How to cite this Article: Nohegar, A., Alavi Naeini, A., Abbasi Nodeh, M. (2021). Prioritizing key measures to increase public participation in natural disaster management in Iran. Journal of Geography and Environmental Hazards, 10(3), 215-227.
doi: 10.22067/geoeh.2021.70190.1055
Journal of Geography and Environmental Hazards are fully compliant with open access mandates, by publishing its articles under Creative Commons Attribution 4.0 International License (CC BY 4.0).
Prioritizing key measures to increase public participation in natural disaster management in Iran
Ahmad Nohegar a*, Ali Alavi Naeini b, Motahareh Abbasi Nodeh c
a Professor, Faculty of environment, College of Engineering, University of Tehran, Tehran, Iran
b PhD in environmental Planning, University of Tehran, Tehran, Iran
c Master in EcoHydrology, University of Tehran, Tehran, Iran
Received: 1 April 2021 Revise: 28 April 2021 Accepted: 5 June 2021
Abstract
Natural Disasters have brought numerous casualties, damages, and financial losses throughout the years in Iran. In this paper, the importance of public participation of institutions and people in disasters management is discussed. Afterward, ten types of key measures to increase the success of public participation as well as three criteria related to speed, quality, and effectiveness, all three of which are positive criteria, were considered. To carry out the decision- making process, the methods were ranked using a multi-criteria decision-making method to select the best method in the last step. For this purpose, the Shannon entropy method was used to weight the criteria and the Topsis method was used to rank the measures. Outcomes of ten types of key measures illustrate that support for trustworthy sovereignty and commitment in the first place, the need to define common goals and interests in the second place, determination of unity between institutions and people in the third place, determining effective leadership of the government in the fourth place, finding common approaches to achieving the goal in fifth place, ensuring transparent and effective communication in the sixth place, clarification of roles and responsibilities in the seventh place, investment in the accurate performance of processes in the eighth place, increasing government staff time to facilitate and support processes in the ninth place, and managing and monitoring problems in partnerships are ranked in the tenth place.
Keywords: Natural disasters management, Public participation, Decision-making, TOPSIS.
*. Corresponding author: Ahmad Nohegar E-mail: [email protected] Tel: + 989128175069
RESEARCH ARTICLE DOI: 10.22067/geoeh.2021.70190.1055 Open access
Geography and Environmental Hazards
Volume 10, Issue 3 - Number 39, Fall 2021
https://geoeh.um.ac.ir
: https://dx.doi.org/10.22067/geoeh.2021.70190.1055
ا هب عاجرا هوحن ی
ن : هلاقم
,رگ هحون ولع ,دمحا
ی ئان ین ی لع , ی سابع , ی (,ر رهط ,,هو ن 0011
ولوا () ی ت د نب ی لل اطاد قا ی
د ی ا زا ت رج ی
ش
طو مع تلتا شط ی
د ط ته ی ر ی ت ب طناو س ی
ع ی ا ته ی نار زارغج ( ی ا ط ار ا خط و ی
ه ی , 01 3 ص,) 72 7 - 702 (
https://dx.doi.org/10.22067/geoeh.2021.70190.1055
