Dit boek is geschreven voor professionals die dagelijks te maken hebben met mensen met dementie, zowel in de thuiszorg als in een zorginstelling. Het patroon dat we volgen is hetzelfde als het vorige Praktische Boek over Dementiezorg, eveneens uitgegeven door Bohn Stafleu van Loghum en nu opnieuw uitgegeven als Dementiezorg in de Praktijk, Deel 1.
Kijken
Denken
Doen
De meeste contacten vinden plaats als de hulpverlener iets voor de cliënt moet doen (of als de cliënt hulp nodig heeft). Zorgaanbieders zetten zelf de positieve toon door aandacht te hebben voor wat goed gaat en de zwakke punten van de cliënt op passende wijze aan te pakken.
Als de verandering de draagkracht te boven gaat
Gewoon of ongewoon?
Profiel: aanpassingsproblemen
Stappenplan
De meeste levensgebeurtenissen liggen buiten uw controle en kunnen niet worden voorkomen. Breng de persoon bijvoorbeeld eerst een tijdje weg van de afdeling, naar het restaurant van de instelling en dan naar de tuin.
Onbegrepen maakt onbemind
Gewoon of ongewoon?
Profiel: taalstoornis
Stappenplan
Dosering is vaak belangrijk; Verwacht niet meer van anderen (en van jezelf) dan je hebt. Ook iemand met een taalstoornis kan in zijn denken van het ene onderwerp naar het andere springen.
Vocht en voeding: bron van leven en zorgzaamheid
Gewoon of ongewoon?
Profiel: moeilijkheden met eten en drinken
Stappenplan
4 Wend u af van uw gezicht wanneer u naar de lepel nadert, in de lepel bijt of uw mond gesloten houdt. Het is noodzakelijk om speciale aandacht te besteden aan de kwaliteit van normale voeding. Het einde van de maaltijd wordt gemarkeerd door het benoemen, afruimen van de tafel en (bijvoorbeeld) samen afwassen.
Gebruik een kleinere lepel, wacht met het aanbieden van de volgende hap totdat de eerste is doorgeslikt. Soms is de inbreng van de fysiotherapeut nodig, bijvoorbeeld om een goede eethouding te bereiken en spierkrampen te voorkomen. De afdelingsmedewerkers, die in de zomermaanden altijd onderbezet zijn, hebben meer tijd voor degenen die de afdeling niet kunnen of willen verlaten.
Zoals een goede mondverzorging, in de zin van het regelmatig bevochtigen van de slijmvliezen met orale gel en regelmatig onderzoek van de mond. Tijdens het normale beloop van uitdroging bij dementie wordt de oudere slaperiger en apathischer, wat het gevolg is van het optreden van uremie.
Over het lijden, leiden en begeleiden van familie
Gewoon of ongewoon?
Profiel: familie begeleiden
Stappenplan
Dit hoofdstuk gaat niet over interventies om de achteruitgang van de cliënt aan te pakken (counseling); over het zo goed mogelijk onderhouden van de dagelijkse contacten (begeleiding). Bijvoorbeeld wanneer het gedrag van het familielid een negatief effect heeft op de zorgverlening en de sfeer op de afdeling. Het is begrijpelijk dat de confrontatie met het menselijk lijden van de eigen verwante bezoekers soms te veel wordt.
Het bieden van zorg aan de cliënt staat centraal en neemt vaak het leeuwendeel van de beschikbare tijd in beslag. Leidraad is het belang van de cliënt en wat hij of zij behartigt, binnen de mogelijkheden van de indicatie. Soms zie je dat de mantelzorger pas het overlijden van het naaste verwerkt.
Nodig gerust de nabestaanden uit om samen de verjaardag van de klant te vieren. Het doel is om de mogelijkheden af te wegen, overeenstemming te bereiken voor de nabije toekomst, waarna verder overleg zal volgen.
Ook wij nemen onszelf zelden correct de maat
Gewoon of ongewoon?
