هﺪ اد ﯽ ﻊﺎﻨ و یزروﺎﺸ
ﯽ زﻮ آ هو ت ﺎﺒ حﻼﺻا و ﺖ ارز
ﺎﭘ نﺎﯾ ﯽﺳﺎﻨﺷرﺎﮐ ﻪﺟرد ﺖﻓﺎﯾرد ياﺮﺑ ﻪﻣﺎﻧ ﺪﺷرا
يزروﺎﺸﮐ ﯽﺳﺪﻨﻬﻣ ﻪﺘﺷر رد رﺬﺑ يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ و مﻮﻠﻋ ﺶﯾاﺮﮔ
يﺬﻏﺎﮐ ﻢﺨﺗ وﺪﮐ رﺬﺑ ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ ﺮﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ ﺮﺛا ﻦﯿﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﺶﻨﺗ ﺖﺤﺗ
ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ :
ﯽﻧﺎﻣا هﺪﯿﭙﺳ
ﺎﻤﻨﻫار دﺎﺘﺳا :
ﺮﺘﮐد ﯽﻗﺪﺻ ﺪﻤﺤﻣ
روﺎﺸﻣ دﺎﺘﺳا :
ﺮﺘﮐد ﯽﻔﯾﺮﺷﺪﯿﺳ فﻮﺋر
ﻦﻤﻬﺑ 1397
ناﻮﻨﻋ و روآﺪﯾﺪﭘ مﺎﻧ : ﻦﯿﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﺶﻨﺗ ﺖﺤﺗ يﺬﻏﺎﮐ ﻢﺨﺗ وﺪﮐ رﺬﺑ ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ ﺮﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ ﺮﺛا /
ﯽﻧﺎﻣا هﺪﯿﭙﺳ
ﺎﻤﻨﻫاردﺎﺘﺳا :
ﺮﺘﮐد ﻤﺤﻣ ﯽﻗﺪﺻ ﺪ
دﺎﺘﺳا روﺎﺸﻣ : ﺮﺘﮐد ﯽﻔﯾﺮﺷﺪﯿﺳ فﻮﺋر
ﺨﯾرﺎﺗ عﺎﻓﺪ : 8
/ 11 / 97
ﺤﻔﺻداﺪﻌﺗ تﺎ : 89 ص .
نﺎﯾﺎﭘ هرﺎﻤﺷ ﻪﻣﺎﻧ
: هوﺮﮔ مﺎﻧ / ﺎﭘ هرﺎﻤﺷ ﯾ نﺎ ﻪﻣﺎﻧ
فﺪﻫ ﻪﻧاﻮﺟ ﺮﺑ ﻦﯿﻟﺮﺒﯿﺟ و ﻦﯿﺴﮐا نﻮﻣرﻮﻫ ﺮﺛا ﯽﺳرﺮﺑ رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ﺶﯾﺎﻣزآ ﻦﯾا: ﻢﯾﺰﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﯽﻧز
ﯽـﺘﻧآ يﺎﻫ
ﯽﮕﯾﮋﯾو زا ﯽﺧﺮﺑ و ﺖﻧاﺪﯿﺴﮐا يﺎﻫ
ﺑ ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﯿ ﮔ
ﻪﭽﻫﺎﯿ وﺪﮐ ي ﺬﻏﺎﮐ ﻢﺨﺗ ي اﺮﺷ رد ﻂﯾ ﺮﻠﮐ ﺶﻨـﺗ ،ﺖﻟﺎﺒﮐﺪـﯾ
ﺮﻠﮐ ﺲﻣﺪﯾ ﺮﻠﮐ و مﻮﯿﻣدﺎﮐﺪﯾ ﺪﺷ مﺎﺠﻧا
حﺮﻃ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻞﯾرﻮﺘﮐﺎﻓ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﯽﺸﯾﺎﻣزآ. ﻪـﺳ ﺎﺑ ﯽﻓدﺎﺼﺗ ﻸﻣﺎﮐ
يژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ و يژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ هﺎﮕﺸﯾﺎﻣزآ رد راﺮﮑﺗ ﺑ
ﺪـﺷ اﺮﺟا ﯽﻠﯿﺑدرا ﻖﻘﺤﻣ هﺎﮕﺸﻧاد رﺬ .
ﻞﻣﺎـﺷ ﺶﯾﺎـﻣزآ ﻞـﻣاﻮﻋ
ﺶﯿﭘ ﺪـﯾﺮﻠﮐ ﺎـﺑ ﺎـﻫرﺎﻤﯿﺗ ﺢﻄـﺳ ﻪـﺳ رد مﻮﯿﻣدﺎﮐﺪـﯾﺮﻠﮐ و ﺲﻣﺪـﯾﺮﻠﮐ ،ﺖـﻟﺎﺒﮐ
) ،ﺮﻔـﺻ 100 و 200 (ppm
و ﺢﻄﺳ ﻪﺳ رد ﻦﯿﺴﮐا و ﻦﯿﻟﺮﺒﯿﺟ )
،ﺮﻔﺻ 25 و 50 ( ppm دﻮﺑ . ﻪﻧاﻮﺟ زا ﺲﭘ ﻪـﻧاﻮﺟ ﺪﺻرد ،ﯽﻧز
ﺖﻋﺮـﺳ ،ﯽـﻧز
ﻪﻧاﻮﺟ ﻪﻧاﻮﺟ نﺎﻣز تﺪﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ،ﯽﻧز ﻪﻧاﻮﺟ ﯽﺘﺧاﻮﻨﮑﯾ ،ﯽﻧز
ﻪﺸﯾر لﻮﻃ ،ﯽﻧز ﻪﻗﺎﺳ و ﻪﭼ
نزو ،ﻪﭼ و ﮏﺸﺧ و ﺮﺗ
ﻢﯾﺰﻧآ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ زﻻﺎﺗﺎﮐ يﺎﻫ
) (CAT زاﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ ، )
(POX زﺎﺗﻮﯿﻤﺴﯾد ﺪﯿﺴﮐاﺮﭘﻮﺳ و )
(SOD ﺪﺷ ﯽﺑﺎﯾزرا .
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﺎﻫ : ﺎﺘﻧ ﺠﯾ ﯽﺳرﺮﺒ ﻣدﺎﮐ ﺶﻨﺗ ﺖﺤﺗ ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﻔﺻ مﻮﯿ
ﺴﮐا و ﻦﯿ اﺰـﻓا ﺎﺑ ﻪﮐ داد نﺎﺸﻧ ﺶﯾ
ﺶﻨـﺗ حﻮﻄـﺳ
ﻣدﺎﮐ مﻮﯿ ﺎـﺗ ﺮﻔـﺻ زا 200ppm
اﺰـﻓا و ﺶﯾ ـﺴﮐا حﻮﻄـﺳ ﻦﯿ
ﺎـﺗ ﺮﻔـﺻ زا 50ppm
تﺎﻔـﺻ
،Gmax وR50 GU
اﺰﻓا ﺖﻓﺎﯿﺸﯾ . اﺰﻓا ﺎﺑ ﺶﯾ ﺴﮐا ﺖﻈﻠﻏ ﻨﯿ
ﻣ زﺎ ناﺰﯿ ﻔﻨﻣ تاﺮﺛا ﯽ ﻣدﺎـﮐ ﺶﻨﺗ مﻮﯿ
ﺪـﺷ ﻪﺘـﺳﺎﮐ .
و ﺎـﺘﻧ ﺞﯾ زا ﻞـﺻﺎﺣ
ﺳرﺮﺑ ﯽ ﺮﻠﮐ ﺶﻨـﺗ ﺖﻟﺎﺒﮐﺪـﯾ ﺟ و
ﻦﯿﻟﺮـﺒﯿ نﺎـﺸﻧ ﻪـﮐ داد اﺰـﻓا ﺶﯾ ﺮﻠﮐ ﺖـﻈﻠﻏ ﺖﻟﺎﺒﮐﺪـﯾ
ﻫﺎـﮐ ﺚـﻋﺎﺑ ﺶ
Gu
و و ﺪﯾدﺮﮔGmax ﺑ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿ راﺪﻘﻣ ﻠﻏ ردGu ﻈ ﺮﻔﺻ ﺖ و ﺖﻟﺎﺒﮐppm
100ppm ﺟ ﻦﯿﻟﺮـﺒﯿ ﺪـﺷ هﺪﻫﺎـﺸﻣ .
رد
ﻻﺎﺑ حﻮﻄﺳ ي
ﺟ ﻦﯿﻟﺮﺒﯿ ﻣ زا ناﺰﯿ ﺪـﺷ ﻪﺘـﺳﺎﮐ ﺶﻨﺗ تاﺮﺛا .
ﯽـﺳرﺮﺑ ـﺠﯾﺎﺘﻧ ﺮﺛﺎ ﺮﻠﮐ ﺲﻣﺪـﯾ ﺟ و ﻦﯿﻟﺮـﺒﯿ ﺑ ﺮﮕﻧﺎـﯿ
ﺑ ﻦﯾﺮﺘﺸﯿ ا ﻪﮐ ﺖﺳا ﮏﺸﺧوﺮﺗ نزو وD50
ﻦﯾ ﺖﻈﻠﻏ رد تﺎﻔﺻ ﺮﻔﺻ
ﺗﺮﺗ ﻪﺑ و ﺲﻣppm ﺐﯿ
ppm 50 و ﺮﻔﺻ
ﺟppm ﻦﯿﻟﺮﺒﯿ ﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ .
ﯽﺳرﺮﺑ ﺰﻧآ ﻢﯾ يﺎﻫ ـﺘﻧآ ﯽ ـﺴﮐا ﺖﻧاﺪﯿ اﺰـﻓا ﺎـﺑ ﻪـﮐ داد نﺎـﺸﻧ ﺶﯾ
ﺶﻨـﺗ ﺢﻄـﺳ
ﻣدﺎﮐ مﻮﯿ ﺟ و ﻦﯿﻟﺮﺒﯿ ﻟﻮﺗ ﺪﯿ ﺰﻧآ ﻢﯾ يﺎﻫ وSOD ﭘ ﺶﻫﺎﮐPOD
اﺪﯿ دﺮﮐ
؛ . ﻟو ﯽ ﺰﻧآ ﻢﯾ اﺰـﻓا ﺎﺑCAT ﺶﯾ ﻣدﺎـﮐ مﻮﯿ
اﺰﻓا ﺶﯾ ﭘ اﺪﯿ دﺮﮐ . ﻪﺑ رﻮﻃ ي ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﮐ ﻦﯾ ﻣ راﺪﻘﻣ ﻦﯿﮕﻧﺎﯿ ﺎﻫ ﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻦﯾ
ﻣدﺎﮐ ﺶﻨﺗ ﺢﻄﺳ مﻮﯿ
دﻮﺑ .
هژاو يﺪﯿﻠﮐ يﺎﻫ ﻢﺨﺗ يوﺪﮐ:
ﻪﻧاﻮﺟ ،ﻦﯿﻟﺮﺒﯿﺟ ،ﺲﻣﺪﯾﺮﻠﮐ ،مﻮﯿﻣدﺎﮐﺪﯾﺮﻠﮐ ،يﺬﻏﺎﮐ ﯽـﻧز
ﻢﯾﺰـﻧآ ، يﺎـﻫ
ﯽﺘﻧآ ﺖﻧاﺪﯿﺴﮐا .
1 - 1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
يور ﺮـﺑ ﻪـﮐ يرﺎﺛآ ﻖﯾﺮﻃ زا و ﺖﺳا هﺎﯿﮔ ﺪﺷر زا ﯽﯾﺎﯾﻮﭘ و هﺪﯿﭽﯿﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ رﺬﺑ ﯽﻧﺰﻬﻧاﻮﺟ ﯽﻣ ،دراد ﻪﭽﻫﺎﯿﮔ راﺮﻘﺘﺳا ﺪﺸﺨﺑ دﻮﺒﻬﺑ ار دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺪﻧاﻮﺗ
) ،دﻻﻮﻓ و فﺮﺷا 2005
.(
ﺶﻨـﺗ هژاو
و لﻮﻠـﺳ ،هﺎـﯿﮔ ،ﻂﯿـﺤﻣ ﻪـﻠﻤﺟ زا ﻒـﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄﺳ رد ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻂﯾاﺮﺷ ﻦﺘﻓر ﻦﯿﺑ زا ﯽﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﺖﺳا ﯽﻟﻮﻠﺳ ياﺰﺟا ﯽﺘﺣ
) 2002Blum
ﻂﯾاﺮـﺷ ﺎـﺑ ﯽﮔﺪـﻧز ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﻞـﺣاﺮﻣ رد نﺎﻫﺎﯿﮔ .(
و
ﺶﻨﺗ ﯽﻣ ﻪﺟاﻮﻣ ﯽﻧﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ ﺪﻧﻮﺷ
. ﻞﻣاﻮﻋ ﻂﺳﻮﺗ ﻂﯾاﺮﺷ ﻦﯾا ﯽـﻣ دﺎﺠﯾا هﺪﻧز ﺮﯿﻏ ﺎﯾ هﺪﻧز
-
ﻪﻧاﻮﺟ ﺮﺑ و دﻮﺷ ﯽﻣ ﺮﺛا نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺪﺷر و ﯽﻧز
دراﺬﮔ . زا ﯽـﮑﯾ كﺎـﺧ رد ﻦﯿﮕﻨـﺳ تاﺰـﻠﻓ دﻮـﺟو
ﻢﻬﻣ ﺶﻨﺗ ﻦﯾﺮﺗ ﯽﻣ بﻮﺴﺤﻣ ﯽﻄﯿﺤﻣ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﻪﮐ دﻮﺷ ﺪـﯿﻟﻮﺗ و ﺪـﺷر ﺶﻫﺎـﮐ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
نﮋﯿﺴﮐا عاﻮﻧا ﺶﻨﮐاو يﺎﻫ
ددﺮﮔ ﺮﮔ )
،نارﺎﮑﻤﻫ و يﺮﺑﺎﺻ 1390
.(
ﺎـﺑ ﯽـﻌﯿﺒﻃ رﻮـﻃ ﻪـﺑ تاﺰﻠﻓ
ﺎﻘﻣ دراد دﻮﺟو ﻦﯿﻣز ﻪﺘﺳﻮﭘ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺮﯾد .
نﺎـﻫﺎﯿﮔ ﻂـﺳﻮﺗ ﻦﯿﮕﻨـﺳ تاﺰـﻠﻓ ﻪـﮐ ﯽﻣﺎـﮕﻨﻫ
ﺖﻓﺎﺑرد و بﺬﺟ نآ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﻊﻤﺠﺗ ﺎﻫ ﺪﺑﺎﯾ
، ﯽﻣ ﺖﯿﻤﺳ ﺐﺟﻮﻣ ترﻮﺻ ود ﻪﺑ ﺐﻠﻏا دﻮﺷ
:
1 - ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ ﺮﯿﻏ ترﻮﺻ ﻪﺑ :
يﺮـﯿﮔراﺮﻗ و يروﺮـﺿ ﯽﯾاﺬﻏ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ ﺖﺑﺎﻗر ﻖﯾﺮﻃ زا
نآ يﺎﺟ ﻪﺑ ﻪﻧاﺪﮕﻧر نﺎﻤﺘﺧﺎﺳ رد ﺎﻫ
ﺰﻧآ ﺎﯾ ﺎﻫ ﻢﯾ نآ دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺐﯾﺮﺨﺗ و ﺎﻫ ﺎﻫ
. و ﺮﭘﺎﮐ ﻪﻧﻮﻤﻧ ياﺮﺑ
نارﺎﮑﻤﻫ )
Copper et al.,1999
( ﯽﻨﯾﺰﮕﯾﺎـﺟ ﻪـﮐ ﺪـﻧدﺮﮐ هﺪﻫﺎـﺸﻣ ،Pb
،Zn
وNi
،Cl
وCu
يﺎﺟ ﻪﺑ ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ ردHg
ﯽﻣ ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ ﺮﯿﮕﻤﺸﭼ ﺶﻫﺎﮐ ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣMg
دﻮﺷ .
2 - ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ : ﺶﻨـﺗ دﺎـﺠﯾا ﺐـﺟﻮﻣ ﻦﯿﮕﻨـﺳ تاﺰـﻠﻓ رﻮـﻀﺣ لﻮﻠـﺳ رﺎﺘﺧﺎـﺳ ﺐـﯾﺮﺨﺗ ﺎﺑ
ﻮﯿﺗاﺪﯿﺴﮐا ﯽﻣ
ﺮـﯿﻈﻧ نﺎـﻫﺎﯿﮔ رد ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﯽﻤـﺳ تاﺮﺛا دﺎﺠﯾا ﻪﺑ ﺮﺠﻨﻣ دﻮﺧ ﻪﺑﻮﻧ ﻪﺑ ﻪﮐ دﻮﺷ
تﺎﯾﻮﺘﺤﻣ ﺶﻫﺎﮐ ،ﺪﺷر ﺶﻫﺎﮐ ﺖـﯿﻟﺎﻌﻓ رﺎﻬﻣ ،ﺰﺘﻨﺳﻮﺘﻓ و ﻞﯿﻓوﺮﻠﮐ
ﻪـﺑ ﺐﯿـﺳآ ،ﯽـﻤﯾﺰﻧآ يﺎـﻫ
لﻮﮑﻟﻮﻣ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ ،ﺎﻫﺪﯿﭙﯿﻟ ﺮﯿﻈﻧ ﯽﺘﺴﯾز يﺎﻫ هﮋـﯾو ﻪـﺑ ﮏـﯿﺌﻠﮐﻮﻧ يﺎﻫﺪﯿﺳا و ﺎﻫ
ﯽـﻣDNA
-
دﻮﺷ
(Chaoii, Farjani, 2005,. Mishra et al..2006)
نﺎـﺴﻧا ﺖﻣﻼﺳ ياﺮﺑ ﯽﮔرﺰﺑ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﺮﻄﺧ ﻦﯿﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ بآ و كﺎﺧ ﯽﮔدﻮﻟآ ﺖﺳا . نﺎﻃﺮﺳ داﻮﻣ هﺮﻣز رد ﻪﮐ مﻮﯿﻣدﺎﮐ ﺖـﺳا هﺪـﺷ يﺪـﻨﺑ ﻪـﻘﺒﻃ نﺎﺴﻧا ياﺮﺑ از
. ﻖـﯾﺮﻃ زا
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻞﺜﻣ ﯽﻧﺎﺴﻧا يﺎﻫ بﻼـﺿﺎﻓ ،ﯽﺘﺧﻮـﺳ تﺎـﺒﯿﮐﺮﺗ ،تاﺰﻠﻓ بوذ ،نﺪﻌﻣ جاﺮﺨﺘﺳا .
يﺎـﻫ
دﻮﮐ لﺎﻤﻌﺘﺳا و ﯽﺘﻌﻨﺻ ﻔﺴﻓ يﺎﻫ
ﯽﻣ دازآ ﻂﯿﺤﻣ رد ﻪﺗﺎ ﻮﺷ
د
Heath, 1968)
. (
ﻦﯿـﻟوا ﻪـﺸﯾر
لﻮﻠﺳ ﯽﯾﺎﻤﺳﻼﭘ يﺎﺸﻏ ﺲﭘ ،ﺖﺳا نﻮﯾ ﻦﯾاﺎﺑ سﺎﻤﺗ ﻞﺤﻣ ﻦﯿـﺑ يﺪـﺳ ناﻮـﻨﻋ ﻪﺑ ﻪﺸﯾر يﺎﻫ
ﯽﻣ ﻞﻤﻋ ﯽﮐﺎﺧ ﻂﯿﺤﻣ و ﻢﺳﻼﭘﻮﺘﯿﺳ ﺪﻨﮐ
. ﺶﻨﮐاو لﻮﻠﺳ و مﻮﯿﻣدﺎﮐ ﻦﯿﺑ يﺎﻫ ﻪـﺑ ﻪـﺸﯾر يﺎﻫ
ﯽﯾاﺬﻏداﻮﻣ لﺎﻘﺘﻧا و بﺬﺟ هزاﺪﻧا نﺎﻤﻫ ﻪﺑ و ﯽﯾﺎﻤﺳﻼﭘ يﺎﺸﻏ صاﻮﺧ دراد ﯽﮕﺘـﺴﺑ
. ﺪﻫاﻮـﺷ
ﯽﻣ دﺎﻬﻨﺸﯿﭘ يدﺎﯾز ﺰـﻠﻓ ﻦﯾا ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ ﺖﺳا ﻦﮑﻤﻣ ﺎﻫﺎﺸﻏ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ و ﯽﺑﺮﭼ ياﻮﺘﺤﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﮐ
4 ﻪﻧاﻮﺟ ﺮﺑ نﻮﻣرﻮﻫ ﺎﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﻧز
رﺬﺑ ﻢﺨﺗوﺪﮐ ﻦﯿﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﺶﻨﺗ ﺖﺤﺗ يﺬﻏﺎﮐ
ﺐﯿﺳآ ﺪـﻨﯿﺒﺑ
(Quartacci, 2001)
ﺐـﺟﻮﻣ مﻮﯿﻣدﺎـﮐ ﻪـﮐ ﺖـﺳا هﺪـﺷ هداد نﺎـﺸﻧ نﻮﻨﮐﺎـﺗ .
ﻞـﺜﻣ نﺎـﻫﺎﯿﮔ رد يرﺎﺘﺧﺎﺳ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷﻮﯿﺑ ،ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ ،ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﻓرﻮﻣ تاﺮﯿﯿﻐﺗ زا يرﺎﯿﺴﺑ ﺪﺷر رﺎﻬﻣ ﻪﻧاﻮﺟو
ﯽﻧز )
Benavides,2005; Mishra.et al., 2009
( هزوﺮـﮑﻧ و گﺮـﺑ نﺪﺷ درز
نآ نﺪﺷ ﺎﻫ ، ﺖﺳﻼﭘوﺮﻠﮐ ﺺﺧﻻﺎﺑ لﻮﻠﺳ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺮﯿﯿﻐﺗ ﺎﻫ
)
Rascio. et al., 1993
( ﯽﻣ دﻮـﺷ .
هوﺮﮔ ﺎﺑ ﺪﯾﺪﺷ ﯽﺒﯿﮐﺮﺗ ﻞﯿﻣ ﺖﻟﺎﺒﮐ و ﺲﻣ ﻞﺜﻣ ﻦﯿﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﻞﯾرﺪﯿﻔﻟﻮـﺳ ﻦـﻫآ يﺎﻫ
) (SH
ﻢﯾﺰﻧآ و ﺪﻧراد و هدﺮﮐ ﯽﺷﻼﺘﻣ ار ﺎﻫ
نآ ﯽﻤﯾﺰﻧآ ترﺪﻗ ﯽﻣ ﻦﯿﺑ زا ار ﺎﻫ
ﺪﻧﺮﺑ . ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ تاﺰﻠﻓ ﻦﯾا
ﺪﻧراد ار ﯽﻫﺎﯿﮔ و ﯽﻧاﻮﯿﺣ ﺖﻓﺎﺑ رد ﻊﻤﺠﺗ
) Holum 1983
.(
قﻮﻓ ﺮﺼﻨﻋ ﮏﯾ مﻮﯿﻣدﺎﮐ هﺪـﻤﻋ ﯽـﻔﻨﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻤﺳ هدﺎﻌﻟا
ﻢﺘـﺴﯿﺳ يور يا يﺎـﻫ
دراد لﻮﻠﺳ ﯽﻤﯾﺰﻧآ .
هﮋـﯾو ﺖﯿﻤﻫا ياراد مﻮﯿﻣدﺎﮐ ﻦﯿﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﻦﯿﺑ رد ﻪـﺑ اﺮـﯾز ،ﺖـﺳا يا
ر ﯽﻣ بﺬﺟ هﺎﯿﮔ ﻪﺸﯾر ﻢﺘﺴﯿﺳ ﻂﺳﻮﺗ ﯽﺘﺣا هﺎﯿﮔ ياﺮﺑ نآ ﺖﯿﻤﺳ و دﻮﺷ
20 - 2 ﺮﯾﺎـﺳ ﺮـﺑاﺮﺑ
ﺖﺳا ﻦﯿﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ .
هﺎـﯿﮔ ﻂﺳﻮﺗ مﻮﯿﻣدﺎﮐ بﺬﺟ ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ﺮﺑ يدﺪﻌﺘﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ و ﯽﮐﺎﺧ ﻞﻣاﻮﻋ
نآ ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ زا ﻪﮐ دراد ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﻣ ﺎﻫ
،كﺎـﺧ مﻮﯿﻣدﺎـﮐ ﺎﺸﻨﻣ ،مﻮﯿﻣدﺎﮐ ﻞﮐ راﺪﻘﻣ ﻪﺑ ناﻮﺗ ،pH
ﺮﻇ ،ﺎﯿﺣا و نﻮﯿﺳاﺪﯿﺴﮐا ترﺪﻗ عﻮﻧ و راﺪﻘﻣ ،ﯽﻧﻮﯿﺗﺎﮐ ﯽﻟدﺎﺒﺗ ﺖﯿﻓ
هرﺎـﺷا ﯽﻫﺎﯿﮔ ﻪﻧﻮﮔ و سر
دﺮﮐ )
Alovy,1990
.(
هﺪﻨﯾﻻآ ﺶﯾاﺰﻓا ار يﺪـﺟ ﻞﮑـﺸﻣ ﮏﯾ ﻦﯿﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ هﺪﺷ دﺎﺠﯾا ﯽﻄﯿﺤﻣ يﺎﻫ
ﺖﺳا هدﺮﮐ دﺎﺠﯾا نرﺪﻣ يﺎﯿﻧد رد .
شور دﻮـﺟو ﻦﯿﮕﻨـﺳ تاﺰـﻠﻓ ندودز ياﺮـﺑ ﯽﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
دراد . تاﺰﻠﻓ ندودز ﺖﻬﺟ نﺎﻫﺎﯿﮔ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﯿﮕﻨﺳ
) هﺎﯿﮔ ﭘ ﯽﯾﻻﺎ ( لﺎﺳ رد درﻮـﻣ ﺮﯿﺧا يﺎﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ .
ﯽﯾارﺎـﮐ ﺶﯾاﺰـﻓا ياﺮـﺑ يدﺪـﻌﺘﻣ تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪﺘﺷﺬﮔ ﻪﻫد ود لﻮﻃ رد
هﺎﯿﮔ ﻢﯿﻈﻨﺗ و ﺎﻫدﻮﮐ يﺮﯿﮔرﺎﮐ ﻪﺑ ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﯾﻻﺎﭘ ﺖـﺳا هﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا كﺎﺧpH
. زا هدﺎﻔﺘـﺳا
نﻮﻣرﻮﻫ ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ
) (PGRs
هﺎـﯿﮔ ﯽﯾارﺎﮐ دﻮﺒﻬﺑ ياﺮﺑ ﻦﯾﺰﮕﯾﺎﺟ شور ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ ﯽﯾﻻﺎـﭘ
ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﯽﺳرﺮﺑ درﻮﻣ )
نارﺎﮑﻤﻫو ﺎﻨﯿﺳﺎﮐ 2011
.(
نﻮــﻣرﻮﻫ ﻦﯿﻟﺮــﺒﯿﺟ ،ﻦﯿﻨﯿﮐﻮﺘﯾﺎــﺳ ،ﻦﯿــﺴﮐا ﻞﻣﺎــﺷ ﯽﻫﺎــﯿﮔ يﺎــﻫ
،ﮏﯾﺰﯿــﺴﺑآ ﺪﯿــﺳا ،
و ﺎﻫﺪﯿﺋوﺮﺘﺳاﻮﻨﯿﺳاﺮﺑ ...
ﺪﻨﺘﺴﻫ . نﻮﻣرﻮﻫ شور ﻪﺑ ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ ﯽﻣ ﻞﻤﻋ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ يﺎﻫ
و ﺪﻨﻨﮐ
ﮔ ﺮﺑ ﯽﻣ ﺮﺛا ﻒﻠﺘﺨﻣ قﺮﻃ ﻪﺑ نﺎﻫﺎﯿ ﺪﻧراﺬﮔ
. نﻮﻣرﻮﻫ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ نآ زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺖـﻈﻠﻏ ﻪـﺑ ﺎﻫ
،ﺎـﻫ
نآ بﺬﺟ ﻪﮐ ﯽﻄﯿﺤﻣ يﺎﻫرﻮﺘﮐﺎﻓ ﯽﻣ راﺮﻗ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﺖﺤﺗ ار ﺎﻫ
هﺎﯿﮔ ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ ﺖﯿﻌﺿو و ﺪﻫد
دراد ﯽﮕﺘﺴﺑ .