فارغج ی ا حم تارطاخم و ی
ط ی
، رامش ،مهد لاس ۀ
س ی مهن و زییاپ ، 0011 صص 222 - 202
یشهوژپ هلاقم
تیولوا ناریا رد یعیبط حناوس تیریدم رد یمومع تکراشم شیازفا تهج یدیلک تامادقا یدنب
هحون دمحا
0رگ - هاتسا ,دکشناه طی ط تسیز
، هرپ ی س ,دکشناه یاه نز ی
، ناررت ،ناررت ,اگشناه ای–
نار (
لع ی ولع ی ئان ین ی - رتله ی هتشت هطانرب ی یت طی ط تسیز
، ناررت ،ناررت ,اگشناه ا–
ی نار (
,ررهط سابع ی ,هون - سانشتال ی هولا هتشت دشتا ی
ژولوتد ی
، ناررت ،ناررت ,اگشناه ا–
ی نار (
خیرات تفایرد : 02 / 0 / 0011 :یرگنزاب خیرات 8
/ 2 / 0011 خیرات بیوصت : 02 / 3 / 0011
هدیکچ ,هتو تا ب ه ب ات ی ناوارز یلا ط اتا سخ و یناج افلت ،ناریا توشل ته نونل ات هتشذگ زا یعیب طناوس (تسا نیا تیریدط ته مهرط و اههارن یطومع تلتاشط تیمها مو ل هب هلاقط نیا ته د ش ه تخاهرپ طناو س
,
.تسا نیازا وت ه س نی نیمه و یطو مع تلتا شط ته تیقزوط شیا زا ترج ته یدیلل اطادقا زا عون ,ه
یط تبثط یاهتایعط و ج هس ره هل یشخبرثا و تیفیل ،تعرس اب طبترط تایعط ،دنشاب
د ش ه تزرگ ر ظن ته ,
تسا ( میمصت دنی رز ماجنا ترج میمصت شوت زا ,هافتسا اب یریگ
ریگ ن ,تایعطدنچ ی هبتت ات اه
,هومن یدنب
هنیرب رخ هلحرط ته ات و ظنط ن یا یارب (هوش باختنا هوجوط شوت نیرت
یار ب نونا ش ی پورتن شوت زا ت
نزو تایعط هب یهه هبتت ترج و اه
هنی گ یدنب شوت زا اه
TOPSIS (دش ,هافتسا
هتزای اه ب نیا زا عون ,ه یار
یدیلل اطادقا ناشن ،
یط دهه درعت و تیملاح ینابیتشپ لباق
هامتعا و اد ها ا یرعت مو ل ،لوا هبتت ته
یربهت نیمضت ،موس هبتت ته مهرط و اههارن نیب ها تا نیمضت ،موه هبتت ته کرتشط عزانط رثث ط
ت یملاح
،متارچ هبتت ته کرتشط یاههرکیوت نهرل ادیپ
،مجن پ هبتت ته ادها هب ندیست ,ات ته ا بتتا زا نا نیم ا
ش و اف رثثط ،مشش هبتت ته افش
شقن یزاس تیلوئسط و اه
اه ،مت فه ه بتت ته اطر س
ی ه تاذگ ی ت رج ته
0 :لوئسط ,دنسیون 10077022190
Email: [email protected]
ارجا ی قه ی ق رز ی اهدن ،متشه هبتت ته ا زا
ی ش ارب تلوه نانلتال ناطز ی
ر ست ی ل ت شپ و ی ناب ی رز زا ی اهد ن ته
و مرن هبتت دط
ی ر ی ت تلتاشط طباوت ته الکشط رب تاظن و تارق مهه هبتت ته ی
هتزرگ (دنا
ژاودیلک ه اه : ته تیریدط ،یطومع تلتاشط ،یعیب طناوس
میمصت یریگ .TOPSIS،
0 - همدقم طناوس یط ات ناوت هب ناونع یاههادخت لی سناتپ یاتاه ه ل هر ل ا یرعت یعون صط ا ی یعیب
ناوار ز یار ب ها جیا
بیس یعامتجا یاه
، ای و یتاتخاس ریز طی ط
تسیز ی نتسه د اولانرل)
، 7109
0) ( ته صاخ طیارش
، ا ب ار هخ الطاعت
متسیس یناسنا یاه هب رجنط تسا نکمط
نار ب هاجیا لالتخا ینعی ،
ته نم ضتط ه ل هو ش ه عطاج یهاع هرکلمع ها جیا
،یناسنا افلت اتاسخ
تسیز ای ،یهاصتقا ،یهاط گت ب یهی ط
تسا بی س ه عطاج ا ب یتاگزا س ییا ناوت زا و ,دیه
رتارز یط وت ه ،گیوت 7102
7) ( ب لو ته ا لتخط ع طاوج هع سوت عناوط زا یکی یعیب طناوس هادخت ،یخیتات ظا ل ه
یط تامش هب خیتات تسا هتزت
؛ ههه ته موه ینارج گنج لیله هب اطا 0021
کیتلات ،یهالیط نار ب زا هل ییاه
ی شان یا ه
کیتلات نیا ات دش ثعاب ،دش هتخوط گنج نیا زا ی عیب طناو س ر بارب ته یدح ات اه
ه ب و دنو ش ,هر ب تا ل ه ب ین
یژتارتسا دنوش لیدبت رهخ شهال یاه ،تدناسکلا
0077
3) ( رضاح لاح ته
، دنناط یلل احالهصا
"
تیرید ط نار ب
"
و
" ای ایالب کسیت شهال
"
ناطزا س و هتادنات سا اطادقا ایرعت یارب هتزای
ت رج ته یگد نز ه ب بی س شها ل
،
طی ط و تیکلاط تسیز
,هافتساهتوط رق
یط تا دنریگ ایلارت سا تاره ضا تیریدط ناطزاس ،
7100 )(
ن یا اطاد قا یط
د ناوت
بات (دهه شیا زا ات هعطاج یتو یفلتخط ایتاعت
یعیب طناوس کسیت شهال زا ایبها ته
تیرید ط هت شت یصصخت
نار ب هتاه هو جو ،
ا طا ه ب تو ت سایس هربتا ل و هع سوت ی نعط ه ب ,هرت سگ اه
و یژتارت سا اه
