یشزومآ هورگ تاتابن حالصا و تعارز
دشرا یسانشراک هجرد تفایرد یارب همان نایاپ یژولونکتورگآ هتشر فلع مولع شیارگ
زره یاه
هدوت تسیز ییاسانش
، مکارت و
عونت
فلع زره یاه یکیژولونف لحارم و
بیس عرازم رد ینیمز
طیارش
لیبدرا ناتسرهش یکیژولوکا
:رگشهوژپ
یضرف سابع
:امنهار داتسا
هبوت دمحا یرامخ دیعس
:رواشم داتسا
رادهد مارهب یزیزع مارهش
هامرویرهش 9911
رثا تیکلام و تلاصا گرب دام قوقح یمامت یونعم و ی
بترتم ،تاراکتبا ،جیاتن رب
یروآون و تاعارتخا ، هوشه ژیا یا نا زا ییییشان ِیاه
هب قلعتم یلیددام ققحم هاگشناد
یم بلطم لقن .دشاب
یان رکذ اب و هط وبرم تارّرقم تی اع ر اب ،رثا ژیا زا و ش ناد و امنهار داتس ا یان ،یلیبدرا ققحم هاگش ناد .تسا عناملاب م
بنا نیا گضرفمسهبع
ناد هتخومآ سانشراک
ی دشرا هتشر
یژولونکتورگآ م-
یارگ فیعم مویع رهم یهگه
م هدکیییشناد
لبیمطیهنحمومی دوهگگشک م
یلیددام ققحم هاگگشناد م
هب
هراییمیییش ییو یییشناد
1294249479 یراییت رد هییک
م ...
زا نایاه همان
تحت دوخ یلییییصحت
" :ناونع هدوت تسیز ییاسانش
، مکارت و فلع عونت زره یاه
یکیژولونف لحارم و عرازم
بیس رد ینیمز لیبدرا ناتسرهش یکیژولوکا طیارش
هدومن عافد "
دهعتم ،یا
یم :هک یوش
9 ژیا ) نایاه
همان چیه تفایرد يارب ًلابق ار كردم هنوگ
رد ییییشهوشه تیلاعف هنوگره ناونع هب ای الییییصحت هاگشناد ریاس و لخاد یشهوشه و یشزومآ تاسسؤم و اه
هدومنن هئارا روشک زا جراخ .یا
4 نایاه تایردنم یمامت مقییس و تّحییّ تیلولییسم ) همان
یم هدهع رب ار دوخ یلیصحت .یریگ
9 ژیا ) نایاه
همان طییسوت هدییش یا نا هوشه لییّاح ،
یم بنا نیا .دشاب
9 ایییشهوشه و املع ياهدرواتیییسد زا هك يدراوم رد )
هدومن هدااتیسا نارگید تارّرقم و طباوض قباطم ،یا
عبنم یان ،یملع یرادتناما لّ ا تیاعر اب و هطوبرم تسرهف و ژتم رد ار نآ تاصخشم ریاس و هدااتسا دروم هدومن ركذ عبانم .یا
4 هدااتسا دصق ،لیصحت زا تغارف زا دعب هچنانچ ) ای
هرهب هنوگ ره عارتخا تبث ،باتك رشن زا معا يرادرب
ژیا زا ... و نایاه
همان هزوح زا ،مشاب هتشاد ار
،یلیبدرا ققحم هاگییشناد یرواّنف و اییشهوشه تنواعم .میامن ذخا ار یزلا ياهزو م
6 هئارا ترویّ رد ) هلاقم
ژیا زا جرختسم نایاه
همان
یامه رد سنارانک ،اه
اهرانیمس ،اه ییامهدرگ ،
و اه
رانك رد ار یلیبدرا ققحم هاگشناد یان ،تلا م عاونا )رواشم و امنهار دیتاسا و و شناد( ناگدنسیون یان .میامن رکذ
2 تباث قوف دراوم لاخ ،انامز عطقم ره رد هچناینچ )
الیییصحت ار )... و هاگییشناد طییسوت تیاکییش حرط ،
م ا یم زا م ار یلیبدرا ققحم هاگشناد و یریذه مناد
راتفر هطوبرم تارّرقم و طباویییض قباطم بنا نیا اب .دیامن
یضرف سابع اضما یرات
ناونع و :روآدیدپ مان هدوت تسیز ییاسانش
، مکارت و فلع عونت زره یاه یکیژولونف لحارم و رد ینیمز بیس عرازم
یکیژولوکا طیارش
یضرف سابع / لیبدرا ناتسرهش
داتسا نا امنهار : یرامخ دیعس و هبوت دمحا
داتسا نا :رواشم یزیزع مارهش و رادهد مارهب
خیرات :عافد
دادعت حفص 291 :تا
.ص
نایاپ هرامش :همان / تاتابن حالصا و تعارز هورگ
:هدیکچ
:فده قیقحت نیا زا فده هدوت تسیز ییاسانش
، مکارت و فلع عونت زره یاه یکیژولونف لحارم و بیس عرازم
طیارش رد ینیمز
یکیژولوکا .دوب لیبدرا ناتسرهش
شور :شهوژپ یساننش شیامزآ تروص هب قیقحت نیا
كولب رارکت هس رد یفداصت لماک یاه یعارز لاس رد
-89 رد7981
قورالآ یاتسور ،لیبدرا ناتسرهش یزرواشک تاقیقحت زکرم .دمآ رد ارجا هب
زا مقر بیس ایرگآ
،ینیمز دش هدافتسا یسررب نیا رد .
