СЕКЦИЯ 13. ЖАҺАНДАНУ ЖАҒДАЙЫНДА ҦЛТТЫҚ ЭКОНОМИКАНЫ ЖЕТІЛДІРУ
13.1 Жасыл экономика - G-global коммуникативті
5824
1436. Рысбекова А.Р. Криминологическая характеристика женщины -
преступницы на Украине……… 5152
1437. Сулейменова М. Имплементация международно-правовых норм, регламентирующих право на жизнь в национальное законодательство Республики
Казахстан……… 5154
1438. Тишбеков Б.М. Қазақстандағы өлім жазасының кейбір мəселелері.. 5157 1439. Финк Д.А. Причины дорожно-транспортных происшествий в
странах Европы, Азии и Соединенных Штатах
Америки……… 5159
1440. Ыбырайым А.М. Причины девиантного поведения несовершен-
нолетних... 5162 1441. Шуляк Р.В. Проблема судейского усмотрения……… 5164
СЕКЦИЯ 13. ЖАҺАНДАНУ ЖАҒДАЙЫНДА ҦЛТТЫҚ ЭКОНОМИКАНЫ
5825 1456. Әкімбергенова
Әйгерім
Тұтынушылық сұраныс: ерекшеліктері,
факторлары, мəселелері... 5301 1457. Байгарашева Б.М. Сложности, перспективы и пути решения проблем
по переходу к «Зеленой экономике» в РК………… 5306 1458. Бектасова Алтын
Сабировна
Курс Казахстана на прогрессивный «Зеленый»
экономический рост……… 5309
1459. Берикболова Б.Ш Жаскайрат А.С.
Сагындыкова Ф.
Единый Накопительный Пенсионный Фонд……… 5314
1460. Болтаева Айсулу Турлыбеккызы
Зарубежный опыт повышения энергоэффектив- ности как условие модернизации зеленой
экономики………. 5318
1461. Бҧлақбай Азамат Мҧратбекҧлы
Қарашығанақ кен орнында MWD өлшеу жүйесін жанама оқпанды бұрғылауды автоматтандыруда
қолдану тиімділігін бағалау ... 5322 1462. Волошина Е.А. Инвестиционный капитал в Республике
Казахстан………. 5327
1463. Дюсембаев А.Е., Калданулы Б., Айтыкенов М.М.
Развитие малого и среднего предпринимательства
в Казахстане………. 5331
1464. Ералина Ф.М. Бюджеттік реттеудің тиімділігін арттырудың
жолдары... 5337 1465. Eрниязoвa A.,
Бaқытжaнoвa A ., Xaштaeвa А.
Қaлдықтaрды бaсқaру жүйeсiн жeтiлдiру... 5341
1466. Ертаскызы А «Жасыл экономика » ииновациларды дамыту
құралы ретінде... 5344 1467. Есенбек Гулдана
Абдуахитқызы
Қазақстанның адам капиталы сапасын жоғарлату
мəселелері... 5348 1468. Есентаева Д.К. Оценка и учет финансовых инвестиций………… 5352 1469. Есниязова Ботагоз Триботехника – как отрасль «зеленой экономики» 5355 1470. Ешенбаева С.Ә. Қазақстан Республикасындағы табиғи
ресурстардың экологиялық жағдайы... 5359 1471. Ешкеева А.Н. Политика республики Казахстан по привлечению
прямых иностранных инвестиций……… 5361 1472. Жакиянова А.С.,
Каримбекова М.С.
Қазақстан Республикасындағы газдарды тазалау
жүйелері жəне олардың қоршаған ортаға əсері... 5365 1473. Жанбырбаева
Динара Тилековна
Оптимизация деятельности банка по управлению
кредитным портфелем………. 5368 1474. Жанузакова Назерке
Болатбековна
Экологические аспекты водоснабжения в г.
Астане………. 5373
1475. Жигалова А.А. «Зелѐная экономика»: опыт, проблемы и
перспективы...
5379 1476. Жолумбетов Елдар
Маратбекович
Глобализация мировой экономики: украинский
кризис ……….. 5382
1477. Жолумбетов Елнур Маратбекович
Роль инвестиции в развитии сельскохозяйственной
продукции в РК……… 5386
1478. Жумабаева Замзам Государственно- частное партнерство в РК……..
