Comparison of the Effectiveness of Personal and Successful Intelligence Training on Creativity and Self-Confidence of gifted Students

1

هدکشناد یسانش ناور و یتیبرت مولع ی

یسانش ناور یشزومآ هورگ

هجرد تفایرد یارب هلاسر یصصخت یارتکد ی

هتشر رد یسانش ناور ی

:ناونع

اقم ی هس شخبرثا ی

هب دامتعا و تیقلاخ رب قفوم شوه و یصخش شوه شزومآ شوه زیت نازومآ شناد سفن

دیتاسا امنهار :

رتکد یاقآ ینامیرن دمحم

یکلمارق یحبص رصان رتکد یاقآ داتسا

رواشم :

نیجشه یقداص زردوگ رتکد یاقآ رگشهوژپ

:

یتلود نیسح

زییاپ 1398

2

ناونع هلاسر / هدنروآ دیدپ مان اقم:

ی هس شخبرثا ی شزومآ سفن هب دامتعا و تیقلاخ رب قفوم شوه و یصخش شوه

شوه زیت نازومآ شناد /

یتلود نیسح

دیتاسا امنهار : یکلمارق یحبص رصان رتکد یاقآ و ینامیرن دمحم رتکد یاقآ

داتسا واشم :ر نیجشه یقداص زردوگ

خیرات :عافد 8 / 07 / 98

دادعت حفص :تا 175

هرامش همان نایاپ : هورگ یسانش ناور

هديكچ : نیرتمهم زا قفوم و یصخش شوه رب راذگريثات لماوع

یگژیو نازيم یتيصخش و یناور یاه

دنتسه یم و شقن دنناوت

یساسا شوه زيت نازومآ شناد تيقلاخ و سفن هب دامتعا شیازفا رد هتشاد

دنشاب . هعلاطم فده اب رضاح هسیاقم

نازيم رب قفوم و یصخش شوه یاه شزومآ یشخبرثا شوهزيت نازومآ شناد سفن هب دامتعا و تيقلاخ

.دش ماجنا

شهوژپ شور شيپ حرط اب و یشیامزآ

سپ ،نومزآ یريگيپ و نومزآ

هدوب شناد ار شهوژپ نیا یرامآ هعماج .تسا

اشخرد یاهدادعتسا هسردم لوا هطسوتم ناتسريبد مهن هیاپ نازومآ یليصحت لاس رد نیارفسا ناتسرهش ن

95 - 96

لماش شهوژپ یاه یندومزآ .دنهد یم ليكشت 48

تروص هب هک لوا هطسوتم مهن هیاپ رسپ نازومآ شناد زا رفن

یروآ عمج یارب .دندش هدرامگ یفداصت روط هب لرتنک هورگ کی و شیامزآ هورگ ود رد و باختنا هداس یفداصت شوه یاه همانشسرپ زا اه هداد گربنزور سفن هی دامتعا و یدباع تيقلاخ ،گربنرتسا قفوم شوه ،ریام یصخش

پس .دش هدافتسا هداد س

نازيم .دنتفرگ رارق ليلحت دروم رركم سنایراو ليلحت زا هدافتسا اب اه زا رتمک P

05 / 0 ینعم

شزومآ هک دنداد ناشن جیاتن .دش هتفرگ رظن رد راد شیازفا رد ،قفوم شوه و یصخش شوه یاه

نازيم و تيقلاخ

شوهزيت نازومآ شناد سفن هب دامتعا هدوب شخبرثا

نازيم دوبهب رد شور ود نیا یشخبرثا نيب اما .دنا و تيقلاخ

شوهزيت نازومآ شناد سفن هب دامتعا ینعم توافت ،اهنآ داعبا و

یاه شزومآ یشخب رثا هب هجوت اب .دشن هدهاشم راد

نازيم شیازفا رد قفوم شوه و یصخش شوه شوهزيت نازومآ شناد سفن هب دامتعا و تيقلاخ

دسر یم رظن هب ،

شوهزيت نازومآ شناد یناور تيعضو و ینهذ یاه ییاناوت دوبهب ثعاب قفوم شوه و یصخش شوه یاه شزومآ .دنوش یم .

دیلک هژاو اه : شوهزيت ،زومآ شناد ،تيقلاخ ،سفن هب دامتعا ،قفوم شوه ،یصخش شوه

3

1 - 1 - همدقم

ی ك ی ررت مهم زا ی

ن گنا ثرحب و ري

ز ررت ی ن اره هناوترشپ ی

ررظن ی و شزورمآ ررما ری

گدا ي ر ی

، ور ی ارهدرك ی رشوه ی .دنترسه

ازرفا روظنم هب شوه شزومآ ی

ش اره نورمزآ رد رركلمع ی

رشوه ی پ و ي تفررش رصحت يل ی هرجوت درورم هرک ترساه لارس

برت ناققحم و ناسانشناور ي

رت ی ز .ترسه و هدورب ری

ار اره نارمز زا ی

رمهم شرقن شوره هرک ترسا هدرش رورصت رود ی

رد

قفوم رري ت ررصحت يل ی گربنرتررسا ( دراد ،1

۲004 رورررم .) ی رظن رررب رری ه ارره شهوژررپ و ارره ی

ررم ناررشن شورره ی

هررک دررهد

د ی اههاگد ی تنس ی ب شوره ي رترش رلک لرماع ررب ی

رمک و ی کات شوره ري

د رم ی داررفا و درننک ی

ارناوت و هرظفاح رد هرک ار یی

اه ی لحت يل ی وق ی رم راررق هرجوت درورم ،دنترسه ی

درنهد ( گربنرترسا ۲005

،ترسا درقتعم گربنرترسا .) «

داررفا ی رم ار ی

بي ررن ي م ررصحت رد هررک ي

تلا ،دررنا هدروررخ تررسكش لهررش و راررک رد و دررنا هدوررب قررفوم دوررخ رری

ا ناررسک ی هررسردم رد هررک

رلو ،هدروخ تسكش ی

داررفا هرب ارم .درنا هدرش قرفوم دورخ رارک رد ی

رهرمن ارب ی اره نورمزآ رد ارب ی

رشوه ی رم ررب ی

روررخ ی م جا تلاماررعت رد هررک عاررمت

ی دارررفا و دنتررسه تراررهم دررقاف دوررخ ی

ررم ار ی ب ي ررن ي م اررپ تارررمن هررک يی

ن ی نوررمزآ رد

اه ی شوه ی رد ی تفا م ی اهنومزآ رد اما دننک ی

لمع ی دنتسه دمآ راک »

،ناراكمه و گربنرتسا(

۲000 .)

گربنرترسا رظن ،شهوژررپ و هررعلاطم اره لاررس زا سررپ

ری ه رررت هزاررت ی قررفوم شورره هررب هرک تررسا هدرررک هر ارا شورره زا

۲

س( تسه فورعم ي

،ف ۲008 .)