هدافتنسا دروم رامیت ترونص نیا هب شیامزآ نیا رد
تسد نودب و دهاش ناونع هب ترک كی هک دوب تشک لصف نایاپ ات یگدروخ
ترک هیقب زا و هدنام یقاب ینامز هلنننصاف رد اه
،97 ،47 ،97 ،97 ،47 ،67 ،27 ،07 فلع تنننشاک زا سپ زور17 هب ،زره یاه
.دش تشادرب لماک تروص هتفای اه : كننشخ نزو و مکارت تافننص فلع رثکا
هد نزو طننسوتم ،كیژولویزیف یگدیننسر نامز ،یهدلگ ات نامز ،زره یاه ،اه
هد یلاگچ ممح طنسوتم ینعم زادیسکا لنف یلپ و زادینسکارپ نازیم هد دادعت ،عبرمرتم رد هد درکلمع ،اه
تافص و هدوب راد
نولوتسا ،ندشزبس نامز هد ،ییاز
هد نیتورپ دصرد و زالاتاک نازیم ،ییاز ینعمری
دندوب راد
همیتن :یریگ هک دش هدهانشم یلک روط هب فلع هنوگ92
زا زره هنومن زا و تشک دروم هعرزم رد یهایگ هریت99 یاه یرادرب
هنوگ نیا نایم رد و دش هدهانشم فلتخم فلع یاه
،زره و هدوب هلاسدنچ نآ هنوگ6 كی زین رگید هنوگ99
فلع .دندوب هلاس یاه
كچیپ زره هملس و زمرق هشیر سورخ ات ،ییارحنص فلع هنوگ یناوارف دصرد نیرتشیب یاراد بیترت هب ،هرت
هنوگ و دوب زره ه
یا
فلع و دنب تفه فلع ،هدیباوخ سورخ ات ،یغیتریش ،ریشکاخ زره هروتات
دصرد نیرتشیب .دندوب یناوارف دصرد نیرتمک یاراد زین
ن تیمها و یبسن یناوارف دنصرد ،یبنسن مکارت فلع هب طوبرم بیترت هب یبس
هشیر سورخ ات زره یاه هملس ،زمرق
یپ و هرت كچ
فلع هب طوبرم زاب زین نآ رادقم نیرتمک و هدوب ییارحننص و دنب تفه فلع ،هدیباوخ سورخ ات ،یغیتریننش ،ریننشکاخ زره یاه
هروتات بیس كیژولویزیف یگدیسر و یهدلگ یارب مزال نامز نیرتمک .دوب نامز رد ینیمز
زا سپ زره فلع تشادرب زا سپ زور27
نامز اب رامیت نیا هک هداتفا قافتا تننشاک 17 یاه
07 ، 67 و دنتننشاد رارق كرتننشم هورگ رد یرامآ ر ن زا تننشاک زا سپ زور
هلحرم رد تافص نیا یارب مزال نامز نیرتشیب نینچمه و عبرم رتم رد هد درکلمع نیرتشیب .داتفا قافتا تشاک زا سپ زور47
ترک رد نآ یازجا رد هدنش نیجو یاه
یاهرامیت اب رامیت نیا و دش لصاح تشاک زا سپ زور27 ،17
،07 67647 زا سپ زور
بینس تنشاک لنصف نایاپ ات زره فلع نیجو مدعد دهانش و تنشاک نینچمه تفرگ رارق ناسکی هورگ رد یرامآ ر ن زا )ینیمز
زین نآ یازجا و عبرم رتم رد هد درکلمع نیرتمک فلع نیجو نامز رد
رد زره یرامآ ر ن زا هک دش لصاح تشاک زا سپ زور47
امز اب 97 یاه 97 ، 97 و نیجو نامز درکلمع فالتخا .دندوب نییاپ و كرتشم هورگ رد تشاک زا سپ زور اب تشاک زا سپ زور27
نیجو رامیت دودح تنشاک زا سپ زور47
د یدرکلمع فالتخا زین دهانش رامیت اب و دنصرد97 دودح ر
نیرتمک .دوب دصرد49
زا سپ زره فلع نیجو نامز رد زادینسکا لنف یلپ و هد زادینسکارپ رادقم هب تنشاک زا سپ زور27
اب رامیت نیا هک دمآ تسد
نامز 97 یاه 97 ، 97 و میزنآ نیا رادقم نیرتشیب نینچمه دنتشاد رارق ناسکی هورگ رد یرامآ ر ن زا تنشاک زا سپ زور رد اه
بیس هد هلحرم رد ینیمز هلحرم اب یرامآ ر ن زا زین هلحرم نیا هک دش هدهاشم تشاک زا سپ زور47
،97 ،97 زا سپ زور97
بیس دنشر لنصف نایاپ ات زره فلع نیجو مدعد دهانش و تنشاک .تشاد رارق ناسکی هورگ رد ،)ینیمز
هک نیا هب هجوت اب حطس
نیجو ،تشاک زا سپ زور27 یاراد
درکلمع نیرتالاب دوب
لباق و رتهب درکلمع زین هعلاطم دروم یاهرامیت حوطس ریاس هب تبسن و
لوبق یم تسا هداد ناشن ار یرت .ددرگ هیصوت شیامزآ نیا طیارش اب هقطنم رد دناوت
هژاو :یدیلک یاه
فلع مکارت ،كیژولویزیف یگدیسر ،زادیسکارپ ،زالاتاک
.زره
تسرهف بلاطم
Contents
-9 همدقم و فده ...
...
...
...
...
92
-9 -9 همدقم ...
...
...
...
...
92
-9 -4 فادها قحت ی ق ...
...
...
...
...
91
-4 نابم ی و پ ی ش ی هن قحت ی ق ...
...
...
...
