Role of indigenous knowledge in agricultural drought management

(1)

یلاسکشخ تیریدم رد یموب شناد شقن یزرواشک

یمارکا دمحم

*

،1

یمطاف نارهم

2

نامزاس ،دزي ناتسا یعيبط عبانم و یزرواشک شزومآ و تاقيقحت زکرم ققحم ،ناگزمره هاگشناد بآ یرتکد یوجشناد 1

،تاقيقحت

شزومآ و جيورت

،یزرواشک

،دزي ناريا

[email protected]

،یسانشاوه و بآ یرتکد2

ايفارغج هورگ ،دبيم یرئاح للها تيآ هاگشناد رايداتسا

، [email protected]

هديکچ موب شناد ی

برجت لصاح ي

تا نرق اه ی نز تدم زارد د

گ ی ا اب هک تسا ناسنا ي

ن ط و دنا هتشاد راک ورس شناد ی

آرف ي دن

امزآ ي ش تسد نادب اطخ و هتفاي

موب شناد .دنا ی

لحم هعماج نورد زا ی

ن هب هجوت اب و هدرک شوارت ي

اهزا ی هعماج نآ

ط رد و تسا هتفرگ لکش ی

حم اب هک هچنآ نامز ي

ط موب ی راگزاس ی تسا هدش فذح هتشادن .

ا زا ي اج رب هچنآ ور ن ی

حم اب تسا هدنام ي

ط راگزاس مکاح گنهرف و ی

.دراد یاه یلاسکشخ عوقو یخيرات ريس یسررب روظنم هب شهوژپ نيا رد

زا ،تفت ناتسرهش رد یميلقا لاسکشخ صخاش

ی لقا ي م ی SPI( ) بيسآ نازيم زا علاطا روظنم هب و ديدرگ هدافتسا

نازرواشک یموب شناد طسوت نآ تيريدم هوحن و یلاسکشخ تاراسخ زا هقطنم یريذپ یناديم تاعلاطم زا

هتفرگ کمک

.دش رد زا دروم دنچ یفرعم هب ،یميلقا یلاسکشخ عوقو یخيرات ريس ندومن صخشم نمض ات هدش یعس رضاح شهوژپ

