شور ﺶﻘﻧ ﻲﺳرﺮﺑ هﺮﻬﺑ يﺎﻫ
هﺎﮕﺘﺴﻳا زا يرادﺮﺑ يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ رد يزروﺎﺸﻛ بآ ژﺎﭙﻤﭘ يﺎﻫ
ﻀﺗﺮﻣ ﻲ رذآ نﺎﻔﻟد
1ي - ر شروﺮﭘ ﻪﻔﻃﺎﻋ
2يﺰﻳ
*
ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
15 / 11 / 1392
ﺦﻳرﺎﺗ ﺬﭘ ﻳ شﺮ : 08 / 09 / 1393
هﺪﻴﻜﭼ
ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ رد هﺎﮕﺘﺴﻳا نﺎﻣﺪﻧار ﺶﻫﺎﻛ ﻞﻠﻋ زا ﻲﻜﻳ يرﺎﻴﺑآ يﺎﻫ شور زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ژﺎﭙﻤﭘ يﺎﻫ
يﺎﻫ
هﺮـﻬﺑ نﺎـﻣز رد نﺎـﻳﺮﺟ لﺮـﺘﻨﻛ و ﻢﻴﻈﻨﺗ ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ يرادﺮـﺑ
ﺖﺳا . هﺮﻄﻗ يرﺎﻴﺑآ ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ ﻲﺣاﺮﻃ زا ﺲﭘ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ﭗﻤﭘ و ﺪﺷ جاﺮﺨﺘﺳا ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻲﻨﺤﻨﻣ ،يا
ﺪﻧﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ زﺎﻴﻧ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ﺎﻘﻴﻗد ﺎﻫ .
ﺮﻴﺷ
ﭗﻤﭘ ﺶﻧار ﻪﻟﻮﻟ رد نﺎﻳﺮﺟ لﺮﺘﻨﻛ لواﺪﺘﻣ شور ﻚﻳ ﻲﺑد لﺮﺘﻨﻛ ﺖﺳا ﺖﺑﺎﺛ رود يﺎﻫ
. ﻪﻠﻴـﺳﻮﺑ ﻲـﺑد لﺮـﺘﻨﻛ ﻒـﻠﺘﺨﻣ شور ﻪـﺳ ﻦﺘﻓﺮـﮔ ﺮـﻈﻧرد ﺎﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﭗﻤﭘ رد لﺮﺘﻨﻛﺮﻴﺷ هﺮﻬﺑ ﻦﻴﻨﭽﻤﻫ و ،ﺖﺑﺎﺛ رود يﺎﻫ
هﺎﮕﺘﺴﻳا زا يرادﺮﺑ
هﺮـﻬﺑ ﻒـﻠﺘﺨﻣ يﺎـﻫ هﻮﻴﺷ رد يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ راﺪﻘﻣ ،ﺮﻴﻐﺘﻣ رود ﭗﻤﭘ ﻪﺑ ﺰﻬﺠﻣ يرادﺮـﺑ
ﺪﻧﺪﺷ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ .
ﻣ نﺎﻣﺪﻧار ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ ،ﺐﺳﺎﻨﻣ ﻲﺣاﺮﻃ طﺮﺷ ﻪﺑ ﻪﻛ ﺖﺴﻴﻛﺎﺣ ﺞﻳﺎﺘﻧ ﭗﻤﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا رد يژﺮﻧا فﺮﺼ
ار يژﺮـﻧا تﺎﻔﻠﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺮﻴﻐﺘﻣ رود يﺎﻫ 44
ﺎﺗ 54 ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﺻرد ﺪﻫد
.
هژاو يﺪﻴﻠﻛ يﺎﻫ
:
ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ ،يژﺮﻧا تﺎﻔﻠﺗ ،ﺮﻴﻐﺘﻣ رود ﭗﻤﭘ ،يرﺎﻴﺑآ يﺎﻫ
ﻲﺑد لﺮﺘﻨﻛ ﺮﻴﺷ
ﻪﻣﺪﻘﻣ
1
2
شور ﺖﻤـﺳ ﻪـﺑ ار نﺎﻬﺟ يﺎﻫرﻮﺸﻛ ،يژﺮﻧا ناﺮﺤﺑ ﺶﻫﺎـﻛ يﺎـﻫ
ﺖﺳا هداد قﻮﺳ يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ .
ﺑ زا ﺶﻴ 70 ﺶـﺨﺑ رد يژﺮـﻧا زا ﺪﺻرد
يزروﺎﺸﻛ
، ﭗﻤﭘ ﻪﻠﻴﺳﻮﺑ ﻲﻣ فﺮﺼﻣ ﺎﻫ
دﻮﺷ ) 1 .(
رد رﻮﺸﻛ ﺎﻣ دﻮـﺟو مﺪﻋ
ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘﺳد
، ﺺﺨﺸﻣ دراﺪﻧﺎﺘﺳا ﻲﻓﺎـﻛ ترﺎﻈﻧ و
رد ،بﺎـﺨﺘﻧا ،ﻲـﺣاﺮﻃ
هﺮﻬﺑ و ﺐﺼﻧ ﻢﺘﺴﻴﺳ يرادﺮﺑ
ژﺎﭙﻤﭘ يﺎﻫ ،ﺎـﻫزﺎﻴﻧ و ﻂﻳاﺮـﺷ ﺎـﺑ ﺐـﺳﺎﻨﺘﻣ
ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻦﻳا ﺎﺗ هﺪﺷ ﺐﺟﻮﻣ
ﺎـﭘ هدزﺎـﺑ ﺎـﺑ ﺎﻫ ﻳ
ﻦﻴ تﺎـﻔﻠﺗ و
يژﺮـﻧا يﻻﺎـﺑ
هﺮﻬﺑ ﺪﻧﻮﺷ يرادﺮﺑ .
ﻲﻟﺎﺣ رد زا ﺶﻴﺑ ﻪﻛ 20
نﺎﻬﺟ يﺪﻴﻟﻮﺗ قﺮﺑ زا ﺪﺻرد
ﭗﻤﭘ ﻂﺳﻮﺗ ﻲﻣ فﺮﺼﻣ ﺎﻫ
هﺎﮕﺘـﺴﻳا نﺎﻣﺪـﻧار ﻂﺳﻮﺘﻣ ،دﻮﺷ ژﺎـﭙﻤﭘ يﺎـﻫ
زا ﺮﺘﻤﻛ 40 ﺖﺳا ﺪﺻرد .
هﺎﮕﺘـﺴﻳا ﻲﺳرﺮﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ ﻪـﺋارا و ژﺎـﭙﻤﭘ يﺎـﻫ
هﺎﮕﺘﺴﻳا ﺮﻤﻋ لﻮﻃ و هدزﺎﺑ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫرﺎﻜﻫار فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ و ﺎﻫ
ا ﻲـﻣ ،ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﻲﭘ رد ار يژﺮﻧ
ﻪـﻨﻴﻬﺑ رد يﺮﺛﻮـﻣ مﺎـﮔ ﺪـﻧاﻮﺗ يزﺎـﺳ
ﺪـﺷﺎﺑ رﻮـﺸﻛ رد يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ .
ﻢـﻬﻣ ﻦﻳﺮـﺗ ﻞـﻠﻋ هدزﺎـﺑ ندﻮـﺑ ﻦﻴﻳﺎـﭘ
ﻢﺘﺴﻴﺳ
،ﻞﻴـﺴﻧﺎﺘﭘ هدزﺎـﺑ ﻪـﺑ ﺖﺒـﺴﻧ ژﺎـﭙﻤﭘ يﺎﻫ ا
هدﺎﻔﺘـﺳ شورزا يﺎـﻫ
ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ياﺮﺑ لﺮﺘﻨﻛ نﺎﻳﺮﺟ ، تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻲﻜﻳﺰﻴﻓ - ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻲﻜﻴﻟورﺪﻴﻫ رد
لﻮﻃ نﺎﻣز ، هدﺎﻔﺘﺳا زا ﭗـﻤﭘ ﺎـﻳ رﻮـﺗﻮﻣ ﺎـﺑ هدزﺎـﺑ ﻦﻴﻳﺎـﭘ و تاﺮـﻴﻤﻌﺗ و
يراﺪﻬﮕﻧ ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ ﺖﺳا . ﻚـﻳ رد نﺎـﻣز لﻮﻃ رد نﺎﻳﺮﺟ راﺪﻘﻣ ًﻻﻮﻤﻌﻣ
1 و 2 - هﺪﻜـﺸﻧاد ،ﻲﻧادﺎـﺑآ و يرﺎـﻴﺑآ ﻲـﺳﺪﻨﻬﻣ هوﺮـﮔ رﺎﻳدﺎﺘﺳا و يﺮﺘﻛد يﻮﺠﺸﻧاد
ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،يزروﺎﺸﻛ يروﺎﻨﻓ و ﻲﺳﺪﻨﻬﻣ
*) لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ :
Email: [email protected] (
هرود رد زﺎﻴﻧ درﻮﻣ نﺎﻳﺮﺟ ناﺰﻴﻣ و ﺖﺴﻴﻧ ﺖﺑﺎﺛ ژﺎﭙﻤﭘ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻲﻧﺎﻣز يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺪـﻨﻛ
. ﻲﺘـﺴﻳﺎﺑ ﻪـﻜﻧآ ﻦﻤـﺿ ژﺎـﭙﻤﭘ ﻢﺘـﺴﻴﺳ ﻲـﺣاﺮﻃ
،ﺪﺷﺎﺑ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ نﺎﻳﺮﺟ ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ راﺪﻘﻣ يﻮﮕﺨﺳﺎﭘ شور زا ﺪـﻳﺎﺑ
ﺐـﺳﺎﻨﻣ
،نﺎـﻳﺮﺟ ﻦﻳﺮـﺘﻤﻛ ﻪـﺑ زﺎـﻴﻧ نﺎﻣز رد ﺎﺗ ﺪﻨﻛ هدﺎﻔﺘﺳا نﺎﻳﺮﺟ لﺮﺘﻨﻛ ياﺮﺑ
ﺪـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد هاﺮـﻤﻫ ﻪـﺑ ار يژﺮـﻧا تﺎﻔﻠﺗ ﻦﻳﺮﺘﻤﻛ .
زا ﻲـﻜﻳ ﻦﻴـﻨﭽﻤﻫ
ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﻦﻳﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ژﺎﭙﻤﭘ هﺎﮕﺘﺴﻳا رد يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ يﺎﻫ
ﺖﺳا نﺎﻳﺮﺟ لﺮﺘﻨﻛ شور حﻼﺻا .
