• Tidak ada hasil yang ditemukan

nblib.library.kz - /elib/library.kz/jurnal/Agrarnaya 03-2017/

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2023

Membagikan "nblib.library.kz - /elib/library.kz/jurnal/Agrarnaya 03-2017/"

Copied!
5
0
0

Teks penuh

(1)

ISSN 2224-526Х Серия аграрных наук. № 3. 2017 N E W S

OF TH E N A T IO N A L A C A D E M Y OF SCIEN C ES OF TH E R EPU B LIC OF K A Z A K H ST A N S E R IE S O F A G R IC U L T U R A L S C IE N C E S

ISSN 2224-526Х

V olum e 3, N um ber 39 (2017), 47 - 51

Z h . A lip b ay ev , A. T a n sy k b a y e v a

Eurasian national university named after L. N. Gumilev, Astana, Kazakhstan

THEORETICAL PRECONDITIONS FOR IMPROVING THE PURIFICATION

OF FUELS IN DIESEL ENGINES

A bstract. The article was considered the dehydration of the fuel coagulating porous walls. One of the promi­

sing methods of dehydration of fuels is filtration through a porous septum coagulating. The mechanism of dehy­

dration of fuels coagulating partition has been analyzed in the following stages: the approach and contact of micro­

water droplets with the fibers; the adhesion of micro-droplets of water to the fiber; the gap drops from the surface of the fibers.

Key words: the approach and contact of micro-water droplets with the fibers; the adhesion of micro-droplets of water to the fiber; the gap drops from the surface of the fibers.

ЭОЖ 656.136

Ж . Р . А л и п б а е в , Э . С. Т а ц с ы к б а е в а

Л. Н. Гумилев атындагы Еуразия ^лттык университет^ Астана, Казакстан

ДИЗЕЛЬ КОЗГАЛТЦЫШТАРЫНДА ОТЫНДЫ ТАЗАЛАУДЫЦ ТИ1МД1Л1Г1Н АРТТЫРУДЫЦ ТЕОРИЯЛЫЦ АЛГЫШАРТТАРЫ

А ннотация. Макалада дизель козгалткыштарында куысты жабыскыш аражабындармен отынды сусыз- дандыру тYрi карастырылган. Отынды сусыздандырудыц перспективалы эдютершщ бiрi куысты жабыскыш аражабын аркылы CYЗгiлеу болып табылады. Жабыскыш аражабындармен отынды сусыздандыру механизмшщ келеа кезецдерiнде: су микротамшыларыныц талшыктармен жакындасуы жэне жанасуы; су микротамшыларыныц талшыкка карай жабысуы; талшык бетiнен тамшылардыц сыргып агуы бойынша теориялык талдаулар журпзглда.

ТYЙiн сездер: су микротамшыларыныц талшыктармен жакындасуы жэне жанасуы, су микротамшыла­

рыныц талшыкка карай жабысуы, талшык бетшен тамшылардыц сыргып агуы.

Ц у ы с т ы ж а б ы с к ы ш а р а ж а б ы н д а р м е н о т ы н д ы с у с ы зд а н д ы р у м ех ан и зм ! т у р а л ы каз1рг1 з а м а ^ ы т у с ш ж т е р . К азiргi зам ангы т у с ш к т е р г е сэйкес ж абы скы ш араж абы ндарм ен оты нды сусы зданды ру м ех ан и зм ш ел ес кезецдердi енгiзедi: су м икротам ш ы лары ны ц талш ы ктарм ен ж а ­ кы ндасуы ж эне ж анасуы ; су м икротам ш ы лары ны ц талш ы кка карай ж абы суы ; талш ы к бетш ен там ш ы ларды ц сы ргы п агуы [1].

С у м и к р о т а м ш ы л а р ы н ы ц т а л ш ы к т а р м е н ж а к ы н д а с у ы ж э н е ж а н а с у ы . Су м икротам ­ ш ы лары ны ц талш ы ктарм ен ж акы ндасуы ны ц Ym тYрiн ж эне соцгы ж анасуы н: ^стап калу (су м икротам ш ы лары ны ц талш ы ктарм ен тш елей ж анасуы ), броунды к диф ф узия ж эне инерциялы к какты гы суы деп аж ыратады.

