:لوئسم هدنسيون*
یردیح اضر
E-mail: [email protected]
Designing The Most Suitable Hybrid Model for Forecasting The Future Price of Saffron in The Agricultural Commodity Exchange
Seyed Mohammad Reza Haj Seyed Javadi1 And Reza Heydari2*
1, Researcher, Agricultural Planning, Economics and Rural Development Research Institute (APERDRI), Tehran, Iran
2, Research Assistant Professor, Agricultural Planning, Economics and Rural Development Research Institute (APERDRI), Tehran, Iran
(Received: Jan. 9, 2022- Accepted: Oct. 22, 2022) ABSTRACT
Saffron, as the most expensive agricultural and medicinal product in the world, has a special place in buying and selling related to the Iranian agricultural commodity bourse. The saffron commodity bourse, like any other market, has always faced limitations and structural problems, and most of these problems are related to its price fluctuations. Price forecasting using appropriate models can be a great help in reducing the price risk of futures market of saffron. The main question is that in in confronting with various price forecasting methods, which methods should be chosen to forecast the future price of saffron? The purpose of this study is to design the most appropriate hybrid model for forecasting the future price of Negin saffron in the agricultural commodity bourse, which consists of a set of nonlinear models of genetic algorithm, deep neural network, random forest, support vector machine and Monte Carlo method. In this hybrid model, genetic algorithm is used to determine the optimal lag of price time series, deep neural network, random forest model and support vector machine are used to forecast the price time series, and Monte Carlo method is used to simulate the most probable price probability. The results of this study showed that the forecasting accuracy of the hybrid model of "Genetic Algorithm-Deep Neural Network-Monte Carlo" is higher than the two models of "Genetic Algorithm-Random Forest-Monte Carlo" and "Genetic Algorithm-Support Vector Machine -Monte Carlo". Therefore, using a deep neural network and calculating the most probable price probability by the Monte Carlo method, provide the most accurate saffron price prediction with a high degree of reliability and minimal risk. Thus, it is suggested that that the management of the commodity bourse, stock market participants and researchers can use the advantages of this proposed model in forecasting the price of agricultural products.
Keywords: Saffron Price Forecasting, Hybrid Model, Genetic Algorithm, Deep Neural Network and Monte Carlo Method
EXTENDED ABSTRACT Introduction
Agricultural outputs from producer to consumer generally have to go through one or more links in the value chain. Each part of the value chain increases the price of agricultural products Also, uncertainty in the price of agricultural products increases the risks that against stakeholders in the agricultural supply chain. Therefore, an accurate forecasting method is needed to forecast the price of products in order to avoid many problems related to the demand and supply of agricultural commodities. Buying and selling of saffron in the Iran’s agricultural commodity bourse is one of the most prosperous trades in the field of spices and nuts. The commodity bourse of saffron, like any other market, has always faced limitations and structural problems, and most of these problems are related to its price fluctuations. Various governments have made great efforts to regulate the market and the price determination of saffron for consumers and exporters, but due to the lack of appropriate tools (such as price forecasting models), we have seen less efficiency in this area. Price forecasting using appropriate models can be a great help to buyers to reduce the price risk of the futures market of saffron. A review of the theoretical literature on crop price forecasting in this study showed that no hybrid model for the forecasting of crops price has been proposed so far, in which, a genetic algorithm for determining the optimal lags of price time series, deep neural network and random forest algorithm and support vector machine have be used for price prediction as well as the Monte Carlo method to simulate the most probable price probability. Therefore, the
purpose of this study is to design a suitable model for forecasting the future price of saffron. This proposed model is a hybrid model consisting of a set of nonlinear models of genetic algorithm, deep neural network, random forest algorithm, support vector machine and Monte Carlo technique.
Materials and Methods
The proposed hybrid model in this study includes genetic algorithm, deep neural network, random forest model, support vector machine and Monte Carlo method. The performance of the proposed model is as follows: First, the genetic algorithm is used to determine the optimal lags of the price time series. In the second step, the time series is trained using three models of deep neural network, random forest and support vector machine based on the optimal lag number of the price time series, as independent variables. It should be noted that this model has flexibility and instead of any of the above three models, other smart models can be used. In the third step, the Monte Carlo method is used to present the forecast value based on the most probable price probability. In other words, the Monte Carlo method calculates a price with the highest level of confidence and the lowest risk for the output of each of the deep neural network, random forest, and the support vector machine. In the final step, with the help of error evaluation criteria, the best model for forecasting the future price of saffron is determined. In this model, it is assumed that the best hybrid model for predicting the future price of saffron is the "Genetic Algorithm-Deep Neural Network-Monte Carlo" model. Also, the two models "Genetic Algorithm-Random Forest-Monte Carlo" and
"Genetic Algorithm-Support Vector Machine-Monte Carlo" are competing models for measuring prediction accuracy. The data used in this study include 384 data from the daily maturity price of futures contracts of Negin saffron in Iran Commodity bourse in the period of 21/04/2019 to 04/05/2020. The performance of the proposed model is used by software of MATLAB, Rapid Miner, Clementine and Python.
Results
In this study, the genetic algorithm in the data mining software of Rapid Miner was used to find the optimal lag number. The results showed that the optimal lag for the time series of future price of Negin saffron is 2. Therefore, the future price of Negin saffron with two lags can affect its forecasting process. Based on the Monte Carlo simulation, the future equilibrium price of Negin saffron obtained from the simulation for the three selected models was very close to each other and was calculated in the range of 104321 to 104728 Rials for per gram of Negin saffron. Calculating and simulating the most probable price probability level by Monte Carlo method can be used as a price reference in correcting the market price of saffron with the high degree of reliability and the least amount of risk. The results of comparing the prediction accuracy of the three selected models showed that the prediction accuracy of the hybrid model "Genetic Algorithm-Deep Neural Network-Monte Carlo" is higher than the two models of "Genetic Algorithm-Random Forest- Monte Carlo" and "Genetic Algorithm-Support Vector-Monte Carlo".
Discussion
The findings of this study showed that so far no hybrid model has been proposed to forecast the price of agricultural output in which genetic algorithm, deep neural network, random forest model, support vector machine and Monte Carlo method have been used. The results of this study showed that the use of deep neural network in comparison with the random forest model and support vector machine, as well as calculating the most probable price probability by the Monte Carlo method, increases the forecasting accuracy of the future price of saffron. In fact, the proposed model provides the most forecast accurate for saffron price with a high degree of reliability and minimal risk. The results of this study showed that the use of deep neural network in comparison with the random forest model and support vector machine, as well as calculating the most probable price probability using the Monte Carlo method, increases the accuracy of predicting the future price of saffron. In fact, the proposed model provides the most accurate saffron price forecast with a high degree of reliability and minimal risk. The present study has a very good position in achieving the optimal lag number affecting on the price, maximum accuracy, calculation of the most probable price probability with the least risk, so it is recommended that the management of the commodity bourse, stock market participants and researchers can use the advantages of this proposed model in forecasting the price of agricultural products.
