هدکشناد یعیبط عبانم و یزرواشک
یشزومآ هوگر یماد مولع
نایاپ هجرد تفایرد یارب همان سانشراک
ی دشرا
ماد داژن حلاصا و کیتنژ شیارگ یماد مولع هتشررد
سررب ی غت تاریی لوت تافص
،یدی درکلمع
ی دم و یتیری شان
ی فذح زا
اج و ینیزگی داصتقا درکلمع رب
ی اهواگ هلگ ی
ش یری
:رگشهوژپ
زیرهک هدگ یمساق هناسفا
:امنهار داتسا
یفیرشدیس اضر رتکد قیرویا تیاده تمعن رتکد
:رواشم داتسا
یتاود فیس لامج رتکد رامنب یدبع نیسح رتکد
دادرخ 1399
ناونع و :روآدیدپ مان سررب
ی غت تاریی لوت تافص
،یدی درکلمع ی دم و یتیری شان ی اج و فذح زا ینیزگی
داصتقا درکلمع رب ی
اهواگ هلگ ی
سررب ی غت تاریی لوت تافص
،یدی درکلمع ی دم و یتیری شان ی اج و فذح زا ینیزگی
داصتقا درکلمع رب ی
اهواگ هلگ ی ش یری 2
ش یری زیرهک هدگ یمساق هناسفا/
داتسا نا امنهار : قیرویا تیاده تمعن رتکد ،یفیرشدیس اضر رتکد
داتسا :رواشم نا رامنب یدبع نیسح رتکد ،یتاود فیس لامج رتکد
خیرات :عافد 11
/ 03 / 1399
حفصدادعت :تا 68
.ص
نایاپ هرامش :همان
اپ هرامش / هورگ مان ی
نا همان
:هدیکچ :فده زا فده هنیزه و هلگ یلهمدیلوت درکلمع رب نآ ریرنت و یریننش یاهواگ فذح رب رربم ثماوع ییاننسانننش ،قیقحت نیا یم اه
ات دننشاب
.داد شیازفا ار یرادواگ هنایلاس دمآرد قیرط نیا زا و درک لامعا یریش یاهواگ ینیزگیاج رد هنیهب تامیمصت ناوتب :شهوژپ یس انش شور گ تاعلاطا زا روظنم نیا یارب
واگ دحاو راهه زا هدنش یروآدر لاعف یراد
ه ننسارف ثمانشش ثیبدرا ناتنسا یاه
هلگ یلام تاعلاطا و یتسیز یاهلاس یط رد )اه
1396 ات 1397 زا فلتخم طیارش رد هلگ تیعضو یزاس هیبش یارب .دیدرگ هدافتسا کی
رازفا مرن رد هتفای هعنسوت یدانصتقا تنسیز لدم Dairy VIP
و رازبا هبعج زا دیلوت هنامانس یزانس هنیهب یارب compecon
رازفا مرن
هک تسا یضایر شور کی یزیر همانرب نیا .دش هدافتسا ایوپ یزیر همانرب زا هنیهب ینیزگیاج یژتارتسا نییعت یارب .دیدرگ هدافتسا بلتم .دش اب یم بس انم یپ رد یپ یزاس میمص ت هلحرم نیدنه اب یلیاس م ثح یارب ش ماد
،یهدریش هرود ثماش تلاح یاهریغتم اب یری
فلتخم تلااح و ریش دیلوت تیفرظ ماد تملاس
دیدرگ فیصوت .
:اه هتفای دیلوت نیگنایم
ریش و هنایلاس بیترت هب ،اهدلوم یرابجا فذح خرن 13480
و مرگولیک 1
/ 16 هدهاش م جیاتن قبط .دوب دص رد
ب یطیارش رد ثک هنایلاس فذح خرن نیرتش یب ،هدش ،دلوم یاه ماد ینتس بآ خرن هک تس ا هدمآ دوجو
5 ۀدمع .تس ا هتفای شهاک دص رد
رد رربم تارییغت
درکلمع .دوب طوبرم نیزگیاج هس یلت دیرخ ۀنیزه شهاک هب یرابجا فذح خرن شهاک زا یش ان یداص تقا طس وتم
رمع
هنیهب هلگ ش هلننصاف ینامز نیب نیلوا شیاز ات فذح ) هیاپ یویرانننس یارب 99
/ 4 ثننصاح لاننس ربارب هک هنیهب هنایلاننس ینیزگیاج خرن .دننش
ریغ و یرایتخا فذح خرن عوم م ربارب هیاپ یویرانس یارب یسررب نیا رد تسا یرایتخا
20 .دش ثصاح دصرد
:یریگ هجیتن داد ناش ن قیقحت نیا زا ثص اح جیاتن
ریش دیلوت نیگنایم ثماع هس هک
وع زا یرابجا فذح و ینتس بآ خرن ،هنلااس ثما
ۀنیزه شهاک هب یرابجا فذح خرن شهاک زا یشان یداصتقا درکلمع رد رربم تارییغت ۀدمع .دنوش یم بوسحم هلگ یروآدوس رد یدیلک شیازفا هب ر نم هدش نییعت هنیهب نس زا رتلااب نس اب یریش واگ فذح هک داد ناش ن نینچمه جیاتن .دوب طوبرم نیزگیاج هس یلت دیرخ دماد یاهدحاو یروآدوس یم یرا
.دبای یم رییغت یهدریش هلحرم و دیلوت حطس رییغت اب هدنیآ یروآدوس .دوش
هژاو :یدیلک یاه واگ
،یریش .ینیزگیاج و فذح خرن ،یزاس هنیهب ،یداصتقا درکلمع
1 فده و همدقم -
1-1 - همدقم
رقت ابی زا 10 پ لانننس رازه شی
لها هب نانننسنا هک ی
ح ندرک تاناوی لوت ، هدرامگ تمه تادی
ماد ی ارب ی مها وا تی
نوزفازور ی هتفای اه ماد زا .تسا ی
لها ی دنم هرهب تهج رد ی
ش ، تشوگ زا ری
ن ، تسوپ ، یوری
هدافتسا ثقن و ثمح و راک
م ی شتسا هدش
،یدمحم یلو عراز 1396
رورپماد تعنص .) ی
یکی لصا زا ی رت ی اه شخب ن ی
لوت دی ئتورپ داوم ینی
نبل و ی
هک دشاب یم مها
تی و یگدنز ۀخره رد یدایز ذغت
هی شدراد اه ناسنا
،یدمحم یلو عراز 1396
.)
تلاوصحم نبل
،ی یکی زا اه تیلاعف نیرت یلصا ا داصتقا رد
ناری اه هلگ و تسا ی
ش واگ یری ا
،ناری 842000 ر
أ ار واگ س
ش عرازم رد یری
را ت ی تسا هداد صاصتخا دوخ هب .
،هه رگا ا نی فاک هزادنا هب عرازم ی
ارب ی لوت دی اه هدروآرف ی
نبل ی
زه م دنشاب یم ،
یلو اه شلاه اب نارادماد ی
داصتقا ی یدایز رایسب هجاوم
دنتسه و ا دا ی ش عرازم
،یری ر کسی یدایز
شدراد
،ییازریم 2006 .) لوت راتخاس دی
ش ری هولاعب ارش طی داصتقا –ی یعامتجا ا ناری دج روط هب ی
نتفای زگ هنی ا ی بجوم هک
اراک دوبهب یی
ش عرازم یری دوش یم م هبلاطم ار
ی ازفا هه رگا .دنک شی
لوت دی راکب اب نتفرگ اپورا صاخ داژن یی
ط ی ههد
اه ی خا ری ور ،تسا هدوب دشر هب اما
اهدحاو ی لوت یدی هک دنا هدوبن اراک هراومه نیا
لد هب ثی دم لامعا تیری
ان تسرد و
غ ری ملع ی اهدحاو رد ی
لوت یدی دشاب یم ا رب هولاع .
