МСФООС» не регулируют вопросы составления финансовой отчетности.
То есть, анализ показал, что при единой формулировке выражения мнения о финансовой отчетности, методологическая основа проведения аудита финансовой отчетности государственного сектора внешними и внутренними государственными аудиторами значительно отличается.
Список использованных источников
1. Отчет Счетного комитета по контролю за исполнением республиканского бюджета об исполнении республиканского бюджета за 2016 год (заключение к отчету Правительства Республики Казахстан) № исх: 6-17/3989-Б от: 21.06.2017 Режим доступа:
http://esep.kz/rus/showin/article/2767
2. Государственный аудит. Учебник/под ред. Джамбурчина К. Астана: ЕНУ им.
Л.Н.Гумилева. – 2016. – 375 с.
3. Бейсенова Л.З., Берстембаева Р.К. Планирование, контроль и оценка эффективности расходов бюджета. Учебное пособие. Мастер ПО – Алматы: Эпиграф. – 2017. – 220 с.
4. Зейнельгабдин, А. Б. Государственный аудит как инструмент управления экономикой / Аудит. [Статья] - 2013 г. Алматы «Адилет» - №6. - 96 с. ISBN 355-225-1125
УДК 658.6
ЭКОЛОГИЯЛЫҚ АУДИТТІҢ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ТӘЖІРИБЕСІ Аманжолов Арлан Алимжанович
Искакова Мадина Болатовна
Мақұлбаева Лимара Таңжарыққызы [email protected]
«Мемлекеттік аудит» кафедрасының студенті
Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті, Нұр-Сұлтан, Қазақстан Республикасы
Ғылыми жетекшісі – э.ғ.к., профессор Бейсенова Л.З.
Шаруашылық жүргізуші субъект тарапынан мүдделі қарым-қатынас жағдайында экологиялық аудит табиғат қорғау проблемаларын шешу кезінде компания жұмысының сапасын арттыратын тиімділігі жоғары құрал болып табылады. Экологиялық аудитті жүргізу-табиғи ортаға әсер ету тұрғысынан өз шаруашылық жүргізуінің салдары үшін компаниялардың неғұрлым жоғары жауапкершілігіне ықпал ететін қазіргі заманғы тәсіл.
Кәсіпорынның экологиялық аудиті термині "қоршаған ортаны қорғау туралы" заң актісінде ашылады. Мұнда ол компанияның экологияны қорғауға бағытталған әлемдік нормативтерді орындауын кешенді зерттеу ретінде айқындалған, ол құжатты ресімдеу және анықталған кемшіліктерді жою бойынша ұсынымдық әзірлемелермен сүйемелденеді [3].
Шаруашылық жүргізу субъектілеріне қатысты экологиялық аудитті мамандандырылған ұйымдар немесе жеке тұлғалар эколог-аудиторлар жүргізеді. Мұндай іс-шараның міндеті ұлттық заңнамалық актілер мен табиғат қорғау ұйымдарының нормаларына сәйкес өндірістік-технологиялық және басқа да процестердің және қолданыстағы табиғат қорғау заңдарына сәйкес келетін есебінің талдауын қамтиды.
Мұндай іс-шараларды өткізу процесі кәсіпорындарға консультация беруді және экологияны қорғау бойынша проблемалық жағдайларды жеңуге бағытталған ұсынымдық шараларды қалыптастыруды қамтуы тиіс.
Экологиялық аудиттің мақсаттары, сондай-ақ компаниялар қызметінің экологиялық жағдайға әсерін бағалауды, кейіннен табиғи орта үшін ықтимал зиянға қатысты болжамдарды жасауды қамтиды.
Э і і ш ғ ғ , ш ғ ғ ,
і і і ғ ұ , - ш ғ ғ
і ң ұ ғ ң і ү і і і .
Э ің ғ , ң
і і , ұ ң і і і,
ұ ш ң і ү і . 4 ң
ғ ұ , і ші ң
ң ү і .
О ң ің ғ .
Э ғ ң ұ ң ңі [1]:
ш ші ұ і ің і і ү і і ү і
і і і ү і і і. ұ , і і ші , і Э ғ
үші ң ғ . і , і ү і
і ғ ғ ң ( , ң
ғ ғ ү і ң ш , ің ұ ғ ,
і і і ңі і і ). Мұ ү і , ғ
ғ ң ң ұ , ші і ғ і
ш ғ ұ і ші і ұ ғ
ғ і
Ф ұ ғ ұ , ұ ұ ш
ң ш ғ , ғ і і - ң , ұ
ғ ң і і ғ , ң і
. і ші ғ , і - ұ ғ і і
ғ ( і ң і ,
ші і ң і , і і і )
і і. і ұ ( і і і ), ші і ің ү і ғ
- ұ і ің ң і ғ ң і і. К ғ , і і :
ң і , , і ің і ші і і
і і і і і.