واشک یموب شناد .دوش هتخادرپ یزرواشک یلاسکشخ کسير تيريدم رد ،دزي تفت ناتسرهش نازر

هژاو :یديلک یاه کسير تيريدم ،یزرواشک ،یلاسکشخ ،یموب شناد

1 - همدقم موب شناد موهفم ی

سراف نابز رد ی

م ار ي ناوت ب مدرم هدوت شناد و مدرم تاعلاطا هعومجم ي

نا تنس شناد .درک ی

سب ي را

م عمج هتسهآ ي

،دوش قاب هک هچنآ اما ی

م ي دنام امزآ اهراب نامز لوط رد ي

ش نچ .تسا هدش ي

ن شناد ی تادهاشم لماش

ز ي هناکر قد و ي ق گ دروم رد ي

،ناها ح ي

،تاناو وه و بآ

،ا تابن تافآ ،كاخ ی

ماظن و هقبط یاه اب ًلاماک هک تسا هدش یدنب

لحم لاوحا و عاضوا ی

هداوناخ و نازرواشک نوچ و دراد تقباطم لسن نانآ یاه

گدنز نآ اب اه ی

هدرک قد ،دنا ي ق لباق و

پي ش ب ي ن ی سب مجح رظن زا و تسا ي

را سو ي رتع هدرتسگ و شناد زا رت

ی ا رد هک تسا ي

هاگتس یاه قحت ي تاق ی هدمآ دوجو هب

نارک( تسا ی

متسر و ی

، 1831 .) موب شناد ی برجت لصاح ي

تا نرق اه ی نز تدم زارد د

گ ی ا اب هک تسا ناسنا ي

ن شناد

ط و دنا هتشاد راک ورس ی

آرف ي دن امزآ ي ش پ تسد نادب اطخ و ي

اد موب شناد .دنا هدرک ی

لحم هعماج نورد زا ی

شوارت

ن هب هجوت اب و هدرک ي

اهزا ی ط رد و تسا هتفرگ لکش هعماج نآ ی

حم اب هک هچنآ نامز ي

ط موب ی راگزاس ی فذح هتشادن

ا . تسا هدش اج رب هچنآ ور نبا ز

ی حم اب تسا هدنام ي

ط راگزاس مکاح گنهرف و ی

د زا .دراد ي رگ و ي گژ ی اه ی موب شناد ی

وپ يا یي ا هک اجنآ زا .تسا ي

ن موب گنهرف اب شناد ی

راگزاس ی غت اب ،دراد يي

تار گنهرف ی موب شناد ی ن ي ز غت راچد يي ر لوحت

دش راگزاس گنهرف اب و هدش ه

.تسا مه رب ي ن موب شناد هصرع نارظنبحاص هزورما ساسا ی

، شور یروآدرگ رب هولاع و اه

دق نونف ي م ی

، سررب هب ی فلت و ي ق ملع ی ا ي ن تسد تهج اهشور ي

با ی ن بسانم و رترب شناد هب ي

ز ههد ود رد .دنراد هجوت

خا ي

،ر همانرب ر ي یز موب شناد زا هدافتسا ،هعسوت یاهحرط یارجا و ی

و یرورپماد ،یزرواشک کشزپماد

ی

، ذغت ي

،ه کشزپ ی

،

،یرامعم

،یزاسرهش لکش

عامتجا یاه ی

ش و ي هو یاه مصت ي م گ ي یر و بسانم یروانف ناونع تحت ار يا

اپ یروانف ي

راد

لد .تسا هتخاس یرورض ي

ل ا ي ن ظع لوحت ي

،م س ي یاهتسا پ و هعسوت قفومان ي

یاهدما ز بولطمان ي

تس حم ي ط ی زا لصاح

ما و یدامع( تساهنآ ي

،یر 1831 .) (وئاف شرازگ قبط 2001

،) نرق رد یزرواشک شخب 21

اهشلاچ اب یي مأت نوچمه ي

ن

_____________________________________________________________________________________

* یمارکادمحم

،)لوئسم هدنسيون(

2

(2)

لوت و ي د ذغ داوم ا یي

، اسم هب هجوت ي

ل ز ي تس حم ي ط ی لحم حطس رد اهنت هن رقف شهاک و ی

، لم حوطس رد هکلب ی

ب و ي ن

للملا ی تسوربور . لاس ات 2000 اب یزرواشک شخب ي

د لوت رضاح لاح ربارب ود ي

د لاح رد ،دنک ی

ب هک تسا ي

ش زا 0 / 1

م ي ل ي درا ضارا زا راتکه ی

اسرف ضرعم رد ناهج یزرواشک ي

ش سا كاخ ت

،تنميپ(

2001 ) . رخت ي ب و عتارم و اهلگنج

ش بآ عبانم شهاک ي

ر ي ن ا ي ن پ ي چ ي گد ی اه م ربارب دنچ ار ی

دنک ا روشک . ي نار ن ي ز نچ اب ي ن شلاچ اه یي عمج .تسوربور ي

ت

اي نار لاس ات 2000 هب 100 م ي ل ي نو سر دهاوخ رفن ي

د عمج و ي ت لوت ي د اتسور هدننک یي

- اشع ي یر اب ي د داوم دنناوتب

اذغ یي عمج مزلا ي ت ازفا هب ور هدننک فرصم ي

ش د یوس زا .دنک مهارف ار ي

،رگ ضارا ی تارم و یزرواشک ع

اسرف اب روشک ي

ش

دش ي د رخت و كاخ ي

ب گ ششوپ ي ها ی دهت عتارم ي

د م ي دنوش ،عتارم و لگنج نامزاس(

1830 .) اربانب ي ن لوت اهنت هن ي

د داوم

اذغ یي ب و نوزفا زور یاهاضاقت اب ي

رتش م هجاوم ي

،دوش ز لماوع هکلب ي

تس حم ي ط ی عامتجا و یداصتقا و ی

دودحم ي ت اه و

نارگن ی یاه دج ي ید م دوجوب ار ی

دنروآ عضو هک ي ت سب ي را پ ي چ ي هد یا م لکش ار ی

دنهد شلاچ همه . قوف یاه

ن رکذلا ي زا هب

یژتارتسا اپ یاه ي یراد دم رد ي ر ي ت بط عبانم ي ع ی اتسور هعسوت و یي

شلاچ .دراد یزرواشک و رد اهنت هن هدش رکذ یاه

اهاتسور و عرازم ،اهراوناخ ،یدارفنا حوطس مها

ي ت نوچمه یرتلااب حوطس رد هکلب ،دنراد ي

ک خبآ هزوح ي ز حرطم هک دنا

مصت زا یرتلااب حوطس مزلتسم ي

م گ ي یر ا رد .دنتسه ي

ن تسا مزلا اتسار موب شناد

ی لباق و ي ت یاه اتسور مدرم یي

و

اشع ي یر دم رد ي ر ي ت اپ ي راد بط عبانم ي ع ی .دوش هداد تکراشم پ رد

ژ ات هدش یعس رضاح شهو ريس ندومن صخشم نمض

زا دروم دنچ یفرعم هب ،یميلقا یلاسکشخ عوقو یخيرات کسير تيريدم رد ،دزي تفت ناتسرهش نازرواشک یموب شناد

