© КОЛЛЕКТИВ АВТОРОВ, 2017 УДК 378
Г. А. Мухатаева, Н. А. Мейрамова
МЕДИЦИНАЛЫК ЖОО-ДАFЫ Б1Л1М Ж YЙЕaНДЕ ^ А М Д Ь Щ ГУМАНИТАРЛЫК ПЭНДЕР БОЙЫНША 0ТК1З1ЛЕТ1Н САБАКТЬЩ ТYРЛЕРI МЕН ЭД1СТЕР1 ТУРАЛЫ
КИМУ Казакстан тарихы жэне элеуметт1к-саяси пэндер кафедрасы (Караганды, Казакстан)
Макалада к ^ р п заманFы б1л1м беру талаптарына сэйкес к^амдык-гуманитарлык пэндер бойынша, онын ш н д е eткiзiлетiн сабактар эдiстемесi карастырылады. Сонымен катар казiргi заманFы Казакстандык б ^ м берудщ эдiстерi мен тYрлерi, окытудын эр тYрлi типтерi Yшiн окытушь^а койылатын талаптар, жанартылFан бiлiм беру технологиялары негiзiнде эртYрлi сабак тYрлерiнiн ерекшелiктерi ж эне окытудын эртYрлi окыту куралдарын пайдалану туралы карастырылады. Барлык усынылFан окытудын эдiстерi мен тYрлерi Казакстан тарихы мен ЭСП кафедрасында окытылатын пэндер негiзiнде карастырылFан.
К'ш т свздер: коFамдык гуманитарлык пэндер, эдiстер, оку YPДiсi, медициналык б1л1м беру, окытудын белсендi тYрлерi, педагогикалык технология
Ел1м1з вркениетт1 елдер катарына косылып, егеменд1к алган туста осы елд1н келешег1н жалгастырар, экономикасын, мэдениет1н квтерер урпак тэрбиелеу - буг1нг1
^ ннщ талабы.
«Б1л1мд1 де белсенд1л1г1 бар елдщ кашанда енсес би1к, болашагы зор болады» - деп Елбасы Н. Э. Назарбаев [4] атап вткендей, XXI гасырдын басты талабы-бт1мд1 жастар жэне интеллектуалды улт калыптастыра отырып, б1л1м мен гылымнын гасырына айналу.
Каз1рг1 танда мемлекетт1н каркынды дамуы Yшiн жастардын жогары денгейде б1л1м алуы алга койылып отыр.
Казакстаннын б1л1м беру жуйелер1нде е н п зтФ жаткан педагогикалык технология- лардын кейб1реулер1не токталар болсак, олар мыналар:
- ынтымактастык педагогикасы;
- iрiлендiрiлген дидактикалык бiрлiктер технологиясы;
- акпараттык технология;
- интерактивт технология;
- модульдк технология;
- сын тyрFысынан ойлау технологиясы;
- денгейлiк саралап окыту технологиясы, - кашыктыктан окыту технологиясы [3].
Осылардын 1ш1нде оку Yдерiсiнде квб1рек ен1п, Казакстан тарихы жэне ЭСП кафедрасында когамдык уманитарлык пэндерд1 окытуда колдау тауып жYргендерiнiн кейб1реулер1н атап кетей1к. Модульд1к технология - эр студенттщ жеке басынын дамуына, оку барысын жекелеуге багытталган оку жуйеск Модульд1к технологиялардын нег1з1н салушылардын б1р1 Русель оку материалынын мазмунын аз квлемде, дербес такырыптармен беруд1 усынады. Модульд1к технология ужымдык окыту т э с т н е
нег1зделед1. Мысалы, модульд1к технология Казакстаннын каз1рг1 замангы тарихы пэынщ дэр1с сабагын окыту барысында колданылатын эд1с. Казакстаннын каз1рг1 заман тарихын бвл1мдерге, ягни модульдерге бвлу аркылы менгерту колга алынган. 1) Эр модульдщ атауы кезендерд1н атауына сэйкестенд1ртген:
I модуль - «Казакстан тэуелаздкке барар жолда»; II модуль - «XX гасырдын ек1нш1 жартысындагы кенестк реформалардын Казакстандагы кайшылыкты салдарлары»; III модуль - «Тэуелаз Казакстаннын мемлекеттк стратегиясы жэне элеуметт1к-экономикалык дамуы»; IV модуль - «Тэуелаз Казакстандагы демократиялык жэне рухани жанарулар». 2) Мэселелк сурактар аркылы модульдерд1 игеру. Мысалы: I модуль - «Казакстан тэуелс1зд1кке барар жолда» бойынша басты мэселелк сурак: Казакстандагы XX гасыр басындагы тэуелс1зд1к Yшiн кYрестiн алгышарттары кандай болды?
