فرصم هنیهب رادقم نییعت هداهن
رد رذب بیس دیلوت بارس ناتسرهش ینیمز
یناثایور
1
،*
ییاضردمحم لوسر ,2
یتشدرداق
3
1 - زیربت هاگشناد زا یزرواشکداصتقا دشرا یسانشراک
2 - رایشناد هورگ داصتقا
،یزرواشک هدکشناد
،یزرواشک هاگشناد
زیربت
3 - ناد رایش هورگ داصتقا
،یزرواشک هدکشناد
،یزرواشک هاگشناد
زیربت
هصلاخ هداهن تمیق ندوب یعقاو ریغ و نازرا نارادرهب هرههب ههیهسو ههب اههنن زا ههنیهب ریغ هدافتسا بجوم لومعم روط هب اه
یم نازرواشک اصوصخم .دوش
ههئسم رد هک یهصا ی س یدیلوت عبانم تیریدم
ی ب ناتهسرهش ینیمز ارهس
دوهجو دهع ،دراد
زا هنیهب هدافتسا هداهن
دیلوت یاه .تسا لوصحم نیا
دهیلوت رد ر هب هداههن فرهصم ههنیهب رادهقم نییعت قیقحت نیا زا فده
بیس ارس ناتسرهش ینیمز یم
.دشاب لماش قیقحت نیا یرامن هعماج نازرواشک
لاس رد ارس ناتسرهش 1331
یهم دهشاب
س تشک هب هک بی
یم ینیمز .دنزادرپ
زا یرامن هعماج نییعت یارب هنومن شور
فتسا یتاقبط یفداصت یریگ دهیدرگ هدا
. هجح
هنومن نارکوک لومرف زا هدافتسا اب 222
یزرواشک دحاو دش نییعت
. شسرپ زا هدافتسا اب قیقحت نیا تاعلاطا قیرط زا و همان
بیس اب یقتسم هبحاصم ینیمز
یروندرگ ناراک دیدرگ
. د ر نیا قیقحت تهج هب تسد ندرون رادقم هنیهب یداهصتقا زا
-شور
یاه یزاسرثکادح دوس
زا قیرط هطبار دوس و لقادح یزاس هنیزه زا قیرط هطبار هنیزه هدافتسا هدهش لهح زا اهپ .تهسا
هنیهب رادقم دوس یزاسرثکادح هلداعم ندرک 2022
ب رگوهیک ه
تسد ن دم رادهقم ههنیزه یزاس لقادح زا نینچمه و ههنیهب
2022 هب رگوهیک تسد
ن دم . دح زا شیب ر ب هداهن زا هک هک داد ناشن جیاتن رادقم
یم هدافتسا هنیهب یم داهنشیپ .دوش
دوهش
زا نازرواهشک رهضاح لاح رد یفرصم ر ب رادقم شهاک هب زاین هک 3022
ههنیهب ر هب کارهت ههب راهتکه رد رگوههیک 2022
رتلااب درکهمع یارب راتکه رد رگوهیک تسا یرورض هنیزه شهاک و
.
يدیلک تاملک :
ناتسرهش ارس
بیس ، هنیزه یزاس لقادح ،دوس یزاسرثکادح ،ینیمز هنیهب رادقم ،
1 . همدقم
زا یکی یزرواشک شخب
یم روشک ره داصتقا یساسا یاه دشاب
. زا هعهسوت و دهشر ههب ندیهسر اه ن رهه یههصا فادهها
تسا یداصتقا .
