هدکشناد یسدنهم و ینف
یشزومآ هوگر کیناک م
ارب هلاسر ی
رد تفای رتکد هجرد ی
صصخت ی
هتشر کیناکم یسدنهم ارگ
شی یژرنا لیدبت
متسیس درکلمع یبایزرا طیارش یارب یدیشروخ دیربت یاه
و بآ
ییاوه ناریا فلتخم
رگشهوژپ :
ینلاوم نودیرف
امنهار داتسا :
روپایض یئازریم زورهب رتکد
نمهب 1398
2 ناریا ییاوه و بآ طیارش رد یدیشروخ دیربت یاهمتسیس درکلمع
تیکلام و تلاصا گرب رثا ناونع و :روآدیدپ مان متسیس درکلمع یبایزرا
ییاوه و بآ طیارش یارب یدیشروخ دیربت یاه ناریا فلتخم
/ ینلاوم نودیرف
اتسا د امنهار : رتکد
روپایض یئازریم زورهب
خیرات :عافد 02
/ 11 / 1398
دادعت حفص :تا 124
.ص
نایاپ هرامش :همان
همان نایاپ هرامش /کیناکم
:هدیکچ :فده
- هئارا کی روتکلک هب و دیدج لاعفریغPVT
متسیس هس رد نآ یریگراک دیربت
؛نیکنار و یروتکجا ،یبذج یدیشروخ
- لیلحت متسیس یتسیز طیحم و یکیمونوکاومرت ،یکیمانیدومرت
؛یداهنشیپ یاه
- یسررب رثا یاهرتماراپ ریغتم
متسیس درکلمع رب یاه
دیربت یدیشروخ یرتماراپ هعلاطم کی رد
؛
- متسیس درکلمع هسیاقم یاه
هعلاطم دروم ناریا فلتخم ییاوه و بآ طیارش رد
.
شور :شهوژپ یسانش روتکلک کی رب مکاح تلاداعم یضایر لدم کمک هب ادتبا
لاعفریغPVT رازفا مرن زا هدافتسا اب هدش لحEES
و
،هدمآ تسد هب یددع جیاتن یتسرد زا نانیمطا زا سپ لدم
یزاس عماج یکیمانیدومرت لیلحت ،
یکیمونوکاومرت لیلحت و
یتسیز طیحم
متسیس .تسا هدش هدوزفا لدم هب هعلاطم دروم یاه
هتفای اه : یم ناشن هلاسر نیا جیاتن هک دهد
رد متسیس یاه دیربت نیکنار و یروتکجا ،یبذج یکیرتکلا یژرنا دیلوت بیترت هب
روتکلک PVT
لاعفریغ 139 / 5 ، 328 / 5 و 181 / 5
% متسیس زاین دروم یترارح یژرنا نیمات رد دیشروخ مهس رثکادح ،تاوولیک 85
% ، 18
% و 35 بیرض ،
درکلمع 623 / 0 ، 095 / 0 و 633 / 0
% یژرزگا هدزاب ، 66
/ 12
% ، 54 / 11
% و 63 / 12 هیامرس تشگزاب هرود ، 9
/ 3 ، 6 / 11 و 3 / 10 لاس شهاک و
هنیزه یتسیز طیحم یاه 15
/ 12 ، 28 / 15 و 37 / 10 تعاس ره رد تنس متسیس درکراک
تسا هدمآ تسد هب .
نیرتشیب متسیسس هس ره رد
هیامرس هنیزه یراذگ
و روتکلک هب طوبرم یژرزگا بیرخت نیرتشیب تسا
متسیس رد یژرزگا بیرخت هنیزه نیرتلااب . یروتکجا ،یبذج یاه
یم روتارپاوا و روتکجا ،ربروزبا هب طوبرم بیترت هب نیکنار و اب
.دش
متسیس درکلمع رب مکاح یاهرتماراپ رثا یاه
دیربت نیا جیاتن و هدش یسررب یتسیز طیحم و یکیمانیدومرت رظن زا هعلاطم دروم یدیشروخ
هدش هئارا یدعب ود یاهرادومن بلاق رد یسررب درکلمع رب روتارنژ یامد رثا ،اهرتماراپ نیا نایم رد .دنا
نیا متسیس اهرتماراپ ریاس زا اه
جرب هتس هب ،تسا رت یم نآ شهاک اب هک یروط
متسیس یدیشروخ یژرنا اب اهنت ناوت دیربت
.تشاد هگن لاعف ار
بآ طیارش رثا یاوه و
فلتخم متسیس درکلمع رب ناریا یاه
دیربت هعلاطم دروم یدیشروخ ردنب ،لیبدرا ،نادابآ رهش شش نتفرگ رظن رد اب
هدش یسررب نارهت و رسمار ،نامرک ،سابع یم ناشن جیاتن .تسا
دهد هک زا زاین دروم یژرنا نیمات دصرد نیرتشیب متسیس هس ره رد
.تسا رسمار هب طوبرم اهنآ رادقم نیرتمک و نادابآ هب طوبرم یدیشروخ درکلمع بیرض نیرتلااب و دیشروخ روتارنژ یامد شیازفا اب
رد
شیازفا یدیشروخ درکلمع بیرض و شهاک یدیشروخ رسک یبذج متسیس یم
متسیس رد اما ،دبای یدیشروخ رسک نیکنار و یروتکجا یاه
یم شیازفا یدیشروخ درکلمع بیرض و یامد شیازفا اب متسیس هس ره رد .دبای
روتارپاوا یدیشروخ درکلمع بیرض و یدیشروخ رسک
.تسا هتفای شیازفا هجیتن :یریگ دیشروخ طسوت زاین دروم یژرنا زا یرتشیب رادقم یبذج متسیس رد یم نیمات ی
تشگزاب هرود هک تسا لیلد نیمه هب ،دوش
هاتوک رگید متسیس ود اب هسیاقم رد نآ هیامرس .تسا رت
رتشیب رد نارهت و نامرک ،نادابآ یاهرهش رد تعاس
زور یاه یژرنا لک یترارح
زاین دروم ا اهنت یبذج متسیس دیشروخ یژرنا ز
نیمات یم .دوش نیا زین نیکنار متسیس رد هتبلا یروتکجا متسیس رد اما دراد دوجو ناکما
یم رثکادح ناوت
% 20 ا .دومن نیمات دیشروخ زا ار متسیس زاین دروم یژرنا ز دروم یژرنا نیمات دصرد نیرتشیب یشیامرس متسیس هس ره رد
هب طوبرم اهنآ رادقم نیرتمک و نادابآ هب طوبرم یدیشروخ درکلمع بیرض نیرتلااب و دیشروخ زا متسیس زاین تسا رسمار
.