ﺎـﻳﺮﺟ لﺮـﺘﻨﻛ يﺎﻫﺮﻴـﺷ زا هدﺎﻔﺘﺳا ن
ﺖﺳا ﺞﻳار يرﺎﻴﺴﺑ ﺪﻧراد يدﺎﻳز يژﺮﻧا تﺎﻔﻠﺗ ﻪﻛ رﺬﮔرﺎﻨﻛ ﻂﺧو .
رد ﻦﻳا
ﺎـﺑ ار ﻪﻜﺒﺷ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ بآ راﺪﻘﻣ ﻪﻛ ،ﺮﻴﻐﺘﻣرود ﭗﻤﭘ دﺮﺑرﺎﻛ ﻪﻛ ﺖﺴﻴﻟﺎﺣ ﻲﻣ ﻦﻴﻣﺎﺗ ،يژﺮﻧا ناﺰﻴﻣ ﻞﻗاﺪﺣ فﺮﺻ و ﻲﻓﺎﻛ رﺎﺸﻓ ﻲﻫﺎﮔآﺎﻧ ﺖﻠﻌﺑ ،ﺪﻨﻛ
ﺖﺳادوﺪﺤﻣ ،ﺮﺘﺸﻴﺑ ﻪﻴﻟوا ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺎﻳ و نﺎﺣاﺮﻃ )
3 (.
ﻲﺳرﺮﺑ يﺎﻫرﻮﺸﻛ رد ﺎﻫ ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎﻴﺑ ﺎﻣ رﻮﺸﻛ و ﻪﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌﺳﻮﺗ
ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻲﺣاﺮﻃ نﺎﻣز رد حاﺮﻃ ﻦﻴﺳﺪﻨﻬﻣ ﺮﺜﻛا لﻮﻃ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻪﺑ ﻲﻬﺟﻮﺗ ﺎﻫ
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺶﻫﺎﻛ ﻪﺑ ﺎﻬﻨﺗ ﻪﻜﻨﻳا ﺎﻳ و ﺪﻧراﺪﻧ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺮﻤﻋ ﻢﺘـﺴﻴﺳ ﻪﻴﻟوا يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻪﺟﻮﺗ ﺪﻨﻨﻛ . ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺰﻴﻟﺎﻧآ مﺎﺠﻧا ﺮﻤﻋ لﻮﻃ يﺎﻫ
ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﻲﻨﻌﻣ ﻪﺑ3
ﺰﮔ ياﺮﺑ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﺮﻤﻋ لﻮﻃ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻞﻛ ﻪﻨﻳ
ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ ،لﻮـﺒﻗ ﻞـﺑﺎﻗ يﺎـﻫ
نآ ﻦﻴﺑ زا و دﻮﺷ ﻢﻛ ﺎﻫ
ﻪﻨﻳﺰﻫ دﻮﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﻪﻨﻳﺰﮔ ﻦﻳﺮﺗ .
ﻢﺘﺴﻴﺳ رد يﺎـﻫ
ﺎﻬﻨﺗ ﭗﻤﭘ ﺪﻳﺮﺧ ،ژﺎﭙﻤﭘ 10
ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻞﻛ زا ﺪﺻرد رﺎـﻬﭼ يژﺮﻧا ﻪﻨﻳﺰﻫ و ،ﺎﻫ
ﺎﻳ ﭗﻤﭘ ﺪﻳﺮﺧ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺮﺑاﺮﺑ 40
ترﻮـﺻ رد و ﺖـﺳا ﻪـﻨﻳﺰﻫ ﻞـﻛ ﺪـﺻرد 3-Life Cycle Cost Analysis(LCC)
ﻪﻳﺮﺸﻧ كﺎﺧ و بآ )
يزروﺎﺸﻛ ﻊﻳﺎﻨﺻ و مﻮﻠﻋ (
ﺪﻠﺟ 30
، هرﺎﻤﺷ 5 ، رذآ يد– 1395
، ص . 1357 - 1347 Journal of Water and Soil
Vol. 30, No. 5, Nov.-Dec. 2016, p. 1347-1357
ﭗﻤﭘ مواﺪﻣ دﺮﻛرﺎﻛ زا ﺶﻴﺑ ﻪﺑ لﺎﺳ لﻮﻃ رد ﺎﻫ
70 ﺻرد ﻲـﻣ ﺰﻴﻧ ﺪ ﺪـﺳر
) 6 .(
ﭗﻤﭘ ﻪﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ رود يﺎﻫ ﺖﻠﻋ
ﻪﻜﻨﻳا ياراد تﺎﻌﻄﻗ كﺮﺤﺘﻣ ﻧ ،ﺪﻨﺘـﺴﻴ
ﺪﻴﻔﻣﺮﻤﻋ ﻲﻳﻻﺎﺑ ؛ﺪﻧراد ﻪﺑ يرﻮﻃ ﻪﻛ ﺖﻤﻴﻗ يژﺮﻧا ﺖﻓﺎﻳزﺎﺑ هﺪـﺷ زا ﻦـﻳا
ﻖﻳﺮﻃ رد ﺮﺘﻤﻛ زا ﻚﻳ لﺎﺳ لدﺎﻌﻣ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ يراﺬﮔ ﻪﻴﻟوا ﺪﻫاﻮﺧ دﻮﺑ
) 8 .(
ﻢﻬﻣ ﻞﻣﺎﻋ ﻦﻳا
ﻢﺘـﺴﻴﺳ هدزﺎـﺑ ندﻮﺑ ﻦﻴﻳﺎﭘ ﺖﻠﻋ ﻦﻳﺮﺗ د ﺎـﻫ
نﺎـﻣز ر
هﺮﻬﺑ و اﺮـﺟا ،ﻲﺣاﺮﻃ ﻞﺣاﺮﻣ رد ﺮﺛﻮﻣ ﻞﻣاﻮﻋ ﺮﻳﺎﺳ ءﺎﺸﻨﻣ و هدﻮﺑ يرادﺮﺑ
هﺮﻬﺑ ﺖﺳا يرادﺮﺑ .
ﭗﻤﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻪﻨﻴﻣز رد ﻖﻴﻘﺤﺗ و ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ رود يﺎـﻫ
ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ رد ﺮﻴﻐﺘﻣ ﻲﻟﺎﺣرد ،ﺖﺳا كﺪﻧا يرﺎﻴﺑآ يﺎﻫ
ﻪـﻧﻮﮔ ﻦـﻳا مﺎـﺠﻧا ﻪـﻛ
هﺪﻨﻨﻛ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﻫرﻮﺸﻛ رد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ
ـﻧراد يدوﺪـﺤﻣ يژﺮـﻧا ﺪ
ﺖﺳا يروﺮﺿ يﺮﻣا .
يژوﺮﻧ لﺎﺳ رد ﺎﻫ يﺎﻫ
1991 ﺎﺗ 1994 ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﺑ
1690 ﻢﺘﺴﻴﺳ هدزﺎﺑ ﻂﺳﻮﺘﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺎﻳرد ﭗﻤﭘ دﻮﺟﻮﻣ ژﺎﭙﻤﭘ يﺎﻫ
ﺮـﺘﻤﻛ ،
زا 40 زا ﺶﻴﺑ و هدﻮﺑ ﺪﺻرد 10
ﺪﺻرد زا ﻢﺘﺴﻴﺳ زا ﺮـﺘﻤﻛ ﻲﻫدزﺎـﺑ ﺎﺑ ﺎﻫ
10 ﻲﻣ رﺎﻛ ﺪﺻرد ﺪﻨﻨﻛ
. نارﺎـﻜﻤﻫ و زرﻮـﻧﻮﻛ )
2 ( هﺎﮕﺘـﺳد ﻲـﺳرﺮﺑ ﺎـﺑ ،
ﺗﻮﻣ رود لﺮﺘﻨﻛ ﭗﻤﭘ صﻮﺼﺨﻣ رﻮ
،ﻪـﻛ ﺪـﻧدﺮﻛ نﺎﻴﺑ ﺰﻛﺮﻣ زا ﺰﻳﺮﮔ يﺎﻫ
ﭗﻤﭘ ﺖﺧﺎﺳ و ﻲﺣاﺮﻃ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﺰﻛﺮﻣ زا ﺰﻳﺮﮔ يﺎﻫ
ﻦﻳﺮـﺘﻬﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا يا
ﺖﺳا ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ نﺎﻳﺮﺟ ﺪﻴﻟﻮﺗ ﺎﺑ ﺮﻇﺎﻨﺘﻣ ،هدزﺎﺑ .
ﻪﻨﻴـﺸﻴﺑ نﺎـﻳﺮﺟ ياﺮﺑ ﺎﺿﺎﻘﺗ
ﻲﻣ قﺎﻔﺗا يرﺎﻴﺑآ هرود زا ﻲﻫﺎﺗﻮﻛ تﺪﻣ ياﺮﺑ ﺰﻴﻧ ﺮـﮕﻳد ﻂﻳاﺮﺷ رد و ﺪﺘﻓا
شور زا هدﺎﻔﺘﺳا
لﺮﺘﻨﻛ ﺖﺳا مزﻻ نﺎﻳﺮﺟ .
نآ رد ﻪـﻛ ﺪﻨﺘـﺷاد رﺎﻬﻇا ﺎﻫ
شور ﻲـﻣ هدﺎﻔﺘﺳا لﺮﺘﻨﻛ ﺮﻴﺷ زا ،نﺎﻳﺮﺟ لﺮﺘﻨﻛ ﻲﻤﻳﺪﻗ يﺎﻫ ﻪـﻛ دﻮـﺷ
ﻲـﻣ ﭗﻤﭘ رﺎﻛ رﺎﺸﻓ ﺶﻳاﺰﻓا و هدزﺎﺑ ﺶﻫﺎﻛ ﺚﻋﺎﺑ ﺪـﻧداد نﺎـﺸﻧ و دﻮـﺷ
ﺶﻳاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ،نﺎﻳﺮﺟ ﺶﻫﺎﻛ ياﺮﺑ ﺖﻋﺮﺳ ﻢﻴﻈﻨﺗ يﺎﻫﻮﻳارد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻣ ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ناﺰﻴﻣ ﻪﺑ تﺎﻔﻠﺗ ﺶﻫﺎﻛو هدزﺎﺑ ﻲ
دﻮﺷ . ﺪـﻨﮕﻳو و نﻮﺴﻧﺎﻫ
) 5 ( ﻂﻳاﺮـﺷ رد يرﺎـﻴﺑآ ﻪﻧﺎﻣﺎـﺳ رد يژﺮـﻧا فﺮـﺼﻣ ناﺰـﻴﻣ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ،
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ ﻒﻠﺘﺨﻣ .