47
-9 شور قحت ی ق ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
-9 -9 شور قحت ی ق ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
-9 اتن ی ج و ی هتفا اه ی شهوژپ و ثحب و تن ی هم گ ی ر ی ...
Error! Bookmark not defined.
-9 -9 کرت ی ب هنوگ ا ی فلع اه ی زره ...
...
Error! Bookmark not defined.
-9 -4 مکارت و نزو كشخ فلع اه ی زره ...
...
Error! Bookmark not defined.
-9 -9 تافص ژولونف ی ک ی س ی ب مز ی ن ی ...
...
Error! Bookmark not defined.
-9 -9 درکلمع و ازجا ی درکلمع س ی ب مز ی ن ی ...
Error! Bookmark not defined.
-9 -4 زنآ ی م اه و تورپ یی ن هد س ی ب مز ی ن ی ...
Bookmark not defined...
Error!
-9 -6 تن ی هم گ ی ر ی لک ی ...
...
..
Error! Bookmark not defined.
-9 -2 پ ی تاداهنش ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
-6 عبانم ...
...
...
Error! Bookmark not defined.
لودج تسرهف اه
Contents
4لودج 9- - دروآرب
،حطنس م ی ناز لوت ی د و درکلمع رد دحاو حطنس د راتکه ) نس ی ب مز ی ن ی روشک هب کفت ی ك
ناتسا اه رد لاس عارز 12ی 9916- ...
...
...
...
49
9لودج 9- - صوصخ ی تا بی فو ی ز ی ژولو ی ک ی هنوگ یاه فلع زره هدهاشم رد هعرزم س ی ب مز ی ن ی ...
Error!
Bookmark not defined.
9لودج 4- - کرت ی ب هنوگ ا ی
،
،مکارت ناوارف ی و مها ی ت بننسن ی فلع اه ی زره رد هعرزم ننس ی ب مز ی ن ی
...
...
...
...
Error! Bookmark not defined.
9لودج 9- - زمت ی ه راو ی سنا تافص مکارت و نزو كشخ فلع زره پ ی كچ ارحص یی و رتشراخ ...
Error!
Bookmark not defined.
9لودج 9- - زمت ی ه راو ی سنا تافص مکارت و نزو كشخ فلع زره نیریش نایب و ریشکاخ ...
Error!
Bookmark not defined.
9لودج 4- - زمت ی ه راو ی سنا تافص مکارت و نزو كشخ فلع زره یشحورگنک و
هملس هرت ...
Error!
Bookmark not defined.
9لودج 6- - زمت ی ه راو ی سنا تافنص مکارت و نزو كننشخ فلع زره قوت رادراخ و ات سورخ ر ی هنش زمرق
...
...
...
...
Error! Bookmark not defined.
9لودج 2- - زمت ی ه راو ی سنا تافص مکارت و نزو كشخ فلع زره نساک ی و نابزواگ لدب ...
Error!
Bookmark not defined.
9لودج 0- - زمت ی ه راو ی سنا تافص مکارت و نزو كشخ فلع زره ش ی تر ی غ ی و فوروس ...
Error!
Bookmark not defined.
9لودج 1- - زمت ی ه راو ی سنا تافننص مکارت و نزو كننشخ فلع زره ات سورخ باوخ ی هد و لدرخ ننشحو ی
...
...
...
...
Error! Bookmark not defined.
9لودج 97- - زمت ی ه راو ی سنا تافص مکارت و نزو كشخ فلع زره فلع تفه دنب و كوهاک ...
Error!
Bookmark not defined.
9لودج 99- - زمت ی ه راو ی سنا تافص مکارت و نزو كشخ فلع زره هروتات و لک فلع اه ی زره ..
Error!
Bookmark not defined.
9لودج 94- - زمت ی ه راو ی سنا تافص یژولونف س ی ب مز ی ن ی ...
Error! Bookmark not defined.
9لودج 99- - زمت ی ه راو ی سنا تافص درکلمع و ازجا ی نآ س ی ب مز ی ن ی Error! Bookmark not
defined.
9لودج 99- - زمت ی ه راو ی سنا تافص میزنآ اه و نییتورپ هد س ی ب مز ی ن ی Error! Bookmark not
defined.
تسرهف لکش اه
Contents
9لکش 9- - مکارت هتوب رتشراخ رد نامز یاه فلتخم تشادرب فلع زره زا هعرزم بیس ینیمز ...
Error!
Bookmark not defined.
9لکش 4- - نزو كشخ رتشراخ رد نامز یاه فلتخم تشادرب فلع زره زا هعرزم بیس ینیمز ...
Error!
Bookmark not defined.
9لکش 9- - مکارت هتوب هملس هرت رد نامز یاه فلتخم تشادرب فلع زره زا هعرزم بیس ینیمز ...
Error!
Bookmark not defined.
9لکش 9- - نزو كشخ هملس هرت رد نامز یاه فلتخم تشادرب فلع زره زا هعرزم بیس ینیمز ...
Error!
Bookmark not defined.
لکننش -9 -4 مکارت هتوب ات سورخ هننشیر زمرق رد نامز یاه فلتخم تننشادرب فلع زره زا هعرزم بیننس ینیمز
...
...
...
...
Error! Bookmark not defined.
لکننش -9 -6 نزو كننشخ ات سورخ هننشیر زمرق رد نامز یاه فلتخم تننشادرب فلع زره زا هعرزم بیننس ینیمز
...
...
...
...
Error! Bookmark not defined.
9لکش 2- - مکارت هتوب نابزواگ لدب رد نامز یاه فلتخم تشادرب فلع زره زا هعرزم بیس ینیمز ...
Error!
Bookmark not defined.