نی اه شلاه ی
داصتقا ی
، اهدحاو ی لوت دی ش ری ار اهدحاو هب ی
لوت دی
ر اب کسی رایسب لااب هدرک لدبم .تسا
نینچمه د فرط زا
رگی ق ناسون تمی ش ری ا رد ناری امح مدع و تی
لام ی م تلود ی -
شنم دناوت ن
روآدوس تلاکشم ی
اه دحاو رد ی
لوت دی ش ری شدشاب
،ناراکمه و هدوشخب 1391
).
هه رگا شیازفا ق ی تم ش ی ر و
اس ی ر اه هداهن ی لوت ی د ی رادماد ی لوت لرتنک زا ی
ناگدننکد ش
ی ر جراخ تسه لو ی دم حطس ءاقترا اب ی
ر ی ت رادماد ی ناوت یم
عضو ی ت روآدوس ی ار دحاو درک هنیهب ظفح هب و
تابر رادماد ی رد .درک کمک نیب
همانرب اه ی دم ی ر یت ی رادماد ی
، مصت ی م
اج ی زگ ین ی اد عقوم هب م
ش ی ر ی لت اب هلگ رد دوجوم ی
هس مها زا ناوج ی
ت ییازسب رادروخرب دشاب یم
اره ژتارتسا هک ی
اج ی زگ ین ی هب ی هن رنت ی ر یرایسب ب ر روآدوس ی هلگ یاه ش ی ر ی دراد ش
،ناراکمه و هدوشخب 1391
.)
رورپماد تعنص رد ی
ند رسارس رد ی
ا مصت رهکا ی
تام ازفا هرابرد ی
ش دوس یهد ازا هب ی ا هک تسا ماد ره ی
ن هلئسم ارف ی دن ی
یا هناگادج رنت تحت و هدوبن
ی ر ب درکلمع ثباقتم رارآ ی
ژولو ی ک ی لوت دننامش ی
،د لوت ی ثهمد ق و )تشادهب و تملاس ، ی
تم اه
رط زا هک دنتسه ی
ق غت یی ر لوحت و س رد
ی تسا اه ی اج ی زگ ی ن ی پ و شرور روآدوس ، ی
رنت تحت ار ی
ر م رارق ی دنهد ) رصن
،یناهفصا 1396
).
شهاک نامدنار و یریش یاهواگ یلهمدیلوت رب هک یریرنت
هلگ رد فذح نازیم و ریش دیلوت دراذگ یم
هلگ هزادنا شیازفا زا یشان تلاکشم و فرط کی زا ثهمدیلوت رب برخم رارآ نودب ریش هنیهب دیلوت ترورض و یریش یاه
تسا یریش واگ شرورپ تعنص یاه شلاه هلمج زا ،رگید فرط زا یراگدنام و ش
ناهفصا رصن
،ی 1396 .)
ز فذح ی دا اهواگ ی ش ی ر ی ارش ی ط ی ار دنک یم دا یا هک
بجوم م ی دادعت دوش یکدنا
اهواگ زا ی ش ی ر ی غولب هلحرم هب
مسج ی لوت و ی د ن هلگ و دنسرب دوخ ثماک ی
ز مراهه هب تردن هب ی
ن ش هرود ی هدر ی دزن دوخ ی ک م ی مصت .دوش ی
م گ ی ر ی
ارب ی فذح ی ک واگ ش ی ر ی شخب ، هلگ زا ی
دم زا ی ر ی ت سب دراوم هک تسا هلگ ی
را یفلتخم ثماش ار
دوش یم و
ی ک ی زا
پ ی چ ی هد رت ی ن صت م ی تام لمع رد ی تا ش واگ شرورپ ی
ر ی تسا ش
McCullough et al
،
.)1996
هجاوم ،دوخ هلگ یاهواگ فذح یارب هنیهب نامز ندرک صخشم ینعی ثضعم نیا اب ٌامئاد یریش یاهواگ ناگدنهد شرورپ دنتسه ش
،یرتنلاک 1386
) اب .
،ریش تمیق و ینیزگیاج یاه هنیزه یداصتقا تیمها دوجو تامیمصت
کی بلغا فذح تلاح
ات و دنرادن هدش یزیر همانرب یدودح
زا هدنریگ میمصت تادهاشم دننک یم تیعبت
ش
،ناراکمه و یهوکرو 1394
) یارب .
و ددعتم یکیژولویب و یداصتقا یاه ریغتم نامزمه هبساحم ،یفده نینه هب یبای تسد یبایزرا تحص یارب اهنآ طابترا
تسا مزلا اه ش
،یرتنلاک 1386
).
حلاطصا ار گرم ای راتشک ،شورف نوچمه یلیلاد هب هلگ زا واگ جورخ یریش واگ تعنص رد
ًا .دنمان یم واگ فذح اهواگ
فلتخم ثیلاد هب دندرگ یم فذح هلگ زا
م ثماوع ؛ یعونت
ریظن یتملاس تیعضو ،ریش دیلوت ،یهدریش هلحرم ،نس ناوت و
دنناوت یم ثهمدیلوت ببس
و فذح ای .دنوش واگ فذح مدع نینچمه
یداصتقا ثماوع دننام
یفذح واگ تمیق ،ریش تمیق
زین و رادواگ دروخرب زرط نآ رب نوزفا و نیزگیاج یاه هسیلت ندوب سرتسد ثباق و تمیق هلگ زا واگ فذح یور رب زین
ریرنت تسا راذگ رد .
رهکا اه هلگ یراددوخ ح زا
ریش دیلوت یاراد ،ملاس واگ هک تسا نیا دنمزاین فذ لااب
م ثهمدیلوت ، بسان
،
ش دشاب هتشاد عیطم و مارآ تعیبط و هدوب یناتسپ تلاکشم و بیسآ و تاحارج زا یراع
،ناراکمه و یدارمهاش 1387
.)
یریش هعرزم کی فده نیرت مهم هکنیا هب هجوت اب -
یکی .تسا هلگ ثک دوس یزاس رهکادح ،یرا ت یلئاسم نیرت مهم زا
دعوم زا رترید ای رتدوز ماد فذح هک تشاد رظن رد دیاب .تسا فذح نازیم و اهرایعم ،دراذگ یم ریرنت دوس نیا یور هک دوس دوبهب یارب اذل .دهد یم شهاک ار هلگ یروآدوس ،فذح هنیهب یروآ
ینیزگیاج رد میمصت ،یریش هعرزم کی هدنیآ
،واگ کی یدارا تاظحلام یاج هب
فرص یکیژولویب
ًا میمصت ،ه یتن رد .دشاب یداصتقا تاظحلام و تابساحم ساسارب دیاب
دشاب واگ ی هدنیآ ی هدش ینیب شیپ یاهدمآرد ساسارب دیاب فذح ش
،یرتنلاک 1386
) .
تا ینامز یدارا ریغ فذح .دراد یرایتخا ای یرابجا میمصت کی هب زاین هلگ زا واگ فذح هب میمصت واگ هک دتفا یم قاف
ب یفداصت ثیلد ررض ای یرامیب ،
ش بیسآ ) ینامز یرایتخا فذح .تسین مزلا یمیمصت چیه دریمب واگ کی رگا .دوش هتخورف
ب واگ کی هک دتفا یم قافتا ه
دنک یمن دروآرب ار ریش دیلوت زا ثقادح حطس دننام یا هلگ یاه درادناتسا هکنیا ثیلد
دوش یم هتخورف ش
،ناراکمه و زرگور 1988
).
