1
ناردنزام ناتسا رد یلاش تشک یضارا یربراک رییغت تهج ناراکیلاش لیامترب رثؤم للع لیلحت
اکشک یدمحم دیما
1
،* و
دمتعم میرکدمحم .2
1 - .نالیگ هاگشناد ،ییاتسور هعسوت دشرا یسانشراک یوجشناد
2 - .نالیگ هاگشناد ،یزرواشک داصتقا هورگ رایشناد Email: [email protected]
هصالخ لاس رد رد ،روشک یزرواشک زیخلصاح کاخ و یغاب و یعارز یضارا زا یعیسو مجح ریخا یاه
یربراک رییغت و بیرخت ضرعم تمالس ،مدرم ییاذغ تینما نیمأت عوضوم نیا و هتفرگ رارق زاجمریغ یاه
؛تسا هدرک هجاوم یدج ییاهدیدهت اب ار روشک هیاپ عبانم و هعماج زا
نیا ظفح ور ضارا غاب و یزرواشک ی اه
هب روشک یارب تیولوا زا و یتایح رایسب یلم هیامرس ناونع
داوم دیلوت و ییافکدوخ و لالقتسا هار رد مهم یاه
یم بوسحم ییاذغ .ددرگ
اتسار نیمه رد قحت
ی ق رضاح فده اب للع لیلحت م
ؤ رب رث تهج ناراکیلاش لیامت
نزام ناتسا رد یلاش تشک یضارا یربراک رییغت نارد
ا .دش ماجنا ی
ن قحت ی ق عون زا پ ی ام ی ش هدوب ی
، رازبا نآ
رامآ ةعماج .دوب همانشسرپ ی
ا ی ن قحت ی ق زرواشک داهج نامزاس رد لغاش ناسانشراک ی
و ناردنزام ناتسا
تنواعم م ؤ هسس قحت ی تاق جنرب روشک ناتسا نیا رد لاس رد
1931 .دندوب رب اتن ساسا ی ج ا ی ن
،هعلاطم رظن زا
هب ناسانشراک رت
تی ب داصتقا لماوع ی
، عامتجا ی حم و ی ط ز ی تس ی مهم رت ی ن غت للع یی ر ربراک ی ضارا ی تشک
لاش ی هدوب هلداعم لدم ساسارب ،اما .دنا اه
ی راتخاس ی شزارب هب ،هدش هداد ترت
ی ب ا ی ن عامتجا للع ی
،
حم ی ط ز ی تس ی داصتقا و ی ب هک دنتسه ی
رتش ی ن قن ش بت رد ار یی ن غت للع یی ر ربراک ی تنرد و دنتشاد ی
ج ه
رترثؤم ی ن ا للع ی ن غت یی تار هدوب .دنا
یدیلک تاملک :
تشک یضارا یربراک رییغت ،یلاش تشک یضارا ،یلاش تشک یضارا یربراک رییغت للع
.ناردنزام ناتسا ،جنرب ،یلاش
1 . همدقم لاس رد اه ی خا ی ر سو مجح ی ع ی ضارا زا ی عارز ی غاب و ی خلصاح کاخ و ی
ز زرواشک ی رخت ضرعم رد ،روشک ی
ب و
ت غ یی ر ربراک ی اه ی غ ی ر ا و هتفرگ رارق زاجم ی
ن مأت عوضوم ی
ن نما ی ت اذغ یی اپ عبانم و هعماج تمالس ،مدرم ی
ه اب ار روشک
دهت ی اهد یی دج ی تسا هدرک هجاوم [
7 ] ا زا ؛ ی ن ور ضارا ظفح ی
رواشک ز ی غاب و ارب اه ی امرس ناونع هب روشک ی
ه لم ی سب ی را
ح ی تا ی ولوا زا و ی ت اه ی و لالقتسا هار رد مهم افکدوخ
یی لوت و ی د اذغ داوم یی م بوسحم ی
ددرگ [ 1 ].
ازف دنور ی هدن غت یی ر
ربراک ی ضارا ی نامز ،نآ زا لصاح تارثا و ی
م رتداح ی ددرگ رگ هک ی ناب یگ ر زرواشک دعتسم قطانم ی
زا لامش قطانم هلمج ی
ای نار دوش [ 1 ].
بتر ندوب اراد اب ناردنزام ناتسا ه
خن س ت روشک لوت رد ی د 22 زرواشک لوصحم ی
، مأت رد نی نما ی ت اذغ یی روشک شقن
ب یس را مهم ی دراد [ 1 ].