یحارط بسانم
لدم نیرت یدیربیه
شیپ تمیق ینیب نیگن نارفعز یتآ
یلااک سروب رد یزرواشک
دیس یداوجدیس جاح اضردمحم یردیح اضر و1
*2
1 ، شهوژپ هسسوم ،رگشهوژپ همانرب یاه
ناریا ،نارهت ،ییاتسور هعسوت و یزرواشک داصتقا ،یزیر
2 ، هسسوم ،یشهوژپ رایداتسا شهوژپ
همانرب یاه زیر ییاتسور هعسوت و یزرواشک داصتقا ،ی ناریا ،نارهت ،
:تفایرد خیرات(
19 / 10 / 1400 - :بیوصت خیرات 30
/ 7 / 1401 )
هدیکچ
لااک سروب نارفعز ی
،یرگید رازاب ره دننام هشیمه
اب تیدودحم و اه
لئاسم یراتخاس
و تسا هدوب وربور هدمع شخب
تلاکشم نیا زا یا هب طوبرم
تسا نآ یتمیق تاناسون .
شیپ یم بسانم یاهوگلا زا هدافتسا اب تمیق ینیب یتمیق کسیر شهاک هب یدایز کمک دناوت
رد هک تسا نیا یساسا لاوس .دنک نارفعز یتآ رازاب ههجاوم
اب شور یاه ددعتم شیپ ینیب
،تمیق یارب شیپ ینیب تمیق نارفعز یتآ شور مادک
اه ار دیاب باختنا
؟درک هعلاطم زا فده
یحارط ،رضاح بسانم
لدم نیرت یارب یدیربیه
شیپ تمیق ینیب سروب رد نیگن نارفعز یتآ
لدم هعومجم زا هک تسا یزرواشک یلااک ،قیمع یبصع هکبش ،کیتنژ متیروگلا یطخریغ یاه
تنوم شور و نایتشپ رادرب نیشام ،یفداصت یلگنج لدم نیا رد .تسا هدش لیکشت ولراک
نییعت یارب کیتنژ متیروگلا زا یدیربیه ،قیمع یبصع هکبش زا ،تمیق ینامز یرس هنیهب هفقو
شیپ یارب نابیتشپ رادرب نیشام و یفداصت یلگنج لدم شور زا و تمیق ینامز یرس ینیب
تنوم هیبش یارب ولراک لمتحم یزاس
نیا زا لصاح جیاتن .تسا هدش هدافتسا تمیق لامتحا نیرت
شیپ تقد هک داد ناشن هعلاطم یدیربیه لدم ینیب
« لا کیتنژ متیروگ -
قیمع یبصع هکبش -
تنوم ولراک » لدم ود زا رتشیب
« کیتنژ متیروگلا -
یفداصت یلگنج -
تنوم ولراک » و
« متیروگلا
کیتنژ - نابیتشپ رادرب نیشام -
تنوم ولراک » و قیمع یبصع هکبش زا هدافتسا ،نیاربانب .تسا
لمتحم هبساحم قیقد ولراک تنوم شور زا هدافتسا اب تمیق لامتحا نیرت
رت شیپ نی تمیق ینیب
یم هئارا کسیر لقادح و لااب نانیمطا هجرد اب نارفعز یم داهنشیپ نیاربانب .دهد
هک دوش
هقلاع و نیققحم ،سروب رازاب نیلاعف ،یزرواشک یاهلااک سروب تیریدم شیپ نف نادنم
زا ینیب
شیپ رد یداهنشیپ لدم نیا یایازم .دننک هدافتسا یزرواشک تلاوصحم تمیق ینیب
و هژا یاه :یدیلک شیپ
تمیق ینیب یبصع هکبش ،کیتنژ متیروگلا ،یدیربیه لدم ،نارفعز
تنوم شور و قیمع ولراک
همدقم
یزرواشک شخب شقن
یمهم رد یگدنز ناسنا دراد .
هداد یاه ناشن وئاف یم
دهد هک رد 10 هتشذگ لاس ی
هتنم ی هب 2019 لوت ، ی د زرواشک تلاوصحم ی
هلاس ره
1 / 4 ازفا دصرد ي
ش ي هتفا تسا (
FAO, 2019
.) رد طيارش
همه یریگ ديووک - 19
، وئاف شهاک اضاقت یارب یاهلااک
یزرواشک ار
شرازگ هدرک ( تسا
Schmidhuber et al.,
فرص .)2020
رظن زا نيا
،طيارش عوضوم تمیق کي لماع
یدیلک رد تیلاعف یلام و یراجت رد یزرواشک شخب
( تسا
Hasan et al., 2020
.)
تلاوصحم اشک
یزرو زا هدننکدیلوت ات
فرصم هدننک
ًامومع دياب زا کي اي دنچ هقلح رد هریجنز دننام شزرا
،دیلوت
،تشادرب
،یروآرف هریخذ
،یزاس لمح و
،لقن
هدمع
،یشورف هدرخ
یشورف و هریغ روبع .دننک ره
شزرا هریجنز زا تمسق ق
ی تم یزرواشک تلاوصحم ار
ازفا ي ش م ی و دهد شيازفا نيا عومجم اه
رد یاهتنا
،هریجنز ق ی تم اه ی هدرخ شورف ی کشت ار ی ل م ی هد ن د
(
Peng, 2014
.) ا رب هولاع ي
،ن آرف رد ي دن لکش گ ی ر ی
ق ی تم اه
، یزرواشک تلاوصحم تمیق ثأت تحت
ی ر لماوع
د فلتخم ي
رگ ی هلمج زا لماوع
یلخاد ( و ي گژ ی اه و
زه ي هن اه ی لوت ی د ) جراخ لماوع و ی
( ق ی تم اه ی اج ي زگ ي
،ن
حم ی ط غ و رازاب ی ر ه ) م رارق ی گ ی در (
Ghali Zinoubi &
Toukabri, 2019; Profeta & Hamm, 2019
.)
رس هعسوت اب ي
ع نکت ی ک یاه رامآ ی هب ناققحم ،
سررب ی کرحم اه ی نچمه و تلاوصحم فرصم ی
ن شقن ی
م لوصحم اشنم هک ی
ا رد دناوت ي
ن ا هطبار ي اف ،دنک
هتخادرپ دنا . اي ن عوضوم لوت هب ی ناگدننکد م هزاجا
ی دهد
ات جراخ تلاخادم ی
صاخ ی ارب ار ی رتشم بذج ی
و
رحت ي ک رخ دصق ي د ق رب هک دنهد ماجنا وا ی
تم لوصحم
زرواشک ی ن ی ز ثأت ی ر م ی دراذگ نيا . لماوع یاراد هجرد و
نامز ریثأت یتوافتم رد
لحارم و طیحم یاه فلتخم
دنتسه م ثعاب هک ی
دوش هک ق ی تم زرواشک تلاوصحم ی
ز تاناسون اب ي
،دا غ ی طخر ی مان و انا دنشاب (
Liu, 2016;
Luo & Zhou, 2016
.)
مدع تیعطق تمیق رد
تلاوصحم
،یزرواشک
کسير یاه شیپ یور یذ
ِناعفن ریگرد رد هریجنز نیمأت
تلاوصحم یزرواشک
ار شيازفا یم دهد . نيا کسير هن
هب اهنت عفانم ناگدننکدیلوت تلاوصحم
یزرواشک همطل
یم
،دنز هکلب اب رياغم هعسوت
ملاس واشک یزر یتح و
هعسوت ملاس داصتقا تسا یلم .