II модуль - «XX гасырдын ек1нш1 жартысындагы кенест1к реформалардын Казакстандагы кайшылыкты салдарлары»
бойынша: Казакстан Кенес Одагынын шик1зат квз1; ¥лы Отан Согысы жылдарындагы Карагандылык батырлардын ерл1г1 т.б.
III модуль - «Тэуелаз Казакстаннын мемлекеттк стратегиясы жэне элеуметтк- экономикалык дамуы» бойынша: Казакстан мемлекелнщ ДYниежYзiлiк аренадагы рвл1 мен орны; Казакстандык «барыс» квпке бара ма?
IV модуль - «Тэуелаз Казакстандагы демократиялык жэне рухани жанарулар»
ббойынша ¥лы Дала ел1нде тарихи сананы жэне дуниетанымды калай калыптастыру керек? Мэнг1л1к Ел улттык идеясынын вм1ршенд1л1г1 неде? деген мэселел1 сурактарды карастырудан турады. 3) Дэр1с сабагында
бертген материалды мшдетт турде 6eKiTy, интерактивтi эдктер колдану (7 мин. сабак сонында). Сабакта колданылатын эдктердщ TYpi: «кластер» стратегиясы, тренинг, тарихи диктант.
Сын т¥pFысынан ойлау технологиясы студенттеpдi дайын акпараттарды кабылдаушы pетiнде Fана емес, эрб1р жана акпаратка сыни ойлау т¥pFысынан карап, талдау жасай отырып кабылдаушы pетiнде карастырады. Бул технология - педагогтын баFыттауымен студенттердщ бiлiмдi ез бетiнше игеpуiне мYмкiндiк тудырады. АталFан технологияFа K¥pылFан сабак Yш белiмнен турады:
1. KызыFушылыкты ояту;
2. Мазмунды тану;
3. Ой толFаныс.
Педагогикалык технологияларды оку Yдеpiсiне енгiзе отырып, болашакта студенттерден ^ т е л н нэтижелер:
- емiрдщ eзгермелi жаFдайларында бейiмделгiштегiнiн жоFаpы болуы;
- кажетт бiлiмдi дербес турде ала 6min, оны емipде эpтYpлi мэселелеpдi шешуге пайдалануы;
- сын тyрFысынан ойлау аркылы ез эpекетiн тиiмдi уйымдастыpуFа умтылуы;
- жака акпараттармен сауатты
жумыстануы; тYpлi топтар аpасындаFы карым- катынастытын мэдениетiн игеру1 [1].