Су м икротам ш ы лары н ^стап калу т т м д ш г ш м ы н а ф орм уланы пайдалан а оты ры п багалауга болады:

(2)

Еп = 1

2 * ( 2 - l n R e )

2 * (1 + К п )* ln (1 + К , ) + 1

1+ К (1)

м ^ндагы К п = — — ^стап ^алу коэф ф ициентi; de - талш ьщ диам етрi, м; Re - Рейнольдс саны.

—в

Рейнольдс саны н м ы на ф орм ула б ойы нш а аныщтайды:

п * d * V

R e = Pm--- в— „ , (2)

4 * иr * m м ^ндагы Vn - оты н агы ны ны ц ж ы лдам ды гы , м/с.

(1) ж эне (2) ф орм улалары н талдау ^стап ^алуды ц т ш м д ш ш талшыщ пен там ш ы диам етрiне байланы сты екендiгiн кeрсетедi: талшыщ диам етрi аз болган сайы н там ш ы диам етрi Yлкен, ^стап

^алуды ц тиiм дiлiгi де соншалыщты ж огары болады. А гы н ж ы лдам ды гы ^лгай ган кезде ^стап ^алу тиiм дiлiгi де ^лгаяды .

Су там ш ы лары ны ц ж эне талшыщтыц диффузиялыщ езар а эрекеттесу тиiм дiлiгiн т е м е н п ф орм ула б ойы нш а багалауга болады:

_ 1 1 "

Е д = 2 ,1 6 * 3 , D

Vn

*

d

(3) 2 * ( 2 - l n R e )

м ^ндагы D -д и ф ф у зи я коэф ф ициентi, м 2/с.

(3) ф орм уладан кeрiн iп т^ргандай, диф ф узия т ш м д ш ш агы н ж ы лдам ды гы ны ц, там ш ы жэне талшыщ д и ам етрш щ ж огары лауы м ен азаяды.

Су там ш ы лары ны ц талшыщпен инерциялыщ ^акгы гы су т ш м д ш ш [4] ф орм улабойы нш а аныщталады:

Е = —^

---

К 3

и— ,---, (4)

и К 3 и +1,54* Ки2 +1,76

м^ндагы К и - инерциялыщ кYш коэф ф ициента

Инерциялыщ кYш коэф ф ициентiн м ы на форм ула бойы нш а есептеуге болады:

К = (Рв Пт) * Vn * (5)

и 9 * Um * —в '

(4) жэне (5) тецдеулердi талдау инерциялыщ ^а^ты гы су тиiм дiлiгi талшыщ диаметрi, отын ты гызды гы мен динамикалыщ тущ ы рл ы гы азайган кезде, сондай-а^ там ш ы диам етрi м ен агын жы лдам ды гы ^лгай ган кезде ж огары лайты ны н керсетедг Инерциялыщ ^а^ты гы су тамш ылар ж а^ы ндаган кезде ш амалы бай^алады.

Су там ш ы лары ны ц ж еке талшыщтармен езара эрекеттесуiнiц тиiм дiлiгiн ^арау кезiнде алын- ган ж алпы зацдылыщтар талшыщ набаты Yшiн де ж абы с^ы ш араж абы нда орналас^ан талш ы вда су там ш ы лары ж а^ы ндаган кездегi ж алпы тиiм дiлiгiн багалау ете кYрделi болса д а эдш , eйткенi талшыщтар онда ретсiз бы ты равды орналас^ан. Ж абы с^ы ш араж абы ндагы талшыщтыц орналасу ты гы зды гы ны ц ^лгаю ы м ен ^стап ^алу т ш м д ш ш мен диф ф узия ^лгаяты ны н атап ету керек, себебi

^стап ^алу Yшiн б^л ^лгаю диф ф узияга Караганда Yлкен дэреж еде бай^алады. Су там ш ы лары ны ц талшыщтармен езара эрекеттесуiнiц барлыщ тYрлерiнiц т ш м д ш ш тем пература азайган кезде азаяды. Эш ресе инерциялыщ ^а^ты гы су тиiмдiлiгi азаяды, ейткеш инерциялыщ кYштер коэффи- циентi су мен отын ты гы зды гы на тiкелей пропорционалды жэне керiсiнш е отын тущ ы рл ы гы н а пропорционалды eзгередi.