ته یات سات شها ل
بیس سا هعطاج رسارس ته یعیب یایالب ارهخ و یریذپ ت
،ناتا کمه و یاکیالب 0000
0) ی عیب یا یالب ( ه ب
ناونع
یمن یقلت ,زوت کی ثهاوح هکلب ،دنوش
هب ناونع هشیت الکشط و تاه
دطدنلب ن یار ب د یاب هل
ه طانرب ا ه ی یت
,د ش
دشاب یط ,دیه ، دنوش
،رلسطاو 7100
2) یدط ( دط تال کسیت تیر هب
یللتو ط اطادقا زا یفلتخط عاونا لطاش ا لتخ
ا طا
یط تال رترب یناطز هچتاپکی یاههرکیوت نیا (تسا طبترط و دن شاب علهط یل ط صاخ طیارش زا هل دننل
ع زت یا هزاین
دنهه تارق ده هتوط ات یل ط ،ناتاکمه و سیتون
7117
9) (
نیرترثثط خ شهال ترج ,دش نیودت هطانرب
یعیب یایالب زا یشان اره زور طا ه ب ات
، بوچتا چ وگویا ه
,هو ب2
تسا ه یوناژ ته ن پاژ ه بول ته ا یالب شها ل ینارج سنارفنل ته د تط للط ناطزاس وضع یاهتوشل طسوت هل 7112
1 (Kornakova, 2016)
2 (Twigg, 2015) 3 (Alexander, 1988) 4 (Blaikie et al., 1994) 5 (Wamsler, 2014) 6 (Norris et al., 2008) . 7 Hyogo
تزرگ تارق تقزاوط هتوط تیلاعز زا یهادعت بوچتاچ نیا (
یتیامح یاه همه
هبناج یط خشط ات ت یولوا ن پ هل دنل
قا یارب یلصا ماد
رثثط یط رظن ته ات ریگ
ه ،گیوت 7102 )(
0 ( لصاح نانیم ا هوش
ایالب کسیت شهال هل ،
هب ناونع ی ل ط و ی لط ت یولوا ک ی ه تزرگ ر ظن ته
,د ش
؛تسا 7 ( و یعیب یایالب ارهخ رب تاظن و یبایزتا ،ییاسانش متسیس هعسوت
یاه ماگنههوز تادشه
؛
3 ( و ینمیا گنهرز هاجیا یارب شزوط و یتو ون ،شناه زا بات
یتو ,هافتسا حوهس مامت ته هوش
؛
0 ( رهخ یساسا لطاوع شهال
؛
2 ( تیوقت شنلاو یارب ایالب یگهاط رثثط
حوهس مامت ته رهخ
(
بوچتاچ نیا هب
تو تلوه ط سوت ,هرتسگ ج و ا ه
ع طاو تار ق ,هافت سا هتو ط ی ل ط و ی لط حوه س ته یند ط
هتزرگ تسا ( نیمه ی ن لا س ته ا یالب ک سیت شهال نوطاریپ ین یادنس بوچتاچ 7102
تار ق اهتو شل ق زاوت هتو ط ،
هل تسا یلل تیولوا تارچ یاتاه ین بوچتاچ نیا هل ،تزرگ تابع
دنا :زا
0 ( ایالب رهخ کته
؛
7 ( ایالب کسیت لرتنل تیوقت
؛
3 ( اطرس ی ه تاذگ ی ته ترج الب رهخ شهال یا
ارب ی بات شیا زا یتو
؛
0 ( شنلاو یارب یگهاط شیا زا رترثثط
رترب یناوتزاب و (
اطا هین هتاوط همه ته ،تسا یریدب ی
بوچتاچ ته هل التخط یاه
ی عیب طناو س ک سیت شهال ذ پهتوط
ی شر
هتزرگ تارق نارج التخط یاهتوشل دنا
تیتو ط ، یلل
ات نا ن تلتا شط د یاب هل دنتسه مهرط ، ه ب
تو رثث ط ر ظن ته
(تشاه عقاو ته دیاب هل تشاه رظن ته یمن یناطزاس ای ,ورگ چیه
زا ه بنج ر ه هب دناوت طناو س ک سیت شها ل
ه ب تو
دنل یگدیست لطال ،ناتا کمه و رتال
7117
0) ( نار ب یگد یییپ ی عیب یا ه
یط ا رنت ، ه ب ا ب د ناوت
ا ی یریگتال
,هرتسگ شناه زا یا اه
تارط ، اه التخط عبانط و د یاب ک سیت شها ل یتا کتبا اطاد قا (هر یگ تار ق ه جوت هتوط
ا ب
تلتاشط ر ب ینتبط و یقهنط امیمصت هب ناوتب ات هریذپ توص یصوصخ و یتلوه التخط یاههارن نینیمه و مهرط
هرل ادیپ تسه یناج افلت و یلاط اتاسخ شهال ترج ته شناه ،اولا نورل
7109 () ن یا ته ق یق ت ,د ش شا لت
ب ات تسا شوت نتزرگ رظن ته ا یاه
رثثط یا هتایعط نت شاه ر ظن ته اب و یطومع تلتاشط شیا زا ته ،تعر س هو برب
یشخبرثا و تیفیل دنی رز نار ب تیریدط
میمصت یریگ (هوش ماجنا
1 (Cutter et al., 2008).
2 - شور و داوم اه
2 - 0 - هداد یسررب ریخا ههد هس رد )هلزلز و لیس( یعیبط حناوس دادخر هب طوبرم یاه
ناریا روشک رد
لکش اب قباهط 0
,هاه یسترب اب ، ته هل لز و لیس زا یشان یلاط اتاسخ هب وبرط یاه
تارچ لاس ریخا ههه -
یاه 0392 - 0302 ،بالیس هادخت رثا ته هل دش خشط ،) 7
/ 9 هتاو یلاط تاسخ ناریا توشل هب تاله هتایلیط
ین هل لز ندط دیدپ زا یشان یلاط اتاسخ نا یط یسترب اب (تسا ,دش نا یط هل دش لصاح هجیتن نیا
2 / 01
تسا ,دط هوجو هب یعیب ه ناس نیا هادخت رثا ته یلاط تاسخ تاله هتایلیط ,هاه یتنرتنیا ,اگیاپ
