بتر مولع هدکشناد یتی
سانشناور و ی
هورگ شزومآ ی بتر مولع ی ت ی
اپ نای همان ارب ی رد تفای سانشراک هجرد ی
دشرا
رد برت مولع هتشر ی
ت ی
اه هکبش شقن ی
عامتجا ی
زاجم ی
تاعلاطا داوس رب ی
و
گنا ی شز هوژپ ی وجشناد ی
نا
رگشهوژپ :
زابهش ادن ی
سا ت امنهار دا :
لع رتکد ی
هاوخ قلاخ
تسا رواشم دا :
دهم رتکد ی
عم ی ن ی ک ی ا
رویرهش 1398
ناونع و :روآدیدپ مان اشش ابششش شششقن
ی عاششمتجا ی زاششجم ی اششع تا داوششا رششب ی
گنا و ی شز شش وژپ ی
وجشناد ی نا / زابهش ادن ی
داتسا امنهار : لع رتکد
ی هاوخ قلاخ
داتسا :رواشم دهم رتکد
ی عم ی ن ی ک ی ا
خیرات :عافد 3
/ 6 / 1398
دادعت حفص :تا 85
.ص
نایاپ هرامش :همان
اپ هرامش / هورگ مان ی
نا مان
:هدیاچ
نایوجشناد یهوژپ هزیگنا و یتاعلاطا داوس رب یزاجم یعامتجا یاه هکبش شقن قیقحت نیا زا فده دشاب یم یفیصوت قیقحت شور
عوون زا توسا یگتوسبمه
ژوپ نویا یراومآ هوعماج هویلک ماوش شهو
هک دشاب یم یبدرا ققحم هاگشناد نایوجشناد 9886
ناگروم لودج زا یریگ هنومن یارب دشاب یم رفن
هدش رکذ لودج ساسا رب دش هدافتسا 370
لاس رد رفن 1398
رازوبا دندوش ناو تنا هونومن ناوونع هوب
تاوعلاطا داووس :یاوه همانوشسرپ قیرط زا هعلاطم نیا رد تاعلاطا یروآدرگ وئود ی
1994 یاوضف، )
یل یزاجم 2005
، نایچنهآ یهوژپ هزیگنا و ) 1394
اوه رویغتم یریگ هزادنا یاهسایقم ساسارب دوب )
رازفا مرن ابو هدش یراذگدک نوومزآ زا اوه هیویرف ویلحت یارب دش یلحت و هیزجت و شزادرپ SPSS
آ زا یکاوا قویقحت جیاتن دش هدافتسا نویسرگر و نوسریپ یگتسبمه هوک توسا ن
یاوه هکبوش رویغتم
یزاجم یعامتجا 15
/ 0 BETA=
یم ینیب شیپ ار یتاعلاطا داوس ریغتم ) یاوه هکبوش رویغتم و دننک
یزاجم یعامتجا 11
/ 0 BETA=
یاوه هکبوش داوعبا رد دننک یم ینیب شیپ ار یهوژپ هزیگنا ریغتم )
تسا تلوهس ،هدش کرد ندوب دیفم ،شرگن ،هدافتسا تین یزاجم یعامتجا ،یراگزاوس ،هدوش کرد هداف
نازیم ،کلام ریغتم ناونع هب یتاعلاطا داوس و نیب شیپ ریغتم ناونع هب )هدش کرد تذل ،یعامتجاریثات ینعم هدش کرد تذل دعب زا ریغ هب اهریغتم همه رد هدش هدهاشم p داوعبا ریثاوت نیویعت یاروب تسا راد
هکبش وب دیفم ،شرگن ،هدافتسا تین یزاجم یعامتجا یاه ،هدوش کرد هدافتوسا تلوهس ،هدش کرد ند
رویغتم ناوونع هب یهوژپ شزیگنا و نیب شیپ ریغتم ناونع هب )هدش کرد تذل ،یعامتجاریثات ،یراگزاس نازیم ،کلام ینعم اهریغتم همه رد هدش هدهاشمp
تسا راد
هژاو :یدیلک یا نایوجشناد ، یهوژپ شزیگنا ، یتاعلاطا داوس ، یعامتجا هکبش
3 شهوژپتایلک
1 - تایلک شهوژپ
1-1 همدقم
هناسر یگدنز ریذپان ییادج ش ب اه یطابترا یاسو و یژولونکت نوزفا زور تفرشیپ اب دنتسه یزورما یاه
هژیو و هدرتسگ کش یزورما ناسنا تلاماعت و تاطابترا ،نیون یژولونکت دشر تسا هتفرگ دوخ هب یا
نیون یاه
هناسر شرتسگ و یطابترا یب تعرس و یناکم هلصاف نتفر نیب زا ببس ،اه
ناسنا هقباس اب هدوارم یارب اه
رگیدکی
لاس رد تسا هدش 1993
دودا 50 نو زا یتا ار اپ مقر نیا دون ههد یاهتنا ات تشاد دوجو ناهج رد تیاس
5 نو نویلیم داهن رتارف مه تیاس
لاس رد دوجوم یاهرامآ ساسا رب 2010
هب کیدزن ییاهنت هب نیچ 400
تشاد ربراک نویلیم یلاا رد
لاس رد هک 1980
سامت س یور ینفلت یاه می
یم هیناث ره رد یسم یاه دنتسناوت
هتشر کی هزورما ،دننک قتنم ار تاعلاطا هحفص کی اهنت یم یرون ربیف کیراب
رد ار ناتک دلج رازه دون دناوت
لاس رد دهد لاقتنا هیناث کی 1980
هزادنا هب ییاضف هظفاا تیاب اگیگ کی یم لاغشا ار قاتا کی
اما ،درک
زورما 200 اا تیاب اگیگ یم یاج امش نهاریپ بیج رد هظف
جنپ ره لاتیجید تاعلاطا رادقم عقاو رد دریگ
یم ربارب هد لاس دوش
اب شیادیپ هناسر
یاه نیون و هدرتسگ تاطابترا یریذپریثأت و
همه داعبا یگدنز رشب زا نیا ینوگرگد
،کیژولونکت ناهج
دراو هرود یدیدج هدش
هک تسا ورملق
یگدنز یصوصخ اهناسنا
ار هب تدش تحت ریثأت رارق
هداد هناسر نایم نیا رد تسا هژیو هاگیاج یتنرتنیا یاه
هک تسا هدرک ادیپ ناناوج نایم رد صوصخ هب یا
هناسر هاگیاج و شقن ،هدمآ دیدپ دیدج تلاوحت و رییغت ساسارب هنومن ناونع هب تسا هدرک یدج رییغت زین اه
یکاا اهرامآ زا
نآ تسا هک سیف کوب دودا 950 نویلیم وضع دراد و یاهروتوم رگوجتسج
وهای و گوگ رد زور
اهدرایلیم وجتسج
ار ماجنا یم یکیو ،دنهد ایدپ
مه 234 نابز فلت م دراد هک ره هام دودا 400 نویلیم رفن
ربراک ،یهوکف دراد 1390
هب ) نیمه یلاد ام هب یایند تخانش تاطابترا
و یاهرازبا یطابترا
زاین میراد مربم
یم ریبعت یتاعلاطا هعماج هب نآ زا هک میتسه ییایند رد ام یریبعت هب عقاو رد یتاعلاطا هعماج موهفم ددرگ
ینپاژ عادبا لاس رد هک ،هدوب اه
1978 نو ناج و زلتساک ئونام دیدرگ هئارا کنیم نلآ و ارون نمیاس طسوت
هعماج راب یتاعلاطا هعماج موهفم هب هکنیا یارب ،کیاد تخانش
هکبش هعماج ار نآ ،دنهدب یرتشیب ی هدیمان یا
-
هدیدپ و میهافم شیادیپ دنا یربیاس طباور ،ربیاس هفاک یسارکومدربیاس ،گروبیاس ،یربیاس تردق نوچ ییاه
هکبش و مایپ زا ،یزاجم یعامتجا یاه کش رد تاعلاطا یروانف شقن یافیا یاه
و نیون یرگشنک یاضف یریگ