پ دشر هب ندیسر تهج هنیهب و تسرد هدافتسا رادیا
.تهسا یهساسا یاهراکهار زا یکی یهم ریاخذ و عبانم زا
هداهن و عبانم زا هنیهب هدافتسا یریگوهج بجوم ،دودحم یاه
زا یم لماوع نیا فلاتا ههئهسم ههک تهسا یلاهح رد نهیا .دوش
ا ن یهصا فا اب لماعت رد هک هدوب عبانم تسردان فرصم روشک یزرواشک دیلوت یاه
زا ییا هغ داوهم ههب زاین و تیعمج شیاز
هرهب یاقترا تیمها و ترورض رگید یفرط زا دیلوت عبانم تیدودحم و فرط کی یم نایامن شیپ زا شیب یرو
دوهش . شیازهفا
یزرواشک تلاوصحم دیلوت نازیم هب
ریز حطس شیازفا .تسا ری پ ناکما درکهمع شیازفا و تشک ریز حطس شیازفا شور ود
دودحم اب تشک ن تی
نیمز ، شیازهفا اهب یهلوزن هدزاب نوناق قبط زین یفرط زا و دراد دوجو دیلوت عبانم ریاس و وغرم یاه
هداهن فرصم یم ناشن ار دوخ دیلوت شهاک ،اه
زلا روه نم نیا یارب هک تسا درکهمع شیازفا ،دیلوت یاقترا هار اهنت ا ل .دهد
هرهب تسا هداهن یرو
دوش هداد شیازفا اه [
1 .]
یس ب ههقطنم داصتقا رد ییازسب تیمها هک هدوب ارس ناتسرهش تشکریز تلاوصحم هدمع زا یکی زاب رید زا ینیمز
ناتسرهش ریاس هب یهخاد فرصم رب هولاع هک دراد ناتسا و اه
یهم رداص راوجمه یاهروشک هب ًاهاگ و روشک یاه قهبط .ددرهگ
لاس رامن 1300
شک ریز حطس ر ن زا یقرش ناجیابرذن ناتسا بیس لوصحم ت
اب ینیمز 3220 رد ار تفه هبتر راتکه نیهب
ناتسا نازیم اب دیلوت ظاحل زا و روشک یاه 233302
نت اراد روشک حطس رد ار جنپ هبتر یم
دهیلوت نازهیم نهیا ههک دهشاب
یهنف شهناد ندوب لااب رگناشن رما نیا و هدوب حطس دحاو رد درکهمع ندوب لااب هدنهد ناشن تشک حطس هب تبسن یزرواهشک
یم ناتسا رد دشاب
[ 2 ] بیهس دهیلوترد ر هب هداهن فرصم هنیهب رادقم نییعت قیقحت نیا زا فده ارهس ناتهسرهش یهنیمز
یم دشاب . هداهن تمیق ندوب یعقاو ریغ و نازرا نارادرهب هرههب ههیهسو ههب اههنن زا هنیهب ریغ هدافتسا بجوم لومعم روط هب اه
یم نازرواشک اصوصخم ههئسم دوش
ی رد هک یهصا دوجو ناتسرهش ینیمز بیس یدیلوت عبانم تیریدم
هدافتهسا دهع ،دراد
زا هنیهب هداهن دیلوت یاه و هتفرگ اجنا تاعلاطم .تسا لوصحم نیا
و هداد رامن دوجوم زا ههک تهسا نن هدنهد ناشن ،هقطنم
هداهن یخرب اه
زا شیب یم هدافتسا هزادنا دوش
[ 3 .]
