یزرواشک هدکشناد تاتابن حلاصا و تعارز هورگ
ناونع يشهوژپ حرط يياهن شرازگ :
نادرگباتفآ درکلمع و دشر یزاس هیبش یارب یا هنایار لدم
:حرط یرجم یروپ يلق مویقلادبع
:حرط ناراکمه
1 - يقدص دمحم
2 - يفيرش دیس فوئر
3 - یردیح ریما
:ارجا لاس
1387
بلاطم تسرهف
... ناونع ...
...
هحفص...
... همدقم ...
...
7
... هلئسم فيرعت ...
9
-1 ... عبانم يسررب ...
...
10
1 - -1 ... یزاسلدم هچخيرات ...
11
1 - 1 - -1 ...يکدوک هلحرم ...
11
2 - 1 - -1 حرم ...يناوجون هل ...
11
3 - 1 - -1 ...غولب هلحرم 11
4 - 1 - -1 ...يگدیسر هلحرم ...
12
2 - -1 ... یزاسلدم یاهدربراک ...
13
1-2-1 - ... هایگ بولطم تایصوصخ يبايزرا و نییعت ...
13
1-2-2 - ... تاقیقحت رد یرازبا ناونع هب اهلدم ...
13
1-2-3 - کسير تيريدم ...
...
14
1-2-4 - يعارز ناهایگ تيريدم ...
...
...
15
1-2-5 - يعارز تلاوصحم دیلوت رب میلقا رییغت ریثات ...
...
...
...
16
1-2-6 - یروآ نف لاقتنا و میلعت ،سيردت رد اه لدم دربراک ...
...
..
16
2 - اهشور و داوم ...
...
17
2-1 - لدم راتخاس ...
18
2-1-1 - گرب حطس صخاش ...
...
20
2-1-2 - هدیسر عشعشت بذج ...
22
2-1-3 - کشخ هدام دیلوت ...
...
23
2-1-4 - هناد درکلمع ...
24
2-2 - لدم يجورخ یدورو ...
...
24
2-3 - لدم يبايزرا ...
24
3 - ثحب و جياتن ...
...
26
عبانم تسرهف ...
..
31
يسیلگنا هدیکچ ...
...
34
:يشهوژپ حرط ناونع نادرگباتفآ درکلمع و دشر یزاس هیبش یارب یا هنایار لدم
:حرط یرجم یروپ يلق مویقلادبع
:حرط ناراکمه یردیح ریما و يفیرش دیس فوئر ،يقدص دمحم
حم هاگشناد :هورگ یزرواشک هدکشناد يلیبدرا قق
تاتابن حلاصا و تعارز
:اه هژاو دیلک کشخ هدام و دشر ،یزاس هیبش ،نادرگباتفآ
:هدیکچ :
م شنوکاو و هاویگ وومن و دشر کيژولويزیف فلتخم یاهدنيآرف يضاير شيامن ، ناهایگ یزاس هیبش لد
.تسا يطیحم لماوع هب اه نآ ا فده
و دوشر یزاوس هیبوش يموسیناکم لدوم کوي داوجيا شهوژپ نيا ز
و يوعارز تيريدوم ، يياووه و بآ لوماوع تاروثا لویلحت هويزجت رد هدافتسا یارب ،نادرگباتفآ درکلمع .تسا بولطم طيارش رد درکلمع یور رب يعارز ماقرا یاهیگژيو دووبمک مدع( دشر بولطم طيارش رد
آ ، زره یاه فلع ، يياذغ رصانع ، بآ نیویعت موهم لوماع ود امد و یدیشروخ عشعشت )اهيرامیب و تاف
،ازجم شخب راهچ یاراد لدم .دنتسه کشخ هدام عمجتو دیلوت هدننک بذوج ،گرب حطس یزاس هیبش
کشخ هدام عمجت ، یزتنسوتف لاعف عشعشت و
دشاب يم هناد دشر هوب ار گروب حطوس شرتوسگ لدم نيا .