یاه
نیب یللملا ،یعیب طناوس 7100
)(
لکش 0 - لاس رد ناریا رد هلزلز و لیس زا یشان یلام تاراسخ یاه
0332 - 0332
اب قباهط لکش 7 ت ت تیعمج ، ثأت
ی ر هود ح ب یترت هب هتشذگ ههه هس ی ،ناریا توشل ته هل لز و لیس طناوس 3
و رفن نویلیط 7
/ 0 یط ناشن تاط نیا (تسا ,هوب رفن نویلیط تار ق ر ثا ت ت ات یرت شیب ت یعمج بالیس ,دیدپ هل دهه
یط (دهه
6.8
10.7
0 2 4 6 8 10 12
لیس هلزلز
لکش 2 - تحت تیعمج ثأت
ی ر لاس رد ناریا رد هلزلز و لیس اه
ی 0332 - 0332
اب قباهط لکش 3 هود ح ،هت شذگ ههه هس ی ،ناریا ته لیس زا یشان یناج افلت نا یط ، 3711
،ت سا ,هو ب ر فن
یلاحته هل هودح یناطز ,زاب نیمه ته هل لز هادخت زا یشان یناج افلت 20
تا ه تسا ,هوب رفن ,هاه ی تنرتنیا ,ا گیاپ
-
یاه نیب یللملا یعیب طناوس ،
7100 )(
لکش 3 - لاس رد ناریا رد هلزلز و لیس زا یشان یناج تافلت نازیم یاه
0332 - 0332
لیل ت هب هجوت اب ،هتزرگ توص یاه
شی ب ه ل لز زا ی شان یناج افلت و یلاط اتاسخ نا یط ،,هو ب لی س زا ر ت
یتتوصته هل
،بالیس رثا ت ت تیعمج ت ت تیعمج زا رتشیب
ثأت ی ر هل لز ,هوب ,هاه لیل ت اب (تسا یا ه
ن یا ،هو جوط
ی ط نا شن ات ییا لاب هد ع ،نار یا ته هل لز و لیس زا یشان یناج افلت و یلاط اتاسخ یناوارز هل دش لصاح هجیتن -
و ید ج یا هتاکهات لا بنه هب دیاب یناج افلت و یلاط اتاسخ یالاب یناوارز هب هجوت اب لاح (دهه رثث ط
ت رج ته
3149479
1867173
0 500000 1000000 1500000 2000000 2500000 3000000 3500000
لیس هلزلز
3171
71104
0 10000 20000 30000 40000 50000 60000 70000 80000
لیس هلزلز
(هوب یعیب یایالب نیا زا یشان ارثا شهال و یریگشیپ زا ی شان ینا ج ا فلت و یلا ط اتا سخ یسترب هب هجوت اب
،یعیب طناوس کسیت شهال ته مهرط تلتاشط نا یط شیا زا عوضوط تیمها و لیس ه ین
،ت سا م رط یار ب شا لت
تلتاشط نیا یوت شیپ الکشط و الضعط لح رثثط
(تسا
اههارن ,دننل تلتاشط هارزا و ادها تسا نکمط
شزتا ، ا ه ، یژولوئد یا اه
شوت ، یا ه میم صت یریگ ییاناوت ، ،ا ه
تارط یلاط عبانط و اه صاخ
هوخ ات ن (دنشاب هتشاه ,اگد یه تسا نکمط نینیمه اه
الک شط ,تا بته یتوا فتط یاه
وت شیپ و ن لح یگنوگچ دنشاب هتشاه اه
و اههاضت نیا لح نیاربانب ، ی سترب و ییا سانش هتو ط اد تبا زا دیاب لئاسط
یتاکتبا و یدیلل اطادقا و هتزرگ تارق یرثثط
ن عزت ترج ته یتا ل نی نچ ید عب ل حارط ته ار یز ،هو ش ماجنا اه
ینار ب هب لیدبت هوخ و تخس لباقریغ
لح یط هطاها ته (هوش ه بتت و یدیلل لطاوع نیا رلذ هب
ن ید نب ا ه
ته ا ب ر ظن
یعط نتشاه یاهتا
یشخبرثا و تیفیل ،تعرس هوبرب نار ب تیریدط
(تسا ,دش هتخاهرپ
2 - 2 - یعیبط حناوس تیریدم رد یمومع تکراشم رد تیقفوم یدیلک لماوع نار ب تیریدط ته یطومع تلتاشط ته تیقزوط نا یط نهرب الاب ته مرط لطاوع :زا د نتتابع ی عیب یاه
0 - ا یرعت
و ادها عزانط
کرتشط
؛ 7 - یربهت نیمضت رثثط
ت یملاح
؛ 3 - نی ب ها تا نیم ضت مهر ط و ا ههارن
؛ 0 - نهاه نا شن
ینابیتشپ تیملاح لباق درعت و
هامتعا
؛ 2 - نانلتال ناطز شیا زا تلوه
د نی رز زا ینابیت شپ و لیرست یارب
؛ 9 - نا نیم ا
و افش ابتتا زا رثثط
؛ 2 - افش شقن یزاس تیلوئسط و اه
اه
؛ 7 - هیاطر س ته یتاذگ ق یقه یار جا
د نی رز
؛ 0 - اد یپ
کرتشط یاههرکیوت نهرل ادها هب ندیست ,ات ته
؛ 01 - تیریدط رب تاظن و الکشط
یتلتا شط طباوت ته ،گ یوت
7102 () لطاوع هب هجوت اب رثثط
ته ،ی عیب یا یالب تیرید ط ته یطو مع تلتا شط ته تیقزوط هب لین یاتسات ته ,دش رلذ
مصت شوت یزرعط هئاتا هب هطاها می
تیولوا سپس و یریگ شوت نیا یدنب
تا یعط ه س ساسا رب اه ،تعر س هو برب
هو برب
ل ی ف ی ت و شیا زا یشخبرثا (تسا ,دش هتخاهرپ نار ب تیریدط
2 - 3 - شور میمصت یریگ
ترج هعلاهط نیا ته تیولوا
یدنب اطادقا رثثط ،ی عیب طناو س تیرید ط ته ا ههارن و مهرط یطومع تلتاشط ته