رظن ی ه ،قرفوم شوه ی

رك ی رظن زا ری ه اره ی هزورح رد درمآراک و عمارج ی

اقم رد هرک ترسا نارسنا شوره ی

هرس رظن ارب ری ه

اه ی تنس ی

، ازم یا ی رب ی رامرش ی ا اارسا ررب .دراد ری

ن رظن ری

،ه چ ندورب شوهارب ري

ز ی ترسا ندورب ناورخ ارد زا ررتارف

درف شوهاب درف و ی

عقوم رد درنادب هرک تسا ري

ت اره ی ا اارسارب .درنک هدافترسا دورخ شوره زا هرنوگچ ،نوگارنوگ ری

ن

رظن ی

،ه هارفم شوره ي

م ددرعتم ی دارقتنا رركفت درننام ی

، رلمع شوره ،فرارعتم رد ،تخانرشارف ی

، قلاخ ري ت ار قرطنم و

م ربرد

۔ی ريگ در . ا ربارنب ری

،ن عقوم رد قرفوم شوره زا هدافترسا ري

ت رصحت يل ی لحت و ري ل ر ی هرش ارهدرکراک و اره ی

زا ارهنآ

مها ي ت ناوارف ی .تسا رادروخرب

شورره و یررصخش نورد شورره زا دنتررسه ترارربع هررک دررشاب یررم بوررن ود یررصخش شورره هررک تررشاد داررقتعا رندراررگ و تيررصخش اررب بترررم تاررعلاطا و تيررصخش دروررم رد ل دتررسا ییاررناوت ناوررنع هررب یررصخش شورره .یررصخش نيررب

1 . Strenberg

2 . successful intllegence

4

هدرررش فررریرعت یگدرررنز تیادررره یرررلک رورررط هرررب ،دررررف یارررهراتفر تیادررره یاررررب تارررعلاطا نررریا زا هدافترررسا م(.تررسا

1ریا

، ۲01۲ یررصخش شورره .) هررب ورربرم تاعوررضوم و تيررصخش دروررم رد ررركفت ییاررناوت زا تررسا ترارربع۲

یم یگدنز یاه هبرجت و حرط ،ركفت تیوقت ثعاب هک ،تيصخش .دوش

هزاس نیرتمهم زا یكی شزورمآ آرجيتن رد هرک ییاره

یاره نازورمآ شرناد هرربدامتعا ،دررريگ یررم رارررق ريثیررت تررحت

تررسا سررفن هربدامتعا.

سرفن ترسا یروارب یرم هزارجا دررف هرب هرک

ترب م و یرعقاو هاگدرید درهد دوررخ هرب تبرسن

،درشاب هتررشاد ییارناوت هرب

دررشاب هتررشاد یگدررنز رررب لرررتنک ااررسحا و دررنک داررمتعا دوررخ یاره .

یرخرب ربارنب

هبدامتعا،دهاوش هرب هرک ترسا یاهزارس سرفن

دراد راررق نرسريثیت ترحت تدرش هدرع.

هرک درنرواب نریا ررب یا توارفت

هرب .دراد دوررجو ن ارسگرزب هرب تبرسن نارکدوک سرررفن هرربدامتعا تارهارظت رد اورسحم ییاره نارررکدوک، لار م رورط

هربدامتعا اارسحا یررعقاو یاررنعم هرب ینارمز ارهنت یرم سرفن

دررنريگ رارررق یرسررب درورم هوررگ ررلاق رد هرک درننک

اررفتا نررریا هرررک یلارررح رد،

تررسين حرررطم یلاررسگرزب رد

ّ گگنوی(

،3

2016 شهوژررپ رتررشيب ) ناررريم اررربترا،اه

هبدامتعا تفرشيپ ارب شزورمآ هدرک دصر هسردم یاهلاس رد اهنت ار سفن

نا .د

هزاررس نیرررتمهم زا رررگید یرركی یررناور یارره

یررم هررک یتخانررش- ترریوقت شزوررمآ آررجيتن رد دررناوت

،درربای یررلجتو هدررش

ارره خ ،تلاكررشم هررب تبررسن تيررساسح زا یدررنیآرف ترريقلاخ .تررسا ترريقلاخ مدررع و دوررجوم ی

هررک تررسا یررنگمه

هار یوجوتررسج ،ل اررسم یراوررشد ییاررسانش نآ یررط هيررضرف یدررنبلومرف ارری و لررح

لررصاح ارره ندوررمزآ و هدررش

و

هيضرف ییامزآزاب هب اه

يگيم تروص اهخساپ/خساپ هب نديسر یارباهنآ ديلوتزاب و حلاصا روظنم .در

1 - 2 - هلأسم نایب :

هدنیازف روط هب یناهج رد دارفا هزورما لاح رد یلهش و یداصتقا یاهزاين ،اهیروآ نف ،هک یناهج .دننک یم یگدنز ایوپ

ییاناوت تیولوا ،تيعقوم نیا رد هچنانچ .تسا لوحت یقطنم ،میریذپب ار )یلمع و لاخ ،یليلحت ،یصخش(شوه یاه

دشاب ام تيبرتو ميلعت ماظن مهم داد نورب دیاب وف یاهتراهم رب لست میريگب هجيتن هک تسا یارب هک ییاهتراهم ومعم .

رد تيقفوم یارب هک ییاهتراهم اب هتسويپ روط هب تسا مز یعقاو ناهج رد یگدنز یاهريسم و اه هرود رد تيقفوم

1 . Mayer

2. Personal intelligence

3. Yung

5

هب دناوت یمن یلبق رسانم یاه شزومآ هک دنوش یم هجاوم ییاه شلاچ اب دارفا ،یگدنز رد ،دنتسين هباشم ،دنمز ارادم ب ندمآ ق اف رب اهنآ (دنک کمک تلاكشم نیا ر

و نمفاک گربنرتسا

،1

۲010 ) یاهيیاناوت هب ایوق یتيبرت و یشزومآ یاه ماظن

ات ار نازومآ شناد یلمع و لاخ ،یصخش شوه یاهيیاناوت و دنراد هجوت یليلحت یاه ییاناوت یدودح ات و هظفاح و رلاطم ظفح رب هسردم و ءايلوا زين ناریا رد .دنريگ یم هدیدان یدودح ینيب شيپ رد .دنراد ديکیت اب تارمن رسک

دننک شلات دیاب ناملعم ،نیاربانب .دوش یم هتفرگ مک تسد نازومآ شناد یاهتوافت ،صخشم روط هب یهاگ ،دارفا تسكش یعيسو هنماد داجیا ،فده نیا هب نديسر یارب اهنآ شور نیرتهب و دنناسرب ر کادح هب هسردم رد زومآ شناد ره تيقفوم ات زا مهم ییاناوت و دنشاب هتشاد ار ییاناوت زا یتوافتم یاهوگلا اب ندرک شلات ناكما نازومآ شناد هک یا هنوگ هب تساهتراهم

قفوم شوه ويصخش شوه شزومآ قیرط زا ناوت یم ار ناكما نیا عقاو رد .دنبای لست نآ رب و فشک ار دوخ هتسجرب و نیوراج ،گربنرتسا(درک داجیا نازومآ شناد رد وكنروگیرگ و

،۲

۲009 هب دامتعا و هلیسم لح اب هارمه ،یروآون و تيقلاخ .)

ليصا یاه هدیا ديلوت لماش ،تيقلاخ رد یلصا زکرمت .تسا مكی و تسيب نرق زاين دروم یساسا یاهتراهم هلمج زا ،سفن شناد هب ار نآ ناوت یم لاخ ركفت شزومآ قیرط زا هک تسا ییاه تيعقوم ای ل اسم هب خساپ و (تخومآ نازومآ

زمادآ و

3ماه ، ۲010 ،رضاح لاح رد .دوب دهاوخن نكمم تيقلاخ نودب نآ موادت و هدوب ناسنا تيقلاخ نوهرم رشب ندمت .)

لاخ دارفا شرورپ رب تسا مز تيبرتو ميلعت ماظن ااسا نیا رب .تسا اقب همز هكلب ،تسا یرورض اهنت هن تيقلاخ شک رد رضاح لاح رد .دیامن ديکیت ،دنا هتفرگ رظن رد یا هژیو یسرد داوم هک تسا یدح هب تيقلاخ هتفای هعسوت یاهرو

یگدنز ریذپان بانتجا ت وحت و رييهت رب هبلغ و تفرشيپ و هعسوت رد تيقلاخ ییانب ریز شقن ليلد هب یزیر همانرب نیا

،سنروت(تسا 1375

روخرب یرفاو تيمها زا اهروشک مامت رد شرورپ و شزومآ هزورما .) و دشر رد نآ شقن و تسا راد

و تيقلاخ شرورپ ،تيبرت ميلعت ماظن فیاظو هلمج زا ،تسا راكنا لباق ريغ یسايس و یگنهرف ،یعامتجا ،یداصتقا هعسوت ،ینامیرن(تسا صصختم و لاخ یورين تيبرت 1393

.)