ناسنا ماعت -
ا و هنایار ناسن
- ،یکرتسا تسا 1391
)
رد هناسر نایم یاه
دیدج فرصم ًافرص نابطا م لاعف یرگشنک ناونع هب هکلب دنتسین هدننک
دیلوت شقن
یم افیا زین ار تاعلاطا هناسر هژیو هب هناسر نایم هیوس ود یلماعت و دنیامن
رارقرب نابطا م و یتنرتنیا یاه
یلاا رد نیا تسا هناسر هک تسا
یاه ترا زورما یطاب یتاعلاطا یگدرتسگ و عونت نیع رد
تسرد رگا هتفرگراک
دنوشن یم دنناوت ،یطابترا و یتاعلاطا نلاقنا ههرب نیا رد نیاربانب دنراذگب اجرب یهجوت باق و نر م تارثا
هناسر داوس تروری یم ساساا شیپ زا شیب یا
دوش
1-2 هلأسم نایب وژپ و هعلاطم ،ناتک هب هجوت نازیم ،بوتک دادوعت هزوروما توسا روشک ره یلم و یگنهرف دشر رگناشن شه
یاه رایعم زا یکی ناونع هب لاس لوط رد هدش ماجنا تاقیقحت و تایرشن یگتفاوی هعوسوت
یوم نووسحم ولم
، یروار یش براک دوش 1387
)
یو زا ىوخرب دراد ىومهم ىاوه تواوفت هزیگنا ىب درف اب هزیگنا ىاراد ِدرف ،ىسانش ناور رد دروف ىاوه ىوگژ
زا دنا ترابع هزیگنااب :
شسرپ ،قیقحت عویوم هنیمز رد ققحم ىنعی :هلئسم رد ىواکجنک فلا هتفایان و اه
ىاوه
ىم کیرحت ار ىو ىواکجنک سا هک دراد ىرایسب هقلاع و دنک
دووش اویوج ار نآ داوعبا توسا دونم و قوذ ن
شیپ ار هلئسم قوذ و قوش اب ،هزیگنااب درف :راک رد قوش دونک ىومن ىلاوا ىب و ىتسس ساساا و درب ىم
ج
ىومن ىگتسخ ساساا ىلو دوش هتسخ ىمسج رظن زا دیاش ققحم :ىگتسخ مدع ساساا رتوشیب هوکلب ،دونک
تسا نآ تفرشیپ و راک هب دنم هقلاع مزلاوم ىوگزیگنا ىوب و ىولیم ىوب ماوع اب ،هزیگنا داجیا ماوع ىسررب .
دنرگیدکی فعی بجوم هک هچنآ تخانش.
راوومه ار هزویگنا تیوقت ماوع تخانش هار دناوت ىم دوش ىم هزیگنا
هزویگنا ندومآ دووجو هب ىارب هنیمز مه هاگنآ ،درک فرطرب و تخانش ار عناوم دیاب هزیگنا داجیا ىارب اریز ،دنک دراد او تکرا هب ار ناسنا دناوت ىم هدمآ دوجو هب هزیگنا مه و دوش ىم مهارف
،یناجیابرذآ .
1388 )
زا رظن یهلا ضف 1388
نیرتمهم ) عناوم
هدنرادزاب یارب
دیلوت
،ملع هب بیترت ماش عناوم
،یشزیگنا عوناوم
،یداصتقا عناوم
یرادا و
،کیتارکورب عوناوم
ووبرم هوب
تامدوخ
،یوملع یوشهوژپ و
عوناوم یدروف ووبرم هوب
یاهیدنمناوت ینف
و یصص ت نانآ
تسا رظن زا
،یتشرس ناویمظاک
و سویرد 1389
م ) نیروتمه عوناوم
ماوجنا
،شهوژپ هب
بیترت مدع داجیا هزیگنا رد
،نارگشهوژپ دوبمک
تقو و ةلغشم
،دایز تارّرقم ریگاپوتسد
،یرادا مدع
هدافتسا زا
جیاتن قیقحت و یناوتان همجرت تلااقم یسراف هب یاه نابز رگید
دندوب
.
دوجو تیمها و زاین تراهم داوس یتاعلاطا یارب
نایوجشناد رد
هرود ی
، یصحت اما
هراومه دهاوش ناوشن هداد
هک نایوجشناد یارب
ندنارذگ یخرب
،سورد دقاف داوس یتاعلاطا مزلا
دنتسه و یرایسب زا
اهنآ یاهدااو یوسرد
ار اهنت شناداب کدنا رد دروم ماجنا
،شهوژپ یگنوگچ
هدافتسا زا
رازبا شهوژپ و
یبایزرا عبانم یم دننارذگ روثکا.
هاگشناد اه هب بسک س داو یتاعلاطا و
یبایزرا نآ هب ناونع رش غراف ا یلیصحتل هجوت
یرتمک یم دننک نیارباونب.
نایوجشناد یاهدااو
یسرد دوخ ار تشپ رس یم دنراذگ نودب هکنیا یشناد هنیمزرد یاه نوگانوگ و
زین دونیارف
شهوژپ هتشاد
دنشاب هب.
نیا یلد ینایوجشناد هک
دقاف یاهتراهم یشهوژپ
و داوس لاطا یتاع مزلا یم
،دنشاب سپ
زا تغارف زا یصحت رداق
هب ماجنا تیلاعف یاه نولطم رد طیحم یاوه یتاوعلاطا و
یکیژوولونکت دونهاو ن
دووب .
، یمظعا 1395
)
داوس یتاعلاطا کی
تسا تیلباق یتیلباق.
هک درف ار رداق یم دزاس رد ادتبا زاین یتاعلاطا دوخ
ار صی شت هداد
و سپس تاعلاطا طبترم
اب نآ ار هب تسد هدروآ و رد تیاهن هب یوحن رثوم و دمآراک زا نیا اهدرواتوسد هدافتوسا
دیامن هوجو.
،صی شت نتفای
و هدافتسا هنیهب
زا تاعلاطا هس
یهجو دنتسه هک یارب فیراعت داوس یتاوعلاطا هوب
راک یم دنور رد.
عقاو هچرگا یسرتسد میقتسم
و نودب هطساو ناربراک هب عباونم تاوعلاطا ی شیازوفا
،هوتفای اوما
5 شهوژپتایلک
شیازفا یسرتسد هب
یانعم ندیسر هب تاعلاطا دنمدوس
و طبترم تسین و زا هدافتوسا نآ
هومزلا یرادرووخرب زا
داوس یتاعلاطا و تسا
ن ند
1درو
، 2010 )
یلع داژن 1390 ) زین
رد یشهوژپ هب
یسررب حطس داوس یتاعلاطا و
شقن نآ رد دنیآرف شزومآ یوکینورتکلا
رد هاگشناد یاه
،زاریش یتعنص ریبکریما و
ملع تعنصو تخادرپ
و هتفای یاه شهوژپ ناوشن
،داد حطوس داووس
یتاعلاطا نایوجشناد
نییاپ تسا و نیب حوطس فلت م حطس داووس یتاوعلاطا فلاتوخا
یراداونعم دووجو
دراد
.
نینچمه نیب
حطس داوس یتاعلاطا و
درکلمع یلیصحت
نایوجشناد دروم
یسررب هطبار تبثم دانعم را دوجو دراد
اچنلاب در سیوپ ، و
2نو 2012 یلیلاد ) ار
یارب خساپ هب نیا لاوس هک تاعلاطا یروانف ارچ و
تاوطابترا و
داووس
یتاعلاطا یرازبا
یارب فرگش ناریگارف
و ناملعم
،تسا رکذ یم دنک نیا ود ماع ناریگارف ار
رداق یم دزاس هک
تکرش دننک یاه لاعف رد سلاک سرد
،دنشاب تصرف ییاه ار یارب یاهکبس یریگدای
توافتم هئارا
یم
،دوننک
للاقتسا ناریگارف
ار شیازفا یم
،دنهد شیازفا تعرس لاقتنا یریگدای و
یهدزاب ار مهاروف یوم
،دوننک شیازوفا
تقد یریگدای ار
دوجوب دنروآ یم مهید .