هژاو :یدیلک یاه روتکلک ،یدیشروخ دیربت
،لاعفریغPVT یژرزگا ، .فلتخم ییاوه و بآ طیارش ،تسیز طیحم ،کیمونوکاومرت
1 - فده و همدقم
1 - 1 - همدقم
اب عمج دشر ی
،ت تعنص هعسوت ی
دج دنور و ی
د ش ی هو گدنز ی ، تلاکشم یساسا ینارگن ود اب فرط کی زا یزورما رشب
رد یژرنا یلااب فرصم و یطیحم تسیز وربور ناهج رسارس
نیا شیاسآ طیارش دوبهب یارب شلات اب رگید فرط زا و تس
.تس ا هدومن نادنچ ود ار تلاکش م متس یس نامتخاس شخب رد
لباق مهس دروم ود ره رد دیربت و عوبطم هیوهت یاه
رد .دنراد یهجوت دودح
15 نامتخاس عوبطم هیوهت فرص ناهج رد یفرص م یژرنا دص رد یم دیربت و اه
وش ظاحل هب .د
متسیس ،یگدنیلاآ هب تسیز طیحم اب راگزاسان یاهدربم زا هدافتسا اب دیربت و عوبطم هیوهت یاه
فرصم اب و میقتسم روط
یم یگدنیلاآ ثعاب میقتسمریغ تروص هب زین یکیرتکلا یژرنا .دنوش
یلص ا یژرنا لکش رد لماع نیرت
هب ،تس ا یتعنص عماوج تفرش یپ و یریگ د نازیم هک یروط
هب اهروش ک یس رتس
یم ناهج رد اهنآ یداص تقا و یس ایس تردق و تفرش یپ رگناش ن یژرنا نوگانوگ عبانم کی زا یژرنا یلااب تمیق .دش اب
یب دش ر و فرط اورپ
ی تلود ،رگید فرط زا یژرنا هب اهنآ نوزفا زور زاین و عماوج ندش یتعنص تس ا هتش اد نآ رب ار اه
یب فرص م زا یریگولج یارب هک هیور
تس ایس لامعا اب ،یمومع هافر شیازفا نینچمه و یژرنا هنیهبریغ و یص اخ یاه
هزادنا ات ار یژرنا فرصم یوگلا .دنیامن یریگولج نآ تفر رده زا و هدومن کیدزن هدش نییعت یاهدرادناتسا حطس هب یا
شلات ریخا لاس دنچ رد زین ناریا رد اه
ی روص یژرنا فرص م تیعض و دوبهب و یهدناماس تهج ی اب و تس ا هتفرگ ت
ناریا روش ک .تس ا هدش روش ک فلتخم حوطس رد یژرنا فرص م تدش شهاک رد یعس فلتخم یاهراکهار زا هدافتس ا هام رتشیب رد نآ زا یعیسو شخب رد هک تسا کشخ و مرگ یاوه و بآ یاراد متسیس زا لاس یاه
و عوبطم هیوهت یاه
یم هدافتسا دیربت وت لباق مهس نیاربانب .دوش
یهج اصوصخ ،روشک یدیلوت یژرنا زا عوبطم هیوهت فرص یکیرتکلا یژرنا
نامتخاااس یم دیربت و اه
تیعااضو هدنهد ناااشن یناهج یاهدرادناتااسا اب ناریا رد یژرنا فرااصم هنارااس هااسیاقم .دوااش
صخشم ار یژرنا فرصم دوبهب و یسررب ترورض رما نیا هک تسا ناریا رد یژرنا فرصم بولطمان یم رت
.دزاس
شلات هنیهب و یهدناماس ،تفر رده زا یریگولج تهج هتفرگ ماجنا یاه یم ار ناریا رد یژرنا فرص م یزاس
رد ناوت
شلات نیا زا یخرب ،تااسا یعیبط زاگ میظع ریاخر یاراد ناریا روااشک هک نیا هب هجوت اب .درک نایب هتااسد دنچ رد اه
یژرنا ریاس اب یعیبط زاگ ینیزگیاج تهج اپ و هتفرگ تروص اه
هر یژرنا زا هدافتسا یانبم رب زین یا رد و ریذپدیدجت یاه
هدوب راوتس ا سامویب و ییامرگ نیمز ،یدیش روخ یژرنا نوچمه سرتس د تس ا
دوبهب یاتس ار رد زین تامادقا زا یض عب .
هجت نامدنار ی
نایم نیا رد .تسا هتفرگ ماجنا رتلااب نامدنار اب یتازیهجت اب اهنآ ینیزگیاج ای و دوجوم تاز هعسوت ،هعلاطم
یراجت و یژولونکت یزاس دیدج یاه
هک وش یژرنا فرصم شهاک بجوم ن
.تسا تیمها زئاح رایسب د
ساس ارب مک شرازگ
ی س ی نو یژرنا اپورا ابیرقت ، 40 فرص م زا دص رد هک هدوب نامتخاس شخب رد یژرنا ییاهن
6 / 14
یم شیامرس فرص نآ دصرد دوش
[ 1 ، 2 ] م راظتنا هک ی
ا دور ی ن لاس رد دصرد اه
ی آ ی هدن ازفا ی ش ی دبا [ 3 ] .
،دوجو نیا اب
متس یس هزورما لوادتم یمکارت شیامرس یاه
بلاغ نانچمه 1
نامتخاس رد یش یامرس متس یس نیرت دنتس ه اه
نیا .
متسیس هتشاد ییلااب یژرنا فرصم اه ازسب شقن امرگ لصف رد و
ی دنراد راب کیپ ندربلااب رد ی [
4 ] . اربانب ی
،ن هب یریگراک
رگید یاهژولونکت رد شیامرااس هب زاین زا یااشخب نیمات تهج
نامتخاااس اه
یداهنااشیپ بااسانم
تااسا . نیا زا یکی
یژولونکت .تس ا یدیش روخ شیامرس یژولونکت ،اه
متس یس و رادیاپ یدیش روخ شیامرس یاه حم اب راگزاس
ی ط ز ی تس
یارب دامتعا لباق ینیزگیاج و دنتااسه ااس
ی متااس اه ی شیامرااس یم لوادتم یمکارت
دنااشاب [ 5 ] . دیربت متااسیااس نیلوا
یدیش روخ اس رد
ل 1872 پ لبلا طس وت ی
2رف راپ رد ی س دش هتخاس [
6 ].
هک دنچره اهروش ک رد
دننام رگید ی لارتس ا
ی ا ،
1Vapor Compression Cycle (VCC)
2AlbelPifre
4 ناریا ییاوه و بآ طیارش رد یدیشروخ دیربت یاهمتسیس درکلمع
ناپس ا ی ا ا و ی تلاا هدحتم زین س ی متس اه ی دیربت ش روخ ی د ی نادنچ یژرنا ینازرا لیلد هب یلو ،دنتفرگ رارق هدافتس ا دروم
ههد رد یژرنا نارحب زاغآ اب هکنیا ات .دندرکن ادیپ هعس وت 1970
هزیگنا هرابود س هعلاطم
ی متس اه ی شیامرس ش روخ
ی د ی
زاب اما ،دمآ دوجو هب لد هب
ی ل ق شهاک ی تم تخوس اه ی سف ی ل ی لاس رد ،دعب یاه ت
قح ی ق ا رد هعسوت و ی
ن مز ی هن باذج تی
ییادتبا داد تسد زا ار دوخ [
7 ] . هچرگا هاگتسد رضاح لاح رد اما ،دنتسه کچوک رایسب لاعف یدیشروخ شیامرس یاه
لماوع لیلد هب یتاااسیز طیحم
تخواااس تمیق شیازفا و رهب هب لیامت ،یلیاااسف یاه
ه زا یریگ یژولونکت
شیامراااس
تس ا هتفای شیازفا اددجم یدیش روخ [
8 ] . ب سناژآ شرازگ ساس ا رب ی
ن لا للم ی ژرنا
1ی لاس رد 2011
دودحم دادعت ی
دودح(
750 س ) ی متس شیامرس شروخ
ی د ی لاعف ناهج رسارس رد تسا هتشاد دوجو
[ 9 ] . هچرگا ای ن اپ ات دادعت ی
نا لاس
2014 هب دودح 1000 متااسیااس ازفا
ی ش ی هتفا تااسا [ 10 ] ، ازم هب هجوت اب اما یا
ی ااس زا هدافتااسا ی
متااس اه ی شیامرااس
شروخ ی د ی پ و ی تفرش نف روآ ی زاین دروم
،نآ ما ی د ا هک تسا ی
ن س ی متس ب اه ی رتش هعسوت لبق زا ی
با ن د .
