1
یگتسبمه صخاش
CROSS یگژیو یخرب اب
کاخ یاه
یغالبروک یورسخ الیزان ولک یسابع ادیآ ،1
باهش نیسح ،2 3
1 - یلیبدرا ققحم هاگشناد ،کاخ یسدنهم و مولع دشرا یسانشراک یوجشناد
2 - یلیبدرا ققحم هاگشناد یملع تئیه وضع
3 - یلیبدرا ققحم هاگشناد یملع تئیه وضع
هصالخ ماجنا زا فده صخاش یگتسبمه یسررب شهوژپ نیا
پ ینویتاک تبسن یرادیا
ینامتخاس کاخ
CROSS( )
یخرب اب
یگژیو لماش کاخ یاه ،pH
،EC وOC یمSAR اب دادعت روظنم نیا یارب .دش 101
هنومن قمع زا بکرم تروص هب ات رفص
30 یتناس یرتم هکبش تروص هب مظنم یدنب
و دش تشادرب .دش لقتنم کاخ هاگشیامزآ هب
یگژیو لماش کاخ یاه ،PH
،EC
، OC رصانع
، Na وK Ca+Mg یسدنهم و مولع یهاگشیامزآ درادناتسا یاه شور اب
هزادنا کاخ .دندش یریگ
هداد اه زا سپ
لامرن یزاس هداد یگتسبمه یسررب یارب اه
رازفا مرن زا نوسریپ بیرض وSPSS
هدافتسا دندش . شهوژپ جیاتن هک داد ناشن
صخاش CROSS یگژیو اب
یاه
،pH EC و یگتسبمه OC یراد ینعم
نیب یلو درادن و SAR
CROSS یگتسبمه
.دراد دوجو دصرد کی حطس رد یراد ینعم هنادکاخ یرادیاپ رد میساتپ شقن هب هجوت اب
صخاش تیمها و CROSS
شیپ رد
رصنع نآ شقن ینیب
، مز رد ار صخاش نیا ترورض رضاح شهوژپ تیمها ینیب شیپ هنی
رصنع و دنک یم رت نایامن میساتپ
صخاش شقن نیشیپ نارگشهوژپ جیاتن رارکت و تابثا نمض CROSS
رظن هب دوجو نیا اب دوش یم روآدای ار دسریم
یارب
یسررب رتشیب ییآراک صخاش CROSS رد
دروم نایب یرادیاپ ینامتخاس مزال ،اه کاخ
تسا یاه شهوژپ یرتشیب
رب یور
ونا عا یفلتخم زا اه کاخ ماجنا .دوش رت نایامن صخاش نیا ییآراک ات دوش
:یدیلک تاملک صخاش ،یگتسبمه
CROSS
، یمیدس بذج تبسن یگژیو ،
یاه کاخ میساتپ ،
1 . همدقم CROSS صخاش
هراشا هنادکاخ یرادیاپ هب هک تسا یصخاش یم
تظلغ هکنیا هب هجوت اب و دنک یاه
میزینم و میساتپ
اخ یخرب رد ک
اه هدافتسا صخاش نیا زا تسالاب یعیبط روط هب یم
میزینم و میسلک رب ار میساتپ و میدس تارثا هک دوش و
سر یگدنکارپ ناشن
یم .دهد میدس دراد هک یلیسناتپ اب ثعاب
مروت و یگدنکارپ زین و کاخ
شیازفا حوطس کمن و کاخ لزنت
تیفیک کاخ هرهب و یرو نیمز یم میدس بذج تبسن .دوش (SAR)
راتخاس رب میدس تارثا و کاخ یگدنراب رتماراپ یارب
هدافتسا کاخ یم
[.دوش 6 .]
میساتپ کی یم یتیفرظ دناوت
بجوم تارثا هباشم میدس دوش [ 6 ].
ییاهنویتاک میدس دننام
هک
شنکارپ سر یرتشیب داجیا یم
،دننک یم دنناوت ریداقم یرتشیب تمواقم رد کاخ کشخ داجیا دننک [ 1 ] میساتپ . یلدابت
یم دناوت ثعاب تارثا هباشم اب میدس اما دوش رتشیب تاقوا هدیدان هتفرگ
،دوشیم نوچ رادقم تبسن نآ هب
ریاس اهنویتاک رد
2
یاهکاخ رثأتم زا کمن رتمک .تسا میساتپ هب ناونع کی نویتاک کی یتیفرظ یم دناوت ببس مروت و شنکارپ سر اه دوش [ 4 .]