و ووتپل
3ن 2012 رد ) یا هوعلاطم هوب
یوسررب نراوجت
نایوجوشناد زا
داوس یریگدای لاطا
یتاع دنتخادرپ و
جیاتن قیقحت ناشن داد هک نایوجشناد زا
شور ییاه دوننام یریگداوی ادویپ
ندرک
،تاعلاطا یریگدای
دنیآرف هدافتسا زا
،تاعلاطا یریگدای
دافتسا ه زا تاعلاطا یارب
دیلوت کوی
،لووصحم
یریگدای هدافتسا
زا تاعلاطا یارب
نتخاس هاگیاپ شناد
،یص ش یریگدای
هدافتسا زا
ا تاعلاط یارب
هلوقم یدنب
و مظنم ندرک تاعلاطا و
یریگدای هدافتسا
زا تاعلاطا یارب
دشر یص ش و
کارتشا شناد
یص ش اوب
ناروگید
هدافتسا م
ی دننک نینچمه.
کرد یگدیچیپ یاه
موهفم داوس یتاعلاطا ناریدم
هاگشناد ار
رداق یم دزاس ات رب
ساسا تایبرجت رکذ
هدش هب میمصت یریگ رد دروم ندناجنگ ناونع
داوس یتاعلاطا رد
همانرب یسرد نایوجشناد
مادقا دنیامن
هکبش رازبا یعامتجا یاه یم رداق ار ناربراوک هوک دنتسوه ییاه
یافورپ داجیا اب دنزاس یص ش تاعلاطا یاه
توعد و زا
ناتسود هب ناراکمه و
یاوفورپ نآ هب یسرتسد روظنم روف مایپ و یمویا لاوسرا و اه
رگیدوکی هب ی ،
اب یافورپ نیا دنشاب هتشاد ابترا مه و تووص ،وئدویو ،سوکع ویاف ،تاوعلاطا عوون روه ماش یص ش یاه
گلابو تسا نیلناه و نلاپاک 4
2010 ) تاعلاووطا یروانوف ناربراک زا یش ب هزورما تاطابووترا و
نارگوشهوژپ
هزوا عبانم زا هک دنتسه یملع ِنوگانوگ یاه اکما و
تان یملوع تلادابوم ماجنا و تاعلاطا هب یبایتسد یارب نآ
یم هرهب یفورب دنریگ
5
، 2006 ) نیاربانب هکبش ، یعامتجا یاه اب
یگژیو یاوه اوبترا هونیمز دووخ ّصاوخ یاوه
دیدوج ِیملوع ار
یم مهاروف هب و دنروآ
شور ناونع شور ینیزگیاج یارب ییاه
حرطم یتّنس یاه یم
ارویز دنووش
رد لاا نوگرگد شور ندرک
نایم تاعلاوطا لدابوت و ماعت یاه دنتسه نارگشهوژپ
.
لاا رد ریاا
هکبش هب یزاجم یعامتجا یاه یتاناکما یلد
هک یم راروق دووخ ناربراوک رایتوخا رد زا ،دونهد
دروم هزور همه و دنرادروخرب ییلااب تیبوبحم هدافتسا
یم رارق نارویت ،سیرووم دنریگ یووناوپ و
6
، 2010 ) هوب
1 Van de Vord
2 Blanchett, Powis, and Webb 3 Diehem & lupton
4 Kaplan &; Haenlein 5 Brophy
6 Morris, Teeran & Panovich
یوم رظون هناوسر تیبوبحم شیازفا اوب دسر
یووق ةعوسوت نیونچمه و یعاومتجا یاه یرواونف رت
هکبوش بولغا ،
نتسویپ لاوا رد زیون ناققحم هب
یتاقیقحت عماوج هتسویپ
دنتسه تامدخ زا هدافتسا اب و ،اوهنآ رد هدوش هئارا
کارتشا هب ظون لدابوت ،یملع عبانم یراذگ
لابند ،تار ماگمه اوی و ناروگید تاقیقحت ندرک
ندوش اوب تاوقیقحت
یم یراج گنایج و یه ،گنیوج دنزادرپ
1
، 2015 ) نیا یسرروب هک تسا یلاا رد یم ناشن نیشویپ یاه
دنهد
هکبش ناربراک زا یرایسوب نامروشوک رد هک هکبوش نویا هوب یمرگروس و حیروفت فادها اب یعامتجا یاه
یور اه
هدروآ دنا هکبش دوجو ،نویا دووجو اب هب یعامتجا یاه
یلد یاراد ،یوووق یتلاماوعت و یطابووترا یاهدرکراووک
هطیا رد یرایسوب یایازوم هرهب هک تسا فلت م یاه
یوم اهونآ زا یریگ زا هدافتوسا ةونیمز یاوقترا ببس دناوت
هدافتسا تسا نکمم دوش اهنآ هکبش زا ندرکن
اوب یزاجم یاه فدوه
یاه لع هدیدان و یم مدوع ببس اهنآ نتفرگ
هوب و یوملع یطابووترا یاهرازووبا زا هدافتوسا رد روشک نارگشهوژپ ییاناووت بقع نآ لابند
زا هوعماج یگدونام
فاّروص دوش شناد و ملوع ییافوکوش هداز
یولع و
، 1392 ) هکبوش هب نتخادرپ تروری ،نیاربانب.
یعاومتجا یاه
یزاجم ووت دروم ،یملع راتفر رد یم رارق نوزوفازور هج
اجنآ زا دریگ ناربراوک نیرتشیوب ۀرومز رد نایوجشناد هک
هکبش یم هدرموش هوعماج رد راذگریثأووت تاقبوط زا یهاگشناد راشقا و دنتسوه یعامتجا یاه روما رد و دنووش
نییعت یشقن روشک رد هعسوت و قیقحت هب زاین ،دنراد هدننک
ۀوحون و تخانش هدافتوسا
ش نیا زا هکب
یروروی اه
تسا هوک دنوک یسررب دراد دصوق شوهوژپ نیا شزویگنا و یتاعلاطا داوس رب یریثات هچ یعامتجا یاه هکبش
دراد نایوجشناد یهوژپ ؟
1-3 شهوژپ تیّمها و ترورض هعومجم ریز ناونع هب شهوژپ و قیقحت یا
زا روه اساسا و تسا تاعلاطا رصع رد هعسوت یانبریز ، ملع داهن
همانرب یاروب یا هعماوج یزیر
ییاووناد داوصتقا هب یتعنص داصتقا زا زیمآ تیقفوم رذگ و نلاک و درخ حطس رد
روحوم یتاعلاوطا و هوب قولعتم هدنیآ تسا یشهوژپ روما ش برثا و دمآراک تیریدم و یهد ناماس زا ریزگان ،
دهاووخ ییاهروشک دووب
ملع هیاپ رب ار دوخ یلم فادها هوک یم میظنت شهوژپ و قیقحت ،
دننک رد روصع نیا
گنس قیقحت و شهوژپ ، یگتفای هعسوت یاه قادا هب ندیسر و یشزوومآ و یملوع تفرشیپ یارب یانب
هیلوا
ناوت یم هراومه هک تسا تهج نیمه هوب دور یوم راموش هب نایم
هعماوج ره رد یشهوژپ درکلمع فیک و مک
فای هعسوت نازیوم و درک رارقرب یمیقتسم ةطبار هوعماج نآ یگت
هب نودب هوک دروک اوعدا ناوت یم هک یا هنوگ
یروشک یه نآ رداق
یژتارتوسا حروط و دووجوم تلاکوشم ا و ییاسانش هب رد
توهج تفروشیپ و هعوسوت
ور نیا زا دووب دهاو ون تیمها
وه رد یوشهوژپ یاوه تویلاعف شیازفا و تاقیقحت رما هب نداد ببوس رووشک ر
هعسووت تفروشیپ و
ار یووعقاو للاقتسا و ییافکدوخ ، هدوش یارب
تکلمم نآ هب
ناوووغمرا دروآ یم
شهوژپ.