2 - 1 - یدیشروخ یژرنا
یژرنا مامت اشنم و تایح زاغآ رس هکلب یژرنا میظع عبنم دوخ اهنت هن دیشروخ نویلیم دیشروخ .تسا رگید یاه
اه
لاااس یم دیلوت یژرنا تااسا دنک
هیناث ره رد و 2
/ 4 یم لیدبت یژرنا هب نآ مرج زا نت نویلیم هک نیا هب هجوت اب .دوااش
دیااشروخ مرج 8
/ 99 یاربانب ،تااسا یااسمااش هموظنم لک دااصرد یم ن
ات یژرنا میظع عبنم ناونعب ار دیااشروخ ناوت 5
دودح دیشروخ زکرم رد امد نازیم .دروآ باسح هب هدنیآ لاس درایلیم 8
ات 40 هجرد نویلیم نیولک
حطس رد هک تسا
کیدزن یترارح اب نآ هب
5600 هجرد یم رشتنم اضف رد یسیطانغمرتکلا جاوما تروص هب هلصاف رد هک نیمز مهس .دوش
150 تس ا عقاو دیش روخ یرتمولیک نویلیم
، اهنت
9دودح 10-
× 5 / 0 تس ا نآ شبات یژرنا لک زا [
11 ] . بلاج تس اجنیا
تخواس هک دروم و اهایرد جاوما و رااشبآ و داب یژرنا ،نیمز زامعا رد هداش هریخر یلیاسف یاه
یرایاسب هلمج زا رگید
یم دیااشروخ زا نیمز یتفایرد یژرنا رادقم نیمه جیاتن .دااشاب
ژرنا ی ااشروخ ی د ی مت عبانم زا ی
،ز دودحمان اب و
سرتااسد
ناس آ ژرنا ی دجت ی د ذپ ی ر م هک تس ا ی
دناوت هب ناونع ی ک عبنم بناج ی ی ا تح ی لص ا ی تهج نیمات یش خب ن زا ی زا ام هنازور
هب ژرنا ی .دریگ رارق هدافتسا دروم یم یژرنا نیا
هاگتسد طسوت دناوت تروص هب فلتخم لیاسو و اه
دننام یژرنا رگید یاه
نیا رد .دوش لیدبت هتیس یرتکلا و امرگ متس یس رد یژرنا نیا یریگراک هب تیلباق هلاس ر
رارق ثحب دروم یش یامرس یاه
دهاوخ تفرگ .
1 - 2 - 1 - یدیشروخ یژرنا تیمها
مرگ نداااش ناهج ی
، غت یی تار اوه و بآ یی
، شهاک تخواااس عبانم یاه
اااسف ی ل ی ازفا و ی ش ق ی تم یکیرتکلا یژرنا زا
لصا ی داهنشیپ لیلاد نیرت زا هدافتسا
ژرنا ی شروخ ی د ی کی ناونع هب ژرنا عبنم
ی دجت ی ذپد ی ر اپ و ی راد م ی تروص هب .دشاب
سوتم ط دودح 1353 ولیک عبرمرتم رب تاو یژرنا
دیشروخ شبات زا لصاح یم نیمز وج هب
دسر . نیا زا یمک رسک یژرنا
نیمز حطااس هب نآ زا یمک دااصرد زاب هک هدیااسر
هرهب لباق تااسا یرادرب
. عومجم یااشبات یدیااشروخ یژرنا حطااس هب
نیمز ییاه تس ا تش ک ریز هن و تس ا یس ک فرص ت رد هن هک ،
هب طس وتم روط 10000
تاوارت
(TW)
لاس رد تس ا
هک
ابیرقت 1000 یم ناهج رد یژرنا فرصم ربارب .دشاب
و هدوب ریغتم ناهج فلتخم طاقن رد یدیاااشروخ یژرنا شبات نازیم هب کیدزن یحاون
نیمز یدیاااشروخ دنبرمک
ار رادقم نیرتااشیب یم تفایرد
دننک . عقاو شباترپ یحاون رد زین ناریا روااشک هب هدااش
یروط ک ه نآ موااس ود زا شیب رد
300 یباتفآ زور لاااس رد
اب شبات طااسوتم 5
/ –5 5 / 4 زور رد عبرم رتم رب تعاااس تاوولیک دراد دوجو
[ 12 ] نیاربانب .
یم و هدوب بسانم ناریا رد یدیشروخ تازیهجت زا هدافتسا خب دناوت
یژرنا زا یش ات ار روشک زاین دروم
طسوتم .دیامن نیم
لاس ی یتفایرد یدیشروخ یژرنا هنا طسوت
ناریا رد یقفا هحفص کی 18
یم هدز نیمخت زور رد عبرمرتم رب لوژاگم .دوش
1International Energy Agency (IEA)
رد لکش ( 1-1 ) یدیشروخ شبات لیسناتپ رد
ناشن ناریا فلتخم طاقن .تسا هدش هداد
و یدیش روخ یژرنا تفایرد ظاحل هب ناریا روش ک لیس ناتپ
رایس ب دوخ یاهزاین نیمات تهج یژرنا نیا زا هدافتس ا
.تسا ینغ دودح یدیشروخ یژرنا تفایرد لک نازیم ،روشک تعسو هب هجوت اب
5184 تعاس تاوارت هک تسا لاس رد
تس اراد ناهج رد ار متفه هبتر رظن نیا زا [
13 ] . اهربا ندوب مک و کش خ یمیلقا طیارش رطاخ هب روش ک طاقن رثکا رد
یدیش روخ یژرنا یتفایرد نازیم .تس لااب ًاتبس ن
تلاح رد یم یلک
ناوت اعدا دومن ینابایب تحاس م زیهجت تروص رد هک
هناماس هب یژرنا تفایرد یاه
،یدیش روخ یم ناریا
شخب زاین دروم یژرنا دناوت هدرتس گ یاه
ت زین ار هقطنم زا یا ا
و نیم
هنیمز رد شخب رد ییازدمآرد
.دوش لاعف زرب یژرنا رد
لکش ( 1-2 ) لیسناتپ اتلووتف ناوت دیلوت
یی یدیشروخ رد
طاقن
ناشن ناریا فلتخم تسا هدش هداد
[ 14 ].