ЖоFаpFы оку оpнындаFы оку YPДiсi, онын iшiнде медициналык баFыттыFы ЖОО-даFы б1л1м беру жYЙесi - кYPделi курылымы, уйымдастыру тYpлеpi, езiне тэн еpекшелiктеpi бар жYЙе. Оку YPДiсiн дурыс уйымдастыру - пэн мазмунын терен де жанжакты игеpтудiн, тэжipибелiк ккерлк пен даFды калыптастыруда окытушы мен студенттщ бipлескен эpекеттеpiн iске асыру жолы. Онын курылымдык жYЙесi: теориялык жэне тэжipибелiк дайындыкты калыптастыру баFытын кездейдi. Теориялык дайындыкты калыптастыру баFытындаFы окытудын тYpлеpiне: дэр1с, семинар, студенттщ аткаратын езiндiк жумысы, конференция, консультация жатады. Ал тэжipибелiк баFыт- таFы окытудын тYpлеpi: тэжipибелiк сабак, тэуелаз зерттеу жумысы болып белiнедi.
Дидактика Fылымында бул жYЙелеp белг1л1 61р дидактикалык мiндеттеpдi шешуде студенттiн танымдык эpекетiн баскару тэсiлi pетiнде де сипатталады.
Б1л1м беpудiн сипатына, максатына карай пэн мазмунына езгеpiстеp, толыктырулар е н п зте беpедi. Ал оны игеpтудегi жумыс тYpлеpi туракты саналады.
Казакстан тарихы жэне ЭСП кафедpасындаFы «Казакстаннын казipгi заманFы тарихы» жэне «Элеуметтану»
пэндерЫ окыту барысында жоFаpы оку орындарында медициналык баFытта тэлiм алатын студенттерге мэлiметтi менгеpтудiн тиiмдi жолдары каpастыpылFан. Дэлipек айтар болсак, дэpiс жэне тэжipибелiк сабактарды еткiзу барысында колданылатын эдктердщ тYpлеpi кеpсетiлген жэне бул эдiстеpдi баска да пэндеpдi окыту барысында да усынуFа болады.
ЖоFаpы б1л1м беру тэжipибесiнде окытуды уйымдастырудын ен негiзгi жэне дэстYpлi тYpi - дэр1с екенi белг1л1. Д эрк студенттеpдi FылымFа енгiзедi, игеpетiн пэннщ Fылыми-теоpиялык негiздеpiмен таныстырады, окытудын баска жумыс тYpлеpiнiнiн баFытын аныктайды. Дэрктен бас тарту студенттiн дайындыFынын Fbrnb^ денгейiн темендетедi, семестр бойы жумыстын жYЙелi жYPУ калпын бузады. Дэр1с аркылы студент пен окытуы ть^ыз карым-катынаста болады. 0з пэнiн ж е ™ менгерген, эрудициясы жоFаpы, шыFаpмашылык кабшет дамыFан, жана технологиялармен каpуланFан педагог студент -тердщ Fылыми интуiиясын калыптстырады, Fылым, б1л1м элемiне енгiзедi, iздендipедi.
Мундай мYмкiндiктеpдi ешбip техникалык куралдар бере алмайды. Сондыктан дэр1с окытуды, б ^ м беруд1 уйымдастырудын негiзгi тYpi болып табылады. Окытушы дэpiске дайындалFанда онын мазмунына, мазмунды жеткiзудiн э д к тэ стд е р н е жэне курылымына кенiл белуi тик. Д эрк коFамдык гуманитарлык пэндер бойынша мынадай талаптарды канаFаттандыpуы кажет: дэр1ст1 еткiзудiн тэpбиелiк жаFы, FылымилыFы, акпаpаттылыFы, нанымдылыFы, сендipу фактiлеpiнiн молдыFы, тындаушыларынын ойын дамытуы, ойлануFа сурактар курастыру, оны бipiздi, жYЙелi аша б ^ эдiстемелiк ендеуi, нег1зг1 ойды б е л т алу, тужырымдар жасау, теpминдеpдiн мэын ашу, жана бiлiмдi эpтYpлi жолмен кайталау, бекiту, дидактикалык материалдарды, техникалык куралдарды пайдалану.