ب ه یلک روط یماگنه
نیزگیاج ای فذح یارب رادماد کی هک ندرک
تسا رتهب دیامن یم یریگ میمصت ماد کی تعفنم
-
اه و یاهدمآرد رمع لوط .دهد رارق هسیاقم دروم ار رگید ناویح اب ینیزگیاج ای واگ یرادهگن یارب هدنیآ رد راظتنا دروم
شدوش یم فیرعت ناویح فذح نامز ات شیاز نیلوا نیب زور دادعت تروصب یدیلوت
،ناراکمه و کیوونیساکوو 2001
.)
رادماد هگن زا رتلااب واگ ینیزگیاج زا ثصاح دوس هک دراد راظتنا دشاب هلگ رد واگ نآ یراد
ش
،کنودنرآ نو 1988
).
ابیرقت 20 یریش هلگ کی یاه هنیزه ثک زا دصرد هب قلعتم
یاه هنیزه طوبرم
نیزگیاج یاه هسیلت شرورپ اب یم
-
دشاب . دنه ره دایز
رمع لوط ندش
، دناوت یم نیزگیاج هسیلت کی هوقلاب دمآرد اما دهد یم شهاک ار ینیزگیاج هنیزه
صتقا یایازم .دهد رارق ریرنت تحت ار نسم واگ کی یرادهگن یدا
نیاربانب رب ینیزگیاج یاه میمصت یتسیاب ساسا
لوصا
.دشاب یداصتقا دودح
هب ار دوخ شرورپ و دیلوت یاه هنیزه دناوتب نیزگیاج واگ کی ات دشک یم لوط یدیلوت لاس ود
دهد سپ زاب رادماد و
ببس دمآرد شیازفا ع لوط .دوش دوس دا یا و
دایز رم بجوم شهاک نتفای ینیزگیاج یاه هنیزه
یم هلگ رد ددرگ
شدهد یم رییغت رتریپ و رت نسم یاهواگ فرط هب ار هلگ نس ثسن دید ت هلصاف شیازفا اب و یفیرشدیس
،ناراکمه و 1396
.)
نیرت یلصا م ثماوع
ب و یهدریش هلحرم ،ینتسبآ و تملاس تیعضو ،ریش دیلوت حطس فذح تامیمصت یور رر شزرا
نیزگیاج ناویح
نآ یمسا تمیق و دشاب یم
هزورما . یلصا ثماع تراسخ
فیعض یریش واگ یاه هلگ رب هدراو یداصتقا
ندوب درکلمع یم ناونع ثهمدیلوت هک ییاه هنیزه .ددرگ
ثیلد هب یم ثیمحت رادماد هب یروراب فعض دندرگ
شیازفا ثماش
حیقلت یاه هنیزه
،هرابود و هلگ ریش دیلوت شهاک صوصخب
یاه هنیزه یم هلگ رد یرایتخا ریغ فذح یلااب
ب .دشاب ه
یا هنوگ ت و یفرصم مرپسا زود شیازفا نوه ییاه هنیزه ینتسبآ یازا هب حیقلت دادعت شیازفا اب هک
ن دلوت زا یشان ریخ
یم ثیمحت رادماد هب دیدج هلاسوگ دوش
ش
،ناراکمه و هداز فیس 1395
.)
رازفا مرن Dairy Vip
کی همانرب ی دم یتیری ام تفاسورکی هعسوت ثسکا
هتفای شتسا
،سیرود 2001 )،
اه هفلبم ثماش و ی
ز ری م ی دشاب : س تسای اج ینیزگی تخا فذحش یرای
) مصت نآ رد هک می
گ یری اه ی هب هنی هبان و هنی ارب ی قلت حی فذح و
تخا یرای م صخشم ی
.دوش بش زا هدافتسا اب هک هلگ درکلمع هی
زاس ی نز هری ی ز درکلمع فوکرام یتسی
داصتقا و ی هلگ
مصت لامعا زا سپ ار می
گ یری مز رد اه هنی ی تخا فذح یرای
،ماد م ناشن ی بش .دهد هی زاس ی ماگنه ات ی هلگ درکلمع هک
بهت تی دوش م همادا ی دبای ز لدم . تسی - یداصتقا ق هب طوبرم تاعلاطا نآ رد هک
تمی نحنم دننام هلگ درکلمع و اه ی
-
اه ی لوت دی ش
،ری رطخ فذح رابجا ی اه هام رد ی
ش فلتخم یهدری
نتسبآ خرن و ی
م هبساحم و دراو ی
شدوش رصن
،یناهفصا 1396
.)
همانرب یزیر وپ ای هدنرادربرد عضو ،هلحرم
تی ای و تلاح س تسای هب هنی دشاب یم همانرب هلئسم ره .
یزیر زج ثئاسم هب ئ
ی
دبت ثی م ی ددرگ زج هلنسم ره هب هک ئ
ی کی م هلحرم ی دنیوگ ب هلحرم ره . نای
هدننک کی مصت عضوم می
یریگ ثماش و
کی ای عض و دنه تی
ای تلاح دش اب یم مص ت .
می یریگ هب هجوت اب هلحرم ره رد مولعم
عض و ندوب تی
ما نا هلحرم نآ رد
م ی دوننش ننس . تننسای هب هنی ب ،هلحرم ره رد نای
هدننک رتهب نی مننصت می اهن هلحرم ات هلحرم نآ زا یی
ا رد .تننسا نی
شور
ننس متننسی لوت دی فا لوط رد نامز ق
ی دودحم ای دودحمان هرود هب
ای اه ننسقت ثحارم می
ددرگ یم عننضو هلحرم ره رد .
تی
س متسی و هدش هدهاشم کی
مصت ی م هتسباو س اب متسی م هتفرگ ی دوش مصت . می هب هدش هتفرگ یعطق تروص
ای فداصت
،ی
عضو تی س متسی رنت تحت ار دعب هلحرم رد ری
م رارق ی دهد دادعت هب هلحرم ره . ی
هتسباو تلاح دشاب یم
تلاح هب هتسب .
مص ت و می هدش هتفرگ کی
روف دمآرد ی
ددرگ یم دیاع اهدمآرد .
ی نونک هلحرم زا راظتنا دروم ثک ی
اپ ات نای همانرب قفا -
ر یزی هب هلینننسو ب شزرا عبات
نای ددرگ یم ب طابترا .
نی نونک هلحرم رد شزرا عبات ی
دعب هلحرم رد شزرا عبات و ی
هب
هلیسو هلداعم عبات ی ددرگ یم فیرعت .
مصت تامی هب هنی هب هتسب عضو و هلحرم تی
هب روط یتشگرب هلحرم هب هلحرم و
دندرگ یم نییعت هب مزلا .
هک تسا رکذ
ور لا تکرح اب ثح ور سپ
ادیپ اب1
هب باوج ندرک هنی
لک هب طوبرم هی
تلاح یاه رخآ هلحرم ددرگ یم عورش
هب یترابع
انسم ثح ئ
ث همانرب یزیر وپ ای ما نا لوا هب رخآ هلحرم زا دریگ یم
. نیاربانب تنشگرب هطبار ی
هلحرم زا یا
،ثبق هلحرم هب
م لامعا ی ددرگ س هلحرم ره رد تسای
یاه هب هنی تلاح مامت اب هطبار رد یاه
م صخشم هلحرم نآ ی
دوش ما نارس ات
س تسای هب هنی لوا نی هلحرم ددرگ نیعم رکش
نسنتسی ؛ناراکمه و
2007 .)