قیقحت و یملع
یملع جیاتون و راثآ دناوت یم روگید یووس زا و دراد یدروف هب رصحنوم تایصوصوخ وس کی زا
عقاو رد شهوژپ اریز دشاب هتشادرب رد یا هژیو هدعاق یاه شلات هلسلس
دنم یوم هک تسا یملع و راد فده ،
هدزاوب نینچمه ،دماجنیب تفرعوم و ملوع فلت وم رصانوع نتخاوس دمآراک هجیتن رد و ندرک ینلاقع هب دناووت زا صاوا ماکت
دربشیپ رد دناوت یم نآ روما
، یعاومتجا ، یوسایس فولت م یاوه هونیمز هعوسوت و ییارجا
یگنهرف یداصتقا و
) هوب دناووت یوم دراد هک یلدتسم تفاب یلد هب قیقحت لاوصا دووش هتفروگ راوک هب هوئارا
1 Jeng, He & Jiang
7 شهوژپتایلک
کی زا فافوش ینییبوت عویوم
یاوه ماوظن و اوه نامزاوس درکراک زا مظنم یفیصوت یهاگ و قیقد یحییوت ای
دماجنیب ، فلت م
،یرادمتعیرش .
1390 )
شهوژپ و قیقحت رد ، نیا زا هتشذگ درکراک ای هدش یسررب یاه عویوم توق و فعی اقن لاومعم
نامزاوس
هومانرب یعوون هوب رتشیب ییآراک یارب ناوت یم ، فاشتکا ای شهوژپ نآ یانبم رب و دریگ یم رارق یبایزرا دروم دیزرو تردابم یزیر شهوژووپ رووما هوب ندیش ب ناماس یارب ماگ نیلوا.
رد یبایتووسد ، هووعماج رد هووب
ک
یاوه هومانرب توق و فعی اقن هب ندرب یپ زین و دوجوم تاناکما ،اوه یدنمناووت زا یتوسرد توسا یتاوقیقحت
فادوها ققحت نازیم و یگنوگچ زا یهاگآ و اه ییاسران تخانش.
هومانرب یاوه یاووهرازبا هولمج زا یوشهوژپ
راوویتوخا رد یتووسیاوب هووک تووسا یووساسا و مزلا وصت
و نازوویر هوومانرب ، ناگدوونریگ میمو ناراذگتسایس
رما شهوژپ فادوها هوب وین توهج رد مزلا تامیمصت ، نآ قیرط زا ات دریگ رارق
دوبهب ، شور شیازوفا و اوه
دوش ذا تا یهدزاب رد
.
هجوت هب هکنیا هزورما هک رصع تاعلاطا
،تسا یاهیگژیو صاخ
یگدنز زا هلمج دشر و لوحت یرس ع و نوزفازور
مولع و
،یژولونکت یاهتباقر
،یتاعلاطا یشزومآ
و یشهوژپ ثعاب
هجوت هب دنیارف یوجتسج تاوعلاطا
و شهوژوپ
هدیدرگ تسا نایوجشناد.
هب ببس تیهام یراک و ابترا هدرتسگ اب
عبانم یتاعلاطا و
دنور ناباتش یرواّنف یاوه
یتاعلاطا و
یطابترا هب
تراهم بسک تاعلاطا دنمزاین
هک ییاجنآزا،دنتسه شهوژپ
زا یاهتیلاعف یساسا
هاگشناد
و همزلا دربشیپ یملع رد شزومآ یلاع تسا نایوجشناد شقن
رایسب یمهم رد ابترا اب شهوژپ
،دونراد هوب نویا
رطاخ زاین یساسا رد شهوژپ
،یملع نتشاد یتاعلاطاداوس تسا
نادقف.
داووس یتاوعلاطا
،رگوشهوژپ روجنم
هوب
هدافتسا قفومان
زا عبانم دهاوخ
،دش و و جیوروت رما رد دناوت یم نآ یگدرتسگ و یزاجم یاضف دوجو نیننچمه
یاوضف ریثاوت تخانوش صووصخ رد یوقیقحت ماوجنا اذل دشاب رمث رمثم نایوجشنادر د شهوژپ هزیگنا هعسوت دشاب یم یوروری نایوجشناد یهوژپ شزیگنا و یتاعلاطا داوس رب یزاجم 1-4 لاؤس( لاؤس )یاه
شهوژپ
یلصا لاوا ؟دراد نایوجشناد یهوژپ شزیگنا و یتاعلاطا داوس رد یشقن هچ یزاجم یعامتجا یاه هکبش یعرف تلااوا ؟دراد نایوجشناد یتاعلاطا داوس رد یشقن هچ یزاجم یعامتجا یاه هکبش ؟دراد نایوجشناد یهوژپ شزیگنا رد یشقن هچ یزاجم یعامتجا یاه هکبش یو
؟تسا هنوگچ نایوجشناد یتاعلاطا داوس تیع
؟تسا هنوگچ نایوجشناد یهوژپ شزیگنا تیعیو ؟ تسیچ نایوجشناد یهوژپ شزیگنا و یتاعلاطا داوس نییبت رد یزاجم یعامتجا یاه هکبش شقن
1-5 شهوژپ )فادها( فده
یلصا فد ا و یتاعلاطا داوس ینیب شیپ رد یزاجم یعامتجا یاه هکبش مهس نییعت نایوجشناد یهوژپ شزیگن
یعرف فاد ا نایوجشناد یتاعلاطا داوس ینیب شیپ رد یزاجم یعامتجا یاه هکبش مهس نییعت نایوجشناد یهوژپ شزیگنا ینیب شیپ رد یزاجم یعامتجا یاه هکبش مهس نییعت نایوجشناد یتاعلاطا داوس تیعیو نییعت نایوجشناد یهوژپ شزیگنا تیعیو نییعت عت نایوجشناد یهوژپ شزیگنا و یتاعلاطا داوس نییبت رد یزاجم یعامتجا یاه هکبش شقن نیی
1-6 فیراعت یزاجم یاضف
یاضف یزاجم رد تقیقا ییاضف
یلی ت تسا هک زا لاصتا هنایار ییاه دیدپ هدمآ تسا هک یمامت ناسنا
،اه
نیشام اه و عبانم یتاعلاطا رد
ناهج ار هب مه صتم هدرک دنا یا ن انعم هب تروص یبیرقت هباشم ییانعم تسا
هک ام هزورما زا دربراک ظفل یاضف یزاجم رد رظن میراد ازنیک یاضف یزاجم ار یارب لاثم یطیحم رب
هتخاس زا
تاعلاطا یئرمان
- یتاعلاطا هک
یم دناوت لاکشا یفلت م هب
دوخ دریگب - فیرعت یم دنک یو یارب کمک هب مهف
نیا موهفم یزاس و ارا هئ کی ریوصت نوخ و بسانم زا یاضف یزاجم هب فیرعت یازجا اضف زا قیرط تنرتنیا یم
دزادرپ ی ایلمع فیرع زا روظنم شهوژپ نیا رد یاضف
یزاجم هرمن
هک تسا یا اه یندومزآ
رد همانشسرپ 21
یا هیوگ
ةمانشسرپ یاضف
یزاجم (ناراام و یل 2005
) دنروآ یم تسد هب
ی اع تا داوا داوس یتاعلاطا کی
تسا تیلباق یتیلباق.
هک درف ار رداق یم دزاس رد ادتبا زاین یتاعلاطا دوخ
ار صی شت هداد
و سپس تاعلاطا طبترم
اب نآ ار هب تسد هدروآ و رد تیاهن هب یوحن رثوم و دمآراک زا نیا اهدرواتسد هدافتسا
دیامن و .