5391
5826 1479. Жҧмабекқызы А.,
Есқақова Ф.
«Жасыл» экономика- Қазақстан дамуының жаңа
векторы... 5396 1480. Жунусова К.Ж. Проблемы обеспечения экономической
безопасности Республики Казахстан……… 5399 1481. Жунусова К.,
Рахимова А., Советова Д.
Формирование хлопково-текстильного кластера в
Казахстане ………. 5403
1482. Жылкайдарова А. Қазақстан Республикасының шағын жəне орта бизнестің қаржылық менеджментінің тиімділігі
жəне оның проблемалары... 5412 1483. Загидуллина Г.Н,
Чепикова Е.А
Основные проблемы и пути их решенияпри образовании кластеров в легкой промышленности Казахстана………
…..
5417 1484. Загипарова Г.С Современное состояние и актуальные проблемы
налогово-бюджетной политики РК………. 5422 1485. Захарова Е.С. Пути развития зеленой экономики в Казахстане на
примере системы JIPTO……… 5425 1486. Иманбалан Айнур
Арманкызы
Решение вопросов утилизации отходов в РК... 5428 1487. Исахан Д.Т. Формирование и развитие «зелѐной» экономики
Казахстана………. 5432
1488. Исенова К.К. Астана EXPO-2017: направления и привилегии.
Роль молодежи в подготовке к «Астана EXPO-2017
……….
5435 1489. Исламбек А.С. Социальная политика Казахстана в сфере
образования и здравоохранения ……… 5439 1490. Ищанова Р. Развитие зеленой экономики в Казахстане……….
5442 1491. Қабылдин А.М. Қазақстан Республикасындағы «жасыл
экономиканың» дамуын мемлекеттік қолдау... 5445 1492. Калипова К,
Аманжолова Д..
Развитие инновационного предпринимательства в
Республике Казахстан……….. 5448 1493. Калиева С.С. Сүт өнімдері өндірісінің экономикалық
тиімділігі... 5454 1494. Калиева М.Д. Коммерциялықбанктердің принципіретінде несие
саясатының мақсаты... 5457 1495. Каракесекова А.С.
Кҧраш Н.П
Қазақстанның инновациялық дамуын басқару
сапасын жетілдіру... 5460 1496. Лотова А,
Асанхан Е
Жасыл экономика – g-global коммуникативті платформасындағы диалогтың жаңа бағыты
ретінде... 5462 1497. Минов Станимир
Любомиров
How a firm’s competetive environment influences the choice of business strategy telecommunication
industry perspectives……….. 5465 1498. Минов Станимир
Любомиров
Analysis of the relationship between
telecommunication firm’s performance, role of luck
and market specific circumstances……… 5469 1499. Мҧзапбарова А.Ж. Кəсіпорынның пайдалылығы жəне оны арттыруды
жоспарлау жолдары………. 5472
1500. Муратова А.А. Органическое земледелие как один из способов
укрепления продовольственной безопасности 5476
5827
страны...
1501. Мухамедалиева Л.З., Конырбеков М.Ж.
Энергосбережение в ЖКХ - основа «Зеленой»
экономики Казахстана……….. 5479 1502. Мухамеджанова Г.Г. Зеленый рост и зеленый бизнес: проблемы и
перспективы в Республике Казахстан………. 5482 1503. Мухаметқанова А.Ж. Альтернативные источники энергии как условие
модернизации экономики………. 5487 1504. Мҧқҧшева Ә.
Қалдыбаева Т.
Рахман Ш.
Жасыл экономика. Энергияның балама көзі –
биогаз... 5492 1505. Мҧхатай Гҥлім
Шынтанқызы
Қазақстандағы «Жасыл экономика» жəне оның
даму жолдары... 5496 1506. Мырзалина Н.Б. Қазақстан Республикасындағы жұмыссыздық
деңгейі жəне оны төмендету жолдары... 5501 1507. Нукенева М.Б. «Зеленая» экономика как новый курс развития….. 5504 1508. Нҧрмағамбет И.И. Зеленая экономика - шаг к созданию «чистого
будущего»………. 5506
1509. Нурашева С.Н. Экономические аспекты регионального развития
Республики Казахстан... 5511 1510. Нҧрғали А. Н. Күн сəулесі – болашақтың сарқылмас
энергиясы... 5516 1511. Нурпеисова А.Е.,
Атимова М.Е.
