ﯽﺳرﺮﺑ شور
ﻪﺑ نرﺪﻣ يﺎﻫ رﻮﻈﻨﻣ
ﻪﺑ ﮔرﺎﮐ ﯿ ﺮ رد ي يﺮﻬﺷ بﺎﻧاور ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ
نﺎﻬﺟ ﺪﯿﻣا هﺪﯾد
ناﻮﻠﯿﻧ يﺪﺳا ﺪﯿﻣا ،1
*2
-1 ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ،ﯽﺸﮑﻫز و يرﺎﯿﺑآ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ ﺪﺷرا بآ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ و مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ
ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد نﺎﮔﺮﮔ ﯽﻌﯿﺒﻃ
-2 يﻮﺠﺸﻧاد*
،يرادﺰﯿﺨﺑآ يﺮﺘﮐد ﺰﯿﺨﺑآ و ﻊﺗﺮﻣ هوﺮﮔ
نﺎﮔﺮﮔ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و يزروﺎﺸﮐ مﻮﻠﻋ هﺎﮕﺸﻧاد
Email: [email protected]
هﺪﯿﮑﭼ
ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﻌﯾﺎﻗو لﺮﺘﻨﮐ بآ
ﯽﮕﺘﻓﺮﮔ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﯽﮔدﻮﻟآ ،روﺮﻣ و رﻮﺒﻋ ﻢﺘﺴﯿﺳ رد لﻼﺘﺧا ،ﺮﺑﺎﻌﻣ ﻪﺑ
ﻪﻄﺳاو ﻧاور نﺪﺷ يرﺎﺟ ﺎ
هدﻮﻟآ ب
و ﺳ ﯿ ﻞ ﮔدز ﯽ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ و نﺎﺣاﺮﻃ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﻏﺪﻏد هراﻮﻤﻫ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﯽﻧاور و ﯽﻟﺎﻣ ،ﯽﻧﺎﺟ ﺖﯿﻨﻣا ﻦﯿﻣﺄﺗ و ﯽﻧﻮﮑﺴﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ناﺰﯾر
ﺖﺳا هدﻮﺑ بآ ﻦﯿﺳﺪﻨﻬﻣ و يﺮﻬﺷ و ﻦﮐﺎﻣا شﺮﺘﺴﮔ .
تﺎﺴﯿﺳﺄﺗ دﺎﯾدزا ﺮﺛا رد يﺮﻬﺷ نوﺰﻓازور
ﯽﺿارا ﻞﯾﺪﺒﺗ و ﺖﯿﻌﻤﺟ
هﺪﯾﺪﻋ تﻼﮑﺸﻣ زوﺮﺑ ﺐﺟﻮﻣ هراﻮﻤﻫ يﺮﻬﺷ ﯽﺿارا ﻪﺑ ﯽﻠﮕﻨﺟ و ﯽﻌﺗﺮﻣ ،يزروﺎﺸﮐ يا
هﺪﺷ ﺖﺳا ﻪﮐ عﻮﻤﺠﻣرد ﻢﻫﺮﺑ ﺚﻋﺎﺑ
ﯽﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻦﯾا ﯽﮑﯾژﻮﻟورﺪﯿﻫ لدﺎﻌﺗ و ﻢﺘﺴﯿﺳﻮﮐا ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻞﮑﺷ ندرﻮﺧ هزﻮﺣ ﯽﮑﯾژﻮﻟورﺪﯿﻫ لدﺎﻌﺗ مﺪﻋ .ددﺮﮔ
ﺰﯿﺨﺑآ يﺎﻫ
ﻪﻧ ﻂﻘﻓ ﻞﯿﺳ ﺐﺟﻮﻣ ﯾﺮﺟ ﺶﻫﺎﮐ و گرﺰﺑ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﻪﯾﺎﭘ نﺎ بﺎﯾﺎﭘ ﺖﻤﺴﻗ رد ﯽﮔدﻮﻟآ ﺶﯾاﺰﻓا ،كﺎﺧ ﺶﯾﺎﺳﺮﻓ ﺐﺟﻮﻣ ﻪﮑﻠﺑ دﻮﺷ
هﺮﻔﺳ ﻪﯾﺬﻐﺗ ﺶﻫﺎﮐ و ﯽﻣ ﺰﯿﻧ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز يﺎﻫ
ﺖﻧﻮﮑﺳ مﺎﻈﻧ يراﺪﯾﺎﭘﺎﻧ و ددﺮﮔ .ﺖﺷاد ﺪﻫاﻮﺧ ﯽﭘ رد ار ﯽﻫﺎﮔ
ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ بآ يﺎﻫ
ﺎﻫﺮﻬﺷ ﯽﺤﻄﺳ فﻼﺧﺮﺑ
هار ﻪﮐ ﯽﺘﻨﺳ هﺎﮔﺪﯾد ﻪﭼﺮﻫ ﻊﻓد و ﻊﻤﺟ ار ﯽﻠﺻا رﺎﮐ
ﺮﺳ ﯾ ﻊ ﺮﺗ بآ يﺎﻫ دازﺎﻣ ﯽﻣ هزوﺮﻣا ،ﺖﺴﻧاد
ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺮﺑ رﺎﺸﻓ ﺶﻫﺎﮐ ياﺮﺑ ﯽﻌﺒﻨﻣ ﺎﯾ و ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ياﺮﺑ بآ ﻊﺒﻨﻣ ﮏﯾ يﺮﻬﺷ بﺎﻧاور ﻪﮐ ﺖﺳا هﺎﮔﺪﯾد ﻦﯾا ﺮﺑ ﯽﮑﺘﻣ ﯽﻣ ﺎﻫﺮﻬﺷ هدوﺪﺤﻣ بﺮﺷ بآ و ﺪﻨﻤﺷزرا ﻊﺒﻨﻣ ﮏﯾ ﺎﻫﺮﻬﺷ رد ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ زا ﯽﺷﺎﻧ بﺎﻧاور .ﺪﺷﺎﺑ
ناﺮﮔ ﺖﺳﺎﻬﺑ هﻮﯿﺷ ﺪﯾﺎﺑ ،
ﯿﮐ و ﺖﯿﻤﮐ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ ياﺮﺑ ار ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ شور زا هزوﺮﻣا .دﺮﮐ اﺮﺟا و ﺖﻓﺎﯾ ﯽﻘﻄﻨﻣ و لﻮﻘﻌﻣ هدﺎﻔﺘﺳا نﻮﻨﻓ و ﻊﺒﻨﻣ ﻦﯾا ﺖﯿﻔ
-
) بآ نﺎﯾﺮﺟ ﺖﮐﺮﺣ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد يﺮﻬﺷ حﻮﻄﺳ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ،كﺎﺧ رد بآ ذﻮﻔﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ياﺮﺑ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ ﻮﺤﺗ
ﯾ ﻞ نﺎﻣز
ﻢﻫ و ( ﺰﮐﺮﻤﺗ هﺮﯿﺧذ ﻦﯿﻨﭼ
دﺎﻔﺘﺳا و يزﺎﺳ ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا بﺎﻧاور زا دﺪﺠﻣ ه
دﻮﺷ ظﺎﺤﻟ . ندﻮﻤﻧ اﺮﺷ ﻂﯾ ﯽﻤﯿﻠﻗا ﺮﯿﻈﻧ ناﺰﯿﻣ
شرﺎﺑ ﺎﻫ
، كﺎﺧ ﺖﯿﻌﺿو و
يﺮﺑرﺎﮐ ﯽﺿارا يﺮﻬﺷ ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺗ هدﺎﻔﺘﺳا ﺢﯿﺤﺻ زا ﻦﯾا هزﺎﺳ ﺎﻫ ار رد يﺎﻫﺰﯿﺨﺑآ يﺮﻬﺷ ناﺮﯾا ﻦﮑﻤﻣ
دزﺎﺳ و ﯽﺗاﺮﯿﯿﻐﺗ ﺎﺑ رد
مﺮﻓ و ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ثاﺪﺣا هدﺎﻔﺘﺳا وآ زا
ﺢﻟﺎﺼﻣ ﯽﻠﺤﻣ ﯽﻣ ناﻮﺗ ﻪﺑ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ ﺪﯿﺳر ﺎﺗ ﺎﺑ ﻂﯾاﺮﺷ
نﺎﻣرﻮﺸﮐ ناﺮﯾا قﺎﺒﻄﻧا ار مزﻻ اﺪﯿﭘ ﺪﯾﺎﻤﻧ .
:يﺪﯿﻠﮐ تﺎﻤﻠﮐ شور ،يﺮﻬﺷ بﺎﻧاور
نرﺪﻣ يﺎﻫ ، بآ ﯽﮕﺘﻓﺮﮔ يﺮﻬﺷ ﺰﯿﺨﺑآ ، ،
بﻼﯿﺳ
ﻪﻣﺪﻘﻣ
بﻼﯿﺳ ﯽﻣ يﺮﻬﺷ يﺎﻫ
،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﺰﯾﺎﻤﺘﻣ ًﻼﻣﺎﮐ عﻮﻧ ود زا ﺪﻨﻧاﻮﺗ ﺖﻟﺎﺣ رد
نﺎﯿﻐﻃ ﺮﺛا رد ﻪﮐ يﺮﻬﺷ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد بﻼﯿﺳ لوا
ﻪﻧﺎﺧدور بآ رﺎﭼد ﺎﻫ
بآ ﯽﮕﺘﻓﺮﮔ ﺪﻧﻮﺷ و ﯽﻣ يﺮﻬﺷ ﺪﯾﺪﺷ بﻼﯿﺳ مود ﺖﻟﺎﺣ رد ﺪﻧاﻮﺗ
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ رد بﻼﯿﺳ صﺎﺧ درﻮﻣ ﮏﯾ
ﺚﻋﺎﺑ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ يﺮﻬﺷ ﻖﻃﺎﻨﻣ يور ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ تﺪﺷ درﻮﻣ ﻦﯾا رد ،دﻮﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ بآ
ﯽﮕﺘﻓﺮﮔ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ و ﺮﺑﺎﻌﻣ رد ﺎﻫ
نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﻪﮐ ﯽﻘﻃﺎﻨﻣ رد ﺎﯾ ﺖﺴﭘ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻪﻫاﺮﺑآ رد يدﺎﯾز يﺎﻫ
،ﯽﻤﯾﺪﻗ يﺎﻫ ﺎﻫرﺬﮔﺮﯾز
ﮔرﺰﺑ ﯽﮕﺘﻓروﺮﻓ ، هاﺮ
ثاﺪﺣا هﺮﯿﻏ و ﺎﻫ
هﺪﯾدﺮﮔ بﻼﯿﺳ ﻦﯿﻨﭼ .دﻮﺷ ،ﺪﻧا ﻢﺘﺴﯿﺳ ﺖﯾﺎﻔﮐ مﺪﻋ ﺮﺛا رد ًﺎﺗﺪﻤﻋ ﯽﯾﺎﻫ
ﻊﻤﺟ يروآ ﯽﻣ دﺎﺠﯾا يﺮﻬﺷ نارﺎﺑ رد ًﺎﻣﻮﻤﻋ و ﺪﻧﻮﺷ
لﺎﻐﺷآ ﺮﺛا ﻪﻟﻮﻟ يدورو ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ
لﺎﻧﺎﮐ و ﺎﻫ ﯽﺟوﺮﺧ ﺎﯾ ﺎﻫ
هزﻮﺣ ﯽﻣ دوﺪﺴﻣ ار ﺎﻫ ﻢﯿﺧو ﻂﯾاﺮﺷ ،ﺪﻨﻨﮐ
ﯽﻣ ﺮﺗ دﻮﺷ ) ،يرﺪﯿﺣ
.(1384 ﯽﻌﯾﺎﻗو لﺮﺘﻨﮐ ﺪﻨﻧﺎﻣ
بآ ﯽﮕﺘﻓﺮﮔ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﯽﮔدﻮﻟآ ،روﺮﻣ و رﻮﺒﻋ ﻢﺘﺴﯿﺳ رد لﻼﺘﺧا ،ﺮﺑﺎﻌﻣ ﻪﺑ
ﻪﻄﺳاو نﺪﺷ يرﺎﺟ