نآ ﺞﻨـﭘ ﺎـﺑ يرﺎـﻴﺑآ ﻪﻴﺣﺎﻧ ﻚﻳ رد ار دﻮﺧ ﺶﻫوﮋﭘ ﺎﻫ
زا ﻲﻀﻌﺑ رد رﻮﺗﻮﻣ رود لﺮﺘﻨﻛ هﺎﮕﺘﺳد زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ و ﺪﻧداد مﺎﺠﻧا ﺶﺨﺑ ﺶﺨﺑ ﻪﺑ ،ﺎﻫ زﺎـﻴﻧ ﻪﺑ نﺪﻴﺳر ياﺮﺑ ﭗﻤﭘ ﺖﻋﺮﺳ ﺮﻴﻴﻐﺗ رﻮﻈﻨﻣ درﻮـﻣ ﻲـﺑآ
ﺶﻫﺎﻛ ﻪﻛ ﺪﻧدﺮﻛ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ار ﻲﻓﺮﺼﻣ يژﺮﻧا ،ﺮﻈﻧ 32
ﺎﺗ 56 ار يﺪﺻرد
داد نﺎﺸﻧ . ﻲـﻋروا و ﻪﺗﻼﻜﻧزﺮﻣ ﻲﻧﺎﻣﺮﻓ يﺎﻫرﺎﻜﻫار )
3 ( ﺶﻫﺎـﻛ ياﺮـﺑ
ﭗﻤﭘوﺮﺘﻜﻟا رد يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﻲـﻜﻳﺮﺘﻜﻟا يﺎﻫرﻮﺗﻮﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻞﻣﺎﺷ ﺎﻫ
هﺪﻨﻧادﺮﮔ زا هدﺎﻔﺘﺳا ،ﻻﺎﺑ هدزﺎﺑ ﺎﺑ يﺎـﻫرﻮﺗﻮﻣ يﺮﻴﮔرﺎﻜﺑ ،رود لﺮﺘﻨﻛ يﺎﻫ
يﺎـﻫرﻮﺗﻮﻣ رد هرﺎﺘﺳ ﻲﻤﺋاد لﺎﺼﺗا زا هدﺎﻔﺘﺳا و ﻲﺘﻋﺮﺳ ﺪﻨﭼ ﻲﻜﻳﺮﺘﻜﻟا ﺖﺳا ﻲﻜﻳﺮﺘﻜﻟا .
ﻚﻟو ) 10 ( ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ ، درﻮـﻣ ار ﺮـﻴﻐﺘﻣ ﺖﻋﺮـﺳ ژﺎﭙﻤﭘ يﺎﻫ
داد راﺮﻗ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ .
لﺎﺳ رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ يو ﻦـﻳا زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺮﻴﺧا يﺎﻫ
ﭗﻤﭘ و يژﺮـﻧا فﺮـﺼﻣ ﺶﻫﺎـﻛ ﻪـﺑ زﺎﻴﻧ و يروﺎﻨﻓ ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ﺖﻠﻋ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺮﺘﺸﻴﺑ ،ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺖـﺳا ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﺑ ور و هدﻮﺑ
.
ﻲـﻨﺤﻨﻣ ﻲـﺳرﺮﺑ ﺎـﺑ وا يﺎـﻫ
هﺮﻴﺧذ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ،ﻢﺘﺴﻴﺳ و ﭗﻤﭘ ﻪﺼﺨﺸﻣ بآ و يژﺮﻧا يزﺎﺳ
ﻲﻨﺤﻨﻣ ﻦﻳا و ﺖﺧادﺮﭘ دﺮﻛ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻂﻳاﺮﺷ ياﺮﺑ ار ﺎﻫ
. رد ﺎﺑ يو
ﺖـﻟﺎﺣ ﺮﻫ رد يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ،ژﺎﭙﻤﭘ ﻒﻠﺘﺨﻣ دﺮﻛرﺎﻛ عﻮﻧ ﻪﺳ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ ﻧ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ و ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ار دﺮﺑرﺎﻛ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ و دﻮﻤ
ﺶﻫﺎﻛ ﺮﺑ هوﻼﻋ ﺮﻴﻐﺘﻣ رود ﭗﻤﭘ 57
لﻮـﻃ ،يژﺮـﻧا فﺮـﺼﻣ يﺪـﺻرد
ﻲـﻣ ﺶﻳاﺰـﻓا ﻪﻧﺎﻣﺎـﺳ ﺮـﮕﻳد ياﺰـﺟا و ﭗﻤﭘ ﺪﻴﻔﻣ ﺮﻤﻋ ﺪـﺑﺎﻳ
. و ﻲﻠـﺿﺎﻓ نارﺎﻜﻤﻫ
) 4 (
ﻪـﻨﻳﺰﻫ عﻮـﻤﺠﻣ زا ﻪـﻛ ﻪـﺘﻜﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ دﺎﻨﺘﺳا ﺎﺑ هرود يﺎـﻫ
ﻪﻜﺒﺷ رد ژﺎﭙﻤﭘ هﺎﮕﺘﺴﻳا ﻚﻳ دﺮﻜﻠﻤﻋ ، ﻲﻧﺎﺳﺮﺑآ يﺎﻫ
40 طﻮـﺑﺮﻣ ﺪـﺻرد
،يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﻪﺑ 35
و هﺎﮕﺘـﺴﻳا زا يراﺪـﻬﮕﻧ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ ﺪـﺻرد 25
ﻪﻨﻴﻬﺑ ،ﺖﺳا هﺎﮕﺘﺴﻳا ثاﺪﺣا ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﺪﺻرد يژﺮـﻧا فﺮـﺼﻣ رد يزﺎﺳ
هﺎﮕﺘﺴﻳا
ﻪـﻋﻮﻤﺠﻣ مﺰﻠﺘـﺴﻣ ار ژﺎـﭙﻤﭘ يﺎﻫ ﺖـﻴﻟﺎﻌﻓ زا يا
ﻞـﺣاﺮﻣ رد ﺎـﻫ
هﺮﻬﺑ و اﺮﺟا ،ﻲﺣاﺮﻃ و ﻪﺑﺎـﺸﺗ ﻂﺑاور ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﺎﺑ و ﺪﻨﺘﺴﻧاد يرادﺮﺑ
ﻨﺤﻨﻣ ﻲ ﭗﻤﭘ ﻪﺼﺨﺸﻣ يﺎﻫ هار ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﺎﻫ
يﺎﻫ ﺎـﺑ ﻪﻜﺒـﺷ زﺎـﻴﻧ ﻦﻴﻣﺎﺗ
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﻞﻗاﺪﺣ .
نآ رد ﻪـﻛ ﺪﻧﺪﻴـﺳر ﻪـﺠﻴﺘﻧ ﻦـﻳا ﻪـﺑ ﺎﻫ
ﻪﻳﺎﻣﺮﺳ ﻪﻴﻟوا ﻪﻨﻳﺰﻫ ﺮﻴﻐﺘﻣ رود ﭗﻤﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎـﺗ ژﺎـﭙﻤﭘ هﺎﮕﺘﺴﻳا يراﺬﮔ
ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا يﺪﺣ هﺮـﻬﺑ لﻮﻃ رد ﺎﻣا ﺪﺑﺎﻳ
ﻪـﻠﻤﺟ زا ﻲـﻠﻳﻻد ﻪـﺑ يرادﺮـﺑ
يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺶﻫﺎـﻛ ،هﺎﮕﺘـﺴﻳا ياﺰـﺟا ﺪـﻴﻔﻣ ﺮـﻤﻋ ﺶﻳاﺰﻓا ،
رد ،بآ تﺎـﻔﻠﺗ ﺶﻫﺎﻛ ،بآ لﺎﻘﺘﻧا ﻂﺧ و ﻊﻳزﻮﺗ ﻪﻜﺒﺷ رد تﺎﻗﺎﻔﺗا درﻮﻛر ﺐـﺳﺎﻨﻣ يروآدﻮـﺳ و ﺖـﺒﺜﻣ ﻲﻫدزﺎـﺑ ﻪـﺑ ﻲﻫﺎـﺗﻮﻛ ًﺎﺘﺒـﺴﻧ نﺎﻣز تﺪﻣ ﻲﻣ ﺪﺳر . ﻼﻴﺧ و ﺎﻨﻟادﺎﻣﻻ )
7 ( ، يﺮﻴﮔرﺎـﻜﺑ ﺎـﺑ يژﺮـﻧا هﺮـﻴﺧذ ﻲﺳرﺮﺑ ﻪﺑ
ﭗﻤﭘ ﻴﺑآ ﻢﺘﺴﻴﺳ زﺎﻴﻧ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ رود يﺎﻫ ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ يرﺎ
. ﻦـﻳا فﺪﻫ
شور ﻦﻳﺮــﺘﻬﺑ ندﺮــﻛ ﺺﺨــﺸﻣ ﺪــﺷ مﺎــﺠﻧا ﺎــﻴﻟﺎﺘﻳا رد ﻪــﻛ ﻖــﻴﻘﺤﺗ هﺮﻬﺑ دﻮﺑ يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ندﺮﻛ ﻞﻗاﺪﺣ ياﺮﺑ ژﺎﭙﻤﭘ هﺎﮕﺘﺴﻳا يرادﺮﺑ .
ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻞﻴﻠﺤﺗ ﺎﺑ ﻪﺼﺨﺸﻣ ﻲﻨﺤﻨﻣ يﺎﻫ
يرﺎـﻴﺑآ ﻞـﺼﻓ لﻮﻃ رد ﭗﻤﭘ و ﻢﺘﺴﻴﺳ
ﺪﺷ ﻞﺻﺎﺣ .
نآ شور ﻦـﻳا رد يژﺮـﻧا هﺮﻴﺧذ راﺪﻘﻣ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﺎﻫ
ﺖﺒﺴﻧ شور ﻪﺑ دوﺪﺣ ﻞﺒﻗ يﺎﻫ 27
ﺎـﺗ 35
ﺖـﺳا هدﻮـﺑ ﺮﺘـﺸﻴﺑ ﺪـﺻرد .
