ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ Л.Н. ГУМИЛЕВ АТЫНДАҒЫ ЕУРАЗИЯ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
Студенттер мен жас ғалымдардың
«Ғылым және білім - 2014»
атты IX Халықаралық ғылыми конференциясының БАЯНДАМАЛАР ЖИНАҒЫ
СБОРНИК МАТЕРИАЛОВ
IX Международной научной конференции студентов и молодых ученых
«Наука и образование - 2014»
PROCEEDINGS
of the IX International Scientific Conference for students and young scholars
«Science and education - 2014»
2014 жыл 11 сәуір
Астана
УДК 001(063) ББК 72
Ғ 96
Ғ 96
«Ғылым және білім – 2014» атты студенттер мен жас ғалымдардың ІХ Халықаралық ғылыми конференциясы = ІХ Международная научная конференция студентов и молодых ученых «Наука и образование - 2014» = The IX International Scientific Conference for students and young scholars «Science and education - 2014».
– Астана: http://www.enu.kz/ru/nauka/nauka-i-obrazovanie/, 2014. – 5830 стр.
(қазақша, орысша, ағылшынша).
ISBN 978-9965-31-610-4
Жинаққа студенттердің, магистранттардың, докторанттардың және жас ғалымдардың жаратылыстану-техникалық және гуманитарлық ғылымдардың өзекті мәселелері бойынша баяндамалары енгізілген.
The proceedings are the papers of students, undergraduates, doctoral students and young researchers on topical issues of natural and technical sciences and humanities.
В сборник вошли доклады студентов, магистрантов, докторантов и молодых ученых по актуальным вопросам естественно-технических и гуманитарных наук.
УДК 001(063) ББК 72
ISBN 978-9965-31-610-4 © Л.Н. Гумилев атындағы Еуразия ұлттық
университеті, 2014
2205
6 . 2 ,
, ),
1 (
, ,
, ,
3 0 4 2 0 3 0
2 0 1
0 4 0 3 0 2 0 1
A r n
A m
A A
C r n C m C C
Подставив их в (2) и переходя к размерным величинам, получим решение задачи изгиба балки с упругими закреплениями на участках:
х
. ,
) (
, ),
( ) (
, ,
6 6
6 3 ) (
, ,
6 6 6 3
) (
0 0
0 1
0 0
0 0 1
2 0 0 0 2 0 0 1
3 0 0 0 2 0 3 0 0 1
P Q Q
x Q
l М P m
М x М x
EJ n Pl
x m x x
EJ W Pl x r
n x m W x
x W
х (4)
).
1 ( ) (
, ) (
) 1 ( )
(
, 2 ) ( 6 ) (
6 ) 1 ( 6 3 ) (
, 6 ) ( 6 2 ) ( 6 ) (
3 ) 1 6 ( ) (
0 0 2
0 0
0 2
2 0 0
2 0 0
2
3 0 2
0 2 0 3 0 0
2
Q x Q
m М x
М x
n x m x x
х r n
x m W x
x W
Основные параметры (3) принимают следующие значения для предельных случаев:
а) при шарнирном опирании (r, s0)
).
6( , 1
0
, ,
, 1 ,
1
3 0
0
0 0
0 0
n m
б) при жестком зещемлении (r, s )
. 0 ),
( ,
, 2 3
, 0 ,
0
0 3 0
2 0
3 2
0 0
0
n
m
Таким образом, в результате расчета установлены законы изменения (4):
прогибов (W), углов наклонов (), изгибающих моментов (M ) и поперечной силы (Q).
Список использованных источников
1. Тұрсынов К.А. Арқалықты есептеу теориялары. – Қарағанды: ҚарМУ, 2007. – 115 б.
УДК 521.1+531.011
ШОЛПАН ПЛАНЕТАСЫНЫҢ РЕЗОНАНСТЫ АЙНАЛМАЛЫ-ІЛГЕРІЛЕМЕЛІ ҚОЗҒАЛЫСЫНЫҢ БЕЙСТАЦИОНАР
МОДЕЛІН ЗЕРТТЕУ Ахметова Балжан Ибрагимқызы
әл-Фараби атындағы ҚазҰУ механика – математика факультетінің, ғарыштық техника және технологиялар мамандығының 1- курс магистранты,
Алматы қаласы, Қазақстан Ғылыми жетекшісі – М.Ж.Минглибаев
2206
Қазіргі кезеңде күн жүйесіндегі Шолпан ғаламшарының өз осі маңайындағы резонансты кері айналу себебі белгісіз.
Зерттеу нұсқаларының әр-түрлілігіне қарамастан, Шолпан ғаламшарының 4 негізгі қозғалыс қалыбының тек 3-еуі мүмкін деген тоқтамға келуі, сондай-ақ қазіргі кездегі Шолпан ғаламшары қозғалысының ескірген қалыбы екі түрлі үрдіспен алмастырылуы мүмкін екендігі көрсетілген [1].