ﻪـﺑ نﺎـﻫﺎﯿﮔ ﺖـﻣوﺎﻘﻣ ﺶﯾاﺰـﻓا يور ﺮـﺑ نﻮﻨﮐﺎﺗ ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ
ﮐ ﺶﯾﺎﻣزآ ﺎﯾ و يﺰﻠﻓ ﺖﯿﻤﺳ نﻮـﻣرﻮﻫ رﺎـﻤﯿﺗ ﺎـﺑ ﺐﯿﮐﺮﺗ رد هﺪﺷ ﺎﻘﻟا ﯽﯾﻻﺎﭙﻫﺎﯿﮔ ﯽﯾارﺎ
يﺎـﻫ
ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﺰـﮐﺮﻤﺘﻣ ﯽﻫﺎﯿﮔ )
،نارﺎـﮑﻤﻫ و ﺰﭘﻮـﻟ 2005
ﯽﻫﺎـﺳ و راﺮـﺴﯾا ؛ 2008
و ﯽـﺳﺎﺗ ؛
نارﺎﮑﻤﻫ 2008 ،ﻮﻠﮕﻧوا و ﺮﻠﺳﺎﻓ ؛ 2010
نارﺎﮑﻤﻫ و يدﺎﻫ ؛ ،
2010 .(
فﺪﻫ و ﻪﻣﺪﻘﻣ 5
ﺖﺳﻮﭘوﺪﮐ هﺎﯿﮔ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺠﻧآ زا ﺖـﺳا هﺪـﺷ ناﺮـﯾا ﯽﻫﺎـﯿﮔ رﻮـﻠﻓ دراو ﯽﮔزﺎـﺗ ﻪﺑ يﺬﻏﺎﮐ
و
هاﺮـﻤﻫ ﻪـﺑ ﺖـﺸﮐ ﺮـﯾز ﺢﻄﺳ ﻪﻌﺳﻮﺗ اﺬﻟ ،ﺖﺳا ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد نآ ﺖﺸﮐ ﯽﻣ ﻖﻘﺤﺗ ﻪﺑ ﯽﻧﺎﻣز ،ﺢﻄﺳ ﺪﺣاو رد دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺶﯾاﺰﻓا ﺢﻄـﺳ ﺶﯾاﺰـﻓا ياﺮـﺑ ناﻮـﺘﺑ ﻪـﮐ ﺪـﺳر
ﺖﺸﮐﺮﯾز ﻧآ
مﺎـﮔ رﻮـﺸﮐ ﮏـﺸﺧ ﻪـﻤﯿﻧو ﮏـﺸﺧ ﻖﻃﺎﻨﻣ رد هﮋﯾو ﻪﺒ ﺖـﺷادﺮﺑ ﯽـﺳﺎﺳا يﺎـﻫ
.
) ، نارﺎﮑﻤﻫ و ﯽﻤﯿﻌﻧ 1391
(.
ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺖﺸﮐ جاﺮﺨﺘـﺳا ﯽﻠﺻا ﻊﺒﻨﻣ و يزروﺎﺸﮐ زا ﯽﻤﻬﻣ ﻪﺧﺎﺷ ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد
ﯽﻣ رﺎﻤﺷ ﻪﺑ دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫوراد ﺖﺧﺎﺳ ياﺮﺑ ﻪﯿﻟوا داﻮﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ و دور
. ﯽـﮑﯾ يﺬـﻏﺎﮐ ﺖﺳﻮﭘ وﺪﮐ
ﺖﺳا ﺎﯿﻧد فوﺮﻌﻣ ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ زا .
ﯽﺳرﺮﺑ هداد نﺎﺸﻧ ﺎﻫ بﺮﭼﺪﯿـﺳا ود يﻻﺎﺑ ﺪﺻرد ﻪﮐ ﺪﻧا
ا و ﮏﯿﺌﻟوا ﺪﯿﺳا ﯽﻨﻌﯾ نﺪﺑ زﺎﯿﻧ درﻮﻣ عﺎﺒﺷاﺮﯿﻏ ﺪﯿـﺳا هﮋﯾو ﻪﺑ ﮏﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟﺪﯿﺳ
ا ،ﮏـﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟﺎﻔﻟ
لوﺮﺘﺳاﻮﺘﯿﻓ ﺎﮕﻣا بﺮﭼ يﺎﻫﺪﯿﺳا ،ﺎﻫ
3 ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو ، لوﺮﻓﻮﮐﻮﺗ ﺮﯾﺎﺳوE
ﻦـﻏور رد دﻮـﺟﻮﻣ يﺎـﻫ
مﺮﮐ نﺎﻣرد رد يﺮﺛﺆﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ وﺪﮐ ﺲﻨﺟ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﻪﻧاد هدور يﺎﻫ
ﻢﯿـﺧ شﻮـﺧ يﺎﻫرﻮﻣﻮﺗ ،يا
ﭘ و يراردا يرﺎﺠﻣ تﻼﮑﺸﻣ ،تﺎﺘﺳوﺮ .
..
ﺖﺳا ﺮﺛﺆﻣ .
1 - 2 - مﺎﺠﻧا تروﺮﺿ ﻖﯿﻘﺤﺗ
ﻪﻧاﻮﺟ ﯽﻣ هﺎﯿﮔ ﺪﺷر زا ﯽﯾﺎﯾﻮﭘ و هﺪﯿﭽﯿﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ ،رﺬﺑ ﯽﻧز يور ﻪـﮐ ﯽﺗاﺮﺛا ﻖﯾﺮﻃ زا و ﺪﺷﺎﺑ
ﯽﻣ دراد ﻪﭽﻫﺎﯿﮔ راﺮﻘﺘﺳا ﺪﺸﺨﺑ دﻮﺒﻬﺑ ار دﺮﮑﻠﻤﻋ ﺪﻧاﻮﺗ
. ﺶﻫوﮋﭘ ﺞﯾﺎﺘﻧ ﻪـﮐ ﺖﺳا نآ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﺎﻫ
ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ ناﻮﺗ ﻪـﻧاﻮﺟ ﻪـﺑ ،رﺬـﺑ ترﺪـﻗ هﺪـﻨﻫد
رﻮـﻬﻇ ،ﻊﯾﺮـﺳ ﯽـﻧز
ﺖﺧاﻮﻨﮑﯾ ﺖﻓﺎﯾ ﺖﺳد هﺎﯿﮔ يﻮﻗ راﺮﻘﺘﺳا و
. ﻢﻬﻣ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺶﯾاﺰـﻓا يﺎـﻫرﺎﻤﯿﺗ ﻦﯾﺮـﺗ
هﺪـﻨﻫد
ﻪﻧاﻮﺟ ترﺪﻗ ﯽﻣ ﺎﻫرﺬﺑ ﯽﻧز
دﻮـﻤﻧ هرﺎـﺷا ﮓـﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ ﻪـﺑ ناﻮﺗ )
Farooq and Azam, 2006
.(
شور زا يداﺪﻌﺗ ﻪﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ ﻪﻧاﻮﺟ هﺪﻨﻫددﻮﺒﻬﺑ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﻪﺘﻔﮔ ﺎﻫرﺬﺑ ﯽﻧز ﯽﻣﺎﻤﺗ رد ﻪﮐ دﻮﺷ
نآ لﺮﺘﻨﮐ ﯽﻫﺪﺑآ ﺎﻫ ﻋا رﺬﺑ هﺪﺷ
ﯽﻣ لﺎﻤ دﻮﺷ . هدﺎﻣآ يﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ زا ﯽﮑﯾ ﺎﻫرﺬﺑ يزﺎﺳ
نازرا هار ﻦﯾﺮﺗ ﯽـﻣ بﻮـﺴﺤﻣ ﻪـﭽﻫﺎﯿﮔ راﺮﻘﺘﺳا دﻮﺒﻬﺑ يﺎﻫ ددﺮـﮔ
) ،ﯽﻧﺎﻫﻮـﺳ 1386
و فﺮـﺷا ؛
،دﻻﻮﻓ 1384 .(ا ﯽـﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﮐ رد شور ﻦﯾا زا هدﺎﻔﺘﺳ ﺖـﺳد زا ﺮـﻄﺧ ﺪـﻧاﻮﺗ
ﺪﻋﺎـﺴﻣﺎﻧ ﻂﯾاﺮـﺷ رد ار لﻮـﺼﺤﻣ ﻦﺘﻓر ﻮـﻣ رد و ﺪﻧﺎـﺳر ﻞﻗاﺪـﺣ ﻪـﺑ
ﺐـﺟﻮﻣ يدرا ﺶﯾاﺰـﻓا
ددﺮﮔ لﻮﺼﺤﻣ )
،دﻻﻮﻓ و فﺮﺷا 1384
.(
ﻪـﻧاﻮﺟ ﻪـﻠﺣﺮﻣ زا ﯽـﮑﯾ ﻪـﭽﻫﺎﯿﮔ ﺪـﺷر و رﺬـﺑ ﯽـﻧز
ﯽﻣ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺪﺷر ﯽﻧاﺮﺤﺑ ﻞﺣاﺮﻣ ﺪﺷﺎﺑ
) Bybordi and tabatabaei, 2009
.(
ﻪـﻧاﻮﺟ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﯽـﻧز
ﺖـﺳا نﺎﻫﺎﯿﮔ ﯽﯾﺎﻬﻧ دﺮﮑﻠﻤﻋ و راﺮﻘﺘﺳا ،ماود هﺪﻨﻨﮐ ﻦﯿﻤﻀﺗ .
ﺪـﺣاو رد ﻪـﺗﻮﺑ ﯽﯾﺎـﻬﻧ ﻢﮐاﺮـﺗ
ﯽﻧﺎﻣز ﺢﻄﺳ ﯽﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ
ﻪﺘﺷﺎﮐ يﺎﻫرﺬﺑ ﻪﮐ ﺪﯾآ ﯽﻓﺎﮐ ﺖﻋﺮﺳ ﺎﺑ و ﻞﻣﺎﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ هﺪﺷ
ﻪﻧاﻮﺟ
ﺪﻨﻧﺰﺑ . ﻪﻧاﻮﺟ ﻪﭽﻫﺎﯿﮔ راﺮﻘﺘﺳا و رﺬﺑ بﻮﻠﻄﻣ ﯽﻧز ـﺷر ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد رد يدﺎﯾز ﺖﯿﻤﻫا ﺎﻫ
ﻪـﺑ و ﺪ
6 ﻪﻧاﻮﺟ ﺮﺑ نﻮﻣرﻮﻫ ﺎﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﻧز
رﺬﺑ ﻢﺨﺗوﺪﮐ ﻦﯿﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﺶﻨﺗ ﺖﺤﺗ يﺬﻏﺎﮐ
ﻊﺒﺗ نآ دراد بﻮﻠﻄﻣ دﺮﮑﻠﻤﻋ )
Eskandari, 2012
ﮏـﯾ زا ،ﺪـﯿﻟﻮﺗ رد ﺖﯿﻘﻓﻮﻣ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻦﯾﺪﺑ.(
ﻪﻧاﻮﺟ ﻪﺑ فﺮﻃ ﺑ ﻊﯾﺮﺳ و ﻞﻣﺎﮐ ﯽﻧز
ﻪـﭽﻫﺎﯿﮔ راﺮﻘﺘـﺳا ﻪـﺑ ،ﺮـﮕﯾد فﺮﻃ زا و ﺎﻫرﺬ يﻮـﻗ يﺎـﻫ
ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺑاو .
ﻪﻧاﻮﺟ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫرﺬﺑ ﯽﻣ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد ﺐﺳﺎﻨﻣ ﯽﻧز
،ﺪﺷر يﺪﻌﺑ ﻞﺣاﺮﻣ رد ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﻪﭽﻫﺎﯿﮔ يﻮﻗ ﻪﯿﻨﺑ ﺎﺑ ﯽﯾﺎﻫ ﻪﺸﯾر ﻢﺘﺴﯿﺳ و ﺮﺗ
ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻪﻌﺳﻮﺗ يا ﺪﻨﻨﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ يﺮﺗ
)
Almansouri
et al., 2001
. (
1 - 3 - ﻪﻣﺎﻧ نﺎﯾﺎﭘ رﺎﺘﺧﺎﺳ
ﻦﯾا نﺎﯾﺎﭘ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺷﻮﻧ ﻞﺼﻓ ﺶﺷ رد ﻪﻣﺎﻧ .
فاﺪـﻫا و ﻖـﯿﻘﺤﺗ مﺎـﺠﻧا تروﺮـﺿ ،ﻪـﻣﺪﻘﻣ ﻞﻣﺎـﺷ ،فﺪـﻫ و ﻪﻣﺪﻘﻣ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ لوا ﻞﺼﻓ ﯽﻣ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﺪﺷﺎﺑ
.
هﺪـﺷ مﺎـﺠﻧا تﺎـﻌﻟﺎﻄﻣ ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ نآ رد ﻪﮐ ﻖﯿﻘﺤﺗ ﻪﻨﯿﺸﯿﭘ و ﯽﻧﺎﺒﻣ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ مود ﻞﺼﻓ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺧادﺮﭘ ﻒﻠﺘﺨﻣ نﺎﻘﻘﺤﻣ ﻂﺳﻮﺗ .
ﻖﯿﻘﺤﺗ شور ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ مﻮﺳ ﻞﺼﻓ هزاﺪﻧا هﻮﺤﻧ ،ﻖﯿﻘﺤﺗ مﺎﺠﻧا ﻞﺣاﺮﻣ ﻪﺑ ،
ﺎـﻫﺮﺘﻣارﺎﭘ يﺮـﯿﮔ
هداد ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻪﯾﺰﺠﺗ هﻮﯿﺷ و دراد هرﺎﺷا ﺎﻫ
.
ﻪﺘﻓﺎﯾ و ﺞﯾﺎﺘﻧ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ مرﺎﻬﭼ ﻞﺼﻓ ﻖـﯿﻘﺤﺗ ﻦـﯾا زا ﻞﺻﺎﺣ ﺞﯾﺎﺘﻧ نآ رد ﻪﮐ ﺶﻫوﮋﭘ يﺎﻫ
ﻞﮑﺷ ﮏﻤﮐ ﺎﺑ ﻞﯿﺼﻔﺗ ﻪﺑ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﯾارا ،ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ لواﺪﺟ و ﺎﻫ
.
ﻪﺠﯿﺘﻧ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ﻢﺠﻨﭘ ﻞﺼﻓ ﺚﺤﺑ و يﺮﯿﮔ
ﻪﺘﻓﺎﯾ درﻮﻣ رد نآ رد ﻪﮐ ﺚـﺤﺑ ﺶﻫوﮋـﭘ يﺎـﻫ
ﻪﺠﯿﺘﻧ و هﺪﺷ ﺖﺳا هﺪﺷ نﺎﯿﺑ ﯽﻠﮐ يﺮﯿﮔ
.
