Пути выявления: Аудитор или проверяющее лицо должен тщательно ознакомиться со всеми операциями компании, отчет о ежемесячных доходов и расходов, порверять на рентабельность предприятия.проверить точноты и полноты расходов.
Мошенничество в сфере закупа или государственного закупа. Мошенничество с закупками,это преднамеренный обман, направленный на то чтобы получить прибыль или нанести финансовый ущерб. Характер мошенничество с закупками на двух этапах: до получения контракта, после поучения контракта. Значительная часть мошенничество в 1 этапе происходит во внешней среде организации, или без ведома тех кто вовлечен в процесс закупок. Примеры установление цены максимизирующее прибыли. На этом же этапе происходит с говор (подтасовка ставок) часто сопровождает откаты и вовлекает группы, согласившиеся подавать дополнительные заявки для заключения контрактов, Пути выявления: . Определить подрядчика чьи услуги представляется неоправданным или есть одобрение высоких цен и низкого качества товаров. На втором этапе происходит мошенничество со вставлениями счетов. Это преднамеренная подача ложных, дублированных или завышенных счетов поставщиком или подрядчиком. Это также может произойти в сговоре с представителями покупателя, которые каким-то образом получат выгоду от мошенничества. Пути выявления: Проверить предоставленных товарв и услуг в соответсвии платежами. Проверить общую сумму платежей над согласованными суммами.
Аудит, как любая другая сфера в нашей стране находится еще на стадии становления. Целью повышения благосостояние казахстанцев, аудиторской деятельности следует углубляться в выше перечисленных направлениях, ведь не факт что мы получаем все положеные поступления от различных сфер деятельности. Вполне возможно, допуская уроны мы теряяем несколько миллионов если не миллиардов, которые могли бы пойти на медицину, образование, и вообще на любые социально значимые вопросы.
Литература
1.Актуальные проблемы развития судебно-бухгалтерских экспертиз. - М.:
Всесоюзный научно-исследовательский институт судебных экспертиз, 2015. - 160 c.
2. Бонитенко, Е.Ю. Клиника, диагностика, лечение, судебно-медицинская экспертиза отравлений алкоголем и его суррогатами. Пособие для врачей: моногр. / Е.Ю. Бонитенко. - М.: Элби, 2013. - 732 c.
3. Бринев, К. И. Справочник по судебной лингвистической экспертизе: моногр. / К.И. Бринев. - М.: Либроком, 2016. - 200 c.
4. Бринев, К. И. Судебная лингвистическая экспертиза. Методология и методика / К.И. Бринев. - М.: Наука, Флинта, 2014. - 304 c.
5. Гришенкова, Л.Н. Переломы костей средней зоны лица: судебно-медицинская экспертиза: моногр. / Л.Н. Гришенкова. - М.: Вышэйшая школа, 2015. - 958 c.
6. Дерягин, Г. Б. Половые преступления (расследование и судебно-медицинская экспертиза): моногр. / Г.Б. Дерягин. - М.: Щит-М, 2016. - 304 c.
УДК 657
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ІШКІ МЕМЛЕКЕТТІК АУДИТТІҢ ПАЙДА БОЛУЫ ЖӘНЕ ДАМУЫ
Есенгельди Балнур Талғатқызы
«Мемлекеттік аудит» кафедрасының студенті Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті
Нұр-Сұлтан, Қазақстан Республикасы
Ғылыми жетекшісі – э.ғ.к., профессор Бейсенова Л.З.
ы ы ығ ы , ың іші ы ы ә
іш і і і і і ы ғ ң ,
іш і ш ы ы. О ы і і ә і ү і і
ә і ғ ы ұ ы ә . . і і ә і і. і і ң ә ің ығ ә
шы і ы ң ы , ы ы і і
ы ы ы шы ы .
М і іш і ің ы і і і і
ғы ы ы і ғ ә і і і.
М і ғы іш і XX ғ ы ың і ші ы ы ы.
ғ ш ы іш і XIX ғ ы ың ңы і і ы ы,
ың і ә і і і ұшы ы (і і ың ү
ө і, і ші ә ұ ы шы ө ү і і і ш ә . .
ы ы і). Г і і ші іш і " шы
" ғ . С і XIX ғ ы ың 2-ші ы ы Г і
ы ғ ң, ы ы. Іш і ың ы і і
і і ы үші ғ ш ы ы. Іш і
ы ш ғ ш ы і ың і і 1875 ы ы Krupp Г ы
і ы ғ ұ ы ы. О : " ң ың, і і -
ш ың, ұ ы ың ы ы ы , ы і і
ың і ә і і ә ың
ш ы ы ы ы ө і і і ы ғ і . О ығ ы ы ө
ү і і і ң ә ы ғы і ы ө і ұ ы ы
і ә ы ғ і і" [1, 10 .].