زاس هیبش يترارح نامز زا يعبات تروص زا يعباوت ترووصب هاویگ کشخ هدام عمجت و دیلوت .دنک يم ی
لدوم .توسا کوشخ هداوم دویلوت زا يعباوت زین هشير دشر .دوش يم هدز نیمخت امد و هدش بذج عشعشت امد رثکادح و لقادح( اوه هب طوبرم یدورو تاعلاطا هب و دهد يم ماجنا هنازور تروصب ار یزاس هیبش ارز تيريدوم ، )یدیوشروخ عشعشت و لماوش يوعارز موقر زاوین درووم تاوعلاطا و )توشاک كيراوت( يوع
،عوشعشت زا دافتوسا يياراوک ، فقوس يونارحب یاومد و لااوب و نیياپ بولطم یامد ، هياپ یامد ( اهرتماراپ فولتخم هولحرم راهچ یارب يعمجت يترارح نامز ( اهيدورو و )هشير میهست بيرض و يشوماخ بيرض ن ) گرب حطس صخاش رثکادح ، دشر دوناوت يوم زاویندروم یاهيدورو و اهرتماراپ نتشاد اب لدم.دراد زای
صخاوش ، يگدیوسر عوقو نامز و دهد ماجنا هنازور تروص هب يگدیسر ات تشاک نامز زا ار تابساحم ، لوصحم دشر هنازور تعرس ،هنازور گرب حطس هناد درکلمع ،کيژولویب درکلمع
تشادرب صخاش و
.دنک ينیب شیپ ار نومزآ یارب
لدوم طوسوت هدوش یزاوس هیبوش و هدش هدهاشم یاه هداد تفج نیب لدم
نومزآ زا کشخ هدام يعمجت درکلمع و گرب حطس صخاش یارب ناشن جياتن .دش هدافتسا هدش تفجt
لامتحا حطس رد یراد ينعم فلاتخا اه هداد تفج نیب رظن نيا زا داد 5
نیونچمه .درادون دووجو دصرد
دهاشم یاه هداد يطخ نویسرگر موه و گروب حطوس صخاوش یاروب موه هدوش یزاوس هیبش یور هدش ه
زا شیب کشخ هدام يعمجت درکلمع 95
نياربانب .دنک يم هیجوتار تارییغت دصرد ناوت يم لدم نيا زا
و اوه ناوکم رياوس رد بوولطم طياروش رد نادرگباوتفآ يکسريوامرآ مقر هوقلاب درکلمع ينیب شیپ یارب درک هدافتسا قطانم .
همدقم : ( نادرگباتفآ Helianthus annuus L.
مهم ينغور یاه هناد زا ) ناريا رد تشک دروم
تسا .
لوباق ريداوقم زوونه ،روشک فلتخم قطانم رد نادرگباتفآ هلمج زا ينغور یاه هناد هدرتسگ تشک دوجو اب نويا یدویلوت دروکلمع دوبمک نآ يلصا تلع .دوش يم یراديرخ جراخ زا نغور یا هظحلام تلاووصحم
زا .دوشاب يوم دویلوت شيازوفا یاوههار زا يکي ناونع هب حطس دحاو رد درکلمع شيازفا ،نياربانب .دشاب يم دیلوت نویسازیناکم رد دايز یاه تفرشیپ مغر هب ،رگيد یوس بآ زوونه ،لوصحم رپ یاه هتيراو حلاصا و
.دشاب يم هایگ نيا درکلمع هدننک نییعت لماوع نيرتمهم زا يکي اوه و م ره رد درکلمع رد يطیحم یاه تيدودحم
ن یزاوس هیبوش لدم کي کمک اب ناوت يم ار یا هقط
هوطبار رد نآ تارییغت و درکلمع لیلحت هب و درک يبايزرا تدم زارد يسانشاوه یاه هداد و يعارز ناهایگ و يگدنراب ،عشعشت ،امد( يياوه و بآ لماوع اب CO2
،ناراکمه و يناطلس(تخادرپ ) 1384
.)