،تسا دوخ هب تبسن درف ره یدنمشزرا ااسحا و شریذپ ،ديییت نازيم سفن هب دامتعا دوخ موهفم کيمانید و ایوپ ءزج

نآ نازيم رد یا هدننک نييعت شقن نايفارطا و هعماج تاراظتنا ،اه یبایزرا،اهدروخزاب،یعامتجا هنيشيپ هک یروط هب هدوب

1. Kaufman & Sternberg

2. Strenberg, Jarvin & Grigirenko

3 . Adams & Humm

6

ناراكمه و ورموس(دراد

،1

۲013 یشوج و اواتساوريس ؛

،۲

۲014 و اه شقن رد رييهت ،غولب نارود تارييهت ليلد هب .)

يهت ،اه تيلوئسم ،ناتسود و هداوناخ یوس زا تیامح رد رييهت زين و دیدج تیوه ندرک اديپ یارب یعس و تیوه رد ري

نوگاه و ترک(دبای یم شهاک رلغا هرود نیا لوط رد سفن هب دامتعا

،3

۲011 یناوجون هرود رد نيیاپ سفن هب دامتعا .)

اب حوطس و رتشيب یداصتقا تلاكشم ،ینامسج و یناور تملاس شهاک رجوم هرود رد زيمآ تیانج یاه تيلاعف زا یرت

،یعامتجا دض راتفر زورب لامتحا نيیاپ سفن هب دامتعا هک دنهد یم ناشن رگید یاه هتفای هكنیا نمض .دوش یم یناوجون ثرا و لورا(دهد یم شیازفا ار هدنیآ رد یشک دوخ راكفا و یگدرسفا ،4

۲011 هک تسا نیا زا یکاح اه شهوژپ .) 50

- 30

زا دصرد

،یدمحماقآ و یتف ؛هلداب(دنتسه ريگ رد یناوجون لیاوا رد هژیو هب نيیاپ سفن هب دامتعا لكشم اب ناناوجون 139۲

.)

نارگید اب رسانم ابترا یرارق رب و شیوخ یاهدادعتسا زا یو هدافتسا هنيمز ،دوخ مسج زا ناوجون رد ،هرود نیا رد و یگدرسفا زورب هب رجنم رسانم شزومآ مدع و تسا بامتجا ،هداوناخ ،داصتقا هب نيگنس هبرض هک دوش یم یشکدوخ هاگ

یرو ( دنک یم دراو هعماج گنهرف و

،5

۲005 .)

ناوت یم لماوع نیا هلمج زا هک دنراد شقن شوه زيت نازومآ شناد سفن هب دامتعا و تيقلاخ شیازفا رد یفلتخم لماوع قتعم رندراگ .درک هراشا یصخش شوه هب یصخش نورد شوه )فلا : زا نترابع هک تسا بون ود یصخش شوه تسا د

6

یصخش نيب شوه )ب و تيصخش اب بترم تاعلاطا و تيصخش دروم رد ل دتسا ییاناوت ناونع هب یصخش شوه .7

ریام(تسا هدش فیرعت یگدنز تیاده یلکروط هب ،درف یاهراتفر تیاده یارب یارب تاعلاطا نیا زا هدافتسا ،8

۲01۲ ) .

،ركفت تیوقت ثعاب هک،تيصخش هب وبرم تاعوضوم و تيصخش دروم رد ركفت ییاناوت زا تسا ترابع یصخش شوه ،ریام(دوش یم یگدنز یاه هبرجت و حرط ۲008

رد تهج ،ل دتسا و قطنم زا یا هدرتسگ فيط لماش یصخش شوه .)

تسا درف یگدنز رد یزیر همانرب و و

م(دراد هطبار یگدنز یاهتراهم اب رتنپ ،اورک ،ریا

،9

۲015 هلمج زا هناگدنچ شوه .)

1 . Soomero

2 . Sirvastava & Joshi

3 . Kort & Hagewen

4 . Erol & Orth

5. Lowery

6. Intrapersonal Intelligence 7. Interpersonal Intelligence 8. ^Mayer

9 . Carous, Panter

7

ینيب شيپ ،دينک یم یگدنز نآ رد هک یا هعماج هب وبرم تلاكشم لح و تيقلاخ ،راک هزيگنا دناوت یم یصخش شوه ریدک و یپ،بوکای ، اشیا ،وايپ(دنک

،1

۲014 .)

.تسا قفوم شوه ،دشاب رثوم شوه زيت نازومآ شناد سفن هب دامتعا و تيقلاخ شیازفا رد دناوت یم هک یدعب لماع یارب يحم رييهت و باختنا ،یراگزاس یارب دارفا هب هک تسا یلمع و لاخ ،یليلحت یاه ییاناوت زا یبيکرت قفوم شوه یگنهرف تفاب هب هجوت اب فادها هب نديسر -

کمک یعامتجا اب دارفا هک تسا نیا قفوم شوه ییانب ریز موهفم.دنک یم

یم شیازفا ار اهنآ و هدرک ديکات دوخ توق اقن رب ،دنسانشب رتهب ار دوخ فعض و توق اقن هک دنتسه یناسک ،شوه ا هدرتسگ روط هب فعض و توق اقن نیا .دنتسه زين دوخ فعض اقن حيحصت ای و عفر لابند هب لاح نيع رد و دنهد اب ی

،وكنروگیرگ و نیوراج ،گربنرتسا(دنطبترم قفوم شوه رد یلمع و لاخ ،یليلحت ییاناوت بون هس ۲009

یليلحت ییاناوت .)

درف هک دريگ یم رارق هدافتسا دروم ینامز ، لاخ ییاناوت .دنک یم هسیاقم و یبايشزرا ،ليلحت درف هک دوش یم هدافتسا ینامز وت .دنک یم فاشتکا و بارتخا ،قلخ هچنآ ایو درب یم راک هب ارنآ ای ،دنک یم مادقا لمع هب درف هک تسا یماگنه ،یلمع ییانا

یم ناشن ار ركفت ییاناوت بون هس نیا زا یلداعت هک دنشوه اب قفوم روط هب یدارفا .دنک یم هدافتسا ،تسا هتفرگ دای هک ار دور یم راظتنا نازومآ شناد زا هک یركفت نیرتشيب ،ارادم رد .دنهد رد و هسردم زا جراخ رد اما ،تسا یليلحت ركفت ،

،وكنروگیرگ و گربنرتسا(تسا رتشيب یليخ ،یلمع ركفت و لاخ ركفت تيمها ،یعقاو یايند 1385

یم ناشن اه شهوژپ.)

هدوب شخب هجيتن نوماريپ یايند اب لماعت و یراگزاس ، سفن هب دامتعا تیوقت ، تيقلاخ رد قفوم شوه شزومآ دنهد سا(تسا ،گربنرت ۲006 ار نازومآ شناد یلمع و هناقلاخ یاه ییاناوت ،ارادم رد یشزومآ یاهدنیآرف دسر یم رظن هب .)