9لکش 0- - نزو كشخ نابزواگ لدب رد نامز یاه فلتخم تشادرب فلع زره زا هعرزم بیس ینیمز ...
Error!
Bookmark not defined.
9لکش 1- - مکارت هتوب فوروس رد نامز یاه فلتخم تشادرب فلع زره زا هعرزم بیس ینیمز ...
Error!
Bookmark not defined.
9لکش 97- - نزو كشخ فوروس رد نامز یاه فلتخم تشادرب فلع زره زا هعرزم بیس ینیمز ...
Error!
Bookmark not defined.
9لکش 99- - مکارت هتوب لک فلع یاه زره رد نامز یاه فلتخم تشادرب فلع زره زا هعرزم بیس ینیمز ....
Error!
Bookmark not defined.
9لکش 94- - نزو كشخ لک فلع یاه زره رد نامز یاه فلتخم تشادرب فلع زره زا هعرزم بیس ینیمز ..
Error!
Bookmark not defined.
9لکش 99- - زور رات یهدلگ بیس ینیمز رد نامز یاه فلتخم تشادرب فلع زره زا هعرزم بیس ینیمز ...
Error!
Bookmark not defined.
9لکش 99- - زور رات یگدیسر كیژولویزیف بیس
ینیمز رد نامز یاه فلتخم تشادرب فلع زره زا هعرزم بیس ینیمز
...
...
...
...
Error! Bookmark not defined.
لکننش -9 -94 طننسوتم نزو ره هد بیننس ینیمز رد نامز یاه فلتخم تننشادرب فلع زره زا هعرزم بیننس ینیمز
...
...
...
...
Error! Bookmark not defined.
9لکش 96- - طسوتم ممح یلاگچ هد یاه بیس ینیمز رد نامز یاه فلتخم تشادرب فلع زره زا هعرزم بیس ینیمز
...
...
...
...
Error! Bookmark not defined.
9لکش 92- - درکلمع هد بیس ینیمز رد نامز یاه فلتخم تشادرب فلع زره زا هعرزم بیس ینیمز ...
Error!
Bookmark not defined.
9لکش 90- - دادعت هد بیس ینیمز رد نامز یاه فلتخم تشادرب فلع زره زا هعرزم بیس ینیمز ...
Error!
Bookmark not defined.
لکننش -9 -91 نازیم زادیننسکارپ هد
بیننس ینیمز رد نامز یاه فلتخم تننشادرب فلع زره زا هعرزم بیننس ینیمز
...
...
...
...
Error! Bookmark not defined.
9لکش 47- - نازیم یلپ لنف زادیسکا هد بیس ینیمز رد نامز یاه فلتخم تشادرب فلع زره زا هعرزم بیس ینیمز
...
...
...
...
Error! Bookmark not defined.
-1 م فدهمومهحدقح م
-1 -1 همدقم
هعسوت رتشیب دیلوت هب زاین ،ییاذ داوم فرصم شیازفا و تیعمج نوزفازور
لاس ات ار ناهج رد یزرواشک تالوصحم 0202
.داد دهاوخ شیازفا یاذ نیمات یارب
رد ایند نوزفازور تیعمج 00
نازیم هب یتسیاب یعارز تالوصحم درکلمع ،هدنیآ لاس
02 یلاحرد ،دنک ادیپ شیازفا دصرد هبزور ییاذ عبانم عبطلاب و یعیبط عبانم هک
زور
رتدودحم یم
.دنوش یفرط زا زین و تشک ریز حطس شیازفا نودب یتسیاب شیازفا نیا
داهن یفاضا فرصم ه
.دریگ تروص یزرواشک یاه تالوصحم درکلمع شیازفا ،نیاربانب
هطساو هب دیاب یزرواشک هتوب ره درکلمع شیازفا
هداهن رتمک فرصم و هایگ ی
هایگ ره درکلمع شیازفا رد رثوم لماوع تخانش زا یهاگآ اذل .دشاب هارمه یزرواشک لت مهم یرما ،یعارز ناهایگ درکلمع شیازفا رب نآ ریثأت و یم یق
فلع تباقر .ددرگ -
.تسا یعارز ناهایگ درکلمع شیازفا یلصا عناوم هلمج زا یعارز ناهایگ اب زره یاه ریثأت تحت ،ءازجا نیا .تسا هدش لیکشت یفلتخم یازجا زا هایگ ره درکلمع
یم رارق طیحم و پیتونژ ،تیریدم لامعا لیبق زا یلماوع .دنریگ
بیس رد ینیمز
، لماع
هدننکدودحم یلصا درکلمع
لوصحم یم نزخم تیفرظ ،
ناهایگ ریاس لثم و دشاب
،
عبنم تردق ای و گرب حطس
، درادن درکلمع یور رب یدایز ریثأت ارصند
ل لصا هداز ه ،
)9904 هوالع.
شنت ،نیارب فلع هلمج زا یطیحم یاه
درکلمع رب یدایز ریثات زره یاه
بیس فلع .دنراد ینیمز هنالاس زره یاه
ات 47 مع دصرد 44 ار لوصحم نیا درکل
یم شهاک نآ لرتنک هک ،دنهد
یم اه دحاو رد دیلوت شیازفا رد یمهم شقن دناوت
.دشاب هتشاد حطس سکع
عون ،عبنم ،ندوب مهارف رادقم هب یعارز هایگ و زره فلع یتباقر لمعلا
فلع هنوگ و مقر یم یدایز عونت یاراد و هتشاد یگتسب یعارز هایگ و زره
و دشاب
قحت رتشیب فلع ییاناوت زا یکاح هدش مامنا تاقی
نژورتین و بآ بذج رد زره یاه
یم یعارز ناهایگ هب تبسن یلصا زا یکی هک یروط هب دنشاب
تراسخ نیرت ع یاه
-فل
...و نبرک دیسکا ید ،ییاذ یاهرصنع ،رون ،بآ دشر عبانم یارب تباقر ،زره یاه یم د دشاب Zimdahl, 2007 ناراکمه و لبوک .)