ت هنیمز رد یدایز تاعلاطم نن زا یهخرب هب هک هتفرگ تروص یزرواشک تلاوصحم دیلوت لماوع هنیهب رادقم نییع
اهه
یم هراشا .دوش ینایکربژه [
3 ] هداههن یداهصتقا هنیهب ریداقم یسررب رد ، ناتهسا یارهب دهنگ تهعارز رد اهه
اهب ،روهشک یاهه
هرهب هک تفرگ هجیتن ایژیوید صخاش و ود هشیر ، ود هجرد عباوت یریگراکب ارادرب
ینیهشناج و ر ب هداهن رتشیب فرصم اب ن
ن رد و رتشیب دیلوت هب ییایمیش دوک هداهن زا رتمک هدافتسا و راک یورین یاج هب رازفا نیشام رتشیب تهسد رتهشیب دوس هجیت
.تفای دنهاوخ هقدیشر و یتشد
[ 3
،]
هزادنا رد ارابهسرا ههقطنم یبن دنگ عرازم رب رثوم لماوع و ینف ییاراک لیهحت یریگ ن
دنتفایرد گوهسنارت دیلوت عبات نیمخت اب نن یهبن دنگ دیلوت رادقم رب تشکریز حطس و ن ،راک یورین ،ر ب دیلوت لماوع هک
ینعم رثا هقطنم دنراد راد
ناراکمه و دقا یدنبهعن. [
0 ] رد ، عرازم رد یبن دنگ دیلوت لماوع فرصم داصتقا یقیبطت یبایزرا
رف رها ناتسرهش گرزب و کچوک ینادیم شور زا هدافتسا اب ار هتفای یمعت ود هجرد عبات
- جیاتن .دندرک درونرب یشیامیپ
هداهن هک دوب نن زا یکاح یم رثؤم هقطنم دنگ دیلوت رد ییایمیش دوک و ر ب ، ن ،تشک ریز حطس یاه
یریگراهک هب و دشاب
هداهن نیا یمن یداصتقا هنیهب دح رد اه .دشاب
اباب و ینوگ [
0 ] اطم ، هعل یارب جنرب دیلوت رد عبانم یینراک یبایزرا ناونع اب ار یا
هداد اجنا هیرجین رد داچ کیل هقطنم هداهن ییاراک و صیصخت تیعضو یسررب یارب .دنا
اهک عباهت زا اه -
هدافتهسا لاهگاد
درک دن هداهن زا نن رد هک اد ناشن جیاتن .هدش هدافتسا هعرزم هزادنا و راک یورین ،ر ب ،دوک یاه
هداههن ههمه زا هکد زهج ههب اهه
یم هدافتسا هنیهب دح زا رتمک راک یورین .دوش
2 . شور و داوم اه
نهیا قههیقحت ،تههیهام ظاههحل هههب یههشیامیپ
نههیا تاهعلاطا .تههسا قههیقحت
شههسرپ زا هدافتههسا اههب هههمان
و قههیرط زا
بیههس اههب یقتههسم هبحاههصم یههنیمز
یروندرههگ ناراههک دههیدرگ
ههشک لماههش قههیقحت نههیا یراههمن هههعماج . ناتههسرهش نازروا
لاس رد ارس 1331
یم بیهس تهشک ههب ههک دشاب یهم یهنیمز
نهیا رد یزرواهشک داههج نامزاهس راهمن قهبط .دهنزادرپ
ناتسرهش 2330
هرههب رفن یزرواهشک رادرهب دراد دوهجو یهنیمز بیهس
یارهب یراهمن ههعماج نیهیعت زا
ههنومن شور یرهیگ
یتاههقبط یفداههصت دوههش هدافتههسا
رد . نههیا هههنومن قههیقحت رههیگ
ارههس تههشد هدودههحم رد یراههمن ی و
اههب هههنومن ههجح
نارکوههک لوههمرف زا هدافتههسا 222
رههفن دههیدرگ نیههیعت [
0 ] . رد نههیا هههعلاطم تهههج هههب تههسد ندرون رادههقم هههنیهب
یداههصتقا زا
شور یاههه یزاههسرثکادح دوههس
زا قههیرط هههطبار دوههس و لقادههح یزاههس هههنیزه زا قههیرط هههطبار هههنیزه
هدافتسا هدیدرگ تهسا . رهف یاهه تخم هه عهباوت دهیلوت ههب ههیهسو رهن یاههرازفا
Eveiws4
نیهمخت هدز دهش .دن کهیره
زا شور اه هب تروص هصلاخ حرش هداد یم وش ن د .