ژتارتسا و مهم لوصحم یم جنرب ناتسا تعارز شخب کی
.دشاب نیا هنایلاس تشک اب ناتسا 297
رازه
،راتکه 12 / 97 یم روشک رد لوصحم نیا دیلوت لوا هبتر یاراد ،روشک دیلوت زا دصرد شاب
و د نتشاد اب 297
راتکه رازه
2
زب رازیلاش گر ت رد ار ناریا یاهرازیلاش تعسو نیر دراد رایتخا
. هدرک دیدهت ار یداصتقا هژیو هقطنم نیا ،لماع دنچ هنافسأتم
یم و هک دنک گرزب رت ی ن یب و تلفغ ،لماع شزرا هب یهجوت
یب یاه یب و دننام نیمز بیقر
تسا یزرواشک یاه [
11 ].
هب
هک یوحن رب
رامآ ساسا رشتنم
طسوت هدش داهج نامزاس
ک یزرواش ناردنزام ناتسا یرازیلاش یضارا تحاسم
نیا زا ناتسا
لاس 1911 لاس ات 1931 ، دودح رد 1
/ 7 ( دصرد 17217 راتکه ) اک تسا هدرک ادیپ شه [
6 ].
ز نارحب ی تس حم ی ط ی شان ی زا
غت یی ر ربراک ی مز ی ن اه ی زرواشک ی وب ی هژ مز اب طابترا رد ی
ن اه ی زرواشک ی ظن روشک لامش ی
ر هک ناردنزام ناتسا ا رد
ی ن
لد هب ،تفرگ دهاوخ رارق هجوت دروم هعلاطم ی
ل ارش ی ط بآ و اوه یی ا بسانم کاخ و ی
ن ب دومن هقطنم ی
رتش ی پ ی اد م ی دنک و
را زا تلفغ شز
ب و عزانمالب ی
قر ی ب ربراک ی ا ی ن ضارا ی ارب ی لاعف ی ت زرواشک ی ناربج تاراسخ ذپان
ی ر ی م ار ی دناوت ارب ی
اش و هقطنم ی
د رب تفگ ناوتب تأرج هب ا
ی دشاب هتشاد لابند روشک [
3 .]
غت یی ر تا ربراک ی ضارا ی تن ی ج ة لعف و تالاعفنا ۀدیچیپ لماوع ددعتم ی س نوچ ی
،تسا دم ی ر ی
،ت هرف ،داصتقا گن
،
راتفر یناسنا و حم ی ط دنتسه [ ].19 هب م رظن ی دسر ثأت و شقن فلتخم عماوج رد ی
ر ی ا هک نی لماوع م ی دنناوت ا رد ی داج و
هعسوت دپ ی هد غت یی ر راک رب ی توافتم ،دنشاب هتشاد خ
دهاو اربانب ؛دوب نی
شهوژپ تسا مزال ، اه
یی نتبم ی ارش رب ی ط لحم ی
عماوج تروص یگ در پ و کرحم لماوع ات ی
ش غت هدنرب یی ر ربراک ی طسوت نازرواشک اسانش ار
یی نآ اب بسانتم و دنک
اهراکهار یی لمع ی هئارا امن ی د [ 1 ].