میساتپ داجیا رد شنکارپ سر رد
،اهکاخ لداعم اب میدس [ دشاب یمن 4
] رادقم. رتشیب یاهنویتاک کی
میدس یتیفرظ و
میساتپ
ربارب رد یاهنویتاک ود
یتیفرظ میسلک و رد میزینم یاه کاخ
رثأتم زا
،کمن رب نامتخاس کاخ
رثا هتشاذگ و ببس
یاهتیدودحم دیدش
یارب دشر لوصحم یم [ دوش 5 ].
2 . اه شور و داوم طا رد قیقحت نیا فار
ناتسرهش نیمن
لیبدرا عباوت زا یتاقیقحت هعرزم کیدزن و
یلیبدرا ققحم هاگشناد .دش ماجنا
مظنم یدنب هکبش یرادرب هنومن یوگلا داعبا اب
250 هدوب رتم هنومن و یاه کاخ بکرم قمع زا
ات رفص 30 یتناس تشادرب یرتم
.دندش نوی یاه ف میلف شور اب کاخ عابشا هراصع میساتپ و میدس رتموت
ی ، نوی یاه نویسارتیت شور اب میزینم و میسلک اب
،EDTA یلکلاو شور هب یلآ هدام -
کلب و یریگ هزادنا هعلاطم
.دش وpH هنومن EC
اه زین هاگتسد اب یاه
رتمpH و EC
.دندش عقاو تئارق دروم جنس صخاش
SAR یاه CROSS و
رب هیاپ طباور ( 1 ( و ) 2 ) دندش هبساحم 3]
.]
ت نایاپ رد هیزج
رازفا مرن زا هدافتسا اب یرامآ یاه SPSS
.تفرگ تروص
(
1 )
SAR = Na/[Ca + Mg/2]1/2
( 2 )
CROSS = (Na + (0.56 K))/[Ca + (0.6 Mg)/2]1/2
و هداد یاه لصاح یرامآ زیلانآ دروم رد
.دنتفرگ رارقSPSS
3 . ثحب و جیاتن
یارب هداد عیزوت هوحن یسررب هصالخ هب یبایتسد و اه
کمک اب یناوارف عیزوت ،تیصوصخ ره یرامآ تاعالطا زا یا
یگژیو مرن طسوت رایعم فارحنا و سنایراو ،رثکادح ،لقادح ،نیگنایم لماش نآ یاه رازفا
تفرگ رارق یسررب دروم SPSS
لودج(
1 .)
لودج 1 - رتماراپ یرامآ فیصوت هدافتسا دروم یاه
N Range Minimum Maximum Mean Std.
Deviation
Variance
SAR 101 1.1770 .0227 1.1997 .159800 .1784119 .032
CROSS 101 2.8809 .1899 3.0708 .884020 .4983190 .248
OC 101 3.5100 .0000 3.5100 .845670 .4788996 .229
pH 101 1.46 6.67 8.13 7.3648 .20631 .043
EC 101 35.54 .26 35.80 2.6699 5.68586 32.329
نیب یگتسبمه نییعت یارب CROSS صخاش
یگژیو و یاه رازفا مرن زا کاخ .دیدرگ هدافتسا SPSS
هب هجوت اب
لودج رد هک رازفا مرن زا هدمآ تسد هب یرامآ یاهزیلانآ 2
نیب تسا هدش هراشا CROSS
ب ا
،PH وEC هکنیا لیلد هب OC
نیب هدش هبساحم نوسریپ بیرض ریداقم 0
ات 1 - یفنم یگتسبمه تسا .دشاب یم رارقرب راد ینعم ریغ و
بیرض هکییاجنآ زا
3
صخاش ود نیب هدش هبساحم نوسریپ CROSS
و تسا کیدزن کی هبSAR اذل
حطس رد یوق یگتسبمه 01
/ 0 ود نآ نیب
.دراد دوجو صخاش
لودج 2 - یگتسبمه اهرتماراپ نیب
EC pH
OC CROSS
SAR 1 SAR
** 1 0.930 CROSS
1 0.006
0.032 OC
1 0.143
0.076 0.054 -
- pH
1 -0.059
-0.023 0.001
0.067 - EC
حطس رد یگتسبمه**
01 / 0 .تسا راد ینعم
4 . یریگ هجیتن هک داد ناشن هدمآ تسد هب جیاتن زا
رتماراپ نیب یاه
،SAR CROSS
، ،pH وEC نیب اهنت ،OC صخاش وSAR
CROSS ینعم یگتسبمه
راد و دش هدهاشم صخاش اب یراد ینعم طابترا چیه یسررب دروم یاهرتماراپ هیقب
CROSS
.دنا هتشادن ناراکمه و یماما هجیتن اب جیاتن نیا
[ 2 ] زین .دراد یناوخمه دروم هقطنم رد هک داد ناشن هدمآ تسدب هجیتن
یاهرتماراپ مک تارییغت هنماد هب هجوت اب هعلاطم ،pH
و EC لودج( OC
1 .درادن دوجو راد ینعم طابترا داجیا ناکما )
صخاش نیا زا هدافتسا یم
هنادکاخ نامتخاس یرادیاپ رد میساتپ شقن ینیب شیپ هب دناوت اه
دیامن کمک رظن هب
دسر یم یارب
یسررب رتشیب یاهشهوژپ تسا مزال یرتشیب
رب یور عاونا یفلتخم زا اه کاخ اهرییغتم نیا تارییغت زا یعیسو هنماد اب ماجنا
دوش صخاش تیمها و هنادکاخ یرادیاپ رد میساتپ شقن هب هجوت اب . CROSS