یزرواشک یلاسکشخ .دوش هتخادرپ

2 - و اه هداد قيقحت شور

- عقوم ي ت فارغج ي ا یی هعلاطم دروم هقطنم

هلصاف رد و دزي ناتسا یبرغ بونج رد تفت ناتسرهش 20

ناتسرهش نيا تعسو .دراد رارق ناتسا زکرم یرتموليک

088331 لداعم راتکه

31 / 8

َ یلامش ضرع زا عقاو رد نآ تاصتخم .دشاب یم دزي ناتسا تعسو دصرد 10

ْ و 81 ات

َ یلامش ضرع 02

ْ و 81

َ یقرش لوط و 20

ْ و 08

َ یقرش لوط ات 05

ْ و 05 لکش(تسا هتفرگ رارق 1

.) طسوتم یگدنراب

ناتسرهش 131

و رتميليم 10

دودح تفت ناتسرهش عافترا لقادح .دشاب یم ناتسمز لصف رد شراب نيا زا دصرد

1000 نآ عافترا رثکادح و رتم 5080

ايرد حطس زا رتم نيرتديدج ساسا رب .دشاب یم هوک ريش ةّلق هب طوبرم هک

و )رين ،یزکرم(شخب ود ،رهش ود یاراد ناتسرهش نيا ،یروشک تاميسقت 10

دشاب یم ناتسهد لکش(

1 .)

لکش 1 تفت ناتسرهش یناتسا و یروشک تيعقوم-

- صخاش یميلقا یلاسکشخ SPI (

)

زا ،تفت ناتسرهش رد یميلقا یاه یلاسکشخ عوقو یخيرات ريس یسررب روظنم هب شهوژپ نيا رد لاسکشخ صخاش

ی لقا ي م ی

(3)

SPI ( ) زا صخاش نيا .ديدرگ هدافتسا زا یکي

صخاش یلاسکشخ تاعلاطم رد هدافتسا دروم مهم یاه دشاب یم ناهج رد یميلقا

.

یک کم لاس رد ناراکمه و 1558

رب ار صخاش نيا اماگ عيزوت هک دنتفايرد و دندرب راک هب اکيرمآ ودارلک تلايا رد راب نيلوا یا

دشاب یم عيزوت نيرت بسانم صخاش .

SPI یارب ره هقطنم رب ساسا تبث یاه یگدنراب ینلاوط

تدم نآ هبساحم یم دوش . رد

ادتبا عيزوت یرامآ بسانم رب رامآ دنلب تدم یگدنراب شزارب هداد یم

؛دوش لاومعم نيا عيزوت اماگ رد رظن هتفرگ

،دوش یم سپس

عبات یعمجت عيزوت اب هدافتسا زا تلاامتحا یواسم

هب عيزوت لامرن ليدبت ددرگ یم ( کم یک 1558

، زمنوس و

،ناراکمه 2000

.)

،یلاسکشخ نيققحم زا یرايسب یريذپ فاطعنا تيلباق هب

دنا هتشاد ناعذا ینامز سايقم ره یارب نآ تيلباق و SPI (

زياه و

،ناراکمه 1555 ) . ( دنز ینشل 1838

صخاش نساحم دوخ قيقحترد ) هک درک نايب ريز تروص هب ارSPI

1 تابساحم یگداس )

2 SPI) و یکيژولورديه ،یميلقا ماوت طيارش شياپ تيلباق ات تسا هدش ثعاب یگژيو نيا ،تسا هبساحم لباق ینامز سايقم ره رد

.دشاب هتشاد ار یزرواشک 8

تيعبت تلع هب ) لحم ره یارب ار یدح و ديدش یلاسکشخ عياقو ناوت یم ،لامرن عيزوت زا صخاش نيا

تبثم ريداقم .دومن یدنب هقبط ینامز سايقم ره و یانعم نآ یفنم ريداقم و طسوتم شراب زا رتشيب یگدنراب هدنهد ناشنSPI

.دراد ار سکع هک دتفا یم قافتا یماگنه یلاسکشخ هرود شور نيا قبط

وط هبSPI رادقم هب و یفنم رمتسم ر 1

- دسرب رتمک اي

هک دباي یم ناياپ یماگنه و .ددرگ تبثم SPI

تدش و موادت یلاسکشخ یاه

یميلقا رد یاه سايقم هاتوک

تدم و یلاسکشخ

یاه یکيژولورديه رد

یاه سايقم دنلب

تدم طسوت نيا صخاش دروآرب دوش یم . تيعضو یدنب هقبط بآ

و ريداقم یارب یياوه

فلتخم صخاش )یفنم ات تبثم(

SPI ، یدنب هقبط اب قباطم کم

(یک 1558 ) یم (هرامش لودج رد ،دشاب 1

تسا هدمآ ) .