،گربنرتسا(دنهد یمن شرورپ ۲010،۲009،۲007

یاهتراهم ،دیدج یاه هدیا ديلوت رد لاخ یاهتراهم قفوم شوه . )

یا ندروآ رد لمع هب رد یلمع تراهم و اه هدیا یبایزرا رد یليلحت هب رجنم و دراد ییازسب شقن نازومآ شناد یاه هد

،گربنرتسا(ددرگ یم اهنآ تيقفوم ۲015

نملدنم و توبراب ، وكنروگیرگ شهوژپ.) (۲

۲015 قفوم شوه شزومآ داد ناشن )

ديفم یشور قفوم شوه شزومآ دسر یم رظن هب .تسا رثوم نازومآ شناد یليصحت ییآراک و سفن هب دامتعا نتفر اب رد وقت یارب زاس هنيمز لماوع هلمج زا قفوم شوه یاه هفلوم ریز نوچ ،دشاب نازومآ شناد سفن هب دامتعا و تيقلاخ تی

.دوش هتفرگ رظن رد ليصحت نارود لوط رد دیاب هک تسا سفن هب دامتعا و تيقلاخ

1 . Piaw, Ishak, Yaacob, Pee & Kadir

2 . Barbot, Mandelman

8

درف رد یگدنز دیاب ام اد تيعقوم اه ار

،دنک ليلحت زا

عبانم ینورد هب هويش یا هناركتبم هدافتسا و دنک اب راک دیدج قبطنم

. دوش یدارفا هک هب روط شوهاب قفوم دنا

رد نیا هس بون ییاناوت ركفت

، لداعت یم ناشن . دنهد

ذل ا یاراد ییاناوت اه ی

ركفت هس یشخب

،یليلحت ،

، لاخ یلمع

؛دنتسه ینعی هس اناوت یی هک شوه قفوم ار یم دنزاس ترابع دنا زا ییاناوت

یليلحت ییاناوت لاخ و ییاناوت .یلمع ییاناوت ليلحت ینامز هدافتسا یم دوش هک صخش هیزجت و

،ليلحت یبایزرا ای

هسیاقم . دنک

ییاناوت لاخ ینامز هدافتسا یم دوش صخش هک

،قلخ بارتخا و فشک . دنک ییاناوت یلمع هدافتسا ینامز

یم دوش هک هچنآ ار هک دای هتفرگ تسا ماجنا

،دهد هب راک دريگ ای هدافتسا گربنرتسا (دنک (2008،

دارفا شوهاب قفوم لداعت ی ار رد یا ن هس بون ناشن ركفت یم

. دنهد رد

،ارادم بون ركفت ی هک ب رتشی شناد زا

نازومآ راظتنا یم دور بون یليلحت

،تسا اما زا جراخ هسردم

و رد یايند

،یعقاو نكمم تسا ییاناوت لاخ ركفت و

هب

هژیو ییاناوت ركفت یلمع رتشيب تيمها

،گربنرتسا(دنک اديپ نیوراج

و

،وگنروگنیرگ 2013

)

شور و تامازلا زا نیا رب هولاع .تسا لاخ یلک روط هب و دعتسم ، رحم یاضف داجیا ،تيقلاخرولبت یارب مهم یاه

هک

مز آنيمز دیاب دوخ آبون هب زين ملعم ،دشاب ايهم دیاب ییاضف نينچ یارب هسردم يحم شناد یارب ار بولطم یاضف و

-

یم تيقلاخ شرورپ رجوم رگشسرپ الاک و دنراد زاين لاخ ناملعم هب لاخ ناکدوک .دنک مهارف نازومآ یتقو ؛دوش

شناد و ملعم شسرپ زومآ

لكشم یاه یم حرطم زيگنارب

هار ،دننک لح

هزات یاه یم لیاسم یارب یا شناد و دنبای

ريگرد نازومآ

ات یاهركف شنیرفآ یم یراكتبا و هزات یاهدرواتسد نتفای و هز

مهارف رب هولاع تيقلاخ .دنوش وا هب دوک تیاضر ندرک

یم سفن هب دامتعا ناكما ینوريب یايند رب ار وا تلاخد و دهد

یم ریذپ ،ینیدلازرگ( دنک 1397

) رد تيقلاخ شرورپ یارب

همانرب دیاب ارادم فاطعنا ارادم یشزومآ یاه

ش زا و دشاب ریذپ هوي

کیرحت ار ارگاو ركفت هک دوش هدافتسا یسیردت یاه

شور نیا زا هدافتسا اریز ؛دنک شناد یارب ، لاخ ركفت کیرحت رب هولاع اه

یم داجیا لكشم زين لاخ نازومآ تبسن ات دنک

لمع ،دوخ تلاكشم و لیاسم لح رد ناکدوک قیوشت اب نیدلاو و ناملعم .دنوش ريغرت هلئسم لح و نآ نتفای هب درك

یم دوبهب ار اهنآ لاخ وروس( دنشخب

آ

،ناراكمه و ۲017

هتفای .) غارچ قيقحت یاه ( مشچ

1391 ) رد ملعم هک داد ناشن

داجیا هاگیاج شناد یريگدای یارش ةدننک

فاطعنا ،ییارگون قیرط زا نازومآ رابجا ،یریذپ

شناد ندركن و ظفح هب نازومآ

خوش ،ینهذ تشابنا زا زيهرپ ،یعبط

شور و اهدربهار هنيمز ،شزومآ یبلاق یاه

شیازفا و نادرگاش دوجو زاربا یارب یزاس

شناد رد تيقلاخ شرورپ و لاخ شزومآ ،نانآ رد سفن هب دامتعا دراد هدهع هب ار نازومآ

.

هسیاقم رد یصخش شوه و قفوم شوه شزومآ ایآ ، زا تسا ترابع تسا حرطم شهوژپ نیا رد هک یلصا لاوس نیاربانب ؟دنشاب یم رثوم شوه زيت نازومآ شناد سفن هب دامتعا و تيقلاخ نازيم رب لرتنک هورگ اب

9

1 - 3 - شهوژپ تیّمها و ترورض :

یگدنز ل اسم اب بترمريغ یا هظفاح یريگدای و هظفاح رب دایز ديکات و یشزومآ ماظن رد تيقلاخ هاگیاج لاخ رد شخبماکدوخ ییوگ شيپ داجیا،هرمزور یاهوگلا اب یبايشزرا و یشزومآ یاه شور قباطت مدع و شزومآ یتنس ماظن

یصخش شوه و قفوم شوه شزومآ ،تيبرتو ميلعت رد یگنهرف تفاب تارثا نتفرگن رظن ردو نازومآ شناد یزاسدنمناوت شزومآ نیا جیاتن هلمج زا ؛دراد لابند هب یمهم جیاتن هعماج و ناریدم ،نازومآ شناد ، ناملعم هب نیا نازومآ شناد یارب اه

شوه شزومآ .تسا رسانتم ناشیاهتراهم و اهيیاناوت اب هک دنسرب تفرشيپ زا یحطس هب دنک یم کمک اهنآ هب هک تسا ندرک مهارف قیرط زا نانآ سفن هب دامتعا و تيقلاخ شرورپ هب یشزومآ یاوتحم ه ارا رلاق رد قفوم شوه و یصخش گنا داجیا ،تاعوضوم رت قيمع رد یعامتجا دض یاهراتفر شهاک ، ینامسج و یناور تملاس اقترا ،اهنآ رد رتشيب هزي

ییاناوت رد ناشیاهیدنمناوت تیوقت اب نیا رب هولاع ،ددرگ یم نازومآ شناد رت اب یليصحت دركلمع رجوم تیاهن ردو هار .دننک یم لمع قفوم زين هرمزور یگدنز و یا هفرح ،یعامتجا یاه تيعقوم رد ،یلمع دوبهب یارب یتوافتم یاهراك

رد یتنس و یتکراشم ،لاعف یاه شور اهنآ هلمج زا هک تسا هدش لامعا و داهنشيپ نازومآ شناد سفن هب دامتعا و تيقلاخ قفوم شوه و یصخش شوه شزومآ اما ؛دنا هتشاد هجوت نازومآ شناد یدرف یاهتوافت هب اهنآ زا یخرب هک تسا شزومآ ننک راوديما و ون یهاگن ،یشزومآ ماظن تيعضو زا رظن فرص .تسا نازومآ شناد سفن هب دامتعا و تيقلاخ دوبهب رد هد