Profiel: minderwaardigheidsgevoelens en zelfoverschatting
Stappenplan
Dementie maakt het niet alleen moeilijker om je in te leven in anderen, maar ook om aan jezelf te denken. Het is gebruikelijk en onaangenaam, maar hoeft een goed leven niet in de weg te staan. Agendapunt is wie waar aan tafel zit in de woonkamer: ‘Is er nog iets nodig?’ De combinatie van de heer Roelofs en mevrouw Mus, die elkaar de hele dag in de gaten houden, blijkt geen goede combinatie . .
Vergelijk dit met een langere route die je dagelijks in de auto naar je werk aflegt. Als dit in de zorg gebeurt, mis je cliëntsignalen van fysiek ongemak, spanning en onbegrip. Als iemand door angst of boosheid dit lopendebandsysteem ontregelde, kwamen er een extra paar handen aan te pas om de cliënt in de kleren te hijsen.
Een bewoner die op de afdeling veel praat, zowel verbaal als op de commode in de woonkamer, concentreert zich nu een half uur lang op het controleren van de velgen van een rolstoel. 5 Het gewenste gedrag wordt ook besproken en gecontacteerd als de cliënt rustig is en er qua gezondheid niets gedaan hoeft te worden.
Oververtegenwoordigd, onderschat en onderbehandeld
Gewoon of ongewoon?
Profiel: pijn
Stappenplan
4 Onder bewoners van verpleeghuizen had bijna 70 procent van de mensen ouder dan 80 jaar pijn (op het moment van het onderzoek of in de week ervoor). Een kwart van de bewoners van bejaardentehuizen met pijn krijgt hiervoor geen behandeling. Een nauwkeurige beschrijving van de observaties en omstandigheden van de manifestatie van pijn helpt de arts op weg.
Laat ruimte voor twijfel, blijf de klant monitoren en geef de klant, als de onzekerheid aanhoudt, het voordeel van de twijfel. Als het gedrag vervolgens afneemt, is de tweede stap het vaststellen van de oorzaak van de pijn en de derde stap het behandelen ervan. Maak het klachtenbeeld zo duidelijk mogelijk Tijdens de gerichte observatie kunnen de volgende vragen aan de orde komen.
Het is belangrijk om een goed beeld te hebben van het ‘normale’ gedrag van de klant. Bij een recent onderzoek kunt u vóór het onderzoek informeren naar het beeld van de persoon.
Laveren tussen betutteling en onveiligheid
Gewoon of ongewoon?
Profiel: wilsbekwaamheid
Stappenplan
Ook zal de vertegenwoordiger van de cliënt proberen duidelijk te maken wat de persoon aangeeft of, als dit onduidelijk blijft, eerder gewild zou hebben. 5 Wil naar buiten en de afdeling verlaten, maar eenmaal buiten verdwaalt hij steevast. Houdt toezicht op de uiterlijke verzorging van de cliënt en regelt indien nodig opname of overdracht.
De mening hier en nu van de cliënt is bepalend, als die duidelijk en begrijpelijk is. De vertegenwoordiger van de cliënt, en daarna personeel, komen immers pas in beeld als de mening van de cliënt onduidelijk blijft, ook na herhaaldelijk polsen en een gesprek met de behandelaar. Ook al hebben verwanten het heel moeilijk met de situatie en lijden zij meer dan de cliënt; in principe geven de mening en wens van de cliënt de doorslag.
Maar dit laatste hangt af van de gevolgen van het meegaan in de oppositie of het deelnemen aan de activiteit. Dagbesteding en gerichte activiteiten kunnen de beleving van iemand anders versterken en de eigen houding ten opzichte van bepaalde situaties helpen aanscherpen.
Gewoon of ongewoon?
Profiel: zin geven en betekenis verlenen
Stappenplan
In plaats van te willen antwoorden en de details in te vullen, is het vaak beter om een houding aan te nemen van luisteren en vragen ('Wat is het moeilijkste aan...?', 'Wanneer had je het gevoel dat je het wist? Hoe kan ik verder?' met mijn leven?', 'Waarom overkomt mij dit nu?' of: 'Wat is de zin van mijn leven?' kan ik nu helpen?') Wees voorzichtig met advies, vooral aan het begin van het gesprek.