С ы , іш і ің ы і і ің ы ы
ә ы ы ы ы. С ы і і ші
ү і і ың ы ө і і ің ұ ы ығы ә
ы ы ы ғұ ы ы ө і ы ы ы ү і ің - ғы і.
ұ , ы ы ғы ы ы ә і ы ғ ғ і
і і ңы ы ы. О ы ұ ғы ғ іш і ө і і ы ың
ө і ы.
1940-шы ы ың ы і іш і ығы ы ы
ы ың 1917 ы ы Ф ы і ү і ,
ң і ұ ы ы ы ы ә і ы і ы
. 1918 ы ы " ы ы ың ы ы ғ ә і і"
ы ы ш ү і шығ ы ы. ұ ұ і і
ғ , ы ы ы ы ә ( ы ү і ғ ы, ың
ы ың і ө і і ұ ы ә шығы ш ы,
ы ы ы ы ы) ы. ұ , ы ы
ұ ы і і іш і ы ү і і і і і і ғ ғ ғ ,
ш ы , і і і ә і і ү і і і
ы ы.
ғ ы ғ ы ң ың ы ың і і ы ы і ү і і
ғы іш і ы іш і ің ы ы і і ө і.
Мі і ы ы үші ы ғ ө ө
ы іш і ы і ұ ы ы ғ ү і ы, ғ ы ы іш і
і і " ы ы ің ө ң і" ы [2, 12 .].
1939 ы ы McKesson & Robbins ы ы ғы ы
ы ғ і ( ың і ің ұ ы 19 . ғ 40% -ғ ы
ғ ғ ) ы ы ы (Price Waterhouse ы) ы ы і
ғ ң, ы ы і ңы ы ы: "№ 1
ы ың ы" ұ ы ы (Statement on Accounting Procedure No
1, SAP). ұ ұ ә ы ың і і ы і
і і ің ұ ғ і ғ , -
ш і ғ . ш ,
і і і , ің ө і ің і ү
ә ү і іш і ің ә .
ш , ә і ә і іш і іш і
ү і ө і: і і і
ң і ің ш ші , ң
іші ә і ә і ң ші ( ) .
ң і ө і - үш ү і,
і ә і і .
Х і і ұ ғ і і і
іш і ің і ө і ғ і
і . ң іш і і ң ш і
ғ і.
ң «« – 2050 : ің ң
ғ » і ө і і ш »
і ің 2012 ғ 14 ғ ғ ә
і і і ұ і і і.
ұ ғ ә : " ә іш і ү і
ң ө і і і ң ш , ұ ң і ің
үш і ә і ң ү і ің
і і і і ө і", - і [3].
ү і ғ ү і і і ә ң ә і
ғ ө і ң ә і ә і і і і ің ш і
ү і ұ ғ ғ ғ . ғ 2015 ғ 12 ш № 392-V
" і ә " ң . і
ің , і ә і
і і ң і і і і . - ,
ң " і ә " ң
ә і і ә іш і і
ө і і [4].
Х ә ә іш і ің ө
ұ .
, . . , . . Ш . . ң
ң і : «Іш і – ұ і ің ұ ғ , і ә іш і
ү і ің ғ і і і і ә і ш
ің іш і ө і ш і ің і . іш і –
ә і ң ө і ұ ғ іш і ү і ің і» - ө і [5, 53
.].
. . ің : "Іш і – ұ і і ш ш ү і ші
і үші , і і ң і үші і іш і
ү і ің і, ң ө і ө і, ө і ің ө і і ұ ө ,
і і і і ә ә і і үші ұ ң
і і і і " - і [6, 197 .].
. . , . . і і і ш : "Іш і - ұ іш і ұ і
ә ш ш ү і ші і ш ң ә і ү
, ғ ң ң
ің і і і ә ғ , ің і і і і
іш і ү і ғ ғ , ә і ғ ғ ғ
ү і ұ ә і ә ү і ғ ғ
і і " [7, 36 .].
. . : "І і – ұ ұ ң (
і і і ң ғ ң, і і і
ү і ің , ң і , Д ң і ,
ғ ) ң і ң і і ү
ұ ң і і ұ і ің ү і і і
і і ұ ң і і ұ і " – і [8, 88-98 .].
, . .: " І і - і і ү
і ң ұ . ң ұ і і
ғ і ғ ү і і і ұ ң і
ң ғ .
І і - ұ і ң і, і і ғ
, ,
і і і
і ұ і і і ү і ің і» - ғ [9, 6 .].
. . : "І і – ұ і і ү і ің
і і і і і і і і ғ ү і , ң і і ң ғ ғ
і ғ ү і і ғ ң ң ұ . І і
і і і ұ і і і ү і і і і "
[10, 15 .].
Э. ., Д . . ұ ғ , і і і і ұ ің
і і і і і і ұ і і і ү і ғ
і і і . І і і
і і і , - і ің ұ
ұ , і , і і і і , і
ң і і і і і і і ғ ү і
[11, 245 .].
