4/
2
88 / 10
81 / 9
267
123 ﯽﻠﺑ ﯽﮔداﻮﻧﺎﺧ ﻪﻘﺑﺎﺳ ﺮﯿﺧ
F= 1/063
Pvalue =0/365 21/
6/
2
5/
2
3/
2
07 / 11
58 / 10
39 / 10
44 / 10
53 74
107
156
ﯽﻨﺳ يﺎﻬﻫوﺮﮔ 30
ﺎﺗ 40 لﺎﺳ
41
ﺎﺗ 50 لﺎﺳ
51
ﺎﺗ 60 لﺎﺳ
61
ﺮﺘﺸﯿﺑ و
ﺚﺤﺑ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا فﺪﻫ ﺎﺑ
ﮐ ﯽـﻨﯿﺑ ﺶﯿـﭘ يﺎـﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﯽـﺳرﺮﺑ هﺪـﻨﻨ
ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ ﻦﯿﺑ رد
ﯽﺘﺑﺎﯾد نارﺎﻤﯿﺑ عﻮﻧ
2 ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ دﺎﻘﺘﻋا لﺪﻣ زا يﺮﯿﮔ هﺮﻬﺑ ﺎﺑ ﺪـﺷ مﺎﺠﻧا
ﺖـﺳا ه . ﺞﯾﺎـﺘﻧ
ﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رﺎـﺘﻓر ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺢﻄﺳ ﺮﺑ ﯽﻨﺒﻣ ﻞﺒﻗ تﺎﻌ
داد راﺮـﻗ ﺪـﯿﯾﺎﺗ درﻮـﻣ ار ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧ يﺎﻫ .
ﺎـﻫ ﯽﻧدﻮـﻣزآ ﻦـﯾا رد
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ 65 % ﺮـﻤﻧ زا بﺎـﺴﺘﮐا ﻞـﺑﺎﻗ ه ﯽـﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮـﺧ يﺎـﻫرﺎﺘﻓر
ار
ﺪﻧا هدروآ ﺖﺳﺪﺑ ﻦﯾا بﻮﻠﻄﻣ ﺎﺘﺒﺴﻧ و ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺖﯿﻌﺿو زا ﯽﮐﺎﺣ ﻪﮐ
ﺖﺳا ﯽﺘﺑﺎﯾد نارﺎﻤﯿﺑ ﻦﯿﺑ رد ﺎﻫرﺎﺘﻓر .
ﻦﯾا ﻪـﺘﻓﺎﯾ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎـﺘﻧ ﺎـﺑ
نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﺗوﺮﻣ )
15 ( ار ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮـﺧ يﺎـﻫرﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ
ﯽﺘﺑﺎﯾد داﺮﻓا رد 62
% شراﺰﮔ ﺑ هدﺮﮐ ﻧاﻮﺨﻤﻫ ﺪﻧدﻮ دراد ﯽ
. ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
رد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ نارﺎﮑﻤﻫ و يوﺮﺴﺧ )
16 ( ، newell نارﺎﮑﻤﻫ و
) 17 ( و
نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﺗاﺮﺑ )
18 ( ﻪﻄﺑار رد ﻪﮐ ﯽﺘﺑﺎﯾد نارﺎﻤﯿﺑ ﯽﮔﺪﻧز ﮏﺒﺳ ﺎﺑ
ﯽﻧﻮﺧ رﺎﺸﻓ و ناﺰﯿﻣ و
ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮـﺧ يﺎـﻫرﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا هﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا
شراﺰـﮔ ﺮـﺿﺎﺣ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺎﻫدروآ ﺖﺳد ﺰﯿﻧ ،دﻮﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ .
ﻦﯿـﺑ زا يرﺎـﻤﯿﺑ ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮـﻣ ﯽـﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮـﺧ يﺎـﻫرﺎﺘﻓر
،ﺖﺑﺎﯾد نﻮـﺧ ﺪـﻨﻗ هﺪـﻨﻫﺎﮐ يﺎـﻫ صﺮﻗ ﺎﯾ ﻦﯿﻟﻮﺴﻧا ﺐﺗﺮﻣ فﺮﺼﻣ
،
و نزو لﺮﺘﻨﮐ شاﺮـﺧ ﺎﯾ لوﺎﺗ ﯽﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺎﻫﺎﭘ ﻪﻨﯾﺎﻌﻣ
، ياراد
ﺪﻧدﻮﺑ يﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻧاواﺮﻓ .
اﺪﻗا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻟﺎﺣ رد ﻦﯾا يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا ﻪﺑ م
نﻮﺧﺪــﻨﻗ ﯽـﺼﺨﺷ ﻦﯾﺮــﺗ ﻦﯿﯾﺎـﭘ رد
ﺖـﺷاد راﺮــﻗ ﺢﻄـﺳ .
مزﻻ ﻪــﺑ
نارﺎﻤﯿﺑ ﻪﮐ ﺖﺳاﺮﮐذ ار نﻮﺧﺪـﻨﻗ ﯽﺼﺨﺷ يﺮﯿﮔ هزاﺪﻧا مﺪﻋ ﻞﯾﻻد
ﻦﺘــﺷاﺪﻧ رﺎــﯿﺘﺧا رد هﺎﮕﺘــﺳد
رد ﯽﯾﺎــﻧاﻮﺗ مﺪــﻋ و نﻮﺧﺪــﻨﻗ ﺖــﺴﺗ
ﻦـﯾا يﺮﯿﮔرﺎﮑﺑ هﺎﮕﺘـﺳد
ﺪـﻧدﻮﻤﻧ ﺮـﮐذ .
يﺎـﻫرﺎﺘﻓر ﻪـﮐ ﯽﯾﺎـﺠﻧآ زا
لﻮـﻃ رد هﮋـﯾو و ﯽـﺳﺎﺳا زﺎـﯿﻧ ﮏﯾ ﺖﺑﺎﯾد يرﺎﻤﯿﺑ رد ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧ ﻧﺮﺑ رد ﺖﺳا مزﻻ اﺬﻟ ﺪﯾآ ﯽﻣ بﺎﺴﺤﺑ ﺮﻤﻋ رد ﺎـﺑ ﯽـﺷزﻮﻣآ يﺎﻫ ﻪﻣﺎ
ضراﻮـﻋ و ﺎﻫ رﺎﺘﻓر ﻦﯾا ﺖﯾﺪﺟ و تﺪﺷ ﺮﺑ قﻮﻓ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ ددﺮﮔ ﺪﯿﮐﺎﺗ دﺮﻓ ياﺮﺑ ﺎﻬﻧآ ﯽﻟﺎﻤﺘﺣا .
ﺖﺴﻧاﻮﺗ ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ دﺎﻘﺘﻋا لﺪﻣ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ 6/
29 ﺪﺻرد
رد ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا ﺲﻧﺎﯾراو زا ﯽﺘﺑﺎﯾد نارﺎﻤﯿﺑ
عﻮﻧ 2
ﺪﯾﺎﻤﻧ ﻦﯿﯿﺒﺗ ار .
تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ يﺎﺘﺳار رد ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻦﯾا Skinner
و
نارﺎﮑﻤﻫ ) 19 ( نارﺎـﮑﻤﻫ و نﺎﯿﻠﯿﻠﺟ و )
20 ( رد دﺮﺑرﺎـﮐ ﻪـﻨﯿﻣز لﺪـﻣ
يﺎـﻬﯾرﺎﻤﯿﺑ ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮـﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ رد ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ دﺎﻘﺘﻋا زا ﺮﺘﻤﮐ ار ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ناﺰﯿﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﯿﮔاوﺮﯿﻏ 30
شراﺰـﮔ ﺪﺻرد
ﺪــﻨﻨﮐ ﯽــﻣ .
لﺪــﻣ يﺎــﻫ هزﺎــﺳ ﻦﯿــﺑ زا ﺰــﯿﻧ ﯽﺘــﺷاﺪﻬﺑ دﺎــﻘﺘﻋا
،تﺪﺷ ،يﺪﻣآرﺎﮐدﻮﺧ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ
و ﻊﻧاﻮﻣ ناﻮﻨﻌﺑ هﺪﺷ كرد ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ
ﺶﯿﭘ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ هﺪﻨﻨﮐ ﯽﯾﻮﮔ
ﺪـﻧدﻮﺑ ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮﺧ رﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا .
رد
ﯽﯾﺎـﻧاﻮﺗ و ﯽﯾآرﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﭼ ﺮﻫ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ داﺮﻓا ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رﺎـﺘﻓر ،ﺪﻨﺘﺷاد دﺎﻤﺘﻋا ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا ﺖﻬﺟ رد دﻮﺧ رﻮﻣ
ﺪـﻧداد ﯽـﻣ مﺎـﺠﻧا ﺮﺘﺸﯿﺑ ار ﺮﻈﻧ د .