ﺎــﯾ و بﺎــﺘﮐ ،ﻊــﻠﺠﻣ مﺎــﻧ ،نﺎﮔﺪﻨــﺴﯾﻮﻧ مﺎــﻧ نآرد ﻪــﮐ ﻊﺑﺎــﻨﻣ ناﻮــﻨﻋ ﺎــﺑ ﻢــﺸﺷ ﻞــﺼﻓ نﺎﯾﺎﭘ ﻪﻣﺎﻧ ﺖﺳا هﺪﺷ هرﺎﺷا ﺶﻫوﮋﭘ رد هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا يﺎﻫ .
2 ﻧﺎﺒﻣ- ﯽ ﭘ و ﯿ ﺸ ﯿ ﻪﻨ ﻘﺤﺗ ﯿ
ﻖ
2 - 1 - ﻪﭽﺨﯾرﺎﺗ يﺬﻏﺎﮐ ﻢﺨﺗ وﺪﮐ
ﯽﻣ و ﺖﺳا هدﻮﺑ ﺮﺸﺑ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ زﺎﺑﺮﯾد زا ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺖـﺷاد نﺎـﻋذا ناﻮﺗ
ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز زا صاﻮـﺧ ،ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺎﺑ يﻮﺤﻧ ﻪﺑ هﺪﻣآ دﻮﺟو ﻪﺑ ﯽﮐﺎﺧ هﺮﮐ ﻦﯾا يور ﺮﺑ ﺮﺸﺑ
ﺖﺳﺎﻨﺷآ نآ دﺮﺑرﺎﮐ و .
ﻢﺨﺗ وﺪﮐ يﺬﻏﺎﮐ
(Cucurbitapepo)
ﻖـﻠﻌﺘﻣ و ﻪﻟﺎﺴﮑﯾ ،ﯽﻔﻠﻋ ﯽﻫﺎﯿﮔ
ﯽﻣ وﺪﮐ هﺮﯿﺗ ﻪﺑ ﺪﺷﺎﺑ
. ﺖـﺳا ﻢﯿﻘﺘـﺴﻣ و ﻢـﮑﺤﻣ ،يﻮـﻗ هﺎﯿﮔ ﻦﯾا ﯽﻠﺻا ﻪﺸﯾر )
Kafi et al.,
.(2009
ﻢﺨﺗ يوﺪﮐ هﺎﯿﮔ ﻪﻠﻤﺟ زا يﺬﻏﺎﮐ
ﺖـﺳا هدﻮﺑ ﺮﺸﺑ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ زﺎﺑﺮﯾد زا ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧﺎﻫﺎﯿﮔ .
ﻪﻧاد زا ﯽﺘﻨﺳ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﺘﺷﺬﮔ رد ﻢﺨﺗ يوﺪﮐ يﺎﻫ
هدﺎﻔﺘـﺳا وﺪـﮐ مﺮـﮐ ﻊـﻓد ياﺮﺑ يﺬﻏﺎﮐ
ﯽﻣ ﺖﺳا هﺪﺷ .
داد نﺎﺸﻧ ﺎﻫﺪﻌﺑ ﻪﮐ هﺪﺷ ه
ﻪﻧاد يوﺎـﺣ نآ زا ﻞـﺻﺎﺣ ﻦـﻏور و هﺎـﯿﮔ ﻦﯾا يﺎﻫ
هﺪﻤﻋ ﺶﻘﻧ ﻪﮐ ﺖﺳا يﺪﻨﻤﺷزرا هﺮﺛﺆﻣ داﻮﻣ
ﺮﭘ هﺪﻏ ﻪﺠﻟﺎﻌﻣ رد يا شزﻮـﺳ ياواﺪـﻣ و تﺎﺘﺳو
دراد ﻦﯿﯾاﺮﺷ ﺐﻠﺼﺗ ﻪﺠﻟﺎﻌﻣ و يراردا يرﺎﺠﻣ .
ﻪـﻧاد فﺮﺼﻣ ﺶﯾاﺰـﻓا ﺐﺒـﺳ هﺎـﯿﮔ ﻦـﯾا يﺎـﻫ
يرﺎﻤﯿﺑ ﻞﻣاﻮﻋ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد نﺪﺑ ﺖﻣوﺎﻘﻣ ﯽﻣ از
دﻮﺷ . ﻢﺨﺗ يوﺪﮐ رد ﯽـﻧاواﺮﻓ ﺖـﯿﻤﻫا زا يﺬﻏﺎﮐ
ﺘﻨﺳ ﺐﻃ رد و ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﯽﯾوراد ﻊﯾﺎﻨﺻ
،ﻦﯿﭼ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺎﻫرﻮﺸﮐ زا يرﺎﯿﺴﺑ ﯽ و ﯽﻨـﺳﻮﺑ
ﻦﯾﻮﮔزﺮﻫ ﯽـﻣ راﺮـﻗ هدﺎﻔﺘـﺳا درﻮـﻣ ﺎـﮑﯾﺮﻣآ و ﻞﯾزﺮﺑ ،ﮏﯾﺰﮑﻣ ،ﺪﻨﻫ ،ﻦﯿﺘﻧاژرآ ،
دﺮـﯿﮔ .) و ﻮـﻓ
،نارﺎﮑﻤﻫ 2006
.(
شور زا ﯽـﮑﯾ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ ﯽـﻣ ﻪـﮐ ﺖـﺳا رﺬـﺑ دﻮـﺒﻬﺑ يﺎـﻫ
دﺮﮐرﺎـﮐ ﺶﯾاﺰـﻓا ﺚﻋﺎﺑﺪـﻧاﻮﺗ
رﺬﺑ ) نﺪﺷ ﺰﺒﺳ و ندز ﻪﻧاﻮﺟ (
دﻮﺷ ﺶﻨﺗ ﻂﯾاﺮﺷ رد )
نارﺎﮑﻤﻫ و يردﺎﻗ .
2007 .(
ﮓـﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ
ﺺﺧﺎﺷ رد ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﺟ يﺎﻫ
ﻪﻧاﻮ ﯽﻣ ﯽﮑﺸﺧ ﺶﻨﺗ ﻂﯾاﺮﺷ ﺖﺤﺗ رﺬﺑ ﯽﻧز دﻮﺷ
. ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﻪﻧاﻮﺟ ﻪﻨﻣاد ﺶﯾاﺰﻓا ﺚﻋﺎﺑ ﮏﯿﻨﮑﺗ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ ﯽـﻄﯿﺤﻣ ﻂﯾاﺮﺷ رد ﺎﻫرﺬﺑ ﯽﻧز
ﺶﻨﺗ ﯽـﻣ ﺎـﻣد و ﯽﮑـﺸﺧ ،يرﻮـﺷ ﺶﻨﺗ ﻞﯿﺒﻗ زا از دﻮـﺷ
)
Fujikura et al., 1993; Demir
kaya et al., 2006
.(
2 - 2 - ﺄﺸﻨﻣ ﯽﯾوراد نﺎﻫﺎﯿﮔ
ﻪﻧﻮﮔ زا يرﺎﯿﺴﺑ يﺎﻫ
ﺑرﻮﮐﻮﮐ ﯿ ﺎﺘ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺄﺸﻨﻣ ﮏﯾﺰﮑﻣ زا ﻪـﻧﻮﮔ زا ﯽـﻤﮐ داﺪﻌﺗ ﯽﻟو ،ﺪﻧا
ﺎـﻫ
ﻪﻧﻮﮔ ﺪﻨﻧﺎﻣ
C.maxima
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﺑﻮﻨﺟ يﺎﮑﯾﺮﻣآ ﯽﻣﻮﺑ .
هﻮﯿﻣ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﺠﻧآ زا ﻦـﯾا ﯽـﺸﺣو يﺎﻫ
ﺲﻨﺟ ﻊـﻤﺟ ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﻦـﮑﻤﻣ ﻦﯾاﺮﺑﺎـﻨﺑ ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ندرﻮﺧ ﻞﺑﺎﻗﺮﯿﻏ و ﺦﻠﺗ ﺎﻫ نﺎﮔﺪـﻨﻨﮐ يروآ
هﻮﯿﻣ ﻦﯾا ،ﻪﯿﻟوا اد زا هدﺎﻔﺘﺳا رﻮﻈﻨﻣ ﻪﺑ ار ﺎﻫ
نآ راﺪﯾﺎﭘ ﺖﺳﻮﭘ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﯾ و ﻪﻧ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﺎﻫ
ﻊﻤﺟ فﺮﻇ ﯽﻣ يروآ
هدﺮﮐ ﺪﻧا . ﻪﻧﻮﮔ نﺪﺷ ﯽﻠﻫا ﻪﺑ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ،هدﺎﻔﺘﺳا عﻮﻧ ﻦﯾا ﯽﮐارﻮـﺧ يﺎـﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﺠﻨﻣ )
،ﺮﻨﮔاو 1997 .(
ﯽﻣﺮﺑ ﯽﻧﺎﻣز ﻪﺑ ﺎﻫوﺪﮐ ﻦﯿﻟوا ﻒﺸﮐ ﺮﺒﻣﺎـﺳد رد ﻪـﮐ ددﺮﮔ
1542 يﺎـﯿﻧد ﺐـﻤﻠﮐ فﻮﺘـﺴﯾﺮﮐ
اﺰﺟ رد ار ﺪﯾﺪﺟ ﺮﮐ ﻒﺸﮐ ﺐﯿﯾارﺎﮐ ﺮﯾ
د . هدﺎﻔﺘـﺳا درﻮﻣ ماد ﻪﯾﺬﻐﺗ ياﺮﺑ زﺎﻏآ رد وﺪﮐ عﻮﻧ ﻦﯾا
ﺖﻓﺮﮔ راﺮﻗ .
ﯽﺑ ﻢﻌﻃ ﻪﻧاد ﺮﯿﻈﻧ ﯽـﺸﯾﺮﺗا زروﺎـﺸﮐ ﮏـﯾ ﻂـﺳﻮﺗ رﺎـﺑ ﻦﯿﻟوا ياﺮﺑ وﺪﮐ ﻦﯾا يﺎﻫ
ﺪﺷ ﻒﺸﮐ .
ﻪـﻧاد فاﺮـﻃا رد ﺖﺨـﺳ ﺶـﺷﻮﭘ دﻮﺟو مﺪﻋ يو ياﺮﺑ ﺐﻟﺎﺟ ﻪﺘﮑﻧ ﺎـﻫ
دﻮﺑ ) ،ﺮـﻨﮔاو
1997 .(
ﻪﯾرﻮﻓ زا 1735 راﺮـﻗ ﯽﻧﺎـﻫﺎﯿﮔ هﺮـﻣز رد ﺎﻫوﺪـﮐ ﺪﻌﺑ ﻪﺑ شزرا ياراد ﻪـﮐ ﺪـﻨﺘﻓﺮﮔ
ﺪﻧدﻮﺑ يدﺎﺼﺘﻗا .
سرﺎﻣ رد 1773
تﺎﻌﯾﺎـﺿ ﺶﻫﺎـﮐ ﺮﺑ ﯽﻨﺒﻣ ار ﯽﻧﻮﻧﺎﻗ ﻦﯾﺮﯿﺘﺳا ﺖﻟﺎﯾا ﺖﻟود
ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ نآ زا هدﺎﻔﺘـﺳا و دﺮﮐ ردﺎﺻ يﺰﭙﺷآ فرﺎﺼﻣ رد وﺪﮐ عﻮﻧ ﻦﯾا زا هدﺎﻔﺘﺳا زا ﯽﺷﺎﻧ مﺮﮐ ،زﻮﻟﺎﺳ تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ زا ﯽﯾﺰﺟ ،ﺪـﻣآرد دراﺪﻧﺎﺘـﺳا ترﻮـﺻ ﻪـﺑ يزﺎـﺳوراد تاﺪﯿﻟﻮﺗ ﺮﯾﺎﺳ و ﺎﻫ
ﺖﺴﯿﻟ رد هزوﺮﻣا ﯽـﻣ ﯽـﻓﺮﻌﻣ ﯽـﺒﻃ يوﺪـﮐ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ار نآ هﺪﺷ ﺖﺒﺛ يﺎﻫ
ﺪـﻨﻨﮐ ) ،ﺮـﻨﮔاو
1997 .(
2 - 3 - هﺎﯿﮔ يﺬﻏﺎﮐ ﻢﺨﺗ وﺪﮐ ﯽﺳﺎﻨﺷ
ﻢﺨﺗ يوﺪﮐ ﺖﺳا ﻪﻟﺎﺴﮑﯾ و ﯽﻔﻠﻋ هﺎﯿﮔ ﮏﯾ يﺬﻏﺎﮐ
. تﺎﺑﺎﻌـﺸﻧا يارادو يدﻮـﻤﻋ نآ ﻪﺸﯾر
ﺖﺳا دﺎﯾز .
ﻪﻗﺎﺳ كﺮﮐ ﺎﻫ ﻪﻧاﻮﺘﺳا ،ﯽﻟﺎﺧﻮﺗ،راد ﺪﻨﺘـﺴﻫ هﺪـﻧﺰﺧ و يا
. ﺮـﺷ رد ﻪﻗﺎـﺳ لﻮـﻃ ﻂﯾا
ﻦﯿﺑ توﺎﻔﺘﻣ 3
ﺎﺗ 5 ﺖﺳا ﺮﯿﯿﻐﺘﻣ ﺮﺘﻣ .
گﺮﺑ ﻪﺠﻨﭘ ،گرﺰﺑ ﺎﻫ كﺮـﮐ زا هﺪﯿﺷﻮﭘ و ﮓﻧرﺰﺒﺳ ،يا
-
زارد يدوﺪﺣ ﺎﺗ گﺮﺒﻣد ﮏﯾ ﻂﺳﻮﺗ ﻪﮐﺪﻨﺘﺴﻫ هﺪﻧﺰﮔو ناواﺮﻓ يﺎﻫ )
20 ﺎﺗ 25 ﯽﺘﻧﺎﺳ ﺮـﺘﻣ ( ﻪـﺑ
ﯽﻣ ﻞﺼﺘﻣ ﻪﻗﺎﺳ ﺪﻧﻮﺷ
. كﺮﮐ گﺮﺒﻣد يور ﺮﺑ ﻊﻗاو يﺎﻫ ﺪﻨﺘـﺴﻫ ﺰﯿﺗ وﺪﻨﻧﺎﻣ رﺎﺧ ﺎﻫ
. گﺮـﺒﮔر ﺎـﻫ
ﻪﺠﻨﭘ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺢﻄﺳ رد يا
ﺪﻨﺘﺴﻫ هﺪﻨﮐاﺮﭘ گﺮﺑ ﮏﻨﻬﭘ .
ﮏـﭽﯿﭘ ﻞـﺤﻣ رد ،ﺐﻌـﺸﻨﻣ يﺎـﻫ
دراد دﻮﺟو ﻪﻗﺎﺳ ﻪﺑ گﺮﺑ لﺎﺼﺗا .