لکش -1 1 - ناریا فلتخم یحاون رد دیشروخ شبات لیسناتپ [
12 ]
2 - 2 - 1 - یدیشروخ یژرنا هچخیرات
سرتس د یاراد دیش روخ هک ییاجنآ زا نامز زا ناس نا ،تس ا ناس آ رایس ب یعیبط یریذپ
یارب شلات رد ناتس اب یاه
رهب ه .تااسا هدوب یژرنا دودحمان عبنم نیا زا یریگ هرر زا ناتااساب نامدرم حیااسم دلایم زا لبق متفه نرق رد
تهج نیب
موس نرق رد و شتآ ندرک نش ور لعش م ندرک نش ور تهج هنیآ زا دلایم زا لبق
یم هدافتس ا دوخ یاه نیلوا .دندرک
6 ناریا ییاوه و بآ طیارش رد یدیشروخ دیربت یاهمتسیس درکلمع
یم رب حیسم دلایم زا لبق مود نرق هب دیشروخ یژرنا مهم دربراک ددرگ
. سدیمشرا ینانوی گرزب دنمشناد نامز نآ رد 1
یتش ک دیش روخ رون شباتزاب اب تس ناوت ،رون ندرک زکرمتم تیلباق اب یزنرب یرپس تخاس اب .دنزب شتآ ار نانمش د یاه
نرق رد 1 ات 4 هناخ مامح بآ نداااش مرگ یارب دیاااشروخرون زا نایمور ،یدلایم هتفرگ هرهب دوخ یاه
روتکلک نیلوا .دنا
یدیش روخ لاس رد
1767 تکیدنب ساروه طس وت لرکب دنومدا .دش هتخاس 2
لاس رد3
1839 اتلووتف رثا
4یی نامه ای
.دومن فشک ار دیشروخ شبات زا زرب میقتسم دیلوت
لکش -1 2 - ییاتلووتف ناوت دیلوت لیسناتپ ناریا فلتخم یحاون رد یدیشروخ
[ 14 ]
3 - 2 - 1 - یدیشروخ یژرنا یاهدربراک
لاس رد و تعنص تفرش یپ اب ریخا یاه هنیمز رد دیش روخ یژرنا زا هدافتس ا ناکما یژولونکت شیازفا
فلتخم یاه
یم اهنآ نیرتمهم هلمج زا .تسا هدش مهارف :دومن هراشا ریز دراوم هب ناوت
1Archmides
2Horace-Benedict
3Edmond Becquerel
4Photovoltaic (PV)
هلیسو هب دیشروخ یاهوترپ زا هتیسیرتکلا میقتسم دیلوت
؛PV
یگناخ فراصم یارب دیشروخ یترارح یژرنا زا هدافتسا
، تعنص ی هاگورین و
؛ی
متسیس
کییاتلووتف یبیکرت یاه -
یترارح
؛هتیسیرتکلا و امرگ نامزمه دیلوت روظنم هب1
رد مود لصف زا کی ره
یژرنا یاهدربراک یم یفرعم یدیشروخ
.دنوش نیا رد هرهب لیسناتپ هلاسر زا یریگ
متسیس یاه
کییاتلووتف یبیکرت -
ترارح متسیس رد ی .تفرگ دهاوخ رارق یسررب دروم یشیامرس یاه
3 - 1 - یژولونکت یدیشروخ دیربت
شیامرس یژولونکت شروخ
ی د ار ی م ی ناوت زا هدافتسا تروص هب ژرنا
ی شروخ ی د ی ارب ی لوت ی د امرس رد کی س ی متس
شیامرس یژولونکت .دومن فیرعت یش یامرس ش روخ
ی د ی ش روخ روتکلک عون ساس ا رب ی
د ی ( م زکرمت یا غ ی ر )زکرمتم یا
رب
ساسا دنیارف دبت ی ل ژرنا دیشروخ ی ی
هقبط دنب ی یم .دوش ساسا رب هعلاطم
هک یرورم طسوت
ض ناراکمه و یمغی [
15 ]
تسا هدش ماجنا ،
س ی متس ه ا ی شیامرس شروخ
ی د ی ی ا شروخ زرب ی
د ی و یا یترارح شروخ ی د ی م ی .دنشاب رد لکش ( 1-3 )
هتس د یدنب لوادتم یژولونکت یدیش روخ شیامرس
.تس ا هدش هئارا متس یس
لماش یدیش روخ یقرب شیامرس یاه
اتلووتف شیامرس
2یی کیرتکلاومرت شیامرس و یم یدیش روخ3
لوادتم و دش اب یژولونکت نیرت
نآ یمکارت دیربت لکیس
متسیس اب هک تسا یم راکPV
دنک [ 15 ] متسیس رد . امرگ زا ،یدیشروخ یترارح شیامرس یاه
یاهروتکلک زا یشان ی
یم یدیااشروخ لکیااس رد روااسرپمک زاین دروم یکیناکم ناوت دیلوت یارب ناوت
ناونع هب ای و لوادتم یمکارت دیربت یاه
لکیااس رد روتارنژ یترارح عبنم روتکلک رد ترارح هب رون میقتااسم لیدبت لیلد هب .دومن هدافتااسا یبذج شیامرااس یاه
یدیش روخ یترارح شیامرس ،یدیش روخ بوبحم
یم ار یدیش روخ دیربت نیاربانب .تس ا رت هب ریز شور راهچ زا ناوت
:دروآ تسد شیامرس
؛یدیشروخPV
؛یدیشروخ یکیرتکلاومرت شیامرس
؛یدیشروخ یکیناکمومرت شیامرس
.یدیشروخ یبذج شیامرس
شور دننام و هدش لیدبت زرب هب دیشروخ یژرنا لوا شور رد یارب یدیلوت زرب زا لومعم یاه
هدافتسا شیامرس
یم یم دیلوت کیرتکلاومرت دنیارف طسوت امرس ،مود شور رد .دوش یکیناکم راک هب یترارح یژرنا موس شور رد .دوش
یم هدافتسا دیربت دیلوت یارب نآ زا و هدش لیدبت یدیشروخ یاهروتکلک زا یشان یترارح یژرنا زا مراهچ شور رد .دوش
ارح عبنم ناونع هب میقتسم تروص هب یم هدافتسا یبذج دیربت متسیس کی رد یتر
دوش [ 16 ، 15 ].
رد مود لصف زا کی ره
یژولونکت یاه
یفرعم یدیشروخ دیربت یم
.دنوش
1Photovoltaic-thermal (PVT)
2 Photovoltaic cooling
3Thermo-Electric cooling
8 ناریا ییاوه و بآ طیارش رد یدیشروخ دیربت یاهمتسیس درکلمع
لکش -1 3 - هتسد لوادتم یدنب متسیس
یاه یدیشروخ شیامرس [
15 ]
4 - 1 - شهوژپ تیمها و ترورض
ترورض شهوژپ هنیمز رد متسیس
یاه یامرس ش شروخ ی د ی ا هک تسا راوتسا ساسا نیا رب ژتارتس
بسانم ی یارب
هرهب ،یژرنا عونتم عبانم هب یااسرتااسد و نیمز ندااش مرگ زا یریگولج نایم زا .تااسا ریذپدیدجت یژرنا عبانم زا یریگ
ژرنا عبانم ی
دجت دی ذپ یژرنا ،ری اااشروخ
یدی یحارط رد یعیبط یریذپ سرتاااسد و نییاپ تمیق ،یگزیکاپ لیلد هب
متسیس .تسا هتفرگ رارق یصاخ هجوت دروم شیامرس نیون یاه
شیامرااس یژولونکت ااشروخ
یدی م ی ز تارثا دناوت تااسی
حم یطی ژرنا فرااصم لئاااسم و ی
هدااش حرطم دروم رد
س متس ی اه ی ربت دی وهت و هی عوبطم ار لوادتم .دهد شهاک
متس یس یامرس یاه نوچمه لیلاد هب یدیش روخ یترارح ش
ناکما زا هدافتااسا لایااس
اب راگزاااس لماع یاه حم
ی ط ز ی تااس ؛ عاونا یریگراک هب تیلباق فلتخم
یاهروتکلک ااشروخ
ی د اب
یعیسو فیط زا
یامد ، متسیس نیا زا هدافتسا هزیگنا یم رتشیب ار اه
دنک .