،نياربانب هدافتسا زا شور
هداد یواک یملع یارب هب تسد ندروآ نوناق تمیق
تلاوصحم یزرواشک
و زین شیپ ینیب تمیق تاناسون
یارب
،ناگدننکدیلوت فرصم
،ناگدننک
،نارگشزادرپ
همانرب نازير هعسوت یياتسور و
رياس دارفا و ناگرا و اه تاسسوم
د ریگر رد
،رازاب زا تیمها یدايز رادروخرب
عقاو رد .تسا شیپ
ینیب یاه تمیق تلاوصحم یزرواشک
هب ندناسر تعفنم یارب
،نازرواشک تلود
،اه عيانص
،یزرواشک کناب
یاه
،یزکرم تسایس
،ناراذگ تکرش اه و
فرصم یناگدننک هک تسا
ناشتامیمصت هب
تاراظتنا
یمروت هدنيآ یگتسب ( دراد
Kyriazi et al., 2019 &
Wang et al., 2020
) . شیپ ینیب تمیق تلاوصحم
یزرواشک یارب
تلود روظنم هب لرتنک
تمیق اه رد رازاب
و تسایس هناراي اه دروم زاین .تسا پ ی ش بی ن ی اه ی قد ی ق
ازفا ثعاب ي ش سررب و هعرزم دمآرد ی
ر ي کس اه ی دوجوم
م رازاب رد ی دوش و یم ار ناکما نيا ناگدننکدیلوت هب دهد
دنریگب یرتهب تامیمصت ات و
هنیهب هب یژتارتسا یزاس
و دوخ لوصحم شورف زین
کمک تمیق کسير تيريدم
دننک (
Zhang et al., 2018; Mahida & Patel, 2018
.)
نياربانب
، شیپ شور کي شیپ یارب قیقد ینیب
ینیب
تسا زاین دروم تلاوصحم تمیق ات
ب زا یرایسب زا دناوت
تلاکشم و لئاسم رم
یاهلااک هضرع و اضاقت هب طوب
دنک یریگولج یزرواشک (
Xiong et al. 2015; Yang et
al. 2016
.) نارفعز هب ناونع نارگ نيرت لوصحم یزرواشک و
یيوراد
،ناهج هاگياج هژيو یا رد نیب تلاوصحم یتعنص
و یتارداص ناريا
دراد . رد اح ل رضاح ناريا رزب گ نيرت
هدننکدیلوت هدننکرداص و
ارفعز ن رد ناهج تسا و شیب
زا 90 دصرد دیلوت یناهج لوصحم نيا نارگ
اهب هب ناريا
صاصتخا یاهدربراک .دراد
ناوارف و هدرتسگ
،نارفعز
صاوخ
،یيوراد فراصم عونتم یياذغ نآ زا و همه مهم رت
هژيو هاگياج روشک یتارداص تلاوصحم نایم رد هک یا
،دراد هجوت هژيو رازاب هب نيا هایگ ار شیب زا نشور شیپ
یم ( دزاس
Khosravi et al. 2017
.) شورف و ديرخ
رد نارفعز قنوررپ زا یکي ناريا یلااک سروب
نيرت
تراجت تسا رابکشخ و هيودا هزوح رد اه .
لااک سروب ی
نارفعز
،یرگيد رازاب ره دننام هشیمه
اب تيدودحم و اه
لئاسم یراتخاس و تسا هدوب وربور
هدمع شخب نيا زا یا
لاکشم ت هب طوبرم .تسا نآ یتمیق تاناسون
تلود یاه
یارب نارفعز تمیق نییعت و رازاب میظنت یارب فلتخم فرصم و ناگدننک شلات ناگدننکرداص
یدايز یاه
هدرک اما ،دنا بسانم یياهرازبا زا ندرکن هدافتسا لیلد هب
دننام(
لدم شیپ یاه ،)تمیق ینیب
شخب نيا یهدزاب
بسانم ی تسا هتشادن .
ط زا رد ،رگيد فر یتآ دادرارق
نارفعز یاهزور رد نیعم تمیق اب لوصحم نيا ديرخ
یم ماجنا زورما ،یتآ شیپ ،دوش
زا هدافتسا اب تمیق ینیب
لدم یم بسانم یاه رد ناديرخ هب یدايز کمک دناوت
.دشاب نارفعز یتآ رازاب یتمیق کسير شهاک تهج رد هک تسا نيا یساسا لاوس ههجاوم
اب شور یاه
تم ددع شیپ ینیب
،تمیق یارب شیپ ینیب تمیق یتآ
نارفعز شور مادک اه
ار دياب باختنا
؟درک فده ،نياربانب
شیپ یارب بسانم لدم کي یحارط هعلاطم نيا زا ینیب
لدم کي یداهنشیپ لدم نيا .تسا نارفعز یتآ تمیق لدم عومجم زا هک تسا یديربیه یطخریغ یاه
قیمع یبصع هکبش ،کیتنژ متيروگلا لگنج متيروگلا ،
تنوم کینکت و نابیتشپ رادرب نیشام ،یفداصت ولراک
.تسا هدش لیکشت شیپ هنیمز رد یزرواشک تلاوصحم تمیق ینیب
اهنآ زا یخرب هب هک تسا هدش ماجنا یدايز تاعلاطم یم هراشا هعلاطم رد .دوش
Murugesan et al. (2021)
،
تمیق جنپ یلااک
،جنرب یزرواشک
،مدنگ
،دوخن وم ز و
ماداب زا ینیمز هيوناژ
2000 ات هیئوژ 2020 زا هدافتسا اب
جنپ کینکت یریگداي لدم عون زا قیمع
LSTM
شیپ ريداقم هسياقم اب هعلاطم نيا .تسا هدش ینیب
شیپ حطس رد یعقاو ريداقم اب هدش ینیب نانیمطا
95
دصرد ، شیپ ینیب یبوخ ار یارب ره جنپ لااک هب تسد
دروآ . د هعلاطم رد یرگي
Xiong et al. (2019)
اب هدافتسا
زا شور یبیکرت
ELM1 -
شیپ هب مادقا STL
ینیب
هاتوک
،تدم نایم تدم و تدمدنلب یلصف تمیق
داد ناشن هعلاطم نيا جياتن .دندومن نیچ رد تاجيزبس نومزآ و اطخ یاهرایعم ساسا رب هک دلوبيد
-
،ونايرام
شور یداهنشیپ تقد
شیپ ینیب یرتهب تبسن هب
م لد ( بیقر یاه
،ELM SARIMA
،
،TDNN
و SVR
SARIMA-Kalman
لدم و دراد ) یداهنشیپ
کي شور
هدننکراودیما یارب
شیپ نیچ رد تاجيزبس تمیق ینیب
.تسا
Gurung et al. (2017)
لدم ،دوخ هعلاطم رد
شیپ یارب ار یديدج یديربیه هناهام تمیق ینیب
نغور یاه داهنشیپ لدم .دندومن هئارا یکاروخ اهنآ ی
1. loess Smoothing-Extreme learning Machine
میمعت وسرگروتا یطرش سنايراو زا یبیکرت هتفاي
لدم ،2
یفداصت ناسون رتلیف و3
نيا زا لصاح جياتن .تسا نملاک
شیپ تردق هک تسا نآ زا یکاح هعلاطم لدم ینیب
رد یداهنشیپ هسياقم
اب لدم یاه بیقر رایسب بوخ
.تسا
Wu et al. (2017)
شیپ یارب تمیق ینیب
رد یزرواشک تلاوصحم شور کي ،نکپ یاهرازاب
لدم زا لکشتم هک یديربیه
ARIMA
نویسرگر و
هک داد ناشن اهنآ هعلاطم جياتن .دندومن هئارا ،تساPLS
لدم زا کي ره هب تبسن هدش هئارا یديربیه لدم یاه
شیپ رد یرتشیب یياناوت یاراد یدارفنا تمیق ینیب
یزرواشک تلاوصحم .تسا
Das & Padhy (2015)
کي
لدم یه ( یديدج یديرب
–TLBO 4SVM
یارب )
شیپ سروب رد یتآ رازاب هنازور تمیق صخاش ینیب هک داد ناشن هعلاطم نيا جياتن .دندومن هئارا دنه یلااک هب تبسن یرتهب درکلمع یاراد هدش داهنشیپ یوگلا یديربیه یوگلا
PSO-SVM
یدارفنا لدم و
SVM
.تسا هعلاطم رد
Hosseini et al. (2021)
یپ یارب ش ینیب
تلاوصحم تمیق یاراد
ديرخ ینیمضت لماش
،مدنگ
،وج
دنقردنغچ و
ازلک زا هداس یبصع هکبش لدم و
یارب
شیپ ینیب تمیق هفولع ترذ
،یا هجوگ
،یگنرف
،هجنوي
،دوخن
،ایبول بیس
،ینیمز ترذ هناد یا و سدع زا شور
عبات اضاقت سوکعم هدش هدافتسا تسا
هعلاطم نيا جياتن .