Семинар - дэркте басталFан жумыстын логикалык жалFасы болып саналады. Егер дэрк Fылыми б^ м нщ нег1з1н калыптастырса, семинар жэне тэжipибелiк сабактар бул алынFан бiлiмдеpдi нактылап, оны кенейте тYседi. К^амдык-гуманитарлык пэндер бойынша семинар жэне тэжipибелiк сабактарда келесi тYpлеpi колданыста:
Семинаp-энгiмелесу - жоFаpFы бiлiм беруде кенiнен колданыст^ы тYpi. Ол
KVPacTbipbrnFaH жоспарFа сэйкес жэне окытушынык со^ы сезнен тирады.
Такырыпты талдау закдылыкты талдаудан, туанктер мен категориялардык мэн1н тус1нд1руден жэне карастырылатын сурактык гносеологиясын аныктаудан турады, эдетте факультеттщ бей1н1 мен студенттщ мамандыFын таныстырудан басталады.
Семинар-экпмелесудщ сокында студенттер жуысы талкыFа салынады, онык нэтижелер1 баFаланады, келес1 сабакка тапсырмалар бер1лед1.
Студенттерд1к баяндамасын тыкдау жэне талдау - семинар сабаFынык макызды тур1. Окытушынык тапсыруымен жекелеген студенттер алдын-ала карастырлатын такырыптык накты сурактары бойынша баяндама жасауFа дайындалады. Баяндамада нег1з1 уш бел1м бел1нед1: к1р1спе, онда такырып, онык эд1стемес1нщ мэн1, курылымы мен мазмуны аныкталынады, бул такырыптык зерттеуш1лер екбектер1нде калай кер1н1с тапкандыFы керсет1лед1. Мазмунына карай к1р1спе бел1мге 3-5 минут бершедк Эр1 карай нег1зг1 бел1м (мэселел1 болFаны жен) жэне корытынды бел1м баяндалады. Мундай баяндаманык узактыFы 15-20 минуттан кеп болмайды. Эр семинар сабаFында 2 баяндамашынык жумысы жоспарланады.
Баяндама рет1нде етк1зу эд1стемес1нде басты орынFа оны талдау иеленед1. Сондыктан да баяндамашылардык жумысы кез1нде студенттердщ олардык тезистер1н жэне ездер1н1к ескертулер1н кыскаша жазып алып отырFандары ти1мд1. Семинар такырыбына катысты нег1зг1 баяндамалармен катар косымша баяндамалар болатые болса, оларFа да сез кезег1 бершедк Баяндамашылардан кей1н п1к1рталас журед1, п1к1рталастык сокында баяндамашы сокFы корытынды сез1мен сейлейд1 жэне онда объективт1 кезкарасын жетк1зуге тырысуы кажет. Семинар сабаFынык сокында окытушы сабакты корытыедылайды.
Егер баяндаманы талкылау барысында кераFар кезкарастар орын алсаF окытушы Fылыми баFа беред1, баяндаманык даярлануына ез1н1к жумыска катысты ок жэне тер1с п1к1р1н б1лд1ред1 жэне жумыс бойынша ескертулер мен усыныстарын айтады.
^амдык-гуманитарлык пэндер бойынша семинар сабактарынык арасында рефераттар ерекше орынFа иеленед1. Реферат сез1нщ терк1н1 баяндама жасаймын дегенд1 б1лд1р1п, баяндамамен уксас болFанымен, студентт1к шы^армашылык жумысынык жоFарFы тур1 болып есептелнедк Егер
баяндамашы дайындык барысында жоспар мен мэселен конспект1леумен Fана шектелсе, референтке ол жетк1л1кс1з. Онык усы пан жумысы карастыралатын мэселе бойынша эдютемелк жэне Fылыми-тэжiрибелiк аспект1лерд1 камтитын б1ткен жумыс болуы кажет. ^азакстан тарихы жэне ЭСП кафедрасынык окытушылары студенттерге республика тарихы бойынша шеш1м1 еюжакты мэселелерд1 карауFа баFытталады.