ن ند
،درو 2010 )
ی ایلمع فیرع قیقحت نیا رد اه یندومزآ هک تسا یا هرمن یتاعلاطا داوس زا روظنم
رد نایجرب یتاعلاطا داوس همانشسرپ
،ینجورب 1390
) تسد هب یم
دنروآ
2 - نابم ی پ و ی ش ی هن قحت ی ق
2-1 یعامتجا یاه هکبش هوعماج یناسنا تیعقوم رد یفرگش یاهدادخر و اهدادیور هتسناوت تاعلاطا یروانف ناتشرپو عیرس شرتسگ
تسا یزاجمو تنرتنیا یاضف رد یعامتجا یاه هکبش داجیااهدادخر نیازا یکی،دنک داجیا یکیژولونکت فادوها یاراد هک دوش یم هتفگدارفا زا یهورگ هب نو یاضف رد یعامتجا یراتخاسایو یعامتجا یاه هکبش
هولاع دنا هتسناوت یعامتجا یاه هکبش دنتسه یا هتسویپ مه هب تابلاطمو اهنامرآ،
هوروگو صا شا اب ابترا رب
یا هدویدپ یعاومتجا یاوه هکبش دنشاب راذگریثات زین اه هورگو دارفا نایم طباورو راتخاس یگنوگچ یوررب اه نید دوهد شرتسگار یناسنا یاهنامرآ، یکیژولونکت یریگ هرهبوروضا اب هتسناوت هک تسا دیدج یلسن زا نیون
،تسرپ 1391 )
یسارفا قداص دمحم زا قن هب یبا
1392 هوئارا یعاومتجا یاوه هکبش زا هداس یفیرعت هک )یرهشمه تیاس،
:دهد یم
“ دنناوت یم اه هکبش نیارد تیوضع اب دارفا هک تسا یتنرتنیا تاحفص، یتنرتنیا یعامتجا یاه هکبش
کارتوشا هوب ناروگید اوب دونراد توسود هکار ییاه ملیفوریواصت،دنزادرپبرظن لدابتو ثحب هب،دننک یبای تسود ب دننک یمرشتنم ار یبلاطم زین ناشدوخو هدرکرظن راهظا نارگید بلاطمواه یدنمقلاع هرابرد و دنراذگ
”
2-1-1 هکبش دلوت
یعامتجا یاه
تیاس هک دنچره یاه
هکبش یعامتجا ی یهجوت باق هاگیاج تنرتنیا یایند رد هک تسا ریخا لاس دنچ رد
هدرک ادیپ یمرب شیپ ههد کی زا شیب هب اهنآ تمدق یلو ،دنا
تیاس زا ددرگ
SixDegree
سکیس هب یرگد ناونع
هکبش نیتس ن هدرک دای یعامتجا ی
دنا نو نیا لاس رد تیاس 1997
هار هب و دش یزادنا یم هزاجا شناربراک
داد
هحفص یافورپ ناتسود زا یتوسیل و دنزاوسب )یدرف ریواصت و تاص شم ماش یص ش یا
دوننک داوجیا ناوش
هبرجت نیتس ن هکبش ی
دونچ هلوصاف نویا رد اما دش یطعت دعب لاس هس تیاس نیا و دوبن قفوم یعامتجا ی
د تیاس هار یدرکیور نینچ اب زین رگی تیاس نیا هلمج زا دندش یزادنا
یم اه نیشا هب ناوت وینوا
کلب و 1
تونلپ
2
هکبش بلغا درک هراشا تسود فده اب هیلوا یعامتجا یاه
هار یمرگرس و یبای یم یزادنا
دندش .
کراوم ،رتساپ
1377 )
لانروژویلا زیار و3
هکبش نیلوا هلمج زا1
یاوه هوفرا فادوها اوب یعاومتجا هکبوش لاونروژویلا دوندوب یا
ی
لانروژ رورم رب ینتبم یعامتجا یم ناربراوک زوین زویار رد و دووب اوه
تیلاعف لووا دنتوسناوت یراجت یاوه
ناوش
1 AsianAvenue
2 BlackPlanet 3 LiveJournal
هکبش هار دننک یزاس هکبش یزادنا
لاس رد زیار یعامتجا ی 2001
هکبش زا جوم نیمود عورش یعاومتجا یاوه
یا تیلاعف هک دوب نو عون ن
تیاس هزوا رب زکرمت زا ار اه درک جراخ یمرگرس ی
همادا رد.
هوک دوب جوم نیمه ی
دکنیل تیاس نیا
(LinkedIn)
هار زین هوب نآ تویلاعف زوونه هوک دش یزادنا مهم ناونع
هکبوش نیروت یعاومتجا ی
هفرا دراد همادا یراجت و یا لاس نیا رد
هکبش اه اه
نو ،یعامتجا ی تیاوس
یوشاا یاه ه
یزاوجم یاویند رد یا
یم نوسحم نو زونه و دندش
تیاس کیسلاک یاه
« نو 1
» یم ار لوا فرا تنرتنیا رد ی دندز
.
حلاطصا
« نو » و دنتشاد یزاجم یایند رد گنرمک یشقن ناربراک هک دراد هتشذگ نرق رد تنرتنیا هب هراشا
نو زا هدافتسا تیاس
کی یطابترا دنیآرف بلغا یتنرتتیا یاه ا هیوس
لاوس زا دووب بوطا م هب هناسر بناج ز یاه
آ هرازه نیزاغ هرود دراو تونرتنیا یایند دیدج ی
ی
« نو 2
»
(Web 2.0)
هاوگیاپ نآ رد هوک دوش یلماوعت یاوه
هتوسجرب ناربراوک شقن و دندرک ادیپ یرتشیب تیمها هرود رد دوش رت
ی
« نو 2
» نو تیاوس هوک یلماوعت یاه
تیلاعف ناربراک روضا یانبمرب ناش یم شیپ
هب تفر هکبش و دندرک ادیپ یرتشیب تیمها جیردت یعاومتجا یاه
نیا عاونا زا یکی نو
تیاس نو یاضف شرتسگ اب دندوب اه 2
مک یی هلکورس مک هکبش ی
یدوج یعامتجا یاه رت
لاوس رد هک دش ادیپ لوغ هوب مادوک روه دوعب یاه
تاوکروا دندوش یدوبت یوتنرتنیا یاوه یاه ، 2
ویاوف
) 5 Hi
،(
یام سیپسا سیف و3
4کوب مهم تیاس نیا نیرت لاوس رد یوگمه هوک دندوب اه
یاه 2003 اوت 2004 هوب عوروش
دندرک تیلاعف )نامه
2-1-2 یعامتجا یاه هکبش زارصتخم هچخیرات
اوبترا یرارقرب یاه هار رتییوتو کوب سیف ریظن یعامتجا یاه هکبش مکیو تسیب نرق زا لوا ههد نایاپرد غت ار اهناسنا نیب
،راجاقولناوق دنداد ریی 1391
) لاسرد ناریا رد یعامتجا یاه هکبش 1383
یجراوخ هکبوش اب
نیموووس ناریا،اووکیرمآو وویزرب زا دووعب هووک یا هوونوگ هووب،درکادیپ جاور یووناریا ناربراووک ناوویمرد تاووکروا
،یبایسارفا دش تاکرواردریااروشک 1392
)
2-1-3 یعامتجا یاه هکبش عاونا
- ع یعامتجا یاه هکبش یموم
- یعویوم یعامتجا یاه هکبش
- روحم ناتک یعامتجا یاه هکبش
2-1-4 یعامتجا یاه هکبش یاهدرکراکو اه تیلباق
یمومع یعامتجا یاه هکبش هومه رد یتیدودوحم هونوگ یوه نودوب دارفا ی همه هک دنتسه ییاه هکبش، یمومع یعامتجا یاه هکبش
دکی ابو دنیآ یم مه درگ یصص ت ره زاو اه هنیمز بولاطم اوه هکبوش نویا رد دارفا دنزادرپ یم ماعت هب رگی
1 Ryze
2 Orkut 3 MySpace 4 Facebook
11 اهتسویپ
هکبوش نیا نیرت نوبحمزا دنراذگ یم کارتشا هب دوخ نایانشآو ناتسود اب اررگید دراوم یرایسبو سکع، ملیف،