دوس ندرک رثکادح شور
( هلداعم تروص هب دوس هطبار رگا 1
دوش هتفرگر ن رد )
:
( 1 =T R – T C )
xi ,Y) –c(p r (Y) =
:زا تسا ترابع زین هنیزه عبات
( 2 ) i=1,2,…,n
TC = c (Pxi ,Y )
هطبار رد هک
( 1
،دوس
)و لوصحم تمیق
Pرادقم
Yلوصحم یم
رثکادح یارب .دشاب دوس ندرک
هک تسا مزلا
دوس هطبار لوا هبترم تاقتشم هداهن هب تبسن
اه م رفص یواس رارق
دوش هداد و
زا .دشاب یفنم نن ود هبترم تاقتشم هطبار
ریداقم هب تبسن قوف
Xi و هتفرگ یئزج قتشم ربارب
رفص رارق :دوش هداد
- π = Y
( 3 )
= Pxi
VMPxi xi
xi =P . MP
=0 -
یم قوف طباور زا هک هداهن هنیهب رادقم ناوت
یارب ار طباور نیا .دومن هبساحم ار اه یم ه هداهنn
تفرگ ر ن رد ناوت [
4 ].
هنیزه یزاس لقادح شور
یم ضرف یزرواشک نانادداصتقا یولوا نیتسخن هک دننک
ینایب هب تسا دوس یزاسرثکادح نازرواشک اختنا نیرترب ای ت
تیدودحم تهع هب رگا یلو ،تسا دوس عبات یمومع رثکادح ندرکادیپ رتقیقد یهمع روک م فده ندش درونرب صاخ یاه
لقادح اختنا نیرتهب دشابن هداهن هنیزه لقادح تابیکرت .دوب دهاوخ هنیزه یزاس
یدیلوت یاه رگاسانش
دمنرد یزاسرثکادح
هداهن دیرخ یارب ینتفای تسد عبانم دیق هب دیقم تساه
[ 3 ] . ک یتروص رد ( هلداعم زا هنیزه هطبار یارب ه
2 دیلوت عبات یارب و )
( هلداعم زا 1
.دوش هدافتسا )
یم دیلوت عبات دیق هب هجوت اب هنیزه یزاس لقادح یارب :دومن یرعت ار ریز ژنارگلا عبات ناوت
( 4
)) )
,X2
(X1
+λ(Y- X2
+r2
X1
L=r1
ب ژنارگلا بیرض و دیلوت لماع ود هب تبسن ار لوا هبترم یئزج تاقتشم عبات نیا زا ه
رفص اب ربارب ار اهنن اپس و هدرون تسد
طباور تروص نن رد ،دوش هداد رارق (
0 ) هب یم تسد :دین
( 0 )
λ = 0 -
=
λ = 0 –
=
=0 A
-
=Y
زا اپ ( طباور ندومن هداس 0
و ) رد ر ن و هداهن تمیق نتفرگ زا لوصحم
اهنن نامزمه لح رادقم
هب هنیهب یم تسد دین
[ 4 ].
