يﺰﮐﺮﻣ سﺮﮔاز رد ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ ﻢﯾد مﺪﻨﮔ ﺪﯿﻟﻮﺗ رد ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯿﯿﻌﺗ
ﺪﻤﺤﻤﻟاﺪﺒﻋ ﺖﻨﺤﻣ
1ﺶﮐ - *
ﺲﻤﺷ ﷲا ﯽﺑﻮﯾا - 2
ﺪﻤﺣاﺮﯿﻣا ﯽﻧﺎﻘﻫد
3
:ﺖﻓﺎﯾرد ﺦﯾرﺎﺗ 23
/ 04 / 1393
:شﺮﯾﺬﭘ ﺦﯾرﺎﺗ 03
/ 05 / 1394
هﺪﯿﮑﭼ
لﺪﻣ شور زا ﯽﮑﯾ يزﺎﺳ ﺶﯿﭘ رد ﻦﯾﻮﻧ يﺎﻫ
ا ﺮﻈﻧ درﻮﻣ يﺮﺑرﺎﮐ ﻪﺑ ﯽﺿارا ﺦﺳﺎﭘ ﯽﻨﯿﺑ ﻪﮑﺒﺷ .ﺖﺳ
لﺪﻣ زا ﯽﮑﯾ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ يﺎﻫ رد ﺪـﻣآرﺎﮐ يﺎـﻫ
ﻪﯿﺒﺷ ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ يزروﺎﺸﮐ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ رد ﺮﺛﺆﻣ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﻦﯿﯿﻌﺗ و دﺮﮑﻠﻤﻋ يزﺎﺳ ﻪﭙﺗ ﯽﺿارا رد .دﻮﺷ
سﺮﮔاز رد ﻢﯾد مﺪﻨﮔ ﺖﺸﮐ ﺖﺤﺗ يرﻮﻫﺎﻣ
ﺑ لﺎﺳ ود تﺪﻣ ﻪﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﺛﺆﻣ لﻮﺼﺤﻣ ﻦﯾا ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺮﺑ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ناﺮﯾا يﺰﮐﺮﻣ ﻢﻬﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ فﺪﻫ ﺎ
رﺎﻬﭼ .ﺪﯾدﺮﮔ اﺮﺟا ﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﻦﯾا ﻦﯾﺮﺗ
ﻞﻣﺎﺷ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ و ﯽﻓاﺮﮔﻮﭘﻮﺗ ،كﺎﺧ ،ﯽﻤﯿﻠﻗا هوﺮﮔ 54
ﻪﺑ رﻮﺘﮐﺎﻓ ﻪﺑ ﻢﯾد مﺪﻨﮔ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز و ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ و ،يدورو يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ ﯽـﺟوﺮﺧ ناﻮﻨﻋ
يﺎـﻫ
لﺪﻣ
،ﻪﮑﺒﺷ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﻦﯿﯿﻌﺗ زا ﺲﭘ و ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ يﺎﻫ ﺶﯿﭘ
لﺪﻣ ﻂﺳﻮﺗ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﻨﯿﺑ ﻪﺑ يﺎﻫ
ﻪﺑ .ﺪﺷ مﺎﺠﻧا هﺪﻣآ ﺖﺳد
ﺲﮑﻋ ،ﻞﯿﻫ شور ﻪﺑ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﮏﻤﮐ ﻢﻬﻣ و ﯽﺳرﺮﺑ يدورو يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ زا ﮏﯾ ﺮﻫ ﻪﺑ لﺪﻣ ﻞﻤﻌﻟا
ﺖﺴﯾز و ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ راﺬﮔﺮﯿﺛﺄﺗ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﻦﯾﺮﺗ
ﯽﻟﺎﺣ رد داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ .ﺪﯾدﺮﮔ ﻦﯿﯿﻌﺗ هدﻮﺗ ﻪﺘﻔﻫ شرﺎﺑ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻪﮐ
ﺖﺴﯿﺑ يﺎﻫ ﯽﺳ و ﻢﻬﻧ و
ﻒﻠﻋ ،ﻢﻫد و ما ﻪـﺘﻔﻫ شرﺎﺑ ،كﺎﺧ ﻞﮐ نژوﺮﺘﯿﻧ ،زﺮﻫ يﺎﻫ
ﻪﺑ ،بﻮﺳر لﺎﻘﺘﻧا ﺺﺧﺎﺷ و ﻢﻫدﺰﯿﺳ ﻪﺘﻔﻫ شرﺎﺑ ،ﯽﺤﻄﺳ يﺎﻨﺤﻧا ،ﻢﺠﻨﭘ و ﺖﺴﯿﺑ ﻪﺘﻔﻫ شرﺎﺑ ،ﻢﻫدزاود ﺐﯿﺗﺮﺗ
10 ﻢﯾد مﺪﻨﮔ ﻪﻧاد ﺪﯿﻟﻮﺗ رد ﻢﻬﻣ لوا ﺮﯿﻐﺘﻣ
ﻪﺑ ار ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ ﻢﯾد مﺪﻨﮔ ﯽﯾاﻮﻫ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز ،ﺪﻧدﻮﺑ ﻪﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ
10 ﻪﺘﻔﻫ شرﺎﺑ ،ﯽﺤﻄﺳ يﺎﻨﺤﻧا ﺮﯿﻐﺘﻣ ،ﻪﺿﻮﺣ هﮋﯾو ﺢﻄﺳ ،ﻢﻬﻧ و مرﺎﻬﭼ ،لوا يﺎﻫ
.داد نﺎﺸﻧ ﻢﮑﯾ و ﺖﺴﯿﺑ ﻪﺘﻔﻫ شرﺎﺑ و ﻢﻫدرﺎﻬﭼ ﻪﺘﻔﻫ شرﺎﺑ ،يدﻮﻤﻋ يﺎﻨﺤﻧا ،كﺎﺧ بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ،ﻢﺠﻨﭘ و ﺖﺴﯿﺑ ﻪﺘﻔﻫ شرﺎﺑ
هژاو :يﺪﯿﻠﮐ يﺎﻫ لﺪﻣ ،ﻢﯾد مﺪﻨﮔ ،ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ،يﺰﮐﺮﻣ سﺮﮔاز ،ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺰﯿﻟﺎﻧآ
ﺳ يزﺎ
ﻪﻣﺪﻘﻣ 1
ﺶﯾاﺰـﻓا ﻪـﺑ ور ﺖـﯿﻌﻤﺟ زﺎﯿﻧ يﻮﮕﺨﺳﺎﭘ ﯽﯾاﺬﻏ داﻮﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ هزوﺮﻣا ﻪﺑ ،ﺖﺴﯿﻧ يرﻮﻃ لﺎﺳ ﺎﺗ نﺎﻬﺟ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻪﮐ 2050
زﺮﻣ زا 6 ﺮـﻔﻧ درﺎـﯿﻠﯿﻣ
ﻪﺑ ﺐﯾﺮﻗ ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد .ﺖﺷﺬﮔ ﺪﻫاﻮﺧ 80
ﺖﺸﮐ ﻞﺑﺎﻗ ﯽﺿارا زا ﺪﺻرد
هﺮﻬﺑ ياﺮﺑ ﯽﺿارا ﻪﯿﻘﺑ و هدﻮﺑ ﺖﺸﮐﺮﯾز نﺎﻬﺟ تﺎﻣاﺪـﻗا ﻪـﺑ زﺎـﯿﻧ يرو
اد ﯽﺣﻼﺻا ﺪﻨﺘـﺴﯿﻧ ﻪﻓﺮـﺻ ﻪـﺑ نوﺮـﻘﻣ تﺎﻣاﺪـﻗا ﻦﯾا ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻪﮐ ﻪﺘﺷ
) Ayoubi and Jalalian, 2006 ﻪـﺑ شور ﻦﯾﺮـﺘﻬﺑ .(
هدﺎﻔﺘـﺳا رﻮـﻈﻨﻣ
نآ ﺪـﯿﻟﻮﺗ ناﻮﺗ ﯽﺑﺎﯾزرا ،دﻮﺟﻮﻣ ﯽﺿارا زا ﺢﯿﺤﺻ يﺮﺑرﺎـﮐ رد ﺎـﻫ
يﺎـﻫ
.ﺖﺳا يﺮﺑرﺎﮐ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﻪﺑ ﯽﺿارا صﺎﺼﺘﺧا و ﻒﻠﺘﺨﻣ
شور زا ﯽﮑﯾ
ﺎﻔﺘـﺳا ﻪﺑ ﯽﺿارا ﺦﺳﺎﭘ ﯽﺳرﺮﺑ رد ﻦﯾﻮﻧ يﺎﻫ هد
يﺎـﻫ
لﺪﻣ ،ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻪﯿﺒﺷ ﺎﯾ يزﺎﺳ
لﺪـﻣ ﮏﯾ .ﺖﺳا ﺮﻈﻧ درﻮﻣ يﺮﺑرﺎﮐ يزﺎﺳ
هﺪﺷ هدﺎﺳ ﻞﮑﺷ ﯽﻣ نآ دﺎﺠﯾا زا ﺪﻌﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺖﯿﻌﻗاو زا يا
نوﺪﺑ ناﻮﺗ
1 - دﺎﺘﺳا ﯾ رﺎ ﺶﻫوﮋﭘ
، ﺶـﺨﺑ ﻘﺤﺗ ﯿ تﺎـﻘ كﺎـﺧ و
،بآ ﺰـﮐﺮﻣ ﻘﺤﺗ ﯿ تﺎـﻘ و شزﻮـﻣآ
زروﺎﺸﮐ ي و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺒﻃ ﯿﻌ ﯽ نﺎﺘﺳا لﺎﺤﻣرﺎﻬﭼ و ﺘﺨﺑ ﯿ رﺎ ي
، نﺎﻣزﺎﺳ ﻘﺤﺗ ﯿ
،تﺎﻘ شزﻮﻣآ و
وﺮﺗ ﯾ ﺞ زروﺎﺸﮐ ي
،
،دﺮﮐﺮﻬﺷ اﯾ ناﺮ
2 - ﺘﺳا دﺎ
، هوﺮﮔ كﺎـﺧ ﯽـﺳﺎﻨﺷ
، هﺪﮑـﺸﻧاد زروﺎـﺸﮐ ي
، هﺎﮕـﺸﻧاد ﺘﻌﻨـﺻ ﯽ ،نﺎﻬﻔـﺻا
،نﺎﻬﻔﺻا اﯾ ناﺮ
3 - ﺸﻧاد ﯿ رﺎ،
هوﺮﮔ ﺳﺪﻨﻬﻣ ﯽ
،بآ هﺪﮑﺸﻧاد زروﺎﺸﮐ ي
، هﺎﮕﺸﻧاد مﻮﻠﻋ زروﺎﺸﮐ ي و ﻊﺑﺎﻨﻣ
ﺒﻃ ﯿﻌ ﯽ
،نﺎﮔﺮﮔ
،نﺎﮔﺮﮔ اﯾ ناﺮ
)
* - ﻮﻧ ﯾ هﺪﻨﺴ لﻮﺌﺴﻣ : Email: [email protected] (
DOI: 10.22067/gsc.v15i2.37244 هزاﺪﻧا
ﺶﯿﭘ ار هﺪﯾﺪﭘ ﮏﯾ رﺎﺘﻓر ،ﺶﯾﺎﻣزآ و يﺮﯿﮔ دﺮـﮐ ﯽﻨﯿﺑ
) Ayoubi
and Jalalian, 2006 ﯽﺟوﺮﺧ ﺪﻨﭼ و يدورو يداﺪﻌﺗ ياراد لﺪﻣ ﺮﻫ .(
ﯽﻣ د .ﺪﺷﺎﺑ يدورو ﯽـﻋارز هﺎـﯿﮔ لﺪﻣ ﮏﯾ ر ﻞﻣﺎـﺷ ﺖـﺳا ﻦـﮑﻤﻣ ﺎـﻫ
و ﯽــﻋارز ﻢــﻗر تﺎــﺼﺨﺸﻣ ،(ﻢﯿــﻠﻗا و كﺎــﺧ) ﻂﯿــﺤﻣ تﺎــﺼﺨﺸﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﯽﺟوﺮﺧ و ﯽﻋارز يﺎﻫ و ﺪـﺷر ﺖﻋﺮـﺳ ،هﺎﯿﮔ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫ
هﺮﯿﻏ ﺪﺷﺎﺑ ) Norouzi Masear, 2008 ﻪﺘـﺷﺬﮔ لﺎـﺳ ﺪـﻨﭼ لﻮﻃ رد .(
ﻪﮑﺒﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻈﺣﻼﻣ ﻞﺑﺎﻗ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ يﺎﻫ
د يا ﻪﺘﺷا
ﺖﺳا . ﻪﮑﺒﺷ ﯽﻣ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ يﺎﻫ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
لﺪﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺖﻬﺟ رد يﺎﻫ
ﺪﻧﺮﯿﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﯽﻋارز ﻪﯾﺎﭘ ﺎﺑ ﯽﺑﺮﺠﺗ )
Kaul et al., 2005 (.