Семинар сабактарынык к^амдык пэндерд1 мекгерту кез1ндег1 ти1мд1 тур1 диспут болып саналады. «Диспут» деген сездщ туп- терк1н1 онык катсушыларынык жоFары ойлау каб1лет1н1к болуын талап етед1. Семинар
диспут студенттерге карастырылатын мэселе бойынша ездер1н1к кезкарастарын дэлелдеуге, ойларын накты жетк1зе алуFа, кераFар кезкарастармен куресе алуFа, жеке талдау жумыстарын жасай алуFа жэне ез бет1мен корытынды жасауды калыптастырады. Мундай семинардык жет1ст1г1 оны етюзудщ ережелер1н1к сакталуына нег1зделед1: диспутта бакылаушылар жок, барлык катысушылар белсенд1 тыкдармандар; дауда бэр1 тек, ешк1м ешк1мд1 окытпайды; сын кате корытындыларFа емес, диспут катысушысынык тулFасына баFытталуы керек; оппонентт келемеждеуге, оны жазFыруFа тыйым салынады. Семинардык баFалы касиеттер1 дискуссия (зерттеу, талдау) барысында ашылады. «Дауда акикат туындайды» деген философтардык каFидаFы дэл осы сабак тур1не сэйкес келедк Бул кеб1не зерттеуш1лер арасында б1ржакты п1к1р калыптастырылмаFан, теория мен тэж1рибедеп аса курдел1 мэселелерге катысты колданылатын сабак турк Онык ти1мдт1п максаттар мен оны шешуд1к накты жолдары усынылFанда; гипотеза аныкталFанда; эртурл1 кезкарастардык Fылыми шешу жолдарын 1здест1ру максатында дэлелдемелер карастырылуына байланысты [2].
Калыптаскан тэж1рибеге сэйкес Казакстаннык каз1рп заманFы тарихын ^ММУ студенттер1не мекгерту барысында семинар- жазбаша жумыстар журпзу кеккен колданылады, олар уакыт мерз1м1 бойынша 15
20 мин., кей такырыптар бойынша 2 академиялык саFатка да уласуы мумк1н.
ОрындалFан жумыстар алдынала окытушымен тексер1лед1. Кеб1не студенттердщ ездерне жумыстарFа п1к1р жазу усынылады. Олар дэр1с конспект1лер1нде, окулык жэне усынылFан эдебиеттердерде карастырылFан сурактар бойынша мазмунына талдау жасайды, кезект1 семинарда сыни турFыда карастырылFан
мэселе бойынша баяндама жасайды. Мэселенi ужымдык талдау жумысы сыни турFыдан ойлау даFдысын калытастырады, окытушы^а семинар -жазбаша жумыстар дэрiс, семинар сабактарынык каншалыкты тиiмдi болFандыFын, карастырылFан сурактардык негiзгi корытындыларынык каншалыкты тыкдарманFа жеткендiгiн аныктауFа мумюндк бередi.
Тарихты окытудык алдында турFан бiлiмдiлiк-тэрбиелiк мндеттердщ ойдаFыдай шешiлуi уш н студенттерщ тарих курсынык мазмунын калай мекгерт отырFандыктарын бшудщ макызы зор. Тарихты окыту процесiнде ЖОО окытушысы студенттерге бiлiм беруге катысты бiрнеше мiндеттi шешедi. Студенттер негiзгi тарихи фактiлердi мекгерт кана коймай, сонымен катар оларды ой елегiнен етюзе отырып, теориялык бiлiмдердi, яFни курстык идеялары мен ¥Fымдарын игеру, тарихи урдютщ кейбiр закдылыктарын бiлiп алуы керек. Бiлiмнiк терек мекгерiлуi студенттердщ ойлауын дамытуды: фактiлердi талдай жэне корытындылай бiлудi, окиFалар мен кубылыстарды салыстырып, саралай бiлудi, оларды ез безмен баFалай бiлудi кездейдi. ^ а н коса тарих нускаулары, косымша тарихи эдебиеттер мен карталар жэне кернек куралдармен ез бетiмен жумыс ютеу шеберлiгi мен даFдысын игеруi, студенттердщ ауызша жэне жазба тiлiн дамыту карастырылады. Тарихтын оку пэнi ретшдеп ерекшелiгi сол, бул пэннен б ^ м бергенде мэнерлi сездiк релi орасан зор. Окытушынык эсерлi, кызFылыкты экпмеа студенттiк еткендегiнiк жаркын бейнесiн ойша кез алдына елестетуiне, оку материалын айкын бейнелi тYсiнiк калыптасканFа дейшп дэрежеде нактылай тYсуiне, сондай-ак, тэрбиелеу мш детт шешу Yшiн аса кажетт болатын, студентке эмоциялык эсер етудi жузеге асыруFа мYмкiндiк бередi.