هب زين هعماج و ،نازومآ شناد ،ناملعم یارب ار یمهم یاهدربراک دناوت یم قفوم شوه و یصخش شوه یانبم رب شزومآ یاه لا م ندومن مهارف قیرط زا ات دنک یم کمک ناملعم هب ؛دشاب هتشاد لابند زا یا هدرتسگ فيط ،رامشيب یدربراک

یهد لكش ،یراگزاس نيب لداعت داجیا قیرط زا نينچمه .دنهد رارق رظن دم یبايشزرا و شزومآ رد نازومآ شناد یاهزاين یلهش تيهام رييهت ،یريگدای نیون یاهشور ، يحم تارييهت تعرس هب هجوت اب ات دنک یم کمک نازومآ شناد هب باختنا و س تارييهت و اب دنناوت یم نارواشم و نارگشهوژپ ،ور نیا زا .دهد هعسوت دوخ رد ار یریذپ فاطعنا ،یعامتجا راتخاس عیر

مهارف نازومآ شناد سفن هب دامتعا و تيقلاخ اقترا تهج مز یاه شزومآ و اه همانرب ،شهوژپ نیا جیاتن زا هدافتسا نز ل اسم و تلاكشم اب ههجاوم رد نازومآ شناد ات دنیامن .دندرگ دمآراک دوخ یگد

شزومآ لامعا نينچمه و تسا رادروخرب یدایز تيمها و ترورض زا ،ناریا رد هژیو هب راب نيلوا یارب شهوژپ نیا ماجنا یشزومآ یاه هبنج شهوژپ نیا رگید نسح و تسا شوه زيت نازومآ شناد رد یصخش شوه و قفوم شوه یاه -

10

و یتخانشناور تلاكشم شهاک هک تسا ینامرد .دنک یم یسررب ار شوه زيت نازومآ شناد یتخانشناور یتسیزهب شیازفا

،تسا هدشن هجوت یناور ل اسم رب یشزومآ شور ود نیا یشخبرثا توافت هب یلبق یاه شهوژپ رد هكنیا ليلد هب نينچمه شیازفا دعب زا ،تيبرت و تملاس اب بترم یاهريهتم رب اهشور نیا یشخبرثا توافت و یشخبرثا نييعت تیوقت ثعاب ی

.دوش یم یتيبرت و تملاس یاه شهوژپ

1 - 4 - شهوژپ )فادها( فده :

1

- .شوهزيت نازومآ شناد سفن هب دامتعا و تيقلاخ رب یصخش شوه و قفوم شوه شزومآ یشخبرثا نازيم یسررب

۲ - .شوهزيت نازومآ شناد سفن هب دامتعا و تيقلاخ رب یصخش شوه و قفوم شوه شزومآ یشخبرثا هسیاقم

:یعرف فادها

1 - شوه زيت نازومآ شناد تيقلاخ رب یصخش شوه شزومآ ريثات یسررب

۲ - .شوه زيت نازومآ شناد سفن هب دامتعا رب یصخش شوه شزومآ ريثات یسررب

3 - شوه زيت نازومآ شناد تيقلاخ رب قفوم شوه شزومآ ريثات یسررب

4 - شناد سفن هب دامتعا رب قفوم شوه شزومآ ريثات یسررب شوه زيت نازومآ

5 - شوه زيت نازومآ شناد تيقلاخ رب یصخش شوه و قفوم شوه یاه شزومآ رثا یسررب

6 - شوه زيت نازومآ شناد سفن هب دامتعا رب یصخش شوه و قفوم شوه یاه شزومآ رثا یسررب

1 - 5 - هیضرف(هیضرف شهوژپ )یاه

:

1 - رثوم شوه زيت نازومآ شناد تيقلاخ رب یصخش شوه شزومآ .تسا

۲ - .تسا رثوم شوه زيت نازومآ شناد سفن هب دامتعا رب یصخش شوه شزومآ

3 - .تسا رثوم شوه زيت نازومآ شناد تيقلاخ رب قفوم شوه شزومآ

4 - .تسا رثوم شوه زيت نازومآ شناد سفن هب دامتعا رب قفوم شوه شزومآ

5 - نازومآ شناد تيقلاخ رب یصخش شوه و قفوم شوه یاه شزومآ رثا .تسا توافتم شوه زيت

11

6 - .تسا توافتم شوه زيت نازومآ شناد سفن هب دامتعا رب یصخش شوه و قفوم شوه یاه شزومآ رثا

1 - 6 - اهریغتم یدنب هقبط

:لقتسم یاهریغتم قفوم شوه و یصخش شوه شزومآ

:هتسباو یاهریغتم سفن هب دامتعا و تيقلاخ

بون و یليصحت هرود ،تيسنج :لرتنک یاهريهتم هسردم

1 - 7 - اهریغتم یرظن فيراعت

فلا - :یصخش شوه ،تيصخش هب وبرم تاعوضوم و تيصخش دروم رد ركفت ییاناوت زا تسا ترابع یصخش شوه

،نيلا و ریام(دوش یم یگدنز یاه هبرجت و حرط ،ركفت تیوقت ثعاب هک ۲013

).

تيصخش و دوخ تيصخش تخانش و رد رد هک تسا یتيصخش شوه نامه ،یصخش شوه دراد دربراک نايفارطا

ریام(

،1

۲015 .) شور زا یكی یصخش شوه شزومآ تاعوضوم رد ركفت ییاناوت نآ رد هک تسه یصخش یزاس مواقم ینامرد یاه

هداد شزومآ درف هب دوش یم یعامتجا و یگدنز یاه تراهم ،ركفت تیوقت ثعاب هک )نارگید و دوخ تيصحش( تيصخش ،ریام(دوش یم ۲014

شوه شزومآ رد .) یاه تراهم ،یصخش

نورد یرگن یاه توافت زا یهاگآ و یرگدهاشمدوخ و

،ریام(دشاب هتشاد دوخ یتيصخش یاهيگژیو اب رسانتم یگدنز کبس ،صخش هكنیا ات دوش یم هداد شزومآ درف هب یدرف ۲01۲ هسلج هن رد شور نیا شزومآ زا تسا ترابع یصخش شوه شزومآ ،یشیامزآ فیرعت ناونع هب .) عاس کی ی

ت

.تسا هدش رازگرب هسلج ود هتفه ره رد هک همين و ب - :قفوم شوه و باختنا ،یراگزاس یارب دارفا هب هک تسا یلمع و لاخ ،یليلحت یاه ییاناوت زا یبيکرت قفوم شوه

یگنهرف تفاب هب هجوت اب فادها هب نديسر یارب يحم رييهت -

نیا قفوم شوه ییانب ریز موهفم.دنک یم کمک یعامتجا

رتهب ار دوخ فعض و توق اقن هک دنتسه یناسک ،شوه اب دارفا هک تسا اهنآ و هدرک ديکات دوخ توق اقن رب ،دنسانشب

1. Mayer

12

روط هب فعض و توق اقن نیا .دنتسه زين دوخ فعض اقن حيحصت ای و عفر لابند هب لاح نيع رد و دنهد یم شیازفا ار

،ینادقرف(.دنطبترم قفوم شوه رد یلمع و لاخ ،یليلحت ییاناوت بون هس اب یا هدرتسگ 1397

ینامز یليلحت ییاناوت )

فتسا ،قلخ درف هک دريگ یم رارق هدافتسا دروم ینامز ، لاخ ییاناوت .دنک یم هسیاقم و یبايشزرا ،ليلحت درف هک دوش یم هدا هک ار هچنآ ایو درب یم راک هب ارنآ ای ،دنک یم مادقا لمع هب درف هک تسا یماگنه ،یلمع ییاناوت .دنک یم فاشتکا و بارتخا

فا .دنک یم هدافتسا ،تسا هتفرگ دای .دنهد یم ناشن ار ركفت ییاناوت بون هس نیا زا یلداعت هک دنشوه اب قفوم روط هب یدار

یايند رد و هسردم زا جراخ رد اما ،تسا یليلحت ركفت ، دور یم راظتنا نازومآ شناد زا هک یركفت نیرتشيب ،ارادم رد نروگیرگ و گربنرتسا(تسا رتشيب یليخ ،یلمع ركفت و لاخ ركفت تيمها ،یعقاو ،وك

1385 ،قفوم شوه شزومآ .)