رصنع نآ شقن ینیب شیپ رد
، رضاح شهوژپ
بثا نمض و دنک یم رت نایامن میساتپ رصنع تیمها ینیب شیپ هنیمز رد ار صخاش نیا ترورض نارگشهوژپ جیاتن رارکت و تا
صخاش شقن نیشیپ CROSS
رظن هب دوجو نیا اب دوش یم روآدای ار دسریم
یارب یسررب رتشیب ییآراک صخاش CROSS
رد دروم نایب یرادیاپ ینامتخاس مزال ،اه کاخ
تسا یاه شهوژپ یرتشیب
رب یور عاونا یفلتخم زا اه کاخ ماجنا ات دوش
ت نایامن صخاش نیا ییآراک .دوش ر
5 . عبانم
1. Dexter AR and Chan KY, 1991. Soil mechanical properties as influenced by exchangeable cations. Journal of Soil Science 42: 219-226.
2. Emami, H, Astaraei, A. R., Fotovat, A and Khotabaie, M. 2014. Effect of Soil Conditioners on Cation Ratio of Soil Structural Stability, Structural Stability Indicators in a Sodic Soil, and On Dry Weight of Maize.
Arid land Research and Management. 59: 325-339.
3. Rengasamy P and Marchuk A, 2011. Cation ratio of soil structural stability (CROSS). Soil Research 49: 280–
285.
4. Rengasamy P and Sumner ME, 1998. Processes involved in sodic behaviour. Pp. 35–50. In: Sumner, ME and Naidu, R (Eds). Sodic Soils: Distribution, Properties, Management, and Environmental Consequences.
(Oxford University Press: New York)
5.Rengasamy P, 2010. Soil processes affecting crop production in salt-affected soils. Functional Plant Biology.
37: 613–620.
6.Marchuk,A.G., and Rengasamy, P. 2010. Cation ratio of soil structural stability (CROSS).
4
CORRELATION OF CROSS INDEX WITH SOME SOIL PROPERTIES
Khosravi Nazilaa, Abbasi-Kalo Aydab, Shahab Hoseinc
a, b and c: Department of soil science and engineering, University of Mohaghegh Ardabili
*Corresponding author:[email protected]
ABSTRACT
The aim of this study was to investigate the correlation of Cation Ratio of Structure Stability (CROSS) with some properties of soil including pH, EC, organic carbon (OC) and SAR. For this purpose, 101 compund soil samples is taken from 0 to 30 centimeters in regular grid arrangement and transferred to the laboratory. soil properties including pH, EC, OC, Na, K and Ca+Mg determined. After data normalization, the data used to investigate the correlation using SPSS software and Pearson coefficient. The results showed that the CROSS index does not have any correlation with pH, EC and OC but there is a high correlation between CROSS and SAR at 0.01 Level. Considering the role of potassium in aggregate stability and the importance of the CROSS index in predicting its role, the present research show up necessity of this index in predicting the importance of potassium element and Reaffirming and repeating the results of previous researches, the role of the CROSS index is reminiscent of. However, for further examination of the effectiveness of the CROSS index on the expression of soil structural stability; it is necessary to carry out more research on different types of soils in order to improve the efficiency of this index.
Keywords: Correlation, CROSS Index, Sodium Absorption Ration, Soil Properties