دووم یارووب يووعارز دربراووک و توویمومع ،يگدوویچیپ هووجرد رووظن زا يتواووفتم یزاووس هیبووش یاووه ل
.تسا هدش هتخاس نادرگباتفآ ( یروه تخاس لدم
1977 عوشعشت هب هایگ شنکاو و نبرک داصتقا ساسا رب )
( ناراکمه و نوسردنآ تخاس لدم هکنآ لاح ،تسا هدش هتخاس امد و 1978
نآ بآ داوصتقا و هاویگ ومن )
ب رد ار ( ناراکمه و ریتسا تخاس لدم .دریگیم ر 1993
روب دویکات اوب يوبآ طيارش تحت پیتونژ کي یارب )
( ناراوکمه و نمپاوچ هرخلااوب و هدوش هتخاس هایگ درکلمع و دشر رب تزا تارثا 1993
يوحارط ار يلدوم )
رتسد رد بآ فلتخم ريداقم ساسا رب درکلمع لیسناتپ و ومن رد ار يپیتونژ یاه توافت هک دندرک هیبش س
.دنک يم یزاس هراوبرد یداويز تاوعلاطا هوب و دنوشاب يوم رتماراوپ و تایضرف یدايز دادعت یاراد قوف یاه لدم
.دنراد زاین هایگ و کاخ لیوسنانپ يوسررب یاروب ار اوه لدم نيا دايز یارتماراپ هب زاین و اه يگدیچیپ دوجو
.تسا هتخاس بسانمان نآ یاه تيدودحم و يمیلقا طم نيا زا فده
و دشر یارب هداس لدم کي داجيا هعلا
.تسا بولطم طيارش رد نادرگباتفآ درکلمع زئاوح روظن نويا زا قووف یاوه لدوم اب هسياقم رد رضاح لدم
نادرگباوتفآ یاوه يوگژيو زا يکدونا دادعت هب و هتسج هرهب هداس يمسیناکم یاه طباور زا هک تسا تیمها .دراد زاین
: هلئسم فیرعت مادکره هعرزم کي اي و هایگ کي ، لولس کي ، دوش يم قلاطا يعقاو ناهج زا یدودحم شخب هب متسیس لدوم تخاوس دونيآرف هوب و دوش يم هتفگ لدم متسیس هداس شيامن هب .دنيآ رامش هب متسیس کي دنناوت يم یرتکد زت زا لقن( دوش يم هتفگ یزاس هیبش ، متسیس راتفر لیلحت و هيزجت و يضاير یاه لدوم . )يناطلوس
هوب اه نآ شنکاو و هایگ ومن و دشر کيژولويزیف فلتخم یاهدنيآرف يضاير شيامن ، ناهایگ یزاس هیبش .تسا يطیحم لماوع ؟ ميزاسب لدم ارچ هک تسا نيا لاوئس : درک هصلاخ ريز تروص هب ناوت يم هک دراد دوجو اه لدم تخاس یارب یددعتم ليلاد
-1 دمزارد یاه شيامزآ شهاک صاخ هقطنم کي رد یا هعرزم ت
-2 اه تيدودحم و هوقلاب دیلوت بسح رب يمیلقا یاه هداد رییغت
-3 کاخ و هایگ تيريدم يبايزرا
-4 درکلمع رد يتيريدم تایلمع کسير يبايزرا
-5 اه نآ لباقتم تارثا و يکيزیف و يکيژولویب یاه متسیس زا رتهب تخانش
لوا لصف
عبانم یسررب
1-1 - :یزاس لدم هچخیرات
( نامگیلس و رلکنیس 1996
لوحارم لوماکت و دوشر اب ار يعارز ناهایگ یزاسلدم لماکت و هعسوت )
.دنتسه ريز حرش هب لحارم نيا .دنا هدومن هسياقم ناسنا يگدنز 1-1-1 -
:يکدوک هلحرم
زا شیب رد يعارز ناهایگ یزاسلدم يکدوک هلحرم 35
لاس رد شیپ لاس 1960
تخا اب زاغآ رتویپماک عار
،ناراکمه و ناموب( دش 1996
) ساوسا روب ار هایگ کي هوقلاب درکلمع و دندوب هداس زاغآ رد اه لدم نيا .
و سیموول( دروک يوم فیوصوت هاویگ سامویب و ييایمیش یژرنا عمجت یارب يتفايرد ينارون یژرنا رادقم ،زمایليو 1963 .)