هدیا ندروآ رد لمع هب رد یلمع تراهم و اه هدیا یبایزرا رد یليلحت یاهتراهم ،دیدج یاه هدیا ديلوت رد لاخ یاهتراهم

،گربنرتسا(ددرگ یم اهنآ تيقفوم هب رجنم و دراد ییازسب شقن نازومآ شناد یاه ۲015

.)

ج - رظ ای ییاناوت یانعم هب تيقلاخ :تيقلاخ ن یاه هدیا ديلوت و بادبا،داجیا تيف

و ،یونعم ،یعامتجا رظن زا هک تسا

(کنزیآ .تسا دنمشزرا یملع و یرنه ۲000

،هلیسم لح هب رجنم هک تسا یناور یدنیارف ،تيقلاخ هک تسا رواب نیا رب )

.دنشاب اتكی و عیدب هکدوش یم یتاديلوت و یزادرپ هیرظن ،یرنه لاكشا نتخاس ،یزاس موهفم زکرمت

،تيقلاخ رد یلصا

هب ار نآ ناوت یم لاخ ركفت شزومآ قیرط زا هک تسا ییاه تيعقوم ای ل اسم هب خساپ و ليصا یاه هدیا ديلوت لماش (تخومآ نازومآ شناد زمادآ

ماه و ،1

۲010 .)

د - :سفن هب دامتعا ،تسا دوخ هب تبسن درف ره یدنمشزرا ااسحا و شریذپ ،ديییت نازيم سفن هب دامتعا

و ایوپ ءزج

نييعت شقن نايفارطا و هعماج تاراظتنا ،اه یبایزرا،اهدروخزاب،یعامتجا هنيشيپ هک یروط هب هدوب دوخ موهفم کيمانید ناراكمه و ورموس(دراد نآ نازيم رد یا هدننک

،۲

۲013 یشوج و اواتساوريس ؛

،3

۲014 .)

1 - 8 - رعت ی ف لمع ي تا ی هتم ي ر اه

:یصخش شوه یا هرمن شهوژپ نیا رد

( ناراكمه و ریام یصخش شوه اايقم رد یندومزآ هک ۲01۲

دنک یم رسک )

.دزاس یم صخشم ار درف یصخش شوه نازيم صخش شوه همانشسرپ هاتوک مرف

ی ام سوت ی ر ( ناراكمه و ۲013

)

حارط ی و تسا هدش 1۲

لاوس 4 زگ ی هن ا ی قم هدرخ ود زا هک دراد ي

اا كشت ي ل ی هتفا فلا :زا دنترابع هک تسا -

نداد لكش

لدم ب ،اه - امنهار ی .باختنا

1 . Adams & Humm

2 . Soomero

3 . Sirvastava & Joshi

13

:قفوم شوه قفوم شوه اايقم رد یندومزآ هک یا هرمن شهوژپ نیا رد

(وکنروگیرگ و گربنرتسا 2000

) دنک یم رسک

.دزاس یم صخشم ار درف قفوم شوه نازيم رگ و گربنرتسا سوت قفوم شوه همانشسرپ

ی وكنروگ ( ۲000 حارط ) ی هدش

لماش و تسا 36

قم هدرخ هس زا هک تسا لاوس ي

اا كشت ي ل لحت شوه :زا دنترابع هک تسا هدش يل

ی ت اوس(

1۲ - 1 ،)

ت اوس( لاخ شوه ۲4

- 13 لمع شوه و ) ی

ت اوس لماش(

36 - ۲5 .)

:تيقلاخ تيقلاخ اايقم رد یندومزآ هک یا هرمن شهوژپ نیا رد

،شقن زا لقن هب(یدباع 1395

) نازيم دنک یم رسک

تيقلاخ دزاس یم صخشم ار درف

)تسا سب و یریذپ فاطعنا ،راكتبا ،یلايس اايقم هدرخ راهچ یاراد ( پ .

همانشسر

،شقن زا لقن هب(یدباع سوت تيقلاخ 1395

یاراد ،تسا هدش یحارط ) 60

اايقم هدرخ راهچ یاراد و تسا لاوس

(یلايس تيقلاخ ۲۲

(راكتبا ،)لاوس 16

(یریذپ فاطعنا ،)لاوس 11

سب و )لاوس (

11 .دشاب یم )لاوس

:سفن هب دامتعا :گربنزور سفن هب دامتعا همانشسرپ اايقم رد یندومزآ هک یا هرمن شهوژپ نیا رد

گربنزور سفن هب دامتعا

نويسروليس(

۲003

،یجنگ زا لقن ؛ 1383

) نازيم دنک یم رسک سفن هب دامتعا

.دزاس یم صخشم ار درف اايقم نیا

، دامتعا

یاراد همانشسرپ نیا .دريگ یم هرادنا ار یصخش یدنمشزرا ااسحا و یلک سفن هب 10

زا تیاضر نازيم هک تسا هدام

دنک یم یريگ هزادنا ار دوخ هب تبسن بوخ ااسحا نتشاد و یگدنز .

:مود لصف

ينابم

شهوژپ يرظن

2 - 1 - همدقم

شزومآ یشخبرثا یسررب رضاح شهوژپ فده هكنآ هب هجوت اب دامتعا و تيقلاخ رب قفوم شوه و یصخش شوه یاه

شناد سفن هب ،یصخش شوه ،یشوهزيت ینعی شهوژپ یاهريهتم هب وبرم یرظن ینابم لصف نیا رد ،هدوب شوهزيت نازومآ

شوه شهوژپ یسررب هب لصف نیا نایاپ رد سپس و تسا هدش هدروآ ريترت هب سفن هب دامتعا و تيقلاخ ،قفوم ماجنا یاه

.تسا هدش هتخادرپ شهوژپ بوضوم هب وبرم هدش

2 - 2 - شناد شوهزیت نازومآ هقباس دادعتسا اب و شوه زيت دارفا نوماريپ ركفت و یواكجنک ز هب امتحا و دراد ین وط رايسب ی

یم رب ینام هک ددرگ

هقلاع ناسنا راب نيلوا یارب زا هک دندوب یدارفا نامز ره فلتخم عماوج رد .دنتوافتم مه اب دارفا ارچ دنادب هكنآ هب دش دنم

ییاناوت دوخ یامن یصاخ یاه یگتسجرب و ییاه

ا و هدش مدرم یواكجنک سح نتخيگنا رب رجوم و هتخاس ن ای کش دروم

وشت و ريغرت ای و ترفن و گنهرف یگنوگچ هب هتسب اهنآ شب

و وخ و قلخ یم رارق عماوج دیاقع

هک دندوب یدارفا .دنريگ

دعتسا اب ا وف غوبن و ناوارف د و هدومن رلج دوخ هب ار همه نيسحت و هجوت یگدنز لوط رد شیوخ هداعلا

هجوت نودب ای

یپ اهنآ غوبن هب ناشگرم زا سپ هدرب

هديقع نوطلافا میدق نانوی رد .تسا هدش تشاد

یم شوه اب ناکدوک نينس رد تسیاب

هب و هدش باختنا کچوک آ

و مولع یصاصتخا روط هب اهن هداد ميلعت هفسلف

یم وا .دوش یارب دارفا نیا دمآ رس دیاب تفگ

نامرف ایا ییاور تل نانوی یسارکومد یاقب هک تشاد هديقع نوطلافا .دندرگ باختنا ییاناوت هب یگتسب