Daarom is het goed om niet te antwoorden, maar te vragen ("Wat bedoel je? Waar maak je je het meeste zorgen over?"). Heeft u sterke punten?', 'Wat zou u het liefst veranderd zien in uw situatie? Iets anders geformuleerd kan het een goed uitgangspunt zijn ('Wat irriteert je hier het meest aan?').
Of is het een klein probleem?', 'Wat kun je niet meer of ben je kwijt?', 'Wat zijn andere mogelijkheden om iets te doen met de tijd die je nog hebt?',. Dat kan zelfs in terminale situaties waarin de resterende uren lijken te tellen ('Hoe ga je herinnerd worden? Wat kunnen we nu doen?', 'Wat ga je tegen je dochter Janneke zeggen?').
Werk vanuit een totaalbeeld
Agressie door cliënten: algemene informatie
COM: algemene uitgangspunten
COM bij agressief gedrag
COM bij emotionele ontregeling
In plaats van de cliënt stevig vast te houden, kunt u de hand openhouden (duim in lijn met vingers). Negeer signalen van boosheid niet, maar benoem ze en erken ze ('Het is duidelijk dat je boos bent!'). Vermijd het om over het hoofd van de cliënt heen te praten, of over iemand anders in diens bijzijn.
Door het probleem serieus te uiten, voorkom je gezichtsverlies ('Het is echt jammer dat je later - niet te snel - de bedoelingen of omstandigheden kunt uitleggen, waarom de dingen zijn gelopen zoals ze zijn gegaan ('Het spijt me, ik was geschrokken. Ik liep te snel op je af en dacht dat je mij al had gezien.') 4 verwachtingen van anderen ('Wij zien je als een fatsoenlijk mens en dat wil ik zo houden. Het is heel goed als je .
Vermijd de indruk dat u de cliënt of familielid de schuld geeft van de escalatie (niet klagen). Het bredere perspectief van COM geeft jou als adviseur ook een evenwichtiger en positiever beeld van de klant.
Extremisten in persoonlijkheid
Gewoon of ongewoon?
Profiel: uitgesproken persoonlijkheden
Behandeling
Achterdochtig, vreemd of excentriek gedrag
Theatraal, berekenend en impulsief gedrag
Vermijdende en angstige persoonlijkheden
Zowel in de zorg als in het dagelijks leven kom je vaak mensen tegen met een onderscheidende persoonlijkheid. Bij paranoïdisme is de persoon altijd op zijn hoede en gedraagt hij zich over het algemeen achterdochtig. Het verschil tussen mensen met een normaal karakter en mensen met een persoonlijkheidsstoornis wordt samengevat in de drie P’s: het patroon is persistent (pervasief), strekt zich uit over verschillende persoonlijke en sociale situaties of dringt diep door in allerlei levensgebieden (pervasief) en leidt tot beperkingen en veroorzaakt lijden (pathologisch).
Hersenbeschadiging, hersenziekten en verslavingsproblemen kunnen echter het karakter en het gedrag aanzienlijk veranderen, ook in termen van de hieronder besproken beelden. Je kunt je beter concentreren op waar je wel controle over hebt, bijvoorbeeld door aan collega’s en managers uit te leggen wat er is gebeurd. Probeer in de aanpak op één lijn te blijven met collega’s, zodat de feedback voor de opdrachtgever voorspelbaarder wordt.
En zonder antwoord te verwachten worden de eigen intenties uitgelegd (‘Ik vind het jammer dat je dacht dat ik... Ik dacht dat het leuk zou zijn als je even je gedachten zou afleiden. Door samen te eten kunnen dingen langzamer gaan. Als meubels worden verplaatst en Wanneer de inrichting in de woonkamer wordt gewijzigd, is het verstandig om de persoon vooraf te informeren en indien mogelijk te betrekken en hem/haar een rol te geven.
Vertrouwen is goed, controleren is beter
Veiligheidsbeleid in de organisatie
Werkomgeving
Huisbezoek
Pesten op de werkvloer
Op één lijn komen en elkaar bijsturen
Opvang na een incident
Schuld- en onmachtsgevoelens
