3360
3. Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы «Қазақстан-2050». 2012 жылғы 14 желтоқсан.
http://www.akorda.kz/kz/addresses/addresses_of_president/kazakstan-respublikasyny n- prezidenti-nenazarbaevtyn-kazakstan-halkyna-zholdauy-2012-zhylgy-14-zheltoksan
(қаралған күні: 11.11.2018);
4. «Мемлекеттік аудит және қаржылық бақылау туралы» Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 12 қарашадағы № 392-V Заңы (2018.11.01.берілген өзгерістер мен толықтырулармен) - https://online.zakon.kz/
Document/?doc_id=32286818#pos=1;-114 (қаралған күні: 11.11.2018);
УДК 336.1 (075.8)
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ІШКІ МЕМЛЕКЕТТІК АУДИТТІ ҰЙЫМДАСТЫРУДЫҢ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ТӘЖІРИБЕСІН ПАЙДАЛАНУ
Жамиева Дамира Нурахановна [email protected]
«Мемлекеттік аудит» кафедрасының студенті Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті
Нұр-Сұлтан,Қазақстан Республикасы
Ғылыми жетекшісі – э.ғ.к., профессор Алибекова Б. А.
Мемлекеттік аудит субъектісіне байланысты сыртқы мемлекеттік аудит және ішкі мемлекеттік аудит болып екіге бөлінеді.
Ішкі мемлекеттік аудиттің міндеттеріне мемлекеттік аудит объектісінің Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарында көзделген тікелей және түпкі нәтижелерге қол жеткізуін, қаржылық және басқарушылық ақпараттың сенімділігі мен анықтығын, мемлекеттік аудит объектілері қызметін ұйымдастырудың ішкі процестерінің тиімділігін, көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің сапасын, мемлекет пен квазимемлекеттік сектор субъектілері активтерінің сақталуын талдау, бағалау және тексеру жатады [1].
Ішкі мемлекеттік аудит тиісті жылға арналған мемлекеттік аудит объектілерінің тізбесі негізінде жүргізіледі. Оны іске асыратын органдары болып Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің Ішкі мемлекеттік аудит комитеті және оның аумақтық бөлімшелері табылады.
Комитеттің міндеті - мемлекеттік аудит объектісінің Қазақстан Республикасы Мемлекеттік жоспарлау жүйесінің құжаттарында көзделген тікелей және түпкілікті нәтижелерге қол жеткізуін, қаржылық және басқарушылық ақпараттың сенімділігі мен дұрыстығын, мемлекеттік органдардың қызметін ұйымдастырудың ішкі процестерінің тиімділігін, көрсетілетін мемлекеттік қызметтердің сапасын, мемлекет активтерінің сақталуын талдау, бағалау және тексеру [2].
Орталық мемлекеттік органдардың, сондай-ақ олардың ведомстволық бағынысты комитеттерінің ішкі аудит қызметтері - ішкі мемлекеттік аудиттің маңызды құрамдас бөлігі.
Бірақ, соларды қоса алғандағы, мемлекеттік ішкі аудитті ұйымдастыру мәселелері толық зерттелмеген және нормативтік тұрғыдан реттелмеген. Осыған байланысты осы саладағы халықаралық тәжірибені зерделеудің және Қазақстан Республикасында оларды пайдалану мүмкіндіктерін анықтаудың өзектілігі артып келеді.
Ішкі мемлекеттік аудиттің негізгі артықшылығы - кәсіпорындардың коммерциялық құпиялары және барлық заңды мүдделерін сақтай отыра экономикалық қызметтің тиімді қаржылық бақылауын қамтамасыз ету болып табылады. Сонымен қатар, ішкі аудит шаруашылық қызмет заңдылығының сақталуын ішкі қаржылық бақылау негізінде меншік иесінің мүліктік мүдделерін құқықтық қорғауды қамтамасыз ету жүйесін білдіреді.
3361
Іш і і ө і ің і і, ғ ,
ш і ұ ұ ш і . Іш і ің
і і і ш ғ ң ің,
ің ұ ғ і , ң і і і і
.
Ш і і і і Г я іш і
ү [3;4].
Г я ң ш і і - ұ ң і ің ғ .
Мұ і ң . ұ ө і іш і
ің ұ ұ ғ ү і ө і ( 1)
1 – Г я ң іш і і ің і і і ( ғ )
Г я я ө ң ұ , ң
іші : ө ң; « ұ » ң; і
ғ ң; 500 үші і і үші ші (
ң і) ң; ; і; і ші і ұ ұ ш
; Г я ғ і і.