بﺎﻧاور و هدﻮﻟآ ﻞﯿﺳ ﯽﮔدز و نﺎﺣاﺮﻃ ﺮﻃﺎﺧ ﻪﻏﺪﻏد هراﻮﻤﻫ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﯽﻧاور و ﯽﻟﺎﻣ ،ﯽﻧﺎﺟ ﺖﯿﻨﻣا ﻦﯿﻣﺄﺗ و ﯽﻧﻮﮑﺴﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ .ﺖﺳا هدﻮﺑ بآ ﻦﯿﺳﺪﻨﻬﻣ و يﺮﻬﺷ ناﺰﯾر و
ﻪﻧﻮﮔﺮﻫ ﻞﻬﺳ يرﺎﮕﻧا ﺢﯿﺤﺻ ﯽﺣاﺮﻃ رد نآ
ﺎﻫ ﯽﻣ يﺮﺸﺑ ﻊﻣاﻮﺟ ياﺮﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻞﮑﺸﻣ ﻦﯾﺮﻓآ .ﺪﺷﺎﺑ يﺮﻬﺷ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻪﺑ
ترﻮﺻ ﯽﻣ ﻒﯿﺻﻮﺗ ﯽﻧﺎﺴﻧا ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺰﮐﺮﻤﺗ ﺎﺑ ﯽﻘﻃﺎﻨﻣ ﻪﺼﺨﺸﻣ زا و ﺪﻧﻮﺷ
حﻮﻄﺳ نآ يﺎﻫ
ﺮﯾﺬﭘﺎﻧذﻮﻔﻧ ﻪﻫاﺮﺑآ دﻮﺟو و ﻊﯿﺳو
.ﺖﺳا ﺮﺸﺑ ﺖﺳد ﺖﺧﺎﺳ يﺎﻫ ﯽﮑﯾ
ﺮﮕﯾد زا ﻪﺼﺨﺸﻣ يﺎﻫ هزﻮﺣ يﺎﻫ ﺰﯿﺨﺑآ يﺮﻬﺷ
ﺲﮑﻋ ﻞﻤﻌﻟا ﻊﯾﺮﺳ نﺎﯾﺮﺟ ﻪﺑ يﺎﻫﺪﻨﯾاﺮﻓ شرﺎﺑ
ﯽﻣ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﮐ رد ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ نﺎﻣز دﻮﺧ يﺎﻫﺪﻨﯾاﺮﻓ نﺎﯾﺮﺟ
ﻪﺑ جوا دﻮﺧ ﯽﻣ ﺪﻨﺳر و
ﺎﺑ ﻦﯾﺮﺘﻤﮐ نﺎﻣز ﺰﮐﺮﻤﺗ نﺎﻣز ﯽﻤﮐ ياﺮﺑ دﺎﺠﯾا تاﺪﯿﻬﻤﺗ مزﻻ
يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ زا
ﺮﻄﺧ بﻼﯿﺳ يﺎﻫ يﺮﻬﺷ ياﺮﺑ ﺎﻣ دﻮﺟو ﻪﺑ
ﯽﻣ دروآ ﺮﻬﺷ ﺶﯾاﺰﻓا . ﻪﻫد رد ﯽﻨﯿﺸﻧ
ﺎﻫﺮﻬﺷ ﻊﯾﺮﺳ ﺪﺷر و ﺮﯿﺧا يﺎﻫ هزﻮﺣ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ
هﺪﯾﺪﭘ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ،ﺖﺳدﻻﺎﺑ ﺰﯿﺨﺑآ يﺎﻫ
ﺪﻨﯾآﺮﻓ ،شرﺎـﺑ ﯽﻧﺎﻣز و ﯽﻧﺎﮑﻣ يﺎﻫﻮﮕﻟا ﺮﺑ ﺮﯿﺛﺄﺗ و ﻢﯿﻠﻗا ﺮﯿﯿﻐﺗ شرﺎﺑ يﺎﻫ
- هزﻮﺣ رد ار بﺎﻧاور يﺮﻬﺷ يﺎﻫ
ﻪﺑ تﺪﺷ ﺖﺤﺗ ﺮﯿﺛﺄﺗ
.ﺖﺳا هداد راﺮﻗ بﻼﯿﺳ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﻢﺘﺴﯿﺳ
بﺎﻧاور و ﺎﻫ زا ﯽﮑﯾ يﺮﻬﺷ يﺎﻫ
ﺖﺧﺎﺳﺮﯾز يﺎﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﺘﯿﻌﻤﺟ و نﻮﻧﺎﮐ ﺮﻫ ًﻻﻮﻤﻌﻣ
ﻪﺑ ﺞﯾرﺪﺗ ﯽﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ تﺎﻣﺪﺧ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ و ﺮﻬﺷ شﺮﺘﺴﮔ و ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ و هراﻮﻤﻫ ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺶﯾﺎﺳآ و ﯽﻨﻤﯾا .ﺪﺑﺎﯾ
ﻢﺘﺴﯿﺳ فاﺪﻫا وﺰﺟ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ يﺎﻫ
بآ يﺎﻫ ﯽﺤﻄﺳ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﯽﻃ ﻪﮐ ﯽﺗﻻﻮﺤﺗ .
ﻢﯿﻧ نﺮﻗ هﺎﮔﺪﯾد رد ﺮﯿﺧا ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ
ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ بآ يﺎﻫ ﯽﺤﻄﺳ
داﺪﺧر ﯽﺳرﺮﺑ و تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ ، ﻦﯿﺑ يﺎﻫ
هﺎﮔﺪﯾد ﻦﯾا هرﺎﺑرد ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻊﻤﺟ و ﺎﻫ
برﺎﺠﺗ و تﺎﻣاﺪﻗا يﺪﻨﺑ
،نﺎﻬﺟ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد يدﺮﮐرﺎﮐ عﻮﻤﺠﻣرد
ﺖﯾدوﺪﺤﻣ ،تﺎﻧﺎﮑﻣا و ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ زا ﯽﮐﺎﺣ ﯽﻣ ار ﯽﻠﺤﻣ تﺎﻣاﺰﻟا و ﺎﻫ
-
ﯽﻣﻮﺑ و بﺬﺟ رد ﺪﯾﺎﺑ هﺎﮔﺪﯾد يزﺎﺳ
هﺎﮔﺪﯾد اﺮﯾز داد راﺮﻗ ﺮﻈﻧ رد ﻦﯾﻮﻧ يﺎﻫ ﯾﺮﯾﺪﻣ ﻪﺻﺮﻋ ،ﺪﯾﺪﺟ يﺎﻫ
ﺖ بآ يﺎﻫ ار ﯽﺤﻄﺳ
هدﺮﺘﺴﮔ ﻪﺒﻨﺟ زا ﺮﺗ ﺮﺑاﺮﺑ رد ناﺪﻧوﺮﻬﺷ ﺶﯾﺎﺳآ و ﯽﻨﻤﯾا)ﯽﺘﻨﺳ يﺎﻫ
بآ يﺎﻫ بﻼﯿﺳ و دازﺎﻣ و ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻒﯾﺎﻇو ﻪﺘﺷاد ( ﺎﻫ
ﻪﺒﻧﺎﺟﺪﻨﭼ نﺎﻣزﺎﺳ ياﺮﺑ ار يﺪﯾﺪﺟ
دﺎﻬﻧ و ﺎﻫ ﯽﻣ حﺮﻄﻣ لﻮﺌﺴﻣ يﺎﻫ .دزﺎﺳ
ﺪﯿﮐﺄﺗ ﯽﮔﮋﯾو ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ و ،ﯽﻠﺤﻣ و ﯽﻣﻮﺑ يﺎﻫ
ﺖﮐﺮﺣ زا ﯽﻠﺻا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﮏﯾ ﻪﺑ
يﻮﺳ راﺪﯾﺎﭘ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ بآ
يﺎﻫ ﯽﻣ ﯽﻘﻠﺗ ﯽﺤﻄﺳ ﺖﯾدوﺪﺤﻣ و تﺎﻧﺎﮑﻣا اﺮﯾز دﻮﺷ
ﯽﺳﺎﺳا يﺎﻫ
شور عاﻮﻧا دﺮﺑرﺎﮐ و بﺎﺨﺘﻧا ياﺮﺑ ار ﺮﻬﺷ ﺮﻫ صﺎﺧ ﯽﻣ ﺮﻈﻧ رد ﺪﯾﺪﺟ نﻮﻨﻓ و ﺎﻫ
و ﯽﻓاﺮﮔﻮﭘﻮﺗ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻂﯾاﺮﺷ ﺮﺑ هوﻼﻋ .دﺮﯿﮔ
ﯽﮔﮋﯾو ،ﯽﻤﯿﻠﻗا حﺮﻄﻣ ﺰﯿﻧ ﯽﻗﻮﻘﺣ و ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ تﺎﻣاﺰﻟا و يدﺎﺼﺘﻗا و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا يﺎﻫ
ﯽﻣ .ﺪﺷﺎﺑ
ﺖﯿﻤﮐ و ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ياﺮﺑ نرﺪﻣ دﺮﮑﯾور بآ
يﺎﻫ ﯽﺤﻄﺳ
ﺮﻬﺷ ﻪﻌﺳﻮﺗ و يزﺎﺳﺮﻬﺷ و نﺎﺑﺎﯿﺧ ،نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ثاﺪﺣا) يﺮﻬﺷ ﯽﺿارا ﻪﺑ ﺮﯾﺎﺑ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻞﯾﺪﺒﺗ و ﺎﻫ
تﺎﺴﯿﺳﺄﺗ و نﺎﮑﻣا (ﺮﮕﯾد
ار ﻦﯿﻣز نورد ﻪﺑ نارﺎﺑ بآ ذﻮﻔﻧ ﺖﺻﺮﻓ ﻪﺑ
تﺪﺷ ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺖﻋﺮﺳ و ﻢﺠﺣ ﺎﺑ بﺎﻧاور ﻪﺠﯿﺘﻧرد و ﺪﻫد
يﻮﺟ ﺖﻤﺳ -
و ﺎﻫ ﻪﻫاﺮﺑآ ﺎﻫ ﯽﻣ ﺮﯾزاﺮﺳ ﻂﯾاﺮﺷ ﻦﯾا و ددﺮﮔ
ﻪﺑ ﻪﺑﻮﻧ بﺎﻧاور رد هﺪﻨﯾﻻآ رﺎﺑ ﺶﯾاﺰﻓا و بآ نﺎﯾﺮﺟ ﺶﯾﺎﺳﺮﻓ ترﺪﻗ ﺪﯾﺪﺸﺗ ،دﻮﺧ
) دراد لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ار Wulliman, 2005
ﺮﻄﺧ يﺮﻬﺷ بﺎﻧاور ﯽﻫﺪﺑآ و ﻢﺠﺣ ﺶﯾاﺰﻓا .(
بآ ﯽﮕﺘﻓﺮﮔ ﻦﮐﺎﻣا و ﺮﺑﺎﻌﻣ نﺪﺷ بﺎﻗﺮﻏ و
ﯽﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ ار ﯽﺻﻮﺼﺧ و ﯽﻣﻮﻤﻋ ﮐ
يﺮﻬﺷ ﯽﺿارا ﺢﻄﺳ رد نارﺎﺑ نﺪﺷ يرﺎﺟ و ﺪﻨ هوﻼﻋ
ﺮﺑ ﻪﻠﺌﺴﻣ ﮏﯿﻓاﺮﺗ و ددﺮﺗ تﻼﮑﺸﻣ
ﻊﺑﺎﻨﻣ ﯽﮔدﻮﻟآ بآ
يﺎﻫ ﯽﻣ حﺮﻄﻣ ار ﺮﻬﺷ بﺎﻧاور هﺪﻧﺮﯾﺬﭘ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز و ﯽﺤﻄﺳ ﮏﯾ ﺎﻫﺮﻬﺷ رد ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ زا ﯽﺷﺎﻧ بﺎﻧاور .دزﺎﺳ
و ﺪﻨﻤﺷزرا ﻊﺒﻨﻣ ناﺮﮔ
ﺖﺳﺎﻬﺑ ا ﺖﯿﻔﯿﮐ و ﺖﯿﻤﮐ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ ياﺮﺑ ار ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ هﻮﯿﺷ ﺪﯾﺎﺑ ، و لﻮﻘﻌﻣ هدﺎﻔﺘﺳا نﻮﻨﻓ و ﻊﺒﻨﻣ ﻦﯾ
زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﯽﻓﺮﻌﻣ ﻪﺑ مﺰﻠﻣ ار ﺮﺸﺑ ،هﺪﻨﯾآ رد و ﺮﯿﺧا نﺎﯿﻟﺎﺳ رد يﺮﻬﺷ ﺖﯿﻌﻤﺟ هﺪﻨﯾاﺰﻓ ﺪﺷر .دﺮﮐ اﺮﺟا و ﺖﻓﺎﯾ ﯽﻘﻄﻨﻣ ﯽﻣ بآ ﺪﯾﺪﺟ ﻊﺑﺎﻨﻣ رد ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ،يﺮﻬﺷ ﻖﻃﺎﻨﻣ زا ﯽﺷﺎﻧ تﺎﻧﺎﯾﺮﺟ.ﺪﻨﮐ