Қазіргі бақылау астрономиясы аспан денелерінің бейстационар екендігін көрсетеді [2]. Олар уақытқа байланысты массаларын, өлшемін, пішінін, құрылымын өзгертеді. Қазіргі уақытта ғарыштық денелердің эволюциялық процесс кезінде олардың массалары, пішіні, өлшемі және құрылымының өзгеруіне нақты дәлелдері бар.
Центрлік бейстационар өрістегі ғаламшардың инерция центрі квазиэллипстік орбитада қозғалсын . Оның қозғалысын мына теңдеулермен сиппаттауға болады [3]
̇ [ ]
√
Оның екінші ретті инерция моменттері өзгермелі және әртүрлі .
Жоғарыда айтылғандарды ескеріп серіктің инерция центрі маңындағы оның айналмалы қозғалыс теңдеуін мына түрде жазылады
̇ ̇ ̇ ̇ ̇ ̇ ̇ ̇ ̇
Мұндағы
[ ]
̇ [
]
Айналмалы қозғалыстың мына дербес шешімі бар [3]
, (1)
̇ [ ] , r=0, (2)
сәйкесінше
2207
(3)
[ ] (4)
Квазиэллипстік орбитадағы бейстационар серіктің айналмалы қозғалысының қатаң дербес шешімі (1-4) қолдана отырып , Шолпан ғаламшарының резонансты айналмалы- ілгерілемелі қозғалысының бейстационар моделін құру зерттелінуде.
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. Alexandre C.M. Correia, Jacques Laskar , Olivier Neron de Surgy. Long term evolution of the spin of Venus // Academic Press Publishing. – Icarus, 2002. – Vol. 163, Issue 1. – Р. 1- 23.
2. Минглибаев М.Ж. Динамика гравитирующих тел с переменными массами и размерами. Поступательное и поступательно-вращательное движение. – Германия:
LAP LAMBERT Academic Publishing, 2012. – 228 с.
3. Минглибаев М.Дж., Сабитбек Б.М. Квазиэллипстік орбитадағы бейстоционар серік айналмалы қозғалысының қатаң дербес шешімдері // Тезисы докл. межд. конф., посв.
60-летию Астрофизического института им. В.Г. Фесенкова Третьи Фесенковские чтения "Современная астрофизика: традиции и перспективы". – Алматы, 2010. – С.
40-42.
УДК 539.3
ЖЫЛУ АҒЫНЫ МЕН ЖЫЛУ АЛМАСУ ӘСЕРІНДЕГІ БҮЙІР БЕТІ ИЗОЛЯЦИЯЛАНҒАН СТЕРЖЕННІҢ ТЕРМО-КЕРНЕУЛІК КҮЙІН ЗЕРТТЕУ
Байбурин Айдос Мерхасылович [email protected]
Л.Н.Гумилев атындағы ЕҰУ Механика кафедрасының магистранты, Астана, Қазақстан Ғылыми жетекшісі – А.Кудайкулов
Бұл жұмыста энергияның сақталу заңын пайдаланып, шекті ұзындықтағы бүйір беті изоляцияланған стерженьге жылу ағыны мен жылу алмасу әсер еткенде онда пайда болатын термо-кернеулік процестерді зерттеу мәселесін қарастырамыз.Мұнда алдымен стержень ұзындығы бойынша жылу таралу заңдылығы табылады.Жылу өрісі әсерінен стержень ұзару мөлшері анықталып, екі шеті мықтап бекітілген жағдайда пайда болатын сығушы күш мөлшері табылып, термо-серпімділік кернеу мен деформацияның мәндері де анықталады.
Сондай-ақ стержень ұзындығы бойынша температуралық және серпімділік деформациялар мен кернеулерінің таралу заңдылықтары анықталады. Соңында стержень ұзындығы бойынша орын ауыстыру заңдылығы да анықталады.
Ұзындығы L, ал көлденең қима ауданы F болған және ұзындығы бойынша тұрақты болған стерженьді қарастырайық. Стержень материалының жылу өткізгіштік коэффициентін Kxx, ал жылудан кеңею коэффициентін деп белгілейік. Берілген горизонталь стерженнің бүйір беті жылу өткізбейтін қабатпен қапталған болсын. Стерженнің сол жақ шетіндегі (x=0) көлденең қима ауданына q жылу ағыны түсіп тұрсын. Ал оң жақ шетіндегі (x=L) көлденең қима ауданы арқылы оны орап тұрған сыртқы ортамен жылу алмасып тұрсын. Мұнда жылу алмасу коэффициентін h, ал сыртқы ортаның температурасын Tco деп белгілейміз.
Алдымен осындай жылу көздері әсеріндегі стерженнің ұзындығы бойынша жылу таралу заңын табайық.Сондай-ақ біздің мәселеміз тұрақталған жылу алмасу процесі екендігін айта