ﻪـﻄﺑار ﮏـﯾ ﻦﯿـﯿﻌﺗ ،لﻮﺼﺤﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر رد ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻦﯿﻟوا ﯽﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺎﺑ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ و اﻮﻫ و بآ ،كﺎﺧ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﻦﯿﺑ ﻖﯿﻗد .ﺪﺷﺎﺑ
ﯽﺳرﺮﺑ نﺎﺸﻧ ﺎﻫ ﯽﻣ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﺪﻫد هﺪـﯿﭽﯿﭘ رﺎﯿـﺴﺑ لﻮـﺼﺤﻣ ﺪـﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ) Kaul et al., 2005 ،ﺶﯾﺎـﻤﻧ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﯽﻌﯿﺳو تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ .(
يﺮﯾﺬﭘﺮﯿﯿﻐﺗ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ و ﺰﯿﻟﺎﻧآ ،ﺢﯾﺮﺸﺗ ،ﺺﯿﺨﺸﺗ هﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا دﺮﮑﻠﻤﻋ
ﯽﯾﺎﺠﻧآ زا .ﺖﺳا نورد لﻮـﺼﺤﻣ ﺖـﯿﻔﯿﮐ و دﺮـﮑﻠﻤﻋ يﺮﯾﺬـﭘﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﮐ
ﻊـﻤﺟ ،ﺖـﺳا يدﺎﯾز يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ﻪﻋرﺰﻣ ﺰﯿﻟﺎـﻧآ و هداد يروآ
هداد ﻪﻨﯾﺰﻫ فﺮﺻ مﺰﻠﺘﺴﻣ ﺎﻫ ﺎﺑ .ﺖﺳا راﻮﺷد يرﺎﮐ و دﺎﯾز ﺖﻗو ،ﻻﺎﺑ يﺎﻫ
ﻢﻬﻣ ﺖﺳا مزﻻ ﻖﯿﻗد يزروﺎﺸﮐ تﺎﯿﻠﻤﻋ ياﺮﺟا زا ﻞﺒﻗ لﺎﺣ ﻦﯾا ﻦﯾﺮـﺗ
ددﺮـﮔ كرد ﺎـﻬﻧآ ﻦﯿـﺑ ﻂـﺑاور و ﯽﯾﺎـﺳﺎﻨﺷ ﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ )
Miao et al.,
.(2006 ﮏﯿﻨﮑﺗ زا يدﺪﻌﺘﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ رد اور كرد ياﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻦﯿﺑ ﻂﺑ
ﻦﯿﻣز تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﺎﯾ كﺎﺧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ و لﻮﺼﺤﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎﻤﻧ
ﺖﺳا هﺪﺷ ) Miao et al., 2006 ﻪﺑ .(
ﯽـﺟوﺮﺧ ﺮـﻫ درﻮـﻣ رد ﯽﻠﮐ رﻮﻃ
ﻦﯾا ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻄﺧﺮﯿﻏ ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯿﺑ ﻪﻄﺑار ﺮﮔا ،ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﻪـﻧﻮﮔ
لﺪﻣ ،ﺖﺳا ﯽـﻤﻧ ﯽﻄﺧ يﺎﻫ ﺶﯿـﭘ رد ﺪـﻨﻧاﻮﺗ
،ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻖـﻓﻮﻣ نآ ﯽـﻨﯿﺑ
ﯽﺗرﻮﺻرد لﺪﻣ ﻪﮐ يﺎﻫ ﺑ ار ﯽﻄﺧﺮﯿﻏ و ﯽﻄﺧ ﻂﺑاور ،ﯽﻄﺧﺮﯿﻏ ﻪ
و ﯽﺘﺣار
ﯽﻣ ﺶﯾﺎﻤﻧ ﻻﺎﺑ ﺖﻗد ﺎﺑ .ﺪﻨﻫد
ﻪﮑﺒﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ يﺎﻫ
ﮏﻧﺎﺑ ار ﻂـﺑاور ﻦـﯾا ،ﺪﯿﻟﻮﺗ ناﺰﯿﻣ و ﯽﺿارا تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﯽﺗﺎﻋﻼﻃا يﺎﻫ
ﺎﺳﺎﻨﺷ ﯾ ﯽﻣ ﯽ ﯽـﻣ ﻂـﺑاور ﻦـﯾا يﺮﯿﮔدﺎـﯾ ﻦﻤـﺿ و ﺪﻨﻨﮐ ياﺮـﺑ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ
ﺶﯿﭘ ﻨﻣ نﺎﻤﻫ رد لﻮﺼﺤﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ناﺰﯿﻣ ﯽﻨﯿﺑ ﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻂﯾاﺮﺷ ﺎﯾ و ﻪﻘﻄ
ﻢـﻬﻣ زا ﯽـﮑﯾ .ﺪـﻧﺮﯿﮔ راﺮـﻗ هدﺎﻔﺘـﺳا درﻮﻣ ،ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﯾﺮـﺗ
ﻪﮑﺒﺷ يﺎﻫدﺮﺑرﺎﮐ يراﺮـﻗﺮﺑ ،ﯽـﺿارا ﯽﺑﺎﯾزرا رد ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ يﺎﻫ
ﺖﯿﻔﯿﮐ و تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﻦﯿﺑ طﺎﺒﺗرا لﻮـﺼﺤﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ناﺰﯿﻣ ﺎﺑ ﯽﺿارا يﺎﻫ
ﯽﻣ .ﺪﺷﺎﺑ
ﻪـﺑ ﺶﯿـﭘ رﻮـﻈﻨﻣ ترذ دﺮـﮑﻠﻤﻋ ﯽـﻨﯿﺑ
) Zea mays L.
ﻌﺗ و( ﻦﯿـﯿ
ﺗ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﺄ
لﺪﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ راﺬﮔﺮﯿﺛ ﻪﮑﺒﺷ يﺎﻫ
ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ يﺎﻫ
ردﺎﻗ دﻮﺑ ﺎﺑ 80 ﺶﯿﭘ ار ترذ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺖﻗد ﺪﺻرد ،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺪﯾﺎﻤﻧ ﯽﻨﯿﺑ
ﺪﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﺶﯿـﺑ هﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﮐ
ﯽﮔﺪـﻧرﺎﺑ راﺪـﻘﻣ ﻪـﺑ ﺮـﺗ
راﺪـﻘﻣ و ﯽﻓﺮـﺼﻣ نژوﺮـﺘﯿﻧ دﻮـﮐ راﺪﻘﻣ ،(يﻻوژ هﺎﻣ ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ ﻦﯾﺮﺧآ) راد ﺖﯿـﺳﺎﺴﺣ كﺎـﺧ ﺮﻔﺴﻓ د
) Liu et al., 2001 ﮏـﯾ (.
ﻪﮑﺒـﺷ لﺪـﻣ
ﻦﯿﻣز ،كﺎﺧ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﺖﯿﻤﻫا ﯽﺑﺎﯾزرا ياﺮﺑ ﯽﺒﺼﻋ يور هﺎـﯿﮔ و ﺎـﻤﻧ
ﺑ ترذ ﻪﻧاد ﺖﯿﻔﯿﮐ و دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪ
رﺎﮐ ﺖﻓر ،ﯽﻟآ هدﺎﻣ ،كﺎﺧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ زا .
ﯽﻧﻮﯿﺗﺎﮐ لدﺎﺒﺗ ﺖﯿﻓﺮﻇ ،
ﻪﺘﯾﺪﯿﺳا ﯽﯾاﺬـﻏ ﺮـﺼﻨﻋ ﺪﻨﭼ و ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ،ﺮﻔﺴﻓ ،
ﻦﻫآ ،ﺰﻨﮕﻨﻣ ،دﺮﮔﻮﮔ ،ﻢﯾﺰﯿﻨﻣ ،ﻢﯿﺴﻠﮐ ﻞﺜﻣ ﺮﮕﯾد يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ زا و يور و
ﻦﯿﻣز بﺎﺨﺘﻧا ﺐﯿﺷ ﺖﻬﺟ و عﺎﻔﺗرا ،ﺎﻤﻧ ﺪﺷ
) Miao et al., 2006 ﻦﯾا( .
ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻦﯿﻘﻘﺤﻣ 7
ﺎﺗ 13 ﯽﯾﺎـﺳﺎﻨﺷ ار ﻢـﻬﻣ رﻮﺘﮐﺎﻓ
ﻪﮐ ﺪﻧدﺮﮐ 61 ﺎﺗ 99 ار هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺎﯾ دﺮﮑﻠﻤﻋ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺪﺻرد
ﯽﻣ ﺢﯾﺮﺸﺗ ﯿﮔ ﻪﻧﻮﮔ ﺎﯾ ﮏﯿﺘﻧژ ،ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ زا .ﺪﻨﮐ ﻢﻬﻣ ﯽﻫﺎ
ﻦﯾﺮﺗ
عﺎﻔﺗرا و ﯽﻧﻮﯿﺗﺎﮐ لدﺎﺒﺗ ﺖﯿﻓﺮﻇ .ﺪﺷ هداد ﺺﯿﺨﺸﺗ رﻮﺘﮐﺎﻓ ﻦﯾﺮﺗﺮﺛﺆﻣ و ﻦﯿﻣز و كﺎﺧ ﺮﺛﺆﻣ و ﻢﻬﻣ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ زا ﺖـﯿﻔﯿﮐ و دﺮـﮑﻠﻤﻋ يور ﺎـﻤﻧ
ﯽﺒـﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ يﺎﻫدﺮﺑرﺎﮐ زا ﯽﮑﯾ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾا ﻪﺑ .ﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ لﻮﺼﺤﻣ ﻦﯿﻣز و كﺎﺧ ،هﺎﯿﮔ ﺮﺛﺆﻣ و ﻢﻬﻣ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﻦﯿﯿﻌﺗ ،ﯽﺿارا ﯽﺑﺎﯾزرا رد ﺎﻤﻧ
ﯽﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺪـﯾﺎﺑ اﺪـﺘﺑا ،ﺮﺛﺆـﻣ و ﻢﻬﻣ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﻦﯿﯿﻌﺗ ياﺮﺑ .ﺪﺷﺎﺑ
.دﻮﺷ ﺺﺨﺸﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ لﺪﻣ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ
ﺪﯿﻟﻮﺗ يور ﺮﺑ كﺎﺧ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ و ﯽﮑﯾﺰﯿﻓ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ زا يدﺎﯾز داﺪﻌﺗ ،يﺮﯾﺬﭘ ذﻮﻔﻧ ،هﺎﯿﮔ ياﺮﺑ سﺮﺘﺳد ﻞﺑﺎﻗ بآ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﮐ ﺪﻧراد ﺮﺛا لﻮﺼﺤﻣ
ﻨﮐدوﺪﺤﻣ ﻪﯾﻻ ،كﺎﺧ ﻖﻤﻋ ،كﺎﺧ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ،كﺎﺧ ﺖﻓﺎﺑ داﻮﻣ ،كﺎﺧ هﺪﻨ
ﺖﻓآ ،دﻮﮐ فﺮﺼﻣ ،يرﻮﺷ ،ﯽﻟآ ﺶﮐ
نﻮـﯾ و ﻦﯿﮕﻨـﺳ ﺮـﺻﺎﻨﻋ ،ﺎﻫ يﺎـﻫ
ﯽﻣ ﯽﻤﺳ ﺪﻨﺷﺎﺑ ) Corwin et al., 2003 .(
يﺎﻨﺤﻧا ﺎﺑ ﯽﯾﻻﺎﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ كﺎﺧ ﺖﺑﻮﻃر راﺪﻘﻣ ﮏﺸﺧ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد مﺪـــــﻨﮔ دﺮـــــﮑﻠﻤﻋ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎـــــﺑ و دراد ﯽـــــﺿارا ﺢﻄـــــﺳ
(Triticum aestivum L.) ﺖـﯿﻌﻗﻮﻣ رد
هﺪﻫﺎـﺸﻣ ﺐﯿـﺷ ﺮـﻌﻘﻣ يﺎـﻫ ﯽﻣ
دﻮﺷ ) Sinai et al., 1981 (
ﯽﺤﻄﺳ ﺮﯾز و ﯽﺤﻄﺳ ﻪﯾﻻ ﺖﻣﺎﺨﺿ .
ﺑ ﺮﯿﺛﺄﺗ هرﺎﻬﺑ مﺪﻨﮔ دﺮﮑﻠﻤﻋ رد ﻪ
ﻪـﺑ ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﮐ دراد ﯽﺋاﺰﺳ ﺮﯿﺛﺄـﺗ ﻞـﯿﻟد
ﺖـﯿﻓﺮﻇ ،هﺎـﯿﮔ سﺮﺘـﺳد ﻞـﺑﺎﻗ ﯽﯾاﺬـﻏ ﺮـﺻﺎﻨﻋ ناﺰﯿﻣ ﺮﺑ كﺎﺧ ﻖﻤﻋ ﻪﺸﯾر ﻖﻤﻋ و بآ يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﺳا ﺎﻫ
) Miller et al., 1988 (
ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻦﯿﺑ .
و هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز ﻪﺘﯾﺪﯿﺳا
ﺮـﺑ كﺎـﺧ يﺪـﻨﻠﺑ و ﯽﺘـﺴﭘ ﻒـﯾدر ﮏـﯾ يور
دراد دﻮﺟو ﯽﯾﻻﺎﺑ ﯽﻧﺎﮑﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ )
Boyer et al., 1990 (
دﺮﮑﻠﻤﻋ .
ﯽﻨﻌﻣ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ مﺪﻨﮔ ﻪﻧاد ﯽﺴﯿﺧ ﺺﺧﺎﺷ و ﺐﯿﺷ يﻻﺎﺑ لﻮﻃ ﺎﺑ يراد
ﯽﻟﺎﺣرد ،دراد ﺎﻬﻨﺗ ﯽﺤﻄﺳ يﺎﻨﺤﻧا ﻪﮐ
15 ار دﺮـﮑﻠﻤﻋ تاﺮﯿﯿﻐﺗ زا ﺪﺻرد
ﯽﻣ ﻪﯿﺟﻮﺗ ﺪﯾﺎﻤﻧ ) Si and Farrell, 2004 (.