يﺮﻴﻣا نﺎﻴﺴﻴﺋر )
9 ( هﺎﮕﺘﺴﻳا ياﺮﺑ يرﺎـﻴﺑآ ﻪﻧﺎﻣﺎـﺳ ﻚـﻳ رد ژﺎـﭙﻤﭘ يﺎﻫ
ﺖﺤﺗ ﻢﻛ يرﺎﻴﺑآ ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ ﻚﻳ و رﺎﺸﻓ ﻲـﺣاﺮﻃ ،ﺖـﺑﺎﺛ رود ﭗـﻤﭘ ﺎـﺑ رﺎﺸﻓ
ﺮـﻴﻐﺘﻣ رود ﭗـﻤﭘ ﺎـﺑ هﺎﮕﺘﺴﻳا دﺪﺠﻣ داد مﺎـﺠﻧا ار
فﺮـﺼﻣ ﻲﮕﻧﻮـﮕﭼ و
دﺮـﻛ ﻲـﺳرﺮﺑ ار ﺎـﻬﻧآ رد يژﺮﻧا .
و حﺮـﻃ ﺖـﺷد ژﺎـﭙﻤﭘ هﺎﮕﺘـﺴﻳا رد ي
ﻪﻠﻛرﺎﻫ - يژﺮـﻧا رود ﺮـﻴﻴﻐﺗ ﻮﻳارد دﺮﺑرﺎﻛ ﺎﺑ ﻪﻛ ﺪﻴﺳر ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﻟﻻ
ﭗﻤﭘ ﻲﻓﺮﺼﻣ ﺎﺗ يرﺎﻴﺑآ هرود لﻮﻃ رد ﺎﻫ
49 ﻲﻣ ﺶﻫﺎﻛ ﺪﺻرد ﺪﺑﺎﻳ
.
هﺮــﻬﺑ هﻮــﺤﻧ ﺶــﻘﻧ ﻲﺑﺎــﻳزرا ﺮــﺿﺎﺣ ﺶﻫوﮋــﭘ فﺪــﻫ رد يرادﺮــﺑ
هﺎﮕﺘﺴﻳا دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﺎﺑ نآ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ و يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ رد ﺖﺑﺎﺛ رود ﭗﻤﭘ يﺎﻫ
ﭗﻤﭘ ياﺮـﺑ هدﺎﻔﺘـﺳا درﻮﻣ يژﻮﻟوﺪﺘﻣ ﻪﻜﻨﻳا ﻦﻤﺿ ،ﺖﺳا ﺮﻴﻐﺘﻣ رود يﺎﻫ
ﭗﻤﭘ رد يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﻲﺑﺎﻳزرا يزروﺎﺸﻛ بآ يﺎﻫ
ﺗ ﺮﺸ ﻳ ﺖﺳا هﺪﺷ ﺢ .
شور و داﻮﻣ ﺎﻫ
هﺮـﻄﻗ يرﺎـﻴﺑآ حﺮـﻃ ژﺎـﭙﻤﭘ هﺎﮕﺘﺴﻳا دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد يا
ﺎـﺑ
يﻮﻳرﺎﻨﺳ رﺎﻬﭼ هﺮﻬﺑ
،هﺎﮕﺘﺴﻳا زا يرادﺮﺑ راﺮـﻗ ﻲﺑﺎـﻳزرا و ﻞـﻴﻠﺤﺗ درﻮـﻣ
ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺖﺳا : ﻒﻟا (
ﭗـﻤﭘ ﻪـﺑ ﺰﻬﺠﻣ ژﺎﭙﻤﭘ هﺎﮕﺘﺴﻳا
ب ،ﺮـﻴﻐﺘﻣ رود يﺎـﻫ (
ﭗﻤﭘ ﻪﺑ ﺰﻬﺠﻣ ژﺎﭙﻤﭘ هﺎﮕﺘﺴﻳا نﺎـﻳﺮﺟ لﺮﺘﻨﻛ ﺮﻴﺷ رﻮﻧﺎﻣ ﺎﺑ ﺖﺑﺎﺛ رود يﺎﻫ
ج ،ﻪﻫد ﺮﻫ رد (
ﭗﻤﭘ ﻪﺑ ﺰﻬﺠﻣ ژﺎﭙﻤﭘ هﺎﮕﺘﺴﻳا ندﻮﺑ زﺎﺑ ﺎﺑ ﺖﺑﺎﺛ رود يﺎﻫ
د و يرﺎﻴﺑآ نﺎﻣز مﺎﻤﺗ رد نﺎﻳﺮﺟ لﺮﺘﻨﻛ ﺮﻴﺷ (
ﻪـﺑ ﺰـﻬﺠﻣ ژﺎﭙﻤﭘ هﺎﮕﺘﺴﻳا
ﭗﻤﭘ د يﺎﻫ هﺎﻣ ﺮﻫ رد نﺎﻳﺮﺟ لﺮﺘﻨﻛ ﺮﻴﺷ رﻮﻧﺎﻣ ﺎﺑ ﺖﺑﺎﺛ رو .
هﺎﮕﺘﺴﻳا يﺎﻫ
ﭗﻤﭘ ﻪﺑ ﺰﻬﺠﻣ ژﺎﭙﻤﭘ بﺮﻏ بﻮﻨﺟ رد ﻲﻨﻴﻣز يرﺎﻴﺑآ ياﺮﺑ ﺖﺑﺎﺛ رود يﺎﻫ
شور ﺶﻘﻧ ﻲﺳرﺮﺑ هﺮﻬﺑ يﺎﻫ
هﺎﮕﺘﺴﻳا زا يرادﺮﺑ يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ رد يزروﺎﺸﻛ بآ ژﺎﭙﻤﭘ يﺎﻫ
1349
ﺖﺣﺎﺴﻣ ﻪﺑ نﺎﻬﻔﺻا نﺎﺘﺳا 100
ﻲـﺣاﺮﻃ ،ﺐﻴﺳ و ﻮﻠﻫ نﺎﺘﺧرد ﺎﺑ رﺎﺘﻜﻫ
هﺮﻬﺑ يﻮﻳرﺎﻨﺳ ﻪﺳ ﺎﺑ و ﺪﺷ يرادﺮﺑ
) د و ج و ب (
ﺪﺷ ﻲﺑﺎﻳزرا ، .
ﺎـﺑ ﺲﭙﺳ
ﺠﻣ هﺎﮕﺘﺴﻳا دﺮﻜﻠﻤﻋ ﭗﻤﭘ ﻪﺑ ﺰﻬ
هژوﺮﭘ ﻦﻴﻤﻫ ياﺮﺑ ﻪﻛ يﺮﻴﻐﺘﻣ رود يﺎﻫ
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺴﻳﺎﻘﻣ درﻮﻣ ،ﺪﺷ ﻲﺣاﺮﻃ .
ﻞﻜـﺷ ﻖﺒﻃ 1
يدرﻮـﻣ ﻪـﻌﻟﺎﻄﻣ ،هﺪـﺷ ﻪﺘـﺷﺎﻛ نﺎـﺘﺧرد ﻪﻛ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻞﻴﻜﺸﺗ ﻪﻴﺣﺎﻧ ﻪﺳ زا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا
ﺖـﺳا توﺎـﻔﺘﻣ ﻪـﻴﺣﺎﻧ ﺮﻫ رد بآ ﻪﻟﻮﻟ طﻮﻄﺧ لﻮﻃ و ﺮﻄﻗ .
تﺎـﺼﺨﺸﻣ
لوﺪﺟ رد ﻦﻴﻣز ﻲﻠﻛ 1
ﺖﺳا هﺪﻣآ .
ﻞﻜﺷ 1 - حﺮﻃ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ درﻮﻣ يرﺎﻴﺑآ ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ زا ﻲﻠﻛ
Figure 1- General view of intended irrigation system
يرﺎﻴﺑآ ﻪﻜﺒﺷ ﻪﻟﻮﻟ طﻮﻄﺧ ﻲﺣاﺮﻃ
ﺖﻟﺎﺣ رد ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﻲﻨﺤﻨﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد يﺎﻫ
هﺮﻬﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻲﺳراد ﻪﻄﺑار زا يرادﺮﺑ
- ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا خﺎﺒﺴﻳو .
ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎﺑ
ﺮﺑ ﻪﻟﻮﻟ طﻮﻄﺧ رد ﺖﻓا ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ،ﻲﺑد تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﺐﺴﺣ
ﻪﺒـﺳﺎﺤﻣ ياﺮـﺑ يا
ﻪﻟﻮﻟ رد رﺎﺸﻓ و ﺖﻓا راﺰﻓا مﺮﻧ رد ﺎﻫ
MATLAB
هداد و ﺪﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ زا ﺎﻫ
هدﺮﺘـﺴﮔ ﻪﺤﻔـﺻ ﺎﺑ لﺎﺼﺗا ﻖﻳﺮﻃ
EXCEL
،
ﺪـﺷ ﻞـﻘﺘﻨﻣ ﻪـﻣﺎﻧﺮﺑ ﻪـﺑ .
هﺮﻬﺑ ﻲـﻣ ترﻮﺻ لﺎﺳ رد هﺎﻣ ﺶﺷ ﻪﻟﻮﻟ طﻮﻄﺧ يرادﺮﺑ ﺮـﻈﻧ زا و دﺮـﻴﮔ
ﻞﻜﺷ ﻲﺣاﻮﻧ زا ماﺪﻛ ﺮﻫ ﻲﻧﺎﻣز 1
ﮔاﺪﺟ ترﻮﺻ ﻪﺑ ، ﻲﻣ يرﺎﻴﺑآ ﻪﻧﺎ
ﺪﻧﻮـﺷ .
رود ياﺮـﺑ و ﺪـﺷ ﻢﻴـﺴﻘﺗ ﻪـﻫد ﻪـﺳ ﻪﺑ هﺎﻣ ﺮﻫ ،ﻲﺑآ زﺎﻴﻧ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ ﺪـﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺖﻋﺎﺳ ﺖﻔﻫ ﻪﻴﺣﺎﻧ ﺮﻫ يرﺎﻴﺑآ تﺪﻣ ،هزور ﻚﻳ يرﺎﻴﺑآ .