Совершенствование системы управления отходами как одно из приоритетных направлений развития
«Зеленой экономики»……… ….. 5520 1512. Омар П.С. «Зеленая экономика»: глобальный тренд
развития.казахстанский путь……… 5525 1513. Орынбаев Н.М.,
Мукатова Е.Р.
Индустриальная революция – переход к зеленой
экономике... 5528 1514. Орынбасар К. О. Зеленый офис - как активная экологическая
позиция компании... 5530 1515. Перенчук М.П. Формирование стратегий международного
маркетинга под влиянием ценовой политики»…… 5533 1516. Пернебекова Ә. М. Современное состояние и проблемы гостиничного
бизнеса в индустрии туризма в Республике
Казахстан...
5537 1517. Пинега Т.В. Перспективы развития субъектов лакокрасочной
промышленности на основе экологизации
производства………..
5540 1518. Рамазанова Н.С. Жаһандану жағдайындағы «жасыл экономиканы»
дамыту қажеттігі мен маңызы……… 5544 1519. Рамашова А.Н. Қазақстан Республикасы ұйымдарында кадрлық
əлеуетті инновациялық басқару... 5548 1520. Рамм А.В.,
ТулекЕ.С.
Управления утилизации твердых бытовых
отходов…... 5552 1521. Сагидоллаева С. Қазақстан Республикасының инновациялық даму
перспективасы……… 5555
1522. Сагиндыкова А.Б. Современное состояние индустрии строительных
материалов в Казахстане………. 5559 1523. Сағынғали А.Р. Экологиялық экономика ерекшеліктері мен 5564
5828 мəселері....
1524. Садыглы Нигяр Фаик кызы
Экологический консалтинг как фактор развития зеленных технологий в экотуризме Азербайджана
(на примере северо-западной части Республики)… 5567 1525. Сайрамбай Е. А. Қазақстанның «Жасыл экономика» бағытындағы
жолы жаһандану заманындағы елдің тұрақты дамуының кепілі ретінде...
5572 1526. СаметееваМ.А. ҚР агроөнеркəсіп кешенін орнықты дамуын
инвестициялауды жетілдіру жолдары... 5576 1527. Скендирова Д.М. Вклад некоммерческих организаций в практику
модернизации государства и гражданского
общества в Республике Казахстан... 5580 1528. Сламбеков Ануар Салық əкімшілігінің тиімділігі жəне оны жетілдіру
жолдары... 5584 1529. Тайбеков Д.Д. Сущность и теоретические основы обеспечения
экономической безопасности... 5589 1530. Талпакова Ж.Е. Байқоңыр –ғарыштық жібек жолы...
5595 1531. Тлеубердиева С.С. Переход на «Зеленую экономику» как фактор
системных преобразований в экономическом
развитии республики Казахстан... 5599 1532. Тлеугулова А.А. «Зеленая» экономика: глобальный тренд развития.. 5602 1533. Торебекова А.Е. Арал маңында «жасыл экономиканы» дамыту
негізі – экологиялық жағдайды тұрақтандыру... 5607 1534. Тохтарова Ж.К. Концессия: мемлекеттік – жеке серіктестіктің
тиімді механизмі ретінде... 5610 1535. Тӛлеу Н.М. Қазақстан-2050 стратегиясы жəне «Жасыл»
экономика мəселелері... 5613 1536. Умаргали Д Инновации – движущий фактор глобальной
конкуренции... 5616 1537. Фрибус А.А Некоторые аспекты в международном опыте
финансирования зеленой экономики... 5621 1538. Хайтбаева Ф,
Хайтбаев Ф
Инновационная экономика , как фактор
креативности развития экономики Казахстана... 5624 1539. Хасенова К.Е Зеленая экономика – основа для решения
экономических проблем ВКО... 5629 1540. Шавлинская А.М. Зеленая экономика - новый вектор устойчивого
развития……… 5634
1541. Шарипова Ж.К. Развитие банковской системы в условиях
глобализации... 5637 13.2 Туризм саласын дамытудағы заманауи мәселелер
5641 1542. Абильдина К.Р. Развитие малого бизнеса в сфере туризма……… 5641 1543. Азизова Самира
Саядгызы
Возможности развития треккинг туров в Азербайджане (на примере Аг-Гельского национального парка)...