3 . حب و جیاتن ث
نیمخت هب هجوت اب ب یاه
ه بیس لوصحم یارب دیلوت عباوت عاونا هدمن لمع صخاش ظاحل و ارس تشد ینیمز
یاهه
ینعم بیارض دادعت ،یروئت اب بیارض قباطت نوچمه هرامن( للاخا تلامج عیزوت ندوب لامرن ،یراد
Bera - Jarqu
هرامن ،) R2
بسانم کت نداد ناشن یارب دیلوت عبات و لدم نیرت بیس لوصحم دیلوت یژولون
ود ههجرد دیلوت عبات ارس تشد رد ینیمز
یمعت ( لودج رد هتخم عباوت هسیاقم جیاتن .دیدرگ اختنا هتفای 1
تسا هدش هئارا )
( لودج 1 بیس دیلوت عبات دروآرب جیاتن :) بارس تشد رد ینیمز
دیلوت عبات 2 R2
دادعت R بیارض ینعم راد لامتحا حطس
هتفای یمعت ود هجرد 33
/ 2 33 / 2 0
432 / 2
گوهسنارت 30
/ 2 30 / 2 1
023 / 2
لاتندنسنارت 30
/ 2 30 / 2 2
203 / 2
لاگاد اک 30
/ 2 30 / 2 2
130 / 2
هتفای : خام قیقحت یاه
لوت عبات یسررب یم ناشن هتفای یمعت ود هجرد دی
د هک ده 33 بیس دیلوت تارییغت دصرد اتسرهش ینیمز
ن ارس لاهس رد
یم هداد حیضوت لدم لقتسم یاهریغتم طسوت یسررب دروم یعارز هرامن اسارب .دوش
یم لکF
اهب ههک تهفرگ ههجیتن ناوت
لامتحا 33 ینعم قوف لدم دصرد .تسا راد
Y= + .Kh+ .M+ .S+ .A+1/2 .(Kh)2+1/2 .(M)2+1/2 .(S)2+1/2
.(A)2+ .Kh.M+ .Kh.S+ .Kh.A+ .M.S+ .M.A+ .S.A
تیراگلLn
،یعیبط رادقمY
رد یدیلوت لوصحم
،راتکه رد ر ب فرصم نازیم S
،راتکه رد ن فرهصم نازهیمA
،راهتکه
M
نیشام زا هدافتسا نازیم ،راتکه رد تلان
یورین زا هدافتسا نازیمK
و راتکه رد راک ،Kh
دوهک زا هدافتهسا نازیم بیترت هبks
یم راتکه رد ییایمیش دوکو یناویح دشاب
وهس رثکادح هطبار لیکشت و عبات زا یریگ قتشم زا اپ هک اجنا تروص نیا هب . د
هداهن فرصم طسوتم هطبار رد ر ب زا ریغ هب ار اه
( 3 اج ) یم یرا گ دقم هک ینک
هب را هنی 2022 هب رگوهیک یم تسد
ن دهی . رد
هطبار قبط هنیزه هطبار نتشون اب زین هنیزه شور (
3 ) هداهن امت یارب ههطبار لیکهشت و دوهجوم یاه
( 4 ) و ( 0 ) باهت یارهب ع
رادقم ،هتفای یمعت ود هجرد هنیهب
ب ه هدمن تسد 2022
یم رگوهیک .دوش
( لودج 2 هنیهب رادقم :) فرصم
هداهن رذب رد بیس دیلوت ینیمز
بارس ناتسرهش
شور رگوهیک
دوس یزراس رثکادح 2022
هنیزه یزاس لقادح 2022
هتفای : خام قیقحت یاه
4 . هجیتن يریگ
ر ب هداهن یارب هدش هبساحم هنیهب رادقم کادح شور زا
رث یزاس دوس 2022 رگوهیک یهم ههک دهشاب نیهب فلاتهخا
بیس فرصم طسوتم رادقم ینیمز
ناراک ( 3022 هنیهب رادقم و ) 022
یم رگوهیک لقادح شور رد .دشاب
یزاس ه اهب زین هنیز
هب هنیهب رادقم ن تسد
هدم 2022 طسوتم رادقم اب نن فلاتخا و رگوهیک 322
یم رگوهیک ب
.دشا رهصم نیهب فلاتهخا نیا ف
دح زا شیب ر ب هداهن زا هک تسا نیا هدنهد ناشن هنیهب رادقم و طسوتم هنیهب
یم هدافتسا ت اب .دوش
ر هب ههک نهیا ههب ههجو
زا هدش هتشاک اتسرهش ریاس
دوش یم هدرون ارس هب تشک یارب ن
، بیس دیلوت رد یلااب هنیزه رطاخ نیمه هب .دراد ینیمز
هنیهب هدافتسا ر ب هداهن زا .دوش
اهنشیپ د یم دوش زا نازرواهشک رهضاح لاهح رد یفرصم ر ب رادقم شهاک هب زاین هک 3022
هنیهب ر ب کارت هب راتکه رد رگوهیک 2022
.تهسا یرورهض ههنیزه شهاک و رتلااب درکهمع یارب راتکه رد رگوهیک داهجیا
ارس ناتسرهش رد ینیمز بیس ر ب دننک ریثکت یاه تکرش
، یاج هب ربویت ینیم زا هدافتسا هدغ
و یرداهم ر هب نداد ،ر ب
هدش یهاوگ طسوت
،یزرواشکداهج یم ر ب هداهن هنیهب فرصم رد
.دنشاب رثوم دناوت
5 . عبانم
1 - یدریو هلا : ،هداز 1300 . لوم تاراشتنا ،نارهت .یهمو یناسنا ترورض کی فرصم یوگلا حلاصا ، ص
- 0 .