Cobel et al., 1981 د دنتفایرد )
زره فلع هک Ambrosia artemisiifoli
رتمک ای و ناسکی تیلباق تسا نکمم
سکع یسررب سپ .دشاب هتشاد یتبوطر یداع عقاوم رد یعارز ناهایگ زا ایگ لمعلا
ناه
فلع و یعارز تارثا رتهب تخانش رد ییاذ رصانع و بآ نیمات طیارش رد زره یاه
نآ نیب لباقتم فلع لرتنک یارب حیحص تیریدم شور باختنا و اه
دیفم زره یاه
یم د دشاب Anyia and Herzog, 2004 .)
دینک دراو اجنیا ار کی لصف ناونع 01
-1 -2 قیقحت فادها فلع یکیژولونف لحارم و عونت ،مکارت ،هدوت تسیز نییعت و ییاسانش م زره یاه
عراز
بیس رد ینیمز .لیبدرا ناتسرهش یکیژولوکا طیارش
مع یازجا و درکلمع نازیم یسررب فلع دوجو طیارش رد ینیمز بیس درکل
)دهاشد زره
هرود رد زره فلع زا یراع و .دشر فلتخم ینامز یاه
بیس تیعضو یسررب ... و نییتورپ نوچمه یفیک تافص ر ن زا ینیمز
میت رد یاهرا
فلع تشادرب فلتخم .زره
-2 م نهبح م
پمو ل ش ل هن م ققت
م
ل-2 -1 بیس هایگ تیمها ینیمز
بیس ینیمز یکی زا تالوصحم ییاذ
فرصمرپ رد
ناسنا ۀیذغت تسا
ک ه
درکلمع نآ
رتشیب زا یرایسب تالوصحم زا
یعارز رگید تسا . نیا لوصحم اب
جو دو
درکلمع دایز
رد دحاو حطس رایسب هداهن رب
؛تسا كرد نیاربانب زاین
ییاذ ایگ ه و
گنهامه ندرک
داوم ییاذ سرتسدرد اب
زاین ییاذ هایگ رد ره كی زا لحارم دشر
ریثأت یساسا رب
،درکلمع نزو
صوصخم و
صخاش ریاس یاه
یفیک هد یم دراذگ
Lang et al., 1999د .)
بیس مهم زا یکی ینیمز ر ن زا و هدوب یعارز ناهایگ نیرت
هدافتسا رب هوالع .دراد رارق جنرب و مدنگ زا دعب دیلوت و ییاذ تیمها یتعنص یاه
رد ،
،مدنگ زا دعب ناهج یلصا ییاذ هدام راهچ زا یکی و هدوب مدنگ نیزگیاج زین یدراوم هب ترذ و جنرب یم رامش
تمیق ناسون زا تعنامم و ییاذ تینما هب یبایتسد .دور ه
ا
یم بامیا ات دنک
مقر بیس بسانم یارب و لوصف مامت رد نئمطم دیلوت یارب ینیمز
فلتخم فراصم فلع روضح طیارش رد و
،هعرزم رد زره ددرگ صخشم
.
هلاقم تسرهف نایاپ زا هدش جارختسا یاه
10 همان
بیس رد یمهم شقن ینیمز تاردیهوبرک نیمأت
.دراد ندب زاین دروم یاه یا
ن
هنیمآ یاهدیسا ،نیئتورپ نازیم ر ن زا كیژتارتسا لوصحم ،یبرچ ،یرورض ی
نیماتیو هیذغترد یندعم داوم و اه یم یصاخ تیمها یاراد ناسنا ی
یروط هب دشاب
رد هک هریج ،شیرتا ،ناتسهل ،ناملآ دننام ییاپورا یاهروشک زا یرایسب مدرم ییاذ ی
نگ نان نیشناج یدودحات ... و هسنارف یم فرصم اهاذ رثکا هارمه هب و هدش مد
دوش
،داشکین و هانپ نسحد .)3131
هب زور ایندرد لوصحم نیا فرصم ،لیلد نیمه هب
زور رد ریاس ینارگ و دشر هب ور دنور هب هجوت اب و هدوب شیازفا لاح ،ییاذ عبانم
هب هجوت اب نیاربانب .تساریذپان بانتجا لوصحم نیا رتشیب دیلوت هب زاین ا
هایگ تیمه
بیس یرورض و دیفم یرما هایگ نیا درکلمع شیازفا تهجرد یمادقا هنوگره ،ینیمز
دوب دهاوخ .
بینننس ،یناهج حطنننس رد د ینیمز
Solanum tuberosum L.
،مدنگ زا دعب )
هب نآ هنایلاس دیلوت .دونش یم بونسحم تیمهارپ یعارز هایگ نیمراهچ جنرب و ترذ زا شیب یم نت نویلیم999
و دنسر زا شیب نآ تننشکریز حطنس راتکه نویلیم90
یم د دشاب Arslanoglu et al., 2011 .)
بیننس یرامت شزرا ینامز ،ینیمز
یکاروخ تالوننصحم هب ییاهدنیآرف یط نآ هک
ناسآ نآ فرصم هوحن صخالاب و رهاظ ،هزم ،معط ر ن زا و هدش لیدبت یم رت
هب ،دوش
یم شیازفا یهجوت لباق روط د دبای
Kirkman, 2007 بینننس فرنننصم .)