Г я іш і і ү і і і і ғ
ң і ң і ш . ң і ө і
ұ :
іш і і;
іш і і;
і і.
- , ң і я ң і і і
і ө і . Мү і ің , – ің
і і і і , я ң і ұ ө і і , і
ү і ғ ң і ү і і. Іш і ү і ұ үші
і ңі «Іш і ң ұ
і і» ұ і .
Іш і ғ
-ІІ /DIIR Іш і
- і
-І і
ұ і
і -
ш ң ғ
М Э
Э
і ң
К і і -
ш
ғ PB
C-Liste Іш і а и ің а ық а а ы:
"Іш і і і
ү
ө і і і ұ ғ
ө і і і і ғ
ғ ғ я
ө і, ң
і і ү і ің
і і і і ү і ү
ғ , ү ің іш і
ү ө і і і і
і і ғ ,
і і ө і і ш ұ ".
Іш і а и а ғы ы "
" ө і
я ң іші і іш і
і ің ң ғ і . ұ
ұ я
і і ң і і іш і
ің і ғ ,
ұ ғ і і і.
А ық а а ық іш і
ө і і ің і
ғ
ұ .
О ің
( ,
, , ұ ,
), -
Г я ң DIIR іш і
Іш і ің і і
ғ і
үші і
і
құ а а .
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
3362
ғ іш і і іш і ң
і. Г і і іш і
ң ө і і. Іш і ің і
і ің ш і і і , і ғ і .
Іш і і і ің і ө і і і і
, - і і .
ғ ғ Г і і і і і
і і і і іш і і ғ ғ
і .
Г і і і іш і і
ң і і і ө і:
іш і і ің ;
іш і ің і - і і і ( ғ ,
, . .);
і ғ і ;
іш і і і ңі і і ғ і ;
, ң іші ғ і -ш ң ш
і ;
іш і і ің ғ і , ің і
;
/ ;
( ң і, ің і і і . .).
іш і і і Ф і і ің і і і ш
ң іш і і , ш і ң
ғ Іш і ө і ш і і , ң
і і ің Ф - і ғ і .
ің і і ғ :
і і і і ;
і і і, ң і ші і
;
ө і і і ің ;
і і і ң ғ ғ .
і іш і і , ,
і і і і , - ш і
ң і ғ ө і - .
ғ ғ , і іш і
ң і і і ,
і – ғ і . і іш і
, ің і і і і ғ і і ің
ө і і і і .
Г і і , і ш
і ө . Бі Г іш і ш
і – , - іш і і ө і -
і Б ң і і ғ .
, і іш і і ші
і - і і і і і іш і
і ң і ғ , ,
і . Іш і і ң ө і -ө і і
ш і і ө і і і ің і .
- , іш і і ң і
ш ғ ө і і ң і ің
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
3363
ұ і і ің ә і ә і і і . ұ і
ң і ү і і і ұ ң
і і і і , ұ ғ ә ұ ғ і ө і і і
і .
і ің і і і і ің ң і і і і ,
і і і ғ :
1) і і і ә і і ғ ғ ң ұ ә і і
ұ ң і і і і;
2) я ғ ң ұ і і і і ө ң ұ і
ү і і. і ө і і і ұ ұ
, і і і ғ .
3) ө і я ң і і
ғ і і ә . .
і і і , і і і і
і і ү і і і ің і ң . І і
і і , ң і і ғ ғ ғ
ү і ң ұ ұ .
і і і ің і і ң і , ң і і і і ә і і і
ү і і і і ң ә і і і і і і ү і ,
ә і ү і ә ұ , і і ө і і ің
. ү ғ ү і і ғ
я і і ө . і і і ғ
ғ , - ұ ң і і і і ғ і і і і і
ү і і. ә і і ұ ғ ү і і і і
ң і і і.
ы ғ ә р
1. « і ә » ң 2015 ғ 12
ғ № 392-V . – [Э ] http://adilet.zan.kz/kaz/docs/Z1500000392;
2. « і і І і і і
і і » 2016 ғ 11 ғ № 224 – [Э ]
http://adilet.zan.kz/rus/docs/G16E0000224;
3. . . я я // Э :
я я, , . – 2013 . – №5. - 129-141 . - [Э
] https://cyberleninka.ru/article/v/organizatsiya-vnutrennego-audita-v-kompaniyah- germanii
4. . . я: . .
— : Ц Э , 2016 - 120 .
336.025
Ы
р
3 « »
. . . , - ,
– . я я
я, я ,
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)