سیرود c2006 ش
) درک شرازگ دوخ قیقحت رد س شزرا هک
متسی رد یاهتنا همانرب قفا یزیر
م ی دناوت رادقم ره ی هب ار
1Backward
دهد صاصتخا دوخ ره
ا هک ا نی مصت رب رادقم تامی
س تسای یاه هنیهب اج ینیزگی راذگریرنت دهاوخن
دوب .
1-2 - قیقحت ماجنا زا فده
فذح رب رربم ثماوع ییاسانش رضاح هعلاطم زا فده نینچمه و اه هلگ یلهمدیلوت و یدیلوت یاه درکلمع رب هک
تمیق -
نیا قیرط زا ات درک لامعا یریش یاه واگ هلگ یارب ار هنیهب ینیزگیاج تامیمصت ناوتب ات دشاب یم تسا راذگ ررا اه .داد شیازفا ار یراد واگ هنایلاس دمآرد فذح ثماوع ندروآرد لرتنک هب و تامیمصت
1-3 - یمها و ترورض شهوژپ ت
رد هتشذگ یاه نامز اهواگ فذح
ی ش یری رب یانبم اج خرن هبساحم ینیزگی
لاس هنای تفرگ یم تروص ارب .
ی دوبهب
هب ندیشخب مصت
تامی فذح کی آ هعلاطم هدنی رگن زاین دشاب یم دناوتب هک
ببس مصت تامی فذح فلتخم هلیسو هب
لوت ناگدننکدی امنهار دوش
ی ا دی ه لا بترم ندومن مامت ی اهواگ ی رج ساسا رب هلگ رد دوجوم نای
دقن یگنی آ هدنی ناش
دشاب یم ا . نی شور هیصوت م ی دنک اب واگ ره هک دی
رادهگن ی و ای اب کی لت هسی اج نیزگی ددرگ .
هنیزه یتسیاب واگ کی یرا ت دحاو کی یروآدوس یارب هب یبایتسد یارب هک دیامن ناربج ار شدوخ دیرخ و شرورپ یاه
فده نیا 2
ات 3 ،سزسراکشدشاب یم مزلا تقو یهدریش هرود 2003
موس یهدریش هرود زا ثبق یماد رگا ور نیا زا .)
هنیزه یترابع هب ددرگ فذح ن ناربج ششرورپ اب طبترم یاه
دحاو و هدش دهاوخ ثمحتم ار یدایز نایز یرا ت
،سزسراکشدش 2003
و عقوم هب حیقلت دراد شقن هلگ یروآدوس رد هک یرگید ثماع .) دشاب یم اهواگ یرابجاریغ فذح
و زرجارش ،ناراکمه
1988 ).
هلگ ناریدم گرزب شلاه واگ یاه
ماد یرایتخا فذح یریش یریگمشه ریرات هک دشاب یم اه
نامدنار رد شدراد هلگ یداصتقا
و یلداه راه
،ش 2006 .)
ی هدننک نییعت هدرک شیاز ًاریخا هک یناوج هسیلت یلعف شزرا و هلگ رد دوجوم یریش واگ یلعف شزرا ندومن هسیاقم .دشاب یم مه اب هنیزگ ود نیا ینیزگیاج یلعف شزرا زا هلگ رد دوجوم یریش واگ یراظتنا یلعف شزرا هک یتروص رد
یم هلگ رد دوجوم یریش واگ ندومن فذح هب میمصت دشاب هدوب رتمک نیزگیاج هسیلت یراظتنا لاح شزرا رگا اما دنیامن
فذح هلگ رد دوجوم یریش واگ ،دشاب رتشیب نیزگیاج هسیلت یلعف شزرا زا هلگرد دوجوم یریش واگ تسد و دش دهاوخن
دوش ما نا یریگ میمصت نآ ندرک نیزگیاج ای فذح یارب یدعب هرود زاغآ رد ات دنامب هلگ رد رگید هرود کی دیاب مک ماگنینوکو رییلااش ،
1980 ؛ وسودراک ، 1999 و کودنرا ناو ،
1986 .)
کرد یاه شور اج
ینیزگی بسانم زا رظن دم تیری لوت دی ش ری رورض ی دشاب یم . همانرب زیر ی وپ ای شور ی دشاب یم اب هک
م نآ ی ناوت اج ثئاسم ینیزگی
اب دادعت ز یدای عضو زا تی یاه لامتحا ی هک ناکما اج ینیزگی زا مادکره و دنراد مه اب
تلاح اه اراد ی صخشم دادخر لامتحا ی
ثح ار تسا درک
ورش ثس ،ناراکمه و 2001
.)
اه هویش ی هب هنی یزاس هب لدم ییاه دراد زاین اب هک
ی یتس دنه نی ارجا راب دندرگ باوج هب ات دنسرب رظن دروم
شور .
همانرب یزیر وپ یای عطق ی ینامز رظن رد هک دراد دربراک دشاب
مصت می صخشم ی رد اب تیعطق نتفرگ رظن ور رد
دادی زا ،نآ
ب نی مصت می یاه سررب دروم ی
هب بسانم ناونع نیرت
مصت می یفرعم همانرب شور رد .دوش یزیر
وپ یای لامتحا ی ور دادی
تلاح اه متح مدع اب تی
هجاوم دنتسه نیاربانب تامیمصت تسب هدش هتفرگ
ه ور لامتحا هب دادی
عضو تی اه مصت و می تا
ثبق هرود رد دنراد
دروادخش ی داه
،ی 1392 .) تلع همانرب زا هدافتسا یزیر
وپ یای لامتحا ی بط تعی د کیمانی نسم هل و
نینچمه عطق مدع
تی یاه نآ رد دوجوم تسا
ا رد . نی ره هب هجوت اب شور کی
عضو زا تی ییاه م نآ اب هک ی
ناوت هجاوم
کی دوب راظتنا شزرا ی
هبساحم ددرگ یم
مصت و می هدنریگ رب یانبم عضو تی یاه پ شی ور
،ی نیرت بولطم مصت
می رب ار
اپ هی شزرا یاه راظتنا ی هدش هبساحم باختنا
دهاوخ دومن .
1-4 - شهوژپ یلصا تلااوس
1 - خرن رب رربم ثماوع یم رییغت یطیارش هه تحت دنتسه طبترم تمیق اب هک یریش یاهواگ رد ینیزگیاج
-
؟دنبای 2 - یم یوحن هه هب یریش واگ شرورپ متسیس یروآدوس نینچمه و یتآ و یلعف شزرا تارییغت نایرج -
؟دشاب
1-5 - شهوژپ تایضرف
1 - وافت تسا راذگریرنت متسیس دوس رب هک ینیزگیاج و فذح خرن رب رربم ثماوع نیب .دراد دوجو ت
2 - .درادن دوجو توافت تسا راذگریرنت متسیس دوس رب هک ینیزگیاج و فذح خرن رب رربم ثماوع نیب
2 نابم- ی پ و ی ش ی هن قحت ی ق
2-1 - نآ فادها و داژن حلاصا
دیلوت و یرورپماد هب هجوت دایز
تیمها زا یروشک ره یارب یماد تلاوصحم ییازسب
رادروخرب دشاب یم
هعماج ره و -
یارب یا هعسوت
یکتم و هتسباو دوخ یعارز و یماد تادیلوت حطس هب یداصتقا دشاب یم
،یجرنوبش 2002
.) کینکت شرورپ
هک دشاب یم ییاه تیلاعف زا یکی یریش واگ زا ررنتم
یدایز نامز لوط رد .تسا هدوب یداصتقا تاناسون نتفر لااب
تمیق
د کاروخ یاه هداهن عنص ثیلد نیمه هب و هتشگ ثیدبت یندشن ثح ثضعم کی هب ، ما
یناوارف تلاکشم راهد یرورپماد ت
هب یرورپماد یاهدحاو رهکا هک یا هنوگ هب تسا هدش ثیلد
دنا هتشادن یداصتقا هیجوت هکنیا هدش جراخ دیلوت هخره زا
ا دن
،ناراکمه و یفیرش دیسش 1392
رهکادح ماد داژن حلاصا زا فده .) ندومن
یگتسیاش قیرط زا یداصتقا هدزاب ای دوس
هدنیآ یاه ثسن رد تاناویح یکیتنژ دشاب یم
و باختنا ،ماد داژن حلاصا زا فده یترابع هب . یدیدج ثسن ندروآ تسد هب
،نئورگشدشاب هتشاد هدنیآ رد یرت یداصتقا دیلوت دوخ زا ثبق ثسن هب تبسن هک دشاب یم 1989
.) حلاصا یلصا فده
یاهواگ داژن یریش
ندرب لااب و ییاناوت
زین نامدنار تافص یارب یکیتنژ تفرشیپ دا یا قیرط زا هلگ تاناویح رد دیلوت
یداصتقا مهم دشاب یم
هب . تلع نیا ،دراد دوجو بولطمان یکیتنژ یگتسبمه یلهمدیلوت و یدیلوت تافص نیب هکنیا
رگیدکی اب هارمه یریش یاه واگ داژن حلاصا یاه همانرب رد تافص دنریگ یم رارق هجوت دروم
کش ،ناراکمه و ویدلا 2008
.)