رد ،ناﺮﯾا رد دوﺪﺣ لﺎﺳ ﺮﻫ
5 /6 مﺪـﻨﮔ ﺖـﺸﮐ ﻪـﺑ رﺎﺘﮑﻫ نﻮﯿﻠﯿﻣ
ﯽﻣ صﺎﺼﺘﺧا ﻪﮐ ﺪﺑﺎﯾ
62 ﺖـﺳا ﻢـﯾد ﻂﯾاﺮـﺷ رد ﺢﻄـﺳ ﻦﯾا زا ﺪﺻرد
) Anonymous, 2007 ﻖﻃﺎـﻨﻣ رد ﻢـﯾد ﺖـﺸﮐ ﺖﺤﺗ ﯽﺿارا ﺮﺘﺸﯿﺑ .(
ﻪﭙﺗ ﻪـﺑ ﻪـﮐ ﺖـﺳا هﺪﺷ ﻊﻗاو سﺮﮔاز يرﻮﻫﺎﻣ ﻂﯾاﺮـﺷ ندﻮـﺑ اراد ﻞـﯿﻟد
ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮـﻈﻧ رد ﻢـﯾد مﺪـﻨﮔ ﺖـﺸﮐ ياﺮـﺑ ﯽﺗراﺮﺣ و ﯽﺘﺑﻮﻃر ﺐﺳﺎﻨﻣ ﯽﻣ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا .ﺪﻧﻮﺷ ﻦﯾﻮﻧ يﺎﻫ
يﺰﮐﺮﻣ سﺮﮔاز ﯽﺿارا ﯽﺑﺎﯾزرا رد
ﻪﺑ ﯽﻣ ﯽﺿارا ﻦﯾا ﺪﯿﻟﻮﺗ ناﻮﺗ دروآﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﯽـﺿارا صﺎـﺼﺘﺧا رد ﺪـﻧاﻮﺗ
.ﺪـﺷﺎﺑ ﺪﯿﻔﻣ ﻢﯾد مﺪﻨﮔ رﺎﮐ و ﺖﺸﮐ ﻪﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ ﺶﯿـﭘ ور ﻦـﯾا زا
ﯽـﻨﯿﺑ
دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﻘﺒﻃ ياﺮﺑ ﯽﺷور دﻮﺧ ﻪﮐ ،ﻢﯾد مﺪﻨﮔ ﯽـﺿارا ﯽﺑﺎﯾزرا و يﺪﻨﺑ
،ﺖﺳا ﻦﯿﯿﻌﺗ و لﻮـﺼﺤﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﮐ ﻢﻬﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻢـﯾد مﺪـﻨﮔ
ار ﻦـﯾا رد
ﯽﺿارا ﺗ ﺖﺤﺗ ﺄ ﯽﻣ راﺮﻗ ﺮﯿﺛ ،ﺪﻨﻫد
ﯽﻧﺎﯾﺎﺷ ﺖﯿﻤﻫا دراد
. ﺪﻨﯾآﺮﻓ ﻖﯾﺮﻃ زا
ﯽﻣ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﺖﯿـﺳﺎﺴﺣ ناﺰﯿﻣ هرﺎﺑرد يﺪﻨﻤﺷزرا تﺎﻋﻼﻃا ناﻮﺗ
داد راﺮـﻗ لﺪـﻣ رﺎﻤﻌﻣ و حاﺮﻃ رﺎﯿﺘﺧا رد نآ يدورو يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻪﺑ لﺪﻣ ) Norouzi Masear, 2008 ﻫ ﺮﺑ .(
فﺪـﻫ ﺎـﺑ ﻖـﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا سﺎﺳا ﻦﯿﻤ
ﻢﻬﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ سﺮـﮔاز ﻪـﻘﻄﻨﻣ رد ﻢـﯾد مﺪـﻨﮔ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯾﺮﺗ
.ﺪﺷ مﺎﺠﻧا يﺰﮐﺮﻣ
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻊﻗاو لدرا و ﮓﻧﺮﻫﻮﮐ ﻪﻘﻄﻨﻣ ود رد و لﺎﺳ ود تﺪﻣ ﻪﺑ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا
ﻞﮑﺷ) ﺪﺷ مﺎﺠﻧا يﺰﮐﺮﻣ سﺮﮔاز رد 1
ﻦﯿﻣز ﺎﺑ ﮓﻧﺮﻫﻮﮐ ﻪﻘﻄﻨﻣ .(
يﺎﻤﻧ
ﻪﭙﺗ ﺎﻣ نﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﺎﺑ دﺮﺳ لﺪﺘﻌﻣ ﻢﯿﻠﻗا و يرﻮﻫ و ﻊﻗاو ﮏﺸﺧ و ﮏﻨﺧ يﺎﻫ
ﻂﺳﻮﺘﻣ عﺎﻔﺗرا رد 2500
بآ ﺢﻄﺳ زا ﺮﺘﻣ ﻂـﺳﻮﺘﻣ .دراد راﺮـﻗ دازآ يﺎﻫ
دوﺪﺣ نآ ﻪﻧﺎﯿﻟﺎﺳ ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ 1400
ﯽﻠﯿﻣ ﯽﻣ ﺮﺘﻣ ﻪﻧﺎﯿﻟﺎـﺳ ﻂـﺳﻮﺘﻣ و ﺪﺷﺎﺑ
اﻮﻫ يﺎﻣد 4/
9 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﯽﻣ داﺮﮔ
.ﺪﺷﺎﺑ ﻢﯾژر يﺎﻫ ﯽﺘﺑﻮﻃر و ﯽﺗراﺮﺣ
كﺎﺧ رد ﻦﯾا ﻘﻄﻨﻣ ﻪ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﮏﯾﺰﻣ و ﮏﯾرز ﮏﯿﭙﯿﺗ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ .
ﻪـﻘﻄﻨﻣ
ﻪﻤﯿﻧ ﻢﯿﻠﻗا ﺎﺑ (لدرا) ﯽﺑﺎﺨﺘﻧا مود نﺎﺘـﺴﺑﺎﺗ ﺎـﺑ يﺮﯿﺴﻣﺮﮔ
و مﺮـﮔ يﺎـﻫ
ﻪﭙﺗ ﯽﺿارا رد ﻊﻗاو ،ﮏﺸﺧ ﻂـﺳﻮﺘﻣ عﺎـﻔﺗرا ﺎـﺑ يرﻮﻫﺎﻣ
1860 زا ﺮـﺘﻣ
ﻪﻧﺎﯿﻟﺎﺳ ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﺎﺑ و ﺎﯾرد ﺢﻄﺳ 600
ﯽﻠﯿﻣ ﻪﻧﺎﯿﻟﺎﺳ ﻂﺳﻮﺘﻣ و ﺮﺘﻣ
اﻮﻫ يﺎﻣد 1/
15 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد داﺮـﮔ
ﯽـﻣ .ﺪـﺷﺎﺑ ﻢـﯾژر يﺎـﻫ ﯽﺘﺑﻮـﻃر و
ﯽﺗراﺮﺣ كﺎﺧ رد ﻦﯾا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪﺑ ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﮏﯿﻣﺮﺗ و ﮏﯾرز ﮏﯿﭙﯿﺗ ﺐﯿﺗﺮﺗ .
ﻋرﺰﻣ ﻪ يﺎﻫ ﺮﻫ رد ﯽﺑﺎﺨﺘﻧا ود
،ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻪـﮐ دﻮﺑ ﻢﯾد مﺪﻨﮔ عراﺰﻣ ﻞﻣﺎﺷ
ﻪﻧﺎﺘـﺴﻣز ﻢﯾد مﺪﻨﮔ ﺖﺸﮐ ﺖﺤﺗ ﺖﺳا ﯽﻧﻻﻮﻃ تﺪﻣ يرادﺮـﺳ ﻢـﻗر
و زروﺎﺸﮐ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﺖﺤﺗ ﯽﻠﺤﻣ يﺎﻫ
ﺖﺳا .
لدرا و ﮓﻧﺮﻫﻮﮐ ﻪﻘﻄﻨﻣ ود ﯽﻋﺎﻔﺗرا ﯽﻣﻮﻗر ﻪﺸﻘﻧ و ﯽﯾﺎﯿﻓاﺮﻐﺟ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ- 1 ﻞﮑﺷ
Figure 1- Geographical position and digital elevation model of Koohrang and Ardal sites
هداد ﯽـﮔﮋﯾو ،كﺎـﺧ تﺎﯿـﺻﻮﺼﺧ ،ﻢﯿـﻠﻗا يﺎﻫ و ﯽﻓاﺮﮔﻮـﭘﻮﺗ يﺎـﻫ
ﻪﺑ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ يدورو ناﻮﻨﻋ مﺪﻨﮔ ﻪﻧاد و ﯽﯾاﻮﻫ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز دﺮﮑﻠﻤﻋ و ﺎﻫ
ﻪﺑ ﻢﯾد ﯽﺟوﺮﺧ ناﻮﻨﻋ لﺪﻣ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﯽﻋارز لﺎﺳ ود ياﺮﺑ ﺎﻫ ﻪـﺘﻓﺮﮔ رﺎـﮐ
هداد زا .ﺪﺷ ﻪـﻘﻄﻨﻣ ياﺮﺑ ﮓﻧﺮﻫﻮﮐ ﮏﯿﺘﭘﻮﻨﯿﺳ هﺎﮕﺘﺴﯾا ﯽﺳﺎﻨﺷاﻮﻫ يﺎﻫ
.ﺪـﺷ هدﺎﻔﺘـﺳا لدرا ﻪﻘﻄﻨﻣ ياﺮﺑ لدرا ﮏﯿﺘﭘﻮﻨﯿﺳ هﺎﮕﺘﺴﯾا و ﮓﻧﺮﻫﻮﮐ هﺎﮕﺘﺴﯾا ﻪﻧازور ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ رﺎﻣآ ﺖﺷﺎﮐ ﺦﯾرﺎﺗ زا ﯽﻧﺎﻣز هزﺎﺑ رد رﻮﮐﺬﻣ يﺎﻫ
ﻫ ياﺮﺑ ﺖﺷادﺮﺑ ﺎﺗ ﯽـﮕﺘﻔﻫ شرﺎـﺑ عﻮﻤﺠﻣ ﻪﺑ رﺎﻣآ ﻦﯾا و ﺬﺧا ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮ
.ﺪﯾدﺮﮔ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﯽﻓدﺎـﺼﺗ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﻫ رد
ﻪـﻘﺒﻃ يﺪـﻨﺑ
1هﺪﺷ ﺞﻨﭘ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ و ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ
ﻞﻣﺎﺷ ﺐﯿﺷ ﻪﻠﻗ
،ﻪﻧﺎـﺷ ، ﺐﯿـﺷ
ﺘﺸﭘ ﯽ ﺎﭘ ، ي ﻪﻧﻮﻤﻧ طﺎﻘﻧ ﺐﯿﺷ ﻪﺠﻨﭘ و ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا يرادﺮﺑ
ﻪﺑ يرﻮﻃ رد ﻪﮐ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﻫ 102 ﺎﺼﺘﺨﻣ و بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻄﻘﻧ ﻪﻧﺎﻣﺎـﺳ ﻂـﺳﻮﺗ طﺎـﻘﻧ ﻦـﯾا ت
ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ﯽﻧﺎﮑﻣ بﺎﯾ .ﺪﯾدﺮﮔ ﺖﺒﺛ
ﺎﺑ عﺎﻔﺗرا ﯽﻣﻮﻗر لﺪﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﻫ ياﺮﺑ
ﻪﺸﻘﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا سﺎﯿﻘﻣ ﺎﺑ ﯽﻓاﺮﮔﻮﭘﻮﺗ ﯽﻣﻮﻗر يﺎﻫ
1:25000 ﻂﯿـﺤﻣرد
مﺮﻧ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ وGIS ﻪﺨﺴﻧ ﺲﯾﻮﻠﯾا راﺰﻓا
3 ﻞـﺴﮑﯿﭘ رد و ﻪـﺑ ﯽﯾﺎـﻫ
دﺎﻌﺑا 10
× 10 .ﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ﺮﺘﻣ زا
لﺪﻣ عﺎﻔﺗرا ﯽﻣﻮﻗر يﺎﻫ ﺑ
ﻪ هﺪﻣآ ﺖﺳد ﺎـﺑ
هدﺎﻔﺘﺳا زا مﺮﻧ راﺰﻓا )TAS Lindsay, 2005 ﯽﮔﮋﯾو(
يﺎـﻫ ﯽﻓاﺮﮔﻮـﭘﻮﺗ
ﻪﯾﻮﻧﺎﺛ و ﻪﯿﻟوا ﺪـﯾدﺮﮔ ﻦﯿـﯿﻌﺗ ﻪـﻄﻘﻧ ﺮـﻫ ياﺮـﺑ ﯽﻤﮐ ترﻮﺻ ﻪﺑ
. ﻦـﯾا
ﯽﮔﮋﯾو عﺎﻔﺗرا ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫ ﺐﯿﺷ ﻪﺟرد ،2
ﺖﻬﺟ ،3 4ﺐﯿﺷ راﻮﻤﻫﺎﻧ ضراﻮﻋ ، ،5
ﯽﮔﺪﻨﮐاﺮﭘ ﺢﻄﺳ ،6
هﮋـﯾو ﺢﻄﺳ ﻪـﺿﻮﺣ
ﯽﺤﻄـﺳ يﺎـﻨﺤﻧا ،7
يﺎـﻨﺤﻧا ،8
9ﯽﻘﻤﻋ
، ﻧا ﯽﺳﺎﻤﻣ يﺎﻨﺤ ،10
ﯽﺴﯿﺧ ﺺﺧﺎﺷ نﺎﯾﺮﺟ ﯽﺒﺴﻧ ترﺪﻗ ،11
و 12
1-Stratified Random Sampling 2-Elevation
3-Slope 4-Aspect 5-Shaded Relief 6-Dispersal Area
7-Specific Catchment Area 8-Surface Curvature 9-Profile Curvature 10-Tangential Curvature بﻮﺳر ﻞﻤﺣ ﺖﯿﻓﺮﻇ ﺺﺧﺎﺷ
.دﻮﺑ13
رد ،مﺪﻨﮔ لﻮﺼﺤﻣ ﯽﮔﺪﯿﺳر نﺎﻣز هﺪﺷ ﺖﺒﺛ طﺎﻘﻧ رد
ﻪﺑ ﯽﺗﻼﭘ رد
دﺎﻌﺑا 1
× 1 دﻮـﺟو ترﻮﺻرد و مﺪﻨﮔ ﺖﺷادﺮﺑ ﺮﺘﻣ ﺖـﺷادﺮﺑ ،
ﻒـﻠﻋ يﺎـﻫ
ﺑ ،زﺮﻫ ﻪ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز ﻊﻄﻗ ترﻮﺻ ﯽﯾاﻮﻫ
ﻪـﺳ ﺎـﺑ و كﺎـﺧ ﺢﻄﺳ زا هﺎﯿﮔ
مﺎﺠﻧا راﺮﮑﺗ و
ﻠﻤﻋ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز دﺮﮑ ﯽﯾاﻮﻫ
نزو سﺎـﺳاﺮﺑ مﺪـﻨﮔ ﻪﻧاد و
ﮏﺸﺧ ﺐﺴﺣﺮﺑ و .ﺪﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ رﺎﺘﮑﻫ رد مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ
ﻢﻫ نﺎﻣز هﺎﯿﮔ ﺖﺷادﺮﺑ ﺎﺑ ﻪﻧﻮﻤﻧ ،طﺎﻘﻧ نﺎﻤﻫ رد و
زا كﺎـﺧ يرادﺮﺑ
ﺎﺗ ﺮﻔﺻ ﻖﻤﻋ 30
ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪـﻧﻮﻤﻧ ﮏـﯾ و مﺎـﺠﻧا راﺮـﮑﺗ ﻪﺳ رد ﺰﯿﻧ يﺮﺘﻣ
.ﺪﺷ ﻪﯿﻬﺗ ﻪﻄﻘﻧ ﺮﻫ ياﺮﺑ كﺎﺧ ﺐﮐﺮﻣ ﻪﻧﻮﻤﻧ يور ﺮﺑ
كﺎﺧ يﺎﻫ ـﺻرد
ﺪ
هﺰﯾﺮﮕﻨﺳ ﯽﻤﺠﺣ
، ﻦـﺷ و ﺖﻠﯿـﺳ ،سر ﺪﺻرد
، كﺎـﺧ ﻞـﮐ تزا )
(، TN
كﺎﺧ ﯽﻟآ ﻦﺑﺮﮐ )
(،SOC سﺮﺘﺳد ﻞﺑﺎﻗ ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ (Kava.)