یط تسخن تسیاب
هنی گ و اهتایعط یاوت و هوش خشط رظن دط یاه
ن ییایاپ و ی ناگربخ طسوت اه
أت یی د یار ب (ههر گ
میمصت سیرتاط ییاوت ابثا ن ییاوت ط ییاوت ،ییارن یریگ
یستربهتوط زا تو ظنط ن یا یار ب ه ل ت سا ه تزرگ تار ق
ا ط یارب نینیمه (تسا ,دش ,هافتسا اوت ط ییاوت خاش و اوت ط ییاوت تبسن ش سرپ ییا یاپ هبس
ه ب و برط ه طان
میمصت سیرتاط زا یریگ
شوت مر ن ته بیرض نیا تادقط و ,دش ,هافتسا خابنورل یافل بیرض تا زا
هخ سنSPSS
77
(تسا ,دش هبسا ط ییاجن زا
هل زا خابنورل یافل بیرض تادقط 2
/ 1 میم صت سیرتا ط نیاربا نب ،تسا ,دش رتشیب یر یگ
یط ایاپ ,دش نییعت و دشاب
یط ایاپ و اوت سیرتاط نیا میمصت هرکیوت ته ابسا ط یانبط دناوت
(هر یگ تار ق ه وبرط یریگ
نزو شوت زا شهوژ پ ن یا ته توظنط نیا یارب هل هوش نییعت اهتایعط نزو دیاب ادتبا هنی گ نیرترب باختنا ترج ی هه
,دش ,هافتسا نوناش یپورتن نیگنا یط و ,د ش نی یعت ناگربخ طسوت خاش ره ته هنی گ ره تیعضو نینیمه (تسا
نان ارظن هب
ناونع میمصت سیرتاط ه بتت ت رج و ,دش هتزرگ رظن ته ییارن یریگ
ه نی گ ید نب شوت زا ا ه
TOPSIS
,دش ,هافتسا ,دش هتخاهرپ لحارط ماجنا حرش هب هطاها ته هل تسا
(تسا
2 - 0 - رایعم نزو نییعت نوناش یپورتنآ شور زا هدافتسا اب اه
ساسا رب ،یپورتن ,هاه
اه ی سیرتاط میمصت یریگ تایعط نزو ، یط نییعت ات اه
سیرتا ط ،شوت نیا ته (دنل م صت
ی م
D
اب هنی گm
و اب تایعطn
ا جا ی یط هتزرگ رظن تهxij
ن ته هل هوش تیعضو
گ ی هن هب تبسن اتi
عط ی تا ی ط ناشنj
(د هه
یا جا سپس رتاط
ی س لاطرنD
یزاس و ,دش هب یط لیدبتpij
ه لهاعط ا ب ی پورتن تاد قط خا ش ر ه یارب (دنوش 0
)
یط نییعت ههرگ
،ناتاکمه و گنشناچ 7107
0) (
0 ) 𝐸𝑗 = −𝑅 ∑ 𝑝𝑖𝑗𝑙𝑛𝑝𝑖𝑗
𝑚
𝑖=1
یR
ک ههبات زا ,هافتسا اب و تسا تباث تادقط 7
یط تسه هب ) (دی
7 𝑅 = 1 )
𝑙𝑛𝑚
یزار نا هجته سپس
dij
ههبات زا ,هافتسا اب تایعط ره یارب 3
یط هبسا ط ) (ههرگ
3 𝑑𝑗 = |1 − 𝐸𝑗| )
تایعط نزو ههبات زا ,هافتسا اب یپورتن شوت اب ماj
0 یط تسه هب ) دی
،وز 7117
7) (
( 0 𝜷𝒋= 𝒅𝒋 )
∑𝒏𝒋=𝟏𝒅𝒋
2 - 2 - هبتر یدنب هنیزگ اه
هلحرط 0 هاجیا ) میمصت سیرتاط یریگ
میمصت سیرتاط زا یریگ
گm
ی هن و عطn
ی تا ,دش لیکشت هنی گ تیعضو و تسا
تایعط هب تبسنi
ابj xij
,هاه نا شن
یط کی نیاربانب و هوش رتاط
ی س
m×n
xij
) (تسا
1 (Chuansheng et al, 2012).
2 (FU, 2008)
هلحرط 7 میمصت سیرتاط هاجیا ) یب یریگ
سایقط
ییاجن زا هل نزو اهتایعط ترج ،دنتاه یتوافتط یاه
,هاه هب یبایتسه یاه
لباق اقط ی هس ن دیاب ، ی ب ات ا ه (هر ل سا یقط
یب ترج ههبات زا یزاس سایقط
2 یط ,هافتسا ،ناتاکمه و نالزا هوش
7102
0) (
2 𝑛𝑖𝑗 = 𝑥𝑖𝑗 )
√∑𝑚𝑖=1𝑥𝑖𝑗2
j=1,2,…,n;i=1,2,,…,m
هلحرط 3 یب سیرتاط هبسا ط ) نوزوط سایقط
یب زا سپ یب سیرتاط ،یزاس سایقط
ههبات زا نوزوط ,دش سایقط 9
تسه هب یط دی ،زرپول و ناوچ 7103
7) (
𝑣𝑖𝑗 = 𝑤𝑗∗ 𝑛𝑖𝑗 )9
nij
,هاه : یب یاه سایقط
wj
تایعط نزو : ماj
هلحرط 0 باوج نییعت ) ,دیا یاه
,دیا دض و ل :ل
یارب باوج نییعت ,دیا یاه
,دیا دض و ل طباوت زا ل
2 و 7 یط ,هافتسا هوش
،ناتاکمه و گنو 7102
3) (
𝐴+ = (𝑚𝑎𝑥𝑖𝑣𝑖𝑗|𝑗 ∈ 𝐽1) , (𝑚𝑖𝑛𝑖𝑣𝑖𝑗|𝑗 ∈ 𝐽2) )2 𝐴− = (𝑚𝑖𝑛𝑖𝑣𝑖𝑗|𝑗 ∈ 𝐽1) , (𝑚𝑎𝑥𝑖𝑣𝑖𝑗|𝑗 ∈ 𝐽2) )7
,دیا باوج هل تسا یباوج ،ل
خاش یارب خاش یارب و تادقط نیرتشیب تبثط یاه
تاد قط نیر تمل ی فنط یاه
,دیا دض باوج (دشاب هتشاه ات خاش یارب هل تسا یباوج ،ل
خاش یارب و تادقط نیرتمل تبثط یاه ی فنط یا ه
ات تادقط نیرتشیب دشاب هتشاه
،تاطول و واهای 7110
0) (
هلحرط 2 باوج زا هنی گ ره هلصاز هبسا ط ) ,دیا
,دیا دض و ل ل
j=1,2,…,n;i=1,2,,…,m
𝑆𝑖− = √∑𝑛𝑗=1(𝑣𝑖𝑗−𝑣𝑗−)2 )01 j=1,2,…,n;i=1,2,,…,m
1 (Ozcan et al, 2017)
2 (Zschuan & Kuppers, 2013) 3 (Wang et al, 2017(
4 (Yadav & Kumar, 2009).