1-1-2 -
:يناوجون هلحرم
لاس زا دعب 1970
اب ناکما هک يتاقیقحت یاهرازبا تخاس و عادبا و رتویپماک مولع رد دايز یاه تفرشیپ
کاوخ متوسیس رد اهدونيارف رياس و زتنسوتف یریگ هزادنا -
هاویگ - هولحرم ،دوندروآ يوم مهاروف ار رفوسمتا
.دوش عورش يعارز ناهایگ یزاسلدم يناوجون یزاوسلدم توهج رد یداويز یاوه شلاوت هولحرم نويا رد
تخم یاهدنيارف ،سويرو د رونینپ( توفرگ ترووص یرادوهگن و دوشر سفنت هلمج زا يکيژولويزیف فل
1975 .) لدوم يگدیچیپ شيازفا بجوم اتياهن ،يعارز ناهایگ یزاس هیبش هنماد شرتسگ اب هلحرم نيا رد
.ديدرگ له هوک دووب متوسیس فیصوت تهج زاین دروم یاهرتماراپ دادعت شيازفا موهفم هب يگدیچیپ نيا
يضعب ريداقم زا اوطخ بوجوم و دووب هابتوشا یا هوعرزم یاوه شيامزآ زا هدمآ تسدب یاهرتماراپ نيا زا
.ديدرگ لدم قيرط 3 - 1 - -1 :غولب هلحرم
لياوا رد غولب هلحرم 1980
.دوش عورش هتشذگ یاه هبرجت ددجم يبايزرا ترورض هب زاین اب اوب نيارباونب
ياپ میهافم زا ينیبزاب هدش یروآدرگ کرادم و دهاوش زا هدافتسا نیتوسخن .دوش ماجنا يعارز یزاسلدم ه
متسیس راتفر هک دش صخشم .دراد یرتشیب يياراک اه لدم یزاس هداس هک دوب نآ هبرجت اهنت ناوت يم ار
.درک یزاس هیبش یدیلک رییغتم دنچ اب زا هوصلاخ حلاطصا هب رت هداس یاه لدم روهظ بجوم هيرظن نيا
،ناراوکمه و سيروود( ديدرگ عماج یاه لدم 1989
هوب یاوه لدوم هداوس یاوه لدوم نويا ماون ارویخا .)
،ناراوکمه و گروب نت( دنتفرگ مان اهریغتم دادعت رظن زا صیصخ حلاطصا 1997
.) کوي بویترت نويا هوب
دووش هداس لدم مهف مه بیترت نيا هب و دوش هداس لدم ات دوش يم لدم یدیلک رییغتم دنچ اب اهنت متسیس ب اه هداد زا يعیسو مجح هب زاین مه و .دوش هداد شهاک یدورو ناونع ه
هوسياقم رد روت هدیچیپ و رت لصفم یاه لدم اه نآ رد هک دراد دوجو یدايز یاه لاثم یاوه لدوم اوب
قویقحت کوي رد .دونرادروخرب یروتمک يياراوک زا یزاوس هیبوش رد رت هداس دادوعت
14 اوب مدونگ لدوم
رب .دنتفرگ رارق يبايزرا دروم ،تشاد دوجو توافتم یاه يگدیچیپ هومانرب طوخ دنچ طقف اه لدم يخ
زا هدافتوسا اوب اوه لدوم نيا .دوب رتویپماک ربا دنمزاین نآ یارجا هک دوب هدیچیپ نانچ لدم کي و دندوب هوجیتن .دندوش هدافتوسا مدنگ درکلمع و دشر یزاس هیبش یارب ناکم ود هب طوبرم ناسکي یاه یدورو م رد رت هدیچیپ یاه لدم یریگراکب هک دوب نيا قیقحت ار مدونگ دروکلمع ،روت هداس یاه لدم اب هسياق
،نايرداوگ( دندرکن ينیب شیپ رتهب 1996
.)
1-1-4 -
:يگدیسر هلحرم
لاس رد يگتخپ اي يگدیسر هلحرم 1990
زا روتهب کرد و يهایگ یاه لدم یاه تيدودحم زا تخانش اب
( نامگیلس و رلکنیس .دش عورش اهنآ 1996
گ یاه لدم یاه تيدودحم دندقتعم ) ناوونع هوب يوعارز ناوهای
.دریگ رارق لوبق دروم یزاس هداس بانتجا لباقریغ هجیتن ناونع هب و هدش هتخانش يعارز ناهایگ زا یدیلقت اوم هوب و دووش يم هدافتسا يعارز ناهایگ نوماریپ یاه تیعقاو فشک یارب اشگراک رازبا ناونع هب اه لدم دننک يم کمک تیعقاو ریسفت رد .