یولع و روپدمحا رد
هلاقم ا ناونع اب ی
« نش اسا یی لحت و ی ل هفلؤم اه ی غت رد رثؤم یی
ر
ربراک ی ضارا ی زرواشک ی اتسور یی ( هعلاطم :یدروم ناتسرهش )یراس
»
، 3 هب ار لماع هفلؤم ناونع
اه ی ؤم ث غت رد ر یی ر ربراک ی
ضارا ی زرواشک ی اسانش یی دومن
،دن هم هک م رت نی نآ اه هم ی ا ندوبن ارش ی ط لوا ی ه تشک و داصتقا لماع ،راک ی
- عامتجا ی
،
غج فار ی ا یی
، دم ی ر ی ت سیر سرتسد و ک ی
تشادن ن هب هداهن یاه یم دیلوت دنشاب [ 1 ] . ناوس اکلاتناچ و کرو ن
ی ز قحت رد ی ق دوخ
ناونع اب
« زجت ی ه لحتو ی ل طابترا ی غت رب رثؤم لماوع یی
تار ربراک ی ضارا ی
» عمج دشر ی
،ت دزن ی ک ی دزن و رهش هب ی
ک ی هب
ز ی تخاسر اه هب ار غت رب رثؤم لماوع ناونع یی
ر اک ربر ی ضارا ی زرواشک ی ات قرش لامش رد ی
دنل هدومن حرطم دنا
[ ].11
اربانب ی ن
، هعلاطم اه ی و الاب یسررب لماوع م ؤ رب رث غت یی ر ربراک ی ضارا ی زرواشک ی
، م ی دناوت س یاشگهار ی
تسا ناراذگ
ای ن هزوح رد اتسار ی اسانش یی ا ی ن لیبق و لماوع رد هجیتن گولج ی ر ی پ زا ی اهدما ی نآ زا لصاح .دشاب
رب مه ی ن فده ،ساسا
لصا ی قحت ی ق رضاح لحت ی ل رب رثؤم للع امت
ی ل لاش ی ناراک غت تهج یی ر ربراک ی ضارا ی لاش تشک ی
ناردنزام ناتسا رد زا
د ی هاگد هربخ ناسانشراک ا
ی لاس هک دوب ی
نا ز ی دا ی مز رد راک ةبرجت ی
ةن ربراک ی ضارا ی زرواشک ی و تیریدم لوت ی د جنرب
.دنتشاد صاصتخا فادها ی
ا ی ن قحت ی ق یسررب زین رب رثؤم للع
غت یی ر ربراک ی ضارا ی لاش تشک ی
هبنج زا اه ی داصتقا ی
،
عامتجا ی طیحم و یتسیز زا ی ک وس عت و یی ن ولوا ی ت ا ی ن لماوع ا ز وس ی د ی رگ ا هب .دوب ی ن ضرف ،روظنم ی
ه اه یی هب تروص ریز
:دش حرطم بی ن غت یی ر ربراک ی ضارا ی یلاش تشک و
لع داصتقا ل ی .دراد دوجو هطبار
بی ن غت یی ر ربراک ی ضارا ی یلاش تشک و
لع ل عامتجا ی .دراد دوجو هطبار
بی ن غت یی ر ربراک ی ضارا ی یلاش تشک و
لع ل طیحم یتسیز .دراد دوجو هطبار
سپس هب ره نومزآ روظنم ی
ک ا زا ی ن ضرف ی ه
،اه هعلاطم رورم ساسارب و ادتبا اه
ی تروص هنیمز نیا رد هتفرگ ،
للع
ؤم رب رث غت یی ر ربراک ی ضارا ی یلاش تشک بلاق رد
هس هورگ لع ل داصتقا ی
، عامتجا ی طیحم و یتسیز سقت ی م و سپس
هب تروص لکش 1 حم رد ی ط مرن رازفا LISREL لمع
ی تا ی دش شزارب و هلاقم تاحفص دادعت رد دوجوم تیدودحم تلع هب(
لکش هب طوبرم قیقحت یموهفم لدم
نیا رد هلاقم )تسا هدشن هئارا .
2 . شور و داوم اه
حت ق ی ق عون رضاح ی
قحت ی ق پ ی ام ی ش ی همانشسرپ رازبا کمک هب هک تسا تسا هتفرگ ماجنا
. رض ی ب افلآ ی خابنورک
قحت رازبا هب طوبرم ی
ق 192 / 1 یم دشاب هک م ناشن ی دهد قحت رازبا ی ق اپ یا یی یلوبق لباق .دراد
ةعماج ا رظن دروم ی
ن قحت ی ق
3
نی ز نامزاس رد راک هب لوغشم ۀربخ ناسانشراک داهج
رواشک ز ناردنزام ناتسا ی تنواعم و
هسسؤم جنرب تاقیقحت روشک
رد
ناتسا نیا لاس رد
1931 ا دادعت .دندوب ی
ن رد دارفا عومجم 291 زا هدافتسا اب هک دوب رفن نارکوک لومرف
، هنومن مجح 116
رفن عت یی ن ا سپس .دش ی
ن هب دارفا هنومن شور گ
ی ر ی هقبط ا ی بسانتم باستنا اب باختنا
هب و اصت تروص نآ هب یفد