، ﻞـﺑﺎﻗ ﺮﻔـﺴﻓ
سﺮﺘﺳد (Pava.) ﯽﻧﻮﯿﺗﺎـﮐ لدﺎـﺒﺗ ﺖﯿﻓﺮﻇ، (CEC)
ﻢﯿـﺴﻠﮐ تﺎـﻨﺑﺮﮐ ،
لدﺎﻌﻣ (CCE)
، كﺎﺧpH ﯽـﮑﯾﺮﺘﮑﻟا ﺖﯾاﺪـﻫ و عﺎﺒـﺷا ﻞﮔ رد (EC)
هزاﺪﻧا عﺎﺒﺷا هرﺎﺼﻋ .ﺪﺷ يﺮﯿﮔ
ﻮﻋ ﻦﯿﺑ زا ﻒﻠﻋ ناﺰﯿﻣ ﯽﺘﯾﺮﯾﺪﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﻣا رد دﻮـﺟﻮﻣ زﺮـﻫ يﺎﻫ
ﻪﻧﻮﻤﻧ طﺎﻘﻧ ﺖـﺴﯾز ﮏﺸﺧ نزو مﺮﮔﻮﻠﯿﮐ ﺐﺴﺣﺮﺑ يرادﺮﺑ ﯽﯾاﻮـﻫ هدﻮـﺗ
ﻒﻠﻋ ﻪﺑ رﺎﺘﮑﻫ رد زﺮﻫ يﺎﻫ .ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﯽﺘﯾﺮﯾﺪﻣ رﻮﺘﮐﺎﻓ ناﻮﻨﻋ
ﻪﺑ ﻢﻫ رﻮﻈﻨﻣ و نﺪﺷ شزرا ﮏـﯾ ﺎﺗ ﺮﻔﺻ هدوﺪﺤﻣ رد
ﻦﺘﻓﺮـﮔ راﺮـﻗ
هداد ،ﺎﻫ ﻪﺑ زا ﺲﭘ شرﺎﺑ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ندروآ ﺖﺳد ،كﺎﺧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ،ﯽﮕﺘﻔﻫ
ﯽﮔﮋﯾو و ﯽﻓاﺮﮔﻮـﭘﻮﺗ يﺎﻫ ﻒـﻠﻋ نزو
يﺎـﻫ زﺮـﻫ ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ و ﺮﯾدﺎـﻘﻣ
مﺪﻨﮔ ﻪﻧاد و هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز دﺮﮑﻠﻤﻋ
، ﻪـﻟدﺎﻌﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻦﯾا )1
(
:ﺪﻧﺪﺷ دراﺪﻧﺎﺘﺳا
)1 ( Xs= ((((Xi – Xmean)/(Xmax – Xmin))*0.5)+0.5)
:ﻪﻄﺑار ﻦﯾا رد ﻪﮐ
11-Wetness Index
12-Relative Stream Power
13-Sediment Transport Capacity Index
:XS
دراﺪﻧﺎﺘــﺳا راﺪـﻘﻣ ــﺷ
هﺪ ، :Xi
راﺪـﻘﻣ ﯽــﻌﻗاو ، :Xmean
ﻂــﺳﻮﺘﻣ
ﺮﯾدﺎﻘﻣ
، :Xmax
ﺮﺜﮐاﺪﺣ راﺪﻘﻣ و
:Xmin
ﻞﻗاﺪﺣ راﺪﻘﻣ
لﺪﻣ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ يزﺎﺳ
لﺪﻣ رد ﻦﯿـﺑ ﻪـﮐ دﻮﺑ ﻦﯾا ﺮﺑ ضﺮﻓ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ يزﺎﺳ
ﻪﻄﺑار ﯽﺟوﺮﺧ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ و يدورو يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ) ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻞﮑﺷ ﻪﺑ يا
2 (
:ﺖﺳا راﺮﻗﺮﺑ
)2 (
Y=f(CF,SF,TF,MF)
ﻪﻟدﺎﻌﻣ ﻦﯾا رد ﻪﻔﻟﻮﻣ :Y
،لﻮـﺼﺤﻣ ﺪـﯿﻟﻮﺗ يﺎـﻫ يﺎـﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ :CF
،ﯽﻤﯿﻠﻗا ،ﯽﮐﺎﺧ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ :SF
و ﯽﻓاﺮﮔﻮـﭘﻮﺗ يﺎـﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ :TF :MF
.ﺪﻧدﻮﺑ ﯽﺘﯾﺮﯾﺪﻣ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ
ﺶﯿﭘ ﻪﮑﺒﺷ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺲﭘ رﻮﺧ
لﺪﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ ياﺮﺑ رﺎﺸﺘﻧا ﺶﯿﭘ يﺎﻫ
ﯽﻨﯿﺑ
ﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﺣاﺮﻃ ياﺮﺑ .ﺖﻓﺮﮔ راﺮ
رﺎﺘﺧﺎﺳ ﯽﺒـﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ
ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ مﺮـﻧ ﻪﺘـﺴﺑ زا ، يراﺰـﻓا
MATLAB )
MATLAB, 2008 (
.ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا لﺪﻣ ﺖﻟﺎﺣ ود ﺮﻫ رد
ﻪﮑﺒﺷ ﻂﺳﻮﺗ يزﺎﺳ ﯽﺒـﺼﻋ يﺎـﻫ
،ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﮔﮋﯾو نزو و ﯽﮕﺘﻔﻫ شرﺎﺑ ،كﺎﺧ صاﻮﺧ ،ﯽﻓاﺮﮔﻮﭘﻮﺗ يﺎﻫ
ﻞﻣﺎـﺷ ،زﺮﻫ ﻒﻠﻋ ﮏﺸﺧ 54
ﻪـﺑ ،ﺮﺘﻣارﺎـﭘ هداد ناﻮـﻨﻋ
و يدورو يﺎـﻫ
هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﯾاﻮﻫ
ﻪﺑ مﺪﻨﮔ ﻪﻧاد و هداد ناﻮﻨﻋ
ﺎـﯾ فﺪـﻫ يﺎـﻫ
.ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﯽﺟوﺮﺧ رد
عﻮـﻤﺠﻣ ،لﺎـﺳ ود 404 ﻪـﻄﻘﻧ
ﯽﺗﺎﻋﻼﻃا لدرا و ﮓـﻧﺮﻫﻮﮐ ﺖﯾﺎﺳ ود زا ﻪـﺑ
ﻪـﻋﻮﻤﺠﻣ ناﻮـﻨﻋ هداد
ﺎـﻫ
ﻊﻤﺟ هداد ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ﻦﯾا .ﺪﯾدﺮﮔ يروآ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺪـﯾدﺮﮔ ﻢﯿﺴﻘﺗ ﯽﻓدﺎﺼﺗ رﻮﻃ
ﺑﻪ يرﻮﻃ ﻪﮐ 60 ، 20 و 20 ﺪﺻرد ﻪﺑ ﺎﻬﻧآ زا ﻪﮑﺒﺷ شزﻮﻣآ ياﺮﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ ،1
ﺗﺄ
2ﺪﯿﯾ ﻣزآ و
3نﻮ .ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ
ﺪـﻨﭼ زا ﺶﯿـﺑ مﺎﺠﻧا ﺎﺑ ،ﻪﮑﺒﺷ ﺮﻫ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﻪﺑ نﺪﯿﺳر ياﺮﺑ ياﺮﺟا رﺎﺑ ﺪﺻ و ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ4
و نﺎـﻬﻨﭘ ﻪـﯾﻻ رد نوﺮﻧ داﺪﻌﺗ ،ﺎﻄﺧ و نﻮﻣزآ
راﺮﮑﺗ داﺪﻌﺗ ياﺮﺑ ﻊﺑﺎﺗ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ .ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا (هرود)5
ﻪـﻤﻫ ﻪﮑﺒـﺷ ﺎـﻫ
tansigmoid .دﻮﺑ
ﻪﺑ و ﻪﮑﺒﺷ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻦﯿﯿﻌﺗ زا ﺲﭘ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ نﺪﻣآ ﺖﺳد
ﻪﺑ ،ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ لﺪﻣ هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ﻦﯿﺑ نﻮﯿﺳﺮﮔر دﺎﺠﯾا رﻮﻈﻨﻣ
ﺶﯿﭘ ﺮﯾدﺎﻘﻣ و هداد زا ﻂﻘﻓ ،هﺪﺷ ﯽﻨﯿﺑ
) نﻮﻣزآ ﻪﻠﺣﺮﻣ يﺎﻫ 20
زا ﺪﺻرد
هداد .ﺪﯾدﺮﮔ هدﺎﻔﺘﺳا (ﺎﻫ
ﻢﻬﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ رد ﺮﺛﺆﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦﯾﺮﺗ
ﻖـﯾﺮﻃ زا مﺪﻨﮔ دﺮﮑﻠﻤﻋ
ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺰﯿﻟﺎﻧآ
ﻪﺑ ﻪـﺑ ﺖﯿـﺳﺎﺴﺣ ﺰﯿﻟﺎـﻧآ ،ﺪـﯿﻟﻮﺗ رد ﺮﺛﺆﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺖﺧﺎﻨﺷ رﻮﻈﻨﻣ
) ﻞﯿﻫ شور Hill, 1998
ﺖﯿـﺳﺎﺴﺣ ﺐﯾﺮـﺿ شور ﻦـﯾا .ﺪـﺷ مﺎﺠﻧا (
6ﯽﺒﺴﻧ نآ ﻪـﮐ ﯽﻧﺎـﻣز ﺮﯿﻐﺘﻣ ﺮﻫ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺐﯾﺮﺿ ﻢﯿﺴﻘﺗ ﻖﯾﺮﻃ زا ار
ﺮﯿﻐﺘﻣ 10 ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺪﺻرد ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺐﯾﺮﺿ ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﺮﺑ ﺪﺑﺎﯾ
1-Training
2-Validation 3-Testing 4-Run 5-Iteration
6-Relative Sensitivity Coefficient ﯽﻣ
.دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﮏﯾ ﺮﺑاﺮﺑ ﯽﺒﺴﻧ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺐﯾﺮﺿ ﻪﻨﯿﺸﯿﺑ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .ﺪﯾﺎﻤﻧ زا ﺮﺗﻻﺎـﺑ ﺖﯿـﺳﺎﺴﺣ ﺐﯾﺮـﺿ ياراد ﻪﮐ يﺮﯿﻐﺘﻣ ﺮﻫ شور ﻦﯾا رد 1/
0
ﻪﺑ ﺪﺷﺎﺑ ﺶﯿـﺑ ياراد ﻪـﮐ يﺮـﯿﻐﺘﻣ و ﻢﻬﻣ ﺮﯿﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ ﺐﯾﺮـﺿ ﻦﯾﺮـﺗ
ﻪﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ ﯽﺒﺴﻧ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﻢﻬﻣ ناﻮﻨﻋ
ﻪـﺑ و ﺮـﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾﺮﺗ ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻦﯿـﻤﻫ
ﺴﻧ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺐﯾﺮﺿ ﺎﺑ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻢﮐ ﯽﺒ
يﺪﻌﺑ تﺎﺟرد رد يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺮﺗ
ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﺖﯿﻤﻫا ﺪﻧﻮﺷ
.