هﺪﻨﯾآ ﻪﻧ ناﺪﻨﭼ رود ﻪﺑ ترﻮﺻ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﺎﯾ و ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ
،بﻼﺿﺎﻓ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ بآ ﺪﯿﻟﻮﺗ ياﺮﺑ ﯽﺘﺣ ﺎﯾ و يزروﺎﺸﮐ يرﺎﯿﺑآ ،ﯽﺘﺷاﺪﻬﺑ فرﺎﺼﻣ ياﺮﺑ هدﺎﻔﺘﺳا ﺖﻬﺟ ﻢﻬﻣ ﻊﺒﻨﻣ ﮏﯾ
ﯽﻧﺪﯿﻣﺎﺷآ هدﺎﻔﺘﺳادرﻮﻣ
ﯽﺳرﺮﺑ .دﺮﯿﮔ راﺮﻗ و هدﺮﺘﺴﮔ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ و ﺎﻫ
ﻪﻨﻣاد راد ﻦﯿﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻦﯾا ﻪﺑ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﺳر
ﯿ هﺪ ﺖﺳا ياﺮﺑ ﻪﮐ
ﺪﻣﺎﯿﭘ رﺎﻬﻣ ﻂﯿﺤﻣ ﺮﺑ ﺎﻫﺮﻬﺷ ﻪﻌﺳﻮﺗ و يزﺎﺳﺮﻬﺷ ﯽﻔﻨﻣ يﺎﻫ
ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و ﺖﺴﯾز ﻪﻠﻤﺟزا
ﯽﻣ كﺎﺧ و بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ تﺎﻣاﺪﻗا ﺪﯾﺎﺑ
نﺎﻣزﺎﺳ ﯾ ﻪﺘﻓﺎ ا ي ﻂﯾاﺮﺷ يﺎﯿﺣا و ﺪﻨﯾاﺮﻓ و ﺮﻬﺷ بآ ﻪﺧﺮﭼ زا ﺪﯿﻠﻘﺗ .دﺮﯾﺬﭘ ترﻮﺻ ﺮﻬﺷ بآ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻪﺧﺮﭼ يﺎﯿﺣا ﺖﻬﺟ رد
ﺎﯾ ﺪﻟﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ ﻞﻤﻋ رد ﯽﻌﯿﺒﻃ ﺮﺛﺆﻣ
بﺎﻧاور جوا و ﻢﺠﺣ ﺪﯾﺪﺸﺗ رد ﯽﻣ ﺎﻫ
ﮐ و رﺎﻬﻣ ﺪﯾﺎﺑ زا و ﺪﻧﻮﺷ لﺮﺘﻨ
ﻂﯿﺤﻣ ﯽﮔدﻮﻟآ ﺖﺴﯾز
ﻪﺑ ﺳو ﯿ ﻪﻠ بﺎﻧاور يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ يﺮﻬﺷ يﺎﻫ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﻪﺑ نرﺪﻣ ﺎﯾ ﻦﯾﻮﻧ دﺮﮑﯾور .دﻮﺷ
بآ يﺎﻫ ﺎﻫﺮﻬﺷ ﯽﺤﻄﺳ
شور ﻪﺑ ًﺎﺳﺎﺳا ﯽﻣ قﻼﻃا ﯽﻧﻮﻨﻓ و ﺎﻫ
ﯽﻣ ﻞﻤﻋ ﺮﻬﺷ رد بآ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻪﺧﺮﭼ ﯽﻋﻮﻨﺼﻣ يﺎﯿﺣا ﺖﻬﺟ رد ﻪﮐ دﻮﺷ ﯽﻨﻌﯾ ،ﺪﻨﻨﮐ
ﯽﻣ بﺎﻧاور ﯽﻫﺪﺑآ جوا و ﻢﺠﺣ ﺪﻨﺷﻮﮐ و ﺎﻫ
رد ﯽﮔدﻮﻟآ ناﺰﯿﻣ بآ
يﺎﻫ ﯽﻧاﺰﯿﻣ و ﺪﺣ ﻪﺑ ﺮﻬﺷ ﺢﻄﺳ رد ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ زا ﯽﺷﺎﻧ يرﺎﺟ
زا ﻞﻠﻣ زا ﯽﺧﺮﺑ .ﺖﺷاد دﻮﺟو ﻢﯾﺪﻗ ﺮﻬﺷ نﻮﻣاﺮﯿﭘ ﺮﯾﺎﺑ ﯽﺿارا رد ﺮﻬﺷ ﯽﺿارا ﻪﻌﺳﻮﺗ زا ﺶﯿﭘ ًﻼﺒﻗ ﻪﮐ ﺪﺑﺎﯾ ﻞﯿﻠﻘﺗ نآ
ﺎﻫ ﺮﺗاﺮﻓ
دﻮﻤﻧ ﺺﺨﺸﻣ و مﻮﻠﻌﻣ ،هدﻮﺑ ﺮﻬﺷ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ثاﺪﺣا زا ﺶﯿﭘ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻂﯾاﺮﺷ ﻢﻬﺳ ﻪﭽﻧآ ﻪﺘﻓر ار نآ و ه
ﻪﺑ ترﻮﺻ زا ﻪﻠﺴﻠﺳ ﮏﯾ
حﺮﻃ ﻦﯿﻌﻣ ﯽﻤﮐ فاﺪﻫا ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ يﺎﻫ
بآ يﺎﻫ ﯽﻣ ﻪﮐ ﯽﺤﻄﺳ ،ﺪﻨﺑﺎﯾ ﺖﺳد ناﺪﺑ ﺪﯾﺎﺑ
ﻪﺑ ترﻮﺻ هدﻮﻤﻧ مﻼﻋا ﯽﻧﻮﻧﺎﻗ و ﯽﻤﺳر ﺪﻧا
) British, 2002 .(
شور ﺎﻫ ﯽﻣ ﻞﻤﻋ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻂﯾاﺮﺷ يﺎﯿﺣا ﺖﻬﺟ رد ﻪﮐ ﯽﻧﻮﻨﻓ و هﺎﮔﺪﯾد ﻖﺒﻃ و ﺪﻨﻨﮐ
ﯽﻣ يزوﺮﻣا يﺎﻫ نﻼﮐ ﺢﻄﺳ رد ﺪﯾﺎﺑ
ﻧﺮﺑ ﻪﻣﺎ ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺎﺗ يﺰﯾر ﺢﻄﺳ رد) ﯽﯾاﺮﺟا حﻮﻄﺳ ﻦﯾﺮﺗ
ﺖﺧﺎﺳ ﺎﻫزﺎﺳو ﯽﯾ ﯽﻣ مﺎﺠﻧا ﯽﺻﻮﺼﺧ ﮏﻠﻣ ﮏﭼﻮﮐ ﻪﻌﻄﻗ ﮏﯾ رد ﻪﮐ دﻮﺷ
( ﻪﺟﻮﺗدرﻮﻣ ﺪﻧﺮﯿﮔ راﺮﻗ
ﻪﺑ رﺎﺼﺘﺧا ﺖﺳﺮﻬﻓ و راو ترﺎﺒﻋ ﺪﻧا :زا
ذﻮﻔﻧ حﻮﻄﺳ ﺶﯾاﺰﻓا ،يﺮﻬﺷ ﯽﺿارا رد ﺮﯾﺬﭘ
ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ كﺎﺧ رد نارﺎﺑ بآ ذﻮﻔﻧ ﺪﯾﺪﺸﺗ و ﻞﯿﻬﺴﺗ
ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﮐ ،ﺎﻫﺮﻬﺷ ﺮﯾﺬﭘﺎﻧذﻮﻔﻧ ﺢﻄﺳ ﺶﻫﺎﮐ ﻞﯾﻮﺤﺗ
و بﺎﻧاور ﺖﮐﺮﺣ نﺎﻣز ﻪﺠﯿﺘﻧرد
نﺎﯾﺮﺟ ﯽﻫﺪﺑآ جوا ﺶﻫﺎﮐ
ﻪﯾﺬﻐﺗ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﺶﯾاﺰﻓا و كﺎﺧ رد نارﺎﺑ بآ ذﻮﻔﻧ ﺪﯾﺪﺸﺗ و ﻞﯿﻬﺴﺗ ،ﯽﺤﻄﺳ بآ
يﺎﻫ ﯽﻣ يﺮﻬﺷ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز ددﺮﮔ
ﮐ يﺮﻬﺷ ﯽﺿارا حﻮﻄﺳ يور بﺎﻧاور ﺖﮐﺮﺣ زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ﯽﻨﻌﯾ ءﺎﺸﻨﻣ رد بﺎﻧاور لﺮﺘﻨﮐ زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ ﻪ
ﯽﻣ بﺎﻧاور ﯽﮔدﻮﻟآ ﺪﯾﺪﺸﺗ ﺪﺷﺎﺑ
عاﻮﻧا زا هدﺎﻔﺘﺳا تﺎﺴﯿﺳﺄﺗ
هدﻮﻟآ ﺖﺷادزﺎﺑ ياﺮﺑ ﺮﻬﺷ ﺢﻄﺳ رد هﺪﻨﮐاﺮﭘ و دﺪﻌﺘﻣ رﺎﯿﺴﺑ ،هدﺎﺳ ،ﮏﭼﻮﮐ ﺶﺨﺑ ﻦﯾﺮﺗ
هدﺎﺳ ﻪﺑ نآ ﻪﯿﻔﺼﺗ و بﺎﻧاور شور ﻦﯾﺮﺗ
ﻦﮑﻤﻣ يﺎﻫ
و ﻒﯿﻈﻨﺗ كﺎﭘ يزﺎﺳ شور ﻪﺑ ﯽﻣﻮﻤﻋ ﻦﮐﺎﻣا و ﺮﺑﺎﻌﻣ ﺮﻤﺘﺴﻣ و ﻢﻈﻨﻣ يﺎﻫ
ﺛﺆﻣ ﺮ ﺪﻣآرﺎﮐ تاﺰﯿﻬﺠﺗ ﮏﻤﮐ ﻪﺑ و
هﺎﮔآ ﺮﻬﺷ يراﺪﻬﮕﻧ هﺰﯿﮐﺎﭘ و ﺖﺴﯾز ﻂﯿﺤﻣ زا ﺖﻇﺎﻔﺣ ياﺮﺑ مدﺮﻣ ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﺐﻠﺟ و ﯽﻧﺎﮕﻤﻫ شزﻮﻣآ و يزﺎﺳ
هﺮﯿﺠﻧز زا هدﺎﻔﺘﺳا شور و تﺎﻣاﺪﻗا زا يا
يﺎﻫ ﺮﺛﺆﻣ ،ﻪﻘﻄﻨﻣ ،ﻪﯿﺣﺎﻧ ،ﻪﻠﺤﻣ ) ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﻧﺎﮑﻣ حﻮﻄﺳ رد اﺮﻓ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ،
( ﺰﯿﺨﺑآ هزﻮﺣ ﺮﺳاﺮﺳ ،ﺮﻬﺷ ﻞﮐ
نﺎﻤﻫ رﻮﻃ شور زا هزوﺮﻣا ﺪﺷ هرﺎﺷا ﻪﮐ رد يﺮﻬﺷ حﻮﻄﺳ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ،كﺎﺧ رد بآ ذﻮﻔﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ياﺮﺑ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
) بآ نﺎﯾﺮﺟ ﺖﮐﺮﺣ ﻞﺑﺎﻘﻣ ﻮﺤﺗ
ﯾ ﻞ ﻢﻫ و ( ﺰﮐﺮﻤﺗ نﺎﻣز هﺮﯿﺧذ ﻦﯿﻨﭼ
ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا بﺎﻧاور زا دﺪﺠﻣ هدﺎﻔﺘﺳا و يزﺎﺳ ﻪﮐ دﻮﺷ
ﯽﻣ ﯽﮕﻤﻫ و ﻪﻌﺳﻮﺗ زا ﺶﯿﭘ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﺪﻨﺷﻮﮐ
ﺖﺧﺎﺳ ﺎﻫزﺎﺳو ي يﺮﻬﺷ شور ﯽﻣﺎﻤﺗ .ﺪﻨﻨﮐ ءﺎﯿﺣا ار ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﻦﯾﻮﻧ يﺎﻫ
ﯽﻣ مﺎﻬﻟا ﺮﻬﺷ بآ ﻪﺧﺮﭼ و ﺖﻌﯿﺒﻃ زا ،بﺎﻧاور شرﺎﺑ ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻂﯾاﺮﺷ ﺎﺗ ﺪﻧﺮﯿﮔ
- ﺶﯾﺎﺳﺮﻓ ناﺰﯿﻣ و هدﻮﻤﻧ يزﺎﺳزﺎﺑ ار بﺎﻧاور
.ﺪﻨﻫد ﺶﻫﺎﮐ ار بﺎﻧاور ﯽﮔدﻮﻟآ رﺎﺑ و كﺎﺧ هزوﺮﻣا
بآ ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﯾ ﮏ ﺖﻤﻌﻧ ﻻ ﯾ ﻫﺎﻨﺘ ﯽ و ناواﺮﻓ ﻘﻠﺗ ﯽ ﻤﻧ ﯽ
،دﻮﺷ ﻪﮑﻠﺑ ﺖﻟود ﺎﻫ و
ناﺪﻨﻤﺸﻧاد ﻪﺑ
اﯾ ﻦ ﻪﺘﮑﻧ ﭘ ﯽ هدﺮﺑ ﺪﻧا ﻪﮐ زا ﺎﺧذ ﯾﺮ نآ ﺎﺑ ﯾ ﺪ ﺮﺜﮐاﺪﺣ هﺮﻬﺑ رادﺮﺑ ي ار ﺮﺘﻤﮐﺎﺑ ﯾ ﻦ فﻼﺗا و ﺎﺿ ﯾ تﺎﻌ ﻪﺑ ﻞﻤﻋ ﺪﻧروآ .