زا لاثم ناونعب ناوونع هوب شزومآ ،قیقحت رد يعارز ناهایگ یاه لدم
شوناد دونهد يوم هزاوجا اوم هب اه لدم .دوش يم هدافتسا يتيريدم نيزگياج یاهراکهار دووخ تایوضرف و
چ کي رد ار يعارز هایگ کي راتفر هرابرد تخاوس زا سپ .میهد رارق ايوپ و يقطنم ،هتفاي نامزاس بوچرا
یروت هوتفاي نامزاوس تاوعلاطا و دوومن يياوسانش ار تسردان تایضرف ناوت يم بلغا اه لدم یریگراکب و .درک بسک 1-2 - يعارز ناهایگ یزاسلدم یاهدربراک شیب حیضوت دش هراشا لااب رد هک اه لدم یاهدربراک زا يخرب هرابردريز رد .دوش يم هداد یرت
1-2-1 -
هایگ بولطم تایصوصخ يبایزرا و نییعت
يياراوک دوقاف موک یريذوپ توثارو تولع هب نآ هنيزه زا یادج ، درکلمع ساسا رب ناهایگ میقتسم باختنا ، تياو( تسا 1998
شلاوت لویلد نیومه هوب .توسا روترب پویتونژ باوختنا يلصا شور زونه دوجو نيا اب )
وصخ نییعت یارب یدايز يم ماجنا ، دوش يم درکلمع شيازفا بجوم میقتسمریغ روط هب هک بولطم تایص
فولتخم تافص ناوت يم يگداس هب نآ زا هدافتسا اب هک دنيامن يم هئارا يشور یزاس هیبش یاه لدم .دریگ هرتماراپ يقبام نتشاد هگن تباث ، لاح نیع و يهایگ رتماراپ کي اهنت رییغت .داد رارق يبايزرا دروم ار هیبوش ا
یدايز رایسب نامز دنمزاین يعقاو تلاح رد راک نیمه یارجا هک نآ لاح تسا يکیتنژ یاه نيلاوزيا داجيا .تسا 1-2-2 -
تاقیقحت رد یرازبا ناونع هب اه لدم
( نمگیلس 1990
: دنک يم تسرهف ريز حرش هب ار تاقیقحت رد اه لدم یاهدربراک )
-1 ام تخانش رد ءلاخ نییعت
-2 ومزآ و تخاس اه شيامزآ يحارط تهج يکمک و اه هیضرف ن
-3 )تیساسح زیلانآ( متسیس رب رثؤم یاهرتماراپ نيرتمهم نییعت
-4 فلتخم یاه صصخت اب ناققحم نیب ثحب یارب يبوچراهچ نیمأت
-5 کرتشم تلاکشم لح تهج مه رانک رد ناگدننکدیلوت و ناققحم ندروآدرگ
( شناراکمه و توب 1996
زبا ناونع هب ار اه لدم ) يوم يتاوقیقحت همانرب یارب راتخاس کي داجيا تهج یرا
اوب قویقحت يياراوک شيازوفا هوک دوندقتعم و هدووب يوشزرا اوب رازوبا قویقحت تخانش یارب ًاصوصخ هک دننیب دونمزاین اوه لدوم تخاوسو شيامزآ .دش دهاوخ مهارف يتاقیقحت یاه تیلاعف زا يشخب ناونع هب یزاسلدم شناد ، دنتسه هعسوت یارب رگيدکي نیویعت یاروب اوه لدوم و دووش يوم هتخاوس اوه لدوم دووبهب یارب ديدج
.دنوش يم هتفرگ راک هب يتاقیقحت یاه تيولوا نییعت و اه هتخانشان 1-2-3 -
کسیر
، اووه و بآ ریثأوت . توسا یزرواوشک ريذوپان ييادوج یازجا زا یریسمرگ یاهروشک رد ًاصوصخ کسير ه اه هنيزه و اه تمیق و اه یرامیب و تافآ نويا زا کوسير .دنتوسه نیعماون لبق زا فلتخم تاجرد اب يگم