ﺮﯿﺛﺎـﺗ ﺰـﯿﻧ تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﯾﺎـﺳ
ﯽـﻣ ﺪـﯿﯾﺎﺗ ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮـﺧ مﺎـﺠﻧا ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا رد ار يﺪﻣآرﺎﮐدﻮﺧ ﺪﻨﻨﮐ . نارﺎﮑﻤﻫ و ﻮﻟراﺪﯾد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا )
21 ( ار يﺪﻣآرﺎﮐدﻮﺧ ﻪﮐ
نارﺎـﻤﯿﺑ ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧرﺎـﺘﻓر مﺎﺠﻧا هﺪﻨﻨﮐ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ رﻮﺘﮐﺎﻓ ناﻮﻨﻌﺑ ﺪﻧدﻮﺑ هدﺮﮐ شراﺰﮔ ﯽﺘﺑﺎﯾد .
ﻤﻫ ﺎـﺘﯾﺮﻨﻫ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ رد ﻦﯿـﻨﭽ )1
22 ( و
2نو نارﺎﮑﻤﻫ و )
23 ( يﺎـﻫ ﻪـﺘﻓﺎﯾ ﺎـﺑ ﻪﺑﺎـﺸﻣ يﺎـﻫدروآ ﺖـﺳد ﺰﯿﻧ
دﻮـﺑ هﺪـﺷ شراﺰﮔ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ .
تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎـﺘﻧ ﺎﺘـﺳار ﻦـﯾا رد
رد ﻞﮑـﺸﻣ ﻞـﺣ مﺰﻠﺘـﺴﻣ ﻪـﮐ ﯽﯾﺎﻫرﺎﺘﻓر رد ﻪﮐ ﺖﺳا نآ زا ﯽﮐﺎﺣ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻂﯾاﺮﺷ دﻮﺧ
يﺪﻣآرﺎﮐ ﯽﻣ رادرﻮﺧﺮﺑ يدﺎﯾز رﺎﯿﺴﺑ ﺖﯿﻤﻫا زا
ﺪـﺷﺎﺑ ) 21 .(
ر ،ﺎــﻬﯿﻫﺎﮔآ ﻦﺘــﺷاد مﺰﻠﺘـﺴﻣ ﯽــﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮـﺧ يﺎــﻫرﺎﺘﻓ
ﺖﺳا ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﺎﻬﺗرﺎﻬﻣ .
يﺎـﻫ ﺖﯾدوﺪـﺤﻣ دﻮـﺟو ﺎـﺑ رﺎـﻤﯿﺑ
و مﺎـﺠﻧا ترﺎﻬﻣ ؛ﺪﻧاﺪﺑ ار رﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ و نﺎﻣز ﺪﯾﺎﺑ ،دﻮﺟﻮﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ار نآ تﺎﻧﺎﮑﻣا ﺖﯾﺎﻬﻧ رد .
ندﺮـﮐ ﻢﻫاﺮـﻓ ﻪﮑﻨﯾا ﻞﯿﻟد ﻪﺑ
ﺖﺳا ﺖﺨﺳ يﺪﺣ ﺎﺗ تﺎﻣوﺰﻠﻣ ﻦﯾا ﻪﻤﻫ )
15 ( ، ﻨﺑ ﺢﻄﺳ ءﺎﻘﺗرا ﻦﯾاﺮﺑﺎ
ﻪـﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد ﺰﯿﻧ نارﺎﻤﯿﺑ يﺪﻣآرﺎﮐدﻮﺧ ﺮـﻈﻧ ﻪـﺑ يروﺮـﺿ رﺎﯿـﺴﺑ
ﺪﺳر ﯽﻣ . ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻖﺒﻃ ﺮﺿﺎﺣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ي
، هﺪﺷ كرد ﺪﯾﺪﻬﺗ )
و ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ
هﺪﺷ كرد تﺪﺷ (
رﺎﺘﻓر ﺰﯿﻧ ﯽﯾﻮﮕﺸﯿﭘ ار ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮﺧ ﺪـﻨﮐ ﯽـﻣ
و
ﺶﯾاﺰـﻓا ﺎـﺑ ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﯽـﻨﻌﻣ ناﺪﺑ ﻦﯾا ﺪـﯾﺪﻬﺗ
هﺪـﺷ كرد
، دﻮـﺧ
ﺶﯾاﺰﻓا ﺰﯿﻧ ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣ ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ
. ﺎﺑ ﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻦﯾا ﺞﯾﺎﺘﻧ
ﻪﺑﺎﺸﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
دراد ﯽﻧاﻮــﺨﻤﻫ )
6،
24
، 25 .(
،ﻪــﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦــﯾا رد ﺪــﯾﺪﻬﺗ