(لودج 1 ) - هقبط یميلقا یلاسکشخ یدنب رب

ساسا SPIصخاش

- یناديم تاعلاطم طسوت نآ تيريدم هوحن و یلاسکشخ تاراسخ زا هقطنم یريذپ بيسآ نازيم زا علاطا روظنم هب شهوژپ نيا رد

نازرواشک یموب شناد یناديم تاعلاطم زا

یناديم هعلاطم .دش هتفرگ کمک نازرواشک طسوت همانشسرپ ليمکت قيرط زا

،اه ناتسهد یزرواشک تامدخ و جيورت رتافد یزرواشک ناسانشراک و یلحم ناگربخ ،یتاعلاطم ی هدودحم رد نکاس هقطنم زا هدمآ لمع هب یناديم یاهديدزاب ی هليسوب ،ريذپ بيسآ طاقن زا هدش تيؤر تادنتسم نينچمه جنا

هديدرگ ما

.تسا 3 ثحب و جیاتن صخاش هک تسا نآ زا یکاح تفت ناتسرهش رد یميلقا یاه یلاسکشخ عوقو یخيرات ريس یسررب هب طوبرم جياتن SPI

صخاش زا یفلتخم ريداقم یاراد ،ريخا ههد هس یط ،لامرن یاه لاس اب ،لاس یس نيا رد .دشاب یم لاس ره رد SPI

یاه یلاسکشخ و ،اه یلاسرت یلاسکشخ نيرتديدش .تسا هدوب هجاوم تعسو و تدش رظن زا یتوافتم

طوبرم تفت یاه

یاهلاس هب 85

- 1883 و 38 - 1831 و 50 - 1835 هتفرگ رارق کشخ یليخ و کشخ ًاديدش سلاک ود رد هک تسا هدوب

رتداح زا یکاح و دشاب یم نآ یلوزن ريس هدنهد ناشن ،اه یلاسکشخ عوقو و یشراب دنور نينچمه .تسا طيارش ندش

لکش(دشاب یم هتشذگ لاس یس هب تبسن ناتسرهش نيا یبآ مک و یلاسکشخ 2

.) رد یناديم تاعلاطم زا لصاح جياتن

هنيمز ريثأت یلاسکشخ رب

تلاوصحم یعارز

و یغاب ،هک تسا نآ زا یکاح تفت ناتسرهش نيا رد یعارز تلاوصحم

نيرت هدمع .دشاب یم یباقرغ تروص هب تلاوصحم نيا یرايبآ هوحن و دوش یم تشک یبآ تروص هب ًاتدمع هقطنم

صخاش

SPI یياوه و بآ تيعضو

2

رتشيب و بوطرم اديدش

نيب 0 / 1 ات

55/1 بوطرم رايسب

نيب 1 ات

55/1 طسوتم بوطرم

نيب 55/0 - ات

55/0 لامرن کيدزن

نيب 1 - ات 55/1

- طسوتم کشخ

نيب 0/1 - ات 55/1

- کشخ رايسب

2 -

رتمک و کشخ اديدش

(4)

و ،جيوه ، ودک ،مغلش ،ینيمز بيس ،تاج یفيصو تابوبح ،هجنوي ،وج ،مدنگ لماش دوش یم تشک هک یعارز تلاوصحم ،هقطنم نازرواشک ناعذا هب هک دشاب یم ...

اب ،مدنگ دروم رد.دشاب یم هجنوي و مدنگ،وج یعارز یاه هنوگ نيرت مواقم

ات هک یروط هب تدم دنلب یرايبآ رود هب هايگ نيا لمحت تردق هب هجوت 10

،تسا هدش شرازگ هقطنمرد زين رابکي زور

ونق رثکا هک ینامز و ،دسر یم ناياپ هب ناتسبات لصف عورش اب مدنگو وج یرايبآ نآ رب هولاع رد هقطنم یناتسهوک تا

دومن هراشا هتکن نيا هب دياب هجنوي دروم رد .درادن یرايبآ هب زاين یعارز لوصحم نيا دوش یم کشخ اي بآ مک لصف نيا ،یعارز لوصحم نيا ندوب هلاس دنچ تلع هب یلو درادن یهجوت لباق لوصحم بآ مک و کشخ یاه لاس رد دنچ ره هک رابود کشخ )لاس( هرود ناياپ اب دايز عونت تلع هب تفت ناتسرهش رد .دسر یم یهد لوصحم هب و دوش یم زبس ه