ﻞﮔ ﯽﻨﻌﯾ ،ﺖﺳا ﻪﯾﺎﭙﮑﯾ ﯽﺴﻨﺟ ﺮﻈﻧ زا هﺎﯿﮔ ﻦﯾا اﺪﺟ ﺮﻧ يﺎﻫ
ﻞﮔ زا ﯽﻣ راﺮﻗ هﺎﯿﮔ ﮏﯾ يور ﺮﺑ هدﺎﻣ يﺎﻫ ﺪﻧﺮﯿﮔ
. ﻞﮔ ﻞﮕﻣد ﻞﮔ زا ﺮﺗ هﺎﺗﻮﮐ هدﺎﻣ يﺎﻫ
ﺮﻧ يﺎﻫ
ﺖﺳا . و ﯽﻧﺎﺘﺤﺗ ﯽﮔدﺎﻣ ناﺪﻤﺨﺗ 3
ﺎﺗ 5 و دراد ﻢﭼﺮﭘ ﺖﺳا ﯽﺒﻧﺎﺟ عﻮﻧ زا ﺰﯿﻧ نآ ﻦﮑﻤﺗ
. ﻞـﮔ -
ﺮﻧ يﺎﻫ 5 نآ زا ﯽﮑﯾ ﺰﺟ ﻪﺑ ود ﻪﺑود ﻪﮐ دراد ﻢﭼﺮﭘ ﻞـﺼﺘﻣ ﺮﮕﯾﺪـﮑﯾ ﻪـﺑ كﺎـﺴﺑ ﻪـﯿﺣﺎﻧ زا ﺎﻫ
10 ﻪﻧاﻮﺟ ﺮﺑ نﻮﻣرﻮﻫ ﺎﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﻧز
رﺬﺑ ﻢﺨﺗوﺪﮐ ﻦﯿﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﺶﻨﺗ ﺖﺤﺗ يﺬﻏﺎﮐ
ﺪﻨﺘﺴﻫ . ﻪﻟﻮﮕﻧز ﺮﻧ ﻞﮔ مﺎﺟ ﺖـﺳا يا
. ﺞﻨـﭘ ﯽﻧﺎـﻗﻮﻓ ﺖﻤـﺴﻗرد و ﮓـﻧر درز ،ﻞـﮔ عﻮـﻧود ﺮـﻫ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﯽﺘﻤﺴﻗ .
مد ﻞﮔ ﻪﯾواز ﺎﻫ و راد 4 ﺎﺗ 5 ﺖﺳا ﯽﻬﺟو .
رد نآ گرﺰـﺑ و يوﺮﮐ هﻮﯿﻣ ﻞـﯾاوا
ﻦـﺷور درز ﮓـﻧر ﻪـﺑ ﯽﮔﺪﯿﺳر نﺎﻣز رد ﺖﯾﺎﻬﻧ رد و درز ﺞﯾرﺪﺗ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﮓﻧر ﺰﺒﺳ ﺪﺷر ﯽﻣ رد ﺪﯾآ . ﺪﻨﭼ هﻮﯿﻣ مد ﺖﺳا ﯽﺑﻮﭼ ترﺪﻧ ﻪﺑ و رادرﺎﯿﺷ و ﯽﻬﺟو
. ﻞـﺧاد رد ﻂﺳﻮﺘﻣرﻮﻃ ﻪﺑ
هﻮﯿﻣ ﺮﻫ 400
ﺎﺗ 500 ﺢﻄﺴﻣ ﻞﮑﺷ ﯽﻏﺮﻣ ﻢﺨﺗ ﻪﻧاد دﺪﻋ )
لﻮـﻃ ﻪﺑ 20
- 15 ضﺮـﻋ ، 10
- 8
ﺖﻣﺎﺨﺿ و 2
- 3 ﯽﻠﯿﻣ ﺮﺘﻣ ( ﻞﯿﮑﺸﺗ ﯽﻣ دﻮﺷ . ﺖﺳا ﻪﺘﺳﻮﭘ ﺪﻗﺎﻓو ﺖﺨﻟ ﻪﻧاد ﺢﻄﺳ .
ﺎﻫرﺬـﺑ ﮓﻧر
ﺖﺳا ﯽﻧﻮﺘﯾز ﺎﯾ هﺮﯿﺗ ﺰﺒﺳ .
ﻪﻧاد راﺰﻫ نزو 200
ﺎﺗ 210 ﺖﺳا مﺮﮔ .
هﻮـﯿﻣ دﺮـﮑﻠﻤﻋ ناﺰﯿﻣ 15
ﺎﺗ 80 راﺪﻘﻣ ﻦﯾا زا ﻪﮑﺘﺳا رﺎﺘﮑﻫ رد ﻦﺗ 9/
0 ﺎﺗ 5/
1 ﯽـﻣ ﺖـﺳد ﻪﺑ ﮏﺸﺧ ﻪﻧاد ﻦﺗ ﺪـﯾآ
) ﺪـﯿﻣا
،ﯽﮕﯿﺑ 1379 ﺮﮐد و نﻮﺴﻨﯿﺑار و -
،زﺮﺘﻟاو 1997 .(
ﻠﮔ نﺎﻣز ﺪـﺷر ناﺰـﯿﻣ ﺮـﺑ نآ ﺮﯿﺛﺄـﺗ و ﺎﻣد ﻂﺳﻮﺗ اﺪﺘﺑا رد نﺎﯿﯾوﺪﮐ هﺮﯿﺗ نﺎﻫﺎﯿﮔ رد ﯽﻫﺪ
ﯽﻣ ﻦﯿﯿﻌﺗ هﺎﯿﮔ دﻮﺷ
. تﺪـﻣ و ﻞـﮔ ﯽﯾﺎﻓﻮﮑـﺷ نﺎﻣز هﺪﻨﻨﮐ ﻦﯿﯿﻌﺗ ﯽﻠﺻا ﻞﻣﺎﻋ ﺎﻣد ،ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ
ﻞﮔ ﮏﺗ ﮏﺗ ندﻮﺑ زﺎﺑ نﺎﻣز ﺖﺳﺎﻫ
. ﺮﻣﺮﮐو نﻮﺘﯿﺳ )
1938 ( نﺎـﻫﺎﯿﮔ يور ﺮـﺑ دﻮـﺧ ﯽﺳرﺮﺑ رد
ﻞـﮔ ﯽﯾﺎﻓﻮﮑـﺷ ياﺮـﺑ ﻪـﮐ ﺪـﻧدﺮﺑ ﯽﭘ نﺎﯿﯾوﺪﮐ هﺮﯿﺗ يﺎـﻣد ﻪـﺑ ﻞﻗاﺪﺣ،كﺎـﺴﺑ و
10 ﻪـﺟرد
ﯽﺘﻧﺎﺳ ﺖﺳا زﺎﯿﻧ داﺮﮔ .
زا ﺮﺗﻻﺎﺑ يﺎﻫﺎﻣد رد 10
ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد ﻞـﮔ ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﻦـﮑﻤﻣ ،داﺮﮔ
ﺎـﻫ
ﺪﻧﺎﻤﺑ ﯽﻗﺎﺑ زﺎﺑ ﺮﻬﻇ مﺎﮕﻨﻫ ﺎﺗو ﺪﻧﻮﺷ زﺎﺑ دوز ﺢﺒﺻ .
ﮏﻨﺧ ﻂﯾاﺮﺷ رد كﺎـﺴﺑو ﻞﮔ ﯽﯾﺎﻓﻮﮑﺷﺮﺗ
ﯽﻣ ﺮﯿﺧﺄﺗ ﻪﺑ ﺪﻌﺑ زور ﺎﺗ ﺪﺘﻓا
. دوﺪﺣ ﺎﺗ ﺎﻣد ﻪﮐ ﯽﻧﺎﻣز 30
ﯽﺘﻧﺎﺳ ﻪﺟرد داﺮﮔ
ﯽﯾﺎﻓﻮﮑـﺷ ،ﺪﺳﺮﺑ
ﻊﯾﺮﺳ كﺎﺴﺑ نﺪﺷ زﺎﺑ و ﻞﮔ ﯽﻣ ترﻮﺻ ﺮﺗ
ﻞﮔ و دﺮﯿﮔ ﯽـﻣ ﻪﺘﺴﺑ ﺢﺒﺻ ﺮﺧاوا ﺎﯾ ﻂﺳاوا رد ﺎﻫ
-
ﺪﻧﻮﺷ .) ،ﺮﻣﺮﮐ و نﻮﺘﯿﺳ 1938
،نارﺎﮑﻤﻫ و يرﺎﮑﺷ ؛ 1385
.(
ﯽﻣ ﯽﭘرﺎﮐﻮﻨﺗرﺎﭘ ار ﮏﻤﺨﺗ ﺢﯿﻘﻠﺗ نوﺪﺑ هﻮﯿﻣ ﺪﺷر و ﻞﯿﮑﺸﺗ ﺪﻨﯾﻮﮔ
. ﻪﺑ ﻞﻤﻋ ﻦﯾا ﯽﻌﯿـﺳو رﻮﻃ
وﺪـﮐ هﮋـﯾو ﻪﺑ نﺎﯿﯾوﺪﮐ هﺮﯿﺗ نﺎﻫﺎﯿﮔ رد )
،نﻮـﺴﻨﯿﺑار 1993
،ﯽﻧﻮـﻟآ و ﯽﮑـﺴﻠﯾار ؛ 1990
( و
رﺎﯿﺧ ) ،نارﺎﮑﻤﻫ و ﭻﯾدور 1997
( ﯽﻣ ترﻮﺻ دﺮﯿﮔ
. هﻮﯿﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ياﺮﺑ ﻞﯾﺎﻤﺗ ﻪـﻧاد نوﺪـﺑ يﺎـﻫ
ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ﮏﻨﺧ ياﻮﻫ و بآ رد نﺎﯿﯾوﺪﮐ هﺮﯿﺗ رد لﻮـﻃ رد ﺰـﯿﻧ يﺮـﺘﻤﮐ راﺪـﻘﻣ ﻪـﺑ و ﺪﺑﺎﯾ
زور ﯽﻣ ترﻮﺻ هﺎﺗﻮﮐ يﺎﻫ دﺮﯿﮔ
) ،ﺮﮑﯿﺑ و ﻦﯾد 1983
ﻤﻫ و ﭻﯾدور ؛ ، نارﺎﮑ
1977 ،ﯽﮑـﺴﻠﯾار ؛
1974 .(
هدﺮﮔ ﺖﻬﺟ نﺎﯿﯾوﺪﮐ هﺮﯿﺗ نﺎﻫﺎﯿﮔ ﺪـﻧراد زﺎﯿﻧ تاﺮﺸﺣ ﻪﺑ دﻮﺧ ﯽﻧﺎﺸﻓا
. رد ﺮـﻣا ﻦـﯾا
ﻪﻧﻮﮔ ﻞﮔ ﻪﮐ هﺮﯿﻏ و ﻪﻧاوﺪﻨﻫ ،رﺎﯿﺧ ،وﺪﮐ يﺎﻫ ﻢﺸﭼ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ،ﺪﻧراد ﻢﻫ زا اﺪﺟ ةدﺎﻣ وﺮﻧ يﺎﻫ
ﯽﻣ درﻮﺧ . ﻪﻧﻮﮔ ﻦﯾا رد هدﺮﮔ ،ﺎﻫ
ﺎﻘﺘﻧا ﯽﮔدﺎﺳ ﻪﺑ و ﺪﻨﺘﺴﻫ هﺪﻨﺒﺴﭼ و ﻦﯿﮕﻨﺳ ﺎﻫ ﯽﻤﻧ ل
ﺪـﻨﺑﺎﯾ .
ﻪﻟوﺰﯾا ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ و هﻮـﯿﻣ ﻞﯿﮑـﺸﺗ ﻊﻧﺎـﻣ ﯽﻠﮐ رﻮﻃ ﻪﺑ ،رﻮﺒﻧز ﻪﺑ ﯽﺳﺮﺘﺳد مﺪﻋ و نﺎﻫﺎﯿﮔ يزﺎﺳ
هﻮﯿﻣ نآ ﯽﻫد ﯽﻣ ﺎﻫ دﻮﺷ ) ،دﺎﺗ و رﻮﮔﺮﮔ ﮏﻣ 1952
.(
ﻞـﮔ نآ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﮕﯾﺎﭙﮑﯾ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻫﺪﻠﮔ تدﺎﻋ نﺎﯿﯾوﺪﮐ هﺮﯿﺗ نﺎﻫﺎﯿﮔرد يﺎـﻫ
ﻪﺑ هدﺎﻣ و ﺮﻧ اﺮﻗ هﺎﯿﮔ ﮏﯾ يور ﺮﺑ ﻪﻧﺎﮔاﺪﺟ رﻮﻃ
ﻂـﻘﻓ رﺎـﯿﺧ مﺎـﻗرا زا ﯽـﺧﺮﺑ رد ﯽـﻟو ،ﺪﻧراد ر
ﻞﮔ ﯽﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ هدﺎﻣ يﺎﻫ دﻮﺷ
. ﮏﯾ عاﻮﻧا نﺎﯿﯾوﺪﮐ رد ﻞـﮔ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﻟو ،ﺪﻨﺘﺴﻫ ﺐﻟﺎﻏ ﻪﯾﺎﭘ
يﺎـﻫ
نآ رد ﺮﻧ ﻪﺑ هدﺎﻣ هﺮﮔ و ﺖﺳا توﺎﻔﺘﻣ ﺎﻫ
ﻦﯿﯾﺎﭘ يﺎﻫ ﻞﮔ ﻪﻗﺎﺳ ﺮﺗ
ﯽـﻣ ﺪـﯿﻟﻮﺗ هدﺎـﻣ يﺎـﻫ ﺪـﻨﻨﮐ
) ،ﭻﯾدور 1990 .(
2 - 4 - هدر ﻢﺨﺗ وﺪﮐ يﺪﻨﺑ يﺬﻏﺎﮐ
،هﺪـﯿﺋﻮﺘﯿﺑرﻮﮐﻮﮐ هﺮـﯿﺗ ﺮـﯾز ،نﺎﯿﯾوﺪـﮐ هﺮـﯿﺗ ،لﺎـﺘﯿﺑرﻮﮐﻮﮐ ﻪﺘﺳار ﻪﺑ يﺬﻏﺎﮐ ﻢﺨﺗ يوﺪﮐ ﺲﻨـﺟ و ﻪـﻨﯿﺘﯿﺑرﻮﮐﻮﮐ ﻪـﻔﯾﺎﻃ ﺮـﯾز و ﻪﺘﯿﺑرﻮﮐﻮﮐ ﻪﻔﯾﺎﻃ ﺑرﻮﮐﻮﮐ
ﯿ دراد ﻖـﻠﻌﺗ ﺎـﺘ .