ﺪﻣ ﯾﺮ ﯾ ﺖ ﻊﺑﺎﻨﻣ
،بآ ﺸﺨﺑ ﯽ زا ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ر ﯾﺰ ي ﻪﻌﺳﻮﺗ ي ﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻘﻠﺗ ﯽ ﻣ ﯽ دﻮﺷ . و ﺮﻫ يرﻮﺸﮐ ﺮﺑ يﺎﻨﺒﻣ ﻣ ﯿ ناﺰ ﻊﺑﺎﻨﻣ بآ رد
،سﺮﺘﺳد ﮋﺗاﺮﺘﺳا ي و ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ﺻﺎﺧ ﯽ ار ياﺮﺑ هﺮﻬﺑ يرادﺮﺑ ﻬﺑ ﯿ ﻪﻨ زا ﻊﺑﺎﻨﻣ بآ دﻮﺟﻮﻣ اﺮﺟا ﺪﻨﮐ . و يﺮﻬﺷ بﺎﻧاور ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ هﻮﺤﻧ
ﯽﻟاﻮﺘﻣ نﺎﯿﻟﺎﺳ ﯽﻃ رد يﺮﻬﺷ بﻼﯿﺳ ﻣ
ﻐﺘ ﯿﯿ ﺮ و هدﻮﺑ نﻮﻨﮐﺎﺗ شور عاﻮﻧا يﺪﯾﺪﺟ يﺎﻫ
ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ نآ ﺎﻫ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﯾ ﻪﺘﻓﺎ
شور .ﺖﺳا سﺎﯿﻘﻣ رد ﺪﯾﺪﺟ يﺎﻫ
ﮏﭼﻮﮐ يﺎﻫ ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ و ﺮﺗ
ﻦﻓ روآ ي ﺎﻫ ي ز ﯾ ﺖﺴ ﺤﻣ ﯿ ﻄ ﯽ
، ﺪﯾﺪﺷ تﺎﻧﺎﯾﺮﺟ لﺮﺘﻨﮐ ﻞﻣﺎﺷ
ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻂﺳﻮﺗ ﺎﯾ و ﯽﻌﯿﺒﻃ ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ يﺎﻫ
ﻪﺘﺧﺎﺳ هﺪﺷ بﻻﺎﺗ ،ﯽﺤﻄﺳ نﺎﯾﺮﺟ ياﺮﺑ و ﺮﯾﺬﭘذﻮﻔﻧ ﺖﻟﺎﻔﺳآ ،كﺎﺧ ﯽﺸﮑﻫز ،ﺎﻫ
ﺮﮕﯾد يرﺎﯿﺴﺑ زا
ﮐﺮﺗ ﯿ تﺎﺒ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻦﯾا .ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺎﻫ
هﺮﯿﺧذ يزﺎﺳ بآ ﺖﺸﭘ مﺎﺑ ﺎﻫ نادوﺎﻧ ﺖﯾاﺪﻫ و
ﻪﮑﺸﺑ ﺎﯾ نزﺎﺨﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﮑﯾ ،بآ ﮏﭼﻮﮐ يﺎﻫ
شور زا ﯽﻣ ﯽﮕﻧﺎﺧ ﺰﺒﺳ يﺎﻀﻓ يرﺎﯿﺑآ ياﺮﺑ نارﺎﺑ بآ لﺎﺼﺤﺘﺳا يﺎﻫ -
.ﺪﺷﺎﺑ ﺎﺠﻧآزا ﯽﯾ ﻪﮐ يﺎﻀﻓ ﻪﺑ ﻖﻠﻌﺘﻣ ﺮﻬﺷ ﺖﺣﺎﺴﻣ زا ﯽﻌﯿﺳو ﺢﻄﺳ لﺎﻐﺷا
هﺪﺷ ﻂﺳﻮﺗ ﺖﺸﭘ مﺎﺑ ﺎﻫ ، ﻏﯿ ﻞﺑﺎﻗﺮ ﯽﻣ ذﻮﻔﻧ ﯽﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ -
ار نارﺎﺑ عﻮﻗو نﺎﻣز رد ﻞﺻﺎﺣ بآ ناﻮﺗ ﻪﺑ
رﻮﻈﻨﻣ هرﺎﺑود هدﺎﻔﺘﺳا هﺮﯿﺧذ
يزﺎﺳ و
ًاﺪﻌﺑ ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ نآ زا ﺰﺒﺳ يﺎﻫﺎﻀﻓ يرﺎﯿﺑآ
،دﻮﻤﻧ هدﺎﻔﺘﺳا .
،دراد ﺖﯾﺰﻣ ﻦﯾﺪﻨﭼ رﺎﮐ ﻦﯾا - 1
ﻪﻓﺮﺻ ﯽﯾﻮﺟ بآ فﺮﺼﻣ رد - 2
ﻪﺑ بآ زا يدﺎﯾز ﻢﺠﺣ دورو زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ
ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻊﻤﺟ يروآ ﻪﮐ) يﺮﻬﺷ بﻼﯿﺳ
ًاﺮﺜﮐا نارﺎﺑ ﻦﯿﻨﭼ عﻮﻗو نﺎﻣز رد و (ﺪﻧراﺪﻧ ار مزﻻ ﯽﯾارﺎﮐ ﯽﯾﺎﻫ
ًﻼﻤﻋ زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ
بآ ﯽﮕﺘﻓﺮﮔ ﻨﻣ و ﺮﺑﺎﻌﻣ ﻖﻃﺎ
ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺖﺳد ﯽﻣ ﯽﻣ ﺮﻈﻧ ﻪﺑ ﻦﯿﻨﭼ .ﺪﺷﺎﺑ هﺮﯿﺧذ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻪﮐ ﺪﺳر
و ﮏﺸﺧ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد يزﺎﺳ
هﺮﻬﺑ ﯽﻧﺎﻤﺳآ تﻻوﺰﻧ زا ﺮﺘﺸﯿﺑ لﺎﺳ رد رﺎﺑ ﺪﻨﭼ ﻪﮐ ﮏﺸﺧاﺮﻓ ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاﺪﻧ ار مزﻻ يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻓﺮﺻ ﺪﻨﺘﺴﯿﻧ ﺪﻨﻣ
، رد ﻦﯾا ﻪﻧﻮﮔ
ﯽﻣ دراﻮﻣ بﻼﺿﺎﻓ ﻪﻟﻮﻟ ﯽﺟوﺮﺧ ناﻮﺗ ﺖﺸﭘ
مﺎﺑ ار ﻪﺑ يﺎﺟ ﺎﻨﮐ يﻮﺟ رد ندﺮﮐ ﺎﻫر ،ﻪﻧﺎﺧ ر
ﻪﺑ رﻮﻃ ﻪﭽﻏﺎﺑ ﻪﺑ ﯽﺒﺳﺎﻨﻣ نورد يﺎﻫ
.دﻮﻤﻧ ﺖﯾاﺪﻫ ﻪﻧﺎﺧ يﻮﻠﺟ ﺎﯾ و لﺰﻨﻣ طﺎﯿﺣ
ﻪﭽﻏﺎﺑ نورد ﻪﺑ نارﺎﺑ بآ ﺖﯾاﺪﻫ و نارﺎﺑ هﺮﯿﺧذ نﺰﺨﻣ :1 هرﺎﻤﺷ ﻞﮑﺷ
نارﺎﺑ بآ ذﻮﻔﻧ نزﺎﺨﻣ
ﺮﯾز يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎﺳ ،نارﺎﺑ بآ ذﻮﻔﻧ نزﺎﺨﻣ ﯽﻨﯿﻣز
ﻪﺑ ﻪﺘﻓررﺎﮐ ﺖﻬﺟ ﻊﻤﺟ يروآ كﺎﺧ رد نآ رﻮﺒﻋ و رﺎﺒﮔر زا ﯽﺷﺎﻧ بﺎﻧاور
ود ﻢﺘﺴﯿﺳ ﮏﯾ ﻪﺑ ار نآ و ﻊﻤﺟ ار ﻦﯿﻣز ﺢﻄﺳ رد بﺎﻧاور ،ذﻮﻔﻧ نزﺎﺨﻣ ﺪﻨﺘﺴﻫ
ِقﺎﺗا ﺖﯾاﺪﻫ نﺰﺨﻣ ﮏﯾ و لﻮﻬﻨﻣ ﮏﯾ ﻞﻣﺎﺷ ،
ﯽﻣ ﻪﭽﺿﻮﺣ ياراد لﻮﻬﻨﻣ .ﺪﻨﮐ بﻮﺳر
ﺮﯿﮔ ﯽﻣ ﯽﻣ ﺮﭘ قﺎﺗا ﻦﯾا ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز .ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻣ هﺪﺷ ﺰﯾﺮﺒﻟ ﻪﻄﻘﻧ ﮏﯾ ﻪﺑ نﺎﯾﺮﺟ دﻮﺷ
و ﺪﺳر
قﺎﺗا خارﻮﺳ نﺰﺨﻣ) مود ﯽﻣ نﺪﺷ ﺮﭘ ﻪﺑ عوﺮﺷ (راد
خارﻮﺳ .ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﻢﻫاﺮﻓ ار كﺎﺧ ﻞﺧاد ﻪﺑ بآ ذﻮﻔﻧ نﺎﮑﻣا نﺰﺨﻣ يﺎﻫ
.ﺪﻨﻨﮐ
ﯽﻣ ذﻮﻔﻧ نزﺎﺨﻣ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
بآ يﺎﻫ كﺎﺧ ﻪﮐ ﯽﻘﻃﺎﻨﻣ رد ار يذﻮﻔﻧ زاﺮﺗ و ﺪﻧراد يدﺎﯾز يﺮﯾﺬﭘذﻮﻔﻧ ﺎﻫ
بآ يﺎﻫ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز ﻦﯿﯾﺎﭘ
ﯽﮔدﻮﻟآ زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ .ﺪﻨﻫد ﺶﻫﺎﮐ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ بآ
يﺎﻫ ﻪﯿﺻﻮﺗ يرﺎﺠﺗ و ﯽﺘﻌﻨﺻ ﻖﻃﺎﻨﻣ ياﺮﺑ ذﻮﻔﻧ نزﺎﺨﻣ ،ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز
هﺪﺸﻧ ﻪﭽﺿﻮﺣ رد ﻪﮐ يداﻮﻣ فﺬﺣ ﺖﻬﺟ نزﺎﺨﻣ ﻦﯾا .ﺪﻧا ﯽﻣ ﻊﻤﺟ ﺮﯿﮕﺑﻮﺳر