رگنایب ناوت یيا بوخ عبات اضاقت سوکعم یبصع هکبش و
شیپ رد هداس یرگيد قیقحت رد .دوب تمیق ینیب
Ghaderzadeh et al. (2019)
شیپ یارب تمیق ینیب
،مدنگ بیس ینیمز و لدم هس زا هجنوي
ARIMA
، وAR
لدم رتهب یياناوت رگنایب جياتن و دندرک هدافتسا MA ARIMA
شیپ رد .دوب تمیق ینیب
هعلاطم رد
Ghahremanzadeh & Rashidghalam (2015)
هرود رد
ینامز 90 - 1377 شیپ یارب ، زا غرم تشوگ تمیق ینیب
لدم یوگلا یحیضوتدوخ هرود
یا زا هبترم کي
(
PAR[1]
) شیپ یارب و تمیق ینیب
تشوگ واگ و
لدم زا دنفسوگ
ARIMA
شهوژپ رد .دندرک هدافتسا
2. Generalized Auto Regressive Conditional Heteroskedasticity (GARCH)
3. Stochastic Volatility model (SV)
4. Teaching–learning-based optimization- Support vector machine model
Zare Mehrjerdi et al. (2015)
یبايزرا دم ل ديربیه
هکبش یبصع یعونصم - لناپ شیپ رد اتيد ینیب
تمیق
تارداص رابکشخ
،هتسپ( ناريا شمشک
و یط )امرخ
هرود 91 - 1371 شهوژپ نيا زا لصاح جياتن .دش یسررب
ناشن داد هک درکيور یبیکرت ديدج هکبش
یبصع
یعونصم - لناپ اتيد رد شیپ ینیب تمیق تارداص
،هتسپ
شمشک و یامرخ ناريا رد اقم هسي اب شور ینویسرگر
یاراد درکلمع یرتهب .تسا
Moghadasi & Zhaleh
Rajabi (2013)
ینامز یرس یاهوگلا قیفلت هب مادقا
یا ،جراگ ،اميرآ -
و دندومن یعونصم یبصع هکبش و جراگ
شیپ یارب ار نآ جياتن تمیق ینیب
هس هنازور یناهج یاه
هرود رد رکش و ترذ ،مدنگ یتادراو لوصحم 2012
-
2008 بیقر یاهوگلا جياتن اب جياتن .دندرک هسياقم
نيا
یياناوت و تقد یقیفلت یوگلا هک داد ناشن هعلاطم شیپ یم شيازفا ار یدارفنا یاهوگلا ینیب رد .دهد
قیقحت
Boreim Nezhad & Bokshelou (2013)
جياتن
شیپ زا هدافتسا اب یگنرف هجوگ یگتفه تمیق ینیب
شور یبصع هکبش یقیفلت یاه وخ
گرد لدم و ینویسر
ARIMA
لاس یط یاه 1388 ات 1389 هسياقم دروم
لدم هک داد ناشن هعلاطم نيا جياتن .تسا هتفرگ رارق شیپ رد ینویسرگردوخ یبصع هکبش یطخریغ ینیب
هدرخ تمیق یرتمک یاطخ یاراد یگنرف هجوگ یشورف
زا رتاراک هجیتن رد و تسا
ARIMA
یم لمع .دنک
ریپ یرظن تایبدا یسررب شیپ نوما
تمیق ینیب
چیه هک داد ناشن هعلاطم نيا رد یزرواشک تلاوصحم ،هعلاطم نيا رد یداهنشیپ لدم عون زا یديربیه لدم د
ر
هب نییعت یارب کیتنژ متيروگلا( ازجا یفرعم و یریگراک و قیمع یبصع هکبش ،تمیق ینامز یرس هنیهب هفقو
ارب نابیتشپ رادرب نیشام و یفداصت لگنج متيروگلا ی
شیپ یارب ولراک تنوم شور زین و تمیق ینیب
هیبش لمتحم یزاس یارب نونکات )تمیق لامتحا نيرت
شیپ .تسا هدشن هئارا یزرواشک تلاوصحم تمیق ینیب قیقحت شور
( لکش رد 1
یداهنشیپ یديربیه لدم راتخاس ،)
شیپ یارب یلااک سروب رد نیگن نارفعز یتآ تمیق ینیب
هداد ناشن ناريا یديربیه لدم یارجا .تسا هدش
کیتنژ متيروگلا لماش یداهنشیپ (1
یبصع هکبش ،)GA
2قیمع ( یفداصت یلگنج لدم ،)LSTM
(3
،)RFA
نابیتشپ رادرب نیشام (4
شور و )SVM
تنوم ولراک
5
( نيا هب یداهنشیپ لدم درکلمع هقيرط .تسا )MCM
نییعت یارب کیتنژ متيروگلا زا ادتبا رد هک تسا لکش ب هفقو یم هدافتسا تمیق ینامز یرس هنیه هلحم رد .دوش
متيروگلا ،قیمع یبصع هکبش لدم هس زا هدافتسا اب مود و یفداصت یلگنج دادعت رب ینتبم نابیتشپ رادرب نیشام
هفقو ینامز یرس ،لقتسم یاهریغتم ناونع هب هنیهب یاه
یم هديد شزومآ زا لدم نيا هک تسا رکذ هب مزلا .دوش
فاطعنا یريذپ هس زا کي ره یاج هب و هدوب رادروخرب
یم قوف لدم لدم زا دناوت
زین یرگيد دنمشوه یاه
موس هلحرم رد .دوش هدافتسا تنوم شور زا
یارب ولراک
شیپ رادقم هئارا لمتحم ساسا رب ینیب
لامتحا نيرت
یم هدافتسا تمیق ولراک تنوم شور ،رگيد نایب هب .دوش
لدم زا کي ره یجورخ یارب بش یاه
،قیمع یبصع هک
و یفداصت یلگنج متيروگلا نابیتشپ رادرب نیشام
،
ار کسير نيرتمک و نانیمطا حطس نيرتلااب اب یتمیق یم هبساحم یاهرایعم کمک هب زین یياهن هلحرم رد .دنک