شخب زا هیبش ،شهوژپ نیا رد رظن دروم تیمها اب یاه یرتویپماک یزاس
متس یس یاه یامرس ش ش روخ ی د ی دیلوت و
لدم .تس ا بس انم یکیمانیدومرت لدم یزاس
متس یس نیا یرتویپماک یم هک ،دراد هارمه هب ار یدایز یایازم اه
هب ناوت
:دومن هراشا ریز دراوم هنیزه فذح
؛متسیس تخاس یاه
هنیهب ناکما
؛متسیس یازجا یزاس
؛متسیس هدزاب نازیم نیمخت
؛متسیس ییامد تارییغت هب یبایتسد
اب متسیس درکلمع رب فلتخم لماوع ریثات یسررب ناکما
بآ طیارش زا هدافتسا و
ییاوه دیشروخ شبات تدش و
رد .هعلاطم دروم قطانم
5 - 1 - قیقحت فادها
متسیس رد یژرنا هب هنازور زاین زا یشخب نیمات تهج یدیشروخ یژرنا زا هدافتسا فده هلاسر نیا رد یشیامرس یاه
تسا
، هب یروط ک ه زا ناکما دح ات فرصم
اشنم اب یژرنا تخوس
لع هب ،یلیسف یاه رثا ت
تا نآ برخم اه تسیز طیحم رب
د .ددرگ یراددوخ رضاح راک ر
تسانب زا روتکلک یاه هچراپکی اب هارمه یدیشروخ
لولس اه ی اتلووتف
1یی روتکلک ای
PVT
لاعفریغ متس یس یژرنا نیمات عبنم ناونع هب 2
یدیش روخ یترارح شیامرس یاه رب هولاع اهروتکلک نیا .دوش هدافتس ا
متس یس زاین دروم یژرنا زا یدایز دص رد نیمات یم دیلوت زین یکیرتکلا یژرنا یرادقم یدیش روخ شیامرس یاه
،دیامن
متسیس نیا نیاربانب یم اه
هفرص رد یرثوم شقن دنناوت ار ناتسبات رد یکیرتکلا راب کیپ نامز رد صوصخب یژرنا ییوج
دنشاب هتشاد .
فادها یلصا نیا قیقحت دنترابع زا :
هئارا
متسیس نیکنار و یروتکجا ،یبذج تلاح هس رد یدیشروخ یترارح شیامرس یاه
؛
لدم
یزاس روتکلک لماک یدیشروخ لاعفریغPVT
؛
لدم
متسیس یرتویپماک یزاس
؛هعلاطم دروم یدیشروخ یترارح شیامرس یاه
لیلحت
یکیمونوکاومرت و یکیمانیدومرت متسیس
یاه یداهنشیپ
؛
متسیس یتسیز طیحم لیلحت
؛هعلاطم دروم یاه
هعلاطم
یرتماراپ تهج
یسررب رثا رتماراپ یاه متسیس درکلمع رب فلتخم رظن دروم یدیشروخ شیامرس
؛
متسیس هسیاقم
یدیشروخ شیامرس یاه .ناریا فلتخم قطانم رد
1Integrated Collector Storage Solar - Photovoltaic (ICSS-PV)
2Passive PVT Collector
2 - قیقحت هنیشیپو ینابم
1 - 2 - همدقم
شلاچ راچد یژرنا تینما و هافر هب یبایتسد رد یزورما رشب ،تیعمج شیازفا و یتعنص تفرشیپ اب یاه
هدش یگرزب
هدمع لکشم ود یطیحم تسیز تلاکشم و یژرنا عبانم تیدودحم .تسا اب یزورما یتعنص و یملع هعماج هک تسا یا
و نوزوا هیلا ندااش هاروااس ،نیمز ندااش مرگ ،ییاوه و بآ طیارااش تارییغت .تااسا هجاوم نآ شراب
ناراب یدیااسا یاه
هفرص مدع زا یگمه عبانم زا یلوص اریغ هدافتس ا و ییوج
هدیدپ لابند هب فرط کی زا .دراد تیاکح یژرنا ریذپاندیدجت
یداصتقا دشر رگید یفرط زا .تسا هتفای شیازفا دیربت و عوبطم هیوهت یارب اضاقت ،اوه و بآ تارییغت و نیمز ندش مرگ ش ک نآ رد یگدنز تیفیک یژرنا ندوب سرتس د رد نازیم و تس ا هتس باو یژرنا هب روش ک ره یژولونکت تفرش یپ و ار رو
یم باتزاب .دنک
هزورما نیاربانب هرهب
عبانم زا یریگ یژرنا
ریذپدیدجت هفراااص و
و نیرتباذج زا نآ فراااصم رد ییوج
یلصا .تسا یژرنا هزوح نیصصختم فادها نیرت هاگتسد
رما نیا تهج ینوگانوگ یاه یحارط
رارق هدافتسا دروم و هدش
یم .دنریگ متس یس ،تازیهجت هنومن نیا زا یکی یاه
شیامرس خ
.دنتس ه دیش رو رد
همادا ادتبا لص ف نیا طبترم ثحابم
،هدش نایب کیمانیدومرت سپس
متسیس عاونا لکیس و هعلاطم یدیشروخ یاه
.دش دهاوخ یفرعم نآ یشیامرس یاه
متااسیااس درکلمع ،رااضاح شهوژپ رد هک ییاجنآ زا یژرزگا ،یژرنا لیلحت اب رظن دروم یدیااشروخ شیامرااس یاه
و
مونوکاومرت لی لحت اب طبترم بل اط م ،میهاف م نیا رد روظنم هب بل طم هم ادا رد .تف رگ ده اوخ رارق یبای زرا دروم یکی
شهوژپ هنیااشیپ ،لااصف یاهتنا رد .تااسا هدااش هدروآ کیمونوکاومرت و یژرزگا ،یژرنا زین
جیاتن رورم هب و هدااش هئارا
یم هتخادرپ هنیمز نیا رد هتفرگ تروص تاقیقحت .دوش
2 - 2 - ومرت لوصا کیمانید
کیمانیدومرت ملع متسیس لیلحت رد
هک یتازیهجت و اه رف یاراد
آ یاهدنی و لاقتنا ای یژرنا لیدبت دنتسه
مهم شقن ،
و اب یم اف یا ار یتیمها .دن ک
یم ار کی مان یدومرت تی لاع ف هم ه .دومن فیرعت یپورتنآ و یژرنا ملع ناوت
اب ناه ج رد اه
مهرب ؛دنراد راکورس هدام و یژرنا شنک یم یتخس هب ،ور نیا زا
طابترا کیمانیدومرت اب یوحن هب هک تفای ار یتلاح ناوت
ملع .تااسا یااسدنهم شزومآ زا یااساااسا شخب کیمانیدومرت یداینب لوااصا هک تااساهلاااس نیاربانب .دااشاب هتااشادن وق هب هک یلص ا نوناق دنچ بلاق رد تادهاش م نیا .تس ا یبرجت تادهاش م رب ینتبم کیس لاک کیمانیدومرت ،لوا نینا
لومرف دنروهش م کیمانیدومرت موس و مود هدش یدنب
لماکت ریس ظاحل زا هک زین مرفص نوناق ،نیناوق نیا رب هولاع .دنا
هزادنا ساااسا هک کیمانیدومرت مرفااص نوناق ساااسا رب .تااسا هدااش حرطم ،دراد رارق لوا نوناق زا لبق یقطنم یریگ
رب یموس مس ج اب مس ج ود یامد هاگ ره ،تس امد لوا نوناق .تس ا ربارب مه اب زین مس ج ود نآ یامد هاگنآ دش اب ربا
یم نایب و تس ا یژرنا یگتس یاپ لص ا کیمانیدومرت یم ،دنیارف کی یط رد یژرنا هک دنک