ﻪـﻧﻮﮔ يﺎـﻫ
مﺎـﻧ ﺎـﺑ ﺎـﺘﯿﺑرﻮﮐﻮﮐ ﺪـﻨﻧﺎﻣ ﯽـﻔﻠﺘﺨﻣ ﯽـﺴﯿﻠﮕﻧا يﺎـﻫ
squash ،
pumpkin ،
cushaw و
gourd ﯽﻣ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﺪﻧﻮﺷ
. هژاو squash ا
ﯽﯾﺎـﮑﯾﺮﻣآ نﺎﯿﻣﻮﺑ هژاو ز askutasquash
ﻪـﺑ
ﺖـﺳا هﺪـﺷ ﻖﺘـﺸﻣ ﺖﺨﭘ نوﺪﺑ ﺎﯾ مﺎﺧ ترﻮﺻ ﻪﺑ ندرﻮﺧ مﻮﻬﻔﻣ .
ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ ﺎـﺑ ﺎـﻫراﻮﯿﺘﻟﻮﮐ
هﻮﯿﻣ فﺮﺼﻣ سرﺎﻧ ﺎﯾ و هﺪﯿﺳر يﺎﻫ
يﺪـﻨﺑ ﻪـﻘﺒﻃ ﯽﻧﺎﺘـﺴﻣز و ﯽﻧﺎﺘـﺴﺑﺎﺗ يﺎﻫوﺪﮐ ترﻮﺻ ﻪﺑ
ﯽﻣ ﺪﻧﻮﺷ . هﻮـﯿﻣ يراﺪﻬﮕﻧ رد ﻪﺗﻮﺑ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﺎﺑ ﻪﻄﺑار رد ﯽﻧﺎﺘﺴﻣز يوﺪﮐ حﻼﻄﺻا هﺎـﻣ ﺎـﺗ
يﺎـﻫ
ﯽﻣ هدﺮﺑرﺎﮐ ﻪﺑ نﺎﺘﺴﻣز ﺪﻧﻮﺷ
. ﯽﯾﺎﻤـﺴﻣوﺪﮐ ﮥـﻧﻮﮔ ﻪـﺑ ﯽﻧﺎﺘﺴﺑﺎﺗ يﺎﻫوﺪﮐ )
C.pepo (
ﻖـﻠﻌﺗ
دراد . وﺪﮐ ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﻦـﮑﻤﻣ ﯽﻧﺎﺘـﺴﻣز يﺎﻫ C.pepo
، C.maxima ،
C.moschata ﺎـﯾ
osperma i
gy n a ﺪﻨﺷﺎﺑC.
. رد ﻪﻧﻮﮔ C.pepo ﻪـﺗﻮﺑ ﺪـﺷر تدﺎـﻋ
وﺪـﮐ ،نﺎـﻫﺎﯿﮔ يا يﺎـﻫ
وﺪﮐ زا ار ﯽﻧﺎﺘﺴﺑﺎﺗ ﯽﻧﺎﺘﺴﻣز يﺎﻫ
ﺰﯾﺎﻤﺘﻣ ﯽﻣ ﺪﻨﮐ .
2 - 5 - ﻢﺨﺗ وﺪﮐ هدﺎﻔﺘﺳا دراﻮﻣ يﺬﻏﺎﮐ
ﻪﻧاد ،هﺎﯿﮔ ﻦﯾا هدﺎﻔﺘﺳا درﻮﻣ ﺖﻤﺴﻗ ﺖﺳا نآ يﺎﻫ
. نﺎﻣز زا ﯽﮐارﻮﺧ فرﺎﺼﻣ ﻪﺘﺷﺬﮔ يﺎﻫ
ﺪﻌﺑ ﯽﻟو ،ﺖﺳا هدﻮﺑ مﻮﺳﺮﻣ نآ ﺪـﺷ هدﺮﺑ ﯽﭘ نآ ﯽﯾوراد ﺮﺛا ﻪﺑﺎﻫ
. لﺎـﺳ ﯽـﻃ يﺎـﻫ
1863 ﺎـﺗ
1963 ﻪﻧاد زا رد ﯽﻤـﺳر يوراد ﮏـﯾ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ هﺎﯿﮔ ﻦﯾا يﺎﻫ ﻞـﮕﻧا نﺎـﻣرد
هدور يﺎـﻫ يا
ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
ﺪﻌﺑ ﻢـﺨﺗ يوﺪـﮐ ﯽﻧﺎـﻣردﺮﺛا ﺮﺘـﺸﯿﺑ ﺖﺧﺎﻨـﺷ و ﯽﮑـﺷﺰﭘ مﻮﻠﻋ ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ ﺎﺑ ﺎﻫ -
و تﺎـﺑﺎﻬﺘﻟا ،نﺎـﮐدﻮﮐ رد يراردا ﺐﺷ ،يراردا هﺎﮕﺘﺳد تﻼﮑﺸﻣ نﺎﻣرد رد نﺎﮑﺷﺰﭘ ،يﺬﻏﺎﮐ ﮓﻨﺳ ﺪﻨﺘﺴﺟ دﺪﻣ نآ ﻪﻧاد زا ﻪﻧﺎﺜﻣ يﺎﻫ )
،ﯽﻗﺮﺑﺎﮐﻮﺌﺳ و يﺮﮑﺸﻟ 1382
.(
ﻢـﻫ ﻪـﮐ ﯽﯾﺎـﺟ ﺎﺗ -
رد نﻮﻨﮐا رﻮﺸﮐ
ﺶﯾﺮـﺗا و نﺎﻤﻟآ نﻮﭼ ﯽﯾﺎﻫ 90
ﻪـﺑ ﻼﺘـﺒﻣ نارﺎـﻤﯿﺑ ﺪـﺻرد ﻖـﯾﺮﻃ زاBPH
ﯽﻣ نﺎﻣرد هﺎﯿﮔ ﻦﯾا هﺮﺛﻮﻣ داﻮﻣ هﮋﯾو ﻪﺑ ،ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫوراد ﺰﯾﻮﺠﺗ دﻮﺷ
) ،يﺮﮑﺸﻟ 1382
.(
هﺎﯿﮔ ﻦﯾا ﻪﻧاد ﻦﻏور ناﺰﯿﻣ 35
ﺎﺗ 55 ﺖﺳا ﺪﺻرد )
،ثﺎﻧﺮﺑ 1993
،نارﺎﮑﻤﻫو ﺪﺟﺎﺳ ؛ 1999
.(
12 ﻪﻧاﻮﺟ ﺮﺑ نﻮﻣرﻮﻫ ﺎﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﻧز
رﺬﺑ ﻢﺨﺗوﺪﮐ ﻦﯿﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﺶﻨﺗ ﺖﺤﺗ يﺬﻏﺎﮐ
ﺪﯿﺳا ار ﻦﻏور ﻦﯾا ياﺰﺟا ﻦﯾﺮﺘﻤﻬﻣ ﭼ يﺎﻫ
،ﮏـﯿﺌﻟوا ﺪﯿـﺳا و ﮏﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟﺪﯿﺳا هﮋﯾو ﻪﺑ بﺮ
لوﺮﺘﺳا ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو ،يﺬﻐﻣﺰﯾر ﺮﺻﺎﻨﻋ ،ﺎﻫ رﺎﮐ و ﺎﻫ
و ﺪﯿﺋﻮﻨﺗ ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ ﺎﻫ ﺪﻨﻫد
. ﺪﯿﺳا بﺮـﭼ يﺎـﻫ
ﻦﯿـﺑ زا ﻪـﮐ ﺖﺳا ﮏﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟ و ﮏﯿﺌﻟوا ،ﮏﯾرﺎﺌﺘﺳا ،ﮏﯿﺘﯿﻤﻟﺎﭘ عاﻮﻧا زا ﻦﻏور ﻦﯾا رد دﻮﺟﻮﻣ -
نآ ﮏﯿﺌﻟﻮﻨﯿﻟ ﺪﯿﺳا ﺎﻫ )
44 ﺎﺗ 55 ﺪﺻرد ( ﮏﯿﺌﻟواﺪﯿﺳا و )
27 ﺎﺗ 38 ﺪﺻرد ( ﺪﺻرد ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ
ﯽﻣ صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ ﻪﺑ ار ﺪﻨﻫد
. لوﺮﺘﺳا دوﺪﺣ رد يﺪﯾزﻮﮑﯿﻠﮔو دازآ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﺎﻫ 1/
0 ﺪـﺻرد
ﯽﻣ ﻞﻣﺎﺷ ار ﻦﻏور ﻞﮐ دﻮﺷ
. ﺰﯾر ﺮﺻﺎﻨﻋ نﺎﯿﻣ رد هﮋـﯾو ﺖـﯿﻤﻫا زا مﻮﯿﻨﻠـﺳ و يور يﺬـﻐﻣ
يا
ﺪﻨﺘﺴﻫ رادرﻮﺧﺮﺑ .
ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو دوﺪﺣ رد ﺎﻫ 03
/0 ﯽـﻣ ﺮﺑرد ار ﻦﻏور زا ﺪﺻرد ﻦﯾﺮﺘـﺸﯿﺑ و دﺮـﯿﮔ
ﻣ ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ لوﺮﻓﻮﮐﻮﺗﺎﻣﺎﮔ ار نآ راﺪﻘ ﺪﻫد
. ﻪـﻧاد رد دﻮﺟﻮﻣ داﻮﻣ زا ﺮﮕﯾد ﻪﺘﺳد ﺪﯿـﺳاار ﺎـﻫ
-
ﺪﯿﺳا هﮋﯾو ﻪﺑ ،ﻪﻨﯿﻣآ يﺎﻫ ﯽﻣ ﻞﯿﮑﺸﺗ ﻦﯿﺘﯿﺑرﻮﮐﻮﮐ ﻪﻨﯿﻣآ
ﺪﻫد ) ،ﯽﻗﺮﺑﺎﮐﻮﺌﺳ و يﺮﮑﺸﻟ 1382
؛
،ﺲﻧ و گرﺎﮔ 1986
.(
ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو ﯽـﺘﻧآ ﯽـﮔﮋﯾو ﺮـﺑ هوﻼﻋ هﺎﯿﮔ ﻦﯾا رد دﻮﺟﻮﻣE
زا ،ﯽﺘﻧاﺪﯿـﺴﮐا
ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺰﯿﻧ A
ﯽﻣ يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ ﺪﻨﮐ
. ﯽﺧﺮﺑ ندﺮﮐ لﺎﻌﻓ ﻖﯾﺮﻃ زا ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو ﻦﯾا ،هوﻼﻋ ﻪﺑ
ﻢﯾﺰﻧآ زا هﮋﯾو يﺎﻫ ي
ﯽـﻣ ،ﯽﻧﻮـﻣرﻮﻫ لدﺎـﻌﺗ و سردوز ﯽﮕـﺴﺋﺎﯾ زا ﻞـﺻﺎﺣ تﻻﻼﺘـﺧا ﺪـﻧاﻮﺗ
ﺪﻨﮐ ﻢﯿﻈﻨﺗ ار ﯽﺒﺼﻋ يرﺎﻤﯿﺑ .
زا يﺮﯿﮔﻮـﻠﺟ ﺮـﺑ هوﻼـﻋ مﻮﯿﻨﻠﺳ ﺮﺼﻨﻋ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻦﯿﻣﺎﺘﯾو ﻦﯾا
لﺎﮑﯾدار ﻂﺳﻮﺗ تﺎﺘﺳوﺮﭘ ﺖﻓﺎﺑ ﺐﯾﺮﺨﺗ ازآ يﺎﻫ
رادرﻮـﺧﺮﺑ ﺰـﯿﻧ يﻮﻗ ﯽﻧﺎﻃﺮﺳﺪﺿ ﺮﺛا ﮏﯾ زا د
ﺖﺳا )
،ﮏﯾود 1997 نﻮﯾرﺎﻫ ؛ 1998 .(
2 - 6 - ﻢﺨﺗوﺪﮐ هﺪﯾﺎﻓ يﺬﻏﺎﮐ
و ﻪﺘـﺷاد رﺎﯿـﺴﺑ ﻪﻨﯿـﺸﯿﭘ ﺮـﺸﺑ نﺎـﻣرد رد ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﯽﻧﺎﻫﺎﯿﮔ زا ﯽﮑﯾ يﺬﻏﺎﮐ ﻢﺨﺗوﺪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ هﺪﻫﺎﺸﻣ نآ زا يرﺎﯿﺴﺑ ﯽﻧﺎﻣرد صاﻮﺧ
(Schilcher .1988_1989)
ﻪﻠﻤﺟ زا :
- مﺮﮐ ندﺮﺑ ﻦﯿﺑ زا و ﺎﻫ
ﻞﮕﻧا هﺪﻌﻣ و هدور يﺎﻫ
- نﻮﺧ لوﺮﺘﺴﻠﮐ ﺶﻫﺎﮐ
- ﻪﯿﻠﮐو راردا يرﺎﺠﻣ ،ﻪﻧﺎﺜﻣ بﺎﻬﺘﻟا ﻊﻓر
- تﺎﺘﺳوﺮﭘ نﺪﺷ گرﺰﺑ زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ و بﺎﻬﺘﻟا ﻊﻓر و بﺎـﻬﺘﻟا ﻊـﻓر ياﺮـﺑ ﺎـﭘورا رد ﺄـﺻﻮﺼﺨﻣ هﺎـﯿﮔ ﻦـﯾا ﯽـﯾوراد هدﺎﻔﺘﺳا ﻦﯾﺮﺘﺸﯿﺑ هزوﺮﻣا
ﺖـﺳا تﺎﺘﺳوﺮﭘ نﺪﺷ گرﺰﺑ زا يﺮﯿﮔﻮﻠﺟ .
وﺪـﮐ ﻢـﺨﺗ رﻮـﻈﻨﻣ ﻦﯾﺪـﺑ زا ار ﯽﯾاﻮـﻠﺣ
اﺪـﺟ نآ
ﯽﻣ هدﺮﺸﻓ و ﮏﺸﺧ ﺲﭙﺳ ،هدﻮﻤﻧ ﯽﻣ ﻪﯿﻬﺗ مﺮﻧ لﻮﺴﭙﮐ ،نآ زا ﻞﺻﺎﺣ ﻦﻏور زا و ﺪﻨﻨﮐ
ﺪﻨﻨﮐ
ﺰﻟﻮﻠـﺳ ﻞـﯿﺘﻣ ﻞﯿﭘوﺮﭘ ﯽﺴﮐورﺪﯿﻫ ﻞﺜﻣ يﺮﻤﯿﻠﭘ ﻪﯾﺎﭘ ﮏﯾ يور ار نآ ﺎﯾ و
(HPMC)
بﺬـﺟ
ﯽﻣ ﻪﯿﻬﺗ ﺖﺨﺳ لﻮﺴﭙﮐﺎﯾ صﺮﻗ نآ زاو ﺪﻨﯾﺎﻤﻧ
.