.ﺪﻧراد ﯽﺑوﺮﯾﻻ ﻪﺑ زﺎﯿﻧ لﺎﺳ ﻪﺳ ﺎﺗ ود ﺮﻫ ،ﺪﻧﻮﺷ
ﯽﮔدﻮﻟآ لﺎﻤﺘﺣا و ﺖﺳا ﯽﯾﻻﺎﺑ يﺮﯾﺬﭘذﻮﻔﻧ ياراد كﺎﺧ ﻪﮐ ﯽﻘﻃﺎﻨﻣ رد نارﺎﺑ بآ ذﻮﻔﻧ نزﺎﺨﻣ بآ
يﺎﻫ ﺮﯾز ،ﺖﺳا ﻢﮐ ﯽﻨﯿﻣز
رﺎﯿﺴﺑ ﺮﺛﺆﻣ ﯽﻣ )ﺪﻨﺷﺎﺑ EPA, 1999 .(
نارﺎﺑ بآ ذﻮﻔﻧ نﺰﺨﻣ زا ﯽﯾﺎﻤﻧ :2 ﻞﮑﺷ
ﮏﻫﺎﭼ يﺎﻫ نارﺎﺑ بآ ذﻮﻔﻧ
ﮏﻫﺎﭼ يﺎﻫ ﻪﻧاﻮﺘﺳا ﺎﯾ ﯽﺒﻌﮑﻣ ﮏﭼﻮﮐ نزﺎﺨﻣ ،ﯽﺑﺬﺟ نورد يرﺎﻔﺣ زا ﺲﭘ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ يا
نآ ﺎﻫ ﻪﺑ ﺮﭘ ﻪﺷﻻ ﮓﻨﺳ ﻪﻠﯿﺳو
ﯽﻣ هراﻮﯾد و دﻮﺷ نآ
ﺎﻫ كﻮﻠﺑ ،ﺮﺟآ ﺲﻨﺟ زا فﻼﻏ ﺎﯾ ﻪﻐﯿﺗ ﮏﯾ ﺎﺑ يﺎﻫ
ﺶﯿﭘ ﻪﺘﺧﺎﺳ ﻪﻘﻠﺣ ﺎﯾ ﯽﻨﺘﺑ ﯽﻠﭘ يﺎﻫ
ﮏﺒﺸﻣ ﻦﻠﯿﺗا
داﻮﻣ ﺎﺑ نورد و فاﺮﻃا و هﺪﺷ هﺪﻧﺎﺷﻮﭘ ﺖﺷرد
ﻪﻧاد ﯽﻣ ﺮﭘ .دﻮﺷ ﮏﻫﺎﭼ يﺎﻫ ﺚﻋﺎﺑ كﺎﺧ ﻞﺧاد ﻪﺑ بآ ذﻮﻔﻧ ﻞﯿﻬﺴﺗ ﺎﺑ ﯽﺑﺬﺟ
دﺎﺠﯾا و ﻢﺠﺣ ﺶﻫﺎﮐ ﺮﯿﺧﺄﺗ
ﺖﮐﺮﺣرد ﯽﻣ بﺎﻧاور ﻪﯿﻔﺼﺗ و
ﯾﺬﻐﺗ ﻪﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﺪﻧﻮﺷ ﻪ
بآ يﺎﻫ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز ﯽﻣ ﮏﻤﮐ
ﺪﻨﻨﮐ
) CIRIA, 2007 .(
ﻦﯿﯾﺎﭘ ﺰﺒﺳ يﺎﻀﻓ ﯽﺣاﺮﻃ حﻮﻄﺳ زا ﺮﺗ
ﻞﺑﺎﻗﺮﯿﻏ ذﻮﻔﻧ
نﺎﺑﺎﯿﺧ ﺢﻄﺳ يﺮﻬﺷ يﺎﻀﻓ رد ﺎﻫ
ًﺎﺒﯾﺮﻘﺗ ﺎﺗ20 حﻮﻄﺳ زا ﺪﺻرد25 ﻞﺑﺎﻗﺮﯿﻏ
ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ ار يﺮﻬﺷ ﻪﻘﻄﻨﻣ ذﻮﻔﻧ اﺬﻟ ،ﺪﻨﻫد
بﻼﯿﺳ زا ﯽﻤﯿﻈﻋ ﻊﺒﻨﻣ حﻮﻄﺳ ﻦﯾا ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ ار ﺮﻬﺷ ﺢﻄﺳ رد ناور يﺎﻫ
ﯽﻣ ﮏﻤﮐ بﻼﯿﺳ نﺪﺷ ﻪﺘﺷﺎﺒﻧا ﻪﺑ ﻂﻘﻓ و ﺪﻫد -
.ﺪﻨﮐ ﻪﺑ رﻮﻈﻨﻣ ار بﻼﯿﺳ ﻪﮐ ﺖﺳا مزﻻ ﺮﺑﺎﻌﻣ رد ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻦﯾا ياﺮﺟا ﻪﺑ
ﯽﻋﻮﻧ .ﻢﯿﻫد لﺎﻘﺘﻧا ﯽﺸﯾﻻﺎﭘ ﻢﺘﺴﯿﺳ زا ﻪﻠﻤﺟزا
نآ ﻪﮐ
ﻦﯿﯾﺎﭘ نﺎﺑﺎﯿﺧ رﺎﻨﮐ ﺰﺒﺳ يﺎﻀﻓ و ﺎﻫراﻮﻠﺑ ،نﺎﺑﺎﯿﺧ ﻂﺳو يرﺎﮑﺘﺧرد ،يوﺮﯿﺷ) ﺪﻧﻮﺷ ﻪﺘﺧﺎﺳ هدﺎﺟ ﺢﻄﺳ زا ﺮﺗ
.(1389
ذ نزﺎﺨﻣ بﺎﻧاور ﺖﻗﻮﻣ هﺮﯿﺧ
ﻪﭽﺿﻮﺣ ﺎﯾ ﺎﻫﺮﺨﺘﺳا يﺎﻫ
ﺖﺷاﺪﻬﮕﻧ ﺎﯾ و نزﺎﺨﻣ ،بﺎﻧاور ﺖﻗﻮﻣ
تﺎﺴﯿﺳﺄﺗ ﺖﻗﻮﻣ هﺮﯿﺧذ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﺤﻄﺳ هﺮﯿﺧذ
بﺎﻧاور ﯽﻣ بﻼﯿﺳ ﯽﻫﺪﺑآ جوا ﺶﻫﺎﮐ ﺐﺟﻮﻣ ،ﯽﺟوﺮﺧ نﺎﯾﺮﺟ لﺮﺘﻨﮐ و ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ زا ﻞﺻﺎﺣ ﺪﻧﻮﺷ
) Michael, 2004 ( .
ﻢﻬﻣ ﻦﯾﺮﺗ ﻪﭽﺿﻮﺣ زا هدﺎﻔﺘﺳا رد عﻮﺿﻮﻣ ثاﺪﺣا ﺖﻬﺟ ﯽﻓﺎﮐ يﺎﻀﻓ دﻮﺟو ،بﺎﻧاور ﺖﻗﻮﻣ ﺖﺷاﺪﻬﮕﻧ يﺎﻫ
نآ ﺎﻫ ﯽﻣ .ﺪﺷﺎﺑ
نﺎﮑﻣ ﻪﭽﺿﻮﺣ ثاﺪﺣا ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ كرﺎﭘ ،ﺰﺒﺳ يﺎﻀﻓ تﺎﻌﻄﻗ ،بﻼﯿﺳ ﻞﯾﺪﻌﺗ يﺎﻫ
ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﻬﺷ زﺎﺑ يﺎﻫﺎﻀﻓ ﯽﺧﺮﺑ و ﺎﻫ
ﯽﻣ ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ نﺎﮑﻣ بﺎﺨﺘﻧا رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺪﻨﺷﺎﺑ ﮏﯾدﺰﻧ ﯽﺸﮑﻫز ﯽﻠﺻا طﻮﻄﺧ ﻪﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﻦﯾا
ﻪﻧﻮﮔ ﻪﭽﺿﻮﺣ ﻖﻤﻋ ﺪﯾﺎﺑ ﺎﻫ بآ
ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز ار ﻪﻘﻄﻨﻣ
ﺮﻈﻧﺪﻣ ﻦﻤﯾا .داد راﺮﻗ هراﻮﯾد يزﺎﺳ
ﺰﯿﻧ ﻪﭽﺿﻮﺣ ﯽﺒﻧﺎﺟ يﺎﻫ ﻪﻠﻤﺟزا
ﻆﻔﺣ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺖﺳا يروﺮﺿ دراﻮﻣ
ﻪﮕﻧ و ﯽﺑوﺮﯾﻻ مﺰﻠﺘﺴﻣ ﻪﭽﺿﻮﺣ ﯽﯾارﺎﮐ ﯽﻣ ﺮﻤﺘﺴﻣ يراد
.ﺪﺷﺎﺑ
جوا ﯽﺑد ﺶﻫﺎﮐ و ﺖﺷاﺪﻬﮕﻧرﻮﻈﻨﻣﻪﺑ هﺮﯿﺧذ نزﺎﺨﻣ زا ﯽﯾﺎﻤﻧ :3 ﻞﮑﺷ
ﯽﻤﺋاد هﺮﯿﺧذ نزﺎﺨﻣ
رﺎﺑ نوﺪﺑ و ﮏﺸﺧ تﺎﻗوا رد نآ
ﻪﮐ نﺰﺨﻣ عﻮﻧ ﻦﯾا ﺖﺳا راﺮﻗﺮﺑ ﻪﯾﺎﭘ نﺎﯾﺮﺟ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﺑ
ترﻮﺻ ﻞﻤﻋ ﯽﻤﺋاد ﻪﭽﺿﻮﺣ ﮏﯾ
ﯽﻤﻧ ﺮﺗﻻﺎﺑ نﺰﺨﻣ ﯽﻤﺋاد ﺶﺨﺑ ﯽﻧﺎﻗﻮﻓ ﺢﻄﺳ زا ﻪﭽﺿﻮﺣ بآ ﺢﻄﺳ و هدﻮﻤﻧ ﻢﺠﺣ ﻪﺑ يدورو نﺎﯾﺮﺟ ﯽﺑﻼﯿﺳ ﻊﻗاﻮﻣ رد .دور
ﯽﻣ هدوﺰﻓا نﺰﺨﻣ ﯽﻤﺋاد ﺶﺨﺑ رد دﻮﺟﻮﻣ دﻮﺷ
ﯽﻣ لﺎﻐﺷا ار نﺰﺨﻣ زا يﺮﮕﯾد ﺶﺨﺑ و راﺮﻗ ﯽﻤﺋاد نﺰﺨﻣ يﻻﺎﺑ رد ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
ﺲﭙﺳ دراد ﻪﺑ
ﺞﯾرﺪﺗ ﯽﻣ ﻪﯿﻠﺨﺗ .ددﺮﮔ ﻦﯾا ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺗ و لﺮﺘﻨﮐ رد نزﺎﺨﻣ ﻪﭽﺿﻮﺣ ﻪﺑ يدورو تﺎﺑﻮﺳر ﯽﻨﯿﺸﻧ
ﺮﺛﺆﻣ ﺖﯿﻔﯿﮐ و هدﻮﺑ
ﯽﻣ دﻮﺒﻬﺑ يدﺎﯾز ﺪﺣ ﺎﺗ ﺰﯿﻧ ار بآ ﺪﺸﺨﺑ
ﻪﭽﺿﻮﺣ. ﻪﭽﺿﻮﺣ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ بﻮﻃﺮﻣ ﺎﯾ ﯽﻤﺋاد يﺎﻫ يﺎﻫ
ﺪﻬﮕﻧ ﺖﺷا ،ﮏﺸﺧ و ﺖﻗﻮﻣ
ﯽﻣ دﺎﺠﯾا ار يﺮﺗﺎﺒﯾز ﺮﻈﻨﻣ ًﺎﺒﻟﺎﻏ بﺎﻧاور ﻪﯿﻔﺼﺗ رد يﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﯾارﺎﮐ و ﺪﻨﻨﮐ
هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻣا ﺪﻧراد يﺮﻬﺷ يﺎﻫ نآ
ﺎﻫ ﯽﻄﯾاﺮﺷ رد
ﯽﻣ حﺮﻄﻣ ﺮﺜﮐا رد ﺎﯾ لﺎﺳ لﻮﻃ ﺮﺳاﺮﺳ رد ﯽﻤﺋاد ﻪﯾﺎﭘ نﺎﯾﺮﺟ ﮏﯾ ﻪﮐ دﻮﺷ .ددﺮﮔ ﺮﺨﺘﺳا ﺎﯾ ﻪﭽﺿﻮﺣ دراو تﺎﻗوا
ﺶﮐور ﺮﯾﺬﭘذﻮﻔﻧ يﺎﻫ
اواﺮﺗ يزﺎﺳور هدﺎﯿﭘ ﺢﻄﺳ ﺶﮐور ياﺮﺑ ﻢﻫ ،ﻞﺨﻠﺨﺘﻣ ﺎﯾ
ﮓﻨﯿﮐرﺎﭘ و ﺎﻫور ﺢﻄﺳ رد ﻢﻫ و ﺎﻫ
ﺧ ﯿ نﺎﺑﺎ ﺎﻫ روﺮﻣ و رﻮﺒﻋ ﻞﺤﻣ و