رگید لکش هب یلکش زا دناوت
یم تباث نآ لک رادقم اما دوش لیدبت یم نایب کیمانیدومرت مود نوناق .دنام
یمک یاراد یژرنا هک دنک تسا تیفیک و ت
یم هر یژرنا تیفیک شهاک تهج رد یعقاو یاهدنیارف و رفص یامد رد داوم یپورتنآ هب کیمانیدومرت موس نوناق .دنهد
یم قلطم یم نایب ًاس اس ا و دزادرپ
تس ا رفص ،قلطم رفص یامد رد لماک رولب کی یپورتنآ هک دنک [
17 ، 18 ] . نیب رد
کیمانیدومرت نیناوق یاراد مود و لوا نیناوق ،
شیب تیمها نیا رد و دنتس ه یرت
هلاس ر متس یس یبایزرا و لیلحت رد ، اه
.تفرگ دنهاوخ رارق هدافتسا دروم یلااصا میهافم زا یژرزگا و یپورتنآ ،یژرنا .تااسا دوخ صاخ میهافم یاراد زین کیمانیدومرت یرگید ملع ره دننام
هنیمز همه رد هک دنتس ه کیمانیدومرت دربراک یس دنهم و یملع یاه
یم یعس شخب نیا همادا رد .دنراد لوص ا دوش
یژرزگا و یپورتنآ ،یژرنا هنماد .دوااش نایب کیمانیدومرت نیناوق بلاق رد میهافم نیا یاهدربراک و یلک فیراعت ،یداینب رس نید طس وت اهنآ کرتش م لص ف نینچمه و نس ور و1
( لکش رد و هتفرگ رارق ثحب دروم 2
1 - 2 .تس ا هدش هتس جرب )
مرت رب هولاع هنیمز رد یژرزگا و یپورتنآ ،کیمانیدو
اهنآ نیاربانب ،دراد دربراک زین تاعلاطا هیرظن و رامآ دننام رگید یاه
لکش زا یدادعت .دنتس ین یژرنا زا هعومجم ریز یم یژرزگا یاراد و یپورتنآ دقاف یژرنا یاه
؛)یروحم راک دننام( دنش اب
متااسیااس نینچمه ژرنا یراد هک دنراد دوجو زین ییاه
یم یژرزگا دقاف و ی نیاربانب .)هدرم تلاح رد اوه دننام( دنااشاب
یم ربرد ار یژرنا زا یاشخب اهنت یژرزگا و یپورتنآ متاسیاس رتاشیب .دنریگ
و یپورتنآ ،یژرنا لمااش یکیمانیدومرت یاه
یم یژرزگا یم رارق موهفم هس نیا کرتشم لصف رد نیاربانب ،)هاگورین رد راخب دننام( دنشاب
دنریگ [ 19 ].
لکش -2 1 - هطبار نیب هنماد
،یژرنا یپورتنآ و یژرزگا [ 19 ]
1 - 2 - 2 - کیمانیدومرت لوا نوناق و یژرنا موهفم
رد میهافم نیرتمهم زا یکی هب ،تااسا یژرنا موهفم ،کیمانیدومرت
یروط ک لجنااس ه زلیوب و3
ملع ار کیمانیدومرت4
یم یژرنا دن ناد
[ 17 ].
نوماریپ طیحم رد دراد دوجو یفلتخم لاک اااشا و عاونا رد یژرنا ام
. لی لحت رد کی مان یدومرت
متاااسیاااس ،اهدنیارف یم زافتا یژرنا لیدبت و لاقتنا اهنآ رد هک یرازبا و اه
یژولونکت .دراد یدیلک شقن ،دتفا هک یاه
ناکما هعماج یاهزاین نیمات یارب نآ زا هدافتاااسا و یژرنا راهم ییاناوت هراومه ،دنزااااس ریذپ
هدوب تیمها زئاح .دنا
هاگورین لیبموتا ندروآ رد تکرح هب یارب هک ییاهروتوم ،هتیااسیرتکلا یژرنا دیلوت یاه یم راک هب اه
متااسیااس ،دنور یاه
دربراک هلمج زا لیبق نیا زا لیاسو و عوبطم هیوهت و دیربت مهرب یسدنهم یاه
یمومع هافر یاقترا تهج رد یژرنا شنک
دنتسه هعماج [
19 ].
م کی ناونع هب یژرنا شیادیپ اما ،دش حرطم نتوین طس وت کیناکم رد راب نیلوا یارب یژرنا موهفم رد یناهج موهف
1Dincer
2Rosen
3Cengel
4Boiles
یم کرد لباق رظن هب یژرنا موهفم هزورما هک نیا اب .داتفا زافتا مهدزون نرق طساوا رد کیزیف حیرص فیرعت بلغا اما دیآ
.تس ا لکش م نآ و تس ا رلاکس ا تیمک کی یژرنا
یم فیرعت راک ماجنا ییاناوت ناونع هب یم ار یژرنا .دوش
کی رد ناوت
ار نآ ای و درک هریخر متس یس داد لاقتنا رگید متس یس هب متس یس کی زا
هزادنا ،دوجو نیا اب . یژرنا قلطم رادقم یریگ
هزادنا لباق یگداس هب یژرنا تارییغت ،یژرنا یراتسیاپ لصا هب هجوت اب اما ،تسا یراوشد راک متسیس کی .تسا یریگ
تس ا یژرنا یگتس یاپ نوناق ،کیمانیدومرت لوا نوناق یم نایب و
ن یژرنا هک دنک یم دیلوت ه
یم نیب زا هن و دوش هکلب دور
یم لیدبت رگید یلکش هب لکش کی زا طقف .دوش
لوا نوناق ،
یژرنا یلخاد عبات ناونع هب ار تلاح
یم فیرعت نایب و دنک
یلومرف یم هئارا یژرنا یگتاااسیاپ زا .دهد
دنیارف تهج دروم رد یتاعلاطا چیه نوناق نیا یدوخ هب دوخ یاه
عقاو رد
تاااشگرب پ
و یریذ ناکما ناکما ای ریذپ دنیارف ندوب ریذپان
ومرت یاه یمن هئارا یکیمانید
نوناق نیا لاثم ناونع هب .دهد
یمن هب طولخم کی ارچ هک دنک صخاااشم دناوت دوخ روط
هب یمن ادج مه زا یدوخ یمن ارچ هکنیا ای و دواااش
یژرنا ناوت
هب ار ییامرگ درک لیدبت راک هب لماک روط
هب هک ینوناق . یم لئااااسم نیا هیجوت
تاااسا کیمانیدومرت مود نوناق ،دزادرپ
[ 17 ، 19 ].
2 - 2 - 2 - کیمانیدومرت مود نوناق و یژرزگا موهفم
،کیمانیدومرت لوا نوناق یگتااسیاپ نوناق
یژرنا تااسا یتیدودحم چیه و رب
یژرنا لاقتنا تهج لامعا
یمن رد ،دنک
یلاح برجت هک ه یتیدودحم نینچ دوجو یم ناشن ار
د .ده نوناق نیاربانب ی
هک دشاب هتشاد دوجو دیاب ناوت هب نآ ساسا رب
نییعت کی هک دومن تهج رد دنیآرف
رظن دروم ناکما
کیمانیدومرت مود نوناق .ریخ ای تس ا ریذپ هک تس ا ینوناق نامه ،
یم صخاشم ار اهدنیآرف ماجنا تهج دیامن
[ 18 ] . یم نایب کیمانیدومرت مود نوناق و تاسا تیفیک یاراد یژرنا هک دنک
رف ا شهاک تهج رد یعقاو یاهدنی تیفیک
یژرنا یم هر دنهد مود نوناق بلاق رد یژرنا تیفیک شیازفا یارب شلات .