،یفارگوپوت و یکيژولوکا رد

تاغاب یبآ هک دوش یم تفاي ینوگانوگ ناتخرد ناتسرهش

ًابلاغ یناتخرد ،ودرگ ،ماداب ؛ريظن

هربخ نازرواشک تارظن .دراد دوجو ...و بيس ،هتسپ ،روگنا ،رانا ،توت ،ولابلآ ،ولآدرز بيسآ هک تسا نآ زا یکاح هقطنم

یم ودرگ و )هچولآ ،وله ،ولابلآ ،ولآدرز (هشير هايس ناتخرد یبآ مک و یلاسکشخ هب تبسن ،یتخرد یاه هنوگ نيرتريذپ .دشاب یم ماداب و روگنا ، رانا ،توت ،هتسپ ؛ريظن یناتخرد یبآ مک و یلاسکشخ هب تبسن اهنآ نيرت مواقم نينچمه .دشاب بنم نيرتمهم قطانم رد و اه همشچ و تاونق ،یا هياپهوک و یناتسهوک قطانم رد ناتخرد نيا زاين دروم بآ نيمات ع

یاراد ًاتدمع هک یزرواشک یرادرب هرهب قيمع و قيمع همين یاه هاچ )وقربا ريوک (ريوک هيشاح و یتشد تياده

.دور یم رامش هب ،دشاب یم یدايز حلاما و یکيرتکلا

(لکش 2 صخاش :) هرود رد هنلااسSPI

80 (هلاس 1850 - 1810 تفت هاگتسيا رد )

نينچمه نازرواشک یموب شناد هعلاطم

ناتسرهش

،تفت یغاب و یعارز تشک فلتخم یاه شور یريگ راکب رد هک

(ناراکمه و یتفت یناقهد طسوت 1835

) هنيمز رد :دشاب یم ريز تروص هب ،دش ماجنا یزرواشک یلاسکشخ تيريدم

فلا - فده اب تشک یلاسکشخ و یبآ مک اب هلباقم

؛ یقيفلت ، هماظن تشک لماش (

تعارز و غاب قيفلت )

تشک ،

ناوخبآ تسد لااب یئارحص تشک ، یروز بآ تشک ،)یدنب هنجا( یکتشط .تسا هدوب یا هتشپو یوج تشکو تانق

ب - و یگتخوس باتفآ ، نافوط ، یکشخ اب هلباقم فده اب مکارتم و مه رد تروصب تاغاب داجیا یعيبط حناوس

ب - یعيبط ثداوح زا یشان تراسخو كسیر شهاک فده اب تشک ؛

کي رد یبيکرت تشک تروصب شناد نيا

دشاب یم اتسور اي هعرزم .

مامت هب یعيبط هثداح کي زورب رثا رد ات دننک یم ميظنت یروط ار دوخ یاه تشک نازرواشک

یروط دياب زرواشک ، دنراد داقتعا ، ینابايب قطانم ددعتم یاه شنت و سرتسا هب هجوت اب .دوشن دراو همطل ناشيا دمآرد یتشک دنچ اذل و دنامن هرهب یب تعارز زا هثداح کي رثا رد هک دنک لمع و نيمز و دنا هديزگرب یتشک کت یاج هب ار

کسير هثداح کي رثا رد ات دنا هتفرگ رظن رد یعارز تلاوصحم زا یعونت و یغاب ناتخرد زا یبيکرت یارب ار دوخ بآ یتمسق و غاب هب هماظن تشک تروصب ار دوخ نيمز زا یتمسق نازرواشک . دوش رتمک ناشيا دمآرد و تشيعم یريذپ ز هب ار رگيد تروص رد و .دشاب هتشاد رانا لوصحم ، ماداب یگدزامرس رثا رد ً لاثم ات دننک یم ميسقت هفولعو تعار

تعارز زا دش یگدزامرس راچد یغاب تلاوصحم مامت هچنانچ و دربب هرهب ناتخرد رياسو روگنا زا رانا و ماداب یگدزامرس

-3 -2 -1 0 1 2

1365-66 1366-67 1367-68 1368-69 1369-70 1370-71 1371-72 1372-73 1373-74 1374-75 1375-76 1376-77 1377-78 1378-79 1379-80 1380-81 1381-82 1382-83 1383-84 1384-85 1385-86 1386-87 1387-88 1388-89 1389-90 1390-91 1391-92 1392-93 1393-94 1394-95

SPI YR

(5)

زا یلوصحم تسناوتن یلاسکشخ رثا رد رگا و دوش دنم هرهب دوخ یدمآرد و یرادهگن ار ناتخرد ،دشاب هتشاد تعارز