رد هدوش هوتفرگ میموصت ، توسا رثؤوم یرویگ میموصت روب حوطس زا یدادعت رد هک تسا تیمها زئاح رظن تيريدوم ييآراوک .دوشاب بوسانمان لااوب کوسير اوب يوطیحم رد ًلاماوک تسا نکمم مک يکسير اب يطیحم قطنم و یا هعرزم حطس ود ره رد یزرواشک رد .دووش يوم طووبرم کوسير تيريدوم هب یدايز دح ات یا ه
و دناوسرب لقادوح هوب ار نامز يط رد دمآرد تاناسون ات دراد شلات زرواشک هداوناخ کي یا هعرزم حطس عاومتجا یاوه شوخب همه رد ار تیعمج یارب يفاک یاذغ نیمأت ات دشوک يم تموکح کي يلم حطس رد م يهایگ تادیلوت رد کسير .دزاس يعطق طياروش اوب يومیلقا تاناوسون لوثم دوشاب تدوم هاتوک تسا نکم
یداصتقا .اه کاخ يهدزاب شياسرف لثم تدمدنلب اي و يعامتجا–
تاناوسون يباويزرا یاروب یدنموشزرا رایوسب یاوهرازبا اوه لدم ، يمیلقا تدم زارد یاه هداد هب يسرتسد اب ش هب توافتم یاه تسایس زا هدافتسا اب میلقا زا يشان دیلوت ،زنکليو و نوتنروت( دور يم رام
1998 یاروجا .)
تولع هوب نیوعم یژتارتوسا کوي صوصخ رد يبايزرا نینچ هب يبایتسد یارب یا هعرزم يتنس یاه شيامزآ
1-2-4 -
يعارز ناهایگ تیریدم
يعقاو درکلمع و هوقلاب درکلمع فلاتخا زیلانآ هنوگره زا لبق رد هاویگ هوقلاوب دروکلمع مینادوب هک تسا مزلا يعارز ناهایگ تيريدم تایلمع رد یدوبهب
نويا بوجوم يلماووع هوچ و ؟توسا ردوقچ يعقاو درکلمع اب هوقلاب درکلمع نیب توافت و رظن دروم هقطنم ( ناراکمه و تیمشنیپ ؟ دنوش يم درکلمع توافت 1990
دروکلمع نیوب تواوفت ناونع هب ار درکلمع ءلاخ )
لوثم یددوعتم یاوه تيدودوحم دروعم رد دروکلمع .دونا هدروک فیوصوت يوعقاو درکلمع و لوصح لباق اوه یرامیب ، تافآ زا يشان یاه شنت و اوه و بآ و کاخ تایصوصخ ، دیلوت تایلمع ، مقر تایصوصخ اوب هدومآ توسد هوب يلاومتحا یاويازم يومک فیوصوت دروکلمع فلاتخا نيا زیلانآ .دراد رارق بآ دوبمک و رجا ناونع هب دنناوت يم هک دزاس يم صخشم ار يياهروتکاف و هتخاس رسیم ار تيريدم دوبهب یاه همانرب یا یاوه یدورو زیلاونآ و هاویگ هوقلاوب درکلمع دروآرب اب يهایگ یاه لدم .دنریگب رارق يتاقیقحت تاعوضوم
لدم زا هدافتسا دنزاس يم نیعم ار دیلوت هدننک دودحم لماوع ، فلتخم PNUTGRO
ناراکمه و توب(
، 1991 ، ناراکمه و رنیس ؛ 1994
.تسا يياهدربراک نینچ زا يلاثم ناتسودنه فلتخم قطانم رد )
تشاک لوصحم و دشر لصف لوط رد هایگ دشر رب یا هدمع ریثأت تشاک كيرات ، یزرواشک قطانم رثکا رد ًاساسا م اي ناسونرپ یاه طیحم رد ًاصوصخ هیضرف نيا . دراد نآ يياهن سووسحم توسا یووق لصف رثا هک يقطان
کوشخ لوصف عوروش اوت توشاک هوب میمصت ریسمرگ همین و ریسمرگ قطانم یرایسب رد لاثم یارب .دشاب يم رارقتوسا هب جتنم کاخ بآ تيافک مدع تروص رد دوز رایسب تشاک يعاضوا نینچ رد . دوش يم يبايزاب يکشخ شنت اب ار هایگ ، ريد رایسب تشاک و دوش يم فیعض یداوصتقا دروکلمع نییعت نامز هک لصف رخآ