شیپ یارب لدم نيرتهب ،اطخ یبايزرا یتآ تمیق ینیب
یم صخشم نیگن نارفعز نيا رب ضرف لدم نيا رد .دوش
هک تسا شیپ یديربیه لدم نيرتهب
یتآ تمیق ینیب
لدم ،نارفعز
« کیتنژ متيروگلا -
قیمع یبصع هکبش -
تنوم ولراک ( »
GA-LSTM-MCM
لدم ود و تسا )
« کیتنژ متيروگلا -
یفداصت یلگنج -
تنوم ولراک ( »
GA-
RFM-MCM
و )
« کیتنژ متيروگلا -
رادرب نیشام
نابیتشپ - تنوم ولراک ( »
GA-SVM-MCM
ناونع هب )
لدم ر یاه شیپ تقد شجنس یارب بیق لدم ینیب
.دنتسه بسانم لدم یازجا زا کي ره همادا رد
یم یفرعم یداهنشیپ .دنوش
1. Genetic Algorithm (GA)
2. Long-Short Term Memory (LSTM) 3. Random Forest Algorithm (RFA) 4. support vector machine (SVM) 5. Monte Carlo Method (MCM)
لکش 1 - شیپ یارب یداهنشیپ لدم راتخاس نارفعز یتآ تمیق ینیب
هتفاي :ذخام ققحم یاه
کيتنژ متيروگلا )فلا متيروگلا کیتنژ یکي زا شور یاه ديدج هنیهب س یزا
تسا هک رتشیب یارب هنیهب یزاس لئاسم رایسب هدیچیپ و
یطخریغ هب
راک یم هديا .دور یساسا
نيا متيروگلا لاقتنا
تایصوصخ یثوروم
طسوت موزومورک یکي .تساه زا
یرترب یاه نيا متيروگلا تبسن هب رياس لدم یاه
،هباشم
مدع یگتسباو نيا
متيروگلا رب
هیضرف یرامآ یاه
هدننکدودحم و
لامرن ندوب عيزوت تبسن اه اي یربارب
سنايراو اي سنايراووک سيرتام
تبسن اه ( تسا
Yang,
.)2007
متيروگلا
،کیتنژ اب فيرعت کي موزومورک هک
دياب
هنیهب
،دشاب عورش یم .دوش هيارد ره رد ره موزومورک نژ
هدیمان یم .دوش هعومجم یا زا نيا موزومورک اه تیعمج
متيروگلا ار
یم لکش .دنهد
ره رارکت یارب هنیهب یزاس
دنيآرف هلئسم هداد هدش هب ناونع کي لسن هتخانش
یم ليدبت .دوش تیعمج
دارفا هب لسن ديدج طسوت هس لماع
یلصا یکیتنژ هب حرش ريز ماجنا یم :دوش 1 )
باختنا ساسا رب موزومورک نيرتهب ،باختنا هلحرم رد :1
یم صخشم یگدنزارب رادقم صخاش ورک ره .دوش
موزوم
یم هتخانش یکیتنژ دک کي اب تیعمج نورد رد .دوش
موزومورک هلحرم نيا لثمدیلوت یارب هدش باختنا یاه
یم لقتنم دعب لسن هب )یروآدنزرف( ددجم رد .دوش
موزومورک( یدارفا باختنا رگلمع تقیقح هک ار )یياه
یم نییعت ار دنراد اقب یارب یرتشیب سناش .دنک
2 )
شزیمآ
2: یمآ رگلمع تمسق زا یکي شز
رد مهم یاه
)نيدلاو( درف ود باختنا نآ رد هک تسا کیتنژ متيروگلا یفداصت تروص هب و یگدنزارب عبات ريداقم ساسا رب یم تروص یکیتنژ تاعلاطا زا یخرب هلحرم نيا رد .دریگ
یم نيزگياج ديدج لسن دیلوت روظنم هب ترابع هب .دوش
زا ديدج دارفا شزیمآ رگلمع رد رگيد بیکرت قيرط
1. Selection
2. Crossover
تمیق ینامز یرس
یبایزرا یاهرایعم اب جیاتن یجنسرابتعا لدم رد اطخ
یاه
GA-RFM-MCM; GA-LSTM-MCM; GA-SVM- MCM
شیپ یدیربیه لدم نیرتهب باختنا تمیق ینیب
شیپ ینیب تمیق ینامز یرس اب
لدم یلگنج یاه
قیمع یبصع هکبش و نابیتشپ رادرب نیشام ،یفداصت
هیبش لمتحم یزاس اب تمیق لامتحا نیرت
تنوم کینکت لدم ره یجورخ یارب ولراک
یعت تمیق ینامز یرس هنیهب هفقو نی اب
کیتنژ متیروگلا
یم دلوتم نيدلاو هب طوبرم یکیتنژ رصانع .دنوش
3 )
1:شهج دروم کیتنژ متيروگلا رد شهج رگلمع رگا رد یيارگمه نداتفا قافتا لامتحا ،دریگن رارق هدافتسا عقاو رد شهج رگلمع .دراد دوجو یلحم هنیهب هطقن رد عونت داجيا یارب نآ زا و تسا شزیمآ هلحرم همادا عمج لاقتنا هدافتسا رگيد لسن هب لسن کي زا تی
یم رصانع زا یديدج تاعلاطا هلحرم نيا رد .دوش
یم داجيا تیعمج هب یفرعم یارب یکیتنژ شهج و دوش
موزومورک رییغت یفداصت تروص هب هدش باختنا یاه
یم یارب عقاو رد .دنک یریگولج
زا یيارگمه باوج
یاه
هنیهب لدم یزاس
هب طاقن هنیهب
،یعضوم هب هلیسو رگلمع
ريداقم شهج یخرب
زا نژ یاه موزومورک یاه لصاح زا
شزیمآ دنيآرف هب
تروص یفداصت نیمخت هدز یم دوش
هک نيا راک رگلمع اب شهج تروص یم داجيا زا دعب .دریگ
لسن هار یور کیتنژ متيروگلا ،ددعتم یاه هنیهب لح
یم ارگمه ( دوش
Sangwana et al. 2015; Raikar et al.