یلک روط هب ندرک نییعت
یم یداژن حلاصا یاه همانرب راتخاس هعسوت رد ماگ نیلوا ،یحلاصا فادها دشاب
،سیراه ش
1970 تافص زا یعبات داژن حلاصا فده .) یتوافتم
دشاب یم اه نآ یکیتنژ دوبهب هک
بجوم نتفرلااب یداصتقا نامدنار
یم دیلوت متسیس ددرگ
،ناراکمه و رمآش 1998
دروآرب دیاب تافص یداصتقا شزرا ،نآ ثیکشت یارب .) دندرگ
شزرا .
دیلوت متسیس یداصتقا نامدنار دوبهب رد ،تفص کی یکیتنژ دشر مهس هدنهد ناشن تفص کی یداصتقا دشاب یم
،نئورگش
1989 .) نیمخت هب ر نم ،شزرا نیا هابتشا یم دیلوت متسیس رب مکاح یداصتقا طیارش اب داژن حلاصا همانرب قابطنا مدع
-
ددرگ
،لزیهش 1943
،زمیج ؛ 1982 .)
یاه ثماع نیرت مهم زا یکی ناونع هب ینیزگیاج هنیهب یاه میمصت راذگ ریرنت
دوس رب یروآ یرادماد یاه دحاو یم
-
میمصت نیا هک ،دنشاب تا
و هشلا ،ریش تمیق تاناسون ریرنت تحت شیازفا هک یا هنوگ هب .دنریگ یم رارق ینیزگیاج هنیزه
،یدیلوت رمع لوط شیازفا بجوم
نتفای یم دازام هسیلت شورف زا ثصاح دمآرد ددرگ
هک ثیلد نتفای شهاک رما نیا
ینیزگیاج خرن دشاب یم
رما نیمه . ببس
شهاک نتفای یم زین هسیلت شرورپ یاه هنیزه ددرگ
شورف زا ثصاح دمآرد .
اگ فذح و شیازفا ررا رد ی نتفای
یم شهاک تفص نیا تیمها یاراد زین هتکن نیا .دبای
تسا یدیلوت یاه متسیس رد هک
شزرا و هسیلت تیمها هدنهد ناشن هک دنوش یم هتخورف سأر ره ساسا رب اه هسیلت ،نیاتشله و گرود واگ هب طوبرم اگ ینیزگیاج تسایس عون رب نزو مرگولیک ره و
و زین یدنمدوس ناراکمه و کوردنآ نوش تسا یدیلوت متسیس
، 1985 .)
2 - 2 - یزاس هیبش
2
ره ار یزاس هیبش متسیس ای ءیش کی زا یشیامن ای لدم عون
ترابع یزاس هیبش عماج فیرعت یلو .دننک یم یقلت
2Simulation
یتاش یامزآ یعقاو هناماس یور زا هدش یحارط لدم کی کمک هب ،نآ یط رد هک یدنیآرف زا تس ا دریگ یم ما نا
هب ات
:دوش ثصاح ریز فادها اه شیامزآ نیا کمک 1
. .دوش هدرب یپ هناماس راتفر هب
2 . راکهار یاه عونتم یبایزرا دروم نیعم و صخشم یا هدودحم رد ،هناماس تایلمع یارب دنریگ رارق
و نناشش
،ناراکمه 1975
.)
ض ایر یاه لدم .دنتس ه یض ایر یاه لدم بلغا ،یزاس هیبش رد هدافتس ا دروم یاه لدم یازجا ی هطبار دنرداق ی
ن هناماس دنه ای کی بلاق رد ار هناماس فلتخم شیام
.دنهد
2-3 - یزاس هیبش فادها
،ناراکمه و نناشش دننک یم لابند ار یلک فده هس ،یزاس هیبش یاه حرط یلک روط هب 1997
:)
1
متسیس راتفر فیصوت . 2
هیجوت ار متسیس رد هدش هدهاشم راتفر هک ییاه یروئت هئارا .
.دننک
3
م یاه یروئت زا هدافتسا .
ز یم دا یا متسیس رد هک یتارییغت ررا رد ،متسیس ی هدنیآ راتفر ییوگشیپ یارب روب -
.دوش
،ناراکمه و نناششتسا هلحرم ود ثماش متسیس کی فیصوت ،یزاس هیبش فادها یارب 1997
:)
1 . اتسیا شیامن
2 . ایوپ شیامن
ۀلحرم رد یم صخشم اهنآ نیب طباور و هدش فیرعت اه نآ یازجا و اه متسیس ریز ،متسیس ،لوا
دندرگ . ی هلحرم رد
لااح نیا نیب طباور و هتفرگ رارق یسررب دروم نآ رصانع رد رییغت ررا رد متسیس فلتخم تلااح ،مود ت
نیعم یم .ددرگ
م م ثماش ،صخشم ی هظحل کی رد متسیس تلاح هک تسا رکذ هب مزلا نآ رد متسیس هک تسا تایصوصخ زا یا هعو
،ناراکمه و نناش ش دهد یم زورب نامز 1997
.)
دنیآرف ش یصخش ی هقیلس و قوذ رب یدایز دح ات ،متسیس کی یور زا یزاس هیب رادیاپ
تایلک زا ققحم کرد .تسا
ارم یمامت رد صصخت و صیخشت هب دامتعا نیا .تسا یتایح یرما ،نآ تایئزج تخانش و متسیس باختنا ثماش ،راک ثح
ریسفت و نآ اب شیامزآ ما نا ،یزاس هیبش لدم یحارط ،ءازجا باختنا دروم رد یریگ میمصت شور نیرتدنمدوس و نیرتهب تسا یراج ،جیاتن ثیلحت و تسا مدق نیلوا نآ فده ندرک صخشم ،یزاس هیبش لدم ره دا یا رد
ساسا .
ًا هب یزیه
دوجو متسیس کی یاتمه یب لدم ناونع تروص هب تسا نکمم نآ رظن دروم فده هب هجوت اب متسیس ره .درادن
یاه
یزاس هیبش فلتخم دوش
فیرعت رما رد یلک روط هب .درک باختنا ،هدش نییعت فده ما نا یارب دیاب زین ار طباور و رصانع .
،ناراکمه و نناششدرک دامتعا هیضرف و تادوهشم ،هبر ت ،رنه هب دیاب متسیس 1997
.)