هعجارم اه
دش . ارب ی زجت ی ه و لحت ی ل هداد شور زا اه اه
ی رامآ ی صوت ی ف ی لحت و ی ل ی زا م ةبساحم هلمج ی
گنا ی
،ن عم فارحنا ی
را رض و ی ب
غت یی تار لحت و ی ل لماع ی أت یی د ی نتبم ی هلداعم رب اه ی راتخاس ی ا .دش هدافتسا ی
ن لحت ی ل اه حم رد ی ط مرن اهرازفا ی SPSS
ةخسن 16
، Smart PLS هخسن
2 و LISREL ةخسن
1 / 1 سر ماجنا هب ی
د . م ۀدودح نامز ی قحت ی ق ن رضاح ی ز لاس 1931 .دوب
3 . ثحب و جیاتن
هب روط لک ی
، دودح 11 وگخساپ زا دصرد ی
نا قحت رد ی ق
،دندوب درم رضاح هب کیدزن
11 شیب ناسانشراک نیا دصرد
زا 91 و دنتشاد نس لاس زا شیب
31 نآ دصرد اراد لقادح اه ی
ردم صحت ک ی ل ی سناسیل دندوب هک یلیصحت ةتشر کیدزن
هب 76 دصرد دارفا نیا اب طبترم تسا هدوب یعیبط عبانم و یزرواشک
. رد هب بیرق نمض 12
نآ زا دصرد .دندوب هدازاتسور اه
و
اهنرد ی
،ت دودح 76 زا دصرد ناسانشراک نیا
ب ی ش زا 11 نامزاس رد راک ةقباس لاس ناردنزام ناتسا یزرواشک داهج
و
تنواعم هسسؤم رد روشک جنرب تاقیقحت لمآ ناتسرهش
ار لودج .دنتشاد 1
داقم ی ر رض ی ب غت یی (تار )CV
، م ی گنا ی (ن μ و)
عم فارحنا ی
(را )Sd هبساحم ارب هدش ی ره ی ک وگ زا ی ه اه م ناشن ار ی دهد .
لودج 1 هرامآ . فیصوت یاه ةدننک
یلاش تشک یضارا یربراک رییغت رب رثؤم للع
ریغتم هورگ ریغتم ای هیوگ ناونع
دامن μ Sd
CV
یداصتقا EconF )جنرب دیلوت یالاب کسیر( جنرب دیلوت رد ناراکیلاش دمآرد تابث مدع
EconF2 1811
9876 1829
جنرب تادراو یجراخ یاه EconF1
1831 9833 1829
یاهرازاب هب ناراکیلاش یسرتسد مدع( جنرب لوصحم یناسررازاب و رازاب هکبش فعض )بسانم
EconF5 1831
9876 1821
تیامح و یکناب تالیهست صاصتخا و تالیهست نیا ذخا یراوشد و ناراکیلاش یارب کدنا یلام یاه
تیامح EconF3 اه
1812 9862 1821
جنرب هنیمز رد بسانم همیب دوجو مدع ای فعض EconF4
1811 9817 1823
لک EconF
1836 9871 1821
یعامتجا SociF عون
هرهب ماظن یرازیلاش یضارا زا یرادرب SociF3
1832 9813 1821
دوجو مدع یا افک ی ت نامزاس اه ی غ ی ر تلود ی
، مدرم لکشت و داهن اه
ی فنص ی زرواشک شخب رد ی
SociF7 1831
9861 1826
رهش هب اتسور زا ناوج دارفا ترجاهم شیازفا SociF1
1811 9876 1826
شزومآ هئارا مدع اه
ی بسانم ازفا تهج ی ش هاگآ حطس ی غت تارثا هب تبسن مومع یی
ر ربراک ی ضارا ی
زرواشک SociF8 ی
1831 9861 1826
تاطابترا و تاعالطا هکبش هعسوت هجیتن رد یرهش هعماج اب ناراکیلاش طابترا شیازفا SociF4
1836 9811 1891
تالیصحت حطس شیازفا ییاتسور هعماج
SociF2 1836
9816 1891
روخلاس گد ی لاش ی ناراک SociF6
1813 9819 1891
هعماج دارفا ریاس هب تبسن ناراکیلاش نیئاپ یعامتجا ههجو SociF5
1813 9817 1891
لک SociF
1833 9811 1891
طیحم یتسیز
EnviF رخت
ی ب اسرف و ی ش ضارا کاخ ی لاش ی راز ی ک شهاک(
ی ف ی ت ضارا کاخ ی لاش ی راز ی ) EnviF1
1811 9891 1899
تارییغت بآ و یمیلقا و ییاوه EnviF3
1816 9811 1897
یرامیب و تافآ شیازفا یهایگ یاه
EnviF2 1817
2831 1893
لک EnviF
1811 9812 1896
هتفای :عبنم قیقحت یاه
4
ا ساسارب ی
ن وگخساپ ،لودج ی
نا هب لک روط ی للع داصتقا ی رب رثؤم غت یی ر ربراک ی ضارا ی یلاش تشک (