وﺮﭘ ﺗ ﻦﯿﺌ رﻮﻣﻮﺗ ﺮﯿﺜﮑﺗ زا ﺰﯿﻧ وﺪﮐ ﻪﻧاد رد دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ ﻠﺟ ﯽﺘﺳﻮﭘ يﺎﻫ
ﯽـﻣ يﺮﯿﮔﻮ و ﺪـﻨﻨﮐ
ﯾوﺎﺣ ﺪﯿﺳﺎ يﺎﻫ ﻪﯾﺬﻐﺗ شزرا ﺎﺑ ﻪﻨﯿﻣآ ﯽﻣ ﯽﯾﻻﺎﺑ يا
ﺪﻨﺷﺎﺑ
(Xie, 2004)
.
ﻢﺨﺗ ﻪﻟﺎﺠﻨﮐ درآ ﻪﻗرو زا وﺪﮐ
جرﺎﺧ ﺎﺑ وﺪﮐ ﻪﻧاد يﺎﻫ ﯽﻣ ﺖﺳد ﻪﺑ نآ ﻦﻏور ﺮﺘﺸﯿﺑ يزﺎﺳ
-
ﯽﻣ وﺪﮐ ﻦﯿﺌﺗوﺮﭘ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﻪﯾﺎﭘ دﻮﺧ ﻪﮐﺪﯾآ ﻞﻗاﺪﺣ يوﺎﺣ وﺪﺷﺎﺑ
50 ﭘﺪـﺻرد ﻦﯿﺌﺗوﺮ
ﺖﺳا بﻮﻃﺮﻣ نزو ﻪﯾﺎﭘ ﺮﺑ .
(Lazos, 1992)
.
ﯽــﻣ ﺪــﯿﻟﻮﺗ هﺎــﯿﮔ ﻦــﯾا زا ﻪــﮐ يدﺪــﻌﺘﻣ يﺎــﻫوراد ﮏــﯿﻔﻧوﺮﮔ زا ﺖــﺳا ترﺎــﺒﻋ دﻮــﺷ
،1
ﻦﯿــﻨﺟروا ،ترﻮــﻓ ﮏﻨﯿﻓﺎﺘــﺳوﺮﭘ ﻮﺘــﺴﯿﺳ ،3
مﻮــﺌﻟوا ﺎــﺘﯿﺑرﻮﮐﻮﮐ ﻦﯿــﻨﺟروا ،4
ﻦﯿﺘــﺳﻮﯿﭘ ،5
،6
ﻪﺘﯿﺑرﻮﮐﻮﮐ بﺮﻫﺎﺘﺳوﺮﭘ گﻮﻟﺎﺘﺳوﺮﭘ ،7
و8
نﺮﮑﺴﯿﺑرﻮﮐ ﺖﺳا9
) ،ﯽﻗﺮﺑﺎﮐﻮﺌﺳو يﺮﮑﺸﻟ 1382
(
.
2 - 6 - 1 - نﻮﻣرﻮﻫ ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ ﻪﻧاﻮﺟ هﺪﻨﻨﮐ ﮏﯾﺮﺤﺗ
ﯽﻧز
نﻮﻣرﻮﻫ كﺮﺤﻣ ،ﯽﻫﺎﯿﮔ يﺎﻫ ﻪﻧاﻮﺟ ﯽﻠﺻا يﺎﻫﺪﻨﯾاﺮﻓ يﺎﻫ
ﯽﻣ ﯽﻧز ﺪﻨـﺷﺎﺑ . ﻦﯾﺪـﻨﭼ ﺶـﻘﻧ
ﻪﻧاﻮﺟ ﺪﻨﯾاﺮﻓ رد ﺪﺷر نﻮﻣرﻮﻫ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺧﺎﻨﺷ ﯽﺑﻮﺧ ﻪﺑ ﯽﻧز
:
1 - ﻦﯿﻟﺮﺒﯿﺟ ﻢﯾﺰﻧآ ﺎﻫ
ﯽﻣ لﺎﻌﻓ ار ﮏﯿﺘﯿﻟورﺪﯿﻫ يﺎﻫ ﺪﻨﻨﮐ
.
2 - ﻦﯿﺴﮐا ﻪﺸﯾر فﻼﻏ نﺪﺷ ﻞﯾﻮﻃ ﻪﺑ ﮏﻤﮐ ﻖﯾﺮﻃ زا ﺎﻫ ﻪﻗﺎﺳ و ﻪﭼ
ﻪﻠﯿـﺳو ﻪـﺑ ﺰـﯿﻧ و ﻪﭼ
ﻦﯿﻣز ندﺮﮐ لﺎﻌﻓ ﯽﯾاﺮﮔ
) راﺮﻘﺘـﺳا ﺖـﻬﺟ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ نوﺪﺑ ﻪﻗﺎﺳ و ﻪﺸﯾر ﺪﺷر ﺢﯿﺤﺻ ﺖﻬﺟ
رﺬﺑ ( ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ار ﺪﺷر ﺪﻨﻫد
.
2 - 6 - 2 - ﻦﯿﻟﺮﺒﯿﺟ نﻮﻣرﻮﻫ
ﻦﯿﻟﺮﺒﯿﺟ مﺎـﻧ ﻪـﺑ ﯽـﻌﯿﺒﻃ تﺎـﺒﯿﮐﺮﺗ زا ﯽـﮔرﺰﺑ هوﺮـﮔ ﻪـﺑ ﻖـﻠﻌﺘﻣ ﺎـﻫ
ﺎﻫﺪـﯿﺋﻮﻨﭘﺮﺗ )
ﻞـﺜﻣ
رﺎﮐ و ﺎﻫﺪﯿﺋﻮﻨﺗ ( ﯽﻣ ﺮﯿﺴﻣ ﻖﯾﺮﻃ زا و ﺪﺷﺎﺑ ﺪﯿﺳا
ﻪﻗﺎﺳ رد ﮏﯿﻧﻮﻟاﻮﻣ ﻊﯾﺮـﺳ يﺎﻫ
روﺬـﺑ و ﺪـﺷﺮﻟا
ﯽﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﺘﻓﺎﯾ ﻞﻣﺎﮑﺗ دﻮﺷ
. ﻦﯿﻟﺮﺒﯿﺟ ﺪـﻧراد ﺖـﻟﺎﺧد يدﺎـﯾز ﯽﮑﯾژﻮﻟﻮﯾﺰﯿﻓ يﺎﻫﺪﻨﯾاﺮﻓ رد ﺎﻫ
.
ﻪﻧاﻮﺟ ،ﯽﻫﺪﻠﮔ ،ﻪﻗﺎﺳ ﺪﺷر ماﺪﻧا رﻮﻬﻇ ،رﺬﺑ ﯽﻧز
ﻞﯿﮑـﺸﺗ ،ﯽﭘرﺎـﮐﻮﻨﺗرﺎﭘ ،يﺮـﯿﭘ ،ﯽـﺴﻨﺟ يﺎﻫ
ﻦﯿﻟﺮﺒﯿﺟ ﻂﺳﻮﺗ ﯽﮕﻤﻫ ﺪﺷر و هﻮﯿﻣ ﻢﯿﻈﻨﺗ ﺎﻫ
ﯽـﻣ ﺪﻧﻮـﺷ )
Rodway et al, 1991
.(
هﺎـﮕﯾﺎﺟ
گﺮـﺑ ،ﻪﺸﯾر ،ﻪﻗﺎﺳ يﺎﻬﺘﻧا ﻢﺘﺴﯾﺮﻣ ،ﻦﯿﻟﺮﺒﯿﺟ ﺰﺘﻨﺳﻮﯿﺑ و ﻪـﻧاد ،ﻪـﺸﯾر ،نﺎـﯾور ،ناﻮـﺟ يﺎـﻫ
هﻮﯿﻣ ﯽﻣ ﻮﻤﻧ لﺎﺣ رد يﺎﻫ ﺪﺷﺎﺑ
. ﻦﯿﻟﺮﺒﯿﺟ چرﺎﻗ رد ﺎﻫ
ﺲﺧﺮﺳ ،ﺎﻫ و نﺎـﮕﻧادزﺎﺑ ،نﺎﮕﻧاﺪـﻧﺎﻬﻧ ،ﺎﻫ
يﺮﺘﮐﺎﺑ زا ﯽﺧﺮﺑ ﺎﻫ
ﯽﻣ ﺖﻓﺎﯾ ﺪﻧﻮﺷ )
Honda et al, 1996
.(
ﯽـﻣ ﺶﻫﺎـﮐ ار زاﺪﯿﺴﮐاﺮﭘ و زﻻﺎﺗﺎﮐ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ،نژوﺰﮔا ﻦﯿﻟﺮﺒﯿﺟ دﺮﺑرﺎﮐ ﺪـﻫد
)
Singh and
Ram, 1997
( . ﺶﻨـﮐاو نﮋﯿـﺴﮐا عاﻮـﻧا فﺬﺣ ياﺮﺑ لﻮﻠﺳ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﻦﯿﻟﺮﺒﯿﺟ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ار ﺮـﮔ
ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﯽـﻣ ﯽﻟﻮﻠـﺳ گﺮـﻣ و ﻮﯿﺗاﺪﯿـﺴﮐا ﺐﯿـﺳآ ﻪـﺑ ﺮـﺠﻨﻣ ﺶﻫﺎـﮐ ﻦـﯾا ﻪﮐ ﺪﻫد
دﻮـﺷ
)
Goldthwaite and Laetsch, 1968
.(
تﺎـﺒﯿﮐﺮﺗ ﺮـﺑ ﻦﯿﻟﺮـﺒﯿﺟ ﻪﺑ ﻊﺟار يدﺪﻌﺘﻣ تﺎﻘﯿﻘﺤﺗ
14 ﻪﻧاﻮﺟ ﺮﺑ نﻮﻣرﻮﻫ ﺎﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ ﺮﯿﺛﺄﺗ ﯽﻧز
رﺬﺑ ﻢﺨﺗوﺪﮐ ﻦﯿﮕﻨﺳ تاﺰﻠﻓ ﺶﻨﺗ ﺖﺤﺗ يﺬﻏﺎﮐ
ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﯽﻠﻨﻓ .
ﻞﻨﻓ راﺪﻘﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﺮﺑ ﻦﯿﻟﺮﺒﯿﺟ ﻪﮐ ﺖﺳا هﺪﺷ شراﺰﮔ لﺎﺜﻣ ناﻮﻨﻋ ﻪﺑ
ﯽـﻣ ﺮﯿﺛﺎﺗ ﯽﺑآ و يرﻮﺷ ﺶﻨﺗ ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ هﺪﺷ دﺎﺠﯾا دراﺬـﮔ
. نﻮـﻣرﻮﻫ ﻦـﯾا ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ راﺪـﻘﻣ
ﻦـﯾا ﺎـﻣا ،هداد ﺶﯾاﺰـﻓا ار ﻞـﻨﻓ نﻮـﮑﯿﻠﮔآ ياﻮـﺘﺤﻣ ﺶﻫﺎـﮐ ﻂـﺳﻮﺗ ،ﺶﯿـﺑ و ﻢـﮐ ﺶﯾاﺰـﻓا
ﯽﻣ ناﺮﺒﺟ ﺎﻫﺪﯾزﻮﮑﯿﻠﮔ دﻮﺷ
. ﯽﻣ ﻦﯿﻟﺮﺒﯿﺟ نﻮﮑﯿﻠﮔآ ﻪﺑ ار ﯽﻠﻨﻓ يﺎﻫﺪﯾزﻮﮑﯿﻠﮔ ﺰﯿﻟورﺪﯿﻫ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺪـﻨﮐ ﮏـﯾﺮﺤﺗ دازآ ﺪـﻨﻗ و ﻞـﻨﻓ )
Allakhverdiev et al, 1994
.(
يﺪـﺷر نﻮـﻣرﻮﻫ ﺪﯿـﺳا
ﻪﻧاﻮﺟ ﻞﯿﻬﺴﺗ و لﺮﺘﻨﮐ رد ﻢﯿﻘﺘﺴﻣ رﻮﻃ ﻪﺑ ﮏﯿﻟﺮﺒﯿﺟ دراد ﺖﻟﺎﺧد رﺬﺑ ﯽﻧز
. ﺖﺧﺎـﺳ ﺶﯾاﺰﻓا
رﺬﺑ رد ﻦﯿﻟﺮﺒﯿﺟ نﻮﻣرﻮﻫ يزﺎﺳدازآ و ﻞـﺑﺎﻗ داﻮﻣ ﻪﺑ نآ ﻞﯾﺪﺒﺗ و رﺬﺑ ﻪﺘﺳﺎﺸﻧ ﻪﯾﺰﺠﺗ ﺐﺟﻮﻣ
ﻣ ﻦﯿﻨﺟ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽ
ﻪﻧاﻮﺟ و ددﺮﮔ ﯽﻣ عوﺮﺷ ﯽﻧز
دﻮﺷ ) ،نارﺎﮑﻤﻫ و يرﺎﺼﻧا 1391
.(
اﻮﯾد نﺪﺷ ﺖﺴﺳ رد ﮏﯿﻟﺮﺒﯿﺟ ﺪﯿﺳا و لﻮﻠـﺳ نﺪـﺷ ﻞـﯾﻮﻃ ياﺮـﺑ زﺎـﯿﻧ درﻮـﻣ ﯽﻟﻮﻠﺳ هر
ﻪﺸﯾر شﺮﺘﺴﮔ دراد ﺖﻟﺎﺧد ﻪﭼ
)
Gallardo, 2001
.(
2 - 7 - ﻪﻧاﻮﺟ ﯽﻧز
ﻪﻧاﻮﺟ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪـﻧﻮﮔ يﺪﺷر ﻪﺧﺮﭼ رد هﺪﻨﻨﮐ ﻦﯿﯿﻌﺗ و ﯽﺗﺎﯿﺣ ﻞﺣاﺮﻣ زا ﯽﮑﯾ رﺬﺑ ﯽﻧز
يﺎـﻫ
ﯽﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻫﺎﯿﮔ ﻪﭽﻫﺎﯿﮔ بﻮﻠﻄﻣ راﺮﻘﺘﺳا ﺎﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﺎـﻔﯾا ﯽـﻤﻬﻣ ﺶـﻘﻧ ﺪـﯿﻟﻮﺗ ﺪﻨﯾاﺮﻓ رد ﺎﻫ
ﯾﺎﻤﻧ ﺪ . ياﺮـﺑ و دراد ﯽﮕﺘـﺴﺑ رﺬـﺑ ﯽﮑﯾژﻮـﻟﻮﯾﺰﯿﻓ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿـﺷﻮﯿﺑ يﺎﻫرﺎﺘﺧﺎـﺳ ﻪـﺑ ﺮـﻣا ﻦـﯾا
ﯽﻣ زﺎﯿﻧ ﻻﺎﺑ ﻪﯿﻨﺑ ﺎﺑ يروﺬﺑ فﺪﻫ ﻦﯾا ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد ﺪﻨﺷﺎﺑ
) ﺺﻟﺎﺧ ،ﯽﻧﺎﺧ ﯽﻠﻋﺎﻗآ و ور 1386
.(
ﻪﻧاﻮﺟ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻧﺎـﻫﺎﯿﮔ رد ﯽﻧز
ﯽﯾﺎـﻬﻧ دﺮـﮑﻠﻤﻋ و هﺎـﯿﮔ ﺐـﺳﺎﻨﻣ راﺮﻘﺘـﺳا رد ﯽـﻤﻬﻣ ﺶﻘﻨ
دراد لﻮﺼﺤﻣ .