2-4 - یزاس لدم و لدم
،ناراکمه و نناششدشاب یم ،دراد هدیدپ نآ دوخ هک هچنآ زا ریغ ثکش هب هدیا ای و متسیس ءیش کی زا یشیامن لدم 1997 ،ناراکمه و نناششدشاب تروص ود هب دناوت یم قابطنا رظن زا ،دوش یم هتخاس هدیدپ کی یور زا هک یلدم .)
1997 :)
1 . زم هدیدپ زا ثماک و قیقد یپک کی ب
و .)دشاب هدش هتخاس رگید یسایقم رد ای و رگید داوم زا هک دنه ره شدشاب ر
2 . .دشاب روبزم هدیدپ یساسا و هتسجرب صاوخ هدنرادربرد
هدافتسا لدم موهفم زا ءایشا شیامن و اه هدیا نایب یارب هراومه ناسنا هدرک
انهتسا نودب ابیرقت نادنمشناد هزورما .تسا
دنراد داقتعا هلنسم ثح یارب نآ زا هدافتسا و لدم تخاس ،ثئاسم ثح یارب یرورض و مهم ثماوع زا یکی هک
دشاب یم .
،ناراکمه و نناششدنوش یم میسقت هتسد ود هب ،درکراک رظن زا اه لدم 1997
:)
1 . .دنور یم راک هب هدیدپ کی مهف ای حیضوت یارب اه لدم نیا :یفیصوت یاه لدم
2 . لدم نیا :یلیلحت یاه لدم .دنور یم راک هب فلتخم یاه تیعقوم رد هدیدپ کی راتفر ینیب شیپ یارب اه
.دشابن قداص تسا نکمم عوضوم نیا سکع یلو دشاب یم زین یفیصوت هراومه ،یلیلحت لدم کی
2-5 - یزاس هیبش یاه لدم یدنب هقبط
میسقت ناوت یم یفلتخم یاه هاگدید زا ار اه لدم یدنب
رد نآ نیرت جیار هک درک میسقت هتسد هس هب یزرواشک مولع
.دوش یم
2-5-1 - نامز لماع تلاخد رظن زا یدنب میسقت
:دنوش یم میسقت هتسد ود هب اه لدم ،نامز ثماع تلاخد رظن زا 1 - اتسیا لدم
2 - ایوپ لدم
و رییغت یب و تبار ،لدم یاهرتماراپ ،اتسیا یاه لدم رد دراو نآ رد میقتسم ریغ ای میقتسم روط هب نامز ثماع
یمن -
ددرگ . هتفرگ هدیدان ،دنشاب نامز هب هتسباو هک هناماس یراتفر یاه هفلبم زا مادک ره لدم نیا رد ،رگید ترابع هب یم
-
و دوش ای هکنیا یهنخ ناشررا ددرگ یم
هراومه ،ملاع داعبا یمامت رد نامز ثماع روضح ثیلد هب ،اتسیا یاه لدم هتبلا .
عم ردقه ره .دنتسه بیرقت یردق یاراد ت رتهب ار هناماس دناوتب لدم یضایر ی هلدا
فیصوت و فیرع ب
زین بیرقت نیا ،دنک
یم هداد تلاخد میقتسم ریغ و میقتسم روط هب نامز ثماع ایوپ یاه لدم رد ،ثباقم رد .دوب دهاوخ کیدزن تیعقاو هب -
ین ثیلد نیمه هب و هتشاد متسیس تایعقاو اب یرتشیب قابطنا اه لدم نیا ًاتعیبط .دوش یردق اه نآ اب ندرک راک ز
تخس -
،ناراکمه و نناشش تسا رت 1975
.)
2-5-2 - ریغتم عون رظن زا یدنب میسقت
:دنوش یم میسقت هتسد ود هب رظن نیا زا اه لدم 1 - یعطق یاه لدم
2 - یلامتحا یاه لدم
رظن دروم تیمک ،یعطق یاه لدم رد دوش یم ینیب شیپ ،نآ دادخر لامتحا نداد تلاخد نودب
یاه لدم رد یلو .
یلامتحا یاه عیزوت ای یفداصت رصانع هک یلامتحا رد ار
دنریگ یم رب شیپ رب هولاع ،
یئوگ م تیمک رادقم د
،رظن
تایصوصخ نآ یعیزوت
ریظن ینیب شیپ نانیمطا یا هنماد دودح ای رایعم فارحنا ،سنایراو هدش رکذ
یم هبساحم زین -
دوش ره . ردقه هناماس کی راتفر رد ازیم
دایز تیعطق مدع ن تیمها ،دشاب
زا ندرک هدافتسا نآ یارب یلامتحا یاه لدم
زین دهاوخ شیازفا تفای
،ناراکمه و نناشش 1975
.)
6 - 2 - هنیهب 3یزاس
هنیهب نتفای رنه یزاس نیرت بولطم
خساپ تیعضو نیب رد دوجوم یاه
دشاب یم هنیهب .
هگن و یحارط رد یزاس یراد
رهکا متسیس ،یسدنهم یاه هب یعامتجا یتح و یداصتقا
ثقادح روظنم ندومن
هنیزه زاین دروم دوس ندرک رهکادح ای و
دریگ یم رارق هدافتسا دروم هب .
تلع دربراک دایز هنیهب هب ،تسا هتفای شرتسگ ثحبم نیا ،توافتم مولع رد یزاس هنوگ
-
یا هخاش زا یرایسب و عیانص ،تیریدم ،تایضایر رد هک و هعلاطم مولع یاه
یسررب ددرگ یم مان یتح و
زا یتوافتم یاه
ثیبق
"
همانرب یضایر یزیر
"4
" و تایلمع رد قیقحت
"5
هنیهب ثحابم هب هراشا یارب یزاس
دوش یم هتفرگ راک هب .
فده
ثباق باوج نیرتهب ندروآ تسد هب یزاس هنیهب زا تیدودحم هب هجوت اب ،لوبق
هلنسم یاهزاین و اه دشاب یم
کی یارب .
باوج تسا نکمم ،هلنسم یاه
یعونتم دشاب دوجوم فده عبات مان هب یعبات ،هنیهب باوج باختنا و اهنآ هسیاقم یارب هک
یم فیرعت ددرگ
هب عبات نیا باختنا . تیهام
هتسباو هلنسم دشاب یم
. شنیزگ مهم زا یکی بسانم فده عبات ماگ نیرت
یاه
هنیهب یزاس دشاب یم .
2-6-1 - لدم اسم لئ هنیهب یزاس
یارب ثح و یسررب ندرک کی م لنس ه هنیهب
،یزاس رد زاغآ دیاب نآ ار لدم دومن . دم ل ندرک هب نیا ینعم دشاب یم هک
م نس هل ار اب اهریغتم و طباور یضایر فیصوت یروط دومن
هک نسم هل هنیهب یزاس ار هیبش یزاس دنک .
3 Optimization
4 Mathematical Programming
5 Operation research
یارب جارختسا لدم
یضایر کی م نس هل هنیهب یزاس دیاب راهه م ب هفل ریز هب روط ثماک صخشم .ددرگ
1 ) اهریغتم زا هعوم م کی 𝑥1, … , 𝑥𝑛
م فورع هنیهب ریغتم هب
6یزاس و میمصت ریغتم ای .7
2 ) کی عبات فورعم هب عبات
8فده رایعم عبات ای یاهریغتم یور هک9
میمصت یم لامعا ددرگ
و کی رادقم ار یقیقح ب
زا
دنادرگ یم و
دیاب نیا عبات ممینیم ای ممیزکام ددرگ )هنیهبش
.