ﺎﺳو ﯾ ﻞ ﯽﻣ رﺎﮐ ﻪﺑ ﻪﯿﻠﻘﻧ ﮐ توﺎﻔﺗ ﻦﯾا ﺎﺑ ،دراد لﻮﻤﻌﻣ يزﺎﺳور ﻪﺑ يدﺎﯾز ﺖﻫﺎﺒﺷ و دور
نارﺎﺑ بآ زا ﯽﺷﺎﻧ بﺎﻧاور ﻪ ﻪﺑ
ﺎﺟ ي ﻪﮑﻧآ
ﻪﯾﻻ ﻪﺑ ﺮﯾﺬﭘذﻮﻔﻧ ﺶﮐور ﻖﯾﺮﻃ زا ،ددﺮﮔ يرﺎﺟ ﺢﻄﺳ رد زا ﯽﺸﺨﺑ و هدﺮﮐ ذﻮﻔﻧ ﻦﯾﺮﯾز يﺎﻫ
ﻻآ ﯾ هﺪﻨ ا ي نﺎﯾﺮﺟ زا و رﺎﻬﻣ نآ
ﯽﻣ هدودز بآ ﻦﯾا .ددﺮﮔ
ﺶﺷﻮﭘ ﻪﻧﻮﮔ نﺎﮑﻣا ،بآ ﺖﻗﻮﻣ هﺮﯿﺧذ ﺎﺑ ،ﺎﻫ
ﻣﺄﺗ ﯿ ﻦ ﻪﯾﺬﻐﺗ ،بﺎﻧاور ﻢﺠﺣ ﺶﻫﺎﮐ نﻮﭼ ﯽﻓاﺪﻫا بآ
يﺎﻫ
ﯽﻣ دﻮﺟو ﻪﺑ ار بآ ﺖﯿﻔﯿﮐ دﻮﺒﻬﺑ و ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز ﺶﮐور .دروآ
ﻧاور ﻪﯿﻔﺼﺗ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﺮﯾﺬﭘذﻮﻔﻧ يﺎﻫ بﺎ
و يﺮﻬﺷ يﺎﻫ
) ﺪﻧراد ﯽﯾﻻﺎﺑ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺰﯿﻧ نآ ﺖﯿﻔﯿﮐ دﻮﺒﻬﺑ Brattebo, 2004
ﺶﮐور .(
ﯽﻣ ار ﺮﯾﺬﭘذﻮﻔﻧ يﺎﻫ ناﻮﺗ
ﻪﺑ يﺎﺟ حﻮﻄﺳ عاﻮﻧا
يﺮﻬﺷ ﺮﯾﺬﭘﺎﻧذﻮﻔﻧ ﻪﺑ
وﯾ هﮋ هدﺎﯿﭘ ﺶﮐور ياﺮﺑ ﮓﻨﯿﮐرﺎﭘ و ﺎﻫور
.دﺮﺑرﺎﮐ ﻪﺑ ﺎﻫ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ
ﺎﻫ ي و لزﺎﻨﻣ طﺎﯿﺣ و ﯽﻣﻮﻤﻋ و يرادا
نﺎﮑﻣ ﻦﯾﺮﺘﻬﺑ وﺰﺟ ﯽﺻﻮﺼﺧ كﻼﻣا كﻮﻠﺑ عاﻮﻧا دﺮﺑرﺎﮐ ياﺮﺑ ﺎﻫ
ﺶﮐور ﺎﯾ اواﺮﺗ يﺎﻫ ﯽﻣ ﺮﯾﺬﭘذﻮﻔﻧ يﺎﻫ
رﺎﺑ ﻢﺠﺣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ .ﺪﺷﺎﺑ
ﻪﮕﻧ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ياﺮﺟا و ﺐﺳﺎﻨﻣ يزﺎﺳﺮﯾز دﺎﺠﯾا ،ﻪﻘﻄﻨﻣ ﯽﮑﯿﻓاﺮﺗ ﻦﯾا ﺮﻤﺘﺴﻣ يراد
تﺎﺴﯿﺳﺄﺗ ﻪﺑ
رﻮﻈﻨﻣ و داﺪﺴﻧا زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ
جﺮﻓ و ﻞﻠﺧ ﯽﮕﺘﻓﺮﮔ نآ
ﺎﻫ ﻪﻠﻤﺟزا و ﻢﻬﻣ دراﻮﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ
هﺪﻨﻨﮐ ﺎﮐ و بﺎﺨﺘﻧا رد ﺶﮐور دﺮﺑر
يﺮﻬﺷ ﯽﺿارا رد ﺮﯾﺬﭘذﻮﻔﻧ يﺎﻫ
ﯽﻣ .ﺪﺷﺎﺑ ﺮﻈﻧزا هاﺮﮔرﺰﺑ ﺖﯿﻨﻣا ،ﻞﺨﻠﺨﺘﻣ حﻮﻄﺳ دﺮﺑرﺎﮐ ﺎﺑ ﺰﯿﻧ ﯽﻨﻤﯾا نﺎﺑﺎﯿﺧ و ﺎﻫ
شرﺎﺑ مﺎﮕﻨﻫ رد اﺮﯾز ،ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺎﻫ
بآ ،نارﺎﺑ و فﺮﺑ ﻪﺑ
ﺖﻋﺮﺳ نﺎﺑﺎﯿﺧ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ،هدﺮﮐ ذﻮﻔﻧ ﻦﯿﻣز رد ﯽﻤﻧ ﺦﯾ ﺎﻫ
رد ﯽﻠﮑﺸﻣ و ﺪﻨﻧز ﯽﮔﺪﻨﻧار
ﯽﻤﻧ دﺎﺠﯾا ﻨﻨﮐ
ﯽﮑﻠﻣ) ﺪ
،هداز ﯽﻘﺗ و .(1389
أﺪﺒﻣ رد ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ زا ﯽﺷﺎﻧ بﺎﻧاور ذﻮﻔﻧرﻮﻈﻨﻣﻪﺑ ﺮﯾﺬﭘذﻮﻔﻧ ﺶﮐور زا ﯽﯾﺎﻤﻧ :4 ﻞﮑﺷ ﯽﮔدﻮﻟآ ﺶﻫﺎﮐ و
يﻮﺟ ﻪﭽﻏﺎﺑ ﺎﻫ
ﻮﺟ ي ﻪﭽﻏﺎﺑ لﺎﻧﺎﮐ ،هﺪﺷ يرﺎﮐ ﻒﻠﻋ ﻪﻫاﺮﺑآ ﺎﯾ و ﺾﯾﺮﻋ ﯽﮐﺎﺧ
ﻢﮐ ﻖﻤﻋ ﻞﯿﻬﺴﺗ و ﺶﯾﺎﺳﺮﻓ زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ياﺮﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا
يرﺎﮐ ﻒﻠﻋ كﺎﺧ نورد ﻪﺑ بآ ذﻮﻔﻧ هﺪﺷ
ﺖﺳا ﻢﮐ ﺐﯿﺷ . ﻪﭽﻏﺎﺑ يﻮﺟ
ﺎﻫ ﺮﯿﺴﻣ لﻮﻃ رد ،مﺪﮑﭼ ،هﺎﺗﻮﮐ ﻊﻧاﻮﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﯾ
ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ار كﺎﺧ رد بﺎﻧاور ذﻮﻔﻧ ﺶﺨﺑ ﺎﺘﺳار ﻦﯾا رد ،ﺪﻫد
ﻞﺑﺎﻗ ﻪﻈﺣﻼﻣ يا ﯽﮔدﻮﻟآ زا ﯽﻣ هدودز ﺰﯿﻧ بآ يﺎﻫ ) دﻮﺷ
CIRIA,
زا هدﺎﻔﺘﺳا .(2007 ﻪﭽﻏﺎﺑ يﻮﺟ
ﯽﻣ بﺎﻧاور ﺖﯿﻔﯿﮐ دﻮﺒﻬﺑ ﺚﻋﺎﺑ ﯽﻣ ذﻮﻔﻧ كﺎﺧ رد ار بﺎﻧاور زا ﯽﺸﺨﺑ ،ددﺮﮔ
و ﺪﻫد ﻢﺸﭼ زاﺪﻧا
ﯽﻣ دﺎﺠﯾا ﺮﻬﺷ رد يﺮﺗﺎﺒﯾز ﺮﻈﻨﻣ و .ﺪﻨﮐ
نﺎﺑﺎﯿﺧ ﺢﻄﺳ زا ﯽﺷﺎﻧ بﺎﻧاور ذﻮﻔﻧ ياﺮﺑ نﺎﺑﺎﯿﺧ رﺎﻨﮐ ردهﺪﺷثاﺪﺣا ﻪﭽﻏﺎﺑ يﻮﺟ زا ﯽﯾﺎﻤﻧ :5 ﻞﮑﺷ
ﻪﺸﻧاﺮﺗ ذﻮﻔﻧ يﺎﻫ
و ﻞﯾﻮﻃ ﻪﺸﻧاﺮﺗ ﮏﯾ ذﻮﻔﻧ ﻪﺸﻧاﺮﺗ ﻢﮐ
ضﺮﻋ تارذ ﺎﺑ نآ نورد ﺖﺳا ﺖﺷرد
ﻪﻧاد ﯽﻣ ﺮﭘ ﮓﻨﺳ تﺎﻌﻄﻗ و ًﻻﻮﻤﻌﻣ و دﻮﺷ
ﻦﯾا ﻪﺑ يدورو بﺎﻧاور .دراﺪﻧ ﯽﺟوﺮﺧ ياﺮﺠﻣ تﺎﺴﯿﺳﺄﺗ
تارذ ﻦﯿﺑﺎﻣ ﯽﻟﺎﺧ يﺎﻀﻓ رد ﺖﺷرد
ﻪﻧاد ﯽﻣ هﺮﯿﺧذ ًﺎﺘﻗﻮﻣ و دﻮﺷ
ﻪﺑ رﺪﺗ ﯾ ﺞ هراﻮﯾد و ﻒﮐ زا ﻪﺸﻧاﺮﺗ فاﺮﻃا كﺎﺧ نورد ﻪﺑ ﺎﻫ
ﯽﻣ ذﻮﻔﻧ ﻪﻃﻮﺤﻣ و ﻦﮐﺎﻣا زا ﯽﺟوﺮﺧ بﺎﻧاور .ﺪﻨﮐ نﻮﭽﻤﻫ ﯽﯾﺎﻫ
ﯽﻣ ار ﮓﻨﯿﮐرﺎﭘ ﻪﺸﻧاﺮﺗ ﻦﯾا ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .داد ذﻮﻔﻧ ﻦﯿﻣز ﻞﺧاد ﻪﺑ و دﺮﮐ ﺖﯾاﺪﻫ ذﻮﻔﻧ ﻪﺸﻧاﺮﺗ ﮏﯾ ﺖﻤﺳ ﻪﺑ ناﻮﺗ
ﯽﻣ ار ذﻮﻔﻧ يﺎﻫ -
ﻪﻃﻮﺤﻣ ﮏﯾ بﺎﻧاور ﯽﺸﮑﻫز ياﺮﺑ ناﻮﺗ ﻪﺑ
يﺎﺟ يﻮﺟ راﻮﺟ رد ﺎﯾ ﯽﻨﺘﺑ اﺮﺗ ياﺮﺟا و ﯽﺣاﺮﻃ ،دﻮﻤﻧ ﻪﯿﺻﻮﺗ ﺎﻫ
ﯽﻣ ذﻮﻔﻧ ﻪﺸﻧ ﺪﯾﺎﺑ
ﻆﻔﺣ ياﺮﺑ و دﺮﯾﺬﭘ ترﻮﺻ ﯽﻨﻓ ﻂﺑاﻮﺿ ﻖﺒﻃ رﺎﮐ
آ ﯽﯾ ﯽﻣ ،بﺎﻧاور ﺖﯿﻔﯿﮐ دﻮﺒﻬﺑ و ﻢﺠﺣ ﺶﻫﺎﮐ رد ﻪﺸﻧاﺮﺗ يﺎﻫﺪﯾدزﺎﺑ ﺪﯾﺎﺑ
و ﺖﻣﺮﻣ و ﯽﺘﺑﻮﻧ كﺎﭘ
يزﺎﺳ .دﺮﯿﮔ مﺎﺠﻧا ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ ﻞﺼﻓ زا ﺪﻌﺑ و ﻞﺒﻗ ﻪﺸﻧاﺮﺗ
ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ زا ﯽﺷﺎﻧ بﺎﻧاور ذﻮﻔﻧفﺪﻫﺎﺑ يﺎﻫﻪﺸﻧاﺮﺗ زا ﯽﯾﺎﻤﻧ :6 ﻞﮑﺷ
ﻪﭽﻏﺎﺑ نارﺎﺑ يﺎﻫ داز
ﻪﭽﻏﺎﺑ نارﺎﺑ يﺎﻫ ﻪﭽﻏﺎﺑ ﺪﻨﻧﺎﻤﻫ ﺮﻫﺎﻇ رد داز ﻪﯾﻻ ﻪﮐ توﺎﻔﺗ ﻦﯾا ﺎﺑ ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﻟﻮﻤﻌﻣ يﺎﻫ
كﺎﺧ ﻦﯾﺮﯾز يﺎﻫ نآ
ﺎﻫ ﺢﻟﺎﺼﻣ زا
ﯽﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ﺮﯾﺬﭘذﻮﻔﻧ ﯽﻣ ﻪﯿﺒﻌﺗ ﺮﯾﺬﭘذﻮﻔﻧ ﺢﻟﺎﺼﻣ ﻞﺧاد رد ﯽﺸﮑﻫز ﻪﻟﻮﻟ ﮏﯾ ًﺎﻣﻮﻤﻋ و دﻮﺷ