2 -
، ان یب 1300 لباق ،یزرواشک ترازو تاعلاطا و رامن زکرم . :تیاس رد یسرتسد
www.maj.ir
3 - : ، هقدیشر و ق ،یتشد 1300
، ا هزادن .نارابسرا هقطنم یبن دنگ عرازم یدروم هعلاطم نن رب رثوم لماوع و ینف ییاراک لیهحت و یریگ
.نارابسرا هعسوت شیامه 4 - یسوم :ر ،هدازراجن و ،داژن 1330
ا پاچ .)نیتربد.لا دیوید یلأت( یزرواشک دیلوت داصتقا ، تشهب تشه تاراشتنا .لو
صص . 121 - 120 .
0 - ؛ک ،رفروصنم 1302
هنومن یریگرامن ، لوا پاچ .)تواو لاه ندنم رفیش یلأت( یا
ص - 30
0 - و ق ،یتشد ؛ل ، دقا یدنبهعن :ج ،یهجا
1332 ، گرزب و کچوک عرازم رد یبن دنگ دیلوت لماوع فرصم داصتقا یقیبطت یبایزرا
اشک شناد هیرشن .رها ناتسرهش و یزرو
هرامش :رادیاپ دیلوت 2
صص ، 30 - 00 .
3 - :ک ،ینایکربژه 1330
هداهن زا هدافتسا یداصتقا هنیهب رادقم نییعت و یسررب ، دنگ تشکرد اه
یبن و یزیر همانرب یاه شهوژپ هسسوم .
یزرواشکداصتقا صص ،
0 - 42 . -
8 Goni M and baba BA, 2007. Analysis of Resource Use Efficiency in Rice Production in The Lake Chad Area Of Borno State, Nigeria. Journal of Sustainable Development in Agriculture & Environment. 3: 31-37
Determination of optimum seed consumption in potato production in Sarab Dashti c
, and Ghader Rasoul Mohammad Rezaeib
,
a,* Roya Sani
a: Educated MA in Agricultural Economics, University of Tabriz, Tabriz, Iran; b: Associate Professor, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Tabriz; c: Associate Professor, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Tabriz;
ABSTRACT
The cheap and unrealistic prices of inputs tend to result in their inefficient use by farmers, especially farmers.
The main problem with potato production management in Sarab is the lack of optimal use of the inputs of this product. Tthe aim of this study was to determine the optimum amount of seed input in potato production in Sarab. The statistical population of this research includes farmers in Sarab city in 2012 who are cultivating potatoes. A statistical random sampling method was used to determine the statistical population. The sample size was determined using Cochran's formula of 200 units of agriculture. The data of this research were gathered through a questionnaire and a direct interview with potato producers. In this research, in order to obtain optimal economic value, the methods of maximizing earnings are used through the relationship between profit and cost minimization through cost relationship. After solving the maximization equation, the optimal profit of 2800 kg was obtained and the optimum cost of 2500 kg was minimized. The results showed that optimum seed inputs were used. It is suggested that the need to reduce the amount of seed currently consumed by farmers from 3,600 kg ha-1 to the optimum seeding density of 2800 kg ha-1 is necessary for higher yields and cost reduction.
Keyword: Sarab County, potatoes, profit maximization, cost minimization, optimal amount