0 ) 𝑆𝑖+ = √∑(𝑣𝑖𝑗
𝑛
𝑗=1
−𝑣𝑗+)2
هلحرط 9 هبتت ) هنی گ یدنب اه
هبتت ترج هنی گ یدنب
ریهاقط اه
Ci
یط هسیاقط مه اب اه تادقط هچره (دنوش
Ci
یرتا لاب ه بتت ته ه نی گ ،د شاب رت شیب
یط تارق هریگ ،وی 7100
0) ( 00
𝐶𝑖 = 𝑆𝑖− ) 𝑆𝑖++ 𝑆𝑖−
i=1,2,,…,m
3 - جیاتن و ثحب
زا سپ أت یی د ییایاپ و ییاوت
، شسرپ میمصت هطان یریگ
ب ی ن 07 رفن هتشت ناصصختط لطاش ناگربخ زا تیرید ط یا ه
هطانرب ،یزاسررش ،یعیب طناوس ،یررش ی یت
هعطاج یسانش و طی ط تسیز ، دش عیزوت تب سن ه نی گ ر ه تیعضو ات
زا سپ (دننل نییعت ات تایعط ره هب تسه هب
میمصت ییارن سیرتاط ،ناگربخ ارظن نیگنایط نهتو یریگ
ت سه هب ،د ط
لودج ته هل 0
یرتاط کمل هب (تسا ,دش ,هاه ناشن میمصت س
یریگ ت سه هب ی پورتن شوت ا ب ا هتایعط نزو ،,د ط
نوناش تسه هب لودج ته هل دط 7
,د ط ت سا زا س پ ( ت سه ه ب
ه نی گ ،ا هتایعط نزو نهتو ه ب ا ه
شوت هلی سو
TOPSIS
هبتت میمصت سیرتاط یتسیاب ادتبا توظنط نیا یارب (دیهرگ یدنب ته ,د ش لا طرن سیرتا ط (هو ش لا طرن یر یگ
لودج 3 ,هاه ناشن تسا ,دش
(
لودج 0 - میمصت سیرتام یریگ
هتفای(
،شهوژپ یاه 0011
)
فیدر رایعم
تعرس دوبهب تیریدم رد
نارحب تیفیک شیازفا
تیریدم رد نارحب شیازفا
یشخبرثا نارحب تیریدم
و ادها ایرعت عزانط
کرتشط 7
2 / 0 2
یربهت نیمضت رثثط
تیملاح 9
2 9
نیب ها تا نیمضت مهرط و اههارن
7 0
2 / 9
ینابیتشپ نهاه ناشن تیملاح
لباق درعت و هامتعا 2
/ 7 2
/ 9 2
/ 9
نانلتال ناطز شیا زا تلوه
دنی رز زا ینابیتشپ و لیرست یارب اه
2 / 9 2
/ 2 2
/ 9
و افش ابتتا زا نانیم ا رثثط
2 0
2 / 0
افش شقن یزاس تیلوئسط و اه اه
2 / 3 7
2 / 7
هیاطرس ته یتاذگ ترج قیقه یارجا دنی رز
اه 2
/ 9 2
/ 2 7
کرتشط یاههرکیوت نهرل ادیپ ادها هب ندیست ,ات ته
2 / 7 2
/ 7 9
تیریدط رب تاظن و الکشط
یتلتاشط طباوت ته 9
2 / 2 7
1 (Yue, 2011).
لودج 2 - اهرایعم نزو و فارحنا هجرد ،یپورتنآ ریداقم هتفای(
،شهوژپ یاه 0011
)
رایعم رایعم نزو
فارحنا هجرد یپورتنآ
دط ته تعرس هوبرب ی
ر ی ت نار ب 91
/ 1 10
/ 1 09
/ 1
نار ب تیریدط ته تیفیل شیا زا 70
/ 1 17
/ 1 07
/ 1
ا زا ی ش شخبرثا ی دط ی ر ی ت نار ب 00
/ 1 117
/ 1 007
/ 1
لودج 3 - یب میمصت سیرتام هدش سایقم یریگ
هتفای(
،شهوژپ یاه 0011
)
فیدر
رایعم تیریدم رد تعرس دوبهب
نارحب رد تیفیک شیازفا
نارحب تیریدم یشخبرثا شیازفا
نارحب تیریدم
و ادها ایرعت عزانط
کرتشط 07
/ 1 72
/ 1 70
/ 1
یربهت نیمضت رثثط
تیملاح 39
/ 1 30
/ 1 77
/ 1
نیب ها تا نیمضت مهرط و اههارن
07 / 1 77
/ 1 3
/ 1
ینابیتشپ نهاه ناشن تیملاح
لباق درعت و هامتعا 20
/ 1 39
/ 1 30
/ 1
نانلتال ناطز شیا زا تلوه
دنی رز زا ینابیتشپ و لیرست یارب اه
30 / 1 3
/ 1 30
/ 1
و افش ابتتا زا نانیم ا رثثط
3 / 1 77
/ 1 70
/ 1
افش شقن یزاس تیلوئسط و اه اه
70 / 1 00
/ 1 0
/ 1
هیاطرس ته یتاذگ ترج قیقه یارجا دنی رز
اه 30
/ 1 00
/ 1 37
/ 1
کرتشط یاههرکیوت نهرل ادیپ ادها هب ندیست ,ات ته
02 / 1 00
/ 1 77
/ 1
تیریدط رب تاظن و الکشط
یتلتاشط طباوت ته 39
/ 1 3
/ 1 32
/ 1
یب سیرتاط ته اهتایعط نزو سپس یب سیرتاط و ,دش لامعا ,دش سایقط
لودج اب قباهط نوزوط سایقط 0
ت سه ه ب
(تسا ,دش ,هتو
لودج 0 - یب سیرتام نوزوم سایقم
هتفای(
،شهوژپ یاه 0011
)
فیدر رایعم
رد تعرس دوبهب نارحب تیریدم تیریدم رد تیفیک شیازفا
نارحب یشخبرثا شیازفا
نارحب تیریدم
و ادها ایرعت عزانط
کرتشط 127
/ 1 120
/ 1 172
/ 1
یربهت نیمضت رثثط
تیملاح 709
/ 1 000
/ 1 3
/ 1
نیب ها تا نیمضت مهرط و اههارن
127 / 1 1932
/ 1 133
/ 1
ینابیتشپ نهاه ناشن تیملاح
لباق درعت و هامتعا 1312
/ 1 013
/ 1 133
/ 1
نانلتال ناطز شیا زا تلوه
دنی رز زا ینابیتشپ و لیرست یارب اه
73 / 1 172
/ 1 133
/ 1
و افش ابتتا زا نانیم ا رثثط
07 / 1 193
/ 1 177
/ 1
افش شقن یزاس تیلوئسط و اه اه
103 / 1 072
/ 1 103
/ 1
هیاطرس ته یتاذگ ترج قیقه یارجا دنی رز
اه 730
/ 1 07
/ 1 10
/ 1
فیدر رایعم
رد تعرس دوبهب نارحب تیریدم تیریدم رد تیفیک شیازفا
نارحب یشخبرثا شیازفا
نارحب تیریدم
کرتشط یاههرکیوت نهرل ادیپ ادها هب ندیست ,ات ته
10 / 1 10
/ 1 13
/ 1
تیریدط رب تاظن و الکشط