5645 1544. Алиппаева Г.С. Государственное регулирование развития туризма
в Казахстане……… 5649
1545. Аскар Асель Особенности развития туризма……… 5652 1546. Аскаралиева Н.Д. Специфика учета в туризме... 5654
5829
1547. Борзова Ю.А. Индустрия гостеприимства в Республике
Казахстан: проблемы развития………. 5656 1548. Величко Е.В,
Мазин В.
Чернобыльская зона как перспективный маршрут
экстремального туризма……….. 5660 1549. Ермаханова А.И. Балқаш аймағындағы туризмнің даму жағдайы.... 5663 1550. Ермеков Бақытжан
Ермекҧлы
Туристік фирмалар қызметіндегі маркетингті жетілдіру (Шығыс Қазақстан облысы
материалдары негізінде)... 5665
1551. Есенгалиева Т.А. Атырау облысындағы іскерлік туризмнің дамуы
мен перспективасы... 5670 1552. Жунисбек Т.С. Развития индустрии туризма в республике
Казахстан – один из основных источников
дохода………. 5673
1553. Жҧмабеков Бейбарыс
EXPO – 2017 қарсаңында Сыр өңірінің туристік
əлеуетін дамыту жолдары... 5676 1554. Калиева А.Е. Шығыс Қазақстан облысында емдік-сауықтыру
туризмінің даму қарқыны... 5681 1555. Карплюк К.В. Перспектива развития промышленного туризма в
Украине(на примере Днепропетровского
региона)……… 5684
1556. Карплюк К.В. Опыт экологического туризма Швейцарии для повышения конкурентоспособности
туристической отрасли государства……… 5688 1557. Кенжембетова Ж.К. Состояние и перспективы развития туристской
деятельности в Казахстане……… 5691 1558. Красников П.Д. Основные тенденции развития международного
туризма……… 5695
1559. Кубаева М. А. Қонақ үй индустриясындағы отандық бренд
қалыптасуының мəселері мен мүмкіншіліктері... 5700 1560. Ли А.О. Развитие индустрии туризма с использованием
модели государственно-частного партнерства…… 5703 1561. Маулен А.Т. Экологический туризм – один из новых
направлений роста «Зеленой экономики»... 5706 1562. Муратова Жансулу Развитие медицинского туризма в Республике
Казахстан………. 5709
1563. Мукатова Р.А. Туристік индустрия дамуындағы туризм
менеджменті мен инфрақұрылымның рөлі... 5712 1564. Мҧхтар Л.К. Activities of the regional integration processes in
tourism in South-east Asian countries………. 5717 1565. Нурпеисова А.Е. Туристский кластер как инструмент повышения
конкурентоспособности отрасли………. 5719 1566. Пернебекова А.М. Современное состояние и проблемы гостиничного
бизнеса в индустрии туризма в Республике
Казахстан... 5723 1567. Сабырова З.Ш. Казахстан – страна с обеспеченными природными
и социально-экономическими ресурсами для
развития индустрии туризма……….. 5726 1568. Сағидуллақызы Ж Жасанды аттракцияға негізделген туристік өнім
қалыптастыру жолдарымен оның туристік
бизнестегі қолдану үлгілері... 5731 1569. Садуова Р.А. Современное состояние и проблемы развития 5735
5830
туризма в Республике Казахстан………..
1570. Сапиева А.П. Жамбыл облысы, Жуалы ауданы, Шақпақ өңіріндегі табиғи ресурстар жəне олардың
туризмде қолданылуы... 5739 1571. Снасапина А.С.
Касымханкызы А.