ﺚﺤﺑ و ﺞﯾﺎﺘﻧ
لﺪﻣ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﮑﺒﺷ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ يزﺎﺳ
ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ يﺎﻫ
ﻪﺑ ﺶﯿﭘ رﻮﻈﻨﻣ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز و ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﻨﯿﺑ
ﯽﯾاﻮﻫ ﻢـﯾد مﺪـﻨﮔ
ﻪﮑﺒﺷ ﻂﺳﻮﺗ
،ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ يﺎﻫ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ
ﻪﮑﺒﺷ ﻦﯾا ﺎﻫ ياﺮﺑ
ﺮﻫ ﻪﻔﻟﺆﻣ زا ماﺪﮐ دﺮﮑﻠﻤﻋ يﺎﻫ
ﺑ ﻪ د لوﺪﺟ) ﺪﻣآ ﺖﺳ 1
.(
ياراد هﺪﯾد شزﻮﻣآ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ زا ﮏﯾ ﺮﻫ 54
رد يدورو هﺮـﮔ 4
.دﻮﺑ ﯽﺟوﺮﺧ هﺮﮔ ﮏﯾ و هوﺮﮔ داﺪﻌﺗ
هﺮﮔ ،ﯽﻔﺨﻣ ﻪﯾﻻ يﺎﻫ 90
و 50 و ،
ﺐﺳﺎﻨﻣ ،ﺎـﻄﺧ و نﻮـﻣزآ سﺎـﺳاﺮﺑ يﺮﯿﮔدﺎـﯾ راﺮﮑﺗ داﺪﻌﺗ ﻦﯾﺮﺗ 9000
و
10000 ﻪﺑ لﺪﻣ .ﺪﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز و ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ياﺮﺑ ﺐﯿﺗﺮﺗ يﺎﻫ
ﮑﺒﺷ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪ ﺑ
ﻪ هﺪﻣآ ﺖﺳد هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز و ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ياﺮﺑ
ﻪﺑ مﺪﻨﮔ ﺮﯾدﺎﻘﻣ ياراد ﺐﯿﺗﺮﺗ نﻮﻣزآR
92 /0 و 87 /0 .دﻮﺑ
لﺪﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫ ﻪﺘﻓﺎﯾ
ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﻪﺑ ﺖﺴﻧاﻮﺗ
ﺐﯿﺗﺮﺗ 84
و 76 ﺪﺻرد ود رد ار مﺪـﻨﮔ هدﻮـﺗ ﺖـﺴﯾز و ﻪـﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ رد عﻮﻨﺗ زا
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻦﯿﻣز سﺎﯿﻘﻣ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻤﻧ
عﻮﻨﺗ زا ﯽﺸﺨﺑ .ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ﻒﯿﺻﻮﺗ ﺎ
هﻮﯿﺷ رد توﺎﻔﺗ زا ﯽﺷﺎﻧ ًﻻﺎﻤﺘﺣا ،ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻒﯿﺻﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﯿﻏ ﻪﮐ يﺎﻫ
.ﺖﺳا نازروﺎﺸﮐ ﯽﺘﯾﺮﯾﺪﻣ ﺮﯾدﺎـﻘﻣ
R2 و ﻪـﺑRMSE ﺎـﺑ هﺪـﻣآ ﺖـﺳد
لﺪﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪـﺑ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ يﺎﻫ
ﺮـﺑاﺮﺑ ﺐـﯿﺗﺮﺗ 84
/0 و
033 /0 ﺶﯿﭘ ياﺮﺑ و ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﻨﯿﺑ 76
/0 و 037 /0 ياﺮﺑ ﺶﯿﭘ ﯽﻨﯿﺑ
.دﻮﺑ ﻢﯾد مﺪﻨﮔ ﯽﯾاﻮﻫ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز ﻢﻬﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﺞﯾﺎﺘﻧ لﻮـﺼﺤﻣ ﺪـﯿﻟﻮﺗ رد ﺮﺛﺆـﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾﺮﺗ
ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ ﻢﯾد مﺪﻨﮔ
مﺪﻨﮔ ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ رد ﺮﺛﺆﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ
ﻞﮑﺷ 2 ﻢﯾد مﺪﻨﮔ ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺖﯿﻤﻫا ﺐﯿﺗﺮﺗ
ﻪﺑ ار ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﻞﯿﻫ شور ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺰﯿﻟﺎﻧآ ﮏﻤﮐ .ﺪﻫد
نﺎﻤﻫ ﻪـﮐ رﻮـﻃ
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﻞﮑﺷ ﻦﯾا ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ لﺪﻣ ﻪﺑ يدورو يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻪﯿﻠﮐ ،ﺪﻫد
ﺶﯿﺑ ﯽﺒﺴﻧ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺐﯾﺮﺿ ياراد زا ﺮﺗ
1/
0 ﻪـﺑ ﻪـﺠﯿﺘﻧ ﻦـﯾا .ﺪـﻧدﻮﺑ
ﻪـﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ هﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ مﺎﻤﺗ ندﻮﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﯽﻨﻌﻣ ﯽﻨﻌﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ و مﺪﻨﮔ لﺪـﻣ ﺖـﻗد رد ﯽـﺳرﺮﺑ درﻮـﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ مﺎﻤﺗ راد
ﻋ ﻪﮑﺒﺷ ﺶﯿﭘ رد ﯽﺒﺼ ﻦـﯾا ﻦﯿـﺑ رد .ﺖـﺳا مﺪـﻨﮔ ﻪـﻧاد دﺮـﮑﻠﻤﻋ ﯽﻨﯿﺑ
ﺶﯿﺑ ﺖﯿﻤﻫا زا ﯽﮕﺘﻔﻫ شرﺎﺑ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ هوﺮﮔ ،ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺗ
ﻪﺘﻔﻫ شرﺎﺑ و هدﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﮕﯾد ﯽﺳ و ﻢﻬﻧ و ﺖﺴﯿﺑ يﺎﻫ
ما
ﯽﻣ مﺪﻨﮔ ﻪﻧاد ﯽﮔﺪﯿﺳر ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺎﺑ فدﺎﺼﻣ ﻪﮐ ﻪﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ
ﻢﻬﻣ ناﻮﻨﻋ ﻦﯾﺮـﺗ
ﻪﺑ .ﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﻞﻣاﻮﻋ ﺶﯿـﺑ مﺪـﻨﮔ ﻪـﻧاد ﺪـﯿﻟﻮﺗ ،ﺮـﮕﯾد ترﺎـﺒﻋ
ﻦﯾﺮـﺗ
ﻪﺘﻔﻫ رد ﯽﮕﺘﻔﻫ شرﺎﺑ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ار ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺖﺷاد رﻮﮐﺬﻣ يﺎﻫ
.
لوﺪﺟ 1 - ﺐﺳﺎﻨﻣ و رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪﺻﻼﺧ لﺪﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦﯾﺮﺗ
ﺶﯿﭘ رد ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ يﺎﻫ ود رد مﺪﻨﮔ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز و ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﻨﯿﺑ
لدرا و ﮓﻧﺮﻫﻮﮐ ﻪﻘﻄﻨﻣ
Table 1- Summary of the best results of the structure and optimum parameters of ANN for estimating grain and biomass yield of wheat in Koohrang and Ardal sites
لﺪﻣ
Model
نوﺮﻧ داﺪﻌﺗ يﺎﻫ
يدورو No. of input
neurons
ﻪﯾﻻ داﺪﻌﺗ يﺎﻫ
ﯽﻔﺨﻣ No. of hidden
layers
نوﺮﻧ داﺪﻌﺗ يﺎﻫ
ﯽﻔﺨﻣ No. of hidden
neurons
ﻪﻟدﺎﻌﻣ Function
راﺮﮑﺗ (هرود) Iteration
رﺎﺘﺧﺎﺳ ANN
ANN structure
نﻮﻣزآR
Testing R
ﻪﻧاد
Grain 54 1 90 Tansig 9000 54-90-1 0.92
هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز
Biomass 54 1 50 Tansig 10000 54-50-1 0.87
ﻞﮑﺷ 2 - ورو يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﯽﺒﺴﻧ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺐﯾﺮﺿ ﺮﯾدﺎﻘﻣ رادﻮﻤﻧ ﺶﯿﭘ لﺪﻣ رد يد
لدرا و ﮓﻧﺮﻫﻮﮐ ﻪﻘﻄﻨﻣ ود رد ﻢﯾد مﺪﻨﮔ ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﻨﯿﺑ
Figure 2- Relative sensitivity analysis coefficient values for rainfed wheat grain yield prediction in Koohrang and Ardal sites
ﺎﺗP1 ﯽﺳ ﻪﺘﻔﻫ ﺎﺗ ﻢﮑﯾ ﻪﺘﻔﻫ شرﺎﺑ :P30 ،ما
زﺮﻫ ﻒﻠﻋ :Weed ، Elevation : ،عﺎﻔﺗرا Aspect : ،ﺐﯿﺷ ﺖﻬﺟ : CA ،ﻪﺿﻮﺣ هﮋﯾو ﺢﻄﺳ : PlC
،ﯽﺤﻄﺳ يﺎﻨﺤﻧا : PrC
يﺎﻨﺤﻧا يدﻮﻤﻋ
، :TC
،ﯽﺳﺎﻤﻣ يﺎﻨﺤﻧا : SPI
،نﺎﯾﺮﺟ ترﺪﻗ ﺺﺧﺎﺷ : STI
،بﻮﺳر لﺎﻘﺘﻧا ﺺﺧﺎﺷ Slope
: ،ﺐﯿﺷ ،ﺖﺑﻮﻃر ﺺﺧﺎﺷ:WI ،راﻮﻤﻫﺎﻧ ضراﻮﻋ :ShR
،ﯽﮔﺪﻨﮐاﺮﭘ ﺢﻄﺳ :DA ،عﺎﺒﺷا ﺪﺻرد :SP
: SOM هدﺎﻣ
ﯽﻟآ كﺎﺧ ، : TN تزا ،ﻞﮐ Pava
: ،بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻔﺴﻓ Kava
: ،بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ،لدﺎﻌﻣ ﻢﯿﺴﻠﮐ تﺎﻨﺑﺮﮐ :CCE
،ﯽﻧﻮﯿﺗﺎﮐ لدﺎﺒﺗ ﺖﯿﻓﺮﻇ :CEC ،نژورﺪﯿﻫ نﻮﯾ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ :pH
ﯽﮑﯾﺮﺘﮑﻟا ﺖﯾاﺪﻫ :EC
،كﺎﺧ ،سر :Clay ،ﺖﻠﯿﺳ :Silt و ﻦﺷ :Sand
Gravel هﺰﯾﺮﮕﻨﺳ :
شرﺎﺑ ﻞﻣﺎﻋ ود ﻦﯾا زا ﺲﭘ ﻪـﻠﺣﺮﻣ ﺎـﺑ فدﺎـﺼﻣ ﻪـﮐ ﻢـﻫد ﻪـﺘﻔﻫ
ﻪﺠﻨﭘ ﻧز رد ﺮﺛﺆﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﮕﯾد و ﺖﯿﻤﻫا مﻮﺳ ﻪﺟرد رد ،ﺖﺳا مﺪﻨﮔ ﯽ
ﻒﻠﻋ ﻞﻣﺎﺷ ﻢﻫد هدر ﺎﺗ مﺪﻨﮔ ﻪﻧاد ﺪﯿﻟﻮﺗ ،كﺎﺧ ﻞﮐ نژوﺮﺘﯿﻧ ،زﺮﻫ يﺎﻫ
،ﯽﺤﻄـﺳ يﺎـﻨﺤﻧا ،ﻢﺠﻨـﭘ و ﺖﺴﯿﺑ ﻪﺘﻔﻫ شرﺎﺑ ،ﻢﻫدزاود ﻪﺘﻔﻫ شرﺎﺑ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾا .دﻮﺑ بﻮﺳر لﺎﻘﺘﻧا ﺺﺧﺎﺷ و ﻢﻫدﺰﯿﺳ ﻪﺘﻔﻫ شرﺎﺑ ﮔ ،ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻪﻤﻫ ﻦﯿﺑ رد ﻪﮐ ﻢﻬﻣ ﯽﮕﺘﻔﻫ شرﺎﺑ هوﺮ
رد ﺮﺛﺆﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﯾﺮﺗ
ﯽـﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ ﻪﻘﻄﻨﻣ ود رد ﻢﯾد مﺪﻨﮔ ﻪﻧاد ﺪﯿﻟﻮﺗ زا يرﺎﯿـﺴﺑ .ﺪـﺷﺎﺑ
طﺎـﺒﺗرا مﺪـﻨﮔ دﺮـﮑﻠﻤﻋ و شرﺎـﺑ ﻦﯿﺑ ﯽﻠﺒﻗ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪـﺘﻓﺎﯾ ﯽﯾﺎـﻫ
ﺪـﻧا
) Gangopadhyaya and Sarker, 1965; Quanqi et al., 2010;
Royo et al., 2004; Sepaskhah et al., 2006 دراﻮـﻣ ﺮـﺜﮐا رد .(
ﻢﻬﻣ شرﺎﺑ ﻊﯾزﻮﺗ و نﺎﻣز .ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ عﻮﻤﺠﻣ زا ﺮﺗ
75 زا ﺪﺻرد
ﻪـﯿﺟﻮﺗ ﯽﮔﺪـﻧرﺎﺑ ﻊـﯾزﻮﺗ ﻂﺳﻮﺗ ﻢﯾد مﺪﻨﮔ دﺮﮑﻠﻤﻋ رد تاﺮﯿﯿﻐﺗ عﻮﻤﺠﻣ ﯽﻣ ددﺮﮔ ) Gangopadhyaya and Sarker, 1965 و مﺪـﻨﮔ دﺮﮑﻠﻤﻋ ( .