رجنم یژرزگا و یپورتنآ میهافم فیرعت هب ،کیمانیدومرت .تسا هدش
متس یس یس دنهم شرگن اب کیمانیدومرت رد یص اخ تیمها زا ،دنرادن رارق دوخ طیحم اب لداعت تلاح رد هک ییاه
و متااسیااس کی نیب لداعت مدع عون ره زا .دنتااسه رادوخرب یم نآ طیحم
تفرگ هرهب یروحم راک دیلوت روظنم هب ناوت
[ 19 ] . لیسناتپ زا تسا ترابع یژرزگا یدیفم راک رادقم هنیشیب و دراد رارق صخشم طیحم رد هک یمتسیس راک ماجنا
یم طیحم اب لداعت تلاح هب ندیسر اب متسیس هک تسا طیحم تلاح هب یژرزگا رادقم ،یژرنا فلاخرب .دهد ماجنا دناوت
یژرزگا رادقم .تس ا یبیکرت تیص اخ کی یژرزگا نیاربانب .دراد یگتس ب متس یس تلاح هب نینچمه و متس یس کی
طیحم رد صخش م .تس ا رفص ربارب تس ا لداعت رد دوخ طیحم اب هک یمتس یس یژرزگا و تس ا توافتم فلتخم یاه
یم هدرم تل اح ار طیحم تل اح دن یوگ
. ماج نا یتهج رد هراومه یعقاو یاه دن یآرف ،کی مان یدومرت مود نوناق قباط م
یم دنوش یپورتنآ هک اهنآ
شیازفا دبای لص ا فده ،نیاربانب . ی
زا ب رادقم و لحم تخانش ،یژرزگا لیلحت ر
تش گ یریذپان
یکیمانیدومرت متااسیااس کی فلتخم یاهدنیآرف .تااسا
ب تخانااش اب ر
تااشگ یریذپان یم اه درکلمع هوحن و نازیم ناوت
دیشخب دوبهب ار متسیس [
17 ].
یم زین یژرزگا ،یژرنا دننام هب دبای لاقتنا متس یس زرم زا دناوت
یروط ک زین یژرزگا لاقتنا ،یژرنا لاقتنا ره یازا هب ه
یم زافتا یم هتاااسیاپ هراومه کیمانیدومرت لوا نوناق سااااسا رب هک یژرنا فلاخرب .دتفا
مود نوناق سااااسا رب ،دنام
تش گرب طیحم و متس یس رد هدش ماجنا یاهدنیارف همه هک تس ا هتس یاپ ینامز اهنت یژرزگا کیمانیدومرت .دنش اب ریذپ
تشگرب دنیارف هاگره دهد هر یریذپان
، بیرخت یم زافتا یژرزگا دتفا
تشگرب یعقاو دنیارف چیه . نیا زا ،تسین یریذپ
ور
یعقاو دنیارف ره رد یژرزگا یرادقم بیرخت
یم .دواااش تیمک یارب ار یکیمانیدومرت فلتخم ریداقم یژرزگا لیلحت و اه
لکش یم صخشم یژرنا فلتخم یاه ،تسا ربارب یروحم راک رادقم اب یروحم راک اب هارمه یژرزگا لاثم ناونع هب .دزاس
راک طیحم و ییامرگ عبنم نیب هک ونراک ییامرگ نیاااشام کی زا یجورخ راک اب تاااسا ربارب امرگ اب هارمه یژرزگا اما یم دنک [ 17 ، 19 ] . ب راک دروم رد همادا رد ر
تااشگ ب و ریذپ ر تااشگ فیااصوت رد هک عجرم طیحم و لداعت تلاح ،یریذپان
هتفرگ رارق هدافتسا دروم یژرزگا یم ثحب ،دنا
.دوش
2 - 2 - 2 - 1 - ب راک ر شگ ت ب و ریذپ ر تشگ یریذپان
تشگرب راک ریذپ
Wrev ( ) یم متسیس کی هک تسا یدیفم راک هنیشیب تلاح نیب یدنیارف یط رد دناوت
صخشم یاه
تلاح نیب دنیارف رگا .دیامن دیلوت ییاهن و هیلوا تااشگرب تروااص هب ییاهن و هیلوا یاه
راک هاگنآ دوااش ماجنا یلک ریذپ
تااشگرب دیفم راک ،ریذپ
Wu ( ) تااشگرب راک دااشاب هدرم تلاح ییاهن تلاح هک یتقو .تااسا هدااش دیلوت یجورخ اب ریذپ
.تااسا ربارب یژرزگا تااشگرب راک ،دنراد راک هب جایتحا هک ییاهدنیارف رد
ربارب دنیارف ماجنا یارب مزلا راک هنیمک اب ریذپ
( یعقاو راک نیب فلاتخا ،دیفم راک .تااسا طیحم راک و )W
WSurr ( ) م راک .تااسا فده چیه یارب هک تااسا یراک طیح
یمن رارق هدافتسا دروم یدیفم لصاح زا و دریگ
یم یشان متسیس مجح رییغت رد رفسمتا راشف برض دوش
[ 17 ].
( -2 1
𝑊𝑢 = 𝑊 − 𝑊𝑆𝑢𝑟𝑟 )
( -2 2
𝑊𝑆𝑢𝑟𝑟 = 𝑃0(𝑣2− 𝑣1) )
تاااشگرب راک نیب یفلاتخا ره دیفم راک و ریذپ
تاااشگرب زا یاااشان یریذپان
،فلاتخا نیا و تاااسا دنیارف یاه
تشگرب یریذپان ( )I
یم هدیمان دوش
.
( -2 3
𝐼 = 𝑊𝑟𝑒𝑣− 𝑊𝑢 )
یم ثعاب هک ار یلماوع تش گرب یدنیارف دنوش
تش گرب ،دوش ریذپان یم یریذپان
،کاکطص ا لماش لماوع نیا .دنیوگ
لکاااش رییغت ،یکیرتکلا تواقم ،نیعم یامد فلاتخا زا یاااشان یامرگ لاقتنا ،لایاااس ود طلاتخا ،دودحمان طااااسبنا شنکاو و تادماج کیتسلااریغ یم ییایمیش یاه
دشاب [ 17 ].
ب لماوع زا یکی :کاکطصا )فلا ر
تشگ کاکطصا ،متسیس یریذپان کاکطصا .تسا
دیلوت( متسیس طاسبنا دنیآرف رد
شیازفا ار متااسیااس یفرااصم راک ،)راک فرااصم( متااسیااس مکارت دنیآرف رد و شهاک ار یدیلوت دیفم راک ،)راک یم ص ا .دهد چیه ار کاکط یمن هاگ
هب ناوت یم اهنت هکلب ،درب نیب زا دص رددص روط ار نآ رادقم ناوت
داد شهاک ،
تشگرب دنیآرف هب دنیآرف هک یوحن هب .دوش کیدزن ریذپ
تااشگرب لماوع زا رگید یکی :طلاتخا )ب یم طلاتخا ،متااسیااس یریذپان
طولخم مه رد هدام ود نآ یط هک دااشاب
یم )لولحم(
یاب .دنوااش هب طلاتخا دنیآرف هک درک تقد د
هبدوخ روط یم تروااص یدوخ
یلاح رد ،دریگ یارب ،هک
،هجیتن رد ؛درک فرصم راک دیاب مه زا هدش طولخم هدام ود ندرک ادج
W (
تفر≠W
تشگرب
) طلاتخا دنیآرف سپ
تشگرب زین ریذپان
تسا .