ﻪﭽﻏﺎﺑ ﻪﺑﺎﺸﻣ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .ددﺮﮔ يﺎﻫ
ﺎﯾ لزﺎﻨﻣ رد دﻮﺟﻮﻣ نﺎﺑﺎﯿﺧ ﻪﯿﺷﺎﺣ
ﯽﻣ ﺎﻫ ﻦﯾا زا ناﻮﺗ ﻪﭽﻏﺎﺑ ﻪﻧﻮﮔ
ﻪﭽﻏﺎﺑ يزﺎﺴﻬﺑ .دﺮﮐ هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﻫ و ﺮﻬﺷ ﺢﻄﺳ رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ
ﯽﻨﻓ تﺎﺼﺨﺸﻣ ءﺎﻘﺗرا و دﻮﺒﻬﺑ نآ
ﺎﻫ ﻪﺑ ﻮﺤﻧ ي ﻪﮐ بﺎﻧاور نداد ذﻮﻔﻧ و يراﺪﻬﮕﻧ ،شﺮﯾﺬﭘ ﻪﺑ ردﺎﻗ شرﺎﺑ زا ﯽﺷﺎﻧ يﺎﻫ
يﺎﻫ
ﺪﻨﺷﺎﺑ ﮏﭼﻮﮐ ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ هدﺎﺳ زا ﯽﮑﯾ شور ﻦﯾﺮﺗ
ﮔدﻮﻟآ لﺮﺘﻨﮐ يﺎﻫ ﯽﻣ ﻪﯿﺻﻮﺗ ءﺎﺸﻨﻣ رد بﺎﻧاور ﯽ
.دﻮﺷ
ﺰﺒﺳ مﺎﺑ
ﻢﺘﺴﯿﺳ ﺰﺒﺳ مﺎﺑ ﻻﺪﻨﭼ
ﯾﻪ ا ي ﯽﻫﺎﯿﮔ ﺶﺷﻮﭘ ﺎﺑ ار نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ ﮏﯾ ﻦﮑﻟﺎﺑ و ﻒﻘﺳ ﻪﮐ ﺖﺳا
هﺪﻧﺎﺷﻮﭘ ﻪﮕﻧ و بﺬﺟ ﺎﺑ و يراد
دﻮﺒﻬﺑ ﺐﺟﻮﻣ و هداد ﺶﻫﺎﮐ ار بﺎﻧاور ﮏﯿﭘ و ﻢﺠﺣ ،ﻪﯿﻔﺼﺗ و قﺮﻌﺗ و ﺮﯿﺨﺒﺗ يﺎﻫﺪﻨﯾآﺮﻓ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و نارﺎﺑ ﻢﺠﺣ زا ﯽﺸﺨﺑ ﯽﻣ نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ يژﺮﻧا فﻼﺗا زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ و ﺮﻬﺷ ﯽﯾﺎﺒﯾز ﻆﻔﺣ ،اﻮﻫ و بآ ﺖﯿﻔﯿﮐ مﺎﺑ زا هدﺎﻔﺘﺳا .ددﺮﮔ
ﺪﺣ ﺎﺗ ﺰﺒﺳ يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺑاو ﻪﻧﻻﺎﺳ شرﺎﺑ ﻊﯾزﻮﺗ و ناﺰﯿﻣ ،ﻪﻘﻄﻨﻣ ﻢﯿﻠﻗا عﻮﻧ ﻪﺑ يدﺎﯾز
ﻞﮑﺷ ﯽﮔدﻮﻟآ ﺶﻫﺎﮐ و بﺎﻧاور ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ شﺮﮕﻧ ﺎﺑ اﺪﺒﻣ رد نارﺎﺑ بآ ذﻮﻔﻧ :7
ﺖﺴﯾز ﻢﺘﺴﯿﺳ هﺪﻧرادزﺎﺑ
ﻢﺘﺴﯿﺳ ﯽﻣ بﻼﯿﺳ ﺎﺑ ﯽﺘﺴﯾﺰﻤﻫ و ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﺖﻬﺟ ،ﺪﯾﺪﺟ يﺎﻫرﺎﮑﻫار زا ﯽﮑﯾ هﺪﻧرادزﺎﺑ ﺖﺴﯾز يﺎﻫ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻦﯾا .ﺪﺷﺎﺑ
ﻪﮐ .ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ هﺪﯿﺷﻮﭘ (ﺪﺷﺎﺒﻧ ﻖﯿﻤﻋ ﻪﺸﯾر ياراد ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻫﺎﯿﮔ) ﯽﻣﻮﺠﻫ ﺮﯿﻏ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﮐﺎﺧ ﺢﻄﺳ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﯾﻻ رد ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻦﯾا ﻂﺳﻮﺗ و هﺪﺷ نآ دراو بﻼﯿﺳ ﯾﺮﯾز يﺎﻫ
ﻦ ﻻﺎﭘ ﯾ ﺶ هﺪﺷ ﻪﻟﻮﻟ ﻢﺘﺴﯿﺳ دراو ﺎﯾ و ﻪﺑ ﺎﯾ و هﺪﺷ ﺮﯾز رد ﯽﺸﮐ
ﻪﯾﻻ ﯽﻣ ذﻮﻔﻧ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز بآ و ﻦﯾﺮﯾز يﺎﻫ ﻪﺸﯾر .ﺪﻨﮐ
ﯽﻣ هزﺎﺟا نﺎﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ ﻪﯾﻻ ﻪﺑ نﺎﻣز ﺪﺣاو رد يﺮﺘﺸﯿﺑ بآ ﺪﻫد
ﻦﯾﺮﯾز يﺎﻫ
بﻼﯿﺳ دﺎﺠﯾا زا و ﺪﻨﮐ ذﻮﻔﻧ ﯽﻣ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ﻦﯿﮕﻤﻬﺳ يﺎﻫ
،يوﺮﯿﺷ) ﺪﯾﺎﻤﻧ .(1389
تﺎﯿﻠﻤﻋ ياﺮﺟا يرادﺰﯿﺨﺑآ
هﺮﻬﺑ حﺮﻃ زا يﺮﯿﮔ ﻪﺿﻮﺣ رد يرادﺰﯿﺨﺑآ يﺎﻫ
ناﻮﺨﺑآ ﻪﯾﺬﻐﺗ ،بﻼﯿﺳ ﺶﻫﺎﮐ رد ،ﺖﺳدﻻﺎﺑ يﺎﻫ ﺮﺛا تﺎﺑﻮﺳر ﺶﻫﺎﮐ و ﺎﻫ
،نارﺎﮑﻤﻫ و ﺎﻨﯿﺑ) دراد ﯽﻧاواﺮﻓ .(1389
تﺎﻣاﺪﻗا يرادﺰﯿﺨﺑآ ﻪﮐ
ﻞﻣﺎﺷ عاﻮﻧا يﺎﻫرﺎﮐ هزﺎﺳ يا ، ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ ،
ﯽﮑﯿﻧﺎﮑﻣﻮﯿﺑ و
تﺎﻣاﺪﻗا ﯽﺘﯾﺮﯾﺪﻣ
،ﺖﺳا ﻂﺳﻮﺗ ﻊﻣﺎﺠﻣ ﯽﺗﺎﻘﯿﻘﺤﺗ و ﯽﺸﻫوﮋﭘ درﻮﻣ ﯽﺑﺎﯾزرا ﻪﺘﻓﺮﮔراﺮﻗ و تاﺮﺛا نآ رد يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ عﻮﻗو زا
ﻞﯿﺳ
ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ و ﺶﻫﺎﮐ رد
ترﺎﺴﺧ ، رﺎﻬﻣ لﺮﺘﻨﮐ و و ﻪﯾﺬﻐﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ بآ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز ﺺﺧﻷﺎﺑ
رد ﻊﺑﺎﻨﻣ بآ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز ﻖﻃﺎﻨﻣ
ﯽﻧﺎﺘﺴﻫﻮﮐ )
ﻪﻤﺸﭼ ، تﺎﻨﻗ ( و نﻮﻧﺎﮐ يﺎﻫ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﯽﯾﺎﺘﺳور درﻮﻣ ﺪﯿﺋﺎﺗ ﻪﺘﻓﺮﮔراﺮﻗ ﺖﺳا
. هوﻼﻋ ﺮﺑ نآ ياﺮﺟا تﺎﯿﻠﻤﻋ هزﺎﺳ يا ،
ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯿﺑ و
ﯽﮑﯿﻧﺎﮑﻣﻮﯿﺑ يرادﺰﯿﺨﺑآ
ﺚﻋﺎﺑ ﯽﻣ ددﺮﮔ ، بآ زﺮﻫ يﺎﻫ ﯽﺷﺎﻧ زا تﻻوﺰﻧ يﻮﺟ ، ﻞﺒﻗ زا ﻦﺘﺳﻮﯿﭘ ﻪﺑ ﺮﮕﯾﺪﮑﯾ و
ﻞﯾﺪﺒﺗ ﻪﺑ بﻼﯿﺳ و دﺎﺠﯾا ترﺎﺴﺧ ، رد نﺎﻤﻫ ﻞﺤﻣ لﺮﺘﻨﮐدﻮﺧ و
هدﺎﻔﺘﺳادرﻮﻣ هﺮﻬﺑ
نارادﺮﺑ راﺮﻗ دﺮﯿﮔ .
ﻪﺠﯿﺘﻧ يﺮﯿﮔ
فﺪﻫ ﻦﯾا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻪﺋارا ﺎﻫرﺎﮑﻫار و هزﺎﺳ ﺎﻫ ي ﺪﯾﺪﺟ ياﺮﺑ و بﺎﻧاور دﺎﺠﯾا زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ﯽﻨﻌﯾ ءﺎﺸﻨﻣ رد نآ لﺮﺘﻨﮐ
ﯽﮔدﻮﻟآ ﺪﯾﺪﺸﺗ زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ و يﺮﻬﺷ ﯽﺿارا حﻮﻄﺳ يور بﺎﻧاور ﺖﮐﺮﺣ زا ﻪﺑ
رﻮﻈﻨﻣ ﻊﻤﺟ يروآ ﯽﻣ هرﺎﺑود هدﺎﻔﺘﺳا و ﺪﺷﺎﺑ
.