یم رظنرد یرادماد اب یزرواشک قيفلتو هفولع ديلوت یارب ار دوخ كاخو بآ زا یشخب نازرواشک لاومعم .دروآ تسدب تفر نيب زا هريغو یگدزامرس ، نافوط ، گرگت ، یلاسکشخ، اهيراميب ، تافآرثا رد اهدمآرد نيا زا کي ره ات دنريگ لوصحم طيحم هدننکشو عونتم لماوع ربارب رد ار دوخ یريذپ کسير بيترت نيا هبو دنشاب هتشاد یرگيد دمآرد و رگيد

هرامش لودج .دنداد یم شهاک نابايب (

2

،)

(لودج 2 ) -

(یعيبط یايلاب تراسخ شهاک فده اب هعلاطم دروم یياتسور قطانم رد راکو تشک ماظن ناراکمه و یتفت یناقهد

1835 ) تلاوصحم

رادیاپ تلاوصحم

ریذپ بيسآ

یعيبط یلاب یلامتحا

كی طسوت یقيفلت تشک عاونا ییاتسور راوناخ

هقطنم عون

فیدر ، توت، ماداب ، ودرگ

وج

، وج ، مدنگ هجنوي ،زيلاج

یلاسکشخ وج ، مدنگ ،ولابلآ , توت , ماداب ، ودرگ زيلاج و هجنوي،

یناتسهوک یاهاتسور

1 و مدنگ ، ولابلآ ، توت

وج زيلاج، هجنوي ،

ماداب ، ودرگ یگدز امرس وج ، مدنگ ،ولابلآ , توت , ماداب ، ودرگ زيلاج و هجنوي،

2 یغاب تلاوصحم ، وج

هفولع ، زيلاج ،

مدنگ هراهب یگدز داب وج ، مدنگ ،ولابلآ , توت , ماداب ، ودرگ زيلاج و هجنوي،

8 زا یدادعت

تلاوصحم زا یدادعت

تلاوصحم

یهايگ تافآ وج ، مدنگ ،ولابلآ , توت , ماداب ، ودرگ زيلاج و هجنوي،

5

یزرواشک تلاوصحم ماد یماد یاهيراميب وج ، مدنگ ،ولابلآ , توت , ماداب ، ودرگ

زيلاج و هجنوي،

0

یغاب تلاوصحم تلاوصحم

یعارز

یلاسکشخ ، مدنگ ،توت ، روگنا ،ولآدرز ، ماداب ، رانا تابوبح ، زيلاج ، هجنوي

یا هياپهوک یاهاتسور

)اه تشدرس( 1

یعارز تلاوصحم یعاب تلاوصحم

توت و روگنا زج هب

یگدز امرس ، مدنگ ،توت ، روگنا ،ولآدرز ، ماداب ، رانا تابوبح ، زيلاج ، هجنوي

)اه تشدرس( 8

+ یغاب تلاوصحم تابوبح و زيلاج و هفولع

وج و مدنگ هراهب یگدزداب ، مدنگ ،توت ، روگنا ،ولآدرز ، ماداب ، رانا تابوبح ، زيلاج ، هجنوي

)اه تشدرس( 3

تلاوصحم زا یدادعت زا یدادعت تلاوصحم

یهايگ تافآ ، مدنگ ،توت ، روگنا ،ولآدرز ، ماداب ، رانا تابوبح ، زيلاج ، هجنوي

)اه تشدرس( 5

یزرواشک تلاوصحم ماد یماد یاهيراميب ، مدنگ ،توت ، روگنا ،ولآدرز ، ماداب ، رانا تابوبح ، زيلاج ، هجنوي

)اه تشدرس( 10

- - رتمک(یلاسکسخ

یم قافتا )دتفا

، روگنا ،توت ، رانا ، هتسپ ، وج و مدنگ

زيلاج ، هبنپ ، هجنوي

یتشد قطانم

11

تلاوصحم رياس رانا ، هتسپ یگدز امرس ، وج و مدنگ ، روگنا ،توت ، رانا ، هتسپ

زيلاج ، هبنپ ، هجنوي

یتشد قطانم

12

تلاوصحم رياس وجو مدنگ و هراهب یگدز داب

نافوط

، وج و مدنگ ، روگنا ،توت ، رانا ، هتسپ

، هبنپ ، هجنوي زيلاج

یتشد قطانم

18

یعارز تلاوصحم ماد یماد یاهيراميب هجنوي ، وج و مدنگ ، روگنا ،توت ، رانا ، هتسپ یتشد قطانم 15

یتفت یناقهد (

1838 ) و یفرعم هعلاطم دروم هقطنم یاهاتسور رد تشک تيريدم ناونعب ار یتشک دنچ ماظن

تراسخ اب هلباقم ، یلاسکشخ و یکشخ طيارش اب یتسيزمه ، یعيبط ثداوح ربارب رد کسير شهاک لماش ارنآ نساحم تسا هدرک یفرعم یگتخوس باتفآ و ديدش رون اب هلباقم ، کشخ و مرگ یاهداب .