3 ) هعوم م یا زا اهدیق هک یور یاهریغتم میمصت
لامعا یم دندرگ نیا . دویق هب تروص یواست ای ریغ یواسم یم -
دنناوت لامعا .دنوش
4 ) هعوم م 𝐷1, … , 𝐷𝑛 یاه
هب هنماد ناونع یاهریغتم یاه
𝑥1, … , 𝑥𝑛 هب .
ترابع 𝑥𝑖 ی هعوم م زا 𝐷𝑖
یم باختنا ددرگ
𝑥𝑖 ∈ 𝐷𝑖ش .)
هنماد دویق 𝑥𝑖 ∈ 𝐷𝑖 یا
هنارک دویق ثیبق زا یاهریغتم یور یصاخ طیارش لامعا یارب
10یا هب تروص
𝑎 ≤ 𝑥𝑖 ≤ 𝑏 یم رارق هدافتسا دروم اهریغتم ندوب حیحص ای و
.دنریگ
بیرقت ًا ره م نس هل هنیهب یزاس ار اب صخشم ندرک
راهه م ب هفل قوف یم ناوت هب روط ثماک فیصوت دومن . هتبلا نکمم
تسا هک رد کی سم ن هل هنیهب یزاس چیه دشاب هتشادن دوجو یدیق و
ای هعوم م هنماد
یاه ریغتم ثک اضف دنشاب .
2-6-2 - هتسد یدنب اسم لئ هنیهب یزاس
کی هتسد یدنب ثماک زا اسم ئ ث هنیهب یزاس دوجو طقف .درادن یم
ناوت اسم ئ ث هنیهب ار یزاس هاگدید زا
یاه یعونتم
یدنب میسقت درک
. هاگدید یاه هتسد یدنب رب ساسا عون دربراک و شور عون یاه
ثح نآ اه .تسا
2-6-2-1 -
هتسد یدنب یانبمرب تعیبط یاهریغتم میمصت
هتسب هب تیهام یاهریغتم
،میمصت اسم ئ ث هنیهب یزاس ود هب هتسد یذ ث یم میسقت درگ
:د
اسم ئ ث هنیهب یزاس اتسیا یاهریغتم :11
میمصت یاهرتماراپ تبار
.دنتسه ی
اسم ئ ث هنیهب یزاس
12ایوپ : یاهریغتم میمصت
یعباوت هتسویپ ای هتسسگ زا کی ای دنه رتماراپ دنتسه هب .
ترابع ی اسم رد ئ ث
،ایوپ تلاوه م عبات
یم دنشاب .
2-6-2-2 -
هتسد یدنب یانبمرب یفداصت اي یعطق ندوب یاهریغتم یفداصت
اسم ئ ث هنیهب یزاس هب ود شخب اسم ئ ث هنیهب یزاس
13یعطق و اسم ئ ث هنیهب یزاس یفداصت یم یدنب میسقت14
دندرگ .
رد اسم ئ ث هنیهب یزاس یفداصت یضعب زا یاهریغتم میمصت
و ای یضعب یاهرتماراپ رهاظ
هدش هلنسم رد یفداصت
.دنتسه
2-7 - نآ هچخيرات و ايوپ یزير همانرب
ایوپ یزیر همانرب ردپ ،
مان هب یناد یضایر نملب دراچیر
نملب .دشاب یم 15
هیلوا میهافم رخاوا رد ار ایوپ یزیر همانرب
لاس 1940 لاس ثیاوا و 1950
هک ار هسسبم رد
16دن درک یم راک ،
جاور لاس رد یو .داد 1957
همانرب ناونع تحت یباتک
1 Optimization variable
2 Design variable ای Decision variable
3 Criterion function
4 Criterion function
5 Boundary constraint
6 Parameter or Static optimization problems
7 Trajectory or Dynamic optimization problems
13Deterministic programing problem
9 Stochastic programing Problem 15 Richard Belman
11Rand
رد ایوپ یزاس لدم .تشون ایوپ یزیر تقیقح
یا هلحرم کی ثئاسم زا یا هلابند هب ار یا هلحرم دنه یریگ میمصت کی
هلحرم ره رد و هدرک هیز ت اهنت
)هریغتم کت ًلاومعم ش هلئسم کی دیامن یم ثح ار
هلئسم کی ینعی . هب هریغتم𝑛
هلسلس
یا هریغتم کت ثئاسم زا ثیدبت
یدرگ هد هک 𝑛 نمض یم ثح یلاوتم روط هب هلحرم دنوش
پرغصاش
،رو 1377 .)
نملب فورعم ثصا رب
دشاب یم انبم نیا تلاح رد درکلمع هب طقف هلحرم و تلاح ره رد ینیزگیاج تامیمصت هک
دعب هلحرم رد هنیهب میمصت و ینونک یگتسب ی
رصانع زا یکی .دراد و مهم
یساسا
،ایوپ یزیر همانرب نآ یبیترت درکیور
دشاب یم ،یبیترت میمصت ثئاسم یارب شور نیا ،هک ینعم نیا هب ،
دشاب یم یبسانم نیزگیاج زا یراکشآ یاه لاهم .
تاناویح دیلوت رد یبیترت تامیمصت ریظن
ش ماد نیزگیاج و نامرد ،حیقلت طوبرم
رد متسیس یسررب هب ینامز ثصاوف
نیعم
یزگیاج ای یرادهگن دیاب ینونک هیامرس ایآ هکنیا هب میمصت و ن
ددرگ ) دشاب یم ایوپ یزیر همانرب .
کی ا یم یبولطم رازب -
دشاب
، هچنانه یلو رظن دروم تافص
بسانم تروص هب فیصوت
نآ دیلوت و دنشاب هدش نامز لوط رد ًاقیقد اه
ییاسانش
،دشاب هدش هیقب
راک هب هنیهب تامیمصت نییعت یارب تسا نکمم هک ییاه شور دنشاب هتفر
یم زین دنناوت دروم هدافتسا
دنریگ رارق .
یلو ناویح رگا ریرنت تحت
زین تافص ینونک تادهاشم هب میمصت ،دریگ رارق یفداصت سنایراو یگتسب
دهاوخ
نیا رد .تشاد هنوگ
وم ا شور ایوپ یزیر همانرب در بسانم
ی .تسا هنیهب تسایس و میمصت نییعت رد
دعب نملب زا
، مان هب یدرف دراوه
ناونع اب ار یباتک 17
"
فوکرام یاه دنیآرف و ایوپ یزیر همانرب
"
لاس رد 1960 راشتنا
دومن دیا . ۀ بیکرت ،باتک ندومن
ۀری نز اب ایوپ یزیر همانرب شور رد فوکرام یاه دنیآرف .دوب فوکرام
تقیقح ریوصت
یعیسو فوکرام یاه هری نز زا دنشاب یم
اه نآ توافت و هدوزفا
رد و تامیمصت ندش هب تامیمصت زا یشان یاهدمآ
فوکرام میمصت دنیآرف دشاب یم
زا . ماگنه زاغآ نیلوا تاقیقحت ،دراوه طسوت هدش رکذ یاهراک یعیسو
یزیر همانرب رد
ما نا فوکرام میمصت تسا هدیدرگ
،نسنتسیرکش 2007
.)
یارب هتفای رشتنم تاعلاطم نیلوا زا یکی نداد ناشن
یزیر همانرب دربراک رد ایوپ
ثح رد یریگ میمصت ثئاسم هب هعرزم
ش لاس رد تیاو هلیسو 1959
تفرگ ما نا ) .تسا ه
یو غرم ینیزگیاج یارب ار شور نیا راذگ مخت یاه
درک هدافتسا و
دروم
تفرگ رارق هعرزم تاناویح رگید ینیزگیاج هلئسم یارب یدایز ناققحم هجوت لاس کی .