і і ғ үші Т ші ғ ш
і . і , і і і ү і
і ғ і і ү і , ұ үші ү і і
ші і ғ і і, ң ш і ш ( ң
і ш і ).
Э ғ ң і і ,
і іy ;
і ғ і і і
;
Т ші ш
Э ғ ;
Э ;
Д қ ұ ңі ің Э ғ ң і і
қ і і қ . Э қ қ
і і қ қ ғ ң ү і , і і
ші ің і і [18].
Э қ қ ғ ң і і ұ ғ -
ші і ң ғ . ші і ің і і , қ
, ғ і ғ , қ ғ
і .
Э ң қ і і қ ш ші ің і і -
і і і і қ қ ғ ( ,
і ң, қ қ і ші і ің қ қ і ің ші і ші
і) . і қ ң ғ ң і і
қ і і қ ғ қ ғ .
Ж Э ш ғ , қ ұ ғ ғ і ,
ғ ғ ші , қ ғ ү і і і
і . і қ ғ ғ қ қ ғ ш
ү і ( , Д қ қ , , , ,
. .).
Э қ ғ
Э қ ғ ңі і ң ү і
ұ ғ :
Э ғ ң і і қ і қ үші
құ ү і ( і і қ і ің ңғ 3-5 ):
і ң қ ;
ПД ПД ;
ш ш ғ ;
і ш ғ қ қ і і ;
ғ ғ , қ ш ғ ғ қ қ
ғ үші қ ;
қ-құқ қ қ қ- қ ші і і қ
і ;
қ ш ғ ғ і қ қ ү і;
ш і ғ ғ ш ;
қ қ қ ғ ;
қ ;
қ ш ғ қ ғ і і і -ш ң і і і
ң қ қ ;
і ң і і қ құ ш қ
і , қ ұ ;
қ і , ің і і і і ,
ғ і і ғ і қ ;
Э ғ қ .
ш і , і, ұ , і і і і
қ ;
қ ш ғ қ ғ қ ш
қ ғ қ ;
і і і і і, қ , қ қ ү і ,
қ қ ә ү і (қ ң , қ қ
қ ) ;
қ ғ қ ғ қ , - ә қ
қ [2].
Э қ ғ ң і і ңі і і ү
. О і :
О і і ұ ң і і қ ЭА ғ ң і і қ
і қ , ү і і і қ ә ұ , і і ің қ ш ғ
ғ қ ә і , ғ ә (ұ ұ ә і )
үші қ ш қ .
ә і і і і ің ЭА ғ ң і ұ , ә
ғ і і ә і і ұ :
1) ш ң, қ ш і і ің,
ң ғ ә - қ қ
ә ; ң іші , , қ -ш ш , ә і і
ң ғ ұ ғ ү і ә ғ қ
ғ , ә і ң ғ ә ;
2) қ ш ғ ғ ә ің і ің (ұ ғ , ,
қ ә " ү і" і қ ғ ) ә қ қ ң қ
ң (
ң ) ғ ә ғ і і
ә қ қ , ш ғ ғ , ғ і ;
3) ш ң і і і ш ғ ің қ ғ
ү і, қ қ ә ү і ұ ң ң
і ғ ғ ғ қ і і і і
ә ғ ;
4) ғ ә қ қ ғ ә і і ің і і і ү і қ
ғ , қ ғ і і і қ қ ү і ің і і і і
, ә ғ ;
і і
ш ш
қ ә "ш "
і ; құ ұ
ә
ұ ү і ;
і і
ұ і і
қ і
қ ә
қ .
5) ғ ә і ө , , ң - ү і (ә ің
, ө ә ң
ө і, ө і і ң ө і,
, ә і ү і,
і , ғ ғ ң ө і і і (
) ү і ә і ;);
6) ә і ң ә ғ ғ ң ө і і ,
, і , ғ ғ ә ің
і і і ө і ғ ғ ң ң
ө ү і ұ і і і
ғ .
7) - Э ғ ң
і ұ .
ы ғ ә
1. ң 2007 ғ 9 ң ғ N 212 і.
2. . . , . . , . . Э
. – И : - И . - , 2010. – 109 .
3. . ., . . Э
. ., 2011.
4. . ., . . і
ө ә і ә і //
. — 2017. — №1.1. — . 25-27
5. .И. . « »- :И - , 2012.
6. . . Э . -
. ., 2010.
657.6.012.16 Ы
Ч
я
. . . , - ,
– . . , . . . .
. ,
.
. И
-
. ,
.
,
, -2050
«100 ».
,
30 :
1. – .