آ رد روشک ن آ

شزوم

رط .دراد هعماج یربهر تهج دوخ هتسجرب و دادعتسا اب دارفا شرورپ و ز

و بادآ ركفت یرثوم شقن عماوج دیاقع و موسر

رد و ییاسانش و ميلعت

هديقع میدق نانوی رد .تسا هتشاد دمآرس ناکدوک تيبرت و غوبن هک دوب نآ رب مدرم ی

کی یشوهزيت

هیده ا ی یم رداق ار صخش هک یهانتی ملع هب یا هچیرد و تسا یهل زا ار انف و گرم و هدرب یپ تقيقح قمع هب دزاس

د فرط زا .دنک رود یگدنز ی

رگ

، گ رد ذ هتش هديقع یهورگ رود ی دنتشاد

یفارحنا و برخم ااسحا و تلاح کی غوبن هک

یم هک تسا یگناوید ماگنه هب قف و تسا اب هتشاد تيقلاخ دناوت

مه .دش یورين هک دنتشاد هديقع یخرب نينچ

راخ هداعلا شن ینهذ یا ا

هن یا ا يب ز م همه رد تسا یندب یرا و توافتم دیاقع و تارظن دوجو لاح

تم ض زيت نوماريپ دا

نامز زا یتح یشوه ناسنا هجوت دروم هتشذگ رايسب یاه

هدوب اه هكنیا رد ثحب .دنا آ

و نادرم ای هدوب نامرهق نانز

هک دنا

16

هتخاس ار خیرات تسا هدوب رورپ نامرهق خیرات هكنیا ای و دنا

، لاس و هتشاد همادا اه یلع اما .دراد همادا مه زونه

هكنیا مغر

ًلاماک زيچ کی دشاب مادک لاوس نیا هب باوج و صخشم

هب هقلاع و هجوت هراومه هک تسا نشور اراک

ی ی تامدخ و اه

رس صاخشا دمآ

تسا و نورق لوط رد ی ان قيمع رايسب هتشذگ

هدرتسگ و رت فرص تاعلاطم هب هجوت زا رت

.تسا خیرات

ب فلتخم عماوج و ماوقا نايم رد خیرات لوط رد و هدوب یبسن هشيمه زين دادعتسا و غوبن موهفم کی ه

تسا هدوبن ینعم

ناسنا رداق هراومه وف یاهراک ماجنا هب

تراهم رسک و هداعلا یب ییاه

هدوب یرامش هكنیا اما

تراهم و لمع مادک یشان وا

وف غوبن و دادعتسا زا تراهم رسک و هداعلا

یب ییاه یم رامش دشاب

، هعماج تواضق هب ونم یا

رد هک تسا آ

یگدنز ن

یم دنک تواضق . رس دارفا زا قیوشت و ريغرت و هدوب تسا هدوب لماكت و رييهت رد هشيمه خیرات لوط رد عماوج یاه

آ دم

وحت و دیاقع شوخ تسد عماوج رد یبهذم تاشیارگ و تيحيسم روهظ زا دعب لا م ناونع هب تسا هدوب ینوگانوگ ت

شيشک یبهذم ناربهر دعب و ناربمايپ ار ی ان تسا و دمآرس دارفا ًابلاغ مدرم یبرغ یم یناسک و اه

تردق زا هک دنتسناد

.دندوب رادروخرب خزود و تشهب یگنوگچ و یهلا ماكحا نشور ريسفت رد یرتشيب يلبت و رش رد ملاسا روهظ اب

غ و

هزات تضهن فلتخم نونف و مولع رد ليصحت زا قیوشت نیا رد تفرگ تروص برغ رد جیردت هب سپس و رش رد یا

و تايبدا و هفسلف یكشزپ و یضایر مولع رد یگرزب غباون دهاش خیرات نارود یم رنه

تیامح و قیوشت .دشاب زا ملاسا

ب ليصحت ه یدح تسا هدرک یقلت یرورض و رجاو یرمع ار نآ هک و

فا غوبن و دادعتسا دشر یارب ر

رس دا آ هتشر رد دم

هیاپ و نوگانوگ یاه یملاسا گرزب ندمت یراذگ

یبسانم تصرف تسا هتسناد

هرود زاغآ اب . ر ی

ن اپورا رد سناس و

شریذپ

نوطلافا موهفم

، جیردت هب یشوه زيت و غوبن هنيمز رد یعيسو ت وحت رجوم

ه یتعنص و یملع و یفسلف فلتخم یا

دیدرگ . و ی اتسیا هيلع یتضهن و ییاهر و تسويپ بوقو هب هعماج یركف رجحت

هک دوب یناهمرا دمآرس دارفا یركف یگدازآ

یم اهنآ هیاس رد دنتسناوت هدرتسگ نآ ی

هزات باب تضهن نیا .دنشیدنيب هعماج و يحم رد هشيمه زا رتارف و رت رد ار یا

رف و ندمت هتسويپ لكش هب ناشخرد یاهدادعتسا شرورپ ركف برغ رد هک تسا نارود نیا زا عقاو رد .دوشگ برغ گنه

و اس ز ضن هدن ج رد .تسا هتفای همادا لاح ات و هتفرگ هتكن کی هب هراشا اجنیا

یم رظن هب یرورض ی و دسر

رتشيب هک روطنامه

و دیاقع هراومه دیدرگ رکذ و یفنم تارظن

ا هب تبسن فلاخم دمآرس دارف

و تسا هتشاد دوجو ههبان و و هورگ ره

هعماج یا

هتشاد دوخ فلاخم دیاقع رب زين یلی د هرود رد هژیوب هک یتاداقتعا هلمج زا .دنا

ی ر ن تسا هتشاد جاور ريخا نورق و سناس

هديقع مه رب هک تسا یا و دوجوم عضو ندز

هرف و موسر و بدا هب تناها و وكشم ار تيقلاخ و بادبا هعماج گن

یم .دناد

17

2 - 2 - 1 - شناد فیرعت شوهزیت نازومآ

ترابع یررشوه زرريت تراهم زا تررسا

یگژیو یاراد هررک درررف تادرريلوت ارری ارره تابثا ،ندوررب رداررن ، یرررترب یارره

یریذررپ

،گررناز ،گربنرتررسا(دشاب یدنمررشزراو 1949

،دررجم یررريما ؛ 1385

دنتررسه یناررسک دادعتررسا اررب و شوررهزيت ناررکدوک .)

صيخشت قبط رب هک تيحلارص داررفا

یلارع یارهدركلمع هرب ردارق دورخ هترسجرب یاهدادعترسا لريلد هرب نرف لرها و راد

هرمانرب قریرط زا ً ورمعم هرچنآ یارو یتوارفتم یرشزومآ یاره هرمانرب و تامدرخ هرب ناکدوک نیا .دنتسه هرسردم یدارع

یم هرر ارا تيلوئسم هررب اررت دررندنمزاين دوررش

گ اگ(دنوررش فررقاو هررعماج و دوررخ هررب تبررسن ناررش

، ر 1997 و هداز یدررهم ،

،یفاررص 1387 شناد زا یررخرب .) اررب ررسوتم ی اررب یريگدارری ییاررناوت و دادعتررسا ،شورره نتررشاد هطررساو هررب نازوررمآ

شررناد نرریا .دررنراد تواررفت دوررخ ن اررسمه شناد هورررگ رد نازوررمآ

اررب هررک دررنراد رارررق دادعتررسا اررب و شوررهزيت نازوررمآ

هرمن زا هدافتررسا شورره یارره

یم ییاررسانش رهب .دنوررش

شورره هرررمن رهب

1۲0 یررقلت یررشوه زرريت لاررم نيررلوا رت اررب ارری

یم هدرتررسگ یزورررما یاررهکلام هررتبلا .دوررش شورره زا رت

فیراررعت زررين دادعتررسا و یررشوه زرريت هررنيمز رد .تررسا رهب

.دراد دريکیت تريقلاخو یررنه ،یرتکرح ،یليرصحت یارهتراهم رد ارب ییارناوت ررب ًارساسا هرک ترسا هدرش هر ارا یددعتم هورررگ نرریا ییاناوتو اهدادعتررسا قررقحت یارررب

هژرریو تامدررخ و شزوررمآ هررب دوررخ هوقلاررب یارره اررسی (دنراد زاررين یا

1

، ۲009 ،زورررفا و اررين دررنمجرا ،ییارباررکاک ، 1389

(ترریرگلاه رررظن زا .) 1963

رد هررک تررسا یررسک شوررهزيت دوررک ،)

،زورفا(دهد ناشن یهجوت لباق یگتسجرب و ییاناوت دوخ زا صاخ یاه هتشر زا یكی 1389

.)