یم رییغت هدام تیهام ،زارتحا دنیآرف یط رد :زارتحا )ج هب دنک
یروط داوم هب زارتحا زا لاااصاح داوم لیدبت هک
یم نکممریغ دراوم بلغا رد هیلوا .دشاب
لاقتنا )د امرگ
لاقتنا هکنیا هب هجوت اب : امرگ
نییاپ یامد هب رتلااب یامد زا هاااشیمه یم زافتا رت
لاقتنا ،دتفا امرگ
زا
نییاپ یامد اب هک لاچخی دننامه( تس ا راک ماجنا مزلتس م رتلااب یامد هب رت
زا ار ترارح ،یکیرتکلا راک فرص
نییاپ یامد رتلااب یامد هب رت
یم لاقتنا دهد
ب زین ترارح لاقتنا دنیآرف ،هجیتن رد .) ر
تشگ ریذپان تسا .
رف )اااااه ا
طاس بنا دنی دودحمان
رف نیا رد : ا
یم قیاع طیحم دنی طیحم ای متس یس زا جراخ رب و دش اب
طیارش ءلاخ
(Pex = 0)
مکاح تس ا رب هک ییاجنآ زا . ،تس ین مزلا ورین ءلاخ رب هبلغ یا
W (
تفر=0
) رگید فرط زا ،تس ا
W (
تشگرب<0
)
،تاااسا نیاربان ب
W (
تفر≠W
تشگرب
) یم یم و داااشاب زین دن یآرف نیا هک تف رگ هج یتن ناوت
تشگرب ریذپان تسا .
یم ثعاب لماوع نیا زا کی ره دوجو تشگرب دنیارف دوش
تشگرب دنیارف رد .دشاب ریذپان زا کی چیه ریذپ
لماوع نیا
درادن دوجو [
17 ].
2 - 2 - 2 - 2 - لداعت تلاح
هک ینامز عاونا لداعت .تسا هدیسر لداعت تلاح هب متسیس نآ ،دشاب هتشادن دوجو متسیس رد یصاخ هکرحم یورین
ینوگانوگ یم ییایمیش و یزاف ،یکیناکم ،ییامرگ :لماش هک دراد
.دوش
یم داجیا یتقو لداعت نیا :ییامرگ لداعت دنوش امد مه متسیس طاقن هیلک هک دوش
(∆T = 0)
،رگید ترابع هب ای و
ورین لاقتنا هکرحم امرگ
.دوش رفص )امد فلاتخا( متسیس رد
یم داجیا یتقو لداعت نیا :یکیناکم لداعت مه متس یس طاقن هیلک هک دوش
دنوش راش ف
(∆P = 0)
ترابع هب ای و
.دوش رفص متسیس رد موتنموم لاقتنا هکرحم ورین رگید یم داجیا ینامز لداعت نیا :یزاف لداعت دریگن تروااص زاف ود نیب ییایمیااش هدام صلاخ لاقتنا هنوگچیه هک دوااش
(∆μi= 0)
.دوش رفص رگید زاف هب یزاف زا داوم لاقتنا هکرحم ورین ،رگید ترابع هب ای و
لداعت ،دنکن رییغت نامز تش ذگ اب و دش اب تباث متس یس نورد داوم ییایمیش بیکرت هک یتقو :ییایمیش لداعت هدمآ دوجو هب ییایمیش .تسا
.تسا لداعت تلاح رد یکیمانیدومرت رظن زا ،دنامب یقاب ییایمیش و یزاف ،یکیناکم ،ییامرگ لداعت رد یمتسیس رگا یم دشاب لداعت رد دوخ طیحم اب یمتسیس هچنانچ نآ هب یتقو متسیس اریز .دراد رارق هدرم تلاح رد متسیس دنیوگ
یم تلاح تسا هدرم ًلامع یکیمانیدومرت رظن زا دسر
یمن(
)دهد ماجنا راک دناوت [
17 ].
2 - 2 - 2 - 3 - عجرم طیحم
نامه هتسباو نآ طیحم و تلاح هب متسیس کی یژرزگا ،دوش نایب لابق هک روط لیلحت ماجنا زا لبق نیاربانب .تسا
طیحم هباااشم عجرم طیحم بلغا .دوااش نییعت عجرم طیحم تلاح ناونع تحت یااصاخ تلاح هک تااسا مزلا یژرزگا یم باختنا ،دراد رارق نآ رد نایرج ای متااسیااس هک یعقاو تلاح ساااسا رب عجرم طیحم شنیزگ رد تیلباق نیا .دوااش
تیزم زا یکی یعقاو طیحم لیلحت یاه
یم رامش هب یژرزگا زا هدافتس ا عجرم طیحم تلاح ندرک ناس کی روظنم هب .دور
تسا هدش داهنشیپ صخشم ییایمیش بیکرت و راشف ،امد اب درادناتسا طیحم [
19 ].
3 - 2 - 2 - یژرزگا و یژرنا هسیاقم
شخب رد لبق یاه
میهافم و یژرنا تفرگ رارق ثحب دروم هناگادج ترواااص هب یژرزگا موهفم رتهب کرد روظنم هب .
لودج رد ،یژرنا یاناااشآ موهفم هب هجوت اب یژرزگا (
2-1 ) هاگدید زا یکیمانیدومرت موهفم ود نیا مه اب فلتخم یاه
یم هسیاقم دنوش
[ 19 ].
4 - 2 - 2 - یژرزگا و یژرنا لیلحت
لیلحت متسیس یسررب و لیلحت تهج مهم و دنمتردق یاهرازبا زا یکی ناونع هب ،یژرزگا و یژرنا یاه
مهرب اب شنک
یم حرطم یژرنا دوش
هچرگا . ، لیلحت یارب یس اس ا شور کی یژرنا یبایزرا
متس یس یکیمانیدومرت یاه تس ا
نیا اما ،
یژرنا شور اه
فلتخم ی یم رظن رد ناااسکی تروااص هب ار
تیفیک هب یهجوت و دریگ اهنآ
درادن . یانبم رب یژرزگا لیلحت
نییعت تهج شزرا اب رازبا کی ،کیمانیدومرت مود نوناق رادقم
تیفیک و لکاااش
یاه و یژرنا فلتخم نینچمه
نتفای
تش گرب هزادنا و عون ،ناکم یریذپان
اه متس یس ی یم
.دش اب نیاربانب رایتخا رد ار دمآراک هویش کی ،شور ود نیا بیکرت
ناققحم یم
دراذگ ات یکیمانیدومرت لیلحت هب متااسیااس
اه هتخادرپ متااسیااس بیکرت زا ار نکمم تلاح نیرتهب و
یاه
ب یژرنا لیدبت فلتخم ه
تااسد دنروآ . متااسیااس رد مهرب اب ییاه
ه نیااسدنهم ،یژرنا شنک تااسد لابند هب هراوم
هب یبای
هدزاب و ییاراک ،راتفر فیصوت ناکما کیمانیدومرت ،اتسار نیا رد .دنتسه متسیس یفرصم یژرنا زا هدافتسا دح نیرتلااب متسیس یم مهارف ار رگید لکش هب لکش کی زا یژرنا لیدبت و لاقتنا رد اه لوادتم رد .دنک
هدزاب ای درکلمع ،تلاح نیرت
یم ار متسیس درک نایب ریز تروص هب زاین دروم یدورو و بولطم یجورخ بسحرب ناوت
[ 17 ].