).2016 قيمع یبصع هکبش )ب قیقد زا یکي رضاح لاح رد شور نيرت
رد یاه
شیپ یارب سرتسد لدم ،ینیب
.دنتسه قیمع هکبش یاه
یلکروط هب هکبش
اه ی مع ی ق هب رداق ي گدا ی ر ی جارختسا و
و ي گژ ی اه ی سلس ل ه یبتارم غ ی طخر ی تسا م و ی دناوت
اهوگلا ی رامآ ی پ ی چ ی هد خذ ار ی هر دنک . هدهاشم زا سپ
تساک ی دربراک رد یياه هکبش
یبصع ( یتشگزاب ،)RNN
هظفاح ناونع تحت یموهفم تدمدنلب
و هاتوک رد تدم
ش ب راصتخا هب هک دمآ دوجو هب یبصع هک هدیمانLSTM
.دش هکبش فلاخرب اه LSTM
یبصع رد یتشگزاب
اب ههجاوم هلابند
یاه ینلاوط یلکشم هتشادن و اب مزیناکم
یحارط هدش رد اهنآ یبوخ هب ا
هزاج راک اب هلابند یاه
ینلاوط رت ار یم فلاخرب لدم نيا رگيد نایب هب .دنهد
هکبش یبصع یتنس یتشگزاب هک
ًافرص عمج نزاوتم
لانگیس یدورو یاه ار
هبساحم هدرک و سپس زا کي عبات
لاعف یزاس یم روبع
،دهد هکبش زاLSTM
کي هظفاح
Ct
نامز رد یم هرهبt
یجورخ .درب
ht
لاعف اي و س دحاو یزا
تروص هب LSTM
( هطبار 1 ) یم فيرعت نآ رد هک دوش
Γo
لرتنک هک تسا یجورخ هزاورد یياوتحم نازیم هدننک
1. Mutation
یم هئارا هظفاح قيرط زا هک تسا یجورخ هزاورد .دوش
( هطبار قيرط زا زین 2
حم ) ا یم هبس نآ رد هک دوش عباتσ
لاعف یزاس
Softmax
ترابع .تسا سيرتام کي زینWo
سا بيرا هظفاح لولس .ت
Ct
یبسن یشومارف اب زین
هب ديدج هظفاح یاوتحم ندرک هفاضا و یلعف هظفاح تروص ( هطبار تروص هب
3 ب ) ه یم یناسرزور هک دوش
( هطبار قيرط زا ديدج هظفاح یاوتحم نآ رد 4
تسدب )
یم دوش شومارف دياب هک یلعف هظفاح زا نازیم نيا .ديآ
مارف هزاورد طسوت یشو
Ft
یم لرتنک ینازیم نآ و دوش
هظفاح لولس هب دياب هک ديدج هظفاح یاوتحم زا هک ب هزاورد طسوت دوش هفاضا ديدج ه
ماجنا یناسرزور
یم ( طباور طسوت هبساحم اب زین لمع نيا .دوش 5
( و ) 6 )
یم ماجنا .دریگ ( لکش رد قیمع یبصع هکبش راتخاس 2
)
.تسا هدش هداد ناشن
( 1 )
( 2 )
( 3 )
( 4 )
( 5 )
( 6 )
لکش 2 - ( قیمع یبصع هکبش راتخاس
RNN-LSTM
)
رد هکبش یبصع میهافمLSTM
یديدج دراد دوجو
هک رد هکبش یبصع یتشگزاب دوجو یتنس
رد .دنرادن نيا
ًاحلاطصا هکبش هس
هزاورد دوجو دراد هک زا قيرط نآ
هکبش تبسن هب لرتنک نايرج هداد نورد دوخ مادقا
م ی نيا .دنک هس
هزاورد دنترابع :زا 1 ) هزاورد نایسن اي
یشومارف ،1
2 ) هزاورد ب ه یناسرزور هزاورد هب هک2
یدورو
و تسا فورعم 3
) هزاورد یجورخ هزاورد .3
یشومارف هک
رد تارابع لااب تروصب
Γf
شيامن هداد هدش
،تسا هفیظو
لرتنک نايرج تاعلاطا زا ماگ ینامز یلبق ار دراد . نيا
ورد هزا صخشم یم دنک ايآ تاعلاطا هظفاح زا ماگ ینامز
لبق دروم هدافتسا دریگ رارق اي
ریخ و رگا دياب زا ماگ
ینامز لبق یزیچ دراو دوش هب هچ نازیم دشاب . هزاورد
ب ه یناسرزور هک
رد تارابع لااب ب ه تروص شيامن Γu
هداد
،تسا هدش هفیظو
لرتنک نايرج تاعلاطا ديدج ار رب
هدهع دراد . نيا هزاورد صخشم یم دنک ايآ رد ماگ ینامز
یلعف دياب زا تاعلاطا ديدج دروم هدافتسا ارق ر دریگ اي
ریخ و رگا یلب هب هچ نازیم . هزاورد یجورخ هک رد تارابع
لااب هب تروص
Γo
شيامن هداد
،تسا هدش زین
صخشم
یم دنک هچ نازیم زا تاعلاطا ماگ ینامز لبق اب تاعلاطا
ماگ ینامز لعف ی هب ماگ ینامز دعب لقتنم دوش (
Rasheed
et al. 2021; Zolfaghari et al. 2020
.)
یفداصت یلگنج لدم )ج متيروگلا لگنج یاه یفداصت زا یبیکرت زا تخرد یاه
میمصت لقتسم یارب لدم یزاس هداد اه و یبايزرا تیمها
اهریغتم هدافتسا یم دنک . ره تخرد میمصت رد کي
لگنج اب هدافتسا زا هنومن یا نامزاسدوخ
4هد زا هداد اه
لیکشت یم دوش . رد کي تخرد
،درادناتسا ره
هرگ زا
قيرط نيرتهب باعشنا (5
هيزجت ) زا نیب مامت اهریغتم
کیکفت یم دوش . رد لدم لگنج
،یفداصت ره
هرگ زا
قيرط نيرتهب هعومجمريز یا
زا یياهریغتم هک
هب تروص
یفداصت رد ره هرگ باختنا هدش
،تسا ت کیکف یم دوش .
نيا دربهار رد هسياقم اب
دربهار یرایسب زا
هقبط یدنب هدننک اه زا لیبق لیلحت
،یزیمم نیشام رادرب
نابیتشپ و هکبش یاه یبصع رتهب و رد لباقم شیب شزارب
مواقم رت تسا . یارب لیکشت ره
،تخرد هتسد یتوافتم زا
یاهوگلا
،دوجوم اب رد رظن نتفرگ ینيزگياج هرابود
ره
یوگلا باختنا
،هدش باختنا یم ددرگ . هزادنا نيا هتسد
هنومن یرادرب هدش ربارب دادعت لک یاهوگلا دوجوم دهاوخ
1. Forget gate
2. Update gate
3. Input gate or Output gate 4. Bootstrap
5. Split
دوب . نيا هقيرط هنومن یرادرب
ًلاومعم رد دودح کي موس زا
یاهوگلا دوجوم ار نوریب هتسد رارق یم دهد . ره تخرد رب
ساسا هتسد یوگلا باختنا ات هدش مميزکام قمع زا شیپ
نییعت هدش دشر هداد یم دوش . نيا قمع رب ساسا لقادح
دادعت اهوگلا رد ره هرگ
،یياهتنا نییعت یم دوش . رب ساسا
متيروگلا لگنج یاه
،یفداصت رد هلحرم دشر ره ،تخرد
رد ره
،هرگ هتسد یا زا یگژيو هب )اهریغتم( اه تروص
یفداصت باختنا و نيرتهب باعشنا رد نایم هتسد یگژيو
باختنا هدش یارب لیکشت هرگ یاه ديدج یدعب رظن رد
هتفرگ یم دوش (
Yeh et al. 2014
).
دنور ( لکش رد یفداصت یلگنج متيروگلا یلک 3
)
رد .تسا هدمآ نيا
شور رادرب یفداصت ϴk
هک لقتسم زا
یفداصت یاهرادرب
1 -
ϴk
…
ϴ1
،هدوب یارب تخرد ،ماK
دیلوت یم دوش . نینچمه همه
اهرادرب یاراد عيزوت
یناسکي یم
دنشاب . تخرد ینویسرگر اب
هدافتسا زا
هعومجم هداد
یاه شزومآ و ϴk
دشر یم دنک و هجیتن
هعومجم تخرد
یاه
،ربارب k }
k(x) (x) ... h (x), h2
h1
{
تسا هک رد اجنيا
, ...