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و ﺪﺷر زﺎﻏآ ياﺮﺑ بآ ﯽـﺼﺨﺸﻣ ناﺰﯿﻣ ﺖﺳا مزﻻ ،رﺬﺑ ﯽﮑﯿﻟﻮﺑﺎﺘﻣ يﺎﻫ
دﻮﺷ بﺬﺟ نآ ﻂﺳﻮﺗ .
يﺮﯾﺬـﭘ ذﻮﻔﻧ و ﯽﯾﺎﯿﻤﯿﺷ ﺐﯿﮐﺮﺗ ﻪﺑ رﺬﺑ ﻂﺳﻮﺗ هﺪﺷ بﺬﺟ بآ ناﺰﯿﻣ
دراد ﯽﮕﺘﺴﺑ نآ ﻪﺘﺳﻮﭘ .
ﯽﻣ ار رﺬﺑ ﻪﯿﻨﺑ شور ﮏـﻤﮐ ﻪـﺑ ناﻮﺗ
ـﭘ يﺎـﻫ ﺶﯿ و ﺖﻋﺮـﺳ ﺶﯾاﺰـﻓا ياﺮـﺑ رﺬـﺑ رﺎـﻤﯿﺗ
ﻪﻧاﻮﺟ ﯽﺘﺧاﻮﻨﮑﯾ ﺪﯿـﺸﺨﺑ دﻮﺒﻬﺑ ،ﯽﻧز
)
Prom-u-thai et al, 2012
.(
هزﺎـﺟا رﺎـﻤﯿﺗ ﺶﯿـﭘ رد
ﯽﻣ هداد ﻪﻧاﻮﺟ ﻪﯿﻟوا ﻞﺣاﺮﻣ ﻪﮐ يرﻮﻃ ﻪﺑ ،ﺪﻨﻨﮐ بﺬﺟ بآ يراﺪﻘﻣ ﺎﻫرﺬﺑ ﻪﮐ دﻮﺷ مﺎـﺠﻧا ﯽﻧز
ﻪﺸﯾر ﯽﻟو دﻮﺷ ﯽﺷﻮﻨﺑآ مود ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺎﺗ ﺎﻫرﺬﺑ ﺮﮕﯾد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ ؛دﻮﺸﻧ جرﺎﺧ ﻪﭼ
ﯽﻣ ﺶﯿﭘ ﺪـﻧور
ﯽﻤﻧ مﻮﺳ ﻪﻠﺣﺮﻣ دراو ﺎﻣا ﺪﻧﻮﺷ
)
McDonald, 1999
.(
ﺶﯿـﭘ ياﺮـﺟا زا فﺪﻫ ﺶﯾاﺰـﻓا رﺎـﻤﯿﺗ
ﻪﻧاﻮﺟ ﺖﻋﺮﺳ و ﺪﺻرد ﻪـﻧاﻮﺟ نﺎﻣز ﻦﯿﮕﻧﺎﯿﻣ ندﺮﮐ هﺎﺗﻮﮐ ،ﯽﻧز
ﯽﯾﺎـﻧاﻮﺗ و ﺪـﺷر دﻮـﺒﻬﺑ ،ﯽـﻧز
ﻪﻨﻣاد رد ﻪﭽﻫﺎﯿﮔ ي
هدﺮﺘﺴﮔ ا ي ﯽﻣ ﺐﺳﺎﻨﻣﺎﻧ و ﺐﺳﺎﻨﻣ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﻂﯾاﺮﺷ زا ﺪﺷﺎﺑ
)
Ramazan
et al, 2010
.(
2 - 8 - ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ رﺬﺑ
ﺶﯿﭘ ﺑ رﺬﺑ رﺎﻤﯿﺗ ﻪ
ﻂﯾاﺮـﺷ رد هﮋـﯾو ﻪـﺑ ﻪـﭽﻫﺎﯿﮔ راﺮﻘﺘﺳا ﺶﯾاﺰﻓا ﺖﻬﺟ رﺎﮑﻫار ﮏﯾ ناﻮﻨﻋ
ﺖﺳا حﺮﻄﻣ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ .
ﯽـﻣ قﻼﻃا ﺖﺷﺎﮐ زا ﻞﺒﻗ رﺬﺑ رﺎﻤﯿﺗ ﻪﺑ ،ﻒﯾﺮﻌﺗ ﻪﺑ ﺎﻨﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ دﻮـﺷ
ﻪﻧاﻮﺟ لوا ﻪﻠﺣﺮﻣ رﺬﺑ نآ ﻪﻠﯿﺳو ﻪﺑ ﻪﮐ ﯽﻣ ﯽﻃ ار ﯽﻧز
ناﺰـﯿﻣ ندﻮـﺑ ﻦﯿﯾﺎﭘ ﻞﯿﻟد ﻪﺑ ﯽﻟو ،ﺪﻨﮐ
ﻪﺸﯾر جوﺮﺧ زا هﺪﺷ بﺬﺟ بآ ﯽﻣ ﻞﻤﻋ ﻪﺑ ﺖﻌﻧﺎﻤﻣ ﻪﭼ
ﺪﯾآ . ،ﮓـﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ ﯽﻃ ﺮﮕﯾد ترﺎﺒﻋ ﻪﺑ
ﻪﻧاﻮﺟ ﻪﻠﺣﺮﻣ زا رﺬﺑ ﯽﻣ ﮏﯾﺮﺤﺗ ﯽﻟﻮﻠﺳ ﻢﯿﺴﻘﺗ عوﺮﺷ ﺎﺗ ﯽﻧز
و نﺪـﺷ ﮏـﺸﺧ زا ﺲـﭘ و دﻮﺷ
ﻪﻄﻘﻧ نﺎﻤﻫ زا دﺪﺠﻣ يﺮﯿﮕﺑآ ﯽﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻪﺑ عوﺮﺷ ،دﻮﺑ هﺪﺷ ﮏﺸﺧ ﻪﮐ يا
ﺪـﻨﮐ ) و ﯽﻨﯿـﺴﺣ
،ﯽﮑﭼﻮﮐ 1386
.(
ﻏ ﺎﺑ رﺬﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ ﺖﻈﻠ
نﻮﻣرﻮﻫ ﻪﻨﯿﻬﺑ يﺎﻫ رﻮـﻃ ﻪـﺑ ﯽﻫﺎـﯿﮔ ﺪـﺷر يﺎـﻫ
ﻪﻧاﻮﺟ رد ﻪﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺟﻮﻣ يﺮﺛﻮﻣ لﻮـﺼﺤﻣ دﺮـﮑﻠﻤﻋ و ﺪـﺷر ،ﯽـﻧز
ﻪـﻧﻮﮔ رد يﺎـﻫ
ﻧﺎﻫﺎﯿﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﻣ ﺶﻨﺗ نوﺪﺑ و ﺶﻨﺗ ﻂﯾاﺮﺷ ود ﺮﻫ رﺪ
دﻮـﺷ )
Lee et al, 1998
.(
و يﺮﺑﺎـﺻ
نارﺎﮑﻤﻫ ) 1390 ( دﺮﺑرﺎﮐ ﻪﮐ ﺪﻧداد نﺎﺸﻧ ﺪﯿﺳا
ﺑ ﮏﯿﻟﺮﺒﯿﺟ ﻪ
ﯽﻨﻌﻣرﻮﻃ يراد
ﻪﻧاﻮﺟ ﺪﺷر و ﯽﻧز
ﻪﭽﻫﺎﯿﮔ يﺎـﻫ ﮐﻮﺘـﺴﻓ ﺪﻨﻠﺒ )
Festucaarundinacea
( ﺎـﺑ ﺶﻨـﺗ و ﺶﻨـﺗ ﺮـﯿﻏ ﻂﯾاﺮـﺷ رد ار
داد ﺶﯾاﺰﻓا سﻮﺘﭙﯿﻟﺎﮐا ﺐﯿﺳآﺮﮔد تﺎﺒﯿﮐﺮﺗ .
ﯽﯾﺎﯿﻤﯿـﺷ كﺮﺤﻣ ﻦﯾا ﺖﺒﺜﻣ ﺮﺛا ﻞﯾﻻد زا ﯽﮑﯾ
ﺶﻫﺎـﮐ و رﺬﺑ رد ﯽﻧﻮﻣرﻮﻫ ﺖﺒﺴﻧ نﺪﯿﺳر لدﺎﻌﺗ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ ﻻﺎﻤﺘﺣا ﺪﻨﻠﺑﺎﭘ يﺎﮐﻮﺘﺴﻓ هﺎﯿﮔ ﺮﺑ ﺪﻧرادزﺎﺑ داﻮﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺪﺷر ه
ﺪﯿﺳا ﮏﯾﺰﯿﺴﺑآ ﺖﺳا
. ﻢﯾﺰﻧآ ﺰﺘﻨﺳ ﻦﯿﻟﺮﺒﯿﺟ ﯿﻟورﺪﯿﻫ يﺎﻫ
ﯿﺘ ﻪـﮐ ﯽﮑ
راﺮﻗ نورﻮﻟآ ﻪﯾﻻ رد دراد
ﯽﻣ ﺶﯾاﺰﻓا ار ﻢﯾﺰـﻧآ ﺲﭙﺳ ،ﺪﻫد
مﺮﭙـﺳوﺪﻧآ ﻪـﺑ هﺪـﺷ ﺰﺘﻨـﺳ يﺎـﻫ
ﯽﻣ لﺎﻘﺘﻧا هﺮـﯿﺧذ ﻪـﯾﺰﺠﺗ ﻪـﺑ ﺮﺠﻨﻣ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و ﺪﻨﺑﺎﯾ
ﺖـﻬﺟ مزﻻ يژﺮـﻧا ﻦﯿﻣﺎـﺗ و ﯽﯾاﺬـﻏ
ﻪﻧاﻮﺟ ﯽﻣ ﺪﺷر و ﯽﻧز ﺪﻧﻮﺷ
)
Cirak et al, 2004
.(
2 - 8 - 1 - ﻪﻧاﻮﺟ ﺮﺑ ﮓﻨﯿﻤﯾاﺮﭘ ﺮﯿﺛﺎﺗ رﺬﺑ ﯽﻧز
ﻪﻧاﻮﺟ ﯽﻣ قﺎﻔﺗا ﺪﺷر عوﺮﺷ و ﺮﯿﺧﺄﺗ ،رﺬﺑ سﺎﻣآ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺳ ﯽﻃ ﯽﻧز لﺮـﺘﻨﮐ ﺖﺤﺗ ﻪﮐ ﺪﺘﻓا
ﺖﺳا ﯽﺟرﺎﺧ بآ .
ﻪﻧاﻮﺟ ﺖﻋﺮﺳ و ﺪﺻرد ﯽﻣ ﺶﻫﺎﮐ ﯽﺟرﺎﺧ بآ ﻞﯿﺴﻧﺎﺘﭘ ﺶﻫﺎﮐ ﺎﺑ ﯽﻧز
ﺪﺑﺎﯾ
) ﯽﻧﺎﺑﺮﻗ ﺪﯾوﺎﺟ ،نارﺎﮑﻤﻫ و 1390
.(
لﺎﺳ ژﻮﻟﻮﻨﮑﺗ زا ﻪﺘﺷﺬﮔ يﺎﻫ دﻮـﺒﻬﺑ ياﺮـﺑ رﺬﺑ يﺮﯿﮕﺑآ ي
ﻪﻧاﻮﺟ ﻂﯿﺤﻣ رد ﻪﭽﻫﺎﯿﮔ و رﺬﺑ ﺶﯾور ترﺪﻗ و ﯽﻧز ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
. ﻦـﯾا ﺎـﺑ
ﻪــﻧاﻮﺟ ترﺪــﻗ شور ﯽــﻣ ﺶﯾاﺰــﻓا رﺬــﺑ ﺶــﯾور و ﯽــﻧز
ﺪــﺑﺎﯾ
(Sharif Moghadas and
Omidi,(2009
. ﺶﯿﭘ ﻪﻧاﻮﺟﺪـﺻرد ﺶﯾاﺰـﻓا ﺚﻋﺎﺑ رﺬﺑ رﺎﻤﯿﺗ ﺪـﺻرد ﻂـﺳﻮﺘﻣ ﺶﻫﺎـﮐ و ﯽـﻧز
ﻪﻧاﻮﺟ ﯾاﺮﺷ ﺖﺤﺗ ،ﯽﻧز ﯽﻣ ﻪﭽﻫﺎﯿﮔ ﺪﺷر و ﻪﯿﻨﺑ حﻼﺻا و صﺎﺧ ﯽﻄﯿﺤﻣ ﻂ
ددﺮـﮔ ) و ﯽﻧﺎـﻀﻣر
،ﯽﯾﺎﺿر 1392 .(
ﺎﻫرﺎﻤﯿﺗ ي ﯽﻣ ﺎﻫرﺬﺑ ﺖﺷﺎﮐ زا ﺶﯿﭘ شور ﻪﺑ ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﻞـﯿﺒﻗ زا ﯽـﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
لﻮﻠﺤﻣ رد نﺪﻧﺎﺴﯿﺧ ،بآ رد نﺪﻧﺎﺴﯿﺧ ﻢﯿﻈﻨﺗ زا هدﺎﻔﺘﺳا و يﺰﻤﺳا يﺎﻫ
هﺪﻨﻨﮐ و ﺪـﺷر يﺎـﻫ