اب رض ی ب
غت یی تار 21 / 1 مهم ار ) زا رت للع عامتجا ی ( رض اب ی ب غت یی تار 91 / 1 ) م ی دنناد ا و ی ن مهم ار ود زا رت
للع حم ی ط ز ی تس ی اب(
رض ی ب غت یی تار 96 / 1 خشت ) ی ص .دنداد رد م ی نا للع غت رب رثؤم یی
ر ربراک ی ضارا ی لاش تشک ی
هفلؤم اه ی
« دمآرد تابث مدع
لاش ی ناراک لوت رد ی د جنرب
»
،
« هرهب ماظن عون رادرب
ی ا ضارا ز ی لاش ی راز ی » و
« رخت ی ب اسرف و ی ش ضارا کاخ ی
لاش ی راز ی
»
هب بیترت مهم ءزج نیرت لماوع داصتقا ،ی عامتجا ی و طیحم رب رثؤم یتسیز یربراک رییغت
نیا یضارا .دندوب ولوا ی ت اس ی ر
وگ ی ه اه لودج قباطم 1
.تسا ا بلغا ی ن اتن ی ج اتن اب ی ج شرازگ هعلاطم رد هدش اه
ی زا فلتخم هلمج
یلامج رد ناراکمه و روپ
[ نباکنت ناتسرهش 2
]،
یلالک مدقم رد تشر ناتسرهش [
1 ] ، ونش قح [
9 ،]
یمرهج نایوگقح رد
ناتسرهش جرک
[ 1 ] ، ارب ی وم
انغ رد [ 11 ] ، بمال ی ن ناراکمه و [
12 ] گنهامه ، ی دراد .
رد هب و دعب ةلحرم موهفم لدم شزارب روظنم
ی هئارا لکش رد هدش 1
غتم ادتبا ، ی
اهر ی ا صخاش اه ی حرطم هب هدش ناونع
للع رب رثؤم غت یی ر ربراک ی ضارا ی یلاش تشک یبیکرت ییایاپ ،یلماع یاهراب شجنس و یسررب یارب
ارگمه ییاور و(CR)
(AVE) مرن طیحم رد
رازفا Smart PLS .دندش صیخلت و یتایلمع
سپ زا جارختسا غتم
ی
،اهر موهفم لدم ی
قحت ی ق رد
حم ی ط مرن رازفا LISREL مع
ل ی تا ی .دش حالصا و شزارب و
لکش 1 اهن لدم رگناشن یی
اهراب و ی لماع ی لودج و دوب نآ 2
ن ی ز هئارا اهراب هدنهد ی
لماع ی
، داقم ی ر ۀرامآ ،t اطخ ی
درادناتسا
، ارض ی ب عت یی
،ن اپ یا یی کرت ی ب ی غتم ی ر اور و هتفهن یی
ارگمه ی هزادنا شخب هب طوبرم گ
ی ر ی لدم للع رب رثؤم غت یی ر
ربراک ی ضارا ی یلاش تشک (
لدم Y ) .تسا مخت ساسارب ی
ن اه ی ا هب طوبرم ی
ن ب ،شخب ی رتش ی ن لماع راب ی ب رد ی ن لماوع
داصتقا ی غتم هب طوبرم ی
ر EconF4
، درومرد لماوع عامتجا ی غتم هب طوبرم ی
ر SociF5 رد و
لماوع نیب رد تیاهن
طیحم ریغتم هب طوبرم یتسیز EnviF2
؛دوب ی نع ی ا ی ن غتم ی اهر ب ی رتش ی ن ار شقن بت رد یی ن غت یی تار غتم ی اهر ی ناهنپ
.دنتشاد هطوبرم
لکش 1 اهن لدم . یی شزارب ی هتفا حم رد ی ط مرن رازفا LISREL ارب
ی غت رب رثؤم للع یی
ر ربراک ی ضارا ی لاش تشک ی
5
داقم ی ر ۀرامآ
، t اپ یا یی کرت ی ب ی یارگمه ییاور و هئارا
لودج رد هدش 2
ب ی رگنا هزادنا شخب هک تسا نآ گ
ی ر ی لدم
بسانم درکلمع ی
شاد تنرد ؛ت ی
،هج م ی لحت هب ناوت ی
ل راتخاس شخب ی
.تخادرپ لدم
لودج 9 اهرتماراپ رگناشن ی
مخت ی ن هدز هدش ارب ی راتخاس شخب ی
هداد ساسارب .تسا لدم اه
ی ا ی ن طابترا ،لودج
بی ن غتم ی اهر ی نورد ناهنپ ی
ب و ی نور ی رامآ رظن زا لدم ی
نعم ی راد ارض .تسا ی
ب ن رثا ی ز م ناشن ی دنهد هب ترت ی ب لع ل
یعامتجا طیحم ، یتسیز و یداصتقا بی
رتش ی ن بت رد ار شقن یی
ن غت رب رثؤم للع یی
ر ربراک ی ضارا ی لاش تشک ی
.دنتشاد
ترت ناسانشراک رظن ساسارب دنچره ی
ب مها ی ت ره ی ک ا زا ی ن لع ل هب هنوگ ا ی د ی رگ تسا ( هب ترت ی ب یداصتقا
، یعامتجا و
طیحم یتسیز .)