ﻪﺑ ﺎﯿﻧﺎﭙﺳا رﻮﺸﮐ رد ﻮﺟ ﺪﺷر ﻞﺼﻓ رد ﯽﻠﺼﻓ شرﺎﺑ ﻪﺑ ﯽﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ رﻮﻃ
و ﻪﺑ هﺎﻣ رد هﮋﯾ دراد ﯽﮕﺘـﺴﺑ ﯽـﻣ ﺎـﺗ سرﺎـﻣ و ﻪـﯾﻮﻧاژ ﺎـﺗ ﺮﺒﻣاﻮﻧ يﺎﻫ
) Austin et al., 1998 (.
رد
ﯽﻟﺎﺣ ﺪـﺷر ﻞـﺼﻓ ﯽﻧﺎﯿﻣ و ﻪﯿﻟوا ﻞﺣاﺮﻣ رد يرﺎﯿﺑآ بآ راﺪﻘﻣ ﻪﮐ
ﻪﺑ ﻪﺸﯾر ﻢﮐاﺮﺗ يدﻮﻤﻋ ﻊﯾزﻮﺗ ،دﻮﺑ ﯽﻓﺎﮐ مﺪﻨﮔ ﺖﻓﺎﯿﻧ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻞﻣﺎﮐ رﻮﻃ
) Li et al., 2010 (
درا و ﮓﻧﺮﻫﻮﮐ ﻪﻘﻄﻨﻣ ود رد ﺮﺿﺎﺣ ﻖﯿﻘﺤﺗ رد . ،ل
شرﺎﺑ ﻢﻫ ﺎﯾ و ﻞﺒﻗ ًﻻﻮﻤﻌﻣ ﺎﻫ ﯽﻣ ترﻮﺻ مﺪﻨﮔ ﺖﺷﺎﮐ ﺎﺑ نﺎﻣز
ﺎﺗ و دﺮﯿﮔ
ﻪﺑ .دراد ﻪﻣادا ﺪﺷر ﻞﺼﻓ ﻂﺳاوا ﻪـﯾﻻ رد بآ راﺪـﻘﻣ ﺐـﯿﺗﺮﺗ ﻦـﯾا
يﺎـﻫ
،ﺖـﺴﯿﻧ ﺎـﯿﻬﻣ هﺎـﯿﮔ زﺎـﯿﻧ هزاﺪـﻧا ﻪﺑ ﯽﮔﺪﯿﺳر ﻪﻠﺣﺮﻣ رد كﺎﺧ ﯽﺤﻄﺳ .ﺖﺳا ﻢﻬﻣ ﯽﮔﺪﯿﺳر ﻪﻠﺣﺮﻣ رد شرﺎﺑ راﺪﻘﻣ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
اﺪﻘﻣ ،قﺮﻌﺗ و ﺮﯿﺨﺒﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ مﺪـﻨﮔ يرﺎﯿﺑآ ياﺮﺑ زﺎﯿﻧ درﻮﻣ بآ ر
ﯽـﻣ ﺶﯾاﺰـﻓا ﻪﻧﺎﺘـﺴﻣز ﺪـﺑﺎﯾ
) Hong et al., 2006 (
ﻪـﻘﻄﻨﻣ ود رد .
ﺶﯾاﺰﻓا قﺮﻌﺗ و ﺮﯿﺨﺒﺗ ،مﺪﻨﮔ ﺪﺷر ﯽﯾﺎﻬﺘﻧا ﻞﺣاﺮﻣ رد لدرا و ﮓﻧﺮﻫﻮﮐ ﯽﻣ ﯽﻟﺎﺣرد ﺪﺑﺎﯾ ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ راﺪﻘﻣ ﻪﮐ
بآ راﺪـﻘﻣ ﻦﯾاﺮﺑﺎـﻨﺑ ،ﺪﺑﺎﯾ
ﯽـﻣ ﺶﯾاﺰﻓا هﺎﯿﮔ زﺎﯿﻧ درﻮﻣ ﺪـﺑﺎﯾ
ﻫا ور ﻦـﯾا زا. لﻮـﻃ رد شرﺎـﺑ ﺖـﯿﻤ
ﻪﺘﻔﻫ ﯽـﻣ ﺺﺨـﺸﻣ مﺪﻨﮔ هﺎﯿﮔ ﺪﺷر ﺮﺧآ يﺎﻫ ،ﺮـﮕﯾد فﺮـﻃ زا .ددﺮـﮔ
ﺑ ﺮﯿﻏ و ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ تاﺮﺛا ياراد ﯽﮔﺪﻧرﺎ ﺮﯿﺛﺄـﺗ .ﺖـﺳا هﺎﯿﮔ ﺪﺷر ﺮﺑ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ
و هﺎﯿﮔ ﺪﺷر ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﺣاﺮﻣ رد بآ ندﻮﻤﻧ ﻢﻫاﺮﻓ ﻖﯾﺮﻃ زا نآ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ رد بآ هﺮﯿﺧذ ﺎﯾ يراﺪﻬﮕﻧ نآ ﻢﯿﻘﺘﺴﻣﺮﯿﻏ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﺳا ﺐﯿﺷ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ .ﺖ ياﺮﺑ ﯽﺗوﺎﻔﺘﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ بآ ﺐﯿﺷ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﻢﻫاﺮﻓ هﺎﯿﮔ ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ
ﻦـﯾا رد ﯽـﺳرﺮﺑ درﻮﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻪﮐ
ﻪﭙﺗ ﻖﻃﺎﻨﻣ ءﺰﺟ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ ﺎﺑ و يرﻮﻫﺎﻣ
،ﺪﻧدﻮﺑ ﺐﯿﺷ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻞـﺑﺎﻗ بآ راﺪـﻘﻣ ،كﺎـﺧ تﺎﯿـﺻﻮﺼﺧ ﺮـﮕﯾد و ﻖﻤﻋ رد ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﺎﺑ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﯾا رد هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﯿﻣز ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ
تاﺮـﯿﯿﻐﺗ ﻦﯾا و هدﺮﮐ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺎﻤﻧ
.ﺖﺳا ﻂﯾاﺮﺷ ﻦﯾا رد مﺪﻨﮔ ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺮﺑ ﯽﻠﯿﻟد ﺎـﺑ ﯽﺘﯾﺮﯾﺪـﻣ تﺎﯿﻠﻤﻋ هوﺮﮔ مﺪﻨﮔ ﻪﻧاد ﺪﯿﻟﻮﺗ رد ﺮﺛﺆﻣ هوﺮﮔ ﻦﯿﻣود
ﻒـﻠﻋ ﯽﮔﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ﺮﯿﺛﺄـﺗ زا ﯽـﺘﺣ ﻞـﻣﺎﻋ ﻦـﯾا ﺮﯿﺛﺄـﺗ و دﻮـﺑ زﺮـﻫ يﺎـﻫ
ﯽﮔﮋﯾو و كﺎﺧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﻢـﻬﻣ ﺰﯿﻧ ﯽﻓاﺮﮔﻮﭘﻮﺗ يﺎﻫ
ﻗر .دﻮـﺑ ﺮـﺗ ﺖـﺑﺎ
ﻒﻠﻋ ﻢﻬﻣ رﻮﺘﮐﺎﻓ ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ و بآ ،رﻮﻧ فﺮﺼﻣ رد مﺪﻨﮔ ﺎﺑ زﺮﻫ يﺎﻫ
ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ هﺎﯿﮔ ﺪﺷر هﺪﻨﻨﮐ دوﺪﺤﻣ ددﺮـﮔ
) Calado et al., 2010 .(
تﺮﮐ رد ﻒﻠﻋ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ ﻒﻠﻋ ﺎﺑ زﺮﻫ يﺎﻫ
ﺶﮐ دﺮـﮑﻠﻤﻋ ،ﺪﻧﺪـﺷ لﺮـﺘﻨﮐ
تﺮﮐ ﺎﺑ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ رد ﻪﻧاد ﻒـﻠﻋ لﺮـﺘﻨﮐ نوﺪﺑ يﺎﻫ
ﻪـﺑ زﺮـﻫ يﺎـﻫ رﻮـﻃ
ﯽﻨﻌﻣ ﺷاد ﺶﯾاﺰﻓا يراد ﺖ
) Calado et al., 2010 ( .
فﻼﺧﺮﺑ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻒﻠﻋ ﺎﺑ هزرﺎﺒﻣ ﺖﯿﻤﻫا مﺪﻋ ﺮﺑ ﯽﻨﺒﻣ ﯽﻣﻮﻤﻋ رﻮﺼﺗ عراﺰـﻣ رد زﺮﻫ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﺺﺨﺸﻣ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﺎﺑ ،ﻢﯾد مﺪﻨﮔ ﻒﻠﻋ ندﺮﺑ ﻦﯿﺑ زا ﻪﮐ دﻮﺷ
يﺎـﻫ
ﯽﻣ ﻢﯾد مﺪﻨﮔ عراﺰﻣ رد زﺮﻫ ﻪـﻧاد ﺪـﯿﻟﻮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ يدﺎﯾز ﺪﺣ ﺎﺗ ﺪﻧاﻮﺗ
.ﺪﯾﺎﻤﻧ ﮏﻤﮐ مﺪﻨﮔ
ﺧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﻦﯿﺑ رد ،مﺪـﻨﮔ ﻪـﻧاد ﺪـﯿﻟﻮﺗ رد ﺮﺛﺆﻣ ﻢﻬﻣ ﻞﻣﺎﻋ ،كﺎ
فﺮﺼﻣ ﺖﯿﻤﻫا ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا .ﺪﺷ هداد ﺺﯿﺨﺸﺗ كﺎﺧ ﻞﮐ نژوﺮﺘﯿﻧ ناﺰﯿﻣ درﻮـﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد ﻢﯾد مﺪﻨﮔ ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺶﯾاﺰﻓا رد ﻪﻧژوﺮﺘﯿﻧ يﺎﻫدﻮﮐ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ار ﯽﺳرﺮﺑ .ﺪﻫد
ﺮـﺼﻨﻋ و يﺪﯿﻠﮐ ﻞﻣﺎﻋ ﮏﯾ ًﻻﻮﻤﻌﻣ نژوﺮﺘﯿﻧ
تﻼﻏ ﻪﻧاد بﻮﻠﻄﻣ هدزﺎﺑ ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد رد ﯽﻠﺻا ﻪﺑ و
بﻮﺴﺤﻣ مﺪﻨﮔ هﮋﯾو
ﯽـﻣ ددﺮـﮔ ) Norouzi et al., 2009; Alcoz et al., 1993 Bly et
al., 2003;
Grant et al.,1985;
هﺮـﻬﺑ.(
زا هدﺎﻔﺘــﺳا رد هﺎــﯿﮔ يرو
ناﺰـﯿﻣ ،فﺮـﺼﻣ نﺎﻣز :ﻪﻠﻤﺟ زا ﻞﻣﺎﻋ ﺪﻨﭼ ﻪﺑ ﯽﯾاﻮﻫ ماﺪﻧا رد نژوﺮﺘﯿﻧ ﺘﺴﺑ اﻮﻫ و بآ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﺮﮕﯾد و شرﺎﺑ ،ﯽﻓﺮﺼﻣ نژوﺮﺘﯿﻧ ﯽﮕ
دراد ) Alcoz et al., 1993 ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ .(
ﺞﯾﺎـﺘﻧ يﺎﺘـﺳار رد هﺪـﻣآ ﺖﺳد
ﻪﺑ .ﺖﺳا ﻦﯿﻘﻘﺤﻣ ﺮﮕﯾد شراﺰﮔ لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ
ﺖﺳا هﺪﺷ رد ﻪـﮐ ﻂﯾاﺮـﺷ
هﺎـﯿﮔ ﺪـﺷر ﻪـﯿﻟوا ﻞـﺣاﺮﻣ رد ﻪﻧژوﺮﺘﯿﻧ يﺎﻫدﻮﮐ فﺮﺼﻣ ،يرﺎﯿﺑآ نوﺪﺑ ﻦﯿﯾﺎﭘ حﻮﻄﺳ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ،هﺎﯿﮔ ﺪﺷر ﺮﺧآ ﻞﺣاﺮﻣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ نژوﺮـﺘﯿﻧ ﺮـﺗ
ﺶﯿﺑ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺮﺗﻻﺎﺑ حﻮﻄﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺖـﺳا ﻪﺘﺷاد يﺮﺗ
) Rieger et al.,
(2008 دﻮﺒﻤﮐ ﻂﯾاﺮﺷ رد نژوﺮﺘﯿﻧ فﺮﺼﻣ ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﻦﯿﻘﻘﺤﻣ ﻦﯾا .