هﺪــﺷ كرد
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﺿراﻮﻋ ،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﺑاور رد لﻼﺘﺧا
نﺎـﯿﻓاﺮﻃا ﻪﺑ ﯽﮕﺘﺴﺑاو و
ﻪﺑ ﻼﺘﺑا ﯽﯾﺎﻨﯿﺑﺎﻧ راﺮﻗ ﺢﻄﺳ ﻦﯾﺮﺗ ﻦﯿﯾﺎﭘ رد
؛ﺖﺷاد ﻪـﮐ ﺖﺳا ﯽﻬﯾﺪﺑ
ـﻋ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ هﺪﺷ كرد ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ و تﺪﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ يرﺎـﻤﯿﺑ ضراﻮ
رد دﻮــﺧ يﺎــﻫرﺎﺘﻓر ﺶﯾاﺰــﻓا ﺖــﻬﺟ ﯽــﺷزﻮﻣآ يا ﻪــﻠﺧاﺪﻣ ﻪــﻣﺎﻧﺮﺑ
ﺖﺑﺎﯾد ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ يﺪﻨﻤﺷزرا ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺶﺨﺑ ﺪﯾﻮﻧ
. ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد هﺪﺷ كرد ﻊﻧاﻮﻣ
هﺪـﻨﻨﮐ ﯽـﻨﯿﺑ ﺶﯿـﭘ يﺎﻫ هزﺎﺳ زا
ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا دﻮـﺑ
كرد ﻊـﻧاﻮﻣ ﺶﻫﺎـﮐ ﺎـﺑ ﯽـﻨﻌﯾ ؛
ﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا ناﺰﯿﻣ ،هﺪﺷ ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮ
. ﺞﯾﺎـﺘﻧ
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﺒﺤﻣ
) 26 ( ، Nagelkerk نارﺎﮑﻤﻫ و
) 27 ( و
Krichbaum نارﺎﮑﻤﻫ و
) 28 ( رد ﺮـﺿﺎﺣ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ يﺎـﻫ ﻪـﺘﻓﺎﯾ ﺎﺑ
دراد ﯽﻧاﻮﺨﻤﻫ ﺶﺨﺑ ﻦﯾا .
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺶـﻘﻧ
هﺪـﺷ كرد ﻊـﻧاﻮﻣ رد
ﯽﯾﻮﮕﺸﯿﭘ ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ داﺮﻓا رد دﺎﻬﻨـﺸﯿﭘ ،
ﺷ ﯽﻣ تﻼﮑﺸﻣ و ﻊﻧاﻮﻣ نﺎﮑﻣا ﺪﺣ ﺎﺗ ﺖﺑﺎﯾد ﺮﻣا نارﺎﮐرﺪﻧا ﺖﺳد دﻮ
فﺮﻃﺮﺑ ار ﺖﺑﺎﯾد يﺎﻫ ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﺪﻨﻧﺎﺳر ﻞﻗاﺪﺣ ﻪﺑ ار ﺎﻬﻧآ ﺎﯾ هدﻮﻤﻧ
ﺎﺗ
زوﺮـﺑ لﺮـﺘﻨﮐ ﺪﻫﺎـﺷ يرﺎـﻤﯿﺑ بﻮـﻠﻄﻣ لﺮـﺘﻨﮐ ﺎـﺑ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ﻪﮑﻨﯾا
1-Henrietta
2-Wen
ﯽﺘﺑﺎـﯾد نارﺎـﻤﯿﺑ ﯽﮔﺪـﻧز ﯽـﻔﯿﮐ ءﺎـﻘﺗرا و ﺖـﺑﺎﯾد زا ﯽﺷﺎﻧ ضراﻮﻋ ﻢﯿﺷﺎﺑ .
ا يا ﻪــﻨﯿﻣز يﺎــﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯿــﺑ ز ﻪﻘﺑﺎــﺳ و تﻼﯿــﺼﺤﺗ ؛ﺶﻫوﮋــﭘ
ﯽﮔداﻮﻧﺎﺧ ﺖﺑﺎﯾد
ﺎﺑ ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧ يﺎﻫ يﺎﻫرﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا ﯽـﻨﻌﻣ ﻪﻄﺑار
ﺪﻨﺘــﺷاد يراد ﺶﯾاﺰــﻓا ﺎــﺑ ﯽﺗرﺎــﺒﻌﺑ ؛
تﻼﯿــﺼﺤﺗ و
زا دﺮــﻓ ﯽﻫﺎــﮔآ
ضراﻮﻋ ﻪﻠﺌﺴﻣ تﺪﺷ كرد و ﺖﺑﺎﯾد
، و هدﺮـﮐ ﺮـﯿﯿﻐﺗ شﺮـﮕﻧ داﺮـﻓا
ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺪﻨﺘﻓا ﯽﻣ دﻮﺧ زا ﺖﺒﻗاﺮﻣ ﺮﮑﻓ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ دﻮﺧ ﻦﯾا ﻪﮐ
ﻪﺑ زوﺮـﺑ
رﺎﺘﻓر ﺪـﺷ ﺪـﻫاﻮﺧ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ .
تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎـﺘﻧ ﻪﺑﺎـﺸﻣ ﻪـﺘﻓﺎﯾ ﻦـﯾا
)shaw 1 ( ــﺗاﺮﺑ ، ﯽ ) 18 ( مﺪــﻘﻣ ﯽﻧﺎــﯿﻗﺎﺑ ، )
29 ( ﯽﻋﺎﺠــﺷ و )
30 ( و
نارﺎﮑﻤﻫ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد .
ﯽـﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ
يﺎـﻫ ﺶـﻘﻧ ندﺮﭙـﺳ و ﺎﻫ ﯽﻧدﻮﻣزآ رد داﻮﺳ ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ ﺪﺳر ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ ﺮﺘﻤﻬﻣ و
ﺮـﺘﻤﻬﻣ يﺎـﻫ ﺖﯿﻟﻮﺌـﺴﻣ ﻦﺘﻓﺮﯾﺬﭘ زا ﺮـﺗ ﻊﯿـﺳو و
و يﺪـﻣآرﺎﮐدﻮﺧ ﺶﯾاﺰـﻓا ﺐﺟﻮﻣ ،عﺎﻤﺘﺟا هﺮﺘﺴﮔ رد ﺎﻬﻧآ فﺮﻃ ﻪـﺑ
ﻊﺒﺗ ﺪـﺷ ﺪـﻫاﻮﺧ ﺖﻣﻼـﺳ ﺎـﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ﺖﯿﻌﺿو دﻮﺒﻬﺑ نآ .
تﻼﯿـﺼﺤﺗ ياراد نارﺎـﻤﯿﺑ ﻪـﮐ ﺖـﺳا نآ زا ﯽﮐﺎﺣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ يﺎـﻫرﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا ياﺮﺑ يﺮﺘﻬﺑ يﺮﯿﮔ ﻢﯿﻤﺼﺗ و توﺎﻀﻗ ترﺪﻗ ،ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﻧراد ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮﺧ )
31 .(
داد نﺎـﺸﻧ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦـﯾا ﺞﯾﺎـﺘﻧ ﯽـﻓﺮﻃ زا
ناﺰــﯿﻣ زا ،ﺪــﻧراد دﻮــﺧ هداﻮﻧﺎــﺧ رد ﯽﺘﺑﺎــﯾد دﺮــﻓ ﻪــﮐ يداﺮــﻓا ﺪﻧدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺗﻻﺎﺑ ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧ .
ﯽﺘﺑﺎـﯾد دﺮﻓ دﻮﺟو ﺎﺑ ﻪﮐ اﺮﭼ
يرﺎﻤﯿﺑ ضراﻮﻋ رﺎﭼد ﻪـﺑ ﻦﯾﺮﯾﺎـﺳ يﻼﺘﺑا لﺎﻤﺘﺣا كرد هداﻮﻧﺎﺧ رد
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧﺮﺘﺸﯿﺑ ﺰﯿﻧ ﺖﺑﺎﯾد ضراﻮﻋ .
ﺮـﺠﻨﻣ ﺮـﻣا ﻦـﯾا ﻦﯾاﺮﺑﺎـﻨﺑ ﻪـﺑ
هﺪﻨﻨﮐ ﯽﻨﯿﺑ ﺶﯿﭘ ﺰﯿﻧ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ﻪﮐ ددﺮﮔ ﯽﻣ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﺪﯾﺪﻬﺗ كرد ﺪـﺷﺎﺑ ﯽـﻣ ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮﺧ رﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا يﺎﻫ .
ﺞﯾﺎـﺘﻧ ﺎﺘـﺳار ﻦﯿـﻤﻫ رد
تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﺗوﺮﻣ )
6 ( و Daniel نارﺎـﮑﻤﻫ و
) 24 ( ﺪـﯾﻮﻣ زوﺮﺑ لﺎﻤﺘﺣا ﺮﺗﻻﺎﺑ كرد ﺶﻘﻧ
ضراﻮﻋ ﻦـﯾا رﺎـﺘﻓر ﺮﯿﯿﻐﺗ رد ﺖﺑﺎﯾد
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ نارﺎﻤﯿﺑ .