رد ینیمز
یناهج دیلوت هتشذگ ههد یط و تسا هتفای شیازفا هتفای هعسوت لاح رد یاهرونشک بیننس تعرننس اب نیگنایم روط هب ینیمز /4
هتفای شیازفا هنایلاننس روط هب دننصرد9
یم هدز نیمخت .تنسا زا نآ یناهج فرصم هک دوش
لک یفرصم یاذ رد دصرد99
لانس رد ناهج رد مهنس هب4774
لاس رد لک یفرصم یاذ زا دنصرد 90 4747
د دبای شیازفا Kirkman, 2007
.)
-2 -2 ناهج رد تشکریز حطس و دیلوت رامآ د یناهج راب و راوخ نامزانننس رانمآ نیرخآ FAO, 2017
تنننشک ریز حطنننس )
بینننس دودح ایند رد ینیمز 91710940
یم راتکه دودح رادقم نیا زا هک دنننشاب
909604999 بیننس لوننصحم نت
یم تننشادرب ینیمز رد درکلمع ر ن زا هک دوننش
ربارب نیگنایم روط هب حطنننس دحاو 911049
دودحد راتکه رد مرگولیک رد نت 47
یم )راتکه هدمع .دنشاب
دیلوت بسح رب ناهج حطس رد هدننک دیلوت یاهرونشک نیرت
،ناملآ ،ناتننسهل ،نیارکوا ،هدحتم تالایا ،دنه ،هیننسور نویننساردف ،نیچ لماننش
،سورانلب یم ینامور و هیکرت ،اداناک ،ناتنننسلگنا ،دننله
دیلوت ر ن زا ناریا .دننننشاب
بیننس هاگیاج رد شدالگنب و دنه ،نیچ یاهروننشک زا سپ ایننسآ حطننس رد ینیمز
بیس دیلوت مهدزناش هاگیاج رد ناهج حطس رد و مراهچ یاهروشک .دراد رارق ینیمز
چ بیترت هب ناهج حطنننس رد لونننصحم نیا هدننک دیلوت هدمع ،هینننسور ،دنه ،نی
هلاقم تسرهف نایاپ زا هدش جارختسا یاه
12 همان
یم ییاپورا یاهروشک و اکیرمآ هدحتم تالایا ،نیارکوا د دشاب
FAO, 2017 .)
-2 -3 دیلوت نازیم و تشک ریز حطس بیس
ینیمز روشک رد
بیس تشک ریز حطس یعارز لاس رد روشک ینیمز
-12 دودح9916
990999
لداعم هک هدش دروآرب راتکه /99
%9 تالوصحم تشک حطس لک زا و یعارز
/49
%40
یم تامیزبس تشک حطس لک زا رادقم ،هدش دای حوطس زا .دشاب
%977 هب قلعتم نآ
اب نادمه ناتسا .تسا هدوب یبآ یضارا /44
%94 بیس تشک حطس زا رد ،ینیمز
هبتر دراد رارق روشک تسخن ی و
ناتسا اب لیبدرا /40
%99 ، هبتر رد روشک مود
رارق
تفرگ لودجد -4
ناتسا )9 رهشوب
نتشاد اب نیرتمک ،تشک ریز حطس راتکه 99
د تسا هداد صاصتخا دوخ هب ار حطس یزرواشک همانرامآ
9910 ، .)
بیس دیلوت نازیم دودح روشک ینیمز
/999 هک تسا هدش دروآرب نت نویلیم 4
لداعم /9
%4 و یعارز تالوصحم دیلوت لک زا /72
%41 یم تامیزبس دیلوت لک زا دشاب
،رادقم نیا زا و
%977 نتشاد اب نادمه ناتسا .تسا یبآ یضارا هب قلعتم نآ
/49
%91 بیس دیلوت زا دوخ هب ار لوصحم نیا دیلوت رد روشک لوا ماقم ،ینیمز
ناتسا و هداد صاصتخا اب لیبدرا یاه
/01
%99 هدرک بسک ار روشک مود هبتر ، و دنا
دیلوت اب زین رهشوب ناتسا دیلوت نازیم نیرتمک یاراد ،نت096
بیس روشک رد ینیمز
یم ،یزرواشک همانرامآد دشاب .)9910
لودج -2 -1 بیس )راتکهد حطس دحاو رد درکلمع و دیلوت نازیم ،حطس دروآرب هب روشک ینیمز
ناتسا كیکفت یعارز لاس رد اه
-79 1971
هلاقم تسرهف نایاپ زا هدش جارختسا یاه
12 همان
-2 -3 قیقحت ترورض و تیمها
فلع یلصا زا زره یاه ناهایگ درکلمع هدنهاک للع نیرت
اب هک دنتسه یعارز
هیاس درکلمع ییاذ رصانع و بآ ،اضف ری ن یعبانم یارب تباقر و ناهایگ یور یزادنا
یم مک ار لوصحم یگدولآ .دننک
فلع دیدش یاه دودحم ار ینیمز بیس هایگ دشر زره
هد دیلوت هب رمنم و هدرک یم رتکچوک و بولطمان یاه
.دوش
فلع تیریدم و لرتنک زا یکی زره یاه
دیلوت رب راذگریثات للع نیرتمهم
یم یعارز ناهایگ یلع .دشاب
شالت م ر نآ لرتنک تهج رد هک یناوارف یاه
تروص اه
یم لقادح دودح زا یدرکلمع شهاک ،تشک طیارش و هایگ عون هب هتسب یلو دریگ
یلا 97 فلع دوجو زا یشان درکلمع رد دصرد 977
تسا هدش شرازگ زره یاه
Croff and spitiser, 1991د .)