Материалдарды ауызша баяндау кезiнде студент т ю р алысудык жэне тарихи окиFалардын езара байланысын тYсiндiрудiк Yлгiсiн керсетiп бередк Материалдарды ауызша баяндау кезiнде материалды нактылай тYсудiк темендегiдей эдiстерi колдану усынылады:
- накты эпизодтар к елтр тетш cypeTTi экгiме (мысалы: XX FасырдаFы казактардык элеуметтiк-экономикалык жаFдайы туралы);
- релдк ойын (мысалы: тарихи тулFалардык бейнесiн ашу):
- тарихи о ^ а л а р мен кубылыстарды байланыстыру эдiсi, бул жаFдайда типтiк
фактiлер тарихи адамнык таFдыры аркьшы керсетiледi (мысалы, к е к е с т тоталитарлык Казакстаннык калыптасуы женiндегi документа материалFа курылFан экгiме, КараFанды каласынык аумаFындаFы муражайларFа саяхат);
- тарихи о ^ а л а р мен кубылыстарды драмалы экпме ретiнде айтып беру эдiсi, бул жаFдайда типтiк фактiлер бiрнеше тарихи адамдардык немесе ойдан шыFарылFан адамдардык кактыFысуы аркылы берiледi (мысалы, ф а ш и с т баскыншылыкка карсы кYрес жылдарындаFы казак батырларынык ерлiгiн баяндау);
- энпмеге кызыкты детальдар мен тэртiптеп суреттеудi енгiзу, бул баяндалып отырFан о ^ а л а р мен кубылыстарды накты етедi жэне оларды «жакындата» тYседi (кекестiк Казакстаннык тарихи бастаулары женiндегi фактiлер);
- эрюм эpкiмдi окытады, студенттерге бул стратегия е з т щ жинактаFан бiлiмiн топтасымен белiсуге жаFдай жасайды, бкл эд стщ колданылуы сабак барысында мекгеруге тш ст тYсiнiктер мен фактiлердiк жалпы керш ан бередi жэне студенттер тарапынан кызь^шылык тудырады (мысалы, КР Президентiнiк Казакстан халкына жолдауларындаFы сабактастык туралы);
- миFа шабуыл жасау, шыFаpмашылык б е л с е н д т к т арттыру максатында колданылады, онык катысушылары тез эрi шапшак сурактарFа жауап ерулерi кажет (мысалы, тэуелсiздiк жаFдайындаFы Казакстан Республикасынык мемлекеттiк курылысын калыптастыру сурактарына байланысты такырып);
- кiшi топтар эдici, студенттердщ бip кешбасшынык уйымдастыруымен жYргiзiлетiн жумысы, бул эдiстiк пэн бойынша тиiмдiлiгi топтаFы жумыска жеке дара топ мушелертщ эркайсысынык улеамен есепке алынады (мысалы, Тэуелсiз Казакстаннык демократиялык жэне рухани жакаруы атты белiмiнде кекiнен колданылады);
- жобалык технология эдici, жеке дара немесе топтык тэуелсiз зерттеу жумыстары, бул эдю накты койылFан талаптарFа сэйкес аткарылады, нэтижесiнде жобаFа уласады.