Д иф ф узияны ц тем пературага байланысты т ш м д ш ш нег^рлы м кYрделi, eйткенi диф ф узия коэф ф и ц и ен п аб сол ю тп тем пературадан тiкелей тэуелдiлiкте болады жэне оты н тущ ы рл ы гы мен Рейнольдс саны нан керi тэуелдiлiкте болады.

О сылайш а, ^стап ^алу су там ш ы лары ны ц талшыщтарга ж а^ы ндаган жэне ж анас^ан кездегi негiзгi тYрi болы п табы лады. Б^л процесте инерциялыщ ^а^ты гы су мацызды релге ие емес, ал диф ф узия [1] суды ц ете ^са^ там ш ы лары ны ц талшыщпен ж анасуы на мYмкiндiк тугызады.

*

(3)

ISSN 2224-526Х Серия аграрных наук. № 3. 2017 С у т а м ш ы л а р ы н ы ц т а л ш ы к ; б етш е ж а б ы с у ы . Талшыщ бетш ен оты н ^абы рш агы н ыгыс- ты рудан кейiн су там ш ы сы ньщ оны ц бетш е ж абы су п р о ц е с басталады. Су там ш ы лары ны ц ж абы с-

^ы ш араж абы ндагы талшыщ бетiне жабысуыYш ф азага б елу бетш де еркш энергияны азайту есебш ен оры н алады.

Су там ш ы лары ны ц YCT^ r i бетке ж абы суы н а эр тYрлi ф акторларды ц эсерiн белгiлеу Yшiн эдетте б^л процестi жазыщ, сфералыщ ж эне цилиндрлш беттерде карасты рады [1].

Y ш фазалы жYЙеде еркiн беттiк энергия с^йыщтыщ пен ^атты беттiц жазыщтыгы арасы ндагы белiнген ш екарада теп е-тецдiк ж агдайда тец:

F _ у * S , (6)

м ^ндагы у - с^й ы ^ты ^ты ц беттiк керш у^ Н /м; S - с^йыщтыщ пен ^атты беттiц ж анасу ауданы , м 2.

С удагы сфералыщ там ш ы ж анас^ан н ан кеш н жазыщ ^атты бетте агы п кетедi ж эне 9 ш еткi б^ры ш ы м ен теп е-тец щ к ж агдайга ^ол ж еткiзедi.

Б ^л ретте [2] ара катысы:

у п -т - у п - в _ у в -т * 0 , (7)V /

м ^ндагы Уп-т, Уп-в, Ув-т - ф аза аралыщ керiлуi, соган сэйкес «бетi - оты н», « б е т - су» ж эне «су - оты н» б ел ш ген ш екарада.

(6) ф орм ула негiзiнде еркiн б е т п к энергия бел у бетiнде:

- ж абы с^ан га дей iн (адгезияга):

F 0 _ У - т * S 0 + У п -т * S п - e '; (8)

- ж абы с^анн ан кейiн (адгезиядан):

F _ У в -т * S e-rn + У п -т * S п -в . (9)

Су там ш ы лары ны ц Yстiцгi бетке ж абы су н этиж есш де еркiн энергияны ц азайганы н м ы на ерн ектен аныщтауга болады:

A F

--- --- I --- • ■ / I I —

У в-т * S 0 2 S в

1 - -1 * [2 * (1 - c o s 0 ) 2 * ( 2 + COS0)]3 ;

S n

2

(1 - c o s 0 ) * ( 2 + c o s 0 )

(10)

(11)

A F S в-т й .

м ^ н д а гы --- , --- - соган сэйкес еркш б е т п к энергияны ц салы сты рм алы азаю ы ж эне У в-т * S0 S 0

00-тан 180°-^а ш еткi б^ры ш тары Yшiн Yстiцгi бетке су там ш ы лары ны ц ж абы суы салдары нан оты н мен су там ш ы лары арасы ндагы белу б етш щ салы сты рм алы езгеруi.