2 - 2 - 1 - 1 - فیرعت دنلرام زا یشوهزیت

ناکدوک و شوهزيت اب

یناسک ،دادعتسا دنتسه

صيخشت هب هک

ناصصختم

ناور یسانش و ناور

،یجنس یاراد ییاناوت یاه

هتسجرب دنا هب رداق و ماجنا

حطس رد روما یلاع

یم وا .دنشاب هديقع دراد هک نیا ناکدوک یاراد ییاناوت یاه وف هداعلا رد

کی ای دنچ هنيمز زا شش هنيمز ریز .دنتسه

یياناوت شوه یلک : نیا ییاناوت

،اه هليسوب نومزآ یاه نازيم هدش شوه و سوت صصختم هديجنس

یم دوش .

دادعتسا یسرد هژيو : سوت نومزآ یاه تفرشيپ یليصحت هزادنا هتفرگ یم دوش .

یياناوت یرکف

،هدننيرفآ یراکتبا

و دلوم : یاراد یراكفا هب یداعريغ زرط یراكتبا

هدوب و هبنج تيقلاخ .دراد

یياناوت یربهر : ییاناوت ذوفن رد نارگید ار هتشاد و یم دنناوت نانآ ار رد تهج دروم رظن دوخ تیاده .دنیامن

1. Larissa

18

و قوذ دادعتسا یرنه : یدارفا هک یاراد وذ و دادعتسا وف هنيمز رد هداعلا یاه

،یشاقن ،رعش ،کیزوم یربهر

و رتسکرا

نیا زا تسد .دنتسه

یياناوت یتکرح قوف هداعلا : یدارفا هک

ً ومعم هسردم رد ناونعب

نامرهق یكیرد زا شزرو اه هتخانش یم (دوش ،نور،یفاعم

1393 )

-2 2 - 2 - توافت فیرظ نیب شوهزیت ندوب

و اب دادعتسا

دارفا شوهزيت شوهرد یلک هتسجرب دنا ینعی دركلمع نانآ هيلکرد سوتم زا روما ناشن اسمه

رتشيب .تسا

اما دارفا اب

،دادعتسا ناشدركلمع رد

هيلک روما سوتم زا نانگمه

دوخ تسين رترب هكلب

رد کی ای دنچ هنيمز هژیو ،

وف هداعلا هتسجرب ،یا هژا( دنا 1383

) .

2 - 2 - 3 - ناشوه زیت یمومع تایصوصخ

،تايبدا،رنه ،ندناوخ ،نابز یريگدای رد هب ناکدوک نیا هقلاع و هجوت .دنشاب یم رتولج ناکدوک ریاس زا تايضایرو مولع

یمرگرس یارادو تسا فلتخم ل اسم یوس .دنتسه اناوت و ملاس ینامسج لماكت و نزو و دق رظن زا و هدوب فلتخم یاه

ر هب و دنراد هورگ یربهر هب لیامت.دنتسه رتولج ناکدوک رگید زا نتفگ نخس و نتفر هار رد نارگید هاف

،زورفا(دندنمقلاع 1389

.)

2 - 2 - 4 - ناشوه زیت یتیصخش تایصوصخ

یرتشيب یفطاع تابث و سفن هب دامتعا زا تامیلامان ربارب رد و دنتسه یرتشيب شزاس یورين یاراد ناکدوک نیا نآ تايصوصخ رگید زا و دنرادروخرب نآ یبلط للاقتسا ،اه

یدارفا و هدوب یكتم نارگید هب رتمک.تساه زا .دنتسه لقتسم

،مدقم(دنرترب براجت ندرک لدب و در و تواضق ،ل دتسا رظن 1388

عقاو داقتعاو شیدنا رود ،دنتسه وگ هلذب و خوش .)

هنانيب ،یقيقح یمظاک(دنراد دوخ هب تبسن یا 1376

.)

2 - 2 - 5 - صیخشت شناد تسردان یاه شوهزیت نازومآ

شناد زا یرايسب ا اب و شوهزيت نازومآ

دادعتس ناور سوت دادعت یناور تشادهب ناصصختم ریاس و ناكشزپ ناور ،ناسانش

یم هداد صيخشت دب .دنوش

ش جیار تسردان صيخشت ا

یناوتان لم تخا ،یريگدای یاه

للا ییاسران هجوت نوزف– ،یشنک

تخا للا ینامرفان هلباقم یا تخا ، للا یساوسو - یب یرايتخا و للاتخا یوخراودا للاتخا ليبق زا قلخ یاه ییوخ هدرسفا ،ی

19

Title of Thesis/Ath0r:Comparison of the Effectiveness of Personal and Successful Intelligence Training on Creativity and Self-Confidence of gifted Students/ Hossein dowlati

Supervisor(s): Mohammad Narimani(prof) Nasser Sobhi-gharamaleki(associat prof) Advisor(s): Goodarz Sadeghi-hashjin(prof) Graduation date: 2019/09/28 Number of pages: 175

Number of Thesis: Psychology

Abstract:

Successful and personal intelligence is one of the most important factors affecting the level of psychological and personality traits and can play a key role in enhancing the confidence and creativity of gifted students. The purpose of this study was to compare the effectiveness of successful intelligence training and personal intelligence training on the creativity and confidence of gifted students. The research method was experimental with pre-test, post-test and follow-up. The statistical population of this study consisted of 9th grade high school students of the first high school of gifted intelligence school in Esfarayen in the academic year 95-96. The subjects of the study consisted of 48 male first grade ninth grade students who were randomly selected and assigned into two experimental and one control group. Mayer personal intelligence questionnaires, Sternberg's successful intelligence, Abedi's creativity, and Rosenberg's self-esteem were used for data collection. Data were analyzed using repeated measures analysis of variance.

P value less than 0.05 was considered significant. The results showed that personal intelligence and successful intelligence training were effective in increasing the creativity and confidence of gifted students. But there was no significant difference between the effectiveness of these two methods in improving the creativity and confidence of gifted students and their dimensions. Given the effectiveness of personal intelligence and successful intelligence training in enhancing the creativity and confidence of gifted students, it seems that successful personal and intelligence training improves the mental ability and mental status of gifted students.

Keywords:Personal intelligence, successful intelligence, self-confidence, creativity, gifted student.

University of Mohaghegh Ardabili

Faculty of Educational Sciences and Psychology Department of psycology

Thesis submitted in partial fulfilment of the requirements for the degree of Ph. D in psychology

Title:

Comparison of the Effectiveness of Personal and Successful Intelligence Training on Creativity and Self-Confidence of gifted Students

Supervisor(s):

Mohammad Narimani(prof) Nasser Sobhi Gharamaleki(Associat prof)

Advisor(s):

Goodarz Sadeghi Hashjin(prof)

By:

Hossein Dowlati Septamber – 2019