یناکدرا یريما (

1831 ) دنچ ماظن دئاوف

متسيسوکا یرادياپ ، یعيبط یاه هدننک لرتنک دايدزا ، تافآ تراسخ شهاک ، لوصحم شيازفا تروص هب ار یتشک یکيتنژ رئاخذ ظفح ، یغاب تلاوصحم عونت ، رتشيب یناشفا هدرگ ، رگيد ناهايگ هليسوب ناهايگ تظافح ، یعيبط یاه ینا . هدومن یفرعم (

1588 ) هتشاد راهظا و لوصحم درکلمع شيازفا بجوم دوش باختنا بسانم رگا طولخم تشک

پ .ددرگيم راوناخ تشيعم یراديا نايدسا

( 1835 ) بجوم یتشک کت ماظن اب هسياقم رد ار یتنس یتشکدنچ ماظن

هنادکاخ رتشيب یرادياپ هزادنا اه

تسا هدومن شرازگ و یريگ .

4 یدنب عمج و یريگ هجيتن

،یلک روط هب هچنآ

موب عوضوم ندش هتسجرب ثعاب ی

یزاس اهلاس رد ی خا ي ر ا ندش راکشآ تسا هدش ي

ن عوضوم

(6)

دو هب هک تسا ي

هع د براجت و اهشور نتفرگ ي

نارگ اهتوافت نتفرگ رظن رد نودب ی

ب ي ن من اهاضف و اهگنهرف ،عماوج ی

دناوت اپ هعسوت هب رجنم يا

ماوداب و ی ا رد ي ن ک تسا هتخاس نشور هبرجت .دوش عماوج ه

سب ي را ی نکت زا ي اهک و

اهشور ی تنس ی لوت هصرع رد ي

،د لحم هعماج رد عامتجا و گنهرف ی

موب ی لد هب ي ل راگزاس ی ز اب قباطت و ي

تس موب

اي ن اهشور نامه عماوج یي

اهشور فرعم هزورما هک دنتسه ی

سر ي ند اپ هعسوت هب ي

راد م ی دنشاب ارب . ی ا لاثم ي ن

نکت هک تسا هدش نشور عوضوم ي

اهک ی درب هرهب را ی تنس ی حاون رد بآ دودحم عبانم زا ی

ب ي نابا ی ن و ي هم ب ي نابا ی

تانق دننام يا

اهشور ی رادرب هرهب ی

عمج ی هنب دننام يا

ش ي هو لوت ي د زرواشک ی تنس ی لد هب ي ل راگزاس ی ارش اب ي ط

ژولوکا ي ک ا هدننکش تدش هب ي

ن حاون ی

، رت بسانم هزورما ي

ن اهشور ی اپ هعسوت ي راد ا ي ن م رامش هب قطانم ی

.دور

رد یقيمع رايسب رثا و هدوب هتسباو نآ هب یرشب عماوج دج روط هب هک تسا یلئاسم زا یکي یوج تارطاخم ثحبم تيدودحم یسررب و یرامآ تابساحم رب هيکت اب یمسر شناد رد .دراد یعيبط یاه

یاوه و بآ رد هدرتسگ یاه

هرهب اب نينچمه و هقطنم کي رب مکاح نف زا یريگ

یروآ هراوهام یاه ا

هدومن یرشب عماوج زاين نيا عفر هب تبسن ی

هنهپ هک تشاد هجوت دياب هتکن نيا هب یلو تسا شيپ هنوگ نيا یسررب دروم یاه

ینيب دص دنچ داعبا رد ابلاغ اه

یم هتفرگ رظن رد یرتموليک و یياميلکوزم سايقم رد یياوه و بآ تارييغت نتفرگ هديدان ثعاب رما نيا هک دنوش

م یياميلک ورکيم ی

یموب شناد هب زاين تسا دوهشم ًلاماک رگيد هعرزم هب هعرزم کي زا هاگ هک تارييغت نيا .دنوش

یم نشور رتشيب ار یوج تارطاخم هنيمز رد شناد یروآ عمج اب ات تسا هدش یعس شهوژپ نيا رد هک دزاس

هتفاي اب نا قيبطت و یموب تروص هب دوجوم براک هنيمز یسانشاوه و بآ یمسر شناد یاه

رد جياتن رتشيب تس

تيلاعف رتسب .دروآ مهارف ار یزرواشک روما صخلااب یياتسور و یرهش قطانم یرورض یاه

5 - عبانم .