رد
ﻪـﻴﺣﺎﻧ اﺪـﺘﺑا يرﺎـﻴﺑآ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ 1
ﻪـﻴﺣﺎﻧ ﺲﭙـﺳ ، 2
ﻪـﻴﺣﺎﻧ ﺖـﻳﺎﻬﻧ رد و 3
،
ﻲﻣ يرﺎﻴﺑآ ﺖﻋﺎﺳ ﺖﻔﻫ ماﺪﻛﺮﻫ ﺪﻧﻮﺷ
. ﻪﻧازور ترﻮﺼﺑ ﻲﺑآ زﺎﻴﻧ ﺮﮔا ﺎـﺑ و
هﺮﻬﺑ ﻢﻴﻈﻨﺗ نﺎﻜﻣا ،دﻮﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺖﻗد ﭗـﻤﭘ ﻪﻧازور يرادﺮﺑ
هﮋﻳﻮـﺑ و ﺎـﻫ
ﭗﻤﭘ دراد دﻮﺟو ﺮﻴﻐﺘﻣ رود يﺎﻫ .
ﻪﻫد ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد يﺎﻫ
ﻲﺑآ زﺎﻴﻧ تاﺮﻴﻴﻐﺗ ياﺮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ )
ﻚﭼﻮﻛ ﻲﻧﺎﻣز ةزﺎﺑ ﻪﻧ و ﺮـﺗ
( ﻞـﻴﻟد ﻪـﺑ ،
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد يﺮﺘﻬﺑ ﻲﻳاﺮﺟا ﺖﻴﻠﺑﺎﻗ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا .
ﺸﻓ ﺮﻳدﺎﻘﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ﺎﺑ ﻪﻫد ﺮﻫ رد زﺎﻴﻧ درﻮﻣ ﻲﺑد و رﺎ
) لوﺪﺟ يﺎـﻫ 2 و 3 ( ﭗﻤﭘ ، ﺪﻧﺪـﺷ بﺎﺨﺘﻧا ژﺎﭙﻤﭘ هﺎﮕﺘﺴﻳا ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ يﺎﻫ .
ﻢـﻬﻣ ﻦﻳﺮـﺗ
ﭗـﻤﭘ بﺎﺨﺘﻧا ،ژﺎﭙﻤﭘ هﺎﮕﺘﺴﻳا ﻲﺣاﺮﻃ رد ﻪﻠﺣﺮﻣ زﺎـﻴﻧ ﺎـﺑ ﺐـﺳﺎﻨﺘﻣ يﺎـﻫ
هﺮﻬﺑ هﻮﺤﻧ و ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ ﺖﺳا يرادﺮﺑ
. ﭗﻤﭘ بﺎﺨﺘﻧا ﺮـﺘﮔرﺰﺑ و ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ يﺎﻫ
،يژﺮﻧا يﺎﻬﺑ ﺮﺑ هوﻼﻋ ،زﺎﻴﻧ ﺪﺣ زا ﻪﻨﻳﺰﻫ
هﺮـﻬﺑ و يراﺪﻬﮕﻧ يﺎﻫ يرادﺮـﺑ
ﻲﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ار ﺪﻫد
. ﭗﻤﭘ زا يرﺎﻴﺴﺑ زﺎـﻴﻧ يﻮﮕﺨـﺳﺎﭘ ﺖـﺳا ﻦـﻜﻤﻣ ﺎﻫ
ﺪﻨﺷﺎﺒﻧ ﻲﺒﺳﺎﻨﻣ بﺎﺨﺘﻧا ًﺎﻣوﺰﻟ ﻲﻟو ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ .
بﺎـﺨﺘﻧا ياﺮﺑ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ
ﻲﮔﮋﻳو ﺪﻳﺎﺑ ﭗﻤﭘ ﺢﻴﺤﺻ ﻖـﻴﺒﻄﺗ ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ ﻂﻳاﺮﺷ ﺎﺑ ار ﭗﻤﭘ دﺮﻛرﺎﻛ يﺎﻫ
ـﺸﻓ و ﻲﺑد ﺮﻳدﺎﻘﻣ اﺪﺘﺑا ﻖﻴﻘﺤﺗ ﻦﻳا رد ؛داد درﻮـﻣ ﻪﻧﺎﻣﺎـﺳ زﺎـﻴﻧ درﻮـﻣ رﺎ
ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻲﺑﺎﻳزرا .
ﻲﺳرﺮﺑ ﺮﺘﻣارﺎـﭘ ود تاﺮـﻴﻴﻐﺗ ﻪﻨﻣاد ﻪﻛ داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ
ﺖﺳا دﺎﻳز ﻪﻴﺣﺎﻧ ﻪﺳ ﺮﻫ رد مزﻻ رﺎﺸﻓ و ﻲﺑد .
ﻪـﻫد ياﺮﺑ ﺖـﺴﺨﻧ يﺎـﻫ
،ﺪـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮـﻈﻧ رد ﻪﻜﺒـﺷ زﺎﻴﻧ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ ،ﻚﭼﻮﻛ ﭗﻤﭘ ﻚﻳ يرﺎﻴﺑآ
،ﺖـﺳا ﻢﻛ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ رﺎﺸﻓ و ﻲﺑد ﺮﻳدﺎﻘﻣ نﻮﭼ .
ﻪـﻨﻣاد و ﻲـﺑد تاﺮـﻴﻴﻐﺗ
ﻲﻣ ﻢﻛ يرﺎﻴﺑآ هرود يﺎﻬﺘﻧا ﺎﺗ ﻢﺸﺷ ﻪﻫد زا رﺎﺸﻓ ﻦـﻳا ياﺮـﺑ اﺬـﻟ ،دﻮﺷ
يزاﻮـﻣ ﻪﺑﺎـﺸﻣ ﭗﻤﭘ ود و ﺪﺷ جرﺎﺧ راﺪﻣ زا ﻚﭼﻮﻛ ﭗﻤﭘ ﻲﻧﺎﻣز ﻊﻄﻘﻣ ﻪﺑ ؛ﺪﺷ بﺎﺨﺘﻧا ﺮﺘﮔرﺰﺑ ﻲﺣاﻮﻧ ياﺮﺑ ﻪﻜﻳرﻮﻃ
1 و 2 رﻮـﻃ ﻪﺑ ﭗﻤﭘ ود ﺮﻫ ،
ﻪﻴﺣﺎﻧ ياﺮﺑ و نﺎﻣﺰﻤﻫ 3
ﭗﻤﭘ ﻦﻳا زا ﻲﻜﻳ ﻂﻘﻓ ، ﺪﻨﻛ رﺎﻛ ﻪﺑﺎﺸﻣ يﺎﻫ
.
ﻪﻴﺣﺎﻧ
1
District 1
ﻪﻴﺣﺎﻧ 2
District 2
ﻪﻴﺣﺎﻧ 3
District 3
لوﺪﺟ 1 - ﻪﻟﻮﻟ طﻮﻄﺧ ،ﻦﻴﻣز تﺎﺼﺨﺸﻣ ﺖﺸﻛ عﻮﻧ و بآ لﺎﻘﺘﻧا يﺎﻫ
Table1- Specification of the land, pipelines and crop pattern
ﺖﺸﻛ عﻮﻧ
Cultivation Type
ﺖﺣﺎﺴﻣ ) رﺎﺘﻜﻫ (
Area (ha)
ﻪﻟﻮﻟ ﻂﺧﺮﻴﺴﻣ
Pipeline Path
ﻪﻟﻮﻟ ﻂﺧ لﻮﻃ )
ﺮﺘﻣ (
Pipeline Length(m)
ﻲﻠﺧاد ﺮﻄﻗ )
ﻲﻠﻴﻣ ﺮﺘﻣ (
Inner Diameter (mm)
ﺐﻴﺷ ) ﺪﺻرد (
Slope (%)
ﻪﻴﺣﺎﻧ1 District 1
ﺐﻴﺳ
Apple 40
AE 200 141.8 1
FG 200 110.8 1
DF 200 159.6 1
AD 400 159.6 0
PA 293 221.4 0
lateral 100 16.8 0
manifold 200 79.8 1
ﻪﻴﺣﺎﻧ2 District 2
ﺐﻴﺳ
Apple 40
JK 200 110.8 1
IJ 200 159.6 1
HI 200 177.2 1
BH 200 199.4 1
PB 330 221.4 0
lateral 100 16.8 0
manifold 200 79.8 0
ﻪﻴﺣﺎﻧ3 District 3
ﻮﻠﻫ
Peach 20
LM 180 97.4 1
CL 180 141.8 1
PC 852 159.6 1
lateral 88 13 0
manifold 180 69.4 0
هﺮﻬﺑ و ﻲﺣاﺮﻃ زا هدﺎﻔﺘـﺳا سﺎـﺳا ﺮﺑ ژﺎﭙﻤﭘ هﺎﮕﺘﺴﻳا يرادﺮﺑ
ﭗﻤﭘ ﺮﻴﻐﺘﻣ رود يﺎﻫ )
ﻒﻟا يﻮﻳرﺎﻨﺳ (
ﭗﻤﭘ و هدﺮـﻛ رﺎﮔزﺎـﺳ ﻪﻧﺎﻣﺎـﺳ تاﺮـﻴﻴﻐﺗ ﺎـﺑ ار دﻮﺧ ﺮﻴﻐﺘﻣ رود يﺎﻫ راﺮـﻗ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻪـﻄﻘﻧ رد ،ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ رﺎﺸﻓ و بآ راﺪﻘﻣ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ
ﻲﻣ ﺪﻧﺮﻴﮔ . ﭗﻤﭘ رد رود ﺮﻴﻴﻐﺗ سﺎـﺳا ﺮـﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ رود يﺎﻫ
ﻪﺑﺎـﺸﺗ ﻦﻴﻧاﻮـﻗ
ﻲﻣ مﺎﺠﻧا دﻮﺷ :
2 3
2 2 2 2 2 2
1 1 1 1 1 1
Q N H N P N
, ,
Q N H N P N
قﻮﻓ ﻂﺑاور رد ،زﺎﻴﻧ درﻮﻣ ﻲﺑدQ
،زﺎـﻴﻧ درﻮﻣ رﺎﺸﻓ لدﺎﻌﻣ عﺎﻔﺗراH
و زﺎﻴﻧ درﻮﻣ ناﻮﺗP
ﺖﺳا رﻮﺗﻮﻣ رودN
. ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ ﺮﻴﻐﺘﻣ رود ﭗﻤﭘ رد
هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎﺑ ﭗﻤﭘ ﻲﻨﺤﻨﻣ ،ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ ﻲﻨﺤﻨﻣ رد زﺎﻴﻧ درﻮﻣ رﺎﺸﻓ و ﻲﺑد راﺪﻘﻣ ﻲﻣ ﻖﺒﻄﻨﻣ ﻪﻄﻘﻧ نآ ﺮﺑ ار دﻮﺧ ،ﻪﺑﺎﺸﺗ ﻂﺑاور زا ﺪﻨﻛ
. ﻞﻜـﺷ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ 2
،
ﭗـﻤﭘ ﻲﻨﺤﻨﻣ و ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ ﻲﻨﺤﻨﻣ ﺮﮔا )
ﻲـﻨﺤﻨﻣ 1 ( ،دﻮـﺷ ﻪـﺘﻓﺮﮔ ﺮـﻈﻧ رد