فلع اب هزرابم تهج رد مدق نیلوا و نیرتمهم تباقر ییاسانش ،زره یاه
نیب هنوگ فلع یا رب نآ تراسخ نازیم نییعت نینچمه و یعارز ناهایگ و زره یاه
نامز و لخادت فلتخم حوطس رد درکلمع فلع ندشزبس فلتخم یاه
یم زره یاه -
د دشاب Vengels and Renner, 1990; Eslami, 2004 .)
شور زا هدافتسا یاه
فلع لرتنک تهج رد ییایمیش داوم رب هیکت مدع و كیژولوکا دیفم رایسب زره یاه
یم د دشاب Bouhler, 2002 .)
ریثأت تحت ،ءازجا نیا .تسا هدش لیکشت یفلتخم یازجا زا هایگ ره درکلمع
یم رارق طیحم و پیتونژ ،تیریدم لامعا لیبق زا یلماوع .دنریگ
بیس رد ینیمز
، لماع
هدننک دودحم یلصا درکلمع
لوصحم یم نزخم تیفرظ ، ناهایگ ریاس لثم و دشاب
،
عبنم تردق ای و گرب حطس
، درادن درکلمع یور رب یدایز ریثأت ،لصا هداز هللارصند
)9904 شنت ،نیارب هوالع.
فلع هلمج زا یطیحم یاه درکلمع رب یدایز ریثات زره یاه
بیس فلع .دنراد ینیمز اه
هنالاس زره ی ات 47
ار لوصحم نیا درکلمع دصرد 44
یم شهاک یم اهنآ لرتنک هک ،دنهد
حطس دحاو رد دیلوت شیازفا رد یمهم شقن دناوت
فلع لرتنک یارب هزورما .دشاب هتشاد شور زره یاه
شور هلمج زا یفلتخم یاه یاه
شور ،یکیناکم شور ،ییایمیش یاه
شور و یکیزیف یاه دروم یعارز یاه
هدافتسا
یم رارق یب دربراک زا یشان تالکشم هب هجوت اب .دریگ شکفلع هیور
هت هلمج زا ،اه دید
شکفلع هب تمواقم زورب و ناسنا تمالس فلع رد اه
شور ،زره یاه لثم یعارز یاه
هژیو هاگیاج تشاک خیرات رییغت و رگبوکرس ماقرا فلع ییایمیشری تیریدم رد یا
ه یا
.دراد زره یقحت رتشیب
فلع یور رب هدش مامنا تاق بیس زره یاه
رد روشک رد ینیمز
،هداز می ع و رورغمد تسا هدش مامنا زره فلع لرتنک ینارحب هرود نییعت تهج ،یناهارف مزبشوخ ؛9929 ،راصح تخبناوج ؛9924
،یرهاط یقطن ؛9924 .)9926
ولونف تافص یسررب و ندش زبس نامز و مکارت یبایزرا یلو فلع یژ
ین زره مها زا ز تی
هلاقم تسرهف نایاپ زا هدش جارختسا یاه
12 همان
د تسا رادروخرب یصاخ Tilman, 1988
هک نیا هب هجوتاب .) بیس
نیمراهچ ینیمز
د تسا ناهج رد ترذ و مدنگ ،جنرب زا دعب مهم ییاذ لوصحم Camire et al.,
2009; Li, 1985 .)
نینچمه ناتسرهش رد هدش تشک یلصا تالوصحم زا یکی
بیس ،لیبدرا یاه شور قیرط زا نآ درکلمع شیازفا هب هجوت و هدوب ینیمز
و ،ینیمز بیس هب زره یاه فلع دایز تراسخ هب هجوت نینچمه و ییایمیشری و كیژولوکا یاه شور قیرط زا نآ تراسخ شهاک تهج رد شالت تسیز ییاسانش
فلع یکیژولونف لحارم و عونت ،مکارت ،هدوت رد ینیمز بیس عرازم زره یاه
رش طیا
.تسا رادروخرب یا هژیو تیمها زا لیبدرا ناتسرهش یکیژولوکا
-2 -3 ینابم و هنیشیپ قیقحت
مومه یعارز ناهایگ ریاس دننامه ینیمز بیس تعارز تالکشم زا یکی
فلع لرتنک ،نیاربانب .دنوش یم نآ درکلمع دیدش شهاک بجوم هک تسا زره یاه
فلع رد یدایز ریثأت دناوت یم زره یاه هد درکلمع شیازفا
هتشاد ینیمز بیس ی
د سکورل و اگنکاماریزاب یاه یسررب قبط .دشاب Baziramakenga and
Leroux, 1994 مکارت )
د هایگ دیب عبرم رتم رد هتوب 947 Agropyrum
repense ار ینیمزبیس درکلمع ،دشر لصف لک رد ینیمز بیس اب نآ تباقر و )
20
.داد شهاک دصرد
فلع زره یهایگ هتساوخان و
رضم تسا هک محازم و ای تایلمع عنام یعارز
هدوب و
ثعاب شیازفا هنیزه یاه تشاد شهاک و درکلمع
تالوصحم یعارز
یم فلع .دوش یاه
زره زا یکی لماوع هدننکدودحم دیلوت
دنقردنغچ یم
دشاب هک رب بل ا فالخ تافآ
و یرامیب اه زا هلمج یتالکشم دنتسه
هک دنقردنغچ نیعراز ره
هلاس اب نآ ریگرد
یم دنشاب و فلع مکارت زره یاه
رد تروص مدع لرتنک شهاک یریگمشچ درکلمع رد
هشیر و دنق دامیا یم دیامن Cock & Scott,1993; Jensen et al., 1997; د
Liebman et al., 2001; Radosevich et al., 1997; Rao, 2000;
Zimdahl, 2018 .)