- هناماس هلاقم ، یسيئر زياف و اويش ، نايدسا .ناماس یعارز یضارا رد هنادکاخ یرادياپ رب یتنس تشک فلتخم یاه

ناريا كاخ مولع هرگنک نيمهن تلااقم هعومجم باتک رشن تاراشتنا .یرادزيخبآ و كاخ تظافح تاقيقحت زکرم ،

نارهت ،زيخبآ 1835

دلج.

2 ص 158

- یهايگ یاهيراميب و تافآ لرتنک رد یموب شناد باتک. یدامع، نيسحدمحم . دمحم ، یناکدرا یريما 1831 .

هرهب ماظن و جيورت تنواعم، یزرواشکداهج ترازو. قيفلت و تاعلاطمرتفد ، یرادرب

همانرب ص . اه 28 و 58 و 50 و 01 -

58 ، 05 ، 115 ، 105 ، 185 - 182

- ترورض و یلاسکشخ هلاقم . یلعدمحم ، یتفت یناقهد هياپهوک یاهاتسور رد نآ یتيريدم یاه

. کشخ قطانم یا

هرامش . یزرواشکداهج ترازو ، یزرواشک یلاسکشخ و یکشخ همان لصف 11

، 1838 ص 28

- ،ع ،م ،یتفت یناقهد .ا ،نويبرع ،ر،م یکاخ. م،یمساقلاوبا

1835 تاقيقحت حرط . ی

شخب یموب شناد تبث و یروآ عمج

دزي ناتسا یعيبط عبانم و یزرواشک تاقيقحت زکرم . تفت ناتسرهش یاهاتسور رد یزرواشک - ( دمحم ،یناکدرا یريما و نيسح دمحم ،یدامع 1831

بايتسد رد یترورض ؛یمسر شناد و یموب شناد قيفلت(،

ی

هرامش ،مهد لاس ،هعسوت و یزرواشک داصتقا ،یزرواشک رادياپ هعسوت هب 88

.صص،

–21 .11

- یتخانش موب یزرواشک رد یموب شناد شقن .زانحرف یمتسر ,ارهز ینارک ،

یتخانش موب یزرواشک یلم شيامه

ناريا : رهم , 1831 - , هرود

هرامش 2 .

-Enyi,B,A,C.(1977) .Physiology of grain yield in groundnuts. Experimcnyal Agricu lture,13:101-110.

- Hayes M.J., Svoboda M.D., Wilhite D.A. and Vanyarkho O.V., 1999.Monitoring the 1996 drought using the Standardized Precipitation Index (SPI). In: Bulletin of the American Meteorological Society, 80, p. 429-438.

- McKee, T. B., N. J. Doesken, and J. Kleist, 1997: Drought monitoring with multiple timescales. Pre prints, 9th Conference on Applied Climatology, 15-20 January, Dallas,Texas, American Meteorological Society, 233-236.

(7)

- Pimentel, D. (2006). Soil erosion: a food and environmental threat. Environment, development and sustainability, 8(1), 119-137.

- Sonmez F.K. Komuscu A.U. Erkan A. and Turgu E. 2005. An Analysis of Spatial and 18- Temporal Dimension of Drought Vulnerability in Turkey Using the Standardize Precipitation Index .Natural Hazards 35:243-264.

Role of indigenous knowledge in agricultural drought management

Mohammad Ekrami ¹, Mehran Fatemi ²

1Correspondent Author , Ph.D Student of watershed management engineering in Hormozgan University & Agricultural and natural resources research- and Education center, Agricultural Research

Education and Extension Organization (AREEO), Yazd, Iran. Email: [email protected].

2Ph.D . in Climatology, Faculty of Member Meybod University, Yazd, Iran, Email: [email protected]

Abstract

Indigenous knowledge is the result of experiences of centuries of human life that have worked with this knowledge and achieved through the process of testing and error. Indigenous knowledge is drawn from within the local community and is shaped according to the needs of that community, and over time, that which is not compatible with the native environment has been eliminated. What remains of Ibn is consistent with the environment and culture of the ruler. In this study, the climate drought index (SPI) was used to study the historical course of drought occurrence in Taft city. In order to know the extent of the region's vulnerability to drought damage and how it is managed by indigenous knowledge of farmers, it helps with field studies. Was taken. In this research, we tried to identify some historical knowledge of the occurrence of climate droughts, to introduce some of the knowledge of native farmers in Taft Yazd in agricultural risk management.

Keywords: Indigenous Knowledge, Drought, Agriculture, Risk Management