درﻮـﻣ رﺎـﺸﻓ و ﻲﺑد ﻪﻄﻘﻧ نﺎﻤﻫ و ﭗﻤﭘ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻄﻘﻧ ،ﺎﻬﻧآ ﻊﻃﺎﻘﺗ ﻪﻄﻘﻧ ﺖﺳا زﺎﻴﻧ . رود ﭗـﻤﭘ ،ﺪﻨﻛ اﺪﻴﭘ ﺶﻳاﺰﻓا ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ رﺎﺸﻓ و ﻲﺑد ﺮﮔا لﺎﺣ
ﻣ ﻲﻨﺤﻨﻣ ،رود ﺶﻳاﺰﻓا ﺎﺑ ﺮﻴﻐﺘ 2
ﻲﻣ دﺎﺠﻳا ار ﺶﻫﺎﻛ ﻪﻜﺒﺷ زﺎﻴﻧ ﺮﮔا و ﺪﻨﻛ
ﺖـﻴﻌﻗﻮﻣ رد رود ﺶﻫﺎـﻛ ﺎﺑ ﭗﻤﭘ ﻲﻨﺤﻨﻣ ،ﺪﺑﺎﻳ 3
ﻲـﻣ راﺮـﻗ دﺮـﻴﮔ . ﻦـﻳا
ﻲﻣ مﺎﺠﻧا يرﺎﻴﺑآ ﻞﺼﻓ ﻪﻫد ﺮﻫ رد تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﭗـﻤﭘ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻄﻘﻧ و دﻮﺷ
ﻲﻣ ﻖﺒﻄﻨﻣ ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ زﺎﻴﻧ ﻪﻄﻘﻧ ﺮﺑ دﻮﺷ
. ﺮﻴﻐﺘﻣ رود يﺎﻬﭙﻤﭘ رد رود ﺮﻴﻴﻐﺗ هﻮﺤﻧ زا ﻚﻴﺗﺎﻤﺷ يﺎﻤﻧ -2 ﻞﻜﺷ
ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ زﺎﻴﻧ ﺎﺑ ﺐﺳﺎﻨﺘﻣ
Figure 2- Schematic view of speed variation of variable speed pumps according to the system demand
زﺎـﻴﻧ درﻮـﻣ رﺎﺸﻓ و ﻲﺑد ،رﻮﺗﻮﻣ رود ،ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يرﺎﻴﺑآ ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ رد ﭗﻤﭘ ياﺮﺑ و يرﺎﻴﺑآ لوا هﺎﻣ رد ﻚﭼﻮﻛ ﭗﻤﭘ ياﺮﺑ
گرﺰـﺑ يﺎـﻫ ـﺗ
رد ﺮ
هﺎﻣ ﺮﻳﺎﺳ لوﺪﺟ رد ﺎﻫ
يﺎﻫ 2 ، 3 و 4 ﺖﺳا هﺪﺷ جرد .
لوﺪﺟ 2 - ﻪﻫد رد ﭗﻤﭘ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ رﻮﺗﻮﻣ رود ﺮﻳدﺎﻘﻣ يرﺎﻴﺑآ ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
Table 2- The required amount of engine speed in different decades of irrigation ﭗﻤﭘ رﻮﺗﻮﻣ رود
) ﻪﻘﻴﻗد رد رود (
Pump engine speed (rpm) ﻦﻳدروﺮﻓ
March/April
ﺖﺸﻬﺒﻳدرا April/may
دادﺮﺧ May/June
ﺮﻴﺗ June/July
دادﺮﻣ July/August
رﻮﻳﺮﻬﺷ August/September
لوا ﻪﻫد First Decade
ﻪﻴﺣﺎﻧ 1 District 1
1272 1475 1651 1905 1965 1733
ﻪﻴﺣﺎﻧ 2
District 2 1120 1382 1614 1946 2023 1722 ﻪﻴﺣﺎﻧ
3
District 3 1007 1268 1505 1860 1977 1656
مود ﻪﻫد Second Decade
ﻪﻴﺣﺎﻧ 1
District 1 1298 1523 1719 1965 2010 1651 ﻪﻴﺣﺎﻧ
2
District 2 1152 1446 1703 2022 2081 1614 ﻪﻴﺣﺎﻧ
3
District 3 1028 1324 1612 1954 2025 1505
مﻮﺳ ﻪﻫد Third Decade
ﻪﻴﺣﺎﻧ 1
District 1 1355 1638 1891 2087 1965 1560 ﻪﻴﺣﺎﻧ
2
District 2 1225 1597 1926 2179 2022 1495 ﻪﻴﺣﺎﻧ
3
District 3 1198 1484 1860 2145 2002 1382 لوﺪﺟ
3 - ﻪﻫد رد زﺎﻴﻧ درﻮﻣ ﻲﺑد ﺮﻳدﺎﻘﻣ يرﺎﻴﺑآ يﺎﻫ
Table 3- Required discharge in decades of irrigation زﺎﻴﻧ درﻮﻣ ﻲﺑد راﺪﻘﻣ )
ﺮﺑ ﺐﻌﻜﻣ ﺮﺘﻣ ﺖﻋﺎﺳ
(
Required Discharge (m3/hr)
ﻦﻳدروﺮﻓ March/April
ﺖﺸﻬﺒﻳدرا April/may
دادﺮﺧ May/June
ﺮﻴﺗ June/July
دادﺮﻣ July/August
رﻮﻳﺮﻬﺷ August/September
لوا ﻪﻫد First Decade
ﻪﻴﺣﺎﻧ 1 District 1
22 95 146 212 226 168
ﻪﻴﺣﺎﻧ 2
District 2 22 95 146 212 226 168 ﻧ
ﻪﻴﺣﺎ 3
District 3 15 47 69 99 108 82
مود ﻪﻫد Second Decade
ﻪﻴﺣﺎﻧ 1 District 1
33 110 164 226 337 146
ﻪﻴﺣﺎﻧ 2
District 2 33 110 164 226 237 146 ﻪﻴﺣﺎﻧ
3
District 3 18 53 78 106 111 69
مﻮﺳ ﻪﻫد Third Decade
ﻪﻴﺣﺎﻧ 1 District 1
55 142 208 256 226 120
ﺎﻧ ﻪﻴﺣ 2
District 2 55 142 208 256 226 120 ﻪﻴﺣﺎﻧ
3
District 3 40 68 99 120 110 58
لوﺪﺟ 4 - ﻪﻫد رد زﺎﻴﻧ درﻮﻣ رﺎﺸﻓ ﺮﻳدﺎﻘﻣ يرﺎﻴﺑآ يﺎﻫ
Table 4- Required pressure in decades of irrigation زﺎﻴﻧ درﻮﻣ رﺎﺸﻓ راﺪﻘﻣ
) ﺮﺘﻣ (
Required Pressure(m) ﻦﻳدروﺮﻓ
March/April
را ﺖﺸﻬﺒﻳد April/may
دادﺮﺧ May/June
ﺮﻴﺗ June/July
دادﺮﻣ July/August
رﻮﻳﺮﻬﺷ August/September
لوا ﻪﻫد First Decade
ﻪﻴﺣﺎﻧ 1 District 1
14 16 19 25 27 21
ﻪﻴﺣﺎﻧ 2
District 2 11 14 18 27 29 21 ﻪﻴﺣﺎﻧ
3
District 3 9 13 18 29 32 22
مود ﻪﻫد Second Decade
ﻪﻴﺣﺎﻧ 1 District 1
15 17 21 27 28 19
ﻪﻴﺣﺎﻧ 2
District 2 11 15 20 29 31 18 ﻪﻴﺣﺎﻧ
3
District 3 9 14 21 32 34 18
مﻮﺳ ﻪﻫد Third Decade
ﻪﻴﺣﺎﻧ 1 District 1
15 19 25 30 27 18
ﻪﻴﺣﺎﻧ 2
District 2 12 18 26 34 29 16 ﻪﻴﺣﺎﻧ
3
District 3 12 18 29 38 33 16
هﺮﻬﺑ رادﺮﺑ ﭗﻤﭘ ﺎﺑ ي ﺖﺑﺎﺛ رود يﺎﻫ
) ب يﻮﻳرﺎﻨﺳ (
اﺬـﻟ ﺖـﺳا ﺖـﺑﺎﺛ رود عﻮﻧ زا ﭗﻤﭘ ﻪﻜﻨﻳا ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ب يﻮﻳرﺎﻨﺳ رد ﻲﻤﻧ ترﻮﺻ ﭗﻤﭘ ﻲﻨﺤﻨﻣ رد يﺮﻴﻴﻐﺗ ﭻﻴﻫ دﺮﻴﮔ
. ندﺮﻛزﺎـﺑ ﺎﻳ ﻦﺘﺴﺑ ﻂﻘﻓ
ﻲﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ ار ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ ﻲﻨﺤﻨﻣ ،نﺎﻳﺮﺟ لﺮﺘﻨﻛ ﺮﻴﺷ ﺪﻫد
. ﺮﻴـﺷ شور ﻦﻳا رد
ﻧﺎﻣﺎﺳ زﺎﻴﻧ درﻮﻣ ﻲﺑد راﺪﻘﻣ ﻖﺑﺎﻄﻣ نﺎﻳﺮﺟ لﺮﺘﻨﻛ ﻲﻣ ﻪﺘﺴﺑ ﺎﻳ زﺎﺑ ،ﻪ
؛دﻮـﺷ
ﻲﻣ دﺎﻳز زﺎﻴﻧ درﻮﻣ رﺎﺸﻓ ﺎﻣا ﻪﺘﻓﺎﻳ ﺶﻫﺎﻛ بآ تﺎﻔﻠﺗ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨﺑ دﻮﺷ
. ناﻮﻨﻌﺑ
ﻞﻜﺷ رد لﺎﺜﻣ 3
ﻪﻄﻘﻧ و دﻮﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ و ﭗﻤﭘ ﻲﻨﺤﻨﻣ ﺮﮔا ،
1 ﺎـﺑ و ﻪﻧﺎﻣﺎـﺳ زﺎـﻴﻧ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ نﺎﻣز ﺮﻫ رد ،ﺪﺷﺎﺑ ﭗﻤﭘ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻄﻘﻧ ،
ﺎـﻘﻧ ﻪـﺑ ﭗـﻤﭘ دﺮـﻜﻠﻤﻋ ﻪـﻄﻘﻧ ،لﺮﺘﻨﻛ ﺮﻴﺷ رﻮﻧﺎﻣ ط
2 ، 3 ، 4 و 5 ﺮـﻴﻴﻐﺗ
ﻲﻣ ﺪﺑﺎﻳ . يﺪـﻳﺪﺟ ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ ﻲﻨﺤﻨﻣ ،ﺮﻴﺷ ﻦﺘﺴﺑ ﺎﻳ و ندﺮﻛ زﺎﺑ رﺎﺑ ﺮﻫ ﺎﺑ اﺬﻟ
ﻲﻣ ﺪﻴﻟﻮﺗ دﻮﺷ .