،كﺎﺧ رد ﺖﺑﻮﻃر ﯽﻣ دوﺪﺤﻣ ار نژوﺮﺘﯿﻧ ﺮﺛا
.ﺪﻨﮐ
ﺶﯿﺑ بﺬﺟ ،سﺮﺘﺳد ﻞﺑﺎﻗ بآ ناﺰﯿﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﻂـﺳﻮﺗ نژوﺮـﺘﯿﻧ ﺮﺗ
ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﺚﻋﺎﺑ ار ﻪﻧاد رد نژوﺮﺘﯿﻧ ﺖﻈﻠﻏ ﺶﯾاﺰﻓا و هﺎﯿﮔ )
Albrizio
et al., 2010 ﻪﻧاد داﺪﻌﺗ رﻮﺘﮐﺎﻓ ﻂﺳﻮﺗ مﺪﻨﮔ دﺮﮑﻠﻤﻋ زا يدﺎﯾز ﻢﻬﺳ .(
ﯽﻣ ﻪﯿﺟﻮﺗ ﺢﻄﺳ ﺪﺣاو رد مﺪﻨﮔ ﻪـﺑ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﯾا ﻪﮐ ددﺮﮔ
ﻮـﻃ ﻪـﺑ هﺪـﻤﻋ ر
دراد ﯽﮕﺘﺴﺑ ﻪﻧژوﺮﺘﯿﻧ يﺎﻫدﻮﮐ فﺮﺼﻣ )
Albrizio et al., 2010 (
ﻪﺑ .
ﯽﻣ كﺎﺧ نژوﺮﺘﯿﻧ ناﺰﯿﻣ لﺎﺣﺮﻫ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
تﺎﯿـﺻﻮﺼﺧ زا ﯽـﮑﯾ ناﻮـﻨﻋ
.دﻮﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد مﺪﻨﮔ ﻪﻧاد ﺪﯿﻟﻮﺗ رد كﺎﺧ ﻢﻬﻣ ﯽﮔﮋﯾو هوﺮﮔ رد
ﻘﺘﻧا ﺺﺧﺎﺷ و ﯽﺤﻄﺳ يﺎﻨﺤﻧا ،ﯽﻓاﺮﮔﻮﭘﻮﺗ يﺎﻫ لﺎ
ﻪـﺑ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮـﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد بﻮﺳر ﻢـﻬﻣ ناﻮـﻨﻋ
ﯽـﮔﮋﯾو ﻦﯾﺮـﺗ يﺎـﻫ
طﻮـﻄﺧ ﯽﻘﻓا ﺢﻄﺳ يﺎﻨﺤﻧا ،ﯽﺤﻄﺳ يﺎﻨﺤﻧا .ﺪﯾدﺮﮔ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﯽﻓاﺮﮔﻮﭘﻮﺗ ﯽـﻣ نﺎـﺸﻧ ار ﯽﮑﯿﻓاﺮﮔﻮـﭘﻮﺗ ﯽـﯾاﺮﮔاو و ﯽﯾاﺮﮕﻤﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا زاﺮﺗ .ﺪـﻫد
يدﻮـﮔ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ بآ نﺎﯾﺮﺟ ﺶﯾاﺮﮔ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﯽـﺿارا ﺮـﺳاﺮﺳ رد ار ﺎـﻫ
ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﺪـﻫد ) Wilson and Gallant, 2000 ﺮﯿﺛﺄـﺗ ﺮﺘﻣارﺎـﭘ ﻦـﯾا .(
ﻣ و كﺎـﺧ تﺎﯿـﺻﻮﺼﺧ ،ﯽﺿارا ﺮﺳاﺮﺳ رد بآ ﺖﮐﺮﺣ ﺖﻌﯿﺒﻃ رد ﯽﻤﻬ
ﻪــﺑ كﺎــﺧ بآ راﺪــﻘﻣ ﻪــﻤﯿﻧ و ﮏــﺸﺧ ﻖﻃﺎــﻨﻣ رد هﮋــﯾو
دراد ﮏــﺸﺧ
) Norouzi et al., 2009 ﺮﯿﺛﺄـﺗ ﺖﺤﺗ كﺎﺧ هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﺑﺎﻗ بآ ناﺰﯿﻣ .(
ﺎﻤﻧ ﻦﯿﻣز زا ﻪﻄﻘﻧ ﺮﻫ رد ﯽﻘﻤﻋ و ﯽﺤﻄﺳ يﺎﻨﺤﻧا ،ﺐﯿﺷ ﺖﻬﺟ و ﻪﺟرد ﻪﺑ و ﺖﺳا ﯽﻣ ﯽﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ رﻮﻃ ﯾزﻮﺗ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺎﻤﻧ ﻦﯿﻣز زا ﻪﻄﻘﻧ ﺮﻫ رد بآ ﻊ
ﺪﻫد راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺖﺤﺗ ار لﻮﺼﺤﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و )
Hanna et al.,
( .1982 ﻢـﻬﻣ ،ﺖﯿـﺳﺎﺴﺣ ﺰﯿﻟﺎـﻧآ مﺎﺠﻧا ﺎﺑ و كﺎـﺧ تﺎﯿـﺻﻮﺼﺧ ﻦﯾﺮـﺗ
ﻪـﺑ كﺎـﺧ ﻞـﮐ نژوﺮـﺘﯿﻧ و ﻦﯿﯿﻌﺗ ﻢﯾد مﺪﻨﮔ ﻪﻧاد ﺪﯿﻟﻮﺗ رد ﯽﻓاﺮﮔﻮﭘﻮﺗ ﻢﻬﻣ ناﻮﻨﻋ د مﺪﻨﮔ ﻪﻧاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ راﺬﮔﺮﯿﺛﺄﺗ ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦﯾﺮﺗ
مﻼﻋا ﻢﯾ ﺪﺷ
) Norouzi Masear, 2008 (.
مﺪﻨﮔ ﯽﯾاﻮﻫ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز دﺮﮑﻠﻤﻋ رد ﺮﺛﺆﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ
ﻞﮑﺷ رد 3 هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺖﯿﻤﻫا ﺐﯿﺗﺮﺗ
.ﺖﺳا هﺪﺷ هداد نﺎﺸﻧ ﻢﯾد مﺪﻨﮔ ﯽﯾاﻮﻫ
ﻢﻬﻣ ﯽﺤﻄﺳ يﺎﻨﺤﻧا ،ﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯿﺑ رد ﺪـﯿﻟﻮﺗ رد ﺮﺛﺆـﻣ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﻦﯾﺮﺗ
زا ﺲﭘ .دﻮﺑ ﯽﯾاﻮﻫ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز زا ﯽـﮕﺘﻔﻫ شرﺎﺑ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ هوﺮﮔ نآ
ﺶﯿﺑ ﺖﯿﻤﻫا ﻪﺑ دﻮﺑ رادرﻮﺧﺮﺑ ﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﮕﯾد ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يﺮﺗ
يرﻮـﻃ ﻪـﮐ
ﻪﺘﻔﻫ شرﺎﺑ ﻪﻧاﻮﺟ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺎﺑ فدﺎﺼﻣ ﻪﮐ ﻢﻬﻧ و مرﺎﻬﭼ ،لوا يﺎﻫ
و ﯽـﻧز
ﻪﺠﻨﭘ ﯽﻣ مﺪﻨﮔ ﻪﻧاد ﯽﻧز ﻪﺑ ،ﺪﺷﺎﺑ
ﻢﻬﻣ ناﻮﻨﻋ .ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﻞﻣاﻮﻋ ﻦﯾﺮﺗ
ﺗ ﺖﺴﯾز ﺪﯿﻟﻮﺗ رد ﺮﺛﺆﻣ يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﺮﮕﯾد ﻢـﻫد هدر ﺎـﺗ مﺪﻨﮔ ﯽﯾاﻮﻫ هدﻮ
ﻞـﺑﺎﻗ ﻢﯿـﺳﺎﺘﭘ ،ﻢﺠﻨـﭘ و ﺖﺴﯿﺑ ﻪﺘﻔﻫ شرﺎﺑ ،ﻪﺿﻮﺣ هﮋﯾو ﺢﻄﺳ ﻞﻣﺎﺷ ﺖﺴﯿﺑ ﻪﺘﻔﻫ شرﺎﺑ و ﻢﻫدرﺎﻬﭼ ﻪﺘﻔﻫ شرﺎﺑ ،ﯽﻘﻤﻋ يﺎﻨﺤﻧا ،كﺎﺧ بﺬﺟ .دﻮﺑ ﻢﮑﯾ و
ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﺶﯿﺑ ﯽﺤﻄﺳ يﺎﻨﺤﻧا
دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ار ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻦﯾﺮﺗ
ﺮﺑ ﯽﻓاﺮﮔﻮﭘﻮﺗ ﯽﮔﮋﯾو ﻦﯾا .دراد ﻢﯾد مﺪﻨﮔ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز كﺎﺧ بآ ناﺰﯿﻣ
ﯽﻣ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻪﭙﺗ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد .دراﺬﮔ ﺖـﯿﻌﻗﻮﻣ رد بآ ناﺰـﯿﻣ ،يرﻮﻫﺎـﻣ
يﺎـﻫ
ﻦﯿﻣز توﺎﻔﺘﻣ ﺪـﺷر ﺮـﺑ كﺎﺧ ﺖﺑﻮﻃر رد ﺮﯿﯿﻐﺗ ﻦﯾا و ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ ﺎﻤﻧ
ﻪـﺑ بآ نﺎـﯾﺮﺟ ﻦﯿـﯿﻌﺗ ﻖـﯾﺮﻃ زا ﺮﺘﻣارﺎﭘ ﻦﯾا .ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﯿﺛﺄﺗ هﺎﯿﮔ ﻪـﺑ طﺎـﻘﻧ ﻦـﯾا رد ﯽﺘﺑﻮﻃر هﺮﯿﺧذ ﺶﯾاﺰﻓا و ﺮﻌﻘﻣ طﺎﻘﻧ ﺖﻤﺳ رد هﮋـﯾو
ﺎﻣﺎﺳ ﻪﻧ ﯽﻣ ﻢﯾد يﺎﻫ ﺎـﺑ .ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺮﯿﺛﺄﺗ هﺎﯿﮔ دﺮﮑﻠﻤﻋ و ﺪﺷر ﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﯽﺳﺎﺳا و ﻢﻬﻣ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ زا ﯽﮑﯾ كﺎﺧ ﯽﺘﺑﻮﻃر هﺮﯿﺧذ ﻪﮐ
رد ﯽﻓاﺮﮔﻮـﭘﻮﺗ ﯽـﮔﮋﯾو ﻦـﯾا ،ﺖـﺳا ﻢﯾد ﻂﯾاﺮﺷ رد هﺎﯿﮔ ﻪﻨﯿﻬﺑ ﺪﺷر رد ﻪـﺘﻓﺮﮔ راﺮـﻗ ﻢـﯾد مﺪﻨﮔ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﺮﺛﺆﻣ يﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ سأر ﺗ ﯽﮔﮋﯾو ﻦﯾا .ﺖﺳا ﻪﺑ ﯽﻓاﺮﮔﻮﭘﻮ
دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻢﻬﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﯿﻣرﺎﻬﭼ ناﻮﻨﻋ
) ﺖﺳا هﺪﺷ مﻼﻋا مﺪﻨﮔ ﻞﮐ Norouzi Masear, 2008
.(
ﺖﺴﯾز دﺮﮑﻠﻤﻋ ﯽﻨﯿﺑﺶﯿﭘ لﺪﻣ رد يدورو يﺎﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ ﯽﺒﺴﻧ ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ ﺐﯾﺮﺿ ﺮﯾدﺎﻘﻣ رادﻮﻤﻧ- 3 ﻞﮑﺷ لدرا و ﮓﻧﺮﻫﻮﮐ ﻪﻘﻄﻨﻣ ود رد ﻢﯾد مﺪﻨﮔ ﯽﯾاﻮﻫ هدﻮﺗ
Figure 3- Relative sensitivity analysis coefficient values for rainfed wheat biomass yield prediction in Koohrang and Ardal sites
ﺎﺗP1 ﯽﺳ ﻪﺘﻔﻫ ﺎﺗ ﻢﮑﯾ ﻪﺘﻔﻫ شرﺎﺑ :P30 ،ما
زﺮﻫ ﻒﻠﻋ :Weed ، Elevation : ،عﺎﻔﺗرا Aspect : ،ﺐﯿﺷ ﺖﻬﺟ : CA ،ﻪﺿﻮﺣ هﮋﯾو ﺢﻄﺳ : PlC
،ﯽﺤﻄﺳ يﺎﻨﺤﻧا : PrC