.دزاس يم هجاوم ، تسا ناهایگ زا یرایسب
1-2-5 -
يعارز تلاوصحم دیلوت رب میلقا رییغت ریثأت
، توسا هدونيآ رد ناوهایگ دویلوت رب میلقا رییغت يلامتحا ریثأت ينیب شیپ هار اهنت یزاسلدم هک نيا هب هجوت اب طابترا رد یزاسلدم زا هدافتسا اوج نويا رد اذول .توسا يهجووت لباق يتاراشتنا مجح ساراد عوضوم نيا اب
اوب طبترم يهایگ جنرب .تسا هدش هئارا ، جنرب اب طبترم ًاصوصخ ناهایگ دشر یاه لدم دربراک زا لاثم دنچ جت زا ناوتم دویلوت قويرط زا هکلب دوش يم میلقا زا رثأتم نآ دیلوت اهنت هن اريز تسا میلقا رییغت تاقیقحت هويز
موهم هاویگ نیومود مدونگ زا سوپ نینچمه ،تسا رثؤم میلقا رییغت رب کاخ یزاوه ریغ طيارش رد يلآ هدام ور تویعمج زاوین عفر تهج دوجو نيا اب .دراد شقن ناهج تیعمج زا یدايز شخب هيذغت رد و هدوب ناهج ات نآ دیلوت هدنيآ یاه ههد يط رد شيازفا هب 70
ربانب .دباي شيازفا دياب دصرد میولقا رییغت ریثأت يسررب نيا
.تسا مهم رایسب يتآ نرق رد زاین عفر و یراذگتسایس يحارط رب 1-2-6 -
یروآ نف لاقتنا و میلعت ، سیردت رد اه لدم دربراک
تخوس تيدودوحم تلع هب سرادم حطس رد اريز تسا يلاع تلایصحت یارب سيرردت رد يعارز ناهایگ اح رد یاهروشک رد یرتویپماک رازفا هیبوش یاوه لدوم زا هدافتسا لیسناتپ .تسین ريذپ ناکما ًلامع هعسوت ل
هوتفاي هعوسوت یاهرووشک رد اوه هاگوشناد زا یرایوسب رد جويار تایلمع زا و دش نومزآ داتفه ههد زا یزاس يگدیچیپ تخانش ، يهایگ مولع سيردت و میلعت رد یزاس هیبش یاه لدم زا هدافتسا ينابم زا يکي .دمآرد قتم طباور ( ناراکمه و رناي .تسا طیحم و هایگ نیب لبا
1991 هیبوش یاوه لدم زا هدافتسا یارب شور ود )
: دنا هدرک داهنشیپ یزاس -1 ناووت يوم ار کاوخ ا هاویگ لدوم : دووجوم یزاس هیبش یاه لدم زا هدافتسا اب هدهاشم و شيامزآ
.درک هدافتسا يهاگشيامزآ و یا هعرزم یاه شيامزآ یارب -2 آرف : لدم تخاس رتویپماوک رد نآ یریگراوک هوب و کاوخ ا هایگ لدم کي تخاس و فیصوت دني
مود لصف
اه شور و داوم
2-1 - :لدم راتخاس
درکلمع و دشر یزاس هیبش لدم فلتخم یاهشخب نادرگباتفآ
لکش رد 1
.توسا هدوش هداد ناوشن
هداوم دویلوت ، یدیوشروخ عشعشت بذج ، گرب شرتسگ یزاس هیبش لماش ،ازجم شخب راهچ یاراد لدم و کشخ هناد درکلمع
و هوطوبرم ريداوقم اب اه رتماراپ همه .تسا هارومه هوب لدوم یاوه يوجورخ و یدورو
لودج رد لدم رد هتفر راکب یراصتخا تاملک 1
هدش هداد حیضوت .تسا
عشعشت
ا
لکش
1 - درکلمع و دشر يمسیناکم لدم راتخاس تراچولف نادرگباتفآ
.