هﺮﻬﺑ ﭗﻤﭘ ﺎﺑ يرادﺮﺑ ﺖﺑﺎﺛ رود يﺎﻫ
) ج يﻮﻳرﺎﻨﺳ (
ﺑ ،ﻮﻳرﺎﻨﺳ ﻦﻳا رد ﺎ
ﻢﻴـﻈﻨﺗ و لﺮـﺘﻨﻛ مﺪـﻋ و ﭗـﻤﭘ رود ندﻮـﺑ ﺖﺑﺎﺛ
يﺮـﻴﻴﻐﺗ ﻢﺘـﺴﻴﺳ و ﭗـﻤﭘ ﻲـﻨﺤﻨﻣ ،لﺮـﺘﻨﻛ ﺮﻴـﺷ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎﺑ نﺎﻳﺮﺟ ﻲﻤﻧ ﺪﻨﻨﻛ . ﻞﻜﺷ رد ﺮﮔا 3
ﻪـﻄﻘﻧ ﭗـﻤﭘ دﺮﻜﻠﻤﻋ ﻪﻄﻘﻧ اﺪﺘﺑا رد ، 1
،ﺪـﺷﺎﺑ
ﻲﻤﻧ ﺮﻴﻴﻐﺗ يرﺎﻴﺑآ نﺎﻣز ﻞﻛ رد ﻪﻄﻘﻧ ﻦﻳا ﻲـﺑد ﻲﻧﺎﻣز ﺮﻫ رد ﭗﻤﭘ و ﺪﻨﻛ
ﻪﻄﻘﻧ ﺎﺑ ﺮﻇﺎﻨﺘﻣ رﺎﺸﻓ و 1
ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ ﻪﺑ ار ﻲﻣ ﻖﻳرﺰﺗ
ﺪﻨﻛ .
هﺮﻬﺑ ﭗﻤﭘ ﺎﺑ يرادﺮﺑ ﺖﺑﺎﺛ رود يﺎﻫ
) د يﻮﻳرﺎﻨﺳ (
يﻮﻳرﺎﻨﺳ ﻪﻴﺒﺷ ﻮﻳرﺎﻨﺳ ﻦﻳا )
ب ( ،نآ رد ﻪـﻛ توﺎـﻔﺗ ﻦـﻳا ﺎـﺑ ﺖـﺳا
ﻲـﻣ ﺮـﻴﻴﻐﺗ هﺎﻣ ﺮﻫ رد ﻲﺑد لﺮﺘﻨﻛﺮﻴﺷ ﻦﺘﺴﺑ ﺎﺑ ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻲﻨﺤﻨﻣ ﺪـﻨﻛ
. ﺎـﺑ
ﻲـﻣ ﻢﻴـﻈﻨﺗ ﻲﺑد لﺮﺘﻨﻛﺮﻴﺷ ،هﺎﻣ ﺮﻫ رد زﺎﻴﻧ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ رد و دﻮـﺷ
اﺮﺑ ،هﺎﻣ ﺮﻫ رد ﻪﺠﻴﺘﻧ دراد دﻮـﺟو ﻲﻨﺤﻨﻣ ﻚﻳ ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ ي
) ﻲـﻨﺤﻨﻣ ﺮـﻴﻴﻐﺗ
يﻮﻳرﺎﻨﺳ رد ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ )
ب ( ﻲﻣ قﺎﻔﺗا ﻪﻫد ﺮﻫ رد ﺪﺘﻓا
.(
د و ج ،ب يﻮﻳرﺎﻨﺳ رد ﻢﺘﺴﻴﺳ ﻲﻨﺤﻨﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ هﻮﺤﻧ -3ﻞﻜﺷ Figure 3- Scheme of variations in the system curve in
different Scenarios
ﺚﺤﺑ و ﺞﻳﺎﺘﻧ
ﻢﻬﻣ ﮕﺘﺴﻳا ﻲﺣاﺮﻃ رد ﻪﺘﻜﻧ ﻦﻳﺮﺗ هﺎ
،ﺖﺳا يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ،ژﺎﭙﻤﭘ يﺎﻫ
شور ﺶﻘﻧ ﻲﺳرﺮﺑ هﺮﻬﺑ يﺎﻫ
هﺎﮕﺘﺴﻳا زا يرادﺮﺑ يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ رد يزروﺎﺸﻛ بآ ژﺎﭙﻤﭘ يﺎﻫ
1353
ﺪـﻳﺎﺑ و ﺖـﺳﻻﺎﺑ ژﺎﭙﻤﭘ هﺎﮕﺘﺴﻳا رد زﺎﻴﻧ درﻮﻣ يژﺮﻧا ﻦﻴﻣﺎﺗ ﻪﻨﻳﺰﻫ ﻪﻛاﺮﭼ هﺮﻬﺑ هﻮﺤﻧ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ يرادﺮﺑ
ﻪﻓﺮـﺻ يژﺮـﻧا فﺮﺼﻣ رد ﻪﻛ ﺪﺷﺎﺑ يا ﻲﻳﻮـﺟ
دﻮﺷ . ﻪﺑ هﺪﺷ فﺮﺼﻣ يژﺮﻧا ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ياﺮﺑ ﭗـﻤﭘ ﻪﻠﻴﺳو
هﺎﮕﺘـﺴﻳا رد ﺎـﻫ
ﻪﻄﺑار زا ژﺎﭙﻤﭘ 2
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ، دﻮﺷ
.
) 2 (
E QHt
ﺖـﺳﺪﺑ ﻪـﺘﻓﺎﻳ ﻪﻌـﺳﻮﺗ لﺪﻣ زا ﻪﻛ ﻲﺑد و رﺎﺸﻓ ﺮﻳدﺎﻘﻣ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ
ﻪﻄﺑار و ﺪﻣآ 2
ﺪـﺷ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ هﺎﮕﺘﺴﻳا ﺮﻫ رد هﺪﺷ فﺮﺼﻣ يژﺮﻧا ﺮﻳدﺎﻘﻣ ،
) لواﺪﺟ 5 ، 6 ، 7 و 8 .(
ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ هﺎﮕﺘـﺴﻳا رد ﻲﻓﺮـﺼﻣ يژﺮﻧا ﻪﻛ دﻮﺷ
ﭘ ﭗﻤﭘ ﻪﺑ ﺰﻬﺠﻣ ژﺎﭙﻤ هﺎﮕﺘﺴﻳا ﺮﻳﺎﺳ زا ﺮﺘﻤﻛ ،ﺮﻴﻐﺘﻣ رود يﺎﻫ
ﺖﺳا ﺎﻫ .
