№ 1 (86) 2012
309
4. Перспективы изучения историко-литературной парадигмы «Казахстан – Польша – Россия».
Большой интерес и дискуссию вызвали доклады, которые были заслушаны на Круглом столе. Свои исследования представили: член союза польских писателей, представитель управления образования г.Люблина (Польша) Дариуш Сулковский, заместитель председателя польского культурного центра
«Коперник» г. Петропавлоска Корнева В.Ю. Также с докладами выступили магистранты ЕНУ им.
Л.Н.Гумилева, изучающие на факультативе польский язык Баймырза М.Т., Черных Е.Г. и Диулина Ю.М.
В докладе доцента кафедры русской филологии к.п.н. Ж.К Нурмановой «Живописный код творчества Ч.Милоша» сочинения писателя рассматривались в свете живописных полотен художников Ван Гога, Матисса, Гойи, Сезанна и Босха. Опираясь на суждения польского писателя об этих художниках, докладчик транспонировала «тексты» картин на тексты Ч.Милоша. «Придорожная собачонка»,
«Город без имени», некоторые стихи цикла «В Йейле» являют такие культурные мифологемы, которые восходят к архаическим мифам. Это «облака», «горный пейзаж», «деревья», «рай», «ад»,
«паломничество». Все они отражают схожесть философских интересов Ч. Милоша и живописцев и их глубоко личных лирических переживаний.
Айгуль Толебаева, студентка 1 курса казахского отделения экономического факультета, изучающая русский язык, посвятила свое выступление поэтике стихотворения Чеслава Милоша «Варшава».
Свое открытие страны лауреата Нобелевской премии Ч. Милоша – Польши и образа поэта студентка прокомментировала рядом содержательных интеллект-карт (науч. руководитель проекта – к.ф.н.
Г.А.Шарипова).
Доцент кафедры русской филологии к.п.н. Ж.Т. Ермекова выступила с докладом «Язык образов Чеслава Милоша», в котором представила некоторые модели образов в русском переводе произведений Чеслава Милоша. Выявлены художественно- изобразительные параллели у Ч.Милоша и известного казахского творца слова М.О. Ауэзова в романе «Путь Абая». Таковы метафоры «ментальное (состояние человека) – металл», «пространство (жилище) – снедь (яйцо)». Огромные смыслы являют мотивные образы «время – вода», «человек – насекомое», которые встречаются, по наблюдениям докладчика, в произведениях Ч. Милоша и современного казахского писателя А. Жаксылыкова. Следовательно, словесное образное искусство разных миров требует дальнейших исследований.
Для решения широкого диапазона проблем организаторы поставили перед собой ряд задач, которые в процессе конференции нашли если не решение свое, то хотя бы были проблематизированы и могут вылиться в совместные (Казахстан – Польша – Россия) исследования, расширяющие наши горизонты. В заключение выступили советник Посольства Польши в Казахстане Павел Есса и зав.
кафедрой русской филологии ЕНУ д.ф.н. Е.А.Журавлева. По материалам конференции польская сторона планирует издать сборник научных статей.
Р. ӘЛҚОЖА
ӘЛІМХАН ЕРМЕКОВКЕ АРНАЛҒАН КОНФЕРЕНЦИЯ
27 желтоқсанда Астанадағы Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті «Алаш»
мәдениет және рухани даму институты көрнекті Алаш қайраткері, ғалым, алғашқы математика оқулығы авторларының бірі Ә.Ә.Ермековтің туғанына 120 жыл толуына орай «Тәуелсіз Қазақстан және Әлімхан Ермеков мұрасы» атты ғылыми-практикалық конференция өткізді. Ғылыми жиынды ұйымдастырушылар Алаш Орданың және қазақ зиялыларының ұлт тарихындағы, тәуелсіздік пен білім-ғылым бастауындағы миссиясын қайраткер, ғалым Әлімхан Әбеуұлы Ермековтің мұрасы арқылы зерделеуге талап қылғаны байқалды.
Ғылыми жиынды университет ректоры, тарих ғылымдарының докторы Е.Б.Сыдықов ашты.
Конференцияға ҚР ҰҒА академигі, ҚР Мемлекеттік сыйлығының иегері, әйгілі математик Мұхтарбай Өтелбаев, ҚР-дағы Адам құқықтары жөніндегі өкіл Асқар Шәкіров, ҚР Мемлекеттік сыйлығының иегері, жазушы Алдан Смайыл, Ұлттық мұрағаттың бас директоры Марат Әбсеметов, профессорлар Нұрлан Темірғалиев, Амантай Шәріп, Дихан Қамзабекұлы, Зиябек Қабылдинов, Нұржан Боқаев, Қордан Оспанов, Жамбыл Артықбаев, Светлана Ковальская, Жанна Қыдыралина, Гүлнар Мұсабалина, ақын-зерттеуші Бақытжан Тобаяқов т.б. мамандар қатысып, баяндама жасады.
Танымал математиктердің, алаштанушылардың, этнографтардың, тарихшылардың тәуелсіздік үшін күрескен, қазақ жерінің тұтастығын большевиктер көсемі В.И.Лениннің алдында дәлелдей алған
Л.Н. Гумилев атындағы ЕҰУ Хабаршысы
310
азамат-тұлға туралы жан-жақты ойлары елорда зиялыларына, студент қауымына ерекше әсер етті. Бір қызығы, Әлімхан Әбеуұлы Ленинмен кездесуін естелік есебінде жазып кетіпті.
Шара аясында Әлімхан Ермековтің тікелей немересі Олег Мағауияұлы және басқа да Алаш тұлғаларының ішінен Сұлтанбек Қожанұлы, Жәнібек Жанұзақ, Қошке Кемеңгерұлы, Хайретдин Болғанбай ұрпақтары естеліктер айтты. Қайраткер сөзінің түпнұсқа мәтіні хатталған аудиожазба тыңдалынды.
Қарағандымен байланысы бар намазхан ақсақалдар қайраткер бейіті көмірқаланың Михайловское зиратханасында күтімсіздеу және белгісіздеу халде екенін ашына айтты. Олар бұл мазарды тәуелсіздік пен имандылық талабымен қайта бір жаңғыртуды ұсынып отыр.
Ғылыми жиын қорытындысында Алаш қайраткері, алғашқы математиктердің бірегейі Ә.Ә.Ермековтің аты мен еңбегін республика және елорда көлемінде ұлықтау, еске алу туралы қарар қабылданды.
Мұның ішінде О.М.Ермеков ғылыми-танымдық «Әлімхан Ермеков сайтын» ашатынын мәлім етсе, Еуразия университеті ғалымдары бұл сайтты толтыру мен жүргізуді мойнына алды. Сондай- ақ «Алаш» институты ғалымдары Әлімханның көптомдық шығармалары мен ол туралы естеліктерді жариялауға кірісетінін жеткізді. Елордалық «Тіл және мәдениет» қоғамы мүшелері бір мектептің атын Ә.Ермековке беру туралы ұсыныстарын Астана қаласы әкіміне жолдайтынын хабарлады.