و نویتوی،رتییوت، سیپسا یام، کوب سیف اه یم …
دنشاب
یعویوم یعامتجا یاه هکبش
، یمومع یعامتجا یاه هکبشرب هولاع دووجو زوین ینوگاونوگ یعامتجا یاه هکبش نولکو کوب سیف دننامه
زا یموومع یاوه هکبوش اوب هوسیاقمرد اوه هکبش هنوگنیا دنا هتفرگ کش یصاخروحمو عویوم لوا هک دنراد ناروتوسر زا اذوغ سکع یراذگ کارتشا هبروظنم هب گیتاپسادون هکبش لاثم دنرادروخرب یرت یصص ت ناربراک صوتو نوگانوگ یاه فده اب نآ ناربراک هکرئوکساروف هکبش نینچمهو تسا هدش هداهن ناینب نارگید هب اهنآ هی
یردنکوسا دنزادرپ یوم دووخ هوقطنم یرگوشدرگو یندید یاه ناکم هیصوتو یفرعم هب نارگشدرگ ییامنهار روپ
، 1392 ) روحم ناتک یعامتجا یاه هکبش یاه هکبش زا یصاخ عون زینروحم ناتک یعامتجا یاه هکبش هکبوش دنشاب یم عویومرب ینتبم یعامتجا
هب توسا ناوتک هراوبرد نانآ تیلاعف یلصا عویوم هک دوش یم قلاطا ییاه هکبش هبروحم ناتک یعامتجا یاه یولفحم اه هکبش نیا هک دنتسه یناوخ ناتکو ناتک نادنم هقلاع امومع اه هکبش هنوگنیا یاضعا،رگید ترابع یم دیدپ دارفا نیب تلاماعت یارب گونیت یراروبیل، گنیسارک کوب، یرافلش، اه هکبش نیازراب یاه هنومن،دنروآ
…و یم دنشاب یردنکسا
،روپ 1392 )
2-1-4-1 هکبش
یصصخت و یمومع یاه
هکبش هداس رد ار یعامتجا یاه میسقت نیرت
یم یدنب هکبوش رد داد راروق صاوخ و یمومع هورگ ود رد ناوت
رتنیا ناربراک یمومع یعامتجا یاه هزیگنا اب یتن
هکبش و دنراد روضا فلت م فادها و اه یزاجم یزاس
ار ناوش
نیا قیرط زا نو
تیاس یم لابند اه هکبش یلو ،دننک
هتفرگ کش هژیو یعویوم لوا صاخ یعامتجا یاه و دنا
ناربراک دادعت مک زین ناش
سیف تسا رت یام و تاکروا ،کوب
مهم سیپسا هکبش نیرت
موومع یعامتجا یاه رد ی
هکبش نیا اما دنتسه تنرتنیا یایند تیلاعف یادتبا رد بلغا زین یمومع یتنرتنیا یاه
یدودوحم فیرعت اب ناش
هب زاغآ هدرک راک هب و دنا
هدش یمومع جیردت سیف هکنانچ دنا
گرزب هب هزورما هک کوب هکبش نیرت
ایند یعامتجا ی
لاس رد تسا هدش یدبت 2004
هکبش وجشناد یعامتجا ی هریاد دوب دراوراه هاگشناد نای
سیف ناربراک ی کوب
لاس رد هکنیا ات درک ادیپ شرتسگ هلارم دنچ رد 2006
همه هب یام دیسر تنرتنیا ناربراک ی رد زین سیپسا
و درک تیلاعف هب عورش ناوج و ناوجون ناربراک نذج رب زکرمت اب ادتبا
« دنب
» هورگ هلمج زا یقیسوم یاه ییاه
زا هک دندوب نو نیا
دندرک لابقتسا تیاس هکبش رد.
بولغا و دراد رووضا یربراک عون ره یمومع یعامتجا یاه
یم ار نیلانآ نایانشآ و ناتسود تفورعم ناربراک دادعت ،درک ادیپ اهنآ رد ناوت
هکبوش عون نیا نیرت هوب بولغا اه
یم رفن نویلیم دصدنچ نیا رب هولاع دسر
هکبش ،اه یعاومتجا یاه
وین یوصاخ تویروحم روب هوک دراد دووجو ز
یم تیلاعف ص شم یعویوم هب دننک
فا تسل لاثم ناونع ما
فورعم هلمج زا هقلاع هک تساهنآ نیرت
هوب نادنم
عمج مهدرگ ار یقیسوم زدیردوگ ای ،هدرک
هکبش هک هقلاع صوص م یعامتجا ی
روکیلف و تسا ناتک هب نادنم
نو هک هقلاع یارب یتیاس تسا یساکع هب نادنم
هکبش تیلاعف زین یهاگ ناربراوک تویروحم روب یعامتجا یاه
تسا زکرمتم یصاخ نید ای داژن ای نابز ای روشک هب قلعتم نوز وویک لاثوم.
گرزب زا هوک 1
نو نیروت تیاوس
یاه
هکبش ،تسایند ینیچ یعامتجا ی
هرابرد تساه هدرتسگ فیط ی
هکبش ،تاعویوم زا یا صاوخ یعاومتجا یاه
هک تسا هدش داجیا غراف اوت لاوبتوف میت کی نارادفرط زا
یم ماوش ار هاگوشناد کوی نلایوصحتلا یوتا دووش
هرابرد گس ی هبرگ و اه هکبش زین اه
هار یعامتجا یاه یم اهنآ نابااص و تسا هدش یزادنا
رد رووضا اوب دنناوت
نو نیا تیاس تاناویا یارب اه روتزگاد دولوت دوننک داجیا یافورپ ناش
زتک و 2 3روت اوشن هکبوش هوک داد ن یاوه
دنتسه راذگریثات زین ناویا اب ناسنا تاطابترا رب هکلب یناسنا تاطابترا رب اهنت هن یعامتجا .
فوسوی ،یروفعج
1389
،)
2-1-4-2 هکبش
یزاجم یعامتجا یاه
تاطابترا یایند رد هکبش ،
یم ار یعامتجا یاه وگ کارتوشا هبو دیلوت رد دیفم یرتسب زا ناوت
و دویاقع یراذ
هکبوش توسناد یعاومتجا و یدرف دشر رد یمهم ماع نیوب اوبترا ناوکما ندروآ مهاروف اوب یعاومتجا یاه
هیامرس یم کمک یعامتجا هیامرس یکشت هب یدرف یاه هب ار یعامتجا تاطابترا زا یدیدج عون تنرتنیا دننک
یم هک تسا هدروآ دوجو یعقاو ناهج تازاوم هب یدیدج ناهج دناوت
هناوسر نویا دروآ دووجو هوب ناوبطا م اه
یم هک دنراد یرثکتم و عیسو هزات موهفم یعقاو یانعم هب دنناوت
دنهدرارق ناشیا رایتخا رد ار ناکمو نامز زا یا
هکبش نیا ددم هب یم هتشادرب نایم زا ًلامع یناکم و ینامز صاوف اه
هداد ،تاعلاطا لاقتنا و دنوش هیامرس و اه
اه
یتعرس اب یم تروص عیسو یحطس رد و یندرکنرواب
هکبش نیا کمک هب دریگ مووهفم هکنیا نمی یزاجم یاه
هکبش باقم رد یدیدج یم کش یقیقا یعامتجا یاه
فلت م اقن رد دارفا نایم نامزمه ابترا ناکما دریگ
هب رت ون یلکش هب ایند یم دوجو
دیآ
هکبش نو زا یدیدج سن دیاب ار یعامتجا یاه تیاس
نیا هک مینادب اه ناربراوک هوجوت درووم تدش هب اهزور
کش یلصا یانبم دنا هتفرگرارق تنرتنیا هدرتسگ تیاوس هنوگ نیا یریگ
تاوعامتجا یکوشت دویفم ناوکما اه
هکبش نیا تسا تیدودحم هنوگره نودب نیلانآ هتسناوت مادک ره و هدوب عونتم رهاظ رد هچرگا یعامتجا یاه