О сылайш а, (10) ж эне (11) ернектерден су там ш ы лары ны ц жазыщ ^атты бетке ж абы суы осы беттщ ^асиеттерiм ен, ягни ш еткi б^ры ш ты ц ш ам асы м ен аныщталады.

(1) ф орм ула эдiл ж эне су там ш ы лары сфералыщ бетке ж абы с^ан ж агдайда белгiленген.

б-суретте 9 ш етю б ^ры ш пен ^атты сфералыщ беттегi там ш ы ларды ц теп е-тецдiк ж агдайы керсе- тiлген [3].

Сфералыщ бет Yшiн тецдеу м ы на турде болады:

A F _ 1 - r * ( 2 * r - y ) - R * x * c o s 0

У е-т * S 0 2 r0

(12)

Se-т _ r * ( 2 * r - y ) (13)

S 2 * r02 ’ 1 }

м ^ндагы r 0 - там ш ы ларды ц салы сты рм алы радиусы , м.

Сондыщтан, сфералыщ бетке су там ш ы лары ны ц ж абы суы (адгезия) там ш ы лар диам етрiнiц азаю ы м ен ж эне ш етю б^ры ш ты ц улгаю ы м ен азаяды. Сфералыщ бетте еркiн беттiк энергияны ц салы сты рм алы азаю ы жазыщ бетке Караганда сфералыщ бетке су там ш ы лары ны ц ж абы суы (адге­

зия) кезш де аз бай^алады .

(4)

Ycr^ri беттеп тамшылардыц тепе-тец жагдайы: а - жазык бетц б - сфералык бетц в - цилиндрлж бет

Ц илиндрлiк бетке су там ш ы лары ны ц ж абы суы кезiнде (в-сурет)еркiн б е т п к энергияны ц салы сты рм алы азаю ы ж азы к ж эне сф ералы к беттер Yшiн керсеткiш тер арасы нда болаты н аралы к м эндерiнде болады [1].

О сылайш а, ж абы су (адгезия) процесiне жYргiзiлген талдаудан керiнгендей:

- су там ш ы лары ны ц талш ы ктарм ен ж абы су т ш м д ш п оны ц б е т п к касиеттерiм ен (9 б ^ры - ш ы мен) ж эне диам етрiм ен, сондай-ак су там ш ы лары ны ц елш ем дерiм ен аны кталады ;

- талш ы к диам етрi аз болган сайы н там ш ы ларды ц елш ем дерi де Yлкенiрек, талш ы к бетiне там ш ы ларды ц ж абы суы д а ж ы лдам ы рак жYредi.

С онды ктан, су белгiш-CYЗгi Yшiн ж абы скы ш элем енттердi эзiрлеу кезiнде талш ы ктарды ц беттiк касиеттерiн ескеру кажет, ей ткеш оларды д ^ры с iрiктеуден кебiнесе талш ы кты кабатка су м икротам ш ы лары ны ц ж абы су п р о ц е с ж эне коалисценция т ш м д ш п байланы сты болады.

Т а л ш ы к б етш е н су т а м ш ы л а р ы н ы ц с ы р F ы п ту с ш к а л у ы . Там ш ы лар б е л г ш бiр сы ндарлы елш ем дерге ж еткен кезде агы нны ц гидродинам икалы к кYшiнiц ж эне м е н ш ш т м ассасы ны ц эсерiнен талш ы к бетiнен сы ргы п тYсiп калады , куы с талш ы кты кабаттан т^н ды ргы ш ай м акка ш ы- гары лады , ж ы лдам ды кты ц кYрт азаю ы ж эне агы н багы ты ны ц езгеруi салдары нан т^н ды ргы ш ка т^нады .