ﺤﻣ زا ﯽﮑﯾ زا تﺎﻋﻼﻃا يروآ ﻊﻤﺟ ،ﺮﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ ﺖﯾدوﺪ
ﺖـﺳا هدﻮﺑ نارﺎﻤﯿﺑ ﺎﺑ ﻪﺒﺣﺎﺼﻣ ﻖﯾﺮﻃ .
ﻦـﯾا ،تﺎـﻘﯿﻘﺤﺗ سﺎـﺳا ﺮـﺑ
ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣدﻮــﺧ ﯽــﺳرﺮﺑ ياﺮــﺑ يدﺎــﻤﺘﻋا ﻞــﺑﺎﻗ شور ﻪــﺸﯿﻤﻫ شور هوﺮـﮔ ﻮﻀﻋ ﺮﮕﺸﺳﺮﭘ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﯾا رد ﻪﮐ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﺎﻣا ،ﺖﺴﯿﻧ ـﺳﺎﭘ نارﺎـﻤﯿﺑ ﺎـﺗ دﻮـﺷ ﯽﻣ ﺐﺒﺳ ﺮﻣا ﻦﯿﻤﻫ ،ﺖﺳا هدﻮﺒﻧ ﯽﻧﺎﻣرد ﺦ
ﺎـﺗ ددﺮـﮔ ﯽـﻣ ﺚـﻋﺎﺑ ﻪﻠﺌـﺴﻣ ﻦﯾا و ﺪﻨﻫﺪﺑ تﻻاﺆﺳ ﻪﺑ يا ﻪﻧﺎﻗدﺎﺻ ﺪﻨﺷﺎﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ يﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﯾاور زا ﯽﺘﻓﺎﯾرد تﺎﻋﻼﻃا )
30 .(
يﺮﯿﮔ ﻪﺠﯿﺘﻧ
ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯽﻠﮐ دروآﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ
ﯽﺘـﺷاﺪﻬﺑ دﺎـﻘﺘﻋا لﺪﻣ 6/
29
ﯽﺘﺑﺎﯾد نارﺎﻤﯿﺑ رد ﯽﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر مﺎﺠﻧا ﺲﻧﺎﯾراو زا ﺪﺻرد عﻮــﻧ 2 ﻦﯿــﯿﺒﺗ ار ــﻣ
ﯽ ﺪــﯾﺎﻤﻧ و يﺎــﻫ هزﺎــﺳ ﻦﯿــﺑ زا لﺪــﻣ
ﺰــﯿﻧ
ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ناﻮﻨﻌﺑ هﺪﺷ كرد ﻊﻧاﻮﻣ و ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ،تﺪﺷ ،يﺪﻣآرﺎﮐدﻮﺧ ﯽـﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮـﺧ رﺎـﺘﻓر مﺎﺠﻧا هﺪﻨﻨﮐ ﯽﯾﻮﮔ ﺶﯿﭘ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﺪـﻧدﻮﺑ
.
ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ هزﺎﺳ
ﺎﻫ ﯽﯾﺎـﻫ يﮋﺗاﺮﺘﺳا ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﯽﻣ
نارﺎـﻤﯿﺑ رد ﯽـﺘﺒﻗاﺮﻣ دﻮـﺧ يﺎﻫرﺎﺘﻓر ءﺎﻘﺗرا ﺖﻬﺟ ﺮـﻈﻧ ﺪـﻣ
راﺮـﻗ
ﺪﻧﺮﯿﮔ . ﯽﻧادرﺪﻗ و ﺮﮑﺸﺗ
ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﯾا ﮏﯾ ﻞﺻﺎﺣ
ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺗﺎﻘﯿﻘﺤﺗ حﺮﻃ ﯽﻧﺎﺒﯿﺘﺸﭘ
مﺎﺠﻧا ناﺪﻤﻫ ﺪﺣاو ﯽﻣﻼﺳا دازآ هﺎﮕﺸﻧاد ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﺖﻧوﺎﻌﻣ ﯽﻟﺎﻣ ﻪﺘﻓﺮﯾﺬﭘ ﺳا ،ﺖ ﻪﻠﯿﺳو ﻦﯾﺪﺑ ﺖﯾﺎﻬﻧ
سﺎﭙﺳ و ﯽﻧادرﺪﻗ نﺎﻧآ زا ﻞﻤﻌﺑ
ﯽﻣ ﺪﯾآ . ﯽﺼﺨﺷ ﻊﻓﺎﻨﻣ نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ
ﺎﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾا ﻖﯿﻘﺤﺗ ﯽﻃﺎﺒﺗرا
ﻪﺘﺷاﺪﻧ ا ﺖﺳ .