هتسد دنا یا
یگژیو اب یتنرتنیا ناربراک زا مه درگ ار صاخ یاه
دنکرتشم رگیدکی اب مهم صا نیا رد اما دنروآ
هکبش ورنیا زا هنوگ دیاب ار یعامتجا یاه
هناسر زا دیدج یا هووحن هوب یبایتوسد ناوکما هک مینادب یعامتجا یاه
کارتشا هب و ابترا زا یدیدج دروآ مهارف تنرتنیا رد ار مایپ یراذگ
ه نویلیم هزوروما دنا هورگ رد روفن اوه
یاوه
هکبش اهدص وضع فلت م یلغش و ینس تویلاعف زا یومهم ش ب و دنتسه یزاجم یاضف رد دوجوم یعامتجا
هنازور تیاس نیا رد ناش یم یرپس اه
دوش دازهب ،نارود 1381
،)
تسا یعامتجا راتخاس کی یعامتجا هکبش کی کنیا تفگ دیاب ورنیا زا هورگ زا هک
اوی یدروف فولت م یاه
هکبش نیا تسا هدش یکشت ینامزاس رب زوررهو دنا هتفرگرارق ناربراک هجوت دروم تدش هب هزورما یزرمارف یاه
یم هدوزوفا ناشناراداوه یدنمقلاع روطنیمه و اهنآ ییاراک نازیم نویا تویقفوم ویلد نیروتمهم دیاوش دووش
هکبش اهنآ یرادروخرب رد دیاب ار اه ناربراوک ات هدش ثعاب مهم ماع نیا مینک وجتسج یعامتجا یوب و گنر زا
1 Qzone
2 Dogster 3 Catster
13 اهتسویپ
یداوع طیارش رد هک دننک هبرجت ار یعامتجا تلاماعت زا یدیدج کش هاگآدوخ ان اهنآ طیحم رد روضا نمی هکبش نیا نیرتمهم زا یکی دشابن نکمم لامع عماوج زا یرایسب رد سیف یعامتجا یاه
سیف تسا کوب کوب
هک گرزب هب هزورما لاوس رد توسا هدش یدبت ایند یعامتجا هکبش نیرت
2004 نایوجوشناد یعاومتجا هکبوش
هاگشناد هریاد دوب دراوراه
سیف ناربراک لاس رد هکنیا ات درک ادیپ شرتسگ هلارم دنچ رد کوب
2006 همه هب
هکبش رد دیسر تنرتنیا ناربراک روضا یربراک عون ره یمومع یعامتجا یاه
نایانوشآ و ناتوسود بلغا و دراد
یم ار نیلانآ نیا رب هولاع ،درک ادیپ اهنآ رد ناوت
هکبش ،اه تویروحم روب هک دراد دوجو زین یصاخ یعامتجا یاه
یم تیلاعف ص شم یعویوم هب دننک
فورعم هلمج زا ما فا تسل لاثم ناونع هقلاع هک تساهنآ نیرت
هوب نادنم
عمج مهدرگ ار یقیسوم ی ،هدرک
هوک رکیلف و تسا ناتک هب نادنمقلاع صوص م یعامتجا هکبش هک زدیردوگ ا
نو تسا یساکع هب نادنمقلاع یارب یتیاس
هکبش تیلاعف زین یهاگ یوصاخ نوید اوی داژون اوی نابز ای روشک هب قلعتم ناربراک تیروحم رب یعامتجا یاه
گرزب زا هک نوز ویک لاثم تسا زکرمتم نو نیرت
تیاس سایند یاه ینیچ یعامتجا هکبش ،ت
فیط هرابرد تساه
هدرتسگ هکبش ،تاعویوم زا یا اوت یشزرو صاخ میت کی نارادفرط زا هک تسا هدش داجیا صاخ یعامتجا یاه
غراف یم ماش ار ناروتسر کی نایرتشمو هدنناوخ کی ناراداوه ای هاگشناد کی نلایصحتلا شرازوگ قبط دوش
لاس 2009 وسلین یتاقیقحت هسسوم تیاوس هراوبرد ن
گلابو و یعاومتجا هکبوش یاه تویعمج زا مووس ود ،اوه
هکبش هدننکدیدزاب ،یسررب دروم یاهروشک رد تنرتنیا ناربراک گلابو ای یعامتجا یاه
زا هدافتوسا دنتوسه اوه
تیاس گلابو و یعامتجا هکبش یاه هدش یدبت ناربراک هدافتسا دروم نیمراهچ هب و هتشاد دشر تنرتنیا رد اه
ا هدافتسا ،نیلانآ تیعمج زا یمین زا شیب یسررب دروم یاهروشک همه رد هتشذگ لاس رد تس نیا زا ناگدننک
تیاس عون هدوب اه
دنا
2-1-5 هکبش
یعامتجا یاه یزاجم
ناریا رد
هکبش زا هدافتسا رد یناریا یتنرتنیا ناربراک هدرک توکرا ناوهج رسارس ناربراک یاپمه یعامتجا یاه
دونا
امه ن یناریا ینامز هک روط هنیمز رد اه
گلابو ی یم نوسحم ایند رد ورشیپ یاهروشک هلمج زا یسیون
رد ،دندش
هکبش یخرب زا هدافتسا نیب یعامتجا یاه
یناریا زین یللملا هدر رد ینامز اه
جوم نیتس ن دنتشاد رارق لااب یاه
هکبش ندش ریگارف یدج زا لابقتسا هب ناریا رد یعامتجا یاه
نو تاکروا تیاس یم رب 1
هکبش تاکروا ددرگ ی
لاس رد هک تسا گوگ تکرش تیکلام تحت یعامتجا 2004
هب هار تکرش نیا نادنمراک زا یکی هلیسو یزادنا
هب تاکروا دش یناریا و تفرگ رارق یناریا ناربراک هجوت دروم تعرس
یلیزرب رانک رد اه ییاکیرما ،اه
یدنه و اه اه
تیلم راهچ هب هکبش نیا رد رترب
نویا توسناوت هوک دووب تاوکروا ندوش روتلیف اوهنت دندش یدبت یعامتجا ی
نو هکبش هب تبون تاکروا ندش رتلیف زا سپ دنک جراخ نایناریا هجوت نوناک زا ار تیاس یوناریا یعامتجا یاه
هبرجت نایم زا دنوش یزاجم یایند دراو ات دوب هار یوناریا یاه
نو یزادونا تیاوس
یاه هکبوش اوهنت ،یعاومتجا ی
هنومن نولک هجوت باق و قفوم ی لاوس رد و دراد رارق روشک خاد ناربراک لابقا دروم نانچمه هک تسا 2
یاه
هاگیاپ زا هراومه ریخا هکبوش نیدونچ رب هولاع تسا هدوب ناریا رترب یتنرتنیا یاه
دونچ ،یموومع یعاومتجا ی
1 Orkut
2 Cloob
هکبش هفرا و یصص ت یعامتجا ی ن یناریا یا
هار زی هدش یزادنا ناربراوک لابقتوسا درووم نادونچ زوونه هک دنا
هتفرگن رارق روشک خاد هکبش ،هرود دنا
ناریا نایهاگشناد یعامتجا ی وی و1
24 هکبش ، ناوصص تم یعامتجا ی
ناریا
(u24)
هبرجت رگید هلمج زا دنتسه یناریا یاه
.
هکبش سیف یعامتجا ی لاس هک زین کوب
رتلیف ناریا رد اه لاس طساوا رد دوب
1387 اب و دش جراخ رتلیف زا
هدرتسگ لابفتسا هدننیبرپ زا یکی هب یهاتوک تدم رد ناربراک
نو نیرت تیاس
دش یدبت ناریا رد اه یاهدادیور.
سیف مان حرط و یروهمج تسایر تابا تنا زا سپ هکبوش دونچ و کوب
هوب روگید یعاومتجا ی و ناومهتم ناونع
تاقافتا ناراذگریثات هرابود ندش رتلیف ،یسایس
نو نیا ی هب ار تیاس
دش لابند .