مد ا
گرب حطس شرتسگ
عشعشت نامدنار
کشخ هدام دیلوت
صخاش تشادرب
يياوه مادنا هناد
لودج
1 لدم یاه يجورخ و یدورو ، اهرتماراپ یراصتخا تاملک تسیل .
یراصتخا هملک تاملک حرش
دحاو رادقم
هنازور طسوتم یامد T دارگیتناس هجرد
یدورو
هياپ یامد Tb دارگیتناس هجرد
4
To1
نیياپ بولطم یامد دارگیتناس هجرد
28
To2
بولطم یامد لااب
رد دارگیتناس هج 40
فقس یامد Tc دارگیتناس هجرد
50
TT(i )
زور ات تشاک نامز زا يعمجت ييامد نامز i
ما زور هجرد
دشر– یدورو
تشادرب ات تشاک زا يعمجت ييامد نامز GTT زور هجرد
دشر–
TT1
ناياپ ات تشاک نامز زا يعمجت ييامد نامز لوا دشر هلحرم
زور هجرد دشر–
TT2
مز ناياپ ات تشاک نامز زا يعمجت ييامد نا
مود دشر هلحرم زور هجرد
دشر–
TT3
ناياپ ات تشاک نامز زا يعمجت ييامد نامز موس دشر هلحرم
زور هجرد دشر–
گرب حطس صخاش LAI
LAImax
گرب حطس صخاش رثکادح دحاو نودب
3
LAIfull
+ 0.5 LAImax
دحاو نودب 5
ا 3
وتف لاعف عشعشت PAR یزتنس
زور رد عبرم رتم رب لوژاگم یدورو
هدش بذج یزتنسوتف لاعف عشعشت IPAR زور رد عبرم رتم رب لوژاگم
یدورو
عشعشت زا هدافتسا يياراک RUE لوژاگم رب مرگ
05 ا 1
يشوماخ بيرض K دحاو نودب
8 ا 0
لوصحم دشر تعرس CGR زور رد عبرم رتم رب مرگ
يجورخ
لک کشخ هدام TDM تم رب مرگ
عبرم ر يجورخ
تشادرب صخاش HI دحاو نودب
يجورخ
تشادرب صخاش شيازفا DHI زور رب مرگ
011 ا 0
هناد درکلمع GDM عبرم رتم رب مرگ
يجورخ
زا مقر هب طوبرم یاه یدورو و يسانشاوه هاگتسيا زا يسانشاوه هب طوبرم یاه یدورو .دنوش يم ذخا عبانم زا اهرتماراپ :هجوت
هعرزم یاهشيامزآ دنهاوخ بسک یا
.
Title of Research: A COMPUTER MODEL FOR SIMULATING SUNFLOWER GROWTH AND YIELD
Researcher: Abdolghayoum Gholipouri
Co-Researcher:Mohammad Sedghi, Rauf Seyed Sharifi, Amir Heydari University of Mohaghegh Ardabili Faculty of Agriculture Department of Agronomy and Plant breeding
Keywords: Simulation, Sunflower, growth, dry matter.
Abstract. Sunflower (Helianthus annus L.) is one of the most important oil seed crops in Iran. In spite of very progressing in production mechanization and varieties breeding, weather is still one of the most important determining factors for growth and production crops. Under optimal water and nutrient supply, radiation and temperature are two important factors for determining of production and dry matter accumulation. Quantification of the effect of radiation and effect of temperature on growth and yield of sunflower is important in selecting this crop for different agro-climatic situation. Environmental limitations in production at each regional can be evaluated using a crop simulation model and prolong weather data. The model operates simulation daily and it has four segments include simulation of leaf area index, light interception, dry matter production and seed yield. For testing model, the capability of the model was determined to predicting of leaf area index and accumulated dry matter production. Paired data of observed and simulated for both leaf area index and accumulated dry matter were tested by t test. Between paired data were not significant (α =0.05). Also linear regression between observed and simulated values for leaf area index and accumulated dry matter explained more than 95% of variability. Hence this model can be used to predict the potential yield of sunflower cultivar Armavirusky in the other locations.