يﺎﻨﺤﻧا يدﻮﻤﻋ
، :TC
ﻣ يﺎﻨﺤﻧا
،ﯽﺳﺎﻤ : SPI ،نﺎﯾﺮﺟ ترﺪﻗ ﺺﺧﺎﺷ : STI
،بﻮﺳر لﺎﻘﺘﻧا ﺺﺧﺎﺷ Slope
: ،ﺐﯿﺷ ،ﺖﺑﻮﻃر ﺺﺧﺎﺷ:WI ،راﻮﻤﻫﺎﻧ ضراﻮﻋ :ShR
،ﯽﮔﺪﻨﮐاﺮﭘ ﺢﻄﺳ :DA ،عﺎﺒﺷا ﺪﺻرد :SP
: SOM هدﺎﻣ
ﯽﻟآ كﺎﺧ ، : TN ،ﻞﮐ تزا Pava
: ،بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﻔﺴﻓ Kava
: ،بﺬﺟ ﻞﺑﺎﻗ ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ،لدﺎﻌﻣ ﻢﯿﺴﻠﮐ تﺎﻨﺑﺮﮐ :CCE
ﻧﻮﯿﺗﺎﮐ لدﺎﺒﺗ ﺖﯿﻓﺮﻇ :CEC ،ﯽ
،نژورﺪﯿﻫ نﻮﯾ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ :pH ﯽﮑﯾﺮﺘﮑﻟا ﺖﯾاﺪﻫ :EC
،كﺎﺧ ،سر :Clay ،ﺖﻠﯿﺳ :Silt و ﻦﺷ :Sand
Gravel هﺰﯾﺮﮕﻨﺳ :
ﻪﺘﻔﻫ رد شرﺎﺑ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﻪﻧاﻮﺟ ﺎﺑ فدﺎﺼﻣ يﺎﻫ
ﻪـﺘﻔﻫ) مﺪـﻨﮔ رﺬﺑ ﯽﻧز
ﻪﺠﻨﭘ ﺎﺑ فدﺎﺼﻣ ﻪﺘﻔﻫ رد و (مرﺎﻬﭼ و لوا ﻪﺘﻔﻫ و (ﻢﻬﻧ ﻪﺘﻔﻫ) مﺪﻨﮔ ﯽﻧز
و ﺖﺴﯿﺑ ﻪﺘﻔﻫ) مﺪﻨﮔ ﯽﻫﺪﻠﮔ ﺎﺑ فدﺎﺼﻣ ﻪﺑ (ﻢﺠﻨﭘ
شرﺎـﺑ ناﻮـﻨﻋ يﺎـﻫ
ﻢﻬﻣ شرﺎﺑ هوﺮﮔ ﻦﯿﺑ زا ﺮﺗ ﻔﻫ يﺎﻫ
نﺎـﺸﻧ ﺞﯾﺎـﺘﻧ ﻦـﯾا .ﺪـﺷ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﯽﮕﺘ
ﯽﻣ ﻪﻧاﻮﺟ ﻞﺣاﺮﻣ ﻪﮐ ﺪﻫد ﻪﺠﻨﭘ ،رﺬﺑ ﯽﻧز
ﺶﯿﺑ ﯽﻫﺪﻠﮔ و ﯽﻧز ار ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻦﯾﺮﺗ
ﻦﯾا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ .دراد مﺪﻨﮔ ﯽﯾاﻮﻫ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز ﺪﯿﻟﻮﺗ رد ﻊـﺒﻨﻣ ﺎـﻬﻨﺗ ﻪـﮐ
ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ رد كﺎﺧ ﺖﺑﻮﻃر ﻦﯿﻣﺄﺗ ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ ،ﻢﯾد يﺎﻫ
بآ ﻦﯾاﺮﺑﺎـﻨﺑ ،ﺖـﺳا
ﯽﻣ ﻦﯿﻣﺄﺗ ﻊﺒﻨﻣ ﻦﯾا زا ﺎﻬﻨﺗ ،ﺪﺷر ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﺣاﺮﻣ رد هﺎﯿﮔ زﺎﯿﻧ درﻮﻣ ددﺮﮔ
ﻢﻬﻣ هﺪﺷ ﺮﮐذ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺳ و ﺖـﺴﯾز ﺪـﯿﻟﻮﺗ رد مﺪـﻨﮔ ﺪﺷر ﻞﺣاﺮﻣ ﻦﯾﺮﺗ
ﻪﺑ .ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﯾاﻮﻫ هدﻮﺗ ﺖﯿـﺳﺎﺴﺣ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻦﯾا ﺮﮕﯾد ترﺎﺒﻋ
ﻪـﺳ ﻦـﯾا رد كﺎـﺧ ﺖـﺑﻮﻃر ناﺰﯿﻣ ﻪﺑ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز ﺪﯿﻟﻮﺗ و مﺪﻨﮔ ﺪﺷر ﻪﺑ ﺎﺑ .ﺖﺳا ﻪﻠﺣﺮﻣ شراﺰﮔ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ ﯽﺒﺼﻋ ﻪﮑﺒﺷ لﺪﻣ يﺮﯿﮔرﺎﮐ
هﺪـﺷ
ﺖﺳا سﺎﺴﺣ ﻪﮐ ﻢﯾد ترذ دﺮﮑﻠﻤﻋ رد رﻮﺘﮐﺎﻓ ﻦﯾﺮﺗ
، ﺮـﺧاوا رد ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ
ﺖﺳا يﻻوژ )
Liu et al., 2001 (.
ﻪﺑ ﻪﺿﻮﺣ هﮋﯾو ﺢﻄﺳ ﯽـﮔﮋﯾو زا ﻢـﻬﻣ ﺮﺘﻣارﺎـﭘ ﺮـﮕﯾد ناﻮﻨﻋ
يﺎـﻫ
ﭘ ﻦﯾا .ﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺮﺛﺆﻣ مﺪﻨﮔ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز دﺮﮑﻠﻤﻋ رد ﯽﻓاﺮﮔﻮﭘﻮﺗ ﺮﺘﻣارﺎ
ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻒﯾﺮﻌﺗ زاﺮﺗ ﻂﺧ لﻮﻃ ﻪﺑ ﻪﻄﻘﻧ ﺮﻫ ﺖﺳدﻻﺎﺑ ﺢﻄﺳ ﺖﺒﺴﻧ ) Wilson and Gallant., 2000 (
نﺎﺸﻧ ﯽﮔﮋﯾو ﻦﯾا . ﯽﺤﻄـﺳ هﺪـﻨﻫد
ﯽﻣ ﻦﯿﻣﺄﺗ ار ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﻪﻄﻘﻧ ﻪﺑ بآ نﺎﯾﺮﺟ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺢﻄﺳ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .ﺪﻨﮐ
ﺶﯿﺑ ﻦﯿﻣﺄﺗ ﺮﺗ ﺶﯿﺑ بآ هﺪﻨﻨﮐ ياﺮﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﻪﻄﻘﻧ ياﺮﺑ ﺮﺗ
هﺪﺷ ﺖﺸﮐ هﺎﯿﮔ رد هﺎـﯿﮔ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﻖﯾﺮﻃ ﻦﯾا زا و ﺖﺳا ﻪﻄﻘﻧ نآ رد
.ﺖﺳا ﺮﺛﺆﻣ ﻪﻄﻘﻧ نآ
ﻪﺑ ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ ،كﺎﺧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ﻦﯿﺑ زا ﻢـﻬﻣ ﺮـﯿﻐﺘﻣ هد زا ﯽﮑﯾ ناﻮﻨﻋ
زا ﺮﺼﻨﻋ ﻦﯾا .ﺪﯾدﺮﮔ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﻢﯾد مﺪﻨﮔ ﯽﯾاﻮﻫ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز ﺪﯿﻟﻮﺗ رد ﻪﯿﻟوا ﺶﯿﺑ بآ بﺬﺟ رد ﺮﯿﺛﺄﺗ ﻖﯾﺮﻃ
و هﺎﯿﮔ ﯽﮕﻨﯾﺰﺒﺳ ﺪﺷر ﺮﺑ هﺎﯿﮔ ﻂﺳﻮﺗ ﺮﺗ
ﻠﻤﻋ ﺶﯾاﺰﻓا ﻪـﮐ ﺰﯿﻧ ﯽﻘﻤﻋ يﺎﻨﺤﻧا .ﺖﺳا ﺮﺛﺆﻣ ﯽﯾاﻮﻫ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز دﺮﮑ
ﻪﺑ ،ﺖﺳا ﯽﻓاﺮﮔﻮﭘﻮﺗ ﯽﮔﮋﯾو زا ﺮﮕﯾد ﯽﮑﯾ ﺪـﯿﻟﻮﺗ رد ﻢـﻬﻣ ﺮـﯿﻐﺘﻣ ناﻮﻨﻋ
ﻪـﺑ ﺰـﯿﻧ ﺮﺘﻣارﺎـﭘ ﻦﯾا ﺮﯿﺛﺄﺗ .ﺪﯾدﺮﮔ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﻢﯾد مﺪﻨﮔ ﯽﯾاﻮﻫ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز ﺶﯾاﺰـﻓا ﻪـﺠﯿﺘﻧ رد و ﯽﺘﺑﻮﻃر هﺮﯿﺧذ ﺶﯾاﺰﻓا و كﺎﺧ رد بآ يراﺪﻬﮕﻧ ﯽﻣ طﻮﺑﺮﻣ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز دﺮﮑﻠﻤﻋ ) ددﺮﮔ
Norouzi et al., 2009 .(
توﺎﻔﺗ ﯽﻟو دراد مﺪﻨﮔ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ ﯽﯾﺰﺟ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﺪﺷر ﻞﺼﻓ لﻮﻃ يﺎﻫ
ﯽﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺮﯿﺛﺄﺗ كﺎﺧ بآ يراﺪﻬﮕﻧ ﺖﯿﻓﺮﻇ ﻦﯾا و ﻪﺘﺷاد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺮﺑ
ﻪﺑ ﺮﯿﻐﺘﻣ ﺶﯿـﭘ رد ﻢـﻬﻣ ﻞـﻣﺎﻋ ناﻮـﻨﻋ ﺗ دﺮـﮑﻠﻤﻋ ﯽـﻨﯿﺑ
ﺪـﯾدﺮﮔ ﻦﯿـﯿﻌ
) Bandel and Heger, 1994 (
ﻪـﻤﯿﻧ و ﮏـﺸﺧ ﻖﻃﺎـﻨﻣ رد . ﮏـﺸﺧ
ﻣ هﺪﻨﻨﮐدوﺪﺤﻣ كﺎﺧ بآ ناﺰﯿ ﯽـﻋارز تﻻﻮـﺼﺤﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ رد ﻞﻣﺎﻋ ﻦﯾﺮﺗ
ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ لﺮـﺘﻨﮐ ار كﺎـﺧ رد بآ ﻊـﯾزﻮﺗ ﻪـﮐ ﯽﯾﺎﻫﺪﻨﯾآﺮﻓ و ددﺮﮔ
ﯽﻣ ﯽﻣ لﺮﺘﻨﮐ ﺰﯿﻧ ار لﻮﺼﺤﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ،ﺪﻨﮐ ﺪﻨﮐ
) Afyuni et al., 1993;
Si and Farrell, 2004 .(
ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ
ﻪﺑ رﻮﻃ ـﻬﻣ كﺎـﺧ بآ راﺪﻘﻣ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻦﯾا ﯽﻠﮐ ﻢ
ﻦﯾﺮـﺗ
ﺪﯿﻟﻮﺗ ياﺮﺑ ﻞﻣﺎﻋ و ﻪﻧاد
مﺎـﻤﺗ و ﺖـﺳا ﻢـﯾد مﺪﻨﮔ ﯽﯾاﻮﻫ هدﻮﺗ ﺖﺴﯾز
رد بآ راﺪـﻘﻣ ﻪـﺑ ﯽﻋﻮـﻧ ﻪﺑ ،ﺪﻧﺪﺷ هداد ﺺﯿﺨﺸﺗ ﻢﻬﻣ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫﺮﯿﻐﺘﻣ ﯽﻣ طﻮﺑﺮﻣ كﺎﺧ .ﺪﻧﻮﺷ
ﯽـﻣ ﺐﯿـﺷ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ و شرﺎﺑ ﻪـﺑ ﺪـﻨﻧاﻮﺗ
ناﻮـﻨﻋ
ﻢﻬﻣ ﻪـﺠﯿﺘﻧ رد و كﺎـﺧ رد بآ يراﺪـﻬﮕﻧ ﺖـﯿﻓﺮﻇ رد ﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﻦﯾﺮﺗ
ﻢﻬﻣ رد ﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﻦﯾﺮﺗ ﺪﯿﻟﻮﺗ
و ﻪﻧاد ﻢـﯾد مﺪـﻨﮔ ﯽﯾاﻮـﻫ هدﻮـﺗ ﺖـﺴﯾز
.ﺪﻧدﺮﮔ بﻮﺴﺤﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ رد نژوﺮﺘﯿﻧ ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻦﯿﺑ زا ،ﻦﯾا ﺮﺑ هوﻼﻋ
ﺖﺴﯾز ﺪﯿﻟﻮﺗ رد ﻢﯿﺳﺎﺘﭘ و ﻪﻧاد ﻢﻬﻣ هدﻮﺗ
ﻪﺘﺧﺎﻨـﺷ ﯽﯾاﺬـﻏ ﺮـﺻﺎﻨﻋ ﻦﯾﺮﺗ
.ﺪﻧﺪﺷ