А гы нны ц сы ндарлы ж ы лдам ды гы (Укр), кы сы м айы ры м ы (А Р кр) ж эне там ш ы ларды ц келем i ( и кр), сол кезде там ш ы лар талш ы ктан сы ргы п тYсiп калады , оны м ы на формулалар бойы нш а аны ктауга болады:

Кп - ф 2 * ( ^ в ~ ° т + °в-т * c o s ^ ) 2 - U2 * g2 * р - Р т ) ' ;

V

=■

кр у * S n*L U кр =---1---

" К п *(Рт - Р в ) * g

: c o s 0 *K n) 2 - V 2*у 2 * S 2 * L 2

№ ,р = = c o s ^ ) - U * g * ( Р в- Рт)

(14)

(15)

(16) м ^ндагы К п - еткiзгiш тiк коэф ф ициент^ м2; U - там ш ы келем ^ м 3; S n - куы сты ц келден ец кима- сы, м 2; - талш ы к б е з м е н там ш ы ларды ц ж анасу периметрi, м.

2

(5)

ISSN 2224-526Х Серия аграрных наук. № 3. 2017 Тендеулердi (1 4 -1 6 ) талдау там ш ы ларды ц талшыщпен ж анасу п ери м етр ш щ ^лгаю ы м ен аталган кeрсеткiш тер ^лгаяты н ы н кeрсетедi.

Сондыщтан, там ш ы ларды ц талшыщ бетiнен сы ргы п тYсiп ^алу кYшiн азайту Yшiн ж абы с^ы ш араж абы н Yшiн талшыщты д ^ры с тац дау м ацы зды оры н алады.

ЭДЕБИЕТ

[1] Рыбаков К.В., Жулдыбин Е.Н., Коваленко В.П. Обезвоживание авиационных горюче-смазочных материалов. - М.: Транспорт, 1979. - 184 с.

[2] Рыбаков К.В., Жулдыбин Е.Н. Приборы для определения содержания свободной воды и механических примесей в нефтепродуктах. - М.: ЦНИИТЭнефтехим, 1968. - 50 с.

[3] Lawson G.B. Coalescence process // Chem. Process Eng. - 1967. Vol. 48, N 5. P. 45.

[4] Osipow L.J. Surface chemistry. American chemistry society monograph serie. Renhold publishing corporation. - New- York, 1962. - 481 p.

[5] Семернин А.Н., Аширов Ф.А., Мирошниченко В.В. Анализ системочистки топлива: Аналитический бзор. - Тараз: Жамбылский ЦНТИ, 2007. - 20 с.

REFERENCES

[1] Rybakov K.V., Zhuldybin E.N., Kovalenko V.P. Dehydration of aviation fuel and lubricants. M.: Transport, 1979. 184 p.

[2] Rybakov K.V., Zhuldybin E.N. Instruments for determining the content of free water and mechanical impurities in petroleum products. M.: TsNIITE petrokhim, 1968. 50 p.

[3] Lawson G.B. Coalescence process // Chem. Process Eng. 1967. Vol. 48, N 5. P. 45.

[4] Osipow L.J. Surface chemistry. American chemistry society monograph serie. Renhold publishing corporation. New York, 1962. 481 p.

[5] Semernin A.N., Ashirov F.A., Miroshnichenko V.V. Analysis of fuel cleaning systems: Analytical review. Taraz:

Zhambyl CSTI, 2007. 20 p.

Ж. Р. Алипбаев, Э. С. Т ацсы кбаева

Евразийский национальный университет им. Л. Н. Гумилева, Астана, Казахстан ТЕО РЕТИ Ч ЕС К И Е П РЕД П О СЫ Л КИ П О В Ы Ш ЕН И Я ЭФ Ф ЕКТИ ВН ОСТИ

О Ч И С ТК И ТОПЛИВ В Д И ЗЕЛЬН Ы Х ДВИГАТЕЛЯХ

А ннотация. В статье рассмотрены обезвоживания топлив пористыми коагулирующими перегородками.

Одним из перспективных методов обезвоживания топлив является фильтрация через пористую коагули­

рующую перегородку. В механизме обезвоживания топлив коагулирующей перегородкой был произведен анализ в следующих этапах: приближение и соприкосновение микрокапель воды с волокнами; адгезию микрокапли воды к волокну; отрыв капли с поверхности волокна.

К лю чевы е слова: приближение и соприкосновение микрокапель воды с волокнами; адгезию микро­

капли воды к волокну; отрыв капли с поверхности волокна.

Referensi

Dokumen terkait

Based on the research which studied in the farm of «Ikram» Almaty region has shown the result objectives of growth and development of animal.The factors which affect on the quality of