Жеке дара шытармашылык кабiлеттердiк дамуына т е л е й эсер етедi (мысалы, элеуметтiк реформалар жэне бэлiм беру жYЙесiндегi езгерютер такырыбы);
- оку конференциясы, жобалык технология эдiсi бойынша орындалFан тэуелаз зерттеу жумыстарынык демонстрациялануы
жэне алы^ан нэтижелердщ апробациялануы, студенттiк Fылыми-зерттеушiлiк конференция- ларда талкылануы, Окытудык бул эдiсi Fылыми -зерттеушiлiк даFдыны калыптасырып кана поймай, студенттщ аудиториянык алдында езЫ еркiн устауы сиякты кабiлеттердi де калыптастырады.
- декгелек устел эд1с1, арнайы шакырылFан мамандардык катысуымен журпзшед^ эдетте бул эд1с тэжiрибеде калыптаскандай КММУ студенттернщ каты
суымен Облыстык елкетану муражайында жузеге асырылады. Бул эдютердщ тиiмдiлiгi - студенттщ киялдау мен сактау кабiлетiне кYштi эсер етедк Студенттер айтылFанды есте жаксы сактап калады, тiптi бiраз уакыт еткеннен кейiнгi кезде де окытушынык экпмеане енгiзiлген типтiк диалогтарды, емiрбаяндык мэлiметтердi, кызыкты детальдарды кайталап айтып бере алады.Б^мнщ терек мекгерiлуi студенттердщ ойлауын дамытуды: фактiлердi талдай жэне корытындылай бiлудi, окиFалар мен кубылыстарды салыстырып, саралай бiлудi, оларды ез безмен баFалай бiлудi кездейдi. ^ а н коса тарих нускаулары, косымша тарихи эдебиеттер мен карталар жэне кернек куралдармен ез бетiмен жумыс ютеу шеберлiгi мен даFдысын игеруi, студенттердщ ауызша жэне жазба тiлiн дамыту карастырылады.Казакстаннык казiргi заманFы тарихы пэннде тарихи материалдарды, керкем эдебиеттi, дерект кужаттарды, баспа аFындарын максатты пайдалану аркылы студенттердiк акыл ойын, адамгерштИн, эстетикалык, интеллектуалдык таным сезiмiн дамытып, ездiгiнен iзденуiне колайлы жаFдай тудырады.
Сабак беру эдiсiнде студенттердiк ез безмен танымдык кабiлетiн дамытуFа баFытталFан тапсырмалар берiлуi тиiс. 0ртYрлi акпараттарды-ютап, окулык, керкем эдебиет, баспа беттер^ кемекшi куралдар, деректер, кужаттар, тарихи елекдер, шежiрелердi зерттеу Yшiн бастыны iрiктейдi, цитаталар алу, конспектiлеу, жоспар, тезистер курастыруFа машыктанады.
Жан-жакты бшкт^ заман талабына сай мамандар дайындау бYкiл оку Yрдiсiн акпараттандыру мэселеан жеделдеткенде,
инновациялык оку технологиясын енпзу, окытудык элемдiк озык Yлгiлерi мен халкымыздык тел педагогикалык каFидаларын кешендi турде пайдаланFанда мYмкiн болары сезаз [5].
ЭДЕБИЕТ
1 Беспалько В. П. Слогаемые педагоги
ческой технологии. - М.: Педагогика, 1989. - С. 12-28.
2 Момынова Ш. Р. Планы семинарских занятий по истории Казахстана. - Караганда:
Болашак-Баспа, 1998. - С. 3-9.
3 Мусин К. С. Система непрерывного пе
дагогического образования в Казахстане, Рос
сии, Англии и США: тенденции развития. - Алматы: Рылым, 2000. - С. 7-45.