طباوت ته یتلتاشط 77
/ 1 10
/ 1 10
/ 1
هنی گ ،تایعط ره یارب ,دیا یاه
,دیا دض و ل لودج قباهط ل
2 تسه هب (تسا ,دش ,هتو
لودج 2 - هدیا رادقم هدیا دض و لآ
هتفای( رایعم ره لآ ،شهوژپ یاه
0011 )
رایعم لآ هدیا رادقم
لآ هدیا دض رادقم
دط ته تعرس هوبرب ی
ر ی ت نار ب 312
/ 1 127
/ 1
نار ب تیریدط ته تیفیل شیا زا 072
/ 1 10
/ 1
ا زا ی ش شخبرثا ی دط ی ر ی ت نار ب 103
/ 1 173
/ 1
,دیا هلصاز دعب هلحرط ته ,دیا دض ،ل
هبتت خاش ،ل هبتت و یدنب
هنی گ یدنب هنی گ ره یارب اه
تسه هب ه ل ,د ط
لودج قباهط 9
,هاه ناشن (تسا ,دش
قباهط لودج اب 9
، هبتت هب هجوت اب زا عو ن ,ه یار ب ,د ش ما جنا ید نب
اطاد قا
یدیلل التخط شیا زا ترج ته تلتاشط
،ی عیب طناو س ته تیریدط ته یطومع و ت یملاح ینابیت شپ نهاه نا شن
درعت لباق هامتعا ته مهر ط و ا ههارن نی ب ها تا نیمضت ،موه هبتت ته کرتشط عزانط و ادها ایرعت مو ل ،لوا هبتت ته
هت نیمضت ،موس هبتت یرب
رثثط ،متارچ هبتت ته تیملاح کرتشط یاههرکیوت نهرل ادیپ
ته اد ها ه ب ندی ست ,ات ته
،مجنپ هبتت و اف ش ا بتتا زا نا نیم ا
رثث ط ،م شش ه بتت ته افش
شقن یزا س تیلوئ سط و ا ه
اه ،مت فه ه بتت ته
اطرس ی ه تاذگ ی ارجا ترج ته ی
قه ی ق رز ی اهدن ،متشه هبتت ته ا زا
ی ش ار ب تلوه نانلتال ناطز ی
ر ست ی ل ت شپ و ی ناب ی زا
رز ی اهدن و مرن هبتت ته دط
ی ر ی ت تلتاشط طباوت ته الکشط رب تاظن و تارق مهه هبتت ته ی
هتزرگ دنا (
لودج 3 - هبتر هنیزگ یدنب هدیا هلصاف زا هدافتسا اب اه
هدیا دض و لآ هتفای( لآ
،شهوژپ یاه 0011
)
فیدر اه هدیا هلصاف
لآ هدیا دض هلصاف لآ
هبتر صخاش یدنب هبتر هنیزگ یدنب اه
اطرس ی ه تاذگ ی ارجا ترج ته ی
قه ی ق رز ی اهدن 70
/ 1 13
/ 1 07
/ 1 7
یربهت نیمضت رثثط
تیملاح 10
/ 1 09
/ 1 90
/ 1 0
ا زا ی ش ارب تلوه نانلتال ناطز ی
رست ی ل تشپ و ی ناب ی رز زا ی اهدن 70
/ 1 13
/ 1 01
/ 1 0
ینابیتشپ نهاه ناشن تیملاح
لباق درعت و هامتعا 13
/ 1 70
/ 1 01
/ 1 0
مضت ی ن ب ها تا ی ن مهرط و اههارن 17
/ 1 02
/ 1 92
/ 1 3
و افش ابتتا زا نانیم ا رثثط
00 / 1 00
/ 1 00
/ 1 9
افش شقن یزاس تیلوئسط و اه اه
07 / 1 01
/ 1 32
/ 1 2
رعت ی ا کرتشط عزانط و ادها 12
/ 1 07
/ 1 20
/ 1 7
دط ی ر ی ت تلتاشط طباوت ته الکشط رب تاظن و ی
73 / 1 17
/ 1 17
/ 1 01
فیدر اه هدیا هلصاف
لآ هدیا دض هلصاف لآ
هبتر صخاش یدنب هبتر هنیزگ یدنب اه
کرتشط یاههرکیوت نهرل ادیپ ادها هب ندیست ,ات ته
01 / 1 02
/ 1 90
/ 1 2
0 - تن ی هج گ ی ر ی ینا ج ا فلت و یلا ط اتاسخ هاجیا زا یریگولج یارب یعیب طناوس قیقه و طی ص تیریدط تیمها هب هجوت اب
هب هجوت اب نینیمه و نیگنس مو ل ه ب ه لاقط ن یا ته ،نار یا تو شل ته ینا ج افلت و یلاط اتاسخ نا یط نهوب الاب
تلتاشط تیمها و اههارن یطومع
زا عو ن ,ه نتزر گ ر ظن ته ا ب سپ س و د ش ه تخاهرپ طناوس نیا تیریدط ته مهرط
یدیلل اطادقا یطومع تلتاشط ته تیقزوط شیا زا ترج ته
،تعر س ا ب طبتر ط تا یعط ه س نی نیمه و و ت یفیل
یط تبثط یاهتایعط و ج هس ره هل یشخبرثا ،دنشاب
هطانشسرپ د نی رز ه ب و برط ا یلمع سپ س و د یهرگ هیرت ییاه
میمصت (دش ماجنا ین یریگ هب هجوت اب
هبتت یدنب زا عو ن ,ه یارب ,دش ماجنا ن یا
ید یلل اطاد قا ت رج ته
لو صح
شیا زا ریسط ته تیقزوط د رعت و ت یملاح ینابیت شپ نهاه نا شن ،ی عیب طناو س تیرید ط ته یطو مع تلتا شط
لباق هامتعا ه بتت ته مهر ط و ا ههارن نی ب ها تا نیمضت ،موه هبتت ته کرتشط عزانط و ادها ایرعت مو ل ،لوا هبتت ته
یربهت نیمضت ،موس رثثط
،متارچ هبتت ته تیملاح کرتشط یاههرکیوت نهرل ادیپ
ست ,ات ته ه بتت ته اد ها ه ب ندی
،مجنپ و افش ابتتا زا نانیم ا رثثط
،مشش هبتت ته افش
شقن یزاس تیلوئسط و اه
اه ،مت فه هبتت ته اطر س
ی ه تاذگ ی
ارجا ترج ته ی
قه ی ق رز ی اهدن ،متشه هبتت ته ا زا
ی ش ار ب ت لوه نانلتال ناطز ی
ر ست ی ل ت شپ و ی ناب ی رز زا ی اهد ن ته
و مرن هبتت دط
ی ر ی ت تاظن و تلتاشط طباوت ته الکشط رب
تار ق مهه هبتت ته ی هتزرگ
د نا ( ی ط ر ظن ه ب ه عطاج د ست
یتاط 07 اهرفن ی ،تسا ,دط لمع هب شسرپ نان زا هل هب
یللتو ا یرعت نی نیمه و ت یملاح نیمضت و ینابیتشپ