Ақтөбе облысындағы Әйтеке би ауданының
туристік мүмкіндіктері... 5742 1572. Ставицкая А.В. Повышение роли государственного содействия
развитию образовательного туризма... 5746 1573. Стеблянко И.О. Развитие туристической отрасли Украины:
проблемы и перспективы……… 5750 1574. Сҥйіндікова А. Е Қазақстандағы санаторлы – курорттық туризмнің
даму болашағы... 5753 1575. Тажибаев Т.К Развитие индустрии туризма в Республике
Казахстан... 5755 1576. Тайлюбек А.А. Государственное регулирование туристской
деятельности в Республике Казахстан... 5758 1577. Талпакова Ж.Е. Байқоңыр – ғарыштық жібек жолы... 5760 1578. Шилибекова Б.С. E-marketing the main in providing of the world
tourism product... 5764
4779
едік. Бҥкіл адамзат таныған дҥниежҥзілік ӛркениетті тек бір ғана халық жасай алмайды. Оған бҥкіл адамзат ӛз ҥлесін қосады. Оның бар жетістіктерін біздің жастарымыз, болашақ ҧрпақ ӛз бойына ӛшірмесе, онда басқаға жҧғымы жоқ сыңаржақ ҧрпақ тәрбиелеңедi .
Ҥшіншіден, қазақтың ҧлттық ӛнерінің дамуындағы әлеуметтік дҥниетанымын терең тҥсіну. Қазақстан Республикасындағы білім беру жҥйесі халкымыздың тарихында мыңдаған жылдар бойы қалыптасқан мол ҧлттық қазыналар, идеялар негізіндe қҧрылып, ортақ, мәдени мҧраларын, қазақ халқының рухани және адамгершілік дәстҥрлерін, елімізді мекеңдеген этностардың мәдени кҥш-қуатын әлемдік ӛркениет жасаған қазыналарды тҧғыр етуі қажет.
Тӛртіншіден, халық мҧрасындағы ҧлттық, ӛрнек және рең деген ҧғымның ӛзі, бізге кейінгі жылдарда ғана келген бҧрын-соңды терең зерттелмеген тҥсінік. Халық мҧрасындағы ҧлттық ӛнердің даму тарихындағы ӛрнек пен тҥрлі реңдердің болашақ ҧрпақка тәрбие беру және жана әдіс-тәсілдердi іздестіру мақсатында қарастырд .
Мектеп әлемі адамзат баласына бір кияннан шӛліркеп кӛп бас қоятын мӛлдір бастау болғаны жӛң, қол ӛнермен жас таиымздан сусндасақ,еңселі елімізде болашақ ҥрпақ ӛз мәдениетмзді ,ӛз ҧлтмызды сҥиетін ӛнерлі де шеберболмақ. Сондықтан ҧлттық мәдениеттің терең мазмҧнын , қол ӛнерді мектеп оқушыларының шеберлігін қалыптастыруда қолданудың орны ерекше.
Қолданылған әдебиеттер тізімі 1. С. Қасиманов. Қазақ халқының қолӛнері . Алматы ,1995
2. Н.Ә. Назарбаев. «Қазақстан 2030» атты Қазақстан дамуының ҧзақ мерзім стратегиясы.11.қараша.2009
3. Жҥрсін Балкенов. Халық мҧрасындағы ҧлттық ӛрнек және рең, Қарағанды, 1996 УДК 375.09.01
ҦЛТТЫҚ ӚНЕРДІҢ МӘНІ Сымағҧл Г.
Л.Н. Гумилев атындағы ЕҦУ магистранты Ғылыми жетекшісі - п.ғ.д. Т.К.Самуратова
Тәуелсіз мемлекетіміздің ертеңі - ҧрпақтың рухани байлығы мен мәдениеттілігіне, саналы ҧлттық ойлау қабілеті мен біліміне, іскерлігі мен кәсіби шеберлігіне байланысты.
Қазіргі таңдағы қоғамдық, саяси-экономикалық ахуалдың адам факторынан, рухани дамуымыздан аса қажетсініп отырған ӛзекті мәселелерінің бірі – патриотизм болып отыр.
Ішкі саяси тҧрақтылықты қалыптастыру – мемлекет қауіпсіздігінің кепілі. Белгілі бір аймақта әлеуметтік мәселелерді шешумен қатар, адамдардың рухани сҧранысын қанағаттандыру - кезек кҥттірмес маңызды шаралардың бірі болып табылады. Елдің рухын кӛтеру, ҧлттық мақтаныш сезімін оята білу, отансҥйгіштік, ҧлтжандылық, елжандылық қасиет қалыптастыру - тәуелсіз мемлекетіміздің ӛтпелі кезеңі ҥшін айрықша маңызды мәселесі.