4 Назарбаев Н. Э. Казакстан-2030. Ел президентнщ Казакстан халкына жолдауы.
Барлык казакстандыктардыктардык е с т - еркендеуi, кауiпсiздiгi жэне эл-аукатынык ар- туы. - Алматы: Б^ м, 1998. - 37 б.
5 Харден Р. М. Руковдство АМЕЕ№20:
Хороший преподаватель - больше чес лектор.
12 ролей преподавателя /Р. М. Харден, Дж.
Кросби //Медицинское образование и профес
сиональное развитие. - 2012. - №4 (10). - С.
49-50.
REFERENCES
1 Bespal'ko V. P. Slogaemye pedagog- icheskoj tehnologii. - M.: Pedagogika, 1989. - P.
12-28.
2 Momynova Sh. R. Plany seminarskih zanjatij po istorii Kazahstana. - Karaganda: Bo- lasha^Baspa, 1998. - P. 3-9.
3 Musin K. S. Sistema nepreryvnogo peda- gogicheskogo obrazovanija v Kazahstane, Rossii, Anglii i SShA: tendencii razvitija. - Almaty: Fylym, 2000. - P. 7-45.
4 Nazarbaev N. Э. K;azaкstan-2030. El pre- zidentinin Kaza^tan ha^yna zholdauy. B a r^
кazaкstandyкtardyкtardyк еsip-еrkendeui,
^uipsizdigi zhэne эl-auкatynyк artuy. - Almaty:
Bilim, 1998. - 37 p.
5 Harden R. M. Rukovdstvo AMEE№20:
Horoshij prepodavatel' - bol'she ches lektor. 12 rolej prepodavatelja /R. M. Harden, Dzh. Krosbi //
Medicinskoe obrazovanie i professional'noe razvi- tie. - 2012. - №4 (10). - P. 49-50.
Поступила 11.04.2017 г.
G. A. Mukhatayeva, N. A. M eiram ova
TYPES O F LESSONS AN D TEACHING M ETHODS O F SOCIAL AN D HUM AN ITARIAN D ISCIPLIN ES IN MEDICAL SCHOOL Departm ent o f Kazakhstan history an d so cia l a n d p olitica l disciplines o f Karaganda state m edica l university
(Karaganda, Kazakhstan)
The article content the methods o f teaching lessons in social and humanitarian disciplines in the modern educational standards. And this article consider also the modern teaching techniques o f the Kazakhstan education,
teacher requirements for different types o f training, especially the organization o f various types o f lessons and the use o f the various teaching techniques. All presented techniques and methods o f training w ill be use in class o f the depart
ment o f Kazakhstan history and social and political disciplines o f Karaganda state medical university.
Key words: public-humanitarne discipline, methods, educational process, medical education, active form s o f learning, pedagogical technology
Г. А. Мухатаева, Н. А. М ейрамова
ВИДЫ ЗАНЯТИЙ И М ЕТОДЫ ПРЕПОДАВАНИЯ ОБЩ ЕСТВЕННО-ГУМ АНИТАРНЫ Х ДИСЦИПЛИН В МЕДИЦИНСКОМ ВУЗЕ
Каф едра истории Казахстана и социально-политических дисциплин
Карагандинского государственного медицинского университета (Караганда, Казахстан)
В статье рассматривается методика преподавания занятий по общественно-гуманитарным дисциплинам в условиях современных образовательных стандартов, а также современные методы казахстанского образования, требования к преподавателю, особенности организации различных видов занятий на основе обновленных образовательных технологий, использование различных средств обучения. Все представленные приемы и методы обучения рассмотрены на примере дисциплин, преподаваемых на кафедре истории Казахстана и социально-политических дисциплин Карагандинского государственного медицинского университета.
Клю чевые слова: общественно-гуманитарные дисциплины, методы, учебный процесс, медицинское обра
зование, активные формы обучения, педагогическая технология