, x2
), x ={x1
ϴk
(x) = h(x, hk
p}
یمx
.دشاب نيا اهرادرب رادرب کي یدورو
یدعُب P
یم دنشاب هک کي گنج ل ار لیکشت یم دنهد . یجورخ یاه
دیلوت K
هدش
،یهورگ طوبرم
هب ره ربارب تخرد
هک
یجورخ تخرد .تسا ما K
یارب هب تسد ندروآ
،یياهن یجورخ طسوتم
همه شیپ ینیب یاه تخرد اه
هبساحم یم .دوش یاطخ شیپ ینیب زین هنومن ساسارب یاه
جراخ زا قبط هسیک ار
( هطب 7 یم هبساحم ) .ددرگ
( 7 ) ( هطبار رد 7
،) ،یتابساحم جياتن
yi
جياتن
و یتادهاشم و تسا تادهاشم لک دادعت n
زین MSE
ناشن یفداصت یلگنج شور .تسا یاطخ نازیم هدنهد
ادتبا رد هک تسا تروص نيا هب هقبط یارب هنومن T
هاردوخ هداد زا زادنا یاه
یم باختنا یشزومآ سپس و دوش
هاردوخ هنومن ره زا زادنا
هقبط تخرد کي β
و یدنب
نویسرگر (6
)CART
سره هدشن داجيا یم دوش یارب هک
باعشنا رد ره هرگ
،CART
اهنت یکي زا یگژيو M
باختنا هدش هب تروص یفداصت هدافتسا یم دوش . رد
6. Classification and regression tree (CART)
،تياهن یجورخ هقبط یدنب ساسا رب کي
هجیتن نیگنایم
زا شیپ ینیب یاه مامت تخرد یاه درفنم شزومآ
،هديد
تسدب یم ديآ . کي هعومجم هداد هاردوخ
،زادنا هعومجم یا زا
طاقن یباختنا یفداصت تسا هک زا هعومجم هداد
یشزومآ باختنا هدش ( تسا
Duda et al. 2011
.)
لکش 3 - ( ،یفداصت یلگنج متيروگلا راتخاس
Guo et al. 2011
)
لگنج یاه یفداصت یاراد نيدنچ تيزم تبسن هب
رياس شور یاه لدم یزاس یاهریغتم .تسا هدافتسا دروم
یم هتسویپ دناوت اي
هقبط یا .دشاب هب لیلد داجيا دادعت
دايز تخرد و نیگنایم یریگ رد لگنج یارجا یاه
،یفداصت هقبط نيا
یدنب هدننک هب رجنم هب
جياتن اب
یريذپرییغت
،مک شیپ یلو ینیب
اه ی قیقد یم .دوش نيا
دربهار هب یرادانعم روط رتهب
زا هقبط یدنب هدننک یاه
،یزیمم لیلحت نیشام
رادرب نابیتشپ و هکبش یاه یبصع
تسا و رد شیب ربارب شزارب
مواقم1
نوزفا .تسا نيا رب
لگنج یاه
،یفداصت طقف
ود صخاش دادعت( یلصا
اهریغتم رد هورگره و ناتخرد دادعت رد
راد )لگنج د
و
ًلاومعم هب شزرا یاه اهنآ نادنچ ساسح .تسین اب هجوت
هب نيا ايازم دربراک لگنج متيروگلا یفداصت یاه
رد لاح
شيازفا ( تسا
Yeh et al. 2014
).
1. Overfitting
نابيتشپ رادرب نيشام لدم )د نیشام یاه رادرب نابیتشپ دننامه
رگيد شور یاه
یعونصم شوه رب
یانبم متيروگلا هداد
یواک لمع
یم ننک مهم .د فياظو نيرت لدم
نیشام یاه رادرب
هقبط ،نابیتشپ یدنب
و یطخ یزاس اي نویسرگر هداد
اه
هديا .تسا نیشام یلصا
یاه نابیتشپ رادرب میسرت
هحفصربا یياه رد تسا اضف هک
لمع زيامت هنومن یاه
فلتخم هداد ار هب روط .دنهد ماجنا هنیهب ربا نيرتهب
،هحفص هب یانعم هحفص یا تسا یاراد هک رتشیب
هیشاح
زا ود سلاک .تسا هیشاح هب هقرو یانعم تسا یا
هک
نيرتشیب ضرع تازاوم هحفصربا ار هدننکادج
اراد
،تسا
هب یوحن هک نورد نآ چیه هداد یا عقاو .دشاب هدشن
نابیتشپ یاهرادرب هب
یطاقن هتفگ یم دوش هک یاراد
نيرتمک هلصاف اب هحفصربا هدننکادج
.دنتسه نيا قن طا
هقرو زرم یور عقاو
هدش ( لکش .دنا 4
میهافم نيا رگنایب )
.تسا
لکش 4 - نیشام میهافم نابیتشپ رادرب یاه
هک دینک ضرف
xi
یارب یدورو یاهرادرب
Nx
≥
≥i 1
یيودود بسچرب یاهرادرب و ناونع هب
.دنشاب یجورخ رادرب اب رظانتم رادرب
Nx
هنومن دادعت اه
.تسا یگژيو یاضف رد هباشت یاهرادرب ناونع هب
و لنرک عبات ناونع هب
تللاد هک رب
برض یلخاد رد یاضف یگژيو
،دراد فيرعت
یم دنوش هنیهب هلئسم . نابیتشپ رادرب نیشام رد یزاس
هب تبسن راومه هیشاح هلئسم کي یارب
و تروص هب ،
هطبار
( 8 یم فيرعت ) .دوش
( 8 ) ( هطبار رد 8
،) رادرب w
لامرن هحفصربا هدننکادج رد
یاضف یگژيو و
C > 0
میظنت رتماراپ کي هک تسا هدننک
هفیظو لرتنک هتسد ندرک یدنب
حیحصان ار رب هدهع .دراد
( هطبار ناگود مرف 8
) اب هدافتسا زا هطبار رد ندرک ژنارگلا
( 9 مآ ) .تسا هد
( 9 ) ( هطبار رد 9
،) .تسا
نيا کي هلئسم
هنیهب هجرد یزاس مود
تسا هک یم ناوت نآ ار هب یبوخ اب
متيروگلا لثم یياه هنیهب
یزاس هنیمک یبیترت لح .درک
رد عقاو نیح هنیهب یزاس یرایسب زا هب اه تمس رفص
لیم یم دننک و
xi
ه هدنامیقاب یا قلعتم
هب
یاهرادرب نابیتشپ
هدیمان یم دنوش . رد اجنيا یارب یگداس ضرف
یم مینک یمامت هداد یاه رادرب ریغ نابیتشپ
فذح
هدش .دنا نياربانب نونکا
Nx
رگنایب دادعت یاهرادرب
نابیتشپ و
یارب یمامت اه i
، .تسا
،هجیتنرد
لامرن رادرب فص
هح هدننکادج هب w
تروص ( هطبار 10 )
یم هبساحم .دوش
( 10 ) هک اجنآ زا هب
تروص ینمض فيرعت ،دش
w
طقف رد یگژيو یاضف دوجو
دراد و یمن دناوت هب تروص
میقتسم .دوش هبساحم رد
،ضوع هتسد یدنب رد f(q)
( هطبار 11 ) یارب کي رادرب ديدج هنومن طقفq
م ی دناوت
هب هلیسو هبساحم عبات لنرک ره ابq
رادرب نابیتشپ تروص
.دریگ ( 11
) ( هطبار رد 11
رتماراپ ،) فارحناd