هﺪﯾا ﯽﻣ يﺮﻬﺷ ﺪﯾﺪﺷ تﺎﻧﺎﯾﺮﺟ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﻪﻨﯿﻣز رد ﺪﯾﺪﺟ يﺎﻫ سﺎﺳا ﺮﺑ ﺖﺴﯾﺎﺑ
ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ ،راﺪﯾﺎﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ يﺎﻫرﺎﯿﻌﻣ يﺰﯾر
تﺪﻣﺪﻨﻠﺑ
ﻪﻘﻄﻨﻣ ﯽﺗﺎﻣاﺪﻗا ﻦﯿﻨﭼ زا ﯽﻠﺻا فﺪﻫ .دﺮﯿﮔ ترﻮﺻ دﻮﺟﻮﻣ تﺎﻧﺎﮑﻣا و يا ﻊﻗاورد
زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ و تﺎﻧﺎﯾﺮﺟ ﻦﯾا تﺪﺷ ﺶﻫﺎﮐ
ﯽﻣ ﻪﺿﻮﺣ ﻞﮐ رد ﯽﮔدﻮﻟآ رﺎﺸﺘﻧا ﯽﮕﻧﺎﺧ فرﺎﺼﻣ رد بآ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻦﯾا زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﺖﻓﺎﯾزﺎﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻞﻣﺎﺷ يﺪﻌﺑ فاﺪﻫا و ﺪﺷﺎﺑ
ﻧﺎﻣ كرﺎﭘ يرﺎﯿﺑآ ،ﺖﻟاﻮﺗ ﺪﻨ و ﺎﻫ
ﻢﻫ ﻨﭼ ﯿ ﻦ ﯽﻣ يزروﺎﺸﮐ ﻞﯿﺳ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺮﻣا ﻦﯾا ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ
ﯽﻣ ﺮﺑﺎﻌﻣ ﯽﮕﺘﻓﺮﮔ و يﺮﯿﮔ .دﻮﺷ
ﯽﻌﯿﺒﻃ يﺎﻫﺮﺘﺴﺑ ﻪﺑ
لﻮﻤﻌﻣرﻮﻃ بﺎﻧاور زا ﯽﻬﺟﻮﺗ راﺪﻘﻣ لﺎﻘﺘﻧا و بﺬﺟ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ
يﺎﻫ اﯾ هﺪﺷدﺎﺠ ﺪﻧرادار ﻪﮐ ﯽﻘﻃﺎﻨﻣ رد ﺎﻣا
ذﻮﻔﻧ ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ و ﻪﺘﺷاﺪﻧ ار بآ بﺬﺟ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ كﺎﺧ ،ﺪﺷﺎﺑ راﺮﻗﺮﺑ عﺎﺒﺷا ﻪﻤﯿﻧ ﻂﯾاﺮﺷ ﺎﯾ و ﻦﯿﯾﺎﭘ كﺎﺧ يﺮﯾﺬﭘ بﺎﻧاور
رد
ﺐﺟﻮﻣ ﯽﮔﺪﻧرﺎﺑ مواﺪﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ هﺪﺷ ﻪﻘﻄﻨﻣ بآ
ﯽﮕﺘﻓﺮﮔ ﯽﻣ بﻼﯿﺳ عﻮﻗو و ﮏﯿﻨﮑﺗ .دﻮﺷ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺪﯿﻔﻣ رﺎﯿﺴﺑ ذﻮﻔﻧ يﺎﻫ ﻪﮐاﺮﭼ
نآ ﺎﻫ ﺪﻧردﺎﻗ ﻪﺑ رﻮﻃ ﻫد ﺶﻫﺎﮐ ار ﯽﺤﻄﺳ بﺎﻧاور ﯽﺼﺨﺸﻣ ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ فﺬﺣ ﯽﺘﺣ ﺎﯾ و ﺪﻨ
ﻟﺎﺣرد ﯽ ﻪﮐ بآ يﺎﻫ ﻪﯾﺬﻐﺗ ار ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز
ﯽﻣ هﺎﭼ بآ ﺰﯿﻧ ﯽﻨﯿﻣزﺮﯾز بآ و ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ رﺎﺒﯾﻮﺟ ،ﺎﻫ
بﻻﺎﺗ ﺎﯾ ﺎﻫ ار ﺎﻫ
ﻣﺄﺗ ﯿ ﻦ ﯽﻣ كرﺎﭘ ﻞﻣﺎﺷ زﺎﺑ يﺎﻫﺎﻀﻓ .ﺪﻨﮐ يﺎﻫﺎﻀﻓ ﺮﮕﯾد و ﺎﻫ
ﻦﯿﻣز ﺎﯾ ﺰﺒﺳ ﺮﯾﺎﺑ يﺎﻫ
ﻪﺑ ناﻮﻨﻋ ﺠﻧآ ﻪﺑ صﺎﺧ ﻪﻘﻄﻨﻣ ﮏﯾ بﻼﯿﺳ ندﻮﻤﻧ دراو ياﺮﺑ ﯽﺑﻮﺧ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﺎﺑ ﺎﻬﻨﺗ و ﺪﻨﺘﺴﻫ حﺮﻄﻣ ﺎ
نﺎﺑﺎﯿﺧ رد ﯽﺳﺪﻨﻫ ﮏﭼﻮﮐ تاﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﻠﺤﻣ و ﺎﻫ
ﯽﻣ ﺎﻫ ذﻮﻔﻧ ﺢﻄﺳ ناﻮﺗ ﯽﻣ نﺎﺸﻧ ﯽﻧﺎﻬﺟ تﺎﯿﺑﺮﺠﺗ .داد ﺶﯾاﺰﻓا ار ﻪﻘﻄﻨﻣ ﺮﯾﺬﭘ
-
ﻪﮐ ﺪﻫد ﯾ ﮏ هار ﻞﯿﺳ ﻖﻃﺎﻨﻣ ﻪﯿﻠﮐ ياﺮﺑ بﻼﯿﺳ تارﺎﺴﺧ ﺶﻫﺎﮐ و رﺎﻬﻣ ياﺮﺑ ﻦﺌﻤﻄﻣ و ﺺﺨﺸﻣ ﻞﺣ و دراﺪﻧ دﻮﺟو ﺮﯿﮔ
ﻪﺑ ﺐﺳﺎﻨﺗ ﺖﯾدوﺪﺤﻣ تﺎﻧﺎﮑﻣا و ﺎﻫ
ﯽﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ شور ناﻮﺗ
ار ﯽﺒﺳﺎﻨﺘﻣ يﺎﻫ هدﺎﻔﺘﺳادرﻮﻣ
.داد راﺮﻗ ﻦﯾا هزﺎﺳ ﺎﻫ ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
رد يرﺎﯿﺴﺑ زا طﺎﻘﻧ رﻮﺸﮐ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﺑ ناﺰﯿﻣ ﯽﯾارﺎﮐ و فاﺪﻫا حﺮﻃ ﺎﻫ هدﺎﻔﺘﺳادرﻮﻣ راﺮﻗ
ظﺎﺤﻟ .ﺪﻧﺮﯿﮔ ندﻮﻤﻧ
ﻂﯾاﺮﺷ ﯽﻤﯿﻠﻗا
ﺮﯿﻈﻧ ناﺰﯿﻣ شرﺎﺑ
،ﺎﻫ كﺎﺧ ﺖﯿﻌﺿو و
يﺮﺑرﺎﮐ ﯽﺿارا يﺮﻬﺷ ﯽﻣ ﺪﻧاﻮﺗ هدﺎﻔﺘﺳا ﺢﯿﺤﺻ زا ﻦﯾا شور ﺎﻫ ار رد يﺎﻫﺰﯿﺨﺑآ يﺮﻬﺷ
ﻦﮑﻤﻣ ﯽﻣ دزﺎﺳ .
ﻊﺑﺎﻨﻣ
-1 .دﺎﺠﺳ ،ﺖﺳﺮﭙﻧادﺰﯾدﻮﻤﺤﻣ ،ﺎﻨﯿﺑ شور .1389
يﺮﻬﺷ بﻼﯿﺳ يرﺎﺠﻣ رد بﻮﺳر و بﻼﯿﺳ لﺮﺘﻨﮐ ﺖﻬﺟ ﻦﯾﻮﻧ يﺎﻫ
ﺮﻬﺷ يدرﻮﻣ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ) ﻠﺳﺪﺠﺴﻣ
ﯿ نﺎﻤ ﻦﯿﻟوا،(
بﻼﯿﺳ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ ﯽﻠﻣ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ .ناﺮﻬﺗ ،يﺮﻬﺷ يﺎﻫ
-2 ،ﺖﺧﺪﻨﯿﻬﺷ ،ﯽﺋﺮﯿﻣ تادﺎﺳ ،ﻦﯿﺴﺣﺪﻤﺤﻣ ،ﯽﻣﺎﻣا ،ناﺮﻣﺎﮐ ،ﯽﻠﻋ ، يرﺪﯿﺣ ﻘﺗ
ﯽ نﺎﺧ ،دادﺮﻬﻣ و ،حﻼﻓ يداﺮﻣ ،يدﺎﺷ ،
.رادرﻮﺧﺮﺑ ﺶﯿﭘ .1384
،ناﺮﻬﺗ ،ناﺮﯾا ﯽﺸﮑﻫز و يرﺎﯿﺑآ ﯽﻠﻣ ﻪﺘﯿﻤﮐ تارﺎﺸﺘﻧا ،لوا پﺎﭼ ،ﻞﯿﺳ راﺪﺸﻫ و ﯽﻨﯿﺑ ص257
- 3 ،م ،ﯽﻧﺎﺑﺮﻗ ﻞﯿﺴﻣ ﺮﺑ يﺮﻬﺷ ﻪﻌﺳﻮﺗ تاﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ ،1385
،ﺎﻫ لﺎﮐ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ ﺶﯾﺎﻤﻫ ﻦﯿﻟوا ﻞﯿﺴﻣ و ﺎﻫ
.ﺎﻫ
- 4 ﺷ ﯿ ﺮ و ي .دﺎﺠﺳ ، .1389
ﻢﺘﺴﯿﺳ ﺶﯾﺎﺠﻨﮔ وWSUD ﯽﻠﻣ ﺲﻧاﺮﻔﻨﮐ ﻦﯿﻟوا،نآ ﺪﻗﺎﻓ يﺎﻫﺮﻬﺷ رد راﺪﯾﺎﭘ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ يﺎﻫ
بﻼﯿﺳ ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ .ناﺮﻬﺗ يﺮﻬﺷ يﺎﻫ
5- Brattebo, B.O.& D.B. Booth, 2004: Long-Term Stormwater Quantity and Quantity performance of permeable pavement Systems; Water Research vol. 37, 4369-4376.
6-British Columbia Ministry of Water, Land & Air protection, 2002: Stormwater planning – A Guidebook for British Columbia; BC MWLAP , Vanquver, Canada.
7- CIRIA, 2007: The SUDS Manual; CIRIA, C697; London, Uk.
8- Michael, l, ET AL,2004: Stormwater Best MANAGEMENT Practice Design Guide – volume 2:Vegetative Biofilters; EPA Ellicott City.
9- United StatesEnvironmentalAgency, (1999), “Combined Sewer Overflow Technology Fact Sheet Inflow Reduction” office of Water Washington, D.C.
10- Wulliman, J. And P. Thomas, 2005: Learning from Nature: Redusing Urban Stormwater Impacts;
Lakeline Magazine, spring 2005 issue.
Modern methods for using in urban runoff management
Abstract
Control of events such as waterlogging of the passageways, disturbance in the traffic system, pollution of the area through the flow of contaminated runoff and flooding of residential areas and providing financial, mental and financial security of citizens have always been a concern for designers and planners and water engineers. The expansion of urban and urban areas due to the increasing population and the conversion of agricultural land, pastureland and forest to urban lands have always caused many problems that in general cause a disruption of the natural form of the ecosystem and the hydrological balance of these areas. The hydrological imbalance in the watersheds not only causes large floods and reduces the base flow, but also causes soil erosion, increased contamination in the area and reduces the nutrition of underground aquifers and leads to instability of the settlement system. Managing the surface water of cities contrary to the traditional view that the main solution was to collect and dispose of as soon as possible excess waters, Today, it is based on the view that urban runoff is a source of water for direct use or sources to reduce the pressure on drinking water sources in the cities. Rainfall runoff in cities is a valuable and precious source, it must find and implement a suitable method to protect the quantity and quality of this resource and reasonable use of techniques. Today, different methods are used to increase water penetration in soil, increasing the resistance of urban surfaces to flow of water (delivery of focus time) as well as storage and reuse of runoff. Considering climatic conditions such as rainfall, soil condition and urban land use can make proper use of these structures in the urban waters of Iran. With the changes in the form and the way of constructing local materials, we can reach the appropriate results to meet the conditions of our country Iran will find the necessary adaptation.
Keywords: urban runoff, modern methods, waterlogging, urban watershed, flood