References:
1. Shaw JE, Sicree RA, Zimment PZ. Global estimates of the prevalenceof diabetes for 2010 and 2030. Diabetes Res Clin Pract.2010; 87:4-14.
2. Health Quality Ontario. Behavioural interventions for type 2 diabetes: an evidence-based analysis. Ont Health Technol Assess Ser.2009; 9(21):1-45.
3. Aghamolaei T, Eftkhar H, Mohammad K, Nakhjavani M, Shojaeizadeh D, Ghofranipour F, Safa O. Effects of health education program on behavior, HbA1c andhealth-related quality of life in diabetic patients. Acta Medica Iranica J.2004;
43:89-94.
4. Sharifirad Gh, Hazavehi MM,
Baghianimoghadam MH, Mohebi S. The Effect of a
Health Belief Model Based Education Program for Foot Care in Diabetic Patients Type II in Kermanshah, Iran. Int J Endocrinol Metab.2007; 2:
82-90.
5. Agha Molaei T, Eftekhar H, Mohammad K.
[Application of health belief model to behavior change of diabetic patients]. Payesh 2005; 4(4):263- 269. (Persian)
6. Morowaty Sharifabad MA, Rouhani Tonekaboni N. [Perceived severity andsusceptibility of diabetes complications and its relation to self-care behaviors amongdiabetic patients]. Armaghan-e-Danesh.2007;
12(3): 59-68. (Persian)
7. Ricci-Cabello I, Ruiz-Pérez I, Rojas-García A, Pastor G, Rodríguez-Barranco M, Gonçalves DC.
Characteristics and effectiveness of diabetes self- management educational programs targeted to racial/
ethnic minority groups: a systematic review, meta- analysis and meta-regression. BMC Endocr Disord.2014; 14(1):60.
8. Fransen MP, Beune EJ, Baim-Lance AM, Bruessing RC, Essink-Bot ML. Diabetes Self- management Support for Patients with Low Health Literacy: Perceptions of Patients and Providers. J Diabetes.2014; doi: 10.1111/1753-0407.12191.
9. Tan TS, Brown MB, Funnell MM, Anderson RM.
Social Support, Quality of Life, and Self-Care Behaviors Among African Americans With Type 2 Diabetes. The Diabetes Educator.2008; 34(2):266- 276.
10. Kim S, Love F, Quistberg DA, Shea J.
Association of Health Literacy with Self- Management Behavior in Patients with Diabetes.
Diabetes Care.2004; 27(12): 2980-2982.
11. Simmons D, Lillis S, Swan J, Haar J.
Discordance in perceptions of barriers to diabetes care between patients and primary care and secondary care. Diabetes Care 2007; 30:490‑5.
12. Simbar M, Ramezani Tehrani F, Hashemi Z.
[Sexual-Reproductive Health Belief Model of college students]. Iranian South Medical Journal 2004; 7(1): 70-78. (Persian)
13. Glanz K, Rimer BK, Viswanath K. Health Behavior and Health Education: Theory, Research and Practice. 4th ed. San Francisco: Jossey-Bass publisher, 2008, PP: 67-92.
14. Morowatisharifabad M, Rouhani Tonekaboni N.
[Perceived Benefit and Barrier in self-care behaviors among diabetic patients]. Journal of Nursing in Tehran University of Medical Sciences(Hayat) 2009; 13(1):17-27. (Persian) 15. Morowatisharifabad M, Rouhani Tonekaboni N.
[Perceived self-efficacy in self-care behaviors among diabetic patients referring to Yazd Diabetes Research Center]. Journal of Birjand University of Medical Sciences 2009; 15(4):91-100. (Persian) 16. Khosravi A, Ansari R, Shirani Sh, Baghaei AM.
[The causes of failure to control hypertension in population aged over 65]. The Journal of Qazvin University of Medical Sciences 2005; 9(35):8-10.
(Persian)
17. Newell MA. Knowledge, perceptions, beliefs and behaviors related to the prevention of hypertension among Black Seventh-day Adventists living in London. A Dissertation in Degree of Doctor of Public Health in Health Education,
School of Public Health, LOMA LINDA University, Colifornia, 2008.
18. Barati M, Darabi D, Moghimbygi A, Afsar A.
Self-regulation behaviors of hypertension and related factors among hypertensive patients. Journal of Fasa University of Medical Sciences.2011; 3(1):
60-66.