یفطصم،راجاق ولناوق
، 1391 )
2-1-6 یگژیو
هکبش یاه یعامتجا یاه
هکبش زا هک دنتسه ناهج مدرم زا یریثک عمج هزورما هلیسو ناونع هب یعامتجا یاه
هاگدید نایب یارب یا اه
سا فلت م ئاسم دروم رد دوخ نامتفگ و یم هدافت
هکبوش نویا هوک تسا بیترت نیا هب دننک یعوون ناوکما اه
یم نادنورهش بیترت نیا هب دنا هدروآ دوجو هب فلت م حوطس رد نادنورهش یارب ار یندم تیلاعف نآ زا دنناوت
هکبش اوب طبتروم فولت م ئاوسم صووصخ رد دوخ رظن راهظا یارب درف هب رصحنمو ناذج یناکم ناونع هب اه
ش هزوا هکبش ،رگید نایب هب دنیامن هدافتسا دوخ یگدنز نوئشو یدنوره ناوکم اوت هدوش ثوعاب یعامتجا یاه
هورگ ات دیآ دوجوب یدیدج بویترت نیدوبو هدروک تویوه زاروبا یتاار هب دنناوتب هدنام هیشاا ردو مورحم یاه
تیوه یو نیا دریگ کش زین یدیدج یاه یم ریاا رصع رد مهم یگژ
یدوخ هب دناوت دویفمو موهم رایسب دوخ
هورگ یرایسب یارب تباب نیا زاو هدوب اهج هب هک فلت م یاه
یناوکم دعُب هلمج زا ،فلت م ت یوسایس طیاروش ،
مکاا یو ، یگژ تیمورحم و یعامتجاو یتنس یاه یمن ،رگید یاه
هصرع رد دنناوت هتوشاد تکراوشم یموومع یاه
ادروخرب ددم هب نونکا دشاب تیمها زئاا ،دنشاب هکبوش تاوناکما زا یر
هورگ یعاومتجا یاه نویا فولت م یاوه
هتفای ار ناکما تواوضق قروعم رد روتمهم همه زاو هدرک تیوقت یعون هب ار دوخ یعمج تیوه یتاار هب هک دنا
روشک رد صوصخ هب رما نیا دنهد رارق نارگید یتیمووق عونت و ناوارف ینیمزرس تعسو اب ییاه
یم ، هوب دوناوت
وت دروم تدش تیزم زا میتفگ هک روطنامه دریگ رارق هج
هکبش مهم یاه عیروس لاوقتنا ناوکما یعاومتجا یاه
نآ رد تاعلاطا یم رداق ار مدرم ناکما نیا نینچمه تساه
ربخاوب تاوعلاطا زا یراوک روه نیوا رد هوک دزاس
یم یعاومتجا هکبش و هورگ نارازه رد ناربراک نینچمه دندرگ اعوویوم یوتاار هوب دونناوت
و هوقلاع درووم ت
نآ رد و دننک ادیپ ار دوخ یصص ت قیقد ماعت رد و بطا م تمدخ رد اجنیا رد هناسر یعون هب دنوش وضع اه
هکبش یداصتقا رظنم زا نینچمه دراد رارق یو اب قویرط زا راوک نویا دنتسه لوپ داجیا هب رداق یعامتجا یاه
قتسم هطبار داجیا نینچمه و تاغیلبت ای تیوضع قا ناکما هدنشورف و رادیرخ نیب می
هزوروما دوب دهاوخ ریذپ
هب کیدزن 2
دیعس درف یدااو دنتسه یعامتجا هکبش کی وضع قادا رفن درایلیم -
) هلاقم
هکبش نیا هب هک یمهم رایسب ثاابم زا یکی تفگ دیاب بیترت نیا هب یم وبرم یعامتجا یاه
عوویوم دوش
هک تسا یتیلباقو یمومع هزوا یم رارق شناربراک رایتخا رد تنرتنیا
یرایسب هلداجم هب رما نیا هک ییاج اتدهد
هکبش اساسا ایآ هک هدش یدبت صوصخ نیا رد نارظن بااص زا یم یعامتجا یاه
یموومع هزوا هدنزاس دنناوت
هکبوش یوگژیو نیروتمهم زا یوکی ؟ریخاوی دنشاب هکبوش نویا هوک توسا نویا یعاومتجا یاه
زا روظن فروص اه
1 Doreh
15 اهتسویپ
تیدودحم یم ییاهنت هب دوخ نیا هک تسا زاب ناربراک مامت یارب امومع یتموکا یاه
هدیا ییاضف دناوت یارب لآ
کش یوپ رد اومومع تفگ دیاب عویوم نیا تیمها صوصخ رد دوش نوسحم صاخ یمومع هزوا یعون یریگ
یموومع هدارا رهو دریگ کش تسا نکمم یمومع هدارا کی یمومع هزوا کی یکشت کوی هوب توسا نوکمم
هورگ هقلاع دروم تدش هب هزوا نیا ورنیا زا دوش متخ یعامتجا رییغت تلود تقد درومو اه
یم رارق اه دریگ
نووسحم ،راذوگ لاوا رد عماوج صوصخ هب ،فلت م عماوج زاین عقاو رد یعامتجا تارییغت تسادیپ هتفگان یم وعماج رد یروکف ناروبهر شوقن نیوب نویا رد هوتبلا هک دندرگ گونررپ ه
یم رت و أوشنم یتراوبع هوب ددروگ
تیاده هدننک یم هعماج نآ یرکف ناربهر ،یعامتجا تارییغت هکبوش بولغا هوک توساجنیا هوتکن اما دنشاب
یاه
یم یسایس نازاا و یرکف ناربهر یدوجو ءلاخ رد یعامتجا تیاده شقن دوخ رثوم یرگشنک ناونع هب دنناوت
یتاو یعامتجا رییغت کی رد ار رگ اوهنیا زا دنیامن افیا ار یعامتجا تابلاقنا میدید یبرع تابلاقنا رد هک روطنآ
هکبش زا لابقتسا مهم یلاد زا یکی دیاش میرذگب هک یم یتنرتنیا ناربراک هک تسا نیا یعامتجا یاه
رد دنناوت
هکبش نیا خساپ دوخ نیلانآ یاهزاین بلغا یارب اه
دوننک ادویپ یبسانم یاه هکبوش رد
یاه ناربراوک یعاومتجا
یم یافورپ دنناوت یص ش یاه
یم هیهت ناتسود زا یتسیل ربراک ره نآ زا سپ دنیامن داجیادوخ یارب نیا و دنک
یافورپ یم صتم رگیدکی هب یص ش یاه یم کش یعامتجا کچوک هکبش کی نینچنیا و دنوش
دریگ یویر
سابع دیس،
، 1390 )
یم ناربراک نآ زا سپ وت
تسج اب دننا یافورپ رد وجو
قویلاع ساسارب اهنآ تاص شم هدهاشم و ناربراک یاه
هدرتسگ ار ناشناتسود تسیل دوخ ییادتبا اهنیا دننک رت
هکبش تاناکما نیرت هکبوش اوما تسا یعامتجا یاه
یاه
لاس رد یعامتجا هدرک شلات ریخا یاه
راروق دووخ ناربراوک راویتخا رد یرتوشیب تاناکما ات ،دنا دونهد
وولناوق
یفطصم،راجاق
، 1391 )
نو نیدونچ هوب هوعجارم قیرط زا نیا زا شیپ یتنرتنیا ناربراک هک ار یتاناکما بلغا هکیروطب بوسک تیاوس
یم یم کنیا،دندرک کی دنناوت
هکبش ردو اج هوک میتوسه نآ دهاوش زورره ورنیازا دنیامن تفایرد یعامتجا یاه
زا یهجوت باق ش ب ناربراک هکبوش رد ار تنرتنیا رد دوخ نامز
هوصلاخ رووطب دونراد رووضا یعاومتجا یاه
یم نادنمشیدنا تفگ ناوت 5
یمرب یزاجم یاضف یارب ار مهم درکراک :دنرامش
2-1-7 یزاجم هکبش یاهدرک راک
تاطابترا تکراشم هیلوا فده تسا کیتنربیاس یاضف رد ناگدننک
یصحت ف اب یمسر تلایصحت اهنت هن یم ینوگرگد راچد یزاجم یاض
یوم رتارف رایسب هکلب ،دوش شزوومآ یعوون دور
تذل یم داجیا تسا یمرگرس اب هارمه هک ش ب دوش
یمرگرس و حیرفت ناجیه و عیدب یننفت ،یزاجم یاضف و حیروفت نویلانآ رازوبا هلیوسو هب هچ و میقتسم روط هب هچ تسا زیگنا
یزاب هلیسو هب هچ و یمرگرس ایار یاه
هن گ رد ندیوشک کرس و هداس نفلت هتبلا و یا هوب هوقلاع درووم یاوه