لودج 4 صخاش . اه ی گدنزارب ی لوا لدم ی ه حالصا و اهن( ةدش یی ) غت رب رثؤم للع یی
ر ربراک ی ضارا ی لاش تشک ی
صخاش یگدنزارب یاه بولطم دح
هیلوا لدم ییاهن لدم
ر ی ةش م ی گنا ی ن اوت اطخ مود ن ی رقت ی (ب RMSEA RMSEA < 0.05 )
18162 18113
داقم روذجم ی
ر قاب ی هدنام RMR( RMR < 0.05 )
18161 18117
روذجم ریداقم ةدنامیقاب هدشدرادناتسا (
)SRMR SRMR < 0.05
18113 18111
گدنزارب صخاش ( ی
)GFI GFI > 0.90
1839 1831
هتفای لیدعت یگدنزارب صخاش AGFI(
AGFI > 0.90 ) 1811
1813
مرن شزارب صخاش ( هدش
)NFI NFI > 0.90
1831 1832
مرن شزارب صخاش هدشن
NNFI( NNFI > 0.90 )
1831 1837
هسیاقم شزارب صخاش ( یا
)CFI CFI > 0.90
1836 1837
عبنم : ی هتفا اه ی قحت ی ق
لودج 2 اهراب . ی لماع ی
، داقم ی ر ةرامآ اطخ ،t ی درادناتسا ، ارض ی ب ت ع یی ن گمه ییاور و هتفهن ریغتم یبیکرت ییایاپ ، یار
شخب هب طوبرم اه
ی
هزادنا گ ی ر ی لدم غت رب رثؤم للع یی
ر ربراک ی ضارا ی لاش تشک ی
ینورد ناهنپ یاهریغتم راکشآ یاهریغتم
یلماع راب یاطخ
درادناتسا ریداقم
راو t ی سنا بت یی ن هدش
( R2
) هتفهن ریغتم یبیکرت ییایاپ
( )CR اور
یی ارگمه
(AVE)
للع یداصتقا
EconF EconF2
1811 -
1829 - 1873
1811 1829 9811 1819 1811 EconF3
EconF4 1871
1816 1813
1811
EconF5 1861
1811 1893
1811
للع یعامتجا
SociF SociF1
1811 -
1821 - 1811
1812 1821 1869 1819 1811 SociF2
SociF5 1872
1829 1826
1812
SociF6 1862
1821 1811
1891
للع طیحم یتسیز
EnviF EnviF1
1871 -
1817 - 1816
1861 1869 7812 1812 1873 EnviF2
EnviF3 1866
1811 6831
1819
هتفای :عبنم قیقحت یاه
لودج 3 لماع راب . ی
، ةرامآ رادقم اطخ وt
ی راتخاس شخب درادناتسا ی
لدم غت رب رثؤم للع یی
ر ربراک ی ضارا ی لاش تشک ی
لقتسم ریغتم هتسباو یاهریغتم
رثا بیرض درادناتسا یاطخ
قم د ا ر ( هدش نییبت سنایراو t R2
)
غت للع یی ر ربراک ی
ضارا ی لاش تشک ی
( PFLUCF )
للع یداصتقا ( EconF 1869 )
1816 9831
1811
للع یعامتجا ( SociF 1817 )
1817 1811
1871
للع طیحم یتسیز ( EnviF 1873 )
1819 6817
1862
عبنم : ی هتفا اه ی قحت ی ق
6
اهنرد ی
،ت لودج 1 واح ی صخاش اه ی گدنزارب ی اهن لدم یی ن لدم ،نآ ساسارب هک تسا اه
( یی لکش 1 ) گدنزارب ی
بسانم ی أت و دراد یی د م ی خرب .دوش ی د ی رگ ناققحم زا زا
یلالک هلمج مدقم
[ 1 ] ن ی ز هعلاطم رد لدم و اه
اه ی هب دوخ هس هورگ
لماوع داصتقا ی
، عامتجا ی طیحم و یتسیز .دندرک هراشا