ﻲﺳرﺮﺑ درﻮﻣ يرﺎﻴﺑآ ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ ژﺎﭙﻤﭘ هﺎﮕﺘﺴﻳا زا يرادﺮﺑهﺮﻬﺑ عﻮﻧ رﺎﻬﭼرد هﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ رﺎﺸﻓ -4 ﻞﻜﺷ
Figure 4- Generated pressure under four type of pumping stations operation in studied irrigation system لوﺪﺟ
5 - ﻒﻟا يﻮﻳرﺎﻨﺳ رد ﻲﻓﺮﺼﻣ يژﺮﻧا ﺮﻳدﺎﻘﻣ
Table5- Amount of Energy Consumption in Scenario A
ﻲﻓﺮﺼﻣ يژﺮﻧا )
ﺖﻋﺎﺳ تاوﻮﻠﻴﻛ (
Energy Consumption (Kwh)
ﻦﻳدروﺮﻓ
Mar/Apr
ﺖﺸﻬﺒﻳدرا
Apr/May
دادﺮﺧ
May/Jun
ﺮﻴﺗ
Jun/Jul
دادﺮﻣ
Jul/Aug
رﻮﻳﺮﻬﺷ
Aug/Sep
لوا ﻪﻫد First Decade
ﻪﻴﺣﺎﻧ 1 District1
108 452 734 1340 1525 900 ﻪﻴﺣﺎﻧ
2
District2 75 369 684 1426 1660 882
ﻪﻴﺣﺎﻧ 3
District3 49 172 332 724 901 474
مود ﻪﻫد Second Decade
ﻪﻴﺣﺎﻧ 1 District1
133 520 870 1525 1678 734 ﻪﻴﺣﺎﻧ
2
District2 97 441 846 1660 1855 684
ﻪﻴﺣﺎﻧ 3
District3 56 204 429 863 980 332
مﻮﺳ ﻪﻫد Third Decade
ﻪﻴﺣﺎﻧ 1 District1
205 710 1297 1962 1525 577 ﻪﻴﺣﺎﻧ
2
District2 161 655 1372 2220 1660 504
ﻪﻴﺣﺎﻧ 3
District3 120 315 724 1202 940 241
ﻲﻓﺮﺼﻣ يژﺮﻧا ﻞﻛ ﻊﻤﺟ )
ﺖﻋﺎﺳ تاوﻮﻠﻴﻛ (
Total Energy Consumption (Kwh)
43106
لوﺪﺟ 6 - ب يﻮﻳرﺎﻨﺳ رد ﻲﻓﺮﺼﻣ يژﺮﻧا ﺮﻳدﺎﻘﻣ
Table6- Amount of Energy Consumption in Scenario B
ﻲﻓﺮﺼﻣ يژﺮﻧا )
ﺖﻋﺎﺳ تاوﻮﻠﻴﻛ (
Energy Consumption (Kwh)
ﻦﻳدروﺮﻓ
Mar/Apr
ﺖﺸﻬﺒﻳدرا
Apr/May
دادﺮﺧ
May/Jun
ﺮﻴﺗ
Jun/Jul
دادﺮﻣ
Jul/Aug
رﻮﻳﺮﻬﺷ
Aug/Sep
لوا ﻪﻫد
First Decade
ﻪﻴﺣﺎﻧ 1
District1
140 1460 1808 2229 2318 1952
ﻪﻴﺣﺎﻧ 2
District2 140 1460 1808 2229 2318 1952
ﻪﻴﺣﺎﻧ 3
District3 125 730 880 1069 1126 964
مود ﻪﻫد
Second Decade
ﻪﻴﺣﺎﻧ 1
District1
163 1561 1928 2318 2384 1808
ﻪﻴﺣﺎﻧ 2
District2 163 1561 1928 2318 2384 1808
ﻪﻴﺣﺎﻧ 3
District3 133 768 940 1114 1148 880
مﻮﺳ ﻪﻫد
Third Decade
ﻪﻴﺣﺎﻧ 1
District1
206 1784 2206 2492 2318 1636
ﻪﻴﺣﺎﻧ 2
District2 206 1784 2206 2492 2318 1636
ﻪﻴﺣﺎﻧ 3
District3 178 868 1069 1203 1137 806
ﻲﻓﺮﺼﻣ يژﺮﻧا ﻞﻛ ﻊﻤﺟ )
تاوﻮﻠﻴﻛ ﺖﻋﺎﺳ (
Total Energy Consumption (Kwh)
76560
لوﺪﺟ 7 - ج يﻮﻳرﺎﻨﺳ رد ﻲﻓﺮﺼﻣ يژﺮﻧا ﺮﻳدﺎﻘﻣ
Table7- Amount of Energy Consumption in Scenario C
ﻲﻓﺮﺼﻣ يژﺮﻧا )
ﺖﻋﺎﺳ تاوﻮﻠﻴﻛ (
Energy Consumption (Kwh)
ﻦﻳدروﺮﻓ
Mar/Apr
ﺖﺸﻬﺒﻳدرا
Apr/May
دادﺮﺧ
May/Jun
ﺮﻴﺗ
Jun/Jul
دادﺮﻣ
Jul/Aug
رﻮﻳﺮﻬﺷ
Aug/Sep
لوا ﻪﻫد First Decade
ﻪﻴﺣﺎﻧ 1 District1
206 2492 2492 2492 2492 2492 ﻪﻴﺣﺎﻧ
2
District2 206 2492 2492 2492 2492 2492
ﻪﻴﺣﺎﻧ 3
District3 206 1203 1203 1203 1203 1203
مود ﻪﻫد Second Decade
ﻪﻴﺣﺎﻧ 1 District1
206 2492 2492 2492 2492 2492 ﻪﻴﺣﺎﻧ
2
District2 206 2492 2492 2492 2492 2492
ﻪﻴﺣﺎﻧ 3
District3 206 1203 1203 1203 1203 1203
مﻮﺳ ﻪﻫد Third Decade
ﻪﻴﺣﺎﻧ 1 District1
206 2492 2492 2492 2492 2492 ﻪﻴﺣﺎﻧ
2
District2 206 2492 2492 2492 2492 2492
ﻪﻴﺣﺎﻧ 3
District3 206 1203 1203 1203 1203 1203
ﻲﻓﺮﺼﻣ يژﺮﻧا ﻞﻛ ﻊﻤﺟ )
ﺖﻋﺎﺳ تاوﻮﻠﻴﻛ (
Total Energy Consumption (Kwh)
94648
شور ﺶﻘﻧ ﻲﺳرﺮﺑ هﺮﻬﺑ يﺎﻫ
هﺎﮕﺘﺴﻳا زا يرادﺮﺑ يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ رد يزروﺎﺸﻛ بآ ژﺎﭙﻤﭘ يﺎﻫ
1355
لوﺪﺟ 8 - د يﻮﻳرﺎﻨﺳ رد ﻲﻓﺮﺼﻣ يژﺮﻧا ﺮﻳدﺎﻘﻣ
Table8- Amount of Energy Consumption in Scenario D
ﻲﻓﺮﺼﻣ يژﺮﻧا )
ﺖﻋﺎﺳ تاوﻮﻠﻴﻛ (
Energy Consumption (Kwh)
ﻦﻳدروﺮﻓ
Mar/Apr
ﻳدرا ﺖﺸﻬﺒ
Apr/May
دادﺮﺧ
May/Jun
ﺮﻴﺗ
Jun/Jul
دادﺮﻣ
Jul/Aug
رﻮﻳﺮﻬﺷ
Aug/Sep
لوا ﻪﻫد
First Decade
ﻪﻴﺣﺎﻧ 1
District1
206 1784 2206 2492 2384 1952
ﻪﻴﺣﺎﻧ 2
District2 206 1784 2206 2492 2384 1952
ﻪﻴﺣﺎﻧ 3
District3 206 868 1069 1203 1148 964
مود ﻪﻫد
Second Decade
ﻪﻴﺣﺎﻧ 1
District1
206 1784 2206 2492 2384 1952
ﻪﻴﺣﺎﻧ 2
District2 206 1784 2206 2492 2384 1952
ﻪﻴﺣﺎﻧ 3
District3 206 868 1069 1203 1148 964
مﻮﺳ ﻪﻫد
Third Decade
ﻪﻴﺣﺎﻧ 1
District1
206 1784 2206 2492 2384 1952
ﻪﻴﺣﺎﻧ 2
District2 206 1784 2206 2492 2384 1952
ﻪﻴﺣﺎﻧ 3
District3 206 868 1069 1203 1148 964
ﻲﻓﺮﺼﻣ يژﺮﻧا ﻞﻛ ﻊﻤﺟ )
ﺖﻋﺎﺳ تاوﻮﻠﻴﻛ (
Total Energy Consumption (Kwh)
82515
نآ رد ﻪﻛ
،ﺖﻋﺎﺳ تاوﻮﻠﻴﻛ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ هﺪﺷ فﺮﺼﻣ يژﺮﻧاE
نزو
،ﺐﻌﻜﻣ ﺮﺘﻣ ﺮﺑ ﻦﺗﻮﻴﻧ ﻮﻠﻴﻛ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ بآ صﻮﺼﺨﻣ ﺐـﺴﺣ ﺮـﺑ ﻲـﺑدQ
ﺮﺑ ﺐﻌﻜﻣ ﺮﺘﻣ ،ﺖﻋﺎﺳ
،ﺮـﺘﻣ ﺐـﺴﺣ ﺮـﺑ رﺎﺸﻓ لدﺎﻌﻣ عﺎﻔﺗراH
هدزﺎـﺑ
و ﭗﻤﭘ ﺖـﺳا ﺖﻋﺎﺳ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﭗﻤﭘ دﺮﻛرﺎﻛ نﺎﻣزt
. زا ﻲـﻜﻳ ﻦﻳاﺮﺑﺎـﻨﺑ
زﺎﻴﻧ درﻮﻣ رﺎﺸﻓ ﺶﻳاﺰﻓا ،ژﺎﭙﻤﭘ هﺎﮕﺘﺴﻳا رد يژﺮﻧا فﺮﺼﻣ ﺶﻳاﺰﻓا ﻞﻳﻻد ﺖﺳا ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ .
ﻞﻜﺷ رد 4 ﻲﻣ هﺪﻫﺎﺸﻣ ﻪﻛ دﻮﺷ
رد هﺪﺷ ﺪﻴﻟﻮﺗ رﺎﺸﻓ راﺪﻘﻣ هﺮﻬﺑ
زا يرادﺮﺑ ﭗﻤﭘ ﺎﺑ ژﺎﭙﻤﭘ هﺎﮕﺘﺴﻳا زﺎـﻴﻧ ﺮـﺑ ﻖـﺒﻄﻨﻣ ،ﺮـﻴﻐﺘﻣ رود يﺎﻫ
ﻮﻳرﺎﻨﺳ ﺮﻳﺎﺳ رد ﺎﻣا ،ﻪﻧﺎﻣﺎﺳ ﺖﺳا زﺎﻴﻧ زا ﺶﻴﺑ ﺎﻫ
.
ﻮﻳرﺎﻨـﺳ ﺮـﻫ ﻪـﻛ يژﺮـﻧا راﺪـﻘﻣ و ﻲﻓﺮـﺼﻣ يژﺮﻧا ﻞﻛ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ﻲﻣ يژﺮـﻧا هﺮـﻴﺧذ ﺪـﺻرد ،ﺪـﻨﻛ هﺮـﻴﺧذ ﺮﮕﻳد يﻮﻳرﺎﻨﺳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻲﻣ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ دﻮﺷ
) لوﺪﺟ 9 .(
لوﺪﺟ
9 - و هﺮﻴﺧذ ﺪﺻرد هﺮﻬﺑ يﺎﻫﻮﻳرﺎﻨﺳ زا ﻚﻳﺮﻫ يژﺮﻧا فﻼﺗا ﺎﻳ
يرادﺮﺑ
Table 9- The percentage of saved or lost Energy for each operation scenarios
هﺮﻬﺑ يﻮﻳرﺎﻨﺳ يرادﺮﺑ
Operation Scenario
ﻲﻓﺮﺼﻣ يژﺮﻧا ﻞﻛ
) ﺖﻋﺎﺳ تاو ﻮﻠﻴﻛ (
Total Energy Consumption(kwh)
هﺮﻬﺑ يﺎﻫﻮﻳرﺎﻨﺳ يژﺮﻧا هﺮﻴﺧذ ﺪﺻرد ﺮﺑ
ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ يراد
Energy Saved Percentage in each Scenario against an others ﻒﻟا يﻮﻳرﺎﻨﺳ
Scenario A
ب يﻮﻳرﺎﻨﺳ Scenario B
ج يﻮﻳرﺎﻨﺳ Scenario C
د يﻮﻳرﺎﻨﺳ Scenario D ﻒﻟا يﻮﻳرﺎﻨﺳ
Scenario A 43106 * 54%44 48% % ب يﻮﻳرﺎﻨﺳ
Scenario B 4476560 -% 19* % %7 ج يﻮﻳرﺎﻨﺳ
Scenario C 5494648 -% -%19 13* -% د يﻮﻳرﺎﻨﺳ
Scenario D 4882515 -% 13-%7 % * يژﺮﻧا هﺮﻴﺧذ ﻪﻨﻴﺸﻴﺑ
Maximum Energy Saving
* 54%44 48% %