ربا هحفص رد لوط
رادرب دوخ لامرن تسا
هک رد یط دنيارف شزومآ نییعت
یم .دوش یکي زا لحارم مهم رد نییعت درکلمع نیشام یاه
نابیتشپ رادرب یارب
یبایتسد هب
کي هتسد یدنب هچره
حیحص بسانم باختنا ،رت عبات
لنرک .تسا یارب یبایتسد
هب نيرتهب لدم نيرتلااب(
،)تقد یم ناوت زا لنرک یاه
فلتخم هدافتسا درک و اب یاهرتماراپ بسانم باختنا اهنآ
تقد ار شيازفا ( داد
Mahmoudi et al. 2018; Yoon et
al. 2011
.) لدم نیشام یاه ب رادر نابیتشپ یاراد
یاهرتماراپ ( میظنت
یتلانپ ،)C
( )P
و هتسه یاهرتماراپ
γ( .تسا ) ،اتسار نيا رد لدم لح یارب
نیشام یاه رادرب
نابیتشپ ود هنیهب ريداقم هک تسا مزلا ینویسرگر
( اماگ رتماراپ و )γ
هنیهب متيروگلا طسوت C
یزاس
تروص نيا رد اريز .دوش هبساحم هکبش یوجتسج ورخ رتماراپ رگا .دیسر دهاوخن بولطم تقد هب لدم یج شزومآ هلحرم رد لدم تقد ،دشاب یگرزب رادقم C
یلاح رد و تسلااب نیياپ تقد تست هلحرم رد ًلاومعم هک
یم رتماراپ رادقم رگا .ديآ
C
لدم تقد دشاب کچوک
یب ار لدم و تسا بولطمان یم هدياف
رتماراپ ًلاومعم .دنک
هتسه γ یا ریثأت رتماراپ هب تبسن یرتشیب جياتن یورC
رتماراپ رادقم رگا .دراد هب رجنم دوش باختنا گرزب γ
یم لدم شزارب شیب دح زا شیب هک یتروص رد و دوش
شزارب مک هب رجنم دش هتفرگ رظن رد مک نآ رادقم یم رتمراپ ود هنیهب ريداقم نتفاي یارب .دوش وγ
ادتبا ،C
هکبش باختنا اب عبا اب یياه
یاهرتماراپ هدودحم ،گرزب دا
وγ یم نییعت عبات تباث ريداقم یازا هبC
اب سپس .دوش
هکبش هب نآ میسقت و روکذم هدودحم ندش دودحم یياه
قیقد ريداقم رتزير وγ
یم صخشمC
روکذم دنور .دنوش
هعسوت لدم تياهن رد و هدش رارکت زین رگيد ريداقم یارب اطخ نازیم نيرتمک اب هدش هداد هنیهب لدم ناونع هب
یم نییعت یاهرتماراپ ريداقم .دوش
وγ یياهن لدم ردC
باختنا روکذم یاهرتماراپ هنیهب ريداقم ناونع هب یم ( دوش
Lu, 2018
.)
تنوم شور )ه ولراک
شور هیبش تنوم یزاس ا یکینکت ره هب ولراک
ط قلا
یم هنومن قيرط زا هک دوش خساپ ،یرامآ یزاس
یاه
سم یارب یبيرقت یم مهارف یمک لئا
هیبش .دنک یزاس
تنوم مدع راشتنا تهج یشور فیصوت یارب رتشیب ولراک
تیعطق یدورو رد دوجوم یاه تیعطق مدع هب لدم
رد اه
یجورخ یم راک هب لدم
تنوم نياربانب .دور ،ولراک
هیبش ًاحيرص هک تسا یزاس مدع ،یّمک تروص هب و
یم شيامن ار تیعطق دهد
شور نيا . یکتم
دنيآرف هب
یدورو نییعت اب تیعطق مدع حيرص شيامن ناونع هب اه
عيزوت یدورو رگا .تسا لامتحا یاه فیصوت یاه
هدننک
شیپ هاگنآ ،دنشاب یعطقریغ متسیس کي درکلمع ینیب
ًامازلا ورشیپ تسا یعطقریغ
. ینعم نادب نيا ا
هک تس
یدورو رب ینتبم لیلحت هنوگره هجیتن هداد شيامن یاه
ب هدش عيزوت ا تسا لامتحا عيزوت کي دوخ ،لامتحا یاه .
ره متيروگلا یتابساحم و
لدم یزاس تنوم ولراک رد لکش
هداس اي هدیچیپ لماش دنچ ءزج یلصا تسا . نيا ازجا
ترابع دن زا دادعا
،یفداصت عبات
عيزوت
،لامتحا دعاوق
هنومن
،یرادرب نیمخت
اطخ و شهاک فارحنا رایعم
،یگدنکارپ یزاوم
یزاس - یزاسرادرب یتابساحم
و متيروگلا
سیلپورتم دنتسه
. هتسه یلصا ره شور لدم یزاس
یفداصت اي شور تنوم ولراک رب یانبم هدافتسا موادم زا
دادعا یفداصت تسا
. شور تنوم ولراک کي متيروگلا
یتابساحم تسا
هک زا هنومن یریگ یفداصت یارب هبساحم
جياتن هدافتسا یم دنک . یياجنآ زا یتن هک
هیبش هج یزاس
کي ،یعطقریغ متسیس کي هجیتن ،تسا طورشم شرازگ
هیبش کي یلامتحا یزاس
زین لامتحا کي )ولراک تنوم(
میمصت یارب بلغا هجیتن نيا .تسا طورشم یناگدنریگ
هیبش جياتن زا هک یم هدافتسا یزاس
رتدیفم رایسب ،دننک
تسا . شیپ یياراک لامتحا عيزوت هبساحم روظنم هب ینیب
دش تیعطق مدع ات تسا مزلا ،ه مدع هب یدورو یاه
تیعطق .دوش لقتنم یجورخ یاه شور
یاه گانوگ نو ی
هیبش .دنراد دوجو تیعطق مدع لاقتنا یارب تنوم یزاس
جيار لاامتحا ولراک تیعطق مدع راشتنا یارب کینکت نيرت
هبنج رد دوجوم یياراک هب متسیس کي فلتخم یاه
شیپ تسا هدش ینیب .
هیبش رد لک ،ولراک تنوم یزاس
یم ارجا یدايز تاعفد دادعت هب متسیس لاثم یارب( دوش
00 1000 هیبش راب ره هب .)راب ققحت ،یزاس
متسیس1
یم هتفگ یاهرتماراپ مامت ،ققحت ره یارب .دوش
هنومن یعطقریغ یم یرادرب
رادقم کي ینعي( دوش
باختنا ،رتماراپ ره هب طوبرم یصاصتخا عيزوت زا یفداصت م ی هیبش نامز لوط رد متسیس نيا سپس .)دوش یزاس
یم هب )یدورو یاهرتماراپ هعومجم ندوب نیعم اب( دوش
هنوگ رما نيا .دوش هبساحم دناوتب متسیس یياراک هک یا هناگادج و لقتسم هجیتن یدايز دادعت داجيا هب جتنم
یم کي رگشيامن مادکره هک،دوش
« هدنيآ
» یارب یلامتحا
دنتسه متسیس (
عي متسیس هک یلامتحا ریسم کي ین
درک دهاوخ لابند نامز تشذگ اب لاامتحا .)
جياتن
ققحت عيزوت لکش هب متسیس لقتسم یاه یلامتحا یاه
1. realization