4 . هجیتن یریگ
قحت ی ق ۀزوح ۀربخ ناسانشراک رظن زا دنچره داد ناشن رضاح دم
تیری ضارا ی زرواشک جنرب دیلوت و ی هب
ترت ی ب للع
داصتقا ی
، عامتجا ی و طیحم یتسیز مهم رت ی ن لماوع تهج ناراکیلاش لیامت رب رثؤم غت
یی ر ربراک ی ضارا ی یلاش تشک
،دنا اما
اتن ساسارب ی
ج لدم زاس ی راتخاس تالداعم ی
هب ، ترت ی ب ا ی ن للع عامتجا ی
، طیحم یتسیز یداصتقا و ب راب هک دنتسه
ی رتش ی
تنرد و دنراد ی
هج ب شخب ی رتش ی راو زا ی سنا هدهاشم ب رد هدش ی ن لع ل ا ی ن بق ی ل غت یی تار بت ار یی ن م ی
؛دننک ی نع ی زکرمت
بی رتش رب لماوع عامتجا ی
، لد هب ی ل لماع راب ی ب ی رتش نآ اتن ،اه ی ج رتهب ی هب ار تنرد .دراد هارمه ی
،هج اب ی د س ی تسا ناراذگ و
همانرب ر ی ناز هزوح نیا ارب
ی اقم ب هل ی ا گولج ی ر ی زا یضارا یربراک تارییغت یلاش تشک
س ی تسا اه
، همانرب اه طباوض و
پ ی گش ی ةنار بسانم ی هت ی ه مه رب .دننک ی
ن ساسا هب تشک عرازم یربراک رییغت و بیرخت زا یریگولج روظنم جنرب
داجیا و
یارب ناراکیلاش رد هزیگنا دنور همادا
دیلوت جنرب پ ی داهنش م ی دوش ریظن یتامیمصت شهاک
تمیق هداهن یزرواشک یاه
، میظنت
،مروت خرن ساسا رب رازاب رد جنرب تمیق ندرک ودت
ی ن ناوق ی ن هدنرادزاب رت حالصا و فعض طاقن ناوق
ی ن ،دوجوم زا یریگولج
رجا رد عیرست ،جنرب تشک یضارا ندش درخ و کیکفت هچراپکی و یزاسون ،زیهجت حرط یا
،یرازیلاش یضارا یزاس شیازفا
اگآ حطس هب و مدرم مومع یه یزرواشک یضارا یربراک رییغت یاهدمایپ هب تبسن نازرواشک هژیو
هناسر قیرط زا یعمج یاه
همانرب و یشزومآ یاه ذاختا
ددرگ . ات زا پ ی اهدما و هدیدع تالکشم یا
تارییغت لیبق نیا هک ارب
ی و هعلاطم دروم هقطنم
دراد هارمه هب روشک لک نآ بقاعتم آ لمع هب تعنامم
دی .
5 . عبانم
1 . روپدمحا ،
،.ا ع ،یول ا.
1939 .
« اسانش یی لحت و ی ل هفلؤم اه ی غت رد رثؤم یی ر ربراک ی ضارا ی زرواشک ی اتسور یی علاطم(
ة دروم ی راس ناتسرهش : ی
)
» .
لجم ه همانرب و شهوژپ ر
ی ز ی اتسور هرامش .یی 1 : 113 - 121 .
2 .
،روپ یلامج م
. ا ،یروپهاش ،
،.
م ،ینابرق . 1931 .
« لماوع لکش رب رثؤم ناتسرهش :یدروم هعلاطم( ناردنزام ناتسا رد یضارا یربراک رییغت یریگ
)نباکنت
» . یزرواشک هعسوت و داصتقا هیرشن .
هرامش 2 : 117 - 1118
9 . قح م ،ونش . 1931 .
« غت یی ربراکر ی ضارا ی زرواشک کناب شقن و ی
گولج رد ی ر ی نآ زا
» . همانرب و تاعلاطم لک هرادا تاراشتنا ر
ی ز ی ناب زرواشک ک ی .
1 . ،یمرهج نایوگقح .ا
1911 .