ғ і ғ ғ , . . : «І і – ұ і і
ү і ің і, і , і і і і
ғ , ң і ұ ғ ң ү і
ү і ү і ғ і
і " – ұ ғ [12, 12 .].
І і і і ғ . . , . Ш. Д , . .
і , . . ғ , Ш. Ш. , . . , . . і , . .
ұ , . . , . . ғ і ү і .
, . . і . . ұ
і: "І і і - ұ і
, ң ң, ң ң
ң і ң і і і
і і ,
і і ің і і і і ғ " [13, 123 .].
ғ ғ - і і ің ңғ і і і і
і і ү і ғ ғ ғ ғ ғ і і і
ұ ғ ү і і і.
і ің " і " ңғ ,
і і і і і ұ і і і ің
і ү і ің ұ і
ү і і і і і , ң
і і і і ғ , і і і ің і
ұ ң і і і ің і і і і , і і і ің
, і і і і ің
, ғ [4].
ғ , і іш і ің :
іш і і - і і ің і і і і ғ ә
ғ ғ ғ ә і , і ә . ұ ұ ғ
ә і , ә ү і і ің і і і і ғ
ғ ү і, ә і і ә і і ө і
ө і. - , іш і і ғ ғ і ү і і
ұ ұ , ұ , ә і ә
үші .
і і ң і іш і і һ ң
ғ , ә і і і
. Е і іш і і і ә і і і
ұ ұ :
ң ғ іш і і і ә і
үші ө і ің ө і і ә і і үш ;
Іш і і ң ә і ғ і і
үші ң ө ү і ә ш
ұ ү і ;
і , і ә ө ұ ң ү і
і і ә ү і ғ і
і і ұ і ү і і ә і , ш ,
ғ ің ө і і ғ , ә
ің іш і і ң ө і - үші
ш ғ ғ ү і і ;
Іш і і ің
ш ш ү і і і і і і ә і і і ң
ұ ;
ә ш і і
і , ң іші : ң і ш іш і
і үші ің ғ
ң і і ә і ү і ү
і і і і .
М і ғ ш үші ғ COSO Ш і
і і і. Мұ ң і, ұ " ә і ғ , ғ ғ і і і
".
Ш і іш і і
ғ ің і і і і і і і і ғ , і ұ
үші " ү і " ғ , і ғ , і үші , і ші
ғ , ө ү і і і і ң
і і ә і (ү і і ің
ғ ә . .) үші ү і і і. ,
ші і і ұ ш і ш ғ , ұ ә ің
і і і ңі і ә і і і
і і ш ғ ү ү і і і.
П л нылғ н ә тт р
1. Cangemi M., Singleton T. / Managing the audit function: a corporate audit department procedure guide. N.Y., 2003 – 38 p (10 ) - http://media.wiley.com/product _data/excerpt/90/04712811/0471281190.pdf ( ғ ү і: 18.11.2018);
2. Gupta P. Spiraling upward – history of internal auditing and the Institute of internal auditors // Internal Auditor. 1991. June – 78 p (12 ). - https://app.vlex.com/#vid /53319223 ( ғ ү і: 18.11.2018);
3. ң і . . ң
« -2050». 2012 14 .
http://www.akorda.kz/kz/addresses/addresses_of_president/kazakstan-respublikasyny n- prezidenti-nenazarbaevtyn-kazakstan-halkyna-zholdauy-2012-zhylgy-14-zheltoksan
( ү і: 11.11.2018);
4. « і »
ң 2015 12 ш № 392-V ң
(2018.11.01. е і ге өзге і е е ық ы е ) - https://online.zakon.kz/
Document/?doc_id=32286818#pos=1;-114 ( ү і: 11.11.2018);
У 336.1 (075.8)
Қ Қ Ы ІШ І І І
Ұ Ы Ы ЫҢ Х ЫҚ ЫҚ Ә І І
а иева а ира ураха в а [email protected]
« і » ң і
. . я ұ і
ұ - ұ ,
ші і – э. . ., . .
і і і і іш і
і і ө і і.
Іш і і ің і і і і і ің
і ү і ің ұ ө і
ү і і і , ш ң і і і і
, і і і і ұ ң іш і
і ің і і і і , ө і і і ің ,
і і і і ің ,
[1].
Іш і і і і і і і ің
і і і і ү і і і. і
і і ің Іш і і і ң ө і ш і
.
ің і і - і і і ің
і ү і ің ұ ө і ү і і і
і і , ш ң і і і і
ұ , і ң і ұ ң іш і і ің
і і і і , ө і і і ің , і ің
, [2].
і ң, - ң
і ің іш і і - іш і і ің ң ұ ө і і.
і , , і іш і і ұ і
і ұ .
і і ің
ү і і і ң ө і і і і.
Іш і і ің і і ш - і ң я
ұ я ң ү і э ің і і
. , іш і
ш ш ң ң іш і і і ші
і ің ү і і ү і ұ ү і і і і.