هنی گ ریاس هب تبسن یرتالاب تیولوا یاتاه ات مهرط و اههارن کرتشط عزانط و ادها ناه اه
هتس ن یا ر ظن سا سا رب و دنا
هتاوط نیا رگا ،ناسانشتال هب
توص ،دنریذپ ماجنا تسته
ًاعهق تا ظن ه ب یناد نچ زاین و ,دط دیدپ یرتمل الکشط
,ورگ نیا لطاعت زا یشان الکشط تیریدط و (هوب دهاوخن اه
هین مو ل ،ت سا سو س ط ه لاقط ن یا یاتن لیل ت ته
یاهریغتط هب رتشیب نتخاهرپ یذ یت سیاب ،تقیقح ته هل تسا یتیملاح و یسایس
یذ و نا عفن ها جیا نم ض ،نالخد ط
اکش عزت هب ،رگیدکی هب تبسن لباقتط هامتعا ساسحا و د نتاهرب ما گ هو خ عزا نط یاتسات ته هوجوط یاههاضت و اه
هل کرتشط ده کی هب ندیست یارب ارنته
ی ت یط یلاط اتاسخ و یناج افلت شهال ل ت لرح ،دشاب
ر ظن ه ب (د نن
یط توشل نار ب تیریدط ناطزاس یساسا ایاظو زا یکی هل دست هب
ناونع ه طانرب و تیرید ط ت یوقت ،ر طا یلوتط هارن -
ته یتلتاشط ی یت یط یعیب طناوس تیریدط التخط لحارط
ته تاذ گرثا یا هریغتط ی سترب د نطزاین رطا نیا هل ،دشاب
هاصتقا یعیب طناوس ته یناگمه تلتاشط هنیطز (تسا ),ریغ و یگنهرز ،یعامتجا ،ی
References
Alexander, D., 2002. Principles of emergency planning and management. Oxford, England:
Oxford University Press.
Australian Emergency Management Institute., 2011. Community recovery (3rd ed.). Australia:
Commonwealth of Australia.
Blaikie, P. M., Cannon, T., Davis, I., & Wisner, B., 1994. At risk: Natural hazards, people’s vulnerability, and disasters. London, New York: Routledge.
Bracken, I., 2014. Urban planning methods: Research and policy analysis. Hoboken: Taylor and Francis.
Chuansheng X, Dapeng D, Shengping H, Xin X, Yingjie C., 2012. “Safety evaluation of smart grid based on AHP-entropy method”. Systems Engineering Procedia, 4(2), pp. 203-209.
Cutter, S., Barnes, L., Berry, M., Burton, C., Evans, E., Tate, E., & Webb, J., 2008. A place- based model for understanding community resilience to natural disasters. Global Environmental Change, 3(1), 598–606.
Fu G., 2008. “A fuzzy optimization method for multicriteria decision making: An application to reservoir flood control operation”. Expert Systems with Applications, 34(1), pp. 145-9.
Kornakova, M., 2016. Improving the integration of urban planning with disaster risk reduction (Ph.D.). University of Melbourne (Unpublished).
Norris, F., Stevens, S., Pfefferbaum, B., Wyche, K., & Pfefferbaum, R., 2008. Community resilience as a metaphor, theory, set of capacities, and strategy for disaster readiness.
American Journal of Community Psychology, 41(1–2), 127–150.
Özcan EC, Ünlüsoy S, Eren T., 2017. “A combined goal programming–AHP approach supported with TOPSIS for maintenance strategy selection in hydroelectric power plants”.
Renewable and Sustainable Energy Reviews, 78(4), pp. 10-23.
Twigg J. Disaster risk reduction. London: Overseas Development Institute, Humanitarian Policy Group; 2015.
Wamsler, C., 2014. Cities, disaster risk and adaptation. New York: Routledge.
Wang E, Alp N, Shi J, Wang C, Zhang X, Chen H., 2017. “Multi-criteria building energy performance benchmarking through variable clustering based compromise TOPSIS with objective entropy weighting”. Energy, 125(1), pp. 197-210.
WWW.EM-DAT.BE
Yadav, S.P. and Kumar, S., 2009. “A multi-criteria interval-valued intuitionistic fuzzy group decision making for supplier selection with TOPSIS method”. In International workshop on rough sets, fuzzy sets, data mining, and granular-soft computing . Springer, Berlin, Heidelberg, pp. 303-312.
Yue Z., 2011. “A method for group decision-making based on determining weights of
Zschau J, Küppers AN, editors., 2013. Early warning systems for natural disaster reduction, Springer Science & Business Media.