Қазақстан Республикасының Президенті Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына жолдауында әлемдік бәсекеге барынша қабілетті 50 елдің қатарынан орын алуымызға мҥмкіндік беретін басты негіздердің бірі «... біз қазақ халқының сан ғасырлық дәстҥрін тілі мен мәдениетін сақтап, тҥлете береміз...» деп атап кӛрсеткен. Осыған орай 12 жылдық білім беруге кӛшудің табысты болуы болашақ мамандардың кәсіби бағыттылығына, оның ішінде бейнелеу ӛнеріндегі кескіндеме саласынан теориялық және практикалық даярлығына да тікелей байланысты.
Қоғамда реформалар жҥріп жатқан тҧста жас ҧрпақ бойында қазақстандық патриотизмді қалыптастыруды зерттеу озық саналы қоғамдық кҥштердің еуренцентризм мен шығысцентризм, космополитизм мен манкуртизм, нәсілшілдік пен шовинизм, ҧлтшылдық
4780
пен трайбализмнің ғылымға жат теорияларына қарсы идеялық кҥресінде сҥйеніш қызметін атқаруда.
Жастарға патриоттық тәрбие берудің бағдарлы идеяларын қолдаған Елбасы Н.Ә.Назарбаев «Қазақстан - 2030» Қазақстан халқына Жолдауының «Қазақстан мҧраты»
бӛлімінде: «… біздің бабаларымыз бен немерелеріміз … бабаларының игі дәстҥрін сақтай отырып, қазіргі заманғы нарықтық экономика жағдайында жҧмыс істеуге даяр болады. Олар бейбіт, жылдам ӛркендеу ҥстіндегі кҥллі әлемге әйгілі әрі сыйлы ӛз елінің патриоттары болады» - деп ҥміт артып отыр.
Кҥн санап халқымыздың дәстҥрлі қҧндылықтарына, олардың қайнар бастауларын тануға деген ықылас ӛсіп келеді. Мҧхтар Әуезовтың «Ел боламын десең, бесігіңді тҥзе»
деген қанатты сӛзіндей, ең алдымен біз жастарымыздың ӛз Отанына деген оң кӛзқарасын, туған жерге сҥйіспеншілігін, халқ ӛнерін, еліне қҧрмет сезімін тәрбиелеуіміз қажет. Бҧл жӛнінде Қазақстан Республикасының 2007 жылғы «Білім туралы» заңында «Білім беру жҥйесінің міндеттері адамзаттық пен елжандылыққа, ӛз Отаны Қазақстан Республикасына сҥйіспеншілікке, мемлекеттік рәміздерді қҧрметтеуге, халық дәстҥрін қастерлеуге тәрбиелеу» – деп айтылған болатын. Бҧл міндет білім беру ҧйымдарында патриоттық тәрбие беру бойынша іс-шараларды ҧйымдастыру арқылы жҥзеге асырылады. Себебі Қазақстан Республикасы азаматтарының осы ӛлкедегі ата-бабаларының салт-дәсҥр, әдет – ғҧрыптарын қол ӛнерін, ҥйрену, туған ӛлке тарихын тереңірек танып білу болашақ ҧрпақ тәрбиесінің негізі болуы шарт. Сондықтан да ҧлттық қҧндылықтырды жандандыру олардың отансҥйгіштік қабілеттерін қалыптастыруға айтарлықтай ҥлес қосады. Бейнелеу ӛнері оқушыларға патриоттық тәрбие беруде қуатты қҧрал болып табылады. Себебі, туған ӛлкесін, салт-дәстҥрін бейнелеу арқылы ӛз еліне сҥйіспеншілігі артады, табиғатын терең танып, оның тарихына, мәдениетіне ҥңіле тҥседі, сондықтан бейнелеу ӛнері оқушының дҥниетанымын қалыптастыратын, ҧлттық болмысын жетілдіре тҥсетін пәндердің бірі болып саналады.
Мектеп қабырғасында халқымыздың ҧлттық ӛнерімен толық сусындаған және оны меңгере білген баланың қоғамда мәдениетті болып қалыптасуына тигізетін әсері орасан зор. Бейнелеу ӛнері сабағының бір тҥрі – сәндік- қолданбалы ӛнері. сәндік- қолданбалы ӛнері балалардың ой-ӛрісінің дамуына және қоршаған ортадағы әсемдікті, халықтың салт-дәстҥрді, әдеп- ғҧрыпты тануынашеберлікті тануга жол кӛрсетеді.