19. Skinner TC, Hampson SE. personal models of diabetes in relation to self-care, well-being, and glycemic control. Diabetes Care.2001; 24: 828-823.
20. Jalilian F, Zinatmotlagh F, Solhi M.
Effectiveness of education program on increasing self-management among patients with type 2 diabetes. Scientific Journal of Ilam University of Medical Sciences.2012; 20(1):26-34. (Persian) 21. Didarloo AR, Shojaeizadeh D, Gharaaghaji R, Habibzadeh H, Niknami Sh, Pourali R. Prediction of self-management behavior among Iranianwomen with type 2 diabetes: application of the theory of reasoned action along with self-efficacy (etra). Iran Red Crescent Med J.2012; 14(2):86-95.
22. Henrietta H. Influence of self-efficacy and spirituality on self-care behaviors and glycemic control in older African Americans with type 2 diabetes. [Dissertation] Barry University, 2006; p.
93-110.
23. Wen LK, Shepherd MD, Parchman ML. Family support, diet, and exercise among older Mexican Americans with type 2 diabetes. Diabetes Edue.2004; 30(6): 980-993.
24. Daniel M, Messer LC. Perceptions of disease severity and barriers to self-care predict glycemic control in Aboriginal persons with type2 diabetes mellitus. Chronic Dis Can. 2002; 23(4): 130-138.
25. Charron-Prochownik D, Sereika SM, Becker D, Jacober S, Mansfield J, White NH. Reproductive health beliefs and behaviors in teens with diabetes:
application of the expanded health belief model.
Pediatric Diabetes.2001; 2: 39-40.
26. Mohebi S, Azadbakht L, Feizi A, Sharifirad G, Kargar M. Structural role of perceived benefits and barriers to self-care in patients with diabetes. J Edu Health Promot.2013; 2:1-7.
27. Nagelkerk J, Reick K, Meengs L. Perceived barriers and effective strategies to diabetes selfmanagement. J Adv Nurs.2006; 54:151‑8.
28. Krichbaum K, Aarestad V, Buethe M. Exploring the connection between self‑efficacy and effective
diabetes self‑management. Diabetes Educ 2003;
29:653‑62.
29. Baghiyani Moghaddam MH, Ayvazi S, Mazloomi Mahmoodabad SS, Fallahzadeh H.
[Factors in relation with self- regulation of Hypertension, based on the Model of Goal Directed behavior in Yazd city]. Journal of Birjand University of Medical Sciences 2007; 15(3):78-87.
(Persian)
30. Shojaei F, Asemi S, Najaf Yarandi A, Hosseini F. [Self- care behaviors in patients with heart failure]. Journal of the Iranian Institute for Health Sciences Research (PAYESH) 2009; 8(4): 361-369.
(Persian)
31. Rockwell JM, Riegel B. Predictor of self-care in persons with heart failure. Heart & Lung: The Journal of Critical Care 2002; 30: 18-25.
Predicting Factors Related to Self-care Behaviors among Type 2 Diabetic Patients based on Health Belief Model
Vazini H1, Barati M2*
1-Nursing Department , Islamic Azad University , Hamadan, Iran
2-MSC in Health Education, Social Factors Affecting Health Research Center , Tehran University of Medical Sciences , Hamadan, Iran
*Corresponding Author: MSC in Health Education, Social Factors Affecting Health Research Center , Tehran University of Medical Sciences , Hamadan, Iran
E-mail : [email protected]
Abstract:
Background and Aim: Diabetes is a disease with long cardiovascular, renal, eye and neural complications. Management of the disease requires a certain degree of self-regulation. The aim of this study was to investigate the predicting factors related to self-care behaviors among type 2 diabetic patients based on Health Belief Model(HBM).
Material and Methods: This cross-sectional study was carried out on 390 diabetic patients referred to Hamadan Diabetes Research Center who were recruited with a simple sampling method. The participants completed a self-administered questionnaire including demographic characteristics, self-care behaviors and HBM construct. Data was analyzed by SPSS-19 using coefficient correlation, T-Test, One-way ANOVA, liner regression.
Results: According to the results, Health model explained 29.6% of the variance in frequency of self-care behaviors. Perceived self-efficacy, perceived severity, perceived barrier and perceived susceptibility were the best significant predictors (P <0.05). Significant differences in average score of self-regulation behaviors in related to education level and family history in last care were seen (P <0.05).
Conclusion: These findings suggest that applying Health Belief Model would be an efficient tool for predicting self-care behaviors among diabetic patients.
Keywords: Attitude, Diabetes, Health Belief Model, Self-Care behavior