« سررب ی غت رد رثؤم لماوع یی
ر ربراک ی غاب اه ی م ی هو نوکسم قطانم هب جرک رهش ی
رهش ی ط(
ی لاس اه ی 1911 -
1911 - 1917 دروم هعلاطم ) ی
جرک رهشناهج :
» . اپ ی نا مان ة سانشراک ی همانرب و ایفارغج دشرا یرهش یزیر
. .نارهت هاگشناد
1 . .و ،هیدنز جن ، م ،تبا .ا . 1931 . غاب و یعارز یضارا یربراک ظفح ثحابم اب ییانشآ اه
. یزرواشک داهج نامزاس یزرواشک جیورت یگنهامه تیریدم
مق ناتسا . 17 .ص
6 ناردنزام ناتسا یزرواشک داهج نامزاس . .
1936 . واشک همانرامآ .یزر
7 . .ع ،یرچاش 1931
. هناماس 191 . ریدم تکراشم اب یضارا روما تیریدم ناتسزوخ ناتسا یزرواشک جیورت یگنهامه تی
. 2 .ص
1 . یلالک مدقم . ژ.
1931 .
« غت رب رثؤم لماوع یسررب یی
ر ربراک ی زرواشک یضارا ی
دروم هنومن(
ی )تشر ناتسرهش ییاتسور قطانم :
» . و شهوژپ ةّلجم
همانرب ر ی ز ی اتسور یی . ۀرامش 1 . رامش ۀ پ ی پا ی 3 : 119 - 1928
3 . ص ،بانب یمشاه .
1931 .
« زرا هنیزه یبای تسیز تاراسخ و یداصتقا یاه ناتسا یدروم هعلاطم( یزرواشک یضارا یربراک رییغت یطیحم
)ناردنزام
» . رتکد هلاسر ی زرواشک داصتقا ی
. .نارهت هاگشناد
11 . ص ،بانب یمشاه .
هزرش ، غ ،یا
،.
س ،ینادزی .
1931 .
« نیمز یفرصم ریغ تامدخ شزرا دروآرب انم نانکاس یارب یزرواشک یاه
اب یرهش قط
م ناتسا :یدروم یسررب( باختنا نومزآ کینکت زا هدافتسا )ناردنزا
.»
یزرواشک داصتقا هلجم .
هرامش 9 : 213 - 177 .
11. Braimoh, A. K. 2004. Seasonal migration and land‐use change in Ghana. Land Degradation & Development, 15(1), 37-47.
7
12. Lambin, E. F., Geist, H. J., & Lepers, E. 2003. Dynamics of land-use and land-cover change in tropical regions.
Annual Review of Environment and Resources, 28(1), 205-241.
13. Mcloughlint, J. b. 1973. "Urban and regional planning a system approach". New York: Praeger publishers.
14. Suwanwerakamtorn, R., & Chanthaluecha, C. 2012. Correlation analysis of factors influencing changes in land use in the lower Songkhram river basin, the Northeast of Thailand. The 33th Asian Conference on Remote Sensing, Pattaya, Thailand.
8
Analysis of the Effective Causes of farmers' tendency for Land Use Change in rice Cultivation in Mazandaran Province
Omid Mohammadi Kashka a,*, Mohammad Karim Motamed b.
a: Graduate student of rural development, University of Guilan;
b: Associate Professor of Agricultural Economics, University of Guilan.
*Corresponding author: [email protected]
ABSTRACT
In recent years, a large volume of agricultural lands and landscapes and fertile soil of agriculture in the country have been subjected to destruction and alteration of unauthorized uses, and this has endangered the food security of people, community health and basic resources of the country; Hence, preserving agricultural lands and gardens for the country is considered as a vital national capital and as an important priority for autonomy and self-sufficiency and food production. In this regard, the present study was conducted with the aim of analyzing the causal factors affecting farmers' tendency to change the land use of rice cultivation in Mazandaran province. This research was a survey and the tool was a questionnaire. The statistical population of this research was experts working in Agricultural Jihad Organization of Mazandaran province and the Deputy Director of the Rice Research Institute of Iran In this province in 2016. according to the results of this study, according to experts, economic, social and environmental factors were the most important causes of land use change in rice cultivation. But, based on the model of fitted structural equations, these are social, environmental and economic causes, which have the most roles in explaining the causes of change in land use and as a result were the most effective causes of these changes.
Keywords: Causes of land use change of rice cultivation, rice cultivation lands, rice cultivating land use change, Rice, Mazandaran province.