Жас тәуелсіз мемлекетіміздің тізгінін ҧстаған Елбасы Н.Ә. Назарбаев жаңа әрі тҧрақты Қазақстанды қҧрып, сол арқылы қазақ халқының ғасырлар бойы аңсаған тәуелсіздігіне ғана емес, сонымен қатар сол елдің патриот азаматтарын тәрбиелеуге ҥлкен ҥлес қосып келеді.
Бала тәрбиесі бесіктен басталады. Бҧл – ақиқат. Бесік жыры бала жанын нҧрға бӛлейді, тазалыққа ҥйретеді. Отбасы – тәрбие ҧясы. «Ҧяда не кӛрсең, ҧшқанда соны ілерсің» - дейтін сӛз де соған байланысты айтылған. Қҧда тҧсу рәсімінде жасалатын ырымдар бҥгінде сақталған. Оны біліп, қастерлей білу ертеңгі ҧрпақтың алдына ҥлкен жауапкершілікті жҥктейді. Сондай-ақ, қадір-қасиет тҧтатын, мәртебесін асыра білетін тҧлға ҧлттық мҥддені қастерлейді.
«Ҧлтын сҥйген халық сҥйеді, халық сҥйген салтын сҥйеді» дейді халық мақалы. Біз осы халқымыз бен қоса салтымызды жоғалта бастадық. Кӛп әдемі, тәрбиелік мәні бар салт- дәстҥріміз, ӛнеріміз ,азаиып барады.
Ҧлылық бірлік, ынтымақ тӛркіні ӛзгеде емес, ҧлшылдық жатыр. Ҧлтшылдықтан ҧлттық ерекшілік қалыптасқан. Ҧлтшылдықтан ҧлттық киім, сӛз, әуен, кҥй, ырғақ пайда болған. Ат әбзелдері, киіз ҥй әшекейі, тҧрмыстық нақышты бҥйымдар туған. Ҧлттшылдық ҧлттық ӛнерді, ҧлттық мәдениетін асырады.
Кез келген адам ҧлтшыл бола алмайды. Ҧлшыл адам ӛз ҧлтын қалай бағаласа, басқа ҧлтты да солай бағалай, сыйлай алу керек.
«Ҧлтым бар мен барамын» деген сӛзді айтқызатын да ҧлтшылдық. Кез келген ҧлт ӛкілі ӛз аузымен айта алтын сӛз – «ҧлтым менің» Олай болмаса олай тҥсінбесе, ҧлт мәртебесі жойылады. «Американдықпен» деген сӛз ҧлт емес, «Қазақстандықпын» десе, қазақ ҧлты.
4781
Ҧлттық сана-сезім ең алдымен салт-дәстҥр, әдеп-ғҧрып, ырым-жоралардан басталады.
Осындай сәндік-қолданбалы ӛнер . сәндік-қолданбалы ӛнер тҥрлері олардың әрқайсының ерекшеліктері, жасалу жолдарын, ерекше маңызы бар. Қол ӛнер қазақта ертеден ақ қалыптасып, атадан балаға мҧра болған. Ол ертеңгі ҧрпаққа ӛз ҧлтының қол ӛнерін, дәстҥрін қастерлеуге, білуге ҥйретіп, патриоттық тәрбие береді. Демек, бҥгінгі қоғам сҧранысының талабына сай оқу- тәрбие процесінде оқушылардың кӛркемдік талғамын қалыптастыру мәселесінің теориялық тҧрғыдан шешу қажеттігі мен бҧл проблеманың ғылыми тҧрғыдан жеткіліксіз зерттеліп, арнайы әдістемелік жағынан қамтамасыз етілуі арасындағы қарама- қайшылықтар бар екендігі анық байқалады. Сондықтан қазақтың дәстҥрлі ӛнерінің негізінде оқушылардың кӛркемдік талғамын қалыптастырудың тиімді педагогикалық шарттарын іздестіру біздің зерттеу проблемаларымызды айқындауға және « Қазақтың дәстҥрлі ӛнерінің негізінде оқушылардың кӛркемдік талғамын қалыптастыру » деп таңдауымызға негіз болды.