دعب زنیکنج ،تیاو زا رتلاه و
رد شور نیا دربراک واگ ینیزگیاج ثئاسم
ار یریش دندرک فیصوت
اه نآ لدم . طقف
رد مکش تفص ثماش 12
.دوب حطس
دنه دعب لاس اهنآ زا
روایگ دربراک هنیمز رد ایوپ یزیر همانرب
واگ ینیزگیاج ثئاسم رد یرگید هعلاطم یریش
ما نا هب
دیناسر . یو یزاس هنیهب شور هس رارکتش
رارکت ،یشزرا یشم طخ
و ر همانرب )یطخ یزی رد ار
هعلاطم نآ دومن هدافتسا
.
دعب لدم زا یدادعت نآ زا واگ ینیزگیاج یاه
ایوپ یزیر همانرب زا هدافتسا اب یریش راشتنا
تفای بلطم مادک چیه اما
دندرکن هئارا یدیدج زج هب
اب هک نآ و رازفا مرن ملع تفرشیپ
تخس رازفا دادعت تلاح یاه یدایز تاعلاطم رد ار دوخ
هب
ک دندرب را
،یرتنلاکش 2010
.)
نیدب ایوپ یزیر همانرب قیرط
دش اب یم هک
ادتبا رد میس قت ثقتس م یاه هلئس م ریز هب ار هلئس م یامن یم
د و دعب ثح زا
ندومن جیاتن یتشگزاب تلاح هب اه هلئسم ریز نیا هدمآ تسد هب
اب ار هدرک بیکرت مه و
خساپ ار یلصا هلئسم یم دا یا
دیامن ترابع هب . رگید
یدراوم رد ایوپ یزیر همانرب ، دراد ییاراک
اه هلئسم ریز هک ن هناگادج تروصب
دنشاب
؛ ینعی یماگنه
ریز یاراد اه هلئننسم ریز هک هلئننسم
ناننسکی یاه دنننشاب یم
نیا رد . تیعننضو
و میننسقت شور یارجا اب ثح
ریز یلاوتم
Howard
1
هباشم یاه هلئسم تابساحم مزلا نازیم زا رتشیب ،
ناسر یم ما نا هب د
،سنتسیرکش 2007
ایوپ یزیر همانرب متیروگلا کی .)
ار اه هلئسم ثح راب کی
هدرک اه نآ باوج و هریخذ لودج کی رد ار
دیامن یم و
نیا اب ثمع هلئسم ریز یازجا رارکت زا -
اه یماگنه
ًادد م هک هب
خساپ زاین اه نآ دیامن یم یریگولج دشاب
. همانرب ایوپ یزیر هب18
روط یعیسو یارب ندرک نیعم
طیارش تحت هنیهب ینیزگیاج میمصت توافتم
هعرزم دیلوت دریگ یم رارق هدافتسا دروم
،سیورودش 2004
،فولوک؛
1996 .)
همانرب رداق ایوپ یزیر تسا
هنیهب ینیزگیاج یژتارتسا تحت فذح خرن یارب یداصتقا شزرا دنک نیعم ار
،دراهوبش 1990 ؛
،زرکد 1991
،ناراکمهوایلاکیه ؛ 2008
.)
2 - 8 - هتسد همانرب لئاسم یدنب ايوپ یزير
رد .دشاب یم یلامتحا یایوپ و یعطق یایوپ هدنریگربرد ایوپ یزیر همانرب همانرب
زا یصاخ عون یعطق یایوپ یزیر
همانرب میمصت ریغتم و تلاح ندوب مولعم اب ،نآ رد هک تسایوپ یزیر رد
،هلحرم ره یعضو
ت لبق هلحرم روط هب ی
ًلاماک
قیقد دهاوخ صخشم .دیدرگ
همانرب رد ایوپ یزیر
یلامتحا ی رگا یتح
میمصت تسایس تلاح ریگ
هلحرم ره ی صخشم
دشاب
، یلو یدعب هلحرم یعطق تلاح مولعم
یمن ددرگ نآ عیزوت عبات اهنت هکلب ، یم ار
ناوت نیعم
،یودفش دومن 1394
.)
9 - 2 - لاح شزرا یلعف شزرا اي19
،یلعف شزرا رادقم کی یراج شزرا
هک دشاب یم یتآ یتفایرد دقن هوجو نایرج عوم م ای هدنیآ رد لوپ صخشم
اب یتآ یدقن یاه نایرج .ددرگ یم ثیدبت لاح شزرا هب یصخشم هدزاب خرن اب نآ شزرا ثیزنت یصخشم هرهب خرن کی
ره و دنبای یم ه
یزنت خرن ه ث
شزرا دوش رتشیب ح
لا ج .دش دهاوخ رتمک یتآ یدقن یاه نایر هیامرس رهکا
ییاه یراذگ
دنریگ یم ما نا هزورما هک ،
ببس هب رد یهوجو ندمآ دوجو نامز
یم هدنیآ و ما نا هب میمصت هک دندرگ
نآ ما نا مدع ای
طقف هسیاقم قیرط زا ندرک
هوجو یلعف شزرا هدمآ تسد هب
هیامرس اب ناکما یلعف یراذگ
زا یلعف شزرا .دوب دهاوخ ریذپ
رظن ییانعم رد تقیقح یتآ شزرا سکع دشاب یم
هبساحم ثمع هب . ندرک
زین ندرک ثیزنت ،یلعف شزرا .دوش یم هتفگ
دهاوخ تخادرپ ای و تفایرد ،رورم هب ای ،اج کی روط هب هدنیآ رد هک ، تسا یدقن هوجو ،داصتقا ملع رد یلعف شزرا هدنیآ یاه تخادرپ ای اه تفایرد یارب هک یلیزنت خرن رییغت اب یلعف شزرا .دش یمن رییغت ،دریگ یم رارق هدافتسا دروم
-
ههره لوپ .دبای عیرس
رت ددرگ تفایرد ،
تشاد دهاوخ یرتشیب شزرا نآ ۀدنهد ناشن ،یلام روما رد یساسا ثصا نیا .
دشاب یم بسک هرهب ناوت یم ،لوپ تفایرد ثحم زا هک ،
دومن زا یکی . نیرت یداینب
هک تسا نیا یلام روما رد میهافم ،
یاراد لوپ
،هک تسا یلاح رد نیا .تسا ینامز شزرا دشاب یم تسد رد هک یلوپ ،لاح نامز رد
شیب یشزرا ، رت
یلوپ زا
تفایرد هدنیآ رد دور یم راظتنا هک ددرگ
.تشاد دهاوخ ، هک اره
هیامرس ناوت یم ار لاح نامز رد هدش تفایرد رلاد کی
یراذگ دومن هب ، یا هنوگ رلاد کی زا شیب ،هدنیآ نامز رد هک
ناوت یم ار لوپ ینامز شزرا هصلاخ روط هب و دش دهاوخ
تروص نیدب شیب یشزرا ،زورما رلاد کی هک درک فیرعت
رت ش.دراد ادرف رلاد کی زا رتلاو
، ناراکمه و 2012
).
هب لاح شزرا یم نایب ریز تروص
:دوش
𝑃𝑉 = (1+𝑟)𝐶1 𝑛 )2-4ش
رد هک هطبار نیا 𝐶1
هرود رد یدقن نایرج 1
𝑟 ، هرود رد هرهب خرن 𝑛 و
یم هدنیآ رد اه هرود دادعت .دشاب
لومرف شزرا لاح نکمم تسا یهاگ هب :دوش هداد ناشن ریز تروص
1Dynamic Programming
2 Present Value