غاب ،عرازم رد زره ناهایگ لگنج و اه
یم تباقر یلصا هایگ اب اه شهاک بجوم و دننک
یم یلصا هایگ یفیک و یّمک لگنج ،عرازم رد زره ناهایگ .دنوش
هناخراک هطوحم ،اه ه
،ا
هداج رانک هار ریسم دادتما ،اه
هاگدورف هطوحم ،نهآ كراپ ،اه
،بآ عبانم و نزاخم ،اه
ناکم و یرایبآ یاهرهن یم زین رگید یاه
د دنیور Liebman et al., 2001;
Radosevich et al., 1997; Rao, 2000; Zimdahl, 2018 .)
هدش ییاذ داوم دیلوت هب زاین دیدش شیازفا هب رمنم تیعمج عیرس رایسب شیازفا فلع دننام یتافآ تیریدم ،نیاربانب .تسا یفیک و یّمک شهاک هب رمنم هک زره یاه
یم و هدوب یرورض دنوش یم لوصحم دناوت
هب ناونع یکی زا نیرتمهم هار
یاه عفر
لکشم زاین هب دیلوت ییاذ داوم د دشاب
Liebman et al., 2001; Radosevich
هلاقم تسرهف نایاپ زا هدش جارختسا یاه
11 همان
et al., 1997; Rao, 2000; Zimdahl, 2018
،) ییاذ دشاب
تراسخ فلع زا یشان یاه یم میسقت شخب ود هب زره یاه
لماش هک میقتسم :دوش
تشادرب و یدیلوت درکلمع شهاک لوصحم یگدولآ زا یشان شورف نایز و هدش
دننام یدراوم لماش هک میقتسمری و )زرواشک یدقن دمآرد شهاکد تسا یدیلوت بولطم ناهایگ و تالوصحم ریاس تافآ و از یرامیب لماوع نابزیم ،تارشح هاگهانپ یم د دوش Radosevich et al., 1997; Rao, 2000; Zimdahl, 2018 .)
فلع زره یاه یکی
از نیرتمهم لماوع
هدننکدودحم دیلوت
تعارز رد بیس
ینیمز هب
رامش یم هب .دنور یروط
هک هدش دروآرب تسا
فلع زره یاه هنالاس
96دودح 07 ات
درکلمع دصرد بیس
ینیمز ار شهاک یم د دنهد Nelson & Thoreson, 1981 .)
فلع نیرتمهم بیس زره یاه
سورخ ات لماش ،ناریا رد ینیمز هملس ،1
2هرت سس ،
یعارز یلومعم ریشکاخ ،3
كنخان ،4
كزو یشحو فنک ،5
زیلاج لگ ،6
دنب تفه ،7
،8
1- Amaranthus spp.
2 - Chenopodium album L.
3 - Cuscuta campestris Yunck.
4 - Descurainia sophia L.
5 - Goldbachia laevigata DC.
6 - Hibscus trionum L.
7 - Orabanche aegyptica Pers
8 - Polygonum aviculare L.
9هفرخ یشحو لدرخ ، یزیرجات ،10
فوروس ،11
یشوموج ،12
مچچ ،13
و كبسچ ،14
سرواگ ییارحص كچیپ ،15
مالسرایوا ،16
غرم ،17
كرینپ ،18
قایق و 19
یم 20
دشاب
Shirmohammadi et al., 2009د .)
فلع ملع رد تخانش ،زره یاه
دشر یوگلا زا عالطا و هایگ دشر لحارم لماک
یم نآ یلصف ومن و شیپ رد ،دناوت
فلع هب هعرزم یگدولآ ینیب عقاو دیفم زره یاه
د دوش Bhowmik, 1994 فلع مولع رد یژولونف یسررب تیمها ،اتسار نیا رد .)
-
فلع یژولونف هعلاطم هکارچ تسا ناققحم زا یرایسب دیکات دروم ،زره یاه
،زره یاه
هار هلمج زا یم نشور ار هتساوخان ناهایگ نیا فعض و توق طاقن هک تسا ییاه
دنک
یم و هرهب اب ناوت ساسح ،نآ زا یریگ
هب تهج ار هایگ یگدنز هلحرم نیرت تسب راک
ن
9 - Portulaca oleracea L.
10 - Sinapis arvensis L.
11 - Solanum nigrum L.
12 - Echinoclea crus gali (L.) P. Beauv.
13 - Hordeum leporinum Link
14 - Lolium spp.
15 - Setaria spp.
16 - Convolvulus arvensis L.
17 - Cyperus spp.
18 - Cynodon dactylon L. (Pers).
19 - Malva spp.
20 - Sorghum halepens L. (Pers).
هلاقم تسرهف نایاپ زا هدش جارختسا یاه
20 همان
شور شیپ ناکما دامیا اب ،كیژولونف تاعلاطم .دومن نییعت یتیریدم یاه ینیب
حیحص
فلع تباقر نامز قیقد و زره یاه
شور نتسب راک هب ناکما ،یعارز ناهایگ اب یاه
یم و هدروآ مهارف نازرواشک و ناسانشراک یارب ار یتیریدم دمآراک هب رمنم دناوت
بسانم باختنا لرتنک تیقفوم نازیم شیازفا و شکفلع زا هدافتسا نامز نیرت
فلع ییایمیش د دوش زره یاه
Christensen, 1998; Swanton et al., 2000 .)
خرب هرود یتسیز ثداوح یسررب تروص هب ار یژولونف ،ناققحم ی حوطس رد هک ،یا
یم یور لولس ای و تفاب ،مادنا فلتخم هدرک فیرعت ،دهد
د دنا Bahat, 1985 .)
) سلیانا