Қазақ халқы сан жылдар бойы аса биік талғампаздықпен жасалған ғажайып сәндік- қолданбалы ӛнер туындыларын кейінгі ҧрпаққа мҧра етіп қалдырды. Бҥгінгі кҥні мектепте ағаштан, теріден жҥннен, сҥйектен, металдардан және т.б. табиғи материалдардан жасалған кӛркемдік қҧндылығы ӛте жоғары әсем бҧйымдар халық игілігіне айналмай, тек мҧражай экспонаттары ретінде сақталуда. Жалпы білім беретін орта мектептердің барлық орта жоспарлары бейнелеу ӛнері пәніне бӛлінген сағат жҥктемелерінің шектеулі болуы, типтік оқу бағдарламаларының мазмҧнында қазақтың дәстҥрлі мәдениетін тереңірек оқып-ҥйренуге назар аудармауы оқушылардың рухани қазыналарынан шет қалуына әкеп соғуда Демек, бҥгінгі қоғам сҧранысының талабына сай оқу- тәрбие процесінде оқушылардың кӛркемдік талғамын қалыптастыру мәселесінің теориялық тҧрғыдан шешу қажеттігі мен бҧл проблеманың ғылыми тҧрғыдан жеткіліксіз зерттеліп, арнайы әдістемелік жағынан қамтамасыз етілуі арасындағы қарама- қайшылықтар бар екендігі анық байқалады.
Сондықтан қазақтың дәстҥрлі ӛнерінің негізінде оқушылардың кӛркемдік талғамын қалыптастырудың тиімді педагогикалық шарттарын іздестіру біздің зерттеу Қазіргі кезде ӛсіп келе жатқан жеткіншек ҧрпақтың мәдени ӛрісін кӛтеру, сҧлулықты қабылдау қабілетін қалыптастыру арқылы тӛл мәдениеттің белсенді жасаушысы, иесі, жалғастырушысы болуына зор мән берілуде. Сонымен қатар оқушылардың ӛз елінің, халқының, соның ішінде ӛзі мекен ететін аймақтың мәдениетіне, дәстҥрлеріне деген сезімдік-эстетикалық қарым- қатынасын қалыптастыру – бейнелеу ӛнері пәнінің негізгі міндеті болып отыр.
Қазіргі кезде ӛсіп келе жатқан жеткіншек ҧрпақтың мәдени ӛрісін кӛтеру, сҧлулықты қабылдау қабілетін қалыптастыру арқылы тӛл мәдениеттің белсенді жасаушысы, иесі, жалғастырушысы болуына зор мән берілуде. Сонымен қатар оқушылардың ӛз елінің, халқының, соның ішінде ӛзі мекен ететін аймақтың мәдениетіне, дәстҥрлеріне деген сезімдік-эстетикалық қарым-қатынасын қалыптастыру – бейнелеу ӛнері пәнінің негізгі міндеті болып отыр.
Проблемаларымызды айқындауға және « Қазақтың дәстҥрлі ӛнерінің негізінде оқушылардың кӛркемдік талғамын қалыптастыру Қазіргі кезде ӛсіп келе жатқан жеткіншек ҧрпақтың мәдени ӛрісін кӛтеру, сҧлулықты қабылдау қабілетін қалыптастыру арқылы тӛл мәдениеттің белсенді жасаушысы, иесі, жалғастырушысы болуына зор мән берілуде.
Сонымен қатар оқушылардың ӛз елінің, халқының, соның ішінде ӛзі мекен ететін аймақтың мәдениетіне, дәстҥрлеріне деген сезімдік-эстетикалық қарым-қатынасын қалыптастыру – бейнелеу ӛнері пәнінің негізгі міндеті болып отыр. » деп таңдауымызға негіз болды.
Егемендігімізді алып, еңсемізді кӛтергенімізге он жеті жыл болса да, еліміз ҥлкен жетістіктерге қол жеткізді. Кӛк байрағы биікте желбіреп, кең байтақ далада әнҧраны шырқалып, мемлекетіміз басқа да елдерге танылып жатқаны бәрімізге мәлім. Еліміздің шекарасы белгіленіп, тілімізді, дінімізді, салт-дәстҥрімізді қайта жаңғырттық, экономика дамып, білім деңгейі айтарлықтай кӛтерілді.
Қолданылған әдебиеттер тізімі 1. Н.Ә.Назарбаев. Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан. Астана. 2007 